عواقب سوء‌استفاده از فرصت تعطیلی مدارس
دکتر علیرضا ناطقیان، فوق‌تخصص بیماری‌های عفونی اطفال در گفت‌وگو با جام‌جم در پاسخ به این که تردد در هوای آلوده چه عواقبی برای کودکان میتواند داشته باشد، می‌گوید: وقتی هوای شهرها در شرایط هشدار قرار می‌گیرد، یعنی انواع آلاینده‌های مضر در هوایی که تنفس می‌کنیم وجود دارد. استنشاق برخی از این آلاینده‌ها آثار کوتاه‌مدت دارد و به سرعت خود را نشان می‌دهد و عوارض برخی از آنها اثرات بلندمدت دارد که با گذشت زمان عواقبش آشکار میشود. مثلا وقتی ریزگردها در هوا افزایش می‌یابد، آثار کوتاه‌مدتی بر سیستم تنفس کودکان می‌گذارد که غالبا سبب تشدید آلرژی‌های تنفسی به‌ویژه در کودکان مبتلا به آسم میشود و میتواند با حملات آسم همراه باشد.
این پزشک متخصص اطفال با اشاره به دامنه‌دار بودن عوارض ابتلا به بیماری‌های تنفسی در اثر آلودگی هوا خاطرنشان می‌کند: مواد مضر موجود در هوای آلوده در مواردی به بروز آلرژی‌های شدید در بینی منجر میشود که این موضوع به اختلالات تنفسی طی شبانه‌روز دامن می‌زند و ممکن است اثرات بدی روی کیفیت خواب و سلامت کودک بگذارد. دکتر ناطقیان با اشاره به اثرات شدید مسمومیت با سرب، آثار منفی بلندمدت این نوع مسمومیت را بر سیستم تکامل عصبی کودک و بروز کم‌خونی در کودکان می‌داند و تأکید می‌کند: در روزهایی که به علت آلودگی هوا از سوی سازمان‌های مسئول، مدارس و مهدهای کودک تعطیل اعلام میشود، کودکان آسیب‌پذیر که بیشتر شیرخواران و کودکان زیرپنج سال هستند، به هیچ وجه نباید از منزل خارج شوند و در معرض هوای آلوده قرار بگیرند.
بیرون نرفتن کودک از خانه
دکتر عباس مومن‌زاده، فوق‌تخصص عفونی اطفال در گفت‌وگو با جام‌جم درباره لزوم بیرون نرفتن کودک از خانه می گوید: بهتر است وسایل بچه‌ها در اتاقشان را با پارچه نم‌دار یک به یک تمیز کنیم تا ذرات معلق نشسته روی اشیا پاک شود. در شرایط آلوده نمی‌توان توصیه به باز کردن پنجره‌ها برای تعویض هوا کرد. مسلما خطر مواجه شدن با ذرات معلق خطرناک در هوای آلوده خارج از خانه در فصول سرد بسیار بیشتر است. این مواد موجب افزایش بروز عفونت‌های ریوی، شدت یافتن آلرژی و در بلندمدت زمینه‌ساز ابتلا به انواع سرطان‌ها در کودکان میشود. بنابراین باید از مواجهه با ذرات معلق و مضر موجود در هوای آلوده پیشگیری کرد.
رابطه آلودگی هوا و افزایش سرماخوردگی
دکتر مؤمن‌زاده با اشاره به این که در زمان شدت یافتن آلودگی هوا و افزایش ذرات معلق، کودکان بیشتر به سرماخوردگی مبتلا می‌شوند می‌گوید: سازمان بهداشت جهانی می‌گوید حدود 200 نوع ویروس سرماخوردگی داریم که به طور مستقیم، از طریق تماس دست با اشیای آلوده و سپس تماس دست با بینی و دهان یا از طریق نشستن ویروس‌ها روی ذرات معلق موجود در هوای آلوده و سپس استنشاق این هوا وارد بدن کودکان می‌شوند و آنها را مبتلا به سرماخوردگی می‌کنند. به همین علت است که این روزها می‌بینیم بسیاری از کودکان از سرماخوردگی رنج می‌برند. وی تغذیه مناسب، تأمین ویتامین‌های بدن مانند ویتامین C از طریق خوردن میوه‌جات و سبزیجات و تقویت سیستم ایمنی بدن را از عوامل مهم پیشگیری از ابتلا به سرماخوردگی در فصول سرد می‌داند.
راهکار در شرایط اضطرار
دکتر مومن‌زاده معتقد است اگر ناچاریم در هوای آلوده با کودکان بیرون برویم، باید از ماسک‌های مناسبی که صورت و دهان و بینی کودکان را به‌خوبی می‌پوشاند استفاده کنیم. این ماسک‌ها در بازار از طریق داروخانه‌ها و فروشگاه‌های عرضه محصولات پزشکی در دسترس است. وی توصیه می‌کند: در روزهایی که هوا آلوده است بهتر است کودکان از تماس بدنی و دست دادن با کودکان دیگر یا بزرگسالان خودداری کنند و حداقل 5/1 متر با کسی که مبتلا به سرماخوردگی است فاصله داشته باشند. وقتی کودک را از خارج از منزل به خانه می‌آوریم حتما باید دست و صورت خود و کودک را با آب و صابون به دقت بشوییم تا ذرات معلق نشسته روی اشیا وارد دستگاه تنفسی‌شان نشود. برای تمیز کردن دهان و بینی از تماس مستقیم دست باید خودداری کرد و لازم است حتما از دستمال کاغذی یک‌بار مصرف استفاده شود.
کاظم کوکرم