به گزارش جام جم آنلاین، حتما دورو برخود آدم‌های زیادی سراغ دارید که به محض سرد شدن هوا و کاهش طول روز حال و هوایشان عوض شود، ملال و بی‌حالی سرفصل همراه روز و شب‌هایشان میشود و به وضوح عملکردشان تغییر پیدا می‌کند. این وضعیت به حدی میتواند شایع باشد که بسیاری زمستان و پاییز را با بی‌حوصلگی و خستگی به بهار می‌رسانند و شاید بهار و عید نوروز امید اصلی آنها برای خارج شدن از این وضعیت دردناک باشد و همین تغییر، مهمترین شادباش آنها باشد در شروع بهار.
آیا استراحت به بهبود این بیماری کمک می‌کند؟
این باور که افسردگی فصلی با کاهش فعالیت‌های فرد مبتلا و امکان استراحت بیشتر وی، بهبود پیدا می‌کند یک اشتباه است. این افراد که خود مایل به استراحت و خوابیدن هر چه بیشتر در بستر هستند احتمالا از پیشنهاد اشتباه بعضی از دوستان و آشنایان برای استراحت بیشتر استقبال می‌کنند اما واقعیت این است که یکی از بهترین راه‌هایی که می‌توان برای کمک به بهبود این افراد استفاده کرد تشویق آنها به فعالیت و ورزش بیشتر و مداوم‌تر است که براساس اصول علمی در انواع افسردگی‌ها از جمله افسردگی فصلی میتواند بسیار کمک کننده باشد.
عامل افسردگی فصلی چیست؟
عامل اصلی افسردگی فصلی که به طور معمول در زمستان و پاییز رخ می‌دهد واکنش‌های نامتعادل مغزی به کاهش نور محیطی است که در ماه‌های سرد سال عموما شدت و ترکیب آن تغییر می‌کند زیرا نور خورشید عموما اثرات مناسب ضدافسردگی و افزایش هوشیاری دارد. البته افراد برای این که دچار این واکنش شوند نیاز به یک استعداد قبلی در بدن خود نیز دارند وگرنه اکثر افراد در روزهای سرد سال دچار افسردگی نمی‌شوند. در ایجاد این بیماری مانند بسیاری از بیماری‌های روانپزشکی دیگر مسائل وراثتی میتواند دخیل باشد
درمان دارویی مفید است؟
یکی از بیماری‌های روانپزشکی که رژیم دارویی میتواند در درمان و پیشگیری آن بسیار مفید باشد و با حداقل عوارض جانبی حس خوبی را در زمستان و پاییز برای بیماران مبتلا به همراه بیاورد بیماری افسردگی فصلی است.
خوشبختانه داروهایی که به خوبی این بیماری را درمان می‌کند در کشور ما نیز موجود و با قیمت مناسب در دسترس است. پس وظیفه اصلی خانواده‌ها در این بین تشویق مبتلایان برای مراجعه به روانپزشک است تا همه از این فصل سفیدی و برفی بودنش را حس کنند نه شب‌های سیاه و تاریکش را.
علائم افسردگی فصلی چیست؟
مشخصه اصلی افسردگی فصلی آن است که این افراد عموما فقط در فصل مشخصی از سال دچار مشکلات خلق‌وخو می‌شوند و در سایر ماه‌ها و فصل‌های سال مشکل پررنگ و آزارنده‌ای ندارند. این اختلال عموما در فصل‌های پاییز و زمستان رخ می‌دهد و افراد کمتری در بهار و تابستان دچار اختلال خلقی می‌شوند.
به‌طور معمول اختلال خلقی فصلی با علائمی از افسردگی خودنمایی می‌کند که مشابه حالت معمول افسردگی نیست و به همین دلیل افسردگی غیرمعمول نامیده میشود. این افراد معمولا در کنار خلق افسرده و بی‌حوصلگی آزارنده خود دچار افزایش خواب و کسالت در طول روز می‌شوند. آنها همچنین در دوره بیماری خود افزایش اشتها و وزن و تمایل بالا به مصرف مواد قندی، شیرینی و شکلات پیدا می‌کنند. این افراد همچنین بسیار به اتفاقات ناخوشایند محیطی بویژه در رابطه با دیگران حساس می‌شوند و ممکن است واکنش‌های شدیدی نشان دهند. از دیگر علائم این بیماران احساس آزارنده به صورت سنگینی در دست و پاست.
دکتر محمدرضا شالبافان
روانپزشک و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران