باید بدانیم که نوزادان میل به مکیدن دارند و این عمل حتی قبل از تولد و در رحم مادر از سوی جنین در ماه‌های آخر حاملگی انجام میشود، ولی لازم است این رفلکس بسیار مهم در دوران نوزادی را که ضامن بقا و رشد کودک در ماه‌های اول زندگی است بخوبی پرورش داده و از آن برای سلامت هرچه بیشتر شیرخوار استفاده کنیم.
به خاطر داشته باشیم تنها چیزی که نوزاد میتواند بمکد و برای او هیچ ضرری ندارد، بلکه سرشار از منافع است، پستان مادر است بنابراین در صورتی که مشکلات مختلفی از نظر شکل و قوام پستان مادر دردوران حاملگی مشاهده شود لازم است قبل از تولد نوزاد بررسی و رفع شود به طوری که بعد از تولد نوزاد، پستان مادر آمادگی کافی برای تغذیه راحت نوزاد سالم را داشته باشد.
مصرف هر نوع پستانک و سرپستانک‌های روی شیشه شیر توصیه نمی‌شود، زیرا نوزاد سالم بجز شیر مادر نیازی ندارد که از ماده غذایی یا مایع دیگری استفاده کند غیر از مواردی که نیاز به مصرف آب اضافه داشته باشد که در این صورت می‌توان از قطره چکان یا قاشق برای دادن سایر مایعات به نوزاد یا شیرخوار استفاده کرد.
علت تاکید بر استفاده‌نکردن از پستانک، بخصوص در روزهای اول شیردهی این است که استفاده از پستانک باعث ایجاد اختلال در شیردهی مادر شده، نوزاد را دچار سردرگمی می‌کند و نمی‌تواند بخوبی و به طور کامل از سینه مادر استفاده کند.
کودکی که پستانک می‌مکد به آن وابسته میشود و در صورت افتادن آن در نیمه‌شب از دهان کودک از خواب بیدار شده و گریه و بی‌قراری می‌کند، بنابراین لازم است پدر و مادر مرتب در طول شب مراقب قرارداشتن پستانک در دهان فرزندشان باشند و در صورت افتادن آن نیز به دلیل احتمال آلوده‌شدن آن به شست‌وشوی پستانک بپردازند. باید به خاطر داشته باشیم که پستانک خطر ابتلا به عفونت گوش میانی را به دلیل افزایش احتمال بازگشت شیر و مایعات از دریچه شیپور استاش به فضای گوش میانی افزایش می‌دهد و این احتمال با افزایش سن کودک بیشتر میشود.
در صورت افتادن پستانک احتمال تماس آن با عوامل بیماریزای محیط افزایش یافته، شانس ابتلا به برفک (عفونت قارچی دهان) در شیرخوار افزایش می‌یابد و در مواردی درمان آن نیز به دلیل آلوده بودن مداوم پستانک به قارچ مشکل میشود.
همچنین احتمال ابتلا به عفونت‌های تنفسی و گوارشی نیز در شیرخواران با مصرف پستانک به همان دلیل قبلی افزایش می‌یابد و این عفونت‌ها ممکن است روی سیر رشد کودک اثر منفی داشته باشد و باعث کند‌شدن روند رشد کودک شود.
مصرف طولانی مدت پستانک بخصوص بعد از خروج دندان‌ها باعث تغییر شکل واضح در دندان‌ها، تغییر جهت دندان‌های قدامی فک فوقانی و کمتر فک تحتانی به جلو میشود.
دکتر فریبا شیروانی - متخصص اطفال و فوق‌تخصص عفونی اطفال