هر زمان که کودکان از خود، نوسانات خلقی یا تغییرات سریع خلق و خوی را نشان می‌دهند، دیگران این رفتار آنها را «کج خلقی» می‌نامند. اما به منظور رد احتمال وجود اختلال بایستی این موضوع به درستی درک شود. این مقاله علل، علائم و گزینه‌های درمانی این وضعیت مورد بحث را توضیح خواهد داد.
بر اساس مطالعات صورت گرفته، 80% از کودکانی که درست بعد از خوشحالی و ناراحتی دچار نوسانات خلقی می‌شوند، می‌توانند پنج یا تعداد بیشتری تغییرات رفتاری از خود نشان دهند که به سر به هوایی، بی‌قراری، و تحرک بیش از حد مربوط می‌شوند. به اتمام رساندن یک کار یا وظیفه برای آنها دشوار بوده و به عنوان مخل آسایش و یا مزاحم دیگران شناخته می‌شوند.
کودکان گروه سنی 5 تا 6 سال امکان دارد، نوسانات خلقی را تجربه نمایند، اما این یک اتفاق نادر اسـت. با این حال، با پا گذاشتن کودکتان به دوران نوجوانی و دوران بلوغ، شکل شدید نوسانات خلقی میتواند اتفاق افتد که بسیار شبیه به مواردی اسـت که در بزرگسالان رخ می‌دهد. گزارش شده اسـت که 6ر1% نوجوانان دچار نوسانات خلقی شدیدی می‌باشند.
از آنجا که کودکان متفاوت از بزرگسالان آن را تجربه و ابراز می‌کنند، اغلب نهادن برچسب نوسانات خلقی به عنوان یک اختلال، مشکل اسـت. نوسانات خلقی عادی و طبیعی می‌باشند؛ شاد، عصبانی و یا حتی گیج بودن، همگی بخشی از روند رشد به حساب می‌آیند. با این حال هنگامی که این شوریدگی و اختلال در خلق و خوی متناوباً از هیجان بی‌دلیل و زیاد به افسردگی تغییر یابد، و در موارد نادر، همراه با رفتار خشونت آمیز و غیر قابل توضیح باشد، این جا اسـت که بایستی نگران شد.
بیش فعالی و کمی دقت
ADHD یا اختلال بیش فعالی و کمی دقت یکی از شایع‌ترین اختلالات روانی دیده شده در کودکان اسـت. این اختلال موجب میشود کودک در انجام درست کارهای مدرسه، داشتن دقت و توجه، دنبال کردن دستور‌العمل‌ها و یا اتمام وظایف به تنهایی بسیار مشکل داشته باشد.
» علل
• عوامل ژنتیکی
• فاکتورهای محیطی
• آسیب مغزی
• مصرف بیش از حد قند و یا مواد افزودنی
» علائم
• بیش فعالی
• مشکل در نشستن آرام و بی‌حرکت
• ناتوانی در توجه به ...
• بی‌قراری مداوم
• عدم توانایی در درک نیازهای دیگران
• به آسانی دچار حواس پرتی شدن
» درمان
• داروهایی مانند متیل فنیدیت یا آمفتامین
• آموزش و تعلیم
• روان درمانی
اختلال عصبی در رابطه با الکل
اختلال عصبی مربوط به الکل(ARND) دلیل دیگری اسـت که علت نوسانات خلقی در فززندتان را توضیح می‌دهد. این امر میتواند نوسانات خلقی شدیدی همراه با دیگر ناتوانی‌های یادگیری و ذهنی را در کودکان بوجود آورد.
» علل
• این اختلال در صورتی رخ می‌دهد که مادر در طول دوران بارداری به مصرف الکل مبادرت کرده باشد.
» علائم
• داشتن مشکل در استدلال و تفکر
• ناتوانی در ابراز خود به طور صریح
• داشتن مشکل در بخاطر سپردن چیزها
• مجبور به آموزش یک چیز به طور مکرر خواهد بود
» درمان
• داروهایی مانند محرک‌ها، داروهای ضد افسردگی، داروهای نورولپتیک و داروهای ضد اضطراب
• رفتار درمانی و آموزش درمانی
• آموزش والدین
• طب جایگزین
اختلال وسواس جبری یا وسواس فکری ـ عملی
OCD یا اختلال وسواس جبری یک اختلال بسیار معمول دیده شده اسـت. با این حال، هنگامی که شدید باشد، میتواند شروع به تداخل در توانایی کودک به انجام فعالیت‌های روزانه نماید.
» علل
• ژنتیک
• اختلالات مغزی
• کاهش سطح سروتونین
• حوادث استرس‌زا
• افسردگی
• تربیت نادرست
• مشکلات اعتماد به نفس
» علائم
• ترس از آلودگی
• ترس از خجالت زده شدن
• نیاز به کمال و نظم
• انجام رفتار تکراری مثل شستن دست‌ها، چک کردن دستگیره درب، تنظیم همه چیز به یک روش خاص، شمارش اعداد، و غیره
» درمان
• درمان مبتنی بر رویکرد شناختی رفتاری
• مهار کننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI)
اختلال اضطراب
اختلال اضطراب اصطلاحی اسـت که برای اختلالات روانی که موجب اضطراب، عصبانیت، و ترس می‌شوند، بکار می‌رود. این اختلال، شامل اختلال اضطراب فراگیر، فوبیا یا ترس، اختلال هراس، اضطراب جدایی، اضطراب موقعیتی، و اختلال استرس پس از سانحه می‌باشد.
