بسیاری از افراد به دلیل التهاب و عفونت آپاندیس یا همان ابتلا به آپاندیسیت، جراحی می‌شوند و آپاندیس از بدن خارج میشود، در حالی که بسیاری از افراد تا آخر عمر دچار این مشکل نمی‌شوند و نیازی هم به جراحی پیدا نمی‌کنند. شاید این پرسش برایتان پیش آمده باشد که آپاندیس به چه کار می‌آید؟ چرا آپاندیس بعضی‌ها عود می‌کند و نیاز به جراحی دارد؟ آیا ترکیدن آپاندیس میتواند باعث مرگ کسی شود؟
متخصصان درباره اضافه یا مفید بودن آپاندیس نظرات متفاوتی دارند. به همین دلیل نمی‌توان به طور قطع گفت این عضو بدن کاملا ناکارآمد است و بدون عود هم می‌توان آن را از بدن خارج کرد.
خطرات پاره شدن آپاندیس
دکتر محمدرضا تفضلی، جراح عمومی به جام‌جم می‌گوید: آپاندیس هیچ عملکرد شناخته‌شده‌ای در بدن ندارد، اما بخشی از سیستم ایمنی بدن را تشکیل می‌دهد و سلول‌های لنفاوی این منطقه باعث ترشح پادتن‌هایی در روده میشود. از طرفی آپاندیس زائده‌ای یکطرفه است و دهانه باز دارد که اگر به علت وجود مدفوع یا مواد زائد دیگر، مجرای آن بسته شود، رشد میکروب‌ها به عفونت آپاندیس منجر خواهد شد. پس مهمترین علت ابتلا به آپاندیس، انسداد دهانه آن است. اگر این عفونت برطرف نشود، ممکن است کیسه آپاندیس پاره و عفونت در محوطه شکم پخش شود. پاره شدن آپاندیس خطرناک است و اگر بموقع درمان نشود، به ایجاد عفونت شدید در شکم منجر خواهد شد و مرگ بیمار را رقم خواهد زد. برخلاف باور بسیاری، برداشتن آپاندیس عوارض جانبی ندارد و بدن بدون وجود این عضو به کارکردهای حیاتی خود ادامه می‌دهد.
عفونت و آپاندیس
بد نیست بدانید، آقایان بیشتر از خانم‌ها دچار التهاب آپاندیس می‌شوند. همچنین آپاندیسیت در کودکان کمتر بروز می‌کند، اما خطر پارگی آن بیشتر است و در صورت تشخیص دیرهنگام، عوارض آن هم بیشتر خواهد بود، به طوری که بیمار زمانی به بیمارستان آورده میشود که آپاندیس ترکیده و عفونت در شکم پخش شده و فقط شرایط بیمار است که درصد موفقیت جراحی را تعیین می‌کند. به گفته دکتر تفضلی، هستند کسانی که کوچک‌ترین دل‌دردی را به آپاندیسیت نسبت می‌دهند و کم نیستند افرادی که با وجود علائم آپاندیس از جراحی وحشت دارند چون فکر می‌کنند دچار نقص عضو خواهند شد در حالی که اصلا این طور نیست و برعکس درمان نشدن، سلامت فرد را به خطر می‌اندازد چون آپاندیس از انتها بسته است و انتهای دیگر آن نیز به روده بزرگ ختم میشود. ممکن است موادی که از روده بزرگ عبور می‌کند، وارد آپاندیس شود، اما برای موادی که وارد آن میشود، هیچ راه عبوری وجود ندارد. به عبارتی خود آپاندیس، موضوع نگران‌کننده‌ای نیست، اما زمانی خطرناک میشود که دچار التهاب و عفونت شود.
آپاندیسیت چه علائمی دارد؟
اولین نشانه تشخیص آپاندیسیت، وجود دردی مبهم و مداوم در نواحی شکم، پهلوی راست و بالای ناف است. با گذشت زمان بیمار دچار بی‌اشتهایی، حالت تهوع و استفراغ میشود. درد گاهی علاوه بر شکم و پهلو برای مردان در بیضه‌ها نیز حس میشود. به گفته دکتر تفضلی با بروز چنین علائمی برای تشخیص باید به پزشک مراجعه کنیم. پزشک پس از معاینات بالینی بلافاصله آزمایش خون تجویز می‌کند و از آنجا که در خون بیمار معمولا گلبول‌های سفید افزایش پیدا می‌کند، تشخیص بیماری قطعی خواهد بود. البته اگر تشخیص پزشک، جراحی باشد، انجام آزمایش تکمیلی شامل آزمایش ادرار و عکس شکم و سونوگرافی هم الزامی است.
و اما درمان
بعضی بر این باورند که در صورت بروز آپاندیسیت، اگر روی شکم و دیگر نواحی بدن که درد احساس میشود، کیسه آب گرم یا حوله داغ گذاشته شود، درد تسکین می‌یابد، اما در مقابل گروه دیگری می‌گویند این کار باعث ترکیدن آپاندیس و عوارض ناشی از آن خواهد شد. دکتر تفضلی در این باره می‌گوید: چنین توصیه‌هایی پایه و اساس علمی ندارد و مهمترین نکته این است که در صورت بروز علائم گفته شده از هر گونه خوددرمانی بپرهیزیم و به نزدیک‌ترین مرکز درمانی مراجعه کنیم. شاید بپرسید زمان چقدر اهمیت دارد. باید گفت در کودکان از شروع درد آپاندیس تا زمان ترکیدن آن فرصت زیادی وجود ندارد و حداکثر زمان پیش روی بیمار میتواند درنهایت یک تا دو روز باشد و اگر بموقع درمان صورت نگیرد، آپاندیس می‌ترکد و بیمار تورم، افزایش درد و سفتی شکم خواهد داشت و سلامتش تهدید خواهد شد. این در حالی است که اگر آپاندیسیت بموقع تشخیص داده شود، با یک جراحی بسیار ساده می‌توان زائده را از بدن خارج کرد و بعد از آن، بیمار با گذراندن یک دوره نقاهت کوتاه و بدون بستری شدن در بیمارستان سلامتش را به دست می‌آورد و به روال طبیعی زندگی خود برمی‌گردد. درباره افراد بزرگسال نیز اگر آپاندیسیت بموقع درمان نشود و ترکیدن آپاندیس باعث ورود مواد عفونی به داخل محوطه شکمی شود، عوارضی مثل عفونت در محدوده لگن، چسبیدگی روده‌ها و تخمدان‌ها و نازایی برای خانم‌ها را به همراه دارد. در عین حال، عفونت بسیار شدید که به دنبال ورود مواد عفونی آپاندیس به شکم ایجاد میشود، میتواند وارد جریان خون و باعث مرگ بیمار شود. بنابراین با اقدام بموقع می‌توانیم آپاندیسیت را براحتی درمان کنیم؛ بدون این که عوارض خطرناکی در پی داشته باشد.
پریسا اصولی / جام‌جم