مجله مطالب خواندنی
سبک زندگی، روانشناسی، سلامت،فناوری و ....مجله مطالب خواندنی
سبک زندگی، روانشناسی، سلامت،فناوری و ....نبوت و امامت چه تفاوتی با هم دارند؟
[ad_1]بامداد-تفاوت نبوت و امامت
در نظر برخی مانند فخر رازی و شیخ محمد عبده مقام امامت همان مقام نبوت بوده و فرقی بین آن دو نیست. در مقابل عده کثیری معتقد به تفاوت میان آن دو بوده و بر اساس آیه ۱۲۴ سوره بقره: «انی جاعلک للناس اماما» به برتر بودن مقام امامت از مقام نبوت حکم کرده‌اند. از آن جمله: علامه طباطبایی، شیخ طوسی، طبرسی و دیگران. زیرا از نظر اینها به لحاظ تاریخی، مقام امامت آن وقت به حضرت ابراهیم اعطا گردید که ایشان در آن زمان مقام نبوت را داشتند.
این مطلب به ویژه با توجه به لحن آیه که امامت را مبتنی بر امتحانات و آزمایشات سخت در دوران نبوت حضرت ابراهیم مبتنی کرده است به خوبی فهمیده میشود. آیه در مقام اعطای نشان و درجه عالیتری است که با درجات پیشین تفاوت ماهوی و حقیقی را داراست. و اگر جز این باشد لغویت در حکم تازه، لازم می‌آید. بنابراین مقام امامت مقامی است که در رتبه بالاتری از مقام نبوت قرار گرفته است.
حالا تفاوت میان این دو و اینکه آن رتبه بالاتر چیست؟ نظریات ذیل را در میان علماء می‌توان مشاهده کرد:
۱ـ بعضی گفته اند: تنها فرق امام با نبی در این است که به نبی وحی میشود اما بر امام وحی صورت نمیگیرد. به نظر میرسد این فرق درست نباشد زیرا علی القاعده بایستی درجه بالاتر، ویژگیهای درجه پایینتر را در خود حفظ کند نه اینکه تنزل بکند.
۲ـ در نظر برخی، از جمله علامه طباطبایی، نبی تنها دارای هدایت تشریعی و به اصطلاح ارائه کننده طریق است. اما امام افزون بر آن، دارای هدایت تکوینی هم هست. یعنی امام از نظر تأثیر باطنی و نفوذ روحانی که اثر وجودیش در قلب انسان میتابد او را هدایت می‌کند. و لذا مقام امامت یکنوع ولایت بر اعمال مردم است از نظر باطن، که توأم با هدایت می‌باشد. (ترجمه تفسیر المیزان، ج ۱، ص ۳۷۲ تا ص ۳۸۲).
۳ـ برخی هم چون استاد مطهری(ره) گفته اند: فرق نبوت و امامت در این است که نبوت راهنمایی، ابلاغ و اخبار است. ولی امامت، رهبری یعنی علاوه بر رهبری اجتماعی، رهبری معنوی به سوی خدا هم هست. (مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج ۳،ص ۳۱۸).
۴ـ برخی دیگر مانند استاد سبحانی معتقدند: نبی تنها مأمور به ابلاغ رسالت و دادن نویدها و بیمها به مردم است ، اما امام علاوه بر آن پیشوایی است که شخصا دارای سمَت امر و نهی و تکلیف و دستورات است. و جامعه بشری را با مدیریت صحیح به حد کمال رساند.(سبحانی، جعفر، منشور جاوید، انتشارات توحید، ج ۵، ص ۲۵۲)
فرق بین رسول و نبی چیست؟ ما معمولاً برای معادل عربی رسول در زبان فارسی لفظ پیغمبر، پیامبر و پیمبر به کار میبریم، ولی لفظی که مترادف با نبی باشد نداریم و به ناچار لفظ پیامبر که هم معنی رسول است را به کار میبریم و حال آنکه قرآن دو تعبیر به کار می‌برد یکی رسول و دیگری نبی، این گونه استعمال موجب شده میان اندیشمندان مسلمان بحث شود که آیا رسول و نبی با هم تفاوت دارند یا نه و اگر تفاوت ندارند پس علت استعمال دو لفظ نبی و رسول در قرآن خصوصا در احادیث چیست؟ این استعمال میتواند سبب جعل دو اصطلاح متفاوت از هم باشد یانه؟
برای روشن شدن بحث نکاتی را متذکر میشویم:
نخست اینکه این دو از نظر مفهوم، تفاوت چندانی ندارند زیرا واژه نبی یا به معنای فرد دارای خبر مهم است و یا به معنای فرد دارای مقام بلند، و واژه رسول هم یا به معنای فرد دارای پیام است یا به معنای واسطه در انجام کار، پس از جهت مفهوم هیچکدام اعم یا اخص از دیگری نیستند.
ثانیا، از اختلاف موارد استعمال لفظ نبی و رسول در قرآن خصوصا با توجه به روایات شریفه راجع به انبیا و رسل می‌توان فهمید که نبی از نظر مصداق اعم از رسول است یعنی همه فرستادگان خدا نبی بوده‌اند ولی رسول نبودهاند همین اختلاف در کاربرد سبب شده است که علما نبی را غیر از رسول از نظر اصطلاح بدانند.
ثالثا در میان علما در بیان وجه تمایز میان دو اصطلاح نبی و رسول، تفاوتهایی دیده میشود که در ذیل به آنها اشاره می‌گردد:
۱ـ به نظر علامه طباطبایی نبی آن کسی است که خواب میبیند و در خواب به او وحی میشود و لی رسول آن کسی است که ملک وحی بر او نازل میشود و او ملک را میبیند و با او سخن می‌گوید.
علامه این نظر را اولاً از آیه ۹۵ سوره اسراء مستفاد میداند «قل لو کان فی الارض ملائکه یمشون مطمئنین لنزلنا علیهم من السماء ملکا رسولاً ؛ بگو اگر ملائکه در زمین مثل شما آرام آرام راه بروند ما از آسمان ملکی به عنوان رسول بر آنان نازل میکردیم».
و ثانیا از حدیث ذیل استفاده می‌کند:
در کافی از امام صادق(علیه السلام) نقل شده است که: خداوند عزوجل ابراهیم را بنده خود قرار داد قبل از آنکه او را پیغمبر کند و او را پیغمبر خود قرار داد پیش از آنکه رسول خود کند (دقت کنید) و او را رسول خود قرار داد پیش از آنکه خلیل خود قرار دهد…(نک: ترجمه المیزان، ج ۱، ص ۳۸۲ و ج ۱۴، ص ۵۸۲).
۲ـ به نظر برخی مانند استاد مصباح نبی به هر فرستاده و پیکی گفته میشود ولی رسول بر پیک مخصوص اطلاق میشود.
ایشان این تفاوت را از نگرش به موارد متفاوت استعمال نبی و رسول در قرآن و حدیثی که می گوید ۳۱۳ نفر از انبیا فقط دارای رسالت خاصی بوده‌اند، استفاده مینمایند. (محمد تقی مصباح، راهنماشناسی، ج ۲، ص۱۶ـ۱۳)
فرقهای ذیل هم میان نبی و رسول گفته شده که توسط علما به چالش و نقد کشیده شده‌اند.
الف ـ رسول کسی است که مبعوث به شرع جدیدی شده باشد و نبی اعم از او کسی است که شرع سابق را تبلیغ کند.
ب ـ رسول کسی است که دارای کتاب باشد و نبی آن کسی است که کتاب نداشته باشد.
ج ـ رسول کسی است که دارای کتاب باشد ولی فی الجمله نسخ شده باشد و نبی کسی است که چنین نباشد.
د ـ رسول کسی است که به او وحی میشود و مأمور به ابلاغ هم باشد ولکن نبی کسی است که از طرف خدا به او وحی شده خواه مأمور رساندن محتوای وحی به مردم باشد یا نباشد.
منبع: واحد پاسخ به سۆالات دفتر تبلیغات اسلامى
تبیان
نوشته نبوت و امامت چه تفاوتی با هم دارند؟ اولین بار در بامداد پدیدار شد.
[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان
عبارات مرتبط با این موضوع
درزمان آشنایی برای ازدواج چه سوالاتی باید از هم … خانواده های هرکدام در مورد استقلال آنها چه نظری دارند وآیا این اجازه را به آنها می نزول دادن پول ربا در حکم پیکار با خدا و پیامبر است؟نزول دادن پول ربا در حکم پیکار با خدا و پیامبر است؟قرائت فراموش شده بازخوانی نظریۀ علمای ابرار، …امامت کانونی‌ترین اصل در تلقی شیعی از اسلام است سوال این است که آیا شیعیان درباره آموزش روابط صحیح زناشویی همه چیز در باره روابط …آموزش رابطه زناشویی برای زوج های جوان به نقل از آکاایران متداولترین روش ها و اسلام کوئست مرجعی برای پاسخگویی به سوالات دینی، اعتقادی و شرعیالف دیدگاه شریعتی درباره ولایت فقیه و انتظاردر دوره غیبت کبرا، یک نظام انتخاباتی خاص به وجود می آید و آن یک انتخابات دموکراتیک است وبلاگ دوستان سوالات درس به درس دینی سال سوم …سوالات متن درس نشانه ی بیداری و هوشیاری و ورود به وادی انسانیت چیست ؟ توضیح دهید پرسش و پاسخ لب المیزانامروز کار تجلیل از شهدا و حفظ یاد گرامى این عزیزان یک فریضه است رهبر معظم انقلاب حضرت علل و آثار دین گریزی جوانان چیست؟ گنجینه پاسخ‌ها …علت دین گریزی جوانان چیست؟ و چه پیامد هایی را به دنبال خواهد داشت؟چرا گاهی در توکل به خدا جواب نمی‌گیریم؟ لطفا بفرمائید توکل به چه معناست؟ و چگونه عمل کنیم تا مصداق توکل کنندگان در آیه من درزمان آشنایی برای ازدواج چه سوالاتی باید از هم بپرسیم؟ آکا آشناییازدواجسوالاتیآشنایی زمان ازدواج این پرسشنامه یکی از پرسشنامه های جامع در این نزول دادن پول ربا در حکم پیکار با خدا و پیامبر است؟ ضمن عرض خوش آمد گویی با توجه به کاربر محور بودن انجمن همه مطالب سایت مورد تائید نمی باشد و قرائت فراموش شده بازخوانی نظریۀ علمای ابرار، تلقی اولیۀ قرائت فراموش شده بازخوانی نظریۀ علمای ابرار، تلقی اولیۀ اسلام شیعی از اصل امامت مشک جزوه درس وصیت نامه امام خمینی ره دانشگاه آزاد اسلامی واحددزفول جزوه درس وصایای امام خمینی ره استاد مسلم میرزاوند تغذیه ورزشکاران و اصول تغذیه در ورزش ورزش ، بدنسازی به سایت ورزش و بدنسازی آکاایران خوش آمدید در این بخش با تغذیه ورزشکاران و سایر موارد تغذیه وبلاگ دوستان سوالات درس به درس دینی سال سوم دبیرستان سوالات متن درس نشانه ی بیداری و هوشیاری و ورود به وادی انسانیت چیست ؟ توضیح دهید علل و آثار دین گریزی جوانان چیست؟ گنجینه پاسخ‌ها اسلام علت دین گریزی جوانان چیست؟ و چه پیامد هایی را به دنبال خواهد داشت؟ پرسش و پاسخ لب المیزان امروز کار تجلیل از شهدا و حفظ یاد گرامى این عزیزان یک فریضه است رهبر معظم انقلاب حضرت امام صحت تاریخی محمد ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد صحتتاریخیمحمد این مقاله به بررسی صحت تاریخی محمد و منابع موجود جهت تاریخ‌نگاری زندگی او می‌پردازد چرا گاهی در توکل به خدا جواب نمی‌گیریم؟ لطفا بفرمائید توکل به چه معناست؟ و چگونه عمل کنیم تا مصداق توکل کنندگان در آیه «من یتوکل
ادامه مطلب ...
جایگاه امامت و ولایت در حدیث سلسلة‌الذهب
[ad_1]
«در تاریخ روانکاوی، از همان آغاز، مفهومِ کشاکش میان نیروهای روانی در انسان، برانگیخته‌ی تنش یا تشویشی ادامه ...
بوف کور صادق هدایت از عقده‌ی ادیپی بی‌نصیب نمانده است. آقای محمدعلی همایون کاتوزیان در نقد چنین نظری ادامه ...
اگر عقده‌ی ادیپ، به اعتقاد بسیاری، جهانشمول است، پس طبیعتاً باید نشانش در بسیاری از آثار ادبی و هنری ادامه ...
عقده‌ی ادیپ، که بزرگترین کشفِ فروید و سنگ پایه‌ی روانکاوی محسوب است، در قاموس روانکاوی فرویدی، دلبستگی ادامه ...
حقوق زن، مبحثی مهم با گسترهی وسیع شاملِ حقوق خصوصی و عمومی زنان است. حقوق زن در حوزه‌ی خصوصی ناظر به ادامه ...
حقوق خانواده، شاخه‌ای از حقوق مدنی است که به مقررات و قواعد شکل‌گیری، تداوم و انحلال خانواده می‌پردازد. ادامه ...
حقوق مالکیت فکری (حقوق معنوی)، اصطلاحی حقوقی به معنای حقوق شناخته شده برای پدیدآورنده‌ی هرگونه اثر فکری ادامه ...
بر پایه‌ی گزارش اجلاس 1980 سازمان کنفرانس اسلامی، حدود یک سوم از مسلمانان جهان در کشورهای غیر عضو این ادامه ...
تا پیش از پیروزی انقلاب مشروطه در 1285ش، وضع حقوقی اقلیت‌های دینی، همچون سایر مردم، بیشتر تابع مشی سیاسی ادامه ...
[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان
عبارات مرتبط با این موضوع
حضرت امام جعفر صادق علیه السلامحضرتامامتغییر مسیر از امام صادق ولادت امام و نامگذاری دوران قبل از امامت اوضاع جامعه در حضرت امام موسی کاظم علیه السلامحضرتامامولادت، کنیه و القاب امامت دوران امامت درایت امام ترور شخصیت امام شهادت امام ولادت کبوتر حرم آهنگ پیشوازسلامامروز با کدهای آهنگ پیشواز رضوی اپراتورهای ایرانسل و همراه اول به نزدتون اومدیمزندگینامه امام علی بن موسی الرضا علیه‌السلامآیه ی تطهیر آیه سوره مائده آیه ولایت اعجاز قرآن امامت در قرآن بعثت پیامبر صلى حکمت عملی در سیره امام رضاع نوشته شده در تاریخ ۱۱۳۱۰۰ ۱۳۹۱۰۹۲۰ و در حوزه های فلسفه اخلاق اسلام کوئست مرجعی برای پاسخگویی به سوالات دینی، اعتقادی و شرعی جایگاه امامت و ولایت در حدیث سلسلة‌الذهب حدیث سلسلة‌الذهب از چون در سلسله‌ی سند این حدیث تا جایگاه امامت و ولایت در حدیث امام رضاع با روایت حدیت سلسله الذهب اهمیت امامت را تبیین سلسله الذهب اهمیت امامت جایگاه امامت و ولایت برایش بسیار روشن می شود زیرا در این حدیث امام رضاع با روایت حدیت سلسله الذهب اهمیت امامت را تبیین جایگاه امامت و ولایت برایش بسیار روشن میشود زیرا در این حدیث سلسله الذهب اهمیت امامت امام رضاع با روایت حدیت سلسله الذهب اهمیت امامت را تبیین جایگاه امامت و ولایت برایش بسیار روشن میشود زیرا در این حدیث سلسله الذهب اهمیت امامت مدینة‌الرضا حدیث سلسلة‌الذهب این موضوع با در نظر گرفتن جایگاه و جایگاه امامت و ولایت حدیث سلسلة‌الذهب و در حدیث سلسلة الذهب ،دعوت به توحید خالص خاندان امامت و ولایت از جایگاه بلند حدیث سلسلة الذهب در امام رضاع با روایت حدیت سلسله الذهب اهمیت امامت را تبیین کند جایگاه امامت و ولایت زیرا در این حدیث، از سلسله الذهب اهمیت امامت راسخون یار همیشه همراه امامت جایگاه امامت و ولایت در حدیث حدیث سلسلة‌الذهب از زبان چون در سلسله‌ی سند این حدیث تا نخستین همایش علمی پژوهشی سلسله الذهب دانشگاه علم و صنعت جایگاه حدیث سلسله الذهب در نهضت علمی امام رضا تبیین جایگاه امامت و ولایت در حدیث سلسله پیام اصلی حدیث سلسلة‌الذهب اطاعت از ولایت است – بیست نیست پیاماصلیحدیث گرو امامت و ولایت دارند در حدیث شریف سلسلة الذهب جایگاه والای حدیث سلسله
ادامه مطلب ...
پیشینهی مسأله ولایت و امامت
[ad_1]یکی از پرسشهای بنیادین در مسأله ولایت این اســت که آیا در آموزههای ادیان پیشین نیز چنین مسألهای مطرح بوده اســت؟
گرچه این بحث نیازمند تحقیق گسترده‌ای اســت، اما به اختصار باید گفت: «ولیّ» از اسماء الهی اســت چنان که قرآن کریم می‌فرماید: (وَهُوَ الْوَلِیُّ الْحَمِیدُ) (1) و براساس دیدگاه عرفانی امام خمینی، اسماء الهی هیچ‌گاه بدون مظهر نیستند؛ (2) بنابراین اسم «ولی» همواره دارای مظهر بوده اســت.
اما باید توجه داشت که مظهر اسم «ولیّ» در میان امت‌های پیشین در کسوت نبوت، رسالت، وزارت (3) و امامت (4) ظهور و بروز داشته اســت و مشخصاً تحت عنوان «ولایت» یا «ولیّ» مطرح نبوده اســت؛ به ویژه با توجه به این مطلب که نبوت، ظهور ولایت و ولایت، جنبه‌ی باطنی نبوت و رسالت اســت. (5)
یکی از بزرگان اهل عرفان در این باره می‌گوید:
"بدان که سعدالدین حموی می‌فرماید که پیش از محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) در ادیان پیشین ولی نبوده و اسم ولیّ نبود، و مقربان خدا را از جمله انبیا می‌گفتند. اگرچه در هر دینی یک صاحب شریعت بود، و زیاده از یکی نمی‌بود، اما دیگران خلق را به دین وی دعوت می‌کردند، و جمله را انبیا می‌گفتند پس در دین آدم چندین پیغمبر بودند که خلق را به دین آدم دعوت می‌کردند؛ و در دین نوح و در دین ابراهیم و در دین موسی و در دین عیسی همچنین. چون کار به محمد رسید، فرمود که بعد از من پیغمبر نخواهد بود تا خلق را به دین من دعوت کنند؛ بعد از من کسانی که پیرو من باشند و مقرب حضرت خدا باشند نام ایشان اولیا اســت. این اولین خلق را به دین من دعوت کنند. اسم ولیّ در دین محمد پیدا آمد. خدای تعالی دوازده کس را از امت محمد برگزیده و مقرب حضرت خود گردانید و به ولایت خود مخصوص کرد و ایشان را نایبان حضرت محمد گردانید. به نزد شیخ، ولی در امت محمد همین دوازده کس بیش نیستند، و ولیّ آخرین که ولیّ دوازدهم باشد، خاتم اولیا اســت و مهدی و صاحب زمان نام اوست. (6)"
یکی دیگر از عرفا با اشاره به زمان پیدایش و ظهور ولایت می‌گوید:
نبوت را ظهور از آدم آمد *** کمالش در وجود خاتم آمد
ولایت بود باقی تا سفر کرد *** چو نقطه در جهان دور دگر کرد (7)
به سخن دیگر، گرچه ولایت، حقیقتی عام اســت و شامل نبیّ و ولیّ میشود، اما اظهار اسرار و حقایق که از مقام ولایت اســت، در انبیا مخفی بوده و در عصر خاتم انبیا، به ظهور رسیده اســت. بنابراین «ولایت بود باقی تا سفر کرد» به این معنا اســت که نبوت به پایان رسید، اما ولایت محض از لباس نبوت کاملاً عاری شد و به طریق سیر و سفر، در مظاهر اولیا ظاهر گشت و همانند نقطه‌ی سیّار، دوری دیگر کرد. (8)
بنابراین عصر محمدی، عصر ظهور ولایت اســت و برخلاف امت‌های پیشین که در کسوت نبوت و رسالت مطرح بود، در عصر خاتم انبیا، ولایت در چهره‌ی امامت ظاهر گردید.
امام خمینی درباره وجود امیرمؤمنان (علیهالسلام) می‌فرماید:
"این روز... که علی بن ابی‌طالب - سلام الله علیه -... متولد شد... قرآن کریم و سنت رسول اکرم... مفسر پیدا کرد و پشتوانه‌ی وحی و پشتوانه‌ی اسلام به وجود این مبارک مولود قوی شد، که اتمام بعثت به وجود این مولود بزرگ شد و باید بگوییم فتح باب وحی و تفسیر وحی و ادامه‌ی وحی به وجود مقدس این سرور، [محقق] شد... این روز هم روز بعثت اســت و هم روز ولایت اســت و هم روز نبوت اســت و هم روز امامت. (9)"
امام خمینی در جایی دیگر بدین مضمون می‌فرمایند:
درود بر کلید هستی و رابط بین شاهد و مشهود، حضرت محمد و آل او که برگزیدگان الهی‌اند و ولایت در آنها ظاهر و نبوت و رسالت در آنان پوشیده و مستور اســت. (10)
در تبیین کلام امام باید گفت، مراد از استتار نبوت و رسالت در کسوت ولایت آن اســت که بعد از پایان پذیرفتن رسالت و نبوت در وجود خاتم انبیا، حقایقی بدون سمت نبوت و رسالت، نصیب مقام ولایت میشود. این مسأله در واقع طرح همان نکته‌ای اســت که در کلام امیرمؤمنان (علیهالسلام) در نهج‌البلاغه آمده آن جا که فرمود:
«اری نور الوحی و الرسالة و أشمّ ریح النبوة»؛ (11) من نور وحی و رسالت را می‌دیدم، و بوی پیامبری به مشامم می‌رسید.
در فرازی دیگر از کلام آن حضرت آمده اســت که رسول خدا به من فرمود:
«إنّک تسمع ما أسمع، و تری ما أری، إلا أنّک لست بنبی»؛ (12) تو می‌شنوی آنچه را من می‌شنوم، و می‌بینی آنچه را من می‌بینم، جز آن که شما نبی و پیامبر نیستید.
بنابراین اوصیای انبیای پیشین تحت عنوان نبی یا وزیر حافظ و مبلغ ادیان پیامبران بزرگ و انبیای اولوالعزم بوده‌اند؛ اما در عصر ختمی مرتبت اوصیای او به عنوان اولیای الهی و مشخصاً به نام «ولیّ الله» حافظ و مبلغ دین و امام امت اسلامی، بلکه امام عالم و آدم می‌باشند.
با توجه به این که ولایت از جانب خداوند به آنها داده شده، برخی از عارفان معتقدند که اطلاق اسم «ولیّ» بر غیر از علی و اولاد او جایز نیست. (13)
نتیجه آن که اگرچه ولایت به صورتی مستور و تحت عنوان نبوت و رسالت در انبیای پیشین وجود داشته و اساساً تا کسی به مقام ولایت نرسد به نبوت نایل نمی‌شود، اما گویا دلیلی وجود ندارد که ثابت کند قبل از اوصیای خاتم انبیا، کسی به عنوان «ولی الله» شناخته شده باشد و در آموزههای وحیانی، از اوصیای پیامبران پیشین به عنوان «نبی» یاد شده اســت.
پی‌نوشت‌ها:
1. شوری (42): 28.
2. ر.ک: تعلیقات علی شرح فصوص الحکم و مصباح الانس، ص 26.
3. مثل جریان هارون که در قرآن آمده: (وَلَقَدْ آتَیْنَا مُوسَى الْکِتَابَ وَجَعَلْنَا مَعَهُ أَخَاهُ هَارُونَ وَزِیراً)؛ به یقین ما به موسی کتاب عطا کردیم، و برادرش هارون را همراه او دستیار گردانیدیم؛ فرقان (25): 35.
4. مثل امامت حضرت ابراهیم که در قرآن چنین آمده اســت: (قَالَ إِنِّی جَاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِمَاماً)؛ فرمود: من تو را پیشوای مردم قرار دادم؛ بقره (2): 124.
5. ر.ک: مصباح الهدایة الی الخلافة و الولایه، ص 38.
6. الانسان الکامل (نسفی)، ص 319-320.
7. مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز، ص 741.
8. همان، ص 314-315.
9. صحیفه امام، ج 14، ص 350.
10. ر.ک: شرح دعاء السحر، ص 3-4.
11. نهج‌البلاغه، خطبه 192.
12. همان.
13. جامع الاسرار و منبع الانوار، ص 431.
صادقی ارزگانی، محمد امین، (1387) سیمای اهل بیت (ع) در عرفان امام خمینی (ره)، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، چاپ اول.
[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان
عبارات مرتبط
30 آگوست 2016 ... یکی از پرسشهای بنیادین در مسأله ولایت این است که آیا در آموزههای ادیان پیشین نیز چنین مسألهای مطرح بوده است؟3 مارس 2015 ... مسئله امامت و ولایت در تاریخ اندیشه اسلامی پیشینهای طولانی دارد. علامه جعفری اندیشمندی است که هنوز آراء وی در ابواب مختلف از جمله ولایت و امامت ...درباره امامان (ع) وقتی گفته میشود که آنها حق تشریع دارند، آیا به معنای این است که مستقلاً احکام را از خدا میگیرند و برای مردم بیان ... تعارض ولایت تشریعی امامان (ع) با مسئله خاتمیت چگونه قابل حل است؟ ..... پیشینه ی تاریخی حکم سنگسار چیست؟پیشینهی مسأله ولایت و امامت. یکی از پرسشهای بنیادین در مسأله ولایت این است که آیا در آموزههای ادیان پیشین نیز چنین مسألهای مطرح بوده است؟ مطلب در سایت اصلی ...22 ا کتبر 2013 ... برچسبها: امامت و ولایت؛ تشیع؛ نبوت؛ ولایت الهی؛ اهل بیت (علیهم السلام )؛ حضرت علی (علیهالسلام)؛ عید غدیر؛ مسئله غدیر؛ ولایت گریزی؛ ...آیت الله فاضل لنکرانی: مسئله ولایت یک اصل در اسلام است/ واقعه غدیر آغازگر امامت و ولایت است. شناسه خبر: 1190865 سرویس: استانها. ۲۹ شهريور ۱۳۹۵ - ۱۴:۱۵.12 مارس 2012 ... مسأله ولایت فقیه اگرچه یک مسئله کلامی است ولی جنبه فقهی آن موجب ... اسلام را که وظیفه ی سلطان اسلام است در عصر حضور به دست امامان معصوم ...می توان اذعان کرد که پیشینه نظریه ولایت فقیه به عصر غیبت امام زمان(عج) میرسد. ... قمری آغاز گردیده، ولایت فقیه استمرار امامت شمرده میشود و فقیه به عنوان نماینده و جانشین امام عصر .... به وجود آمد و فقها با طرح مسئله ولایت فقیه، مباحث فقه سیاسی را بر محور این اصل داده (داده اند). ... پیشینه ی نظریّه ی ولایت فقیه به چه زمانی بر می گردد؟اولين پرسش درباره ولايت فقيه، اين است كه آيا ولايت فقيه جزء مسائل اعتقادي است و در ... گروه ديگري (اكثريت) بر اين باورند كه مسأله ولايت فقيه، از سنخ مسأله امامت و ...3 مه 2016 ... پيشينه ي نظريّه ي ولايت فقيه به چه زماني بر مي گردد؟ ... مسأله ي ولايت فقيه اگرچه يك مسئله ي كلامي است ولي جنبه ي فقهي آن موجب گرديده تا ... انتظامي اسلام را كه وظيفه ي سلطان اسلام است در عصر حضور به دست امامان معصوم عليهم ...
کلماتی برای این موضوع
دیدگاه علامه طباطبایی در مورد نظام جمهوری اسلامی و ولایت خود این صلح و شرایط امام حسنع همه‌اش یک مکر الهی بودیعنی اگر امام حسن می‌جنگید و در سرمایه اجتماعی خمیرمایه جامعه ماست دیگرانگفتار زیر از دکتر عباسعلی رهبر ، استاد جامعه‌شناسی سیاسی و عضو هیأت علمی دانشکده‌ی اسلام کوئست مرجعی برای پاسخگویی به سوالات دینی، اعتقادی و شرعینقد و بررسی مبانی فکری فمینیسم از منظر آیات و …نقد و بررسی مبانی فکری فمینیسم از منظر آیات و روایات کریمه گل گلیشهرهای استان تهران دیدنی های استان تهران ایران شناسی و کافی شاپ سیار و آبی رنگ تهران مصاحبه اختصاصی رزرو اینترنتی زائرسرای حضرت حسین بن زبان و ادبیات فارسی فولکلور ایران، توده شناسیشماره ی نوشته ۱۸ ۱۸ دکتر محمد جعفر محجوب فرهنگ عامه و زندگی در این روز‌ها دیگر گمان مزینان شناسی شاهدان کویر مزینانکویر تاریخی مزینان زادگاه دانشمندان و اندیشمندانی است که سالهاست برتارک زرین صفحات امیدودوازده امیدوار به دوازدهدانستنیها پزشکان مسلمان چگونه بیماری ها را تشخیص می دادند؟ پسری که بار مرگ را
ادامه مطلب ...
امامت اصل مذهبی یا اعتقادی؟!
[ad_1]امامت هویت بخش تشیع و مرز نهنده میان این مذهب و دیگر مذاهب اسلامی اســت. معروف اســت که این آموزه اعتقادی از اصول مذهب اســت. به راستی تفکیک میان اصول دین و اصول مذهب از چه خاستگاه و پایگاه علمی ای برخوردار اســت و اساسا اسلام هم در ساحتِ ظاهری آن و هم در ساحتِ واقعیِ آن تا چه اندازه به امامت باوری گره خورده اســت؟ و جایگاه اعتقادی امامت در تشیع و مرتبت و سرنوشت اعتقادی کسی که بدان باور ندارد و آن را اصل اعتقادی اسلام و ضروری آن دین نمی داند چیست؟
حسن اختر - بخش اعتقادات شیعه تبیان
ولایت و امامت دارایی دو جنبه اســت. 1- جنبه ی تشریعی 2- جنبه ی تکوینی. جنبه ی تشریعی ولایت مربوط می شود به احکام و قوانین اعتباری شارع اعم از عبادات و معاملات ، حقوق ، سیاست اســت اما ولایت تکوینی همانطور که از اسمش پیدا اســت مربوط به حوزه ی تکوینی و هستی عینی اســت و متعلق اســت به دخل و تصرف و حکومت حق در هستی و قوانین آن، واژه امامت در لغت، پیشوا و صاحب اختیار اســت و حاکم اســت.(1)
امامت در مذهب شیعه از اصول دین و از ریشه های دین بر اساس ولایت تکوینی، محسوب می گردد ، چون ولایت باطن نبوت و امامت و امامت نیز در ادامه نبوت اســت و وظیفه امام مانند نبی بیان احکام و ریاست دنیایی و دینی مردم برای هدایت آنان به سوی خداوند اســت و از واجبات عقلی اســت نه تنها بر انسان مکلف اطاعت از امام واجب اســت بلکه بر خداوند نیز تعیین و معرفی امام واجب اســت ، چون همان طور که نبوت و ارسال رسول بر خدا واجب عقلی اســت امامت نیز بر خدا واجب اســت البته وجوب بر خدا به معنای الزام از سافل به عالی نیست بلکه به معنای ضرورت و استحقاق و شایستگی اســت و واجبات شرعی الطاف اند.
در واجبات عقلی اگر ما به حکم عقل ندانیم که پیغمبر ضرورت دارد و تکلیف لازم اســت و نیز یک سری مصالح نفس الامریه وجود دارد هرگز به احکام شرعی نیز دسترسی نخواهیم داشت آن وقت هرگز دین و شریعت الهی ثابت نخواهد شد. امام خمینی(ره) در کتاب الطهارة چنین نگاشته اســت: «و این سه اصل [توحید، نبوت و معاد [بی تردید و خلاف در معنای اسلام معتبر و ملحوظ اند. چه بسا اعتقاد به معاد با اندکی تأمل در شمار این اصول قرار گرفته باشد. اما اعتقاد به ولایت بی تردید در معنای اسلام لحاظ نشده اســت و می سزد که آن را از امور روشن و بدیهی در نزد طایفه بر حق بدانیم».(2)
نصوص فراوان اعم از آیات و روایات دال بر تعیین و نصب امامت بلافصل علی (علیه السلام) و یازده فرزندش بعد از پیغمبر چه از طریق شیعه و چه اهل سنت به تواتر داریم، حدیث ثقلین متواتر اســت، حدیث غدیر متواتر اســت، حدیث سفینه، حدیث منزلت، حدیث یوم الدار و آیه مباهله، آیه صادقین، آیه تطهیر، آیه اولوالامر همگی دال بر امامت و رهبری معصومین اســت
بنابر این کسانی که به توحید و نبوت و معاد معتقدند و به امامت آنگونه که شیعیان قبول دارند باور ندارند، نه تنها در قلمرو اسلامِ ظاهری قرار دارند، که در معنا و حقیقت نیز مسلمان اند. مرحوم محمدحسین آل کاشف الغطاء نیز پیش از امام خمینی(ره) و به صراحت در کتاب اصل الشیعة و اصولها نوشته اســت که «هر که به توحید و نبوت حضرت محمد(صلی الله علیه و آله) و روز جزاء اعتقاد داشته باشد مسلمانِ حقیقی اســت».(3)
تغایر اسلام و ایمان
با مراجعه به منابع نقلیِ اسلام، یعنی کتاب و سنت به وضوح می توان با دو گونه کاربرد اسلام و ایمان روبرو شد؛ گاهی این دو برابر یکدیگر نهاده تلقی شده اند: «فأخرجنا من کان فیها من المومنین فما وجدنا فیها غیر بیت من المسلمین».(4) از ظاهر این دو آیه، برمی آید که مسلمانان همان مومنان هستند. امّا در موارد متعددی، به صراحت به تغایر اسلام و ایمان اشاره شده اســت: «قالت الاعراب آمنا قل لم تومنوا ولکن قولوا اسلمنا و لمّا یدخل الایمان فی قلوبکم... انما المومنون الذین آمنوا باللّه و رسوله ثم لم یرتابوا و جاهدوا باموالهم و انفسهم فی سبیل اللّه».(5) برخی چون سیدمرتضی نقل شده که تغایر اسلام و ایمان ناممکن اســت؛ هر که مومن نیست مسلمان نیز نمی باشد(6) و برخی به تغایر آن هم در مفهوم و هم در مصداق، حکم کرده اند. قائلان به تغایرِ مفهومی و مصداقیِ اسلام و ایمان خود بر دو دسته اند: گروهی که به تغایر این دو هم در حکم و هم در حقیقت حکم می کنند و گروهی که اسلام و ایمان را در حقیقت، یکی اما در حکم، متغایر می دانند. معنای این دیدگاه اخیر این اســت که آنکه مومن نیست در حقیقت، مسلمان نیز نیست، هر چند ممکن اســت در حکم مسلمان باشد و همه یا اغلب احکام ظاهری بر او مترتب شود. شهید ثانی از خواجه نصیر در قواعد العقائد عباراتی را نقل می کند که حاکی از گرایش خواجه به همین نظر اخیر اســت. ظاهر سخنان شهید و بلکه صریح آن پذیرش همین رأی اســت.(7)
راه شناخت ولایت
ما نصوص فراوان اعم از آیات و روایات دال بر تعیین و نصب امامت بلافصل علی (علیه السلام) و یازده فرزندش بعد از پیغمبر چه از طریق شیعه و چه اهل سنت به تواتر داریم، حدیث ثقلین متواتر اســت، حدیث غدیر متواتر اســت، حدیث سفینه، حدیث منزلت، حدیث یوم الدار و آیه مباهله، آیه صادقین، آیه تطهیر، آیه اولوالامر همگی دال بر امامت و رهبری معصومین اســت، مسئله لطف الهی که در مباحث قبل گفته شد نیز از دلائل نصب امام از طرف خدا اســت که بیان شد . دلالت آیه اولی الامر بر امامت ائمه معصومین(علیهم السلام) اطیعوالله و اطیعواالرسول و اولی الامر منکم(8) یکی از مهمترین دلائل امامت این آیه شریفه اســت.
چون ولایت باطن نبوت و امامت و امامت نیز در ادامه نبوت اســت و وظیفه امام مانند نبی بیان احکام و ریاست دنیایی و دینی مردم برای هدایت آنان به سوی خداوند اســت و از واجبات عقلی اســت نه تنها بر انسان مکلف اطاعت از امام واجب اســت بلکه بر خداوند نیز تعیین و معرفی امام واجب اســت
تطبیق و استنتاج
از مجموع مباحث گذشته به دست می آید که مبنای خروج از اسلام انکار یکی از اصول سه گانه توحید، نبوت و معاد، یا انکار یکی از ضروریات دین اســت. اصل اعتقادیِ امامت یا از لوازمِ (اعم از مدلول تضمنی و التزامی) توحید و نبوت اســت، یا از جمله ضروریاتِ (یا قطعیاتِ) «ما جاء به النبی» که انکار آنها مستلزم انکار آن دو اصل اســت. در هر دو صورت سخن از ملازمه و استلزام اســت و در هر استلزامی مادامی که کسی علم به لازم و ملازمت نداشته باشد، احکام ملزوم و انکار آن بر وی مترتب نمی شود و همینطور مادامی که دیگران علم به وضوح لازم و ملازمت در نزد وی نداشته باشند نمی توانند حکم به ترتب احکام ملزوم بر وی نمایند.
پی نوشت:
1- حاکم حقیقی چه در حوزه ی تشریع و چه تکوین خداوند متعال اســت.و خداوند در هیچ صفت وفعل خود شریک ندارد اما منافات با این ندارد که با اذن خداوند اسباب و وسائط در طول اوامر و نواهی خداوند و اراده ی خداوند ی قرار داشته باشد زیرا درروایات خوانیم(( ابی ا... ان یجری الاشیاء الا باالاسباب....))
2- کتاب الطهارة، ج3، ص316.
3- اصل الشیعة واصولها، ص210
4- ذاریات: 35,36.
5- حجرات: 1415 و نیز رک: احزاب: 35. بحارالانوار، ج68، ص246.
6- به نقل از محقق سبزواری، ذخیرة المعاد فی شرح الارشاد، ص152.
7- رک: حقائق الایمان، صص114127 و نیز رک: قواعد العقائد، ص142.
8- نساء 59
منابع برای مطالعه بیشتر:
1. حسینی عاملی، سیدمحمدجواد، مفتاح الکرامة فی شرح قواعدالعلامة، قم،انتشارات اسلامی، 1419ق.
2. خمینی، روح اللّه، کتاب الطهارة، ج3، نجف اشرف، مطبعة الآداب، 1389ق.
3. طباطبائی، محمدحسین، المیزان، ج اول و دهم، چاپ سوم، بیروت، موسسة الاعلمی للمطبوعات.
4. طوسی، نصیرالدین، قواعد العقائد، قم، مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، 1416ق.
5. علم الهدی، شریف مرتضی، رسائل الشریف مرتضی، قم، چاپخانه دارالقرآن الکریم، 1405ق.
6. کاشف الغطاء، شیخ جعفر، کشف الغطاء عن مبهمات الشریعة الغراء، اصفهان، انتشارات مهدوی، بی تا.
[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان
عبارات مرتبط
کلماتی برای این موضوع
اسلام کوئست مرجعی برای پاسخگویی به سوالات دینی، اعتقادی و شرعیاستیضاحِ مرجعیتِ مدافعِ خفقانِ مذهبی محسن …پیشگفتار ویرایش دوم جناب آقای ناصر مکارم شیرازی مرجع محترم تقلید و از اساتید حوزه اسلام و دموکراسی، سازگاری یا ناسازگاری؟ محسن کدیوراسلام و دموکراسی، سازگاری یا ناسازگاری؟ اسلام یکی از ادیان زنده جهان معاصر است و بیش نقدی بر فرضیه تطور امامت شیعی بررسی …نقدی بر فرضیه تطور امامت شیعی بررسی استنادهای کتاب مکتب در فرایند تکامل، بخش مربوط شبهات اعتقادی شبهات اعتقادی ، ، ، ، ، ، ، هم گفته میشود که خدا هر که را دانلود کتب فرهنگی مذهبیدانلود کتب فرهنگی مذهبی وبلاگی جهت دانلود کتب مذهبی فرهنگیاسفار اربعه یا سفرهای چهارگانه در عرفان و سیر و …اسفار اربعه یا سفرهای چهارگانه در عرفان و سیر و سلوک را بیان نماییدآشنایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایرانقانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مبین نهادهای فرهنگی اجتماعی سیاسی و اقتصادی جامعه رادمردتاریخامام علی مذهبی ویژه کودکانشب که میشه ستاره ها راهی آسمون میشن دور و بر ماه میشینن همدل و همزبون میشن شب ها بیا فروع دین و یا شاخه های دین چیست؟اصول دین و فروع دین از فروع دین فروع دینفروع دین چیستفروع الدین شاخه های دینفروع
ادامه مطلب ...
معناشناسی ولایت و امامت
[ad_1]مسأله ولایت و امامت گسترهی وسیعی دارد و از جهات گوناگونی قابل بحث اســت؛ در این مقاله، مفهومشناسی ولایت را با رویکرد عرفانی، به صورت زیر بیان میکنیم:
الف. تعریف ولایت
اگرچه «ولایت» با تعبیرات گوناگونی تعریف شده اســت؛ (1) اما این تعاریف ناظر به یک حقیقت اســت. به عنوان نمونه، گفته شده اســت:ولایت قیام عبد به حق اســت در مقام فنای نفس خود. و این وقتی حاصل میشود که حق، عهده‌دار امور بنده گردد، تا او به مقام قرب نهایی برسد. (2)
براساس این تعریف، عرفا در مقام بیان مفهوم «ولایت» و عنای «ولیّ» تأکید دارند که ولایت زمانی حاصل میشود که بنده از انانیت خود رهایی یابد و به مقام فنای در حق نایل آید. این حقیقت و سعادت بزرگ تنها زمانی نصیب انسان میشود که حق تعالی، حافظ، ناصر، یاور و متولّی امور بنده‌ی خود شود. از این رو «ولیّ» در اصطلاح اهل معرفت به کسی گفته میشود که براساس (وَهُوَ یَتَوَلَّى الصَّالِحِینَ) (3) خداوند متولّی او باشد و او را از هرگونه عصیان و مخالفت با خواست مولا حفظ نماید. (4)
در آثار عرفانی امام خمینی درباره مفهوم «ولایت» و معنای «ولیّ» نکته‌های دقیقی مطرح شده اســت؛ ایشان با اشاره به معنای جامع ولایت بدین مضمون می‌فرمایند:
ولایت به معنای قرب، محبوبیت. تصرف، ربوبیت یا نیابت اســت. (5)
در جای دیگر، ولایت را به مفهوم قرب تام دانسته و بدین مضمون گفته اســت:
حقیقت ولایت با قرب حاصل میشود؛ یا ولایت همان نفس قرب تام اســت. (6)
به همین دلیل برخی ولایت را به معنای برطرف شدن و نبودن واسطه میان دو شیء دانسته؛ سپس همین معنا را به عنوان استعاره در مواردی که قرب و نزدیکی مطرح اســت به کار گرفته‌اند؛ مانند قرب مکانی، خویشاوندی، مقام و منزلت، دوستی، صداقت و... از این رو مراد از جمله‌ی «خداوند ولیّ بنده مؤمن اســت» این اســت که حق تعالی به بنده‌ی مؤمن چنان نزدیک اســت که هیچ چیز میان آنها حایل نیست و تنها خداوند اســت که بنده‌ی خود را به سوی راه درست هدایت می‌کند و او را در زندگی دنیا و آخرتش یاری می‌دهد. (7) همچنین آیه‌ی (وَهُوَ یَتَوَلَّى الصَّالِحِینَ) (8) ناظر به همین حقیقت اســت.
با توجه به این معنای «ولایت» اســت که امام خمینی بدین مضمون می‌فرماید:
بنده‌ای که با قدم عبودیت به سوی خداوند گام برمی‌دارد، وقتی از خانه‌ی طبیعت به سوی خداوند هجرت نمود و جذبه‌های حبّی نصیب او شد و تعیّنات نفسی او با قبسات الهی از ناحیه‌ی شجره‌ی اسماء الهی شعله‌ور شد، خداوند با تجلّی فعلی خود بر او جلوه می‌کند؛ و وقتی که در تجلی ظهوری، استقامت نمود و عالم نزد او فانی و او متخلق به قرب نوافل گردید، صاحب ولایت میشود و این ولایت، تجلّی و باطن ربوبیت اســت که کُنه و حقیقت عبودیت می‌باشد. در واقع بر اثر عبودیت بنده، ربوبیت حق تعالی در او تجلی می‌کند. و این اولین مرتبه‌ی ولایت اســت و اختلاف مراتب اولیا به حسب اختلاف تجلّی اسمائی حق سبحانه بر آنان اســت. پس ولیّ مطلق کسی اســت که به حسب مقام جمعی، مظهر ذات حق و مظهر اسم جامع همه اسماء باشد. (9)
بنابراین «ولایت» همان فنای عبد در حق اســت و ولیّ به کسی گفته میشود که به مقام فنا و بقای در حق نایل آمده باشد. باید توجه داشت که مراد از فنا، محو شدن جنبه‌ی بشری او در جنبه‌ی ربوبی اســت که این حقیقت از طریق توجه کامل به سوی حق تعالی حاصل میشود؛ زیرا با این توجه تام اســت که جنبه‌ی بشری و خلقی انسان به تدریج محو و فانی می‌گردد و جنبه‌ی حقّانی و فطرت توحیدی او شکوفا و تقویت میشود؛ همچون قطعه‌ی زغالی که مجاورت آتش زمینه‌ای در او فراهم می‌آورد که به تدریج شعله‌ور میشود و به صورت قطعه‌ای از آتش در می‌آید و حرارت، روشنایی و دیگر کمالات آتش را کسب می‌کند.
این توجه تام تنها از طریق شکوفا شدن محبت ذاتی انسان نسبت به حق تعالی حاصل میشود و از رهگذر این فنا، بنده، بی‌آن‌که تعیّن وجودی خود را از دست بدهد، متصف به صفات الهی می‌گردد و تعیّنی حقّانی پیدا می‌کند. این همان چیزی اســت که از آن به بقای در حق تعبیر میشود. (10)
به دلیل آن که ولایت به مفهوم محبت یا سرپرستی امت، معنای روشنی دارد، در جایی دیگر و به مناسبت از آن سخن خواهیم گفت.
ب. ضرورت حضور امام در هر عصری
همان‌گونه که عنایت الهی ایجاب می‌کند که خداوند از طریق وحی، وظایف انسانی را به مردم بیاموزد؛ همچنین لازم اســت که این وظایف محفوظ بمانند؛ لذا باید همواره اشخاصی وجود داشته باشند که دین خدا را حفظ کنند و آن را به مردم بیاموزند.کسی که از جانب خداوند به این سمت اختصاص یافته «امام» نامیده میشود. همچنین کسی که متصدّی دریافت وحی از جانب خداوند اســت «نبیّ» نام دارد. گاهی نبوت و امامت در یک فرد جمع می‌شوند و گاه نیز از هم جدا می‌باشند، چنان که در ائمه (علیهم‌السلام) چنین اســت. (11)
نکته‌ی دیگر این که امام، رابط بین مردم و پروردگار در گرفتن فیوضات باطنی و رساندن آنها به مردم اســت. امام، راهنما و هدایت کننده‌ی دل‌های مردم به کمالات و مقامات معنوی اســت؛ چنان که پیامبر، راهنمای مردم به سوی اعتقادات و اعمال صالح اســت. (12)
با توجه به این دو نکته، بحث امامت دامنه‌ی گسترده‌ای می‌یابد؛ اما آنچه در این جا مورد نظر اســت، معنای خاص «امامت» با رویکرد عرفانی اســت؛ زیرا در عرفان اسلامی برای امامت، (13) معنای عمیق‌تری مطرح میشود.
امامت نزد عرفا عبارت از خلافت از طرف حق تعالی و ولیّ مطلق اســت. (14) «ولیّ مطلق» امام همه ائمه و مدار وجود و قیام شریعت و طریقت و حقیقت محسوب میشود. (15) به همین جهت گفته شده که امامت، اسمی از اسماء خلافت اســت؛ لذا هارون علاوه بر این که از جانب خداوند به امامت برگزیده شد، از سوی حضرت موسی نیز به عنوان خلیفه و جانشین منصوب گردید و دارای مقام امامت شد. (16)
با توجه به این مبانی، امام خمینی در بحث ولایت، به مسأله امامت نیز پرداخته‌اند؛ ایشان در این باره بدین مضمون می‌فرمایند:
همان طور که همه نبوت‌ها و ولایت‌ها جلوه‌ی ولایت و نبوت مقام ختمی مرتبت اســت، امامت همه ائمه نیز تجلی امامت آن حضرت اســت. (17)
امامت به معنای یاد شده، تعبیر دیگری از ولایت اســت که به گفته‌ی برخی از دانشمندان معاصر، بهترین، بالاترین و اوج مفهوم امامت اســت؛ (18) زیرا ولایت حقیقتی بسیط اســت که اصالتاً و بالذات از آنِ خداوند اســت؛ لذا قرآن کریم می‌فرماید: (مَا لَکُم مِّن دُونِهِ مِن وَلِیٍّ). (19) اما از آن جا که انسان کامل مظهر ولایت حق تعالی اســت، او نیز بالتبع ولایت می‌یابد:
(إِنَّمَا وَلِیُّکُمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ آمَنُوا)؛ (20) تنها ولیّ شما خدا و رسول و کسانی هستند که ایمان آورده‌اند.
بنابراین ولیّ به کسی گفته میشود که تمام شؤون وجودی او فانی در حق شده و از مقام فنا به مقام بقای به حق بار یافته باشد؛ زیرا انسان تا به مقام ولایت نرسد و فانی در حق نشود، از مقام فنا به مقام بقای به وجود مطلق نایل نمی‌شود و تنها از رهگذر طی این مراحل و مراتب اســت که امامت نصیب انسان کامل میشود.
قرآن کریم، در مقام تبیین نحوه‌ی رسیدن حضرت ابراهیم به مقام امامت می‌فرماید:
(وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِیمَ رَبُّهُ بِکَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّی جَاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِمَاماً قَالَ وَمِنْ ذُرِّیَتِی قَالَ لاَ یَنَالُ عَهْدِی الظَّالِمِینَ)؛ (21) چون ابراهیم را پروردگارش با کلماتی بیاموخت و وی آن همه را به انجام رسانید، [خدا به او] فرمود: من تو را پیشوای مردم قرار دادم، [ابراهیم] پرسید: از دودمانم [چطور]؟ فرمود: پیمان من به بیدادگران نمی‌رسد.
در تفسیر عرفانی این آیه‌ی مبارکه آمده اســت:
"وقتی ابراهیم همه مراتب روحانی و معنوی را با سلوک به سوی حق و سلوک در حق به پایان رساند و فانی در حق شد، خداوند فرمود: من تو را به مقام امامت - که بقای بعد از فنا و رجوع از حق به سوی خلق اســت - نایل نمودم تا مردم را به سوی من هدایت نمایی و آنها با اقتدای به تو هدایت شوند. ابراهیم این سِمَت را برای ذریه‌ی خود نیز درخواست کرد؛ خداوند فرمود: این عهد، نصیب آن عدّه از ذریه‌ی تو که ستم‌کارند، نخواهد شد. (22)"
امامت از نظر باطن، ولایتی اســت که امام در اعمال مردم دارد. نحوه‌ی هدایت امام نیز با هدایت انبیا و مؤمنین عادی تفاوت دارد؛ زیرا هدایت آنها تنها «ارائه طریق» اســت؛ اما امام نه تنها راه را نشان می‌دهد، بلکه به اصطلاح «إیصال إلی المطلوب» می‌کند؛ یعنی با مردم همراه میشود و آنها را به مقصد می‌رساند. (23)
این معنای امامت در واقع بازتاب عرفانی آیه‌ی مبارکه‌ای اســت که می‌فرماید:
(وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنَا)؛ (24) آنان را پیشوایانی قرار دادیم که به فرمان ما هدایت می‌کردند.
ائمه کسانی هستند که ملکوت هستی، یعنی چهره‌ی باطن عوالم وجود، برای آنها کشف شده اســت و آنها باطن عالم و آدم را مشاهده می‌کنند. (25)
یکی از دانشمندان معاصر در این باره نکته‌ی ژرفی بیان کرده‌اند:
"آیات دیگری نیز هست که تدبّر عمیق مطلب را روشن می‌کند، این اســت که عرفا گفته‌اند، و البته این سخن در خود شیعه هست و عرفا آن را خوب بیان کرده‌اند؛ می‌گویند: مسأله امامت و ولایت، باطن شریعت اســت؛ یعنی کسی به این مطلب میرسد که اندکی از قشر عبور کرده باشد و به مغز و لُبّ پی برده باشد. و اساساً مسأله امامت و ولایت در اسلام یک مسأله لُبّی بوده؛ یعنی افراد عمیق آن را درک می‌کرده و می‌فهمیده‌اند؛ دیگران دعوت شده‌اند که به عمق برسند؛ حال برخی می‌رسند و برخی نمی‌رسند. (26)"
بنابراین هرگز نمی‌توان مسأله امامت را در قلمرو مسائل رهبری اجتماعی محدود کرد؛ بلکه همانطور که نبوت حقیقتی گسترده و دارای شؤون مختلف و فراوانی اســت، امامت نیز شؤون فراوانی دارد. در میان صدها سمت الهی و معنوی امام، رهبری و زعامت امت اسلامی یکی از آن شؤون محسوب میشود. البته باید توجه داشت که ظاهر از باطن جدا نیست و شأن ظاهری امامت، در واقع ظهور و تجلی شؤون باطنی آن اســت.
از مجموع مباحث یاد شده به خوبی معلوم میشود که برخلاف آنچه امروزه مرسوم اســت مباحث امامت را نمی‌توان تحت عنوان «راهنماشناسی» مطرح کرد؛ زیرا وظیفه‌ی امام تنها ارائه طریق نیست؛ به ویژه در زمان غیبت که مردم از درک محضر امام معصوم محروم می‌باشند.
یکی از بزرگان در پاسخ به برخی شبهات پیرامون فایده‌ی امامت حضرت مهدی در زمان غیبت اظهار داشته اســت:
"حقیقت معنای امامت تنها بیان صوری معارف و راهنمایی ظاهری مردم نیست، و امام همچنان که وظیفه‌ی راهنمایی ظاهری مردم را به عهده دارد، ولایت و رهبری باطنی اعمال را نیز به عهده دارد، و او اســت که حیات مردم را تنظیم می‌کند و حقایق اعمال را به سوی خدا سوق می‌دهد، و امام از راه باطن به نفوس و ارواح مردم اشراف و اتصال دارد. بدیهی اســت که حضور و غیبت جسمانی امام، در این مسائل تأثیری ندارد. (27)"
پی‌نوشت‌ها:
1. شرح فصوص الحکم (قیصری)، مقدمه، ص 45.
2. اصطلاحات الصوفیه (قاسانی)، ص 54.
3. اعراف (7): 196.
4. مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز، ص 275.
5. ر.ک: مصباح الهدایة الی الخلافة و الولایه، ص 36.
6. ر.ک: تعلیقات علی شرح فصوص الحکم و مصباح الانس، ص 178.
7. المیزان، ج 10، ص 89.
8. اعراف (7): 196.
9. ر.ک: تعلیقات علی شرح فصوص الحکم و مصباح الانس، ص 39-40.
10. جامع الاسرار و منبع الانوار، ص 393.
11. شیعه در اسلام، ص 119-120.
12. المیزان، ج 14، ص 333-334؛ ج 1، ص 332.
13. اسرار الشریعه، ص 95.
14. همان، ص 99.
15. همان، ص 102.
16. شرح فصوص الحکم (قیصری)، ص 436.
17. ر.ک: تعلیقات علی شرح فصوص الحکم و مصباح الانس، ص 40-41.
18. ر.ک: مجموعه آثار، ج 4، ص 848.
19. سجده (32): 4.
20. مائده (5): 55.
21. بقره (2): 124.
22. نفسیر القرآن الکریم، ج 1، ص 83.
23. المیزان، ج 1، ص 275.
24. انبیاء (21): 73.
25. المیزان، ج 1، ص 276.
26. مجموعه آثار، ج 4، ص 919.
27. شیعه در اسلام، ص 152.
صادقی ارزگانی، محمد امین، (1387) سیمای اهل بیت (ع) در عرفان امام خمینی (ره)، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، چاپ اول.
[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان
عبارات مرتبط
30 آگوست 2016 ... مسأله ولایت و امامت گسترهی وسیعی دارد و از جهات گوناگونی قابل بحث است؛ در این مقاله، مفهومشناسی ولایت را با رویکرد عرفانی، به صورت زیر بیان ...24 نوامبر 2015 ... معنا شناسي ولايت، تقيسمات ولايت در قرآن، شئوون ولايت الهي در قرآن و ولايت اولياي الهي در نظام توحيدي قرآن موضوعاتي هستند كه طي ۴ فصل در بخش ...24 نوامبر 2015 ... معنا شناسی ولایت، تقیسمات ولایت در قرآن، شئوون ولایت الهی در قرآن و ولایت اولیای الهی در نظام توحیدی قرآن موضوعاتی هستند که طی ۴ فصل در بخش ...مسأله ولایت و امامت گسترهی وسیعی دارد و از جهات گوناگونی قابل بحث است؛ در این مقاله، مفهومشناسی ولایت را با رویکرد عرفانی، به صورت زیر بیان میکنیم:بر اساس یافتههای این مقاله، ولایت از واژههای کلیدی است که با واژههای توحید، نبوت، امامت، اطاعت، عروةالوثقی، دین حق، هدایت و راسخون فیالعلم و ولایت خداوند متعال و ...25 نوامبر 2015 ... بنا بر این گزارش، معناشناسی ولایت، تقیسمات ولایت در قرآن، شئوون ولایت الهی در قرآن و ولایت اولیای الهی در نظام توحیدی قرآن، امامت در قرآن، ...ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﯾﻦ ﻭﻻﯾﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺍﺗﺼﺎﻝ ﻭ ﻗﺮﺏ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﯾﻦ ﮐﻠﻤﻪ ﮔﺎﻫﯽ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﻣﻌﻨﻮﯼ ﺑﻪ ﮐﺎﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯿﺸﻮﺩ ﻭ ﮔﺎﻫﯽ ... ﻣﻌﻨﺎ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻭﻻﯾﺖ. ﻗﺮﺁﻥ ﻭ ﺳﻨﺖ. ﻭﻻﯾﺖ ﻓﻘﯿﻪ. ﺍﻣﺎﻣﺖ. ﺧﻼﻓﺖ. ﻟﯿﻨﮏ ﺛﺎﺑﺖ ﺛﺒﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺩﺭ ﭘﺎﯾﮕﺎﻩ ﺳﯿﻮﯾﻠﯿﮑﺎ:.نسخه قابل چاپ خلاصه مقاله معناشناسی ولایت در قرآن و سنت - گواهی پذیرش مقاله در کنفرانس. ... کلمات کلیدی: معنا شناسی ولایت. قرآن و سنت. ولایت فقیه. امامت. خلافت.25 نوامبر 2015 ... معنا شناسي ولايت، تقيسمات ولايت در قرآن، شئوون ولايت الهي در قرآن و ولايت اولياي الهي در نظام توحيدي قرآن موضوعاتي هستند كه طي 4 فصل در بخش ...جام جم آنلاین: کتاب بررسی تطبیقی معناشناسی امام و مقام امامت از دیدگاه مفسران ... شهادت جانگداز ششمین اختر تابناک ولایت و امامت، پایه گذار مذهب شیعه حضرت امام ...
کلماتی برای این موضوع
معناشناسی ولایتمعناشناسی ولایت کوششی در جهت تبیین یکی از مهمترین کلمات زندگی است که به وجود آورنده معناشناسی واژگان شفاعت،عدالت و امامت از نگاه استاد معناشناسی واژگان شفاعت،عدالت و امامت از نگاه استاد مطهری و علامه بررسی تطبیقی معناشناسی امام و مقام امامت از …کتاب بررسی تطبیقی معناشناسی امام و مقام امامت از دیدگاه مفسران فریقین ، به نویسندگی معناشناسی سیستماتیک واژۀ ولایت و رسم …معناشناسی سیستماتیک واژۀ ولایت و رسم شبکه‌های معنایی مرتبط با واژۀ ولایت در آموزه مقالاتی پیرامون ولایت و امامتمقالاتی پیرامون ولایت و امامت اثبات لزوم شناخت شناسى امامت وجود امام و رویکرد جایگاه ولایت و امامت در نظام هستیولایت و امامت یکی از مباحث اعتقادی و فکری و از و ولایت امامان پس از او هر آینه به اثبات ضرورت امامت ولایت و امامت امامت کد ختم نبوت بدون نصب امام معصوم خلاف حکمت الهی است و کامل گفتار سیزدهم گفتار سیزدهم بحثى پیرامون مفهوم امامت، ولایت و ولایت فقیه در مورد دو واژه معنای امامت معنایامامتامامت و پیشوایی در معنای گسترده آن، یکی از ضرورت های زندگی اجتماعی بشر امامت و ولایتمعنای امامت در قرآن، روایات و عرفان اسلامی چیست؟ …آنچه در علم کلام بیشتر مورد توجه بوده مقام امامت ظاهری و ریاست اجتماعی امام بوده است
ادامه مطلب ...
پیشینهی مسأله ولایت و امامت
[ad_1]یکی از پرسشهای بنیادین در مسأله ولایت این اســت که آیا در آموزههای ادیان پیشین نیز چنین مسألهای مطرح بوده اســت؟
گرچه این بحث نیازمند تحقیق گسترده‌ای اســت، اما به اختصار باید گفت: «ولیّ» از اسماء الهی اســت چنان که قرآن کریم می‌فرماید: (وَهُوَ الْوَلِیُّ الْحَمِیدُ) (1) و براساس دیدگاه عرفانی امام خمینی، اسماء الهی هیچ‌گاه بدون مظهر نیستند؛ (2) بنابراین اسم «ولی» همواره دارای مظهر بوده اســت.
اما باید توجه داشت که مظهر اسم «ولیّ» در میان امت‌های پیشین در کسوت نبوت، رسالت، وزارت (3) و امامت (4) ظهور و بروز داشته اســت و مشخصاً تحت عنوان «ولایت» یا «ولیّ» مطرح نبوده اســت؛ به ویژه با توجه به این مطلب که نبوت، ظهور ولایت و ولایت، جنبه‌ی باطنی نبوت و رسالت اســت. (5)
یکی از بزرگان اهل عرفان در این باره می‌گوید:
"بدان که سعدالدین حموی می‌فرماید که پیش از محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) در ادیان پیشین ولی نبوده و اسم ولیّ نبود، و مقربان خدا را از جمله انبیا می‌گفتند. اگرچه در هر دینی یک صاحب شریعت بود، و زیاده از یکی نمی‌بود، اما دیگران خلق را به دین وی دعوت می‌کردند، و جمله را انبیا می‌گفتند پس در دین آدم چندین پیغمبر بودند که خلق را به دین آدم دعوت می‌کردند؛ و در دین نوح و در دین ابراهیم و در دین موسی و در دین عیسی همچنین. چون کار به محمد رسید، فرمود که بعد از من پیغمبر نخواهد بود تا خلق را به دین من دعوت کنند؛ بعد از من کسانی که پیرو من باشند و مقرب حضرت خدا باشند نام ایشان اولیا اســت. این اولین خلق را به دین من دعوت کنند. اسم ولیّ در دین محمد پیدا آمد. خدای تعالی دوازده کس را از امت محمد برگزیده و مقرب حضرت خود گردانید و به ولایت خود مخصوص کرد و ایشان را نایبان حضرت محمد گردانید. به نزد شیخ، ولی در امت محمد همین دوازده کس بیش نیستند، و ولیّ آخرین که ولیّ دوازدهم باشد، خاتم اولیا اســت و مهدی و صاحب زمان نام اوست. (6)"
یکی دیگر از عرفا با اشاره به زمان پیدایش و ظهور ولایت می‌گوید:
نبوت را ظهور از آدم آمد *** کمالش در وجود خاتم آمد
ولایت بود باقی تا سفر کرد *** چو نقطه در جهان دور دگر کرد (7)
به سخن دیگر، گرچه ولایت، حقیقتی عام اســت و شامل نبیّ و ولیّ میشود، اما اظهار اسرار و حقایق که از مقام ولایت اســت، در انبیا مخفی بوده و در عصر خاتم انبیا، به ظهور رسیده اســت. بنابراین «ولایت بود باقی تا سفر کرد» به این معنا اســت که نبوت به پایان رسید، اما ولایت محض از لباس نبوت کاملاً عاری شد و به طریق سیر و سفر، در مظاهر اولیا ظاهر گشت و همانند نقطه‌ی سیّار، دوری دیگر کرد. (8)
بنابراین عصر محمدی، عصر ظهور ولایت اســت و برخلاف امت‌های پیشین که در کسوت نبوت و رسالت مطرح بود، در عصر خاتم انبیا، ولایت در چهره‌ی امامت ظاهر گردید.
امام خمینی درباره وجود امیرمؤمنان (علیهالسلام) می‌فرماید:
"این روز... که علی بن ابی‌طالب - سلام الله علیه -... متولد شد... قرآن کریم و سنت رسول اکرم... مفسر پیدا کرد و پشتوانه‌ی وحی و پشتوانه‌ی اسلام به وجود این مبارک مولود قوی شد، که اتمام بعثت به وجود این مولود بزرگ شد و باید بگوییم فتح باب وحی و تفسیر وحی و ادامه‌ی وحی به وجود مقدس این سرور، [محقق] شد... این روز هم روز بعثت اســت و هم روز ولایت اســت و هم روز نبوت اســت و هم روز امامت. (9)"
امام خمینی در جایی دیگر بدین مضمون می‌فرمایند:
درود بر کلید هستی و رابط بین شاهد و مشهود، حضرت محمد و آل او که برگزیدگان الهی‌اند و ولایت در آنها ظاهر و نبوت و رسالت در آنان پوشیده و مستور اســت. (10)
در تبیین کلام امام باید گفت، مراد از استتار نبوت و رسالت در کسوت ولایت آن اســت که بعد از پایان پذیرفتن رسالت و نبوت در وجود خاتم انبیا، حقایقی بدون سمت نبوت و رسالت، نصیب مقام ولایت میشود. این مسأله در واقع طرح همان نکته‌ای اســت که در کلام امیرمؤمنان (علیهالسلام) در نهج‌البلاغه آمده آن جا که فرمود:
«اری نور الوحی و الرسالة و أشمّ ریح النبوة»؛ (11) من نور وحی و رسالت را می‌دیدم، و بوی پیامبری به مشامم می‌رسید.
در فرازی دیگر از کلام آن حضرت آمده اســت که رسول خدا به من فرمود:
«إنّک تسمع ما أسمع، و تری ما أری، إلا أنّک لست بنبی»؛ (12) تو می‌شنوی آنچه را من می‌شنوم، و می‌بینی آنچه را من می‌بینم، جز آن که شما نبی و پیامبر نیستید.
بنابراین اوصیای انبیای پیشین تحت عنوان نبی یا وزیر حافظ و مبلغ ادیان پیامبران بزرگ و انبیای اولوالعزم بوده‌اند؛ اما در عصر ختمی مرتبت اوصیای او به عنوان اولیای الهی و مشخصاً به نام «ولیّ الله» حافظ و مبلغ دین و امام امت اسلامی، بلکه امام عالم و آدم می‌باشند.
با توجه به این که ولایت از جانب خداوند به آنها داده شده، برخی از عارفان معتقدند که اطلاق اسم «ولیّ» بر غیر از علی و اولاد او جایز نیست. (13)
نتیجه آن که اگرچه ولایت به صورتی مستور و تحت عنوان نبوت و رسالت در انبیای پیشین وجود داشته و اساساً تا کسی به مقام ولایت نرسد به نبوت نایل نمی‌شود، اما گویا دلیلی وجود ندارد که ثابت کند قبل از اوصیای خاتم انبیا، کسی به عنوان «ولی الله» شناخته شده باشد و در آموزههای وحیانی، از اوصیای پیامبران پیشین به عنوان «نبی» یاد شده اســت.
پی‌نوشت‌ها:
1. شوری (42): 28.
2. ر.ک: تعلیقات علی شرح فصوص الحکم و مصباح الانس، ص 26.
3. مثل جریان هارون که در قرآن آمده: (وَلَقَدْ آتَیْنَا مُوسَى الْکِتَابَ وَجَعَلْنَا مَعَهُ أَخَاهُ هَارُونَ وَزِیراً)؛ به یقین ما به موسی کتاب عطا کردیم، و برادرش هارون را همراه او دستیار گردانیدیم؛ فرقان (25): 35.
4. مثل امامت حضرت ابراهیم که در قرآن چنین آمده اســت: (قَالَ إِنِّی جَاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِمَاماً)؛ فرمود: من تو را پیشوای مردم قرار دادم؛ بقره (2): 124.
5. ر.ک: مصباح الهدایة الی الخلافة و الولایه، ص 38.
6. الانسان الکامل (نسفی)، ص 319-320.
7. مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز، ص 741.
8. همان، ص 314-315.
9. صحیفه امام، ج 14، ص 350.
10. ر.ک: شرح دعاء السحر، ص 3-4.
11. نهج‌البلاغه، خطبه 192.
12. همان.
13. جامع الاسرار و منبع الانوار، ص 431.
صادقی ارزگانی، محمد امین، (1387) سیمای اهل بیت (ع) در عرفان امام خمینی (ره)، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، چاپ اول.
[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان
عبارات مرتبط
30 آگوست 2016 ... یکی از پرسشهای بنیادین در مسأله ولایت این است که آیا در آموزههای ادیان پیشین نیز چنین مسألهای مطرح بوده است؟3 مارس 2015 ... مسئله امامت و ولایت در تاریخ اندیشه اسلامی پیشینهای طولانی دارد. علامه جعفری اندیشمندی است که هنوز آراء وی در ابواب مختلف از جمله ولایت و امامت ...درباره امامان (ع) وقتی گفته میشود که آنها حق تشریع دارند، آیا به معنای این است که مستقلاً احکام را از خدا میگیرند و برای مردم بیان ... تعارض ولایت تشریعی امامان (ع) با مسئله خاتمیت چگونه قابل حل است؟ ..... پیشینه ی تاریخی حکم سنگسار چیست؟پیشینهی مسأله ولایت و امامت. یکی از پرسشهای بنیادین در مسأله ولایت این است که آیا در آموزههای ادیان پیشین نیز چنین مسألهای مطرح بوده است؟ مطلب در سایت اصلی ...22 ا کتبر 2013 ... برچسبها: امامت و ولایت؛ تشیع؛ نبوت؛ ولایت الهی؛ اهل بیت (علیهم السلام )؛ حضرت علی (علیهالسلام)؛ عید غدیر؛ مسئله غدیر؛ ولایت گریزی؛ ...آیت الله فاضل لنکرانی: مسئله ولایت یک اصل در اسلام است/ واقعه غدیر آغازگر امامت و ولایت است. شناسه خبر: 1190865 سرویس: استانها. ۲۹ شهريور ۱۳۹۵ - ۱۴:۱۵.12 مارس 2012 ... مسأله ولایت فقیه اگرچه یک مسئله کلامی است ولی جنبه فقهی آن موجب ... اسلام را که وظیفه ی سلطان اسلام است در عصر حضور به دست امامان معصوم ...می توان اذعان کرد که پیشینه نظریه ولایت فقیه به عصر غیبت امام زمان(عج) میرسد. ... قمری آغاز گردیده، ولایت فقیه استمرار امامت شمرده میشود و فقیه به عنوان نماینده و جانشین امام عصر .... به وجود آمد و فقها با طرح مسئله ولایت فقیه، مباحث فقه سیاسی را بر محور این اصل داده (داده اند). ... پیشینه ی نظریّه ی ولایت فقیه به چه زمانی بر می گردد؟اولين پرسش درباره ولايت فقيه، اين است كه آيا ولايت فقيه جزء مسائل اعتقادي است و در ... گروه ديگري (اكثريت) بر اين باورند كه مسأله ولايت فقيه، از سنخ مسأله امامت و ...3 مه 2016 ... پيشينه ي نظريّه ي ولايت فقيه به چه زماني بر مي گردد؟ ... مسأله ي ولايت فقيه اگرچه يك مسئله ي كلامي است ولي جنبه ي فقهي آن موجب گرديده تا ... انتظامي اسلام را كه وظيفه ي سلطان اسلام است در عصر حضور به دست امامان معصوم عليهم ...
کلماتی برای این موضوع
دیدگاه علامه طباطبایی در مورد نظام جمهوری اسلامی و ولایت خود این صلح و شرایط امام حسنع همه‌اش یک مکر الهی بودیعنی اگر امام حسن می‌جنگید و در سرمایه اجتماعی خمیرمایه جامعه ماست دیگرانگفتار زیر از دکتر عباسعلی رهبر ، استاد جامعه‌شناسی سیاسی و عضو هیأت علمی دانشکده‌ی اسلام کوئست مرجعی برای پاسخگویی به سوالات دینی، اعتقادی و شرعینقد و بررسی مبانی فکری فمینیسم از منظر آیات و …نقد و بررسی مبانی فکری فمینیسم از منظر آیات و روایات کریمه گل گلیشهرهای استان تهران دیدنی های استان تهران ایران شناسی و کافی شاپ سیار و آبی رنگ تهران مصاحبه اختصاصی رزرو اینترنتی زائرسرای حضرت حسین بن زبان و ادبیات فارسی فولکلور ایران، توده شناسیشماره ی نوشته ۱۸ ۱۸ دکتر محمد جعفر محجوب فرهنگ عامه و زندگی در این روز‌ها دیگر گمان مزینان شناسی شاهدان کویر مزینانکویر تاریخی مزینان زادگاه دانشمندان و اندیشمندانی است که سالهاست برتارک زرین صفحات امیدودوازده امیدوار به دوازدهدانستنیها پزشکان مسلمان چگونه بیماری ها را تشخیص می دادند؟ پسری که بار مرگ را
ادامه مطلب ...
جلوه‌هایی از همراهی ولایت، نبوت و امامت
[ad_1]از آن جا که نبوت و امامت، چهره‌ی ظاهری ولایت و ولایت، صورت باطنی آن اســت، این ظاهر و آن باطن از آغاز خلقت هستی همراه بوده و تا پایان عالم نیز همراه خواهند بود. این همراهی، تجلیات و ظهورات متعددی دارد که به نمونه‌هایی از آن اشاره میشود.
در فرازی از کلمات امام آمده اســت:
ما قائل به این هستیم که نور نبوت و نور امامت، از صدر خلقت بوده اســت و تا آخر خواهد بود. (1)
در جای دیگر با اشاره به این که نبوت و امامت، هر کدام به نوبه‌ی خود ظهور و تجلی ولایت اســت، درباره همراهی نور محمدی و علوی در عوالم مختلف می‌گوید:
این دو بزرگوار در عوالم غیب با هم بودند، متحد بودند، و در شهادت در این عالم، یکی مظهر آن غیب مطلق اســت در بعثت و یکی مظهر آن غیب مطلق اســت در امامت؛ امامت و بعثت دو امر هستند که اینها به ظهور آن معنویت بزرگ عام اســت و آن ولایت اســت... و این دو بزرگوار همان طوری که در عالم غیب و غیبِ غیب با هم بودند و متحد بودند... در این دنیا هم که آمدند اینها اخوّت داشتند... و یکی به تبعیت آن دیگری همه امور را محوّل به او کرد و همه امور را به تبعیت او به جا آورد. (2)
گفتنی اســت که بحث همراهی ولایت با نبوت و امامت ممکن اســت در محورهای مختلفی قابل طرح باشد؛ آنچه متناسب با این تحقیق اســت، رویکرد عرفانی آن و تبیین دیدگاه امام خمینی و مستند کردن آن به آموزههای وحیانی و مبانی عرفانی ناب اسلامی اســت. این رویکرد، به اختصار و در چند محور تحلیل میشود:
الف. از آن جا که ولایت، حقیقتی فراگیر و جامع بین نبوت و امامت اســت، گاهی به صورت نبوت و زمانی در کسوت امامت تجلی می‌کند؛ لذا همان طور که با بعثت و رسالت، نعمت پر فیض ولایت الهی تجلی کرد، با امامت امامان معصوم (علیهم‌السلام) نیز این فیض بزرگ الهی استمرار یافته اســت.
امام خمینی با الهام از معارف وحیانی، ماه شعبان را تداوم معنویت ماه مبارک رمضان دانسته و سرّ مسئله را در تداوم ولایت ختمی مرتبت در کسوت معارف امامت جست‌وجو کرده و گفته اســت:
"در ماه مبارک رمضان، مقام رسول اکرم - صلی الله علیه و آله و سلم - به ولایت کلی الهی بالأصاله تمام برکات را در این جهان بسط داده اســت، و ماه شعبان که ماه امامان اســت به برکت ولایت مطلقه، به تبع رسول الله، همان معانی را ادامه می‌دهد. پس ماه رمضان ماهی اســت که تمام پرده‌ها را دریده اســت و وارد شده اســت، جبرئیل امین بر رسول خدا و به عبارت دیگر وارد کرده اســت پیغمبر اکرم جبرئیل امین را در دنیا، و ماه شعبان ماه ولایت اســت و همه این معانی را ادامه می‌دهد. ماه رمضان مبارک اســت که قرآن بر او وارد شده اســت و ماه شعبان مبارک اســت که ادعیه ائمه - علیهم‌السلام - در او وارد شده اســت... قران مشتمل بر تمام معارف اســت و تمام مایحتاج بشر اســت و ماه شعبان... ادامه همان حقیقت اســت و همان معانی در تمام دوره‌ها. (3)"
در این کلام امام خمینی دو نکته مطرح شده اســت:
نکته اول، تداوم معارف معنوی نبوت در قالب مناجات ائمه (علیهم‌السلام) اســت.
دیگر این که تمام برکت‌های ولایت محمدی، در قالب ولایت ائمه (علیهم‌السلام) به نحوی کامل و آموزنده ادامه یافته اســت و این یکی از بهترین جلوه‌های همراهی و ظهور ولایت در قالب امامت و نبوت اســت.
به نظر میرسد این فراز از همراهی ولایت با نبوت و امامت، جزو مؤثرترین و آموزنده‌ترین نمونه‌های همراهی آن سه پدیده‌ی الهی اســت و اساساً فلسفه‌ی وجودی امامت و نقس بنیادین آن، حفظ و تفسیر آموزههای وحیانی و هدایت بشر به سوی سعادت و کمال ابدی اســت.
با توجه به این که فیض معارف نبوی در قالب معارف اهل بیت (علیهم‌السلام) تداوم یافته اســت، می‌توان امامت را شناخت معصومانه‌ی معارف دینی و اراده آن به مردم دانست. این شناخت گاهی در قالب مناجات مطرح شده و بیشتر ناظر به معارف عرفانی و باطنی دین بوده اســت؛ گاهی به صورت روایات تجلی کرده اســت؛ گاهی نیز در تقریر، امضا و سیره‌ی عملی ائمه ظاهر شده اســت. هر کدام از محورهای یاد شده نمودی از تجلیات همراهی ولایت و نبوت در کسوت امامت اســت.
این همراهی نبوت و ولایت با امامت، برخلاف محورهایی که اشاره خواهد شد، تنها جنبه‌ی اعتقادی ندارد تا پذیرش و ایمان به آن کافی باشد، بلکه جنبه‌ی کاربردی دارد و اثر عملی و عینی آن در همه اعتقادات دینی خودنمایی می‌کند؛ زیرا بیانات ائمه با آنچه پیامبر فرموده هیچ‌گونه تفاوتی ندارد و تمام معارف اهل بیت که در قالب مناجات و روایات به دست ما رسیده، از نظر ارزشی برابر با معارف وحیانی و سخنان پیامبر؛ بلکه تفسیر و بازتاب حقیقت وحی و کلمات پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) اســت.
امام خمینی در این باره می‌فرماید:
"احادیث شریفه‌ی اهل بیت عصمت و طهارت - علیهم‌السلام - را که خلفای رحمان و خلاصه‌ی بنی الانسانند، روحانیت و نورانیتی اســت... چه که آن از سرچشمه‌ی علم رحمانی و فیض سبحانی نازل، و دست تصرف هوا و نفس اماره از آن دور... اســت و نورانیت نفوس شریفه و طهارت ارواح لطیفه‌ی آن بزرگان دین و اولیای یقین در کلام آنها جلوه نموده؛ بلکه نور کلام حق از گریبان احادیث آنها تجلی فرموده. (4)"
همچنین در جای دیگری می‌فرمایند:
"اهل بیت عصمت (علیهم‌السلام) که معادن وحی و تمام فرمایشاتشان و علومشان از وحی الهی و کشف محمدی (صلی الله علیه و آله و سلم) اســت. (5)"
و در جای دیگر با اشاره به منشأ نورانیت کلام اهل بیت می‌گویند:
"بدان که کلام هر متکلم جلوه‌ی ذات او اســت به حسب مقام ظهور، و بروز ملکات باطنه‌ی او اســت در مرآت الفاظ به مقدار استعداد نسج الفاظی؛ چنانچه اگر قلبی نورانی و صافی از الواث و کدورات عالم طبیعت شد، کلام او نیز نورانی، بلکه نور خواهد بود و همان نورانیت قلب، جلوه در کسوه‌ی الفاظ می‌نماید. و در شأن ائمه‌ی هدی وارد شده اســت: «کلامکم نورٌ» (6). (7)"
بنابراین یکی از اساسی‌ترین محورهای همراهی ولایت و نبوت با امامت، مسئله همراهی آنها در تبیین معارف و حقایق الهی اســت که اثر عملی بسیار مهمی در پی دارد.
ب. جلوه‌ی دیگر همراهی نور ولایت با نبوت و امامت که در کلام امام خمینی به آن اشاره شده، مسأله همراهی وجود مقدس امیرمؤمنان و مقام ختمی مرتبت در عوالم مختلف اســت. این مسأله بازتاب عرفانی آموزههای دینی اســت که در روایات متعددی آمده اســت؛ از جمله، رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود:
"من و علی در سمت راست عرش مشغول تسبیح خداوند بودیم؛ وقتی آدم خلق شد ما را در صُلب او قرارداد و به ترتیب در صُلب‌های طاهر و رحم‌های مطهّر قرار می‌گرفتیم؛ تا این که در صلب عبدالمطلب رسیدیم و از طریق او یکی در صلب عبدالله و دیگری در صلب ابی‌طالب قرار گرفتیم و نبوت و رسالت در من، و وصیت و امامت در علی قرار داده شد. (8)"
همچنین امیرمؤمنان (علیهالسلام) فرمود:
«ألا إنّی عبدالله و أخو رسوله و صدیقه الأول، قد صدقتهُ و آدم بین الروح و الجسد»؛ (9) همه بدانند که من بنده‌ی خدا و برادر رسول خدا و اولین کسی هستم که او را تصدیق کردم و به او ایمان آوردم؛ زیرا من هنگامی او را تصدیق کردم که آدم هنوز بین روح و جسد به سر می‌برد و خلق نشده بود.
یکی از زیباترین جلوه‌های همراهی آن دو بزرگوار در کلام یکی از بزرگان اهل حکمت چنین بیان شده اســت:
"دانسته بودم که نفس شریف ایشان، قدسی و علم ایشان لدنی اســت، به حدی که در وقتی به مشیمه‌ی رحم مادر خود فاطمه بنت اسد بودند، چون حضرت سید البشر، فاطمه را می‌دید، فاطمه بی‌اختیار از جای خود بر می‌خاست و چون از حقیقت حال او استبصار می‌نمودند، می‌فرمود که هرگاه حضرت سیدالبشر را می‌بینم، جنینی که در رحم من اســت حرکت می‌کند و می‌دانم که رو به آن طرف آن حضرت توجه کردند آورد. و اکثر علمای اعل سنت دلیل آن که ایشان را «کرّم الله وجهه» می‌خوانند، همین معنا را نوشته‌اند، پس دانستم که ایشان را حالت و مرتبه‌ی جناب نبوی منکشف بوده در حالی که تولد نیافته بودند؛ و این از خواص نفس قدسی اســت. (10)"
حضرت امام نیز در این باره بدین مضمون می‌فرماید:
نور مقدس رسول خدا و امیرمؤمنان که از نور خداوند منشأ گرفته، همان عقل مجردی اســت که بر عالم خلقت تقدم دارد و آنچه در روایات درباره همراهی آن نور در همه عالم آمده، مراد این اســت که آن نور الهی در عوالم نازله، از صُلب عالم جبروت به باطن عالم ملکوت عالی، و از آن به باطن ملکوت سافل، و از آن به باطن عالم مُلک و نشئه عالم شهادت رسیده، بعد در عصاره‌ی هستی که نسخه‌ی جامع همه عوالم اســت، یعنی آدم ابوالبشر، ظاهر گردید و آن نور واحد از صلب آدم به تدریج انتقال یافت تا به صلب عبدالله و ابی‌طالب از هم جدا شده. (11)
و در جای دیگر درباره اتحاد نور اهل بیت با نور ختمی مرتبت می‌گوید:
"خلّص از اولیاء الله که به حسب انوار معنویه و حقایق الهیه با روحانیت آن ذات مقدس مشترک و به واسطه‌ی تبعیت تامّه، فانی در آن حضرت شدند. (12)"
ج. از دیگر جلوه‌های همراهی ولایت و نبوت و امامت این که همان‌گونه که نبوت ختمی جامع نبوت‌های سایر انبیا اســت، ولایت که باطن نبوت اســت نیز جامع همه نبوت‌های پیشین اســت. حضرت امام در این باره می‌فرماید:
"آنکه به تمام اسماء و صفات رسیده اســت، نبوت ختمیه دارد، و آن که از طریق صفت محدود و خاصی رسیده اســت، نبوت محدود پیدا می‌کند، و از طریق همان صفتی که از طریق او رسیده مردم را به حق دعوت می‌کند... وجود شریف ختمی مرتبت (صلی الله علیه و آله و سلم) که از تمام اوصاف و اسماء رسیده بود، نبوت ختمیه پیدا نمود. جامعیت هر نبوتی به هر اندازه باشد، امامت و نیابت آن هم به اندازه‌ی جامعیت او می‌باشد؛ زیرا نوّاب انبیا بالأصاله نرسیده‌اند، بلکه به تبع رسیده‌اند؛ لذا ولایت حضرت امیر (علیهالسلام) که وصیّ حضرت ختمی مرتبت (صلی الله علیه و آله و سلم) بوده، ولایت ختمیه می‌باشد، و چون حضرت رسول (صلی الله علیه و آله و سلم) نبوت جامعه داشته و ایشان به صفاتی که انبیای سلف رسیده بودند با جامعیت دیگری رسیده بود؛ لذا ولایتی هم که باطن نبوت ایشان بوده، جامع می‌باشد. پس اگر نبوت ایشان جامع تمام نبوّات سلف بوده، ولایت نبوت ایشان هم جامع جمیع نبوّات خواهد بود؛ و لذا حضرت امیر (علیهالسلام) فرمود: «کنتُ مع جمیع الأنبیاء سرّاً و مع خاتم جهراً». (13)"
مسأله جامعیت ولایت ائمه (علیهم‌السلام)، به خصوص امیرمؤمنان و همراهی ولایی او با انبیای پیشین در شمار حقایق ناب و ارزشمندی اســت که نه تنها در آموزههای عرفانی، بلکه در روایات نیز مورد توجه بوده اســت؛ از جمله امیرمؤمنان، ضمن سخنان مبسوطی در این باره می‌فرماید:
«أنا الذی دُعیَ الله الخلائق إلی طاعتی؛ أنا مع رسول الله فی الأرض و فی السماء؛ أنا المسیح حیث لاروح؛ أنا صاحب القرون الاُول؛ أنا جاوزت بموسی فی البحر؛ أنا المتکلّم علی لسان عیسی فی المهد؛ أنا المذکور فی سالف الزمان و الخارج فی آخر الزمان»؛ (14) من کسی هستم که خداوند خلایق را به اطاعت از من فراخوانده اســت؛ من با رسول خدا در زمین و آسمان بوده‌ام؛ من آنگاه مسیح بودم که روحی آفریده نشده بود؛ من همراه و مصاحب عصرهای پیشین هستم؛ من موسی را از دریا عبور دادم؛ من گوینده‌ی سخن بر زبان عیسی در گهواره بودم، من در زمان‌های پیشین یاد می‌شدم و در آخر زمان به دنیا آمدم.
این حدیث نورانی که ناظر به ساحات ولایت اســت، همراهی ولایت با نبوت را نیز به زیبایی مطرح کرده اســت. به نظر میرسد آنچه در عرفان امام خمینی درباره همراهی ولایت و نبوت مطرح شده، بازتاب معارفی اســت که در روایات اهل بیت، به ویژه امیرمؤمنان (علیهالسلام) آمده اســت. حضرت امام در جای دیگری می‌گوید:
"انبیای سلف، هم کشف داشتند و هم بسط، اما نه به طور اطلاق، بلکه فی الجمله؛ چون در این معنا مختلف بودند... و وجود نازنین احمدی (صلی الله علیه و آله و سلم) که کشف تام و بسط تمام و تام داشت، خاتم شد و خاتم پیامبران گردید... حضرت علی (علیهالسلام) گرچه به آن نحوی که ممکن اســت وحدت حفظ شود و به آن نحوی که ممکن اســت کثرات را هم ملاحظه نماید، قلب و شرح صدر داشت و کشف حقایق... را هم به آن قدر که کشف و بسط ممکن می‌باشد... داشت... پس در عین این که ملاک نبوت در حضرت امیر (علیهالسلام) هست... ممکن نیست نبیّ باشد. (15)"
اما سرّ اینکه امیرمؤمنان (علیهالسلام) با این که ملاک و معیارهای نبوت را داشت، نبی نبود، در آثار عرفانی امام خمینی به این صورت تبیین شده اســت:
پس از ظهور پیامبر خاتم، کشف حقایق و بسط آنها به حد کمال نهایی رسید و بیشتر از آن ممکن نیست؛ پس اگر عین همان بار دیگر کشف و آورده می‌شد، تکرار بود، و اگر کمتر از آن آورده می‌شد، نتیجه‌ی آن برگشت از کمال به نقص بود که خلاف عقل اســت. (16)
پی‌نوشت‌ها:
1. صحیفه امام، ج 20، ص 250.
2. همان، ص 232-233.
3. صحیفه امام، ج 20، ص 248-249.
4. شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص 4.
5. آداب الصلوة، ص 41.
6. من لایحضره الفقیه، ج 2، ص 616.
7. همان، ص 308.
8. بحارالانوار، ج 15، ص 12، ح 14.
9. همان، ص 15، ح 19.
10. رساله نور الهدایة فی الامامه، ص 12.
11. ر.ک: مصباح الهدایة الی الخلافة و الولایه، ص 63.
12. آداب الصلوة، ص 181.
13. تقریرات فلسفه امام خمینی، ج 2، ص 247.
14. الکلمات المکنونه، ص 199.
15. تقریرات فلسفه امام خمینی، ج 3، ص 351-352.
16. ر.ک: همان.
صادقی ارزگانی، محمد امین، (1387) سیمای اهل بیت (ع) در عرفان امام خمینی (ره)، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، چاپ اول.
[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان
عبارات مرتبط
کلماتی برای این موضوع
نبوت نبوتجلوه‌هایی از همراهی ولایت، نبوت و امامت از آن جا که نبوت و امامت، چهره‌ی ظاهری آیا مقام امامت از نبوت بیشتر است؟ پایگاه اطلاع …آیامقامامامتازآیا مقام امامت از نبوت بیشتر است؟ ابتدا به معانی و تعاریف این دو اشاره می کنیم آنگاه مطالعه بیشتر درباره امامت و ولایتمطالعه بیشتر درباره امامت و ولایت موضوع ولایت فقیه یکی از و ولایت؛ تشیع؛ نبوت آیا نبوت برتر است یا امامت ؟ مرکز ملی پاسخگویی … مقام امامت از مقام نبوت امامت یک نوع ولایت بر نبوت و امامت در امامت دین و اندیشه امامتامامت چیستامامت و نبوتامامت و ولایتامامت در و آداب غذا خوردن از امامت سایت موسسه فرهنگی و داشته، نعمت ولایت و امامت است از آنجا که را پس از آنکه داراى مقام نبوت و رسالت ارتباط نبوت و امامت دانشنامه‌ی اسلامیارتباطنبوتوامامتنبوت و امامت دو اصل از می‌کند و به حسب باطن نحوی ولایت بر نبوت و امامت نبوت و امامت آرشیو سایت علمی دانشجویان ایران نبوت و امامت برای اعتماد به نفس فرزندان چکار کردیم؟ نصیحتی از امام‌باقرع منتظران ظهور امامت مقامی بالاتر از پیامبری و رسالتتفاوت مقام نبوت و امامت عمدتا بالاتر از نبوت است و برای نبوت تو و ولایت علی فرق امامت با ولایت چیست؟ فرق امامت با ولایت دار ولایت به منظور نگاهبانی و حراست از دستورات اسلام و تبیین و
ادامه مطلب ...
ولایت و امامت دو امانت الهی
[ad_1]
هیچ چیزی ناامید کننده‌تر از این نیست که همه‌‌ی دنیا به خواب رفته باشد و شما هنوز بیدار باشید. اگر چندین ادامه ...
استقرار تلسکوپی بر سطح ماه که بتواند سیاراتی شبیه به زمین را در منظومه‌های دیگر رؤیت کند، یکی از برنامه‌های ادامه ...
یکی از بهترین راه‌ها برای اینکه دورنمایی از زندگی خود و جهان اطرافتان داشته باشید این اسـت که هر شب قبل ادامه ...
روش‌های خود – انگیزی برای هر کسی مفید هستند. با سبک زندگی پر سرعت و وجود رقابت شدید، زندگی حتی برای بهترین ادامه ...
مشاهده مستقیم امواج گرانشی، یعنی شکن‌هایی که در اثر حرکت اجرام در فضا – زمان پدید می‌آید، دریچه دیگری ادامه ...
چاقی در کودکان نگرانی بزرگی در جهان امروز به حساب می‌آید. این امر ممکن اسـت منجر به بیماری‌های مختلف قلبی ادامه ...
همانند داستان‌های تخیلی به زودی ماشین‌های هوش مصنوعی قادر به تقلید و دست کاری عواطف انسانی با مهارت‌‌های ادامه ...
مهمترین دلیل برای بیشترین میزان آسیب‌های زانو در اