به گزارش جام جم آنلاین به نقل از عصر ایران ، اضطراب احساس ناخوشایندی اسـت که می تواند به واسطه عاملی شناخته شده یا ناشناخته در انسان شکل بگیرد. همه انسان ها به طور طبیعی در برخی مواقع دچار اضطراب می شوند که این مساله عادی اسـت اما اضطراب مزمن می تواند حتی زندگی فرد را به طور کامل تحت تاثیر قرار دهد.
هنگامی که ذهن شما در تلاش برای مقابله با تمام عوامل استرس زا و ترس ها اسـت می توانید یک نفس عمیق کشیده و یکی از مواردی که در ادامه به آنها اشاره می کنیم را مد نظر قرار دهید.
فقط انجامش بده
از تلاش برای یافتن راه حلی ایده ال و بی نقص برای مقابله با اضطراب خود دست برداشته و تنها گام هایی به سوی جلو بردارید، حتی اگر این گام ها ناقص باشند. هیچ تصمیمی تا زمانی که شما اقدامی برای دستیابی به حالت اندیشه و تامل انجام دهید، اشتباه نخواهد بود.
اضطراب ناخوشایند اسـت اما خطرناک نیست
به خود یادآوری کنید که اگر چه اضطراب احساسی ناخوشایند اسـت اما زمانی که احساسات بر شما غلبه کرده اند، هیچ گونه خطر فیزیکی تهدیدتان نمی کند. در هنگام اضطراب، به ویژه اختلال هراس، مردم احساس می کنند دیگر از این مورد جان سالم به در نخواهند برد. اگرچه با شرایط جالب و سرگرم کننده ای مواجه نیستید، اما فراموش نکنید خطر خاصی نیز شما را تهدید نمی کند.
من سپاسگزارم به خاطر ...
زمانی را برای قدردانی از سلامت جسمی، خانواده دوست داشتنی، یا شغل با ثبات خود اختصاص دهید. مغز شما نمی تواند به صورت همزمان استرس و قدردانی را تجربه کند. در نتیجه، این روشی موثر برای تغییر طرز فکر شما محسوب می شود. هنگام که استرس دارید اگر بتوانید توجه خود را به سوی قدردانی از چیزی در زندگی خود تغییر دهید، بلافاصله حالت و احساس بهتری پیدا خواهید کرد.
اکنون اینجا باش
تمرکز حواس را تمرین کنید. این به شما کمک می کند به جای این که در نتیجه تمام نگرانی ها و پشیمانی های خود دچار استرس شوید، در لحظه باقی بمانید. به افکار و احساسات خود توجه داشته باشید و آنها را به سوی سوژه ای که در حال حاضر رخ می دهد، تغییر دهید. به عنوان مثال، روی تماشای فرزند خود یا شستن ظرف ها متمرکز شوید تا افکارتان در حالت قابل تحملتری نگه داشته شوند.
من می پذیرم
هنگامی که احساس گرفتار شدن در چیزهایی را دارید که از کنترل شما خارج هستند، مانند گیر کردن در ترافیک یا خلق و خوی بد رئیس شما، این مساله را بپذیرید که چیزهای بد نیز اتفاق می افتند و خود را درگیر آنها نکنید. این شرایط فوق العاده اسـت زیرا دیگر تلاش نمی کنید تا هر چیزی را مدیریت کنید. این شرایط به نوعی شبیه زدن دکمه حذف در رایانه اسـت.
این نیز بگذرد
هنگامی که به طور کامل درمانده شده اید به خود یادآوری کنید که اضطراب شرایطی زودگذر اسـت. هنگامی که دچار استرس مزمن باشید همانند این اسـت که در هر مشکلی غرق شده و به ندرت شناور باقی می مانید. به خود یادآوری کنید که عوامل استرس زا دائمی نیستند و این کار می تواند آرامش ذهن و انرژی مورد نیاز برای غلبه بر مشکل و یافتن راه حل های عملی را فراهم کند.
شما می توانید انجامش دهید
اگر خود را در حالت دوم شخص قرار دهید همانند این اسـت که تیمی از اعضای خانواده، مربیان و دیگر عزیزان به شما یادآوری می کنند که تنها نیستید. هنگامی که می گویید "من می توانم انجامش دهم" ممکن اسـت اندکی دچار استرس شوید زیرا تنها هستید، اما هنگامی که در موقعیت دوم شخص قرار می گیرید از شما خواسته می شود تا اقدام های لازم را انجام دهید.
به اندازه کافی دارم؛ من کافی هستم
روی «کافی» متمرکز شوید. واکنش استرس اغلب زمانی آغاز می شود که مردم احساس می کنند از منابع کافی برای رسیدگی به تقاضاهای ارائه شده به آنها برخوردار نیستند. اجازه دهید این احساس از شما دور شود و در لحظه به آرامش برسید. به خود بگویید "من دقیقا همان جایی هستم که قرار بوده در این لحظه باشم."
اضطراب یک هشدار اشتباه اسـت
ترس و اضطراب خود را شناسایی کنید. اضطراب به معنای احساس درماندگی به واسطه یک عامل استرس زا حتی زمانی که هیچ خطر فوری شما را تهدید نمی کند، اسـت. اضطراب را می توان همانند یک زنگ هشدار آتش دانست در شرایطی که هیچ آتش سوزی وجود ندارد. با درک این مساله که نیازی نیست وحشت زده و مضطرب شوید می توانید خود را آرام کنید.
احساس این که نمی توانم کاری را انجام دهم به معنای درست بودن آن نیست
حقیقت خود را بررسی کنید. در یک مهمانی حضور دارید و فکر می کنید از پس رسیدگی به جمیعت حاضر بر نمی آیید و یا قرار اسـت در برابر افراد زیادی یک سخنرانی داشته باشید و پیش از آن دچار ترس شده اید. با یادآوری این که ترس های شما معرف شما نیستند، قدرت بیشتری به خود ببخشید.
من دوستدار ...
در پی نکته های مثبت باشید. از کلمه دوستدار برای هر واژه ای استفاده کنید که احساس می کنید شما را هنگامی که در بهترین حالت خود قرار دارید، تعریف می کند. اکنون چشمان خود را ببندید و به احساسی که تجسم این ویژگی در شما ایجاد می کند، فکر کنید. از این ارزش ها و احساسات برای هدایت خود پیش از آن که روز را آغاز کنید، استفاده کنید تا امکان ارائه واکنش به روشی که به آن افتخار می کنید را داشته باشید. ما تا اندازه ای روی کارهایی که باید انجام دهیم، متمرکز می شویم که فراموش می کنیم قصد داشته ایم چگونه باشیم. اگر با تفکر درباره یک واژه مشکل دارید می توانید تعریف هایی که دوست دارید از زبان دیگران بشنوید را در نظر بگیرید.
این یک فرصت اسـت
به حرکتی رو به رشد فکر کنید. هر مانعی در مسیر شما می تواند یک فرصت باشد. تلاش کنید مشکلات خود را به عنوان فرصت هایی برای یادگیری و رشد هر چه بیشتر در نظر بگیرید به جای آن که بر نتایج بالقوه منفی متمرکز شوید.
حتی با اضطراب می توانم زندگی خود را ادامه دهم
احساسات خود را بپذیرید. اجازه ندهید اضطراب شما را تضعیف کند. حتی اگر اندکی اضطراب دارید در یک مسابقه ورزشی شرکت کرده یا به ملاقات دوست خود بروید. نیازی نیست به طور کامل فاقد اضطراب باشید تا به زندگی خود ادامه دهید.
خلاف آنچه ذهنم می گوید را انجام خواهم داد
همانند یک مبارز رفتار کنید. هنگامی که اضطراب شما را از یک فعالیت اجتماعی یا رویدادی مهم دور می کند با انجام دادن خلاف آنچه ذهن شما می گوید بار دیگر کنترل را در اختیار خود بگیرید. بر همین اساس، شما پیروز خواهید بود و اضطراب طرف مغلوب مبارزه خواهد بود.
حاضر شدن در سر جلسه امتحان، اولین روز کاری یا قرار گرفتن در سایر شرایط سخت و تنشزا میتواند فرد را دچار استرس کند.
راه دادن یک نفر به حریم خصوصیترین بخشهای زندگی، رابطهای خاص و ویژه ایجاد میکند که بسیار نزدیک و افشاگرانه اسـت. ارتباط جنسی یکی از مهمترین حریمها و البته تجربهای لذتبخش اسـت، اما هنگامی که یکی از زوجین، در این مورد دچار ترس و استرس شود یا از عملکرد جنسی خود اضطراب داشته باشد، بیتردید احساس جذاب بودن یا صمیمیت با همسر مخدوش شده و حتی بسیار سخت هم خواهد شد. از سوی دیگر، بسیاری از افراد تصور میکنند دیگران همیشه یک رابطه جنسی موفق، رضایتبخش و تهی از مشکل دارند و همین قضیه گاهی میتواند به اضطراب و گاه شدت بسیار آن منجر شود.
وقتی که همواره به این اندیشه شود که آیا میتوانم رابطه جنسی موفقی داشته باشم؟ آیا همسرم از کارکرد جنسی من لذت میبرد و برایش خوشایند اسـت؟ آیا زیاد چاق یا زیاد لاغر به نظر میرسم؟ و... اختلال در کارکرد جنسی و عدم موفقیت در آن حتمی اسـت، بیتردید ذهن درگیر و مغشوش با افکار منفی و پرسشگر، اجازه نمیدهد همسرش از رابطه جنسی نهایت لذت را ببرند.
نگرانی مدام از ظاهر یا تواناییهای جنسی، رابطه جنسی را ناموفق، بسیار پراسترس و اعصابخردکن میسازد، حتی گاهی ممکن اسـت به امتناع شدید از برقراری رابطه جنسی بینجامد.رابطه جنسی، چیزی فراتر از یک واکنش صرف جسمی و بدنی اسـت. تحریک جنسی ارتباط تنگاتنگی با احساسات و انگیزش دارد. وقتی ذهنتان مشغول و درگیر نگرانیها باشد یا اینکه مدام استرس داشته باشید، بیشک تمرکز روی رابطه جنسی و تحریک بدن هم امری محال خواهد بود و با دشواری بسیار مواجه خواهد شد.
وضعیت ذهنی فرد تاثیر شگرفی بر توانایی تحریک جنسی دارد؛ حتی اگر فرد در کنار کسی باشد که از نظر جنسی برایش بسیار جذاب اسـت، نگرانی و تشویش خاطر از اینکه بتواند او را راضی کند، ممکن اسـت انجام آن را برایش غیرممکن کند. وقتی فرد روی این مساله متمرکز باشد که میتواند خوب عمل کند یا نه، بیتردید نمیتواند بر آنچه بواقع انجام میدهد، تمرکز کند. درواقع اضطراب از عملکرد جنسی، به یک چرخه دائمی منجر میشود؛ فرد آنقدر در مورد رابطه جنسی مضطرب میشود که نمیتواند عملی داشته باشد و این مساله به اضطراب بیشتر در این زمینه منجر میشود تا آنجا که گاه میتواند فرد را از فکر داشتن رابطه جنسی دور کند. بنابراین میتوان اذعان کرد اضطراب یکی از مهمترین عوامل بسیار اساسی در مختل شدن احساسات جنسی اسـت و باعث میشود علاوه بر این که ذهن فرد مغشوش شود از شدت عملکرد و لذت جنسی در رابطه نیز کاسته شود.
روانشناسان این نوع اضطراب را اضطراب جنسی تعریف کردهاند. اضطراب جنسی در برخی مردان و زنان قابل مشاهده اسـت. گاهی شدت این مساله به قدری قوت دارد که زندگی جنسی فرد از ریشه و بن مختل میشود و مشکلات زناشویی عدیدهای را به بار میآورد.
در این نوشتار سعی کردهایم به اضطراب جنسی مردان بپردازیم، از چگونگی و چرایی آن بگوییم، علتها را بررسی کنیم و در نهایت راهکارهایی را برای برطرف کردن و درمان این مشکل مطرح کنیم.
چگونه اضطراب، عملکرد جنسی را تحت تاثیر قرار میدهد؟
شاید به دنبال پاسخ این پرسش باشید که چگونه اضطراب میتواند عملکرد جنسی را تحتالشعاع قرار داده یا اینکه وضع را بدتر کند.
پاسخ بسیار ساده اسـت، هنگام احساس نگرانی و استرس، بدن به طور خودکار ماده شیمیایی اضطراب که آدرنالین نام دارد، آزاد کرده و وارد جریان خون میکند. آدرنالین توسط غدههای آدرنال که در بالای کلیهها واقع شده اسـت، ترشح میشود. آدرنالین اثرات دوجانبه مثبت و منفی دارد. جالب اسـت بدانید این ماده شیمیایی همیشه برای افزایش فعالیت بدنی خوب و مفید اسـت (مثلا ترشح آدرنالین باعث میشود شما سریعتر بدوید) اما ترشح آدرنالین هنگام برقراری رابطه جنسی، اثری بر عکس داشته و منجر به بروز احساس دلشوره و اضطراب میشود؛ وضعی که اصلا حس خوشایندی محسوب نمیشود. درواقع ترشح این هورمون، اثری بسیار منفی روی رابطه جنسی میگذارد.
اضطراب شدید ناشی از ترشح آدرنالین، در مردان به صورت زیر تظاهر پیدا میکند:
از دست دادن نعوظ، زودانزالی یا دیرانزالی، عدم سفتی اندام تناسلی تا به حدی که مرد نمیتواند از وسایل پیشگیریکننده استفاده کند، دشواری در ریلکس بودن و لذت بردن از رابطه جنسی، ایجاد مشکلات جدی زناشویی و...
از سوی دیگر اضطراب جنسی، بدن را وارد واکنش «جنگ یا گریز» میکند؛ در واکنشهای آمادهسازی بدن برای فرار از تهدید، هورمونهای استرس اپینفرین و نوراپینفرین نیز ترشح میشوند که این هورمونها بر شدت اضطراب میافزایند.
دغدغههای جنسی مردانه کدام اسـت؟
اگر عملکرد خوبی در رختخواب نداشته باشم و نتوانم همسرم را از نظر جنسی ارضا کنم؛ آیا میتوانم به اندازه کافی نعوظ پیدا کنم؟ آیا ممکن اسـت من زودانزال شوم و بسرعت به ارگاسم برسم؟ آیا همسرم از اندام من رضایت دارد و مرا مسخره نمیکند؟ آیا همسرم بوی بدن مرا دوست دارد؟ آیا میتوانم رابطه جنسی را درست انجام دهم؟ آیا همسرم از عملکرد من راضی اسـت و لذت میبرد؟ ممکن اسـت این رابطه جنسی به بارداری منجر شود؟ میتوانم با موفقیت رابطه جنسی برقرار کنم؟ آیا ممکن اسـت به بیماریهای مقاربتی مبتلا شوم؟ و... برخی از نگرانیها کاملا بجا و منطقی اسـت، مثلا نگرانی از داشتن رابطه جنسی محافظت نشده و ترس از ابتلا به بیماریهای مقاربتی، کاملا طبیعی و منطقی اسـت و باعث میشود فرد به دلیل احساس خطر ابتلا به بیماریهای مقاربتی بیشتر موارد بهداشتی را رعایت کند، اما بسیاری از نگرانیهای مطرح شده در بالا، کاملا غیرمنطقی بوده و نتیجهای جز اضطراب نخواهد داشت؛ اضطرابی که به ایجاد مشکلات جدی و حتی وخامت بیشتر اوضاع منجر میشود.
اضطراب جنسی مردانه چیست؟
اضطراب جنسی مردانه، تجربه وضع ناخوشایند و پراسترسی اسـت که فرد از وقوع احتمالی برخی از افکار یا اعمال نامطلوب مرتبط با رابطه جنسی به هراس افتاده و خود را در مواجهه با آنها، ناتوان فرض میکند. این وضع روانی بسیار مخرب اسـت.
تجربه طولانیمدت اضطراب جنسی، نتیجهای جز ضعف و ناتوانی ندارد و نهایتا میتواند کیفیت و کمیت رابطه جنسی را خدشهدار کند و حتی گاه به رغبت نداشتن یا فرار از انجام رفتار جنسی منتهی شود. به همین دلیل شناخت و آگاهی از مجموعه عواملی که باعث دلواپسی مردان هنگام رابطه جنسی میشود، بسیار حائزاهمیت اسـت. برخی از افکار اضطرابی مردان مربوط به توانایی و قدرت فرد و چگونگی مدیریت رفتار جنسی و موفقیت در آن اسـت و بخشی دیگر مربوط به همسر و ریشه گرفته از افکار و تصوراتی اسـت که غالبا یک مرد گمان میکند که همسرش در مورد او یا کنش جسمی و جنسیاش انتظار دارد.
«اختلال نعوظ» (ناتوانی جنسی) شایعترین مشکل جنسی در مردان محسوب میشود. ناتوانی در ایجاد یا کنترل نعوظ هنگام برقراری رابطه جنسی، اختلال نعوظ تعریف میشود. بسیاری از مردان در برههای از زندگی جنسی خود، اختلال نعوظ را تجربه میکنند، اما بیشترین میزان شیوع آن با بالا رفتن سن در مردان، محتمل اسـت.
اما در جامعه صنعتی امروز، نداهای دیگری در مورد میزان شیوع و سن شروع این اختلال در مردان به گوش میرسد که بسیار تعجبانگیز اسـت. با توجه به آمار منتشر شده در چند سال اخیر گویی گستره این اختلال فزونی یافته و بسیاری از مردان را در سنین پایین مبتلا کرده اسـت.
حجم گستردهای از مردان در چهل سالگی مبتلا به ناتوانی جنسی میشوند، به عبارت دیگر از هر ده مرد، چهار نفر با این مشکل دست و پنجه نرم میکنند، این در حالی اسـت که در هفتاد سالگی از هر ده مرد، هفت نفر با مشکل اختلال نعوظ مواجه میشوند.
اضطراب جنسی یکی از مولفههای اساسی در ابتلای مردان، بخصوص مردان جوان به نعوظ اسـت و همچنین عاملی اسـت که بر شدت مشکل مردان مبتلا میافزاید. تجربه اضطراب بسیار و ترشح هورمونهای استرس باعث انقباض یا جمع شدن رگهای خونی شده و خونرسانی به اندام جنسی مردانه را کمتر میکند، به همین دلیل تحریک جنسی یا نعوظ بسیار مشکل میشود؛ حتی مردانی که برای تحریک شدن مشکلی ندارند، وقتی در خصوص عملکرد جنسی خود دچار اضطراب میشوند، قادر به انجام آن نخواهند بود. اضطراب جنسی در فرد مبتلا باعث میشود که مرد مدام قبل از برقراری یا حتی در مرحله اقدام به انجام رابطه جنسی، افکار منفی را در خود پرورش دهد؛ افکاری که بیشتر حول و حوش از دست دادن نعوظ اسـت. غالبا در بیشتر مبتلایان، فرد پیشاپیش با فکر از دست دادن نعوظ، دچار ترس و واهمه شده و با آن وضع روحی نیز وارد رابطه میشود؛ از سوی دیگر در طول رابطه جنسی نیز دائم و بدون وقفه کیفیت نعوظ خود را بررسی میکند. این ترس رفتاری به قدری شدت دارد که فرد مبتلا در حین برقراری رابطه جنسی، به جای توجه به عملکرد بخش تناسلی اغلب تحت تاثیر افکار منفی که مدام عدم نعوظ یا ضعف آن را تقویت میکند، قرار میگیرد. این ترس، اضطرابی را فراهم میکند که در کیفیت نعوظ تاثیر عکس داشته و کنترل نعوظ را برای مرد سختتر و دشوارتر میکند.
ترس از زود انزالی ،نارضایتی از وضع بد جسمانی، نگرانی از ناتوانی در ایجاد رضایت جنسی از دیگر اضطراب های جنسی مردان اسـت .
ترس از ارزیابی و نظر همسر
عقیده و نظر دیگران نقش بسیار مهم و انکارناپذیری در شکلگیری و چگونگی شناخت و تعریف فرد از خود دارد. غالبا افراد خود را در آیینه دیگران مشاهده میکنند ، شاید به همین دلیل اسـت که هر عکسالعمل یا پاسخی نمایانگر عمل فرد معنا میشود و میتواند منجر به هدایت فرد در مسیر ویژهای شود. بواقع این حقیقت مهم در دنیای زندگی جنسی افراد نیز بیتاثیر نیست، اظهار نظر ضمنی یا آشکار همسر از چگونگی و کیفیت رابطه جنسی، شکلدهنده اعتماد به نفس جنسی در شریک مقابل اسـت. تحسین و تشویق توانایی و قدرت مرد توسط زن، نتیجهای مثبت در پی دارد، در حالی که انتقاد و شکایت زن از رابطه جنسی نتیجهای متضاد خواهد داشت.
از اینروست که عملکرد و توانایی جنسی بسیاری از مردان در رابطه جنسی به ارزیابی و نظر همسرشان دراینباره بستگی دارد. فراتر رفتن درجه اعتباردهی به نظر همسر و ارزیابی منفی آن، منجر به اضطراب در فرد شده، به گونهای که فرد دائم نگران عکسالعملهای همسرش در قبل، حین و بعد از رابطه جنسی اسـت. نگرانیهای بیش از حد و پیشقضاوتهای منفی و حتی گاهی افراطی، منجر به اضطراب جنسی در مرد شده و عملکرد او را بشدت تحت تاثیر قرار میدهد.
درمان این اختلال چگونه اسـت؟اگر مبتلا به اضطراب جنسی هستید، در گام اول به روانشناس بالینی یا متخصصان جنسی مراجعه کنید. فردی را به عنوان رواندرمانگر انتخاب کنید که با او احساس راحتی داشته باشد تا بتوانید در مورد زندگی جنسیتان، آزادانه به صحبت بنشینید. روانشناس با مصاحبه و سوال از سابقه جنسیتان، چگونگی، کمیت و کیفیت آن میفهمد که شما چطور دچار اضطراب جنسی شدهاید و به چه دلیل یا اینکه چه افکاری در زندگی جنسی مسبب اصلی ایجاد مشکلتان شده اسـت. درمانگر به شما کمک میکند از جنسیت و کارکردهای جنسی خود شناخت بیشتری پیدا کنید و مسائلی را که موجب اضطراب و ترس جنسیتان شده اسـت، درک کنید. مثلا اگر نگران انزال زودرس خود هستید، میتوانید با شناخت علت و با استفاده از تکنیکهایی برای به دست آوردن کنترل بیشتر، انزال پیش از موعد خود را مهار کنید.درمانگر، ممکن اسـت در صورت لزوم شما را به یک روانپزشک ارجاع دهد تا با انجام معاینات بالینی و آزمایش، از وضع سلامت جسمی شما اطمینان بیشتر یابد، گاهی نیاز به دارو درمانی اسـت. دارودرمانی (دریافت آرامبخشها یا داروهای مرتبط با مشکلات جنسی که گاه به علتهای جسمی برمیگردد، مثل اختلالات نعوظ، زودانزالی و...) به همراه مشاوره و رواندرمانی در کاهش اضطراب بسیار موثر اسـت و میتواند زندگی جنسیتان را شاد و لذتبخشتر کند.
چند توصیه مفید
اقداماتی که میتوانید برای بهبود وضع خود به کار گیرید، عبارتند از:
- با همسرتان گفتوگو کنید.
به جای پنهان کردن یا ترس از افشای مشکل نزد همسر، مساله را با شریک جنسیتان در میان بگذارید. پس از برقرار کردن ارتباط عمیق عاطفی و احساس راحتی با او، در مورد اضطراب عملکرد جنسیتان صحبت کنید.
- به روشهای دیگر نزدیکی متوسل شوید.
- رابطه جنسیتان را فاصلهدار کنید.
- از تکنیک توجه برگردانی استفاده کنید.
- اعتماد به نفستان را تقویت کنید.
به گزارش جام جم آنلاین، اگر اضطراب به سراغ شما نیاید، ممکن اســت هیچ فشار درونی برای درس خواندن نداشته باشید بنابراین مغز وارد فرآیند اضطراب می شود.
اضطراب به خودی خود بد نیست و حتی وجود آن برای زندگی لازم اســت. انسان بدون اضطراب، انسانی بی خیال و شاید بی تفاوت خواهد بود؛ اما اگر این اضطراب به حدی برسد که زندگی شما را مختل کند، آن زمان می توانیم بگوییم اختلالات اضطرابی به وجود آمده اســت و باید بسرعت به روان شناس مراجعه کرد.
احساس اضطراب شدید و مزمن بدون داشتن علت واضح، غیر عادی اســت و در فعالیت های انسان مانع ایجاد می کند و موجب کاهش عملکرد می شود. بنابر این باید با آن مقابله کرد.
از طرفی دیگر، وجود فاصله میان خود واقعی و خود آرمانی به عنوان یکی دیگر از علل اضطراب مطرح شده اســت.
اگر ویژگی های مطلوب و ایده آلی که شخص دوست دارد فاصله زیادی با ویژگی های واقعی فرد داشته باشد و دسترسی به آن مقدور نباشد، فرد مضطرب می شود، چون نمی تواند آن گونه باشد که دوست دارد.
گاهی به دلیل نپذیرفتن شرایط واقعی زندگی و امکانات محیطی اســت که سازگاری فرد در زندگی با دشواری روبه رو می شود.
همچنین مصائب، مشکلات و فشارهای محیطی مداوم بخصوص وقتی فرد قدرت حل مسأله و سازگاری اش ضعیف باشد، در ایجاد اضطراب نقش موثری دارد.
علل اختلالات اضطرابی
اغلب علت اختلالات اضطرابی ناشناخته اســت. بسیاری از بیماران احساس اضطراب، عصبانیت و حساسیت را در تمام طول زندگی به همراه دارند و این مشکل می تواند در هر سنی اتفاق بیفتد.
اختلالات اضطرابی در بچه هایی که حداقل یکی از والدین آنها سابقه ای از افسردگی داشته باشد دو برابر بچه های دیگر اســت.
کار اضطراب، بسیج کردن نیروی دفاعی بدن اســت تا خود را از خطر حفظ کنیم. وقتی ارزیابی اولیه ما از خطر نزدیک به وقوع، واقع بینانه و درست باشد، اضطراب به ما انرژی و نیروی مقابله با خطر را می دهد. اما اضطراب زمانی ناخوشایند اســت که ما ارزیابی اولیه درست و واقع بینانه از رویدادهای زندگی نداشته باشیم.
اضطراب هنگامی در فرد بروز می کند که شرایط استرس زا در زندگی او بیش از حد طولانی شود یا مکرر رخ دهد یا دستگاه عصبی بدن نتواند به مرحله مقاومت تنیدگی پایان دهد و بدن در مدت طولانی در مرحله بسیج باقی بماند. در این صورت بدن فرسوده و در برابر بیماری های جسمی و روانی آسیب پذیر می شود.
علت اضطراب در کودکان
برخی از علل اضطراب کودکان زمینه ارثی دارد؛ وجود مادر مضطرب، داشتن مادر وسواسی یا کمالگرا، شکست کودک در برقراری ارتباط اجتماعی، انتظارات بیش از حد والدین از کودک، برخی بیماری های جسمی حاد مثل شب ادراری و لکنت زبان.
علل اضطراب در بزرگسالان
بیکاری، نداشتن برنامه ریزی و نبود قدرت تنظیم وقت و همچنین احساس تنهایی و نداشتن حمایت روانی – اجتماعی در به وجود آمدن اضطراب موثر اســت.
گاهی اضطراب شدید به علت بیماری های دیگر یا عوامل و محرک های فیزیکی یا احساسی اســت که با برطرف شدن آن عوامل رفع می شود. اختلال غده تیروئید علائمی شبیه اضطراب دارد.
همچنین بیماری های قلبی و ریوی اضطراب زا هستند. بنابراین انجام معاینات پزشکی قبل از تشخیص اضطراب لازم اســت.
دور بودن از خود واقعی و نقش بازی کردن در صحنه های مختلف زندگی نیز اضطراب تولید می کند.
به این معنی که شخص ویژگی های واقعی خود (اعم از ویژگی های ظاهری یا صفات و خصوصیات شخصیتی) را نپذیرفته و همواره در تلاش اســت شخصیتی غیر از آنچه واقعاً هست، جلوه دهد.
درمان اضطراب
برای درمان اضطراب، رویکردها و شیوه های مختلفی وجود دارد که موثرترین آنها تلفیقی از روان درمانی، دارو درمانی و درمان های حمایتی اســت.
علائم فیزیکی اضطراب شامل لرزش و گرفتگی عضلات و یا پرش عضلات، احساس گرفتگی و پری در ناحیه گلو یا قفسه سینه، تنگی نفس و افزایش ضربان قلب، سبکی سر یا گیجی، عرق سرد و دستان مرطوب، تونوس و دردهای عضلانی، خستگی مفرط و برخی مشکلات مربوط به خواب اســت.
علائم احساس مربوط به اضطراب عبارتند از : عدم احساس راحتی، بی قراری، احساس تحریک پذیری بیش از اندازه، نگرانی بیش از حد، ترس دائم از این که احساس بدی در حال وقوع اســت و یا احساسی مبنی بر این که دنیا به آخر رسیده اســت، ناتوانی در تمرکز و حافظه مثل این که همه چیز را فراموش می کنید.
شایان زال - روان شناس و نوروتراپیست
، زمانی که فرد در مواجهه با یک مشکلی قرار می گیرد به خاطر زمینه های اضطراب موجود در ناخودآگاه، به طور ناگهانی دچار دلشوره می شود، اکثر مردم به این موضوع اهمیت نمی دهند.اما...
دکتر مظاهری روانپزشک و دبیر انجمن روانپزشکان ایران دلشوره های ناگهانی را وامدار زمینه های ژنتیکی اضطراب در ناخودآگاه افراد و حاصل مشکلات روزمره عنوان کرد.
علت دلشوره های ناگهانی در افراد چیست؟
زمینه اضطراب باید در افراد باشد تا این مساله شکل بگیرد، زمینه اضطراب هم به صورت:
-وراثتی و ژنتیکی
-مرور زمان
-نوع زندگی فرد
-مشکلات و نگرانیهای فعلی و یا آتی آنها
که در زندگی گسترش پیدا می کند،زمانی که فرد در مواجهه با یک مشکلی قرار می گیرد به خاطر زمینه های اضطراب موجود در ناخودآگاه، به طور ناگهانی دچار دلشوره می شود، برای مثال هنگام عبور از عرض خیابان، یا در حین رانندگی، امتحان و... فرد ادعا می کند که ناگهان دچار دلشوره شده است، اما تحقیقات نشان می دهد که اضطراب در وجود این افراد همیشگی ست، اما در مقابل شرایط ناگهانی این مساله به اوج خود می رسد و گرنه اختلالی بنام دلشوره ناگهانی، به خودی خود وجود ندارد.
دلشوره عامل بیرونی دارد یا درونی؟
اضطراب حالتی است که به طور ناخودآگاه بوجود می آید، مصداق این مساله تعریف اضطراب از دید روانشناسی ست که می گوید: "اضطراب یک احساس مبهم ناخوشایند است که در فرد وجود دارد و عامل بیرونی ندارد".
تفاوت ترس و اضطراب نیز همین مساله است که ترس عوامل بیرونی دارد مانند، ترس از عبور در خیابانی تاریک، اما اضطراب عامل بیرونی را ندارد مانند، نگرانی مادر برای فرزندان بیرون از خانه که ناشی از ناخودآگاه اوست.
آیا دلشوره باعث بروز مشکلات جسمی می شود؟
علایم جسمی اضطراب:
دقیقا، اضطراب دو دسته علائم دارد، علائم جسمی و علائم روانی. اکثر افرادی که مراجعه می کنند با علائم جسمی مانند:
-تپش قلب
-احساس درد در قفسه سینه
-علایم تنفسی و تنگی نفس
-علائم گوارشی
-علائم ادراری و تکرر ادرار
مواجه هستند، بعلاوه با توجه به اینکه اضطراب رابطه مستقیمی با سیستم اعصاب مرکزی دارد و این سیستم نیز با تمام اعضاء و جوارح ارتباط دارد، اضطراب می تواند رابطه مستقیمی با بسیاری از بیماریهای جسمی داشته باشد.
روش های کاهش و یا مقابله با دلشوره چیست؟
متاسفانه مردم به این مساله اهمیت نمی دهند و معتقدند که مساله مهمی نیست و نیازی به مراجعه به روانپزشک نیست، اما در وهله اول شخصی که مبتلا به چنین اختلالی ست باید به روانپزشک مراجعه کند، در جلسات درمان که هم دارویی ست و هم روان درمانی، روانپزشک به ریشه یابی مشکلات و اضطرابهای فرد بیمار رسیدگی می کند و به دنبال علل مسایل آزار دهنده در ناخودآگاه فرد می گردد، در این جلسات عوامل آزاردهنده شناسایی و آموزشهای مقابله با آنها به فرد تعلیم داده می شود.