» علل
• حوادث استرس‌زا
• تربیت نادرست
• فضای پرخشونت
» علائم
• نگرانی بیش از حد
• مشکل در تمرکز
• بی‌خوابی
• تنگی نفس
• ناتوانی در آرام ماندن
• تپش قلب
• سرگیجه
• ضعف
• خستگی
» درمان
• درمان مبتنی بر رویکرد شناختی رفتاری
• درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد
• رفتار درمانی دیالتیکی
• داروهایی مانند داروهای ضد افسردگی و مهار کننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین
اختلال دو قطبی
تغییر رفتار ناگهانی یا نوسانات خلقی طولانی مدت در کودکان از نظر پزشکی به عنوان اختلال دو قطبی دوران کودکی (COBPD) نامیده میشود. این بیماری با رفتار شدیداً «بالا» و «پایین» کودک مشخص میشود. این نوسانات خلقی سریع می‌توانند به راحتی چند مرتبه در یک روز در یک حالت ادواری تجربه شوند.
» علل
• عدم تعادل شیمیایی در مغز (به خصوص در انتقال دهنده‌های عصبی تنظیم کننده‌ی اندورفین)
• تجربه‌ی زندگی در حال تغییر
• سابقه خانوادگی اختلالات خلقی
• سابقه خانوادگی اعتیاد به الکل
» علائم
• نوسانات خلقی شدید (چرخه یا دوره‌ی رفتاری معمولاً در صبح پایین بوده و بدنبال آن سطح بسیار بالای انرژی در شامگاه دیده میشود)
• رفتار خشونت آمیز و یا منفعل
• اختلالات خواب
• غم و اندوه مداوم
• بیش فعالی
• طبیعت ناآرام
• بی‌قراری
• مشکل در کنترل خشم
• سطح بالایی از اضطراب
• تکانشگری
» درمان
• تثبیت کننده‌های خلق و خوی
• داروهای ضد تشنج
• داروهای ضد روان پریشی
• داروهای ضد افسردگی
• درمان مبتنی بر رویکرد شناختی رفتاری
• گفتار درمانی
• درمان مبتنی بر تمرکز بر روی خانواده
• روان آموزشی
• درمان مبتنی بر ریتم فردی و اجتماعی
دلایل دیگر
بایستی به خاطر داشته باشید که تمام نوسانات خلقی به یک اختلال ارتباط نمی‌یابند. گاهی اوقات، عوامل غیرمتعارف بسیاری نیز در این امر نقش دارند. نوع محیطی که کودک در آن پرورش می‌یابد نیز برای سلامت روحی و روانی او حیاتی اسـت. کودکان در طول سالهای رشد خود به مواد مغذی به قدر کافی نیاز دارند و کمبود آن میتواند منجر به عدم تعادل و کاهش سطوح انرژی شود. این امر به طور کلی منجر به فقدان شور و اشتیاق در آنها به دلیل کمبود انرژی و یا عدم سلامت جسمی میشود. ویژگی‌ها و ظاهر جسمی غیر جذاب همچنین میتواند موجب افسردگی در کودکان شود، که منجر به نوسانات خلقی ناگهانی، به خصوص در همنشینی با دیگران میشود. بعضی از کودکان همچنین اختلالات خلقی یا اضطراب را از والدین خود به ارث می‌برند.
الگوهای اختلال ایجاد شده در خواب نیز به عنوان دلیلی برای نوسانات خلقی دیده میشود. خواب ناکافی و یا خواب بیش از حد، هر دو باعث می‌شوند کودکان خردسال تحریک پذیر و بی‌حال گردند. سلامت روانی و عاطفی کودک تأثیر مستقیمی بر روی شیوه‌ی تفکر و واکنش‌های او دارد. محیط نامناسب و غم‌افزا، پدر و مادر سختگیر، و یا یک محیط آموزشی سختگیرانه در مدرسه، همگی کودک را مستعد نشان دادن نوسانات خلقی می‌کند.
به عنوان یک پدر یا مادر یا سرپرست، بهتر از هر کس دیگری فرزندانتان را می‌شناسید. با این حال، بهتر اسـت از طریق یک متخصص حالات و رفتار او تشخیص داده شود. اختلالات خلق و خوی بر روی هر کودک به طور متفاوت تأثیر می‌گذارد؛ از اینرو، تمام درمان‌ها مشابه یکدیگر نخواهند بود. نکته‌ی مهمی که باید به ذهن بسپارید این اسـت که این وضعیت، یک بیماری به حساب نمی‌آید و بنابراین، درمان متعارف و مرسومی برای آن وجود ندارد، و تنها باید آن را مدیریت کرد. درمان‌های جایگزین مانند درمان ترکیبی با داروهای افسردگی و اضطراب به تعداد تکرار، شدت، طول مدت علائم کودک و پاسخ به درمان بستگی دارد.
سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه‌ی آموزشی داشته و نبایستی به منظور جایگزین توصیه‌های پزشک متخصص در نظر گرفته شود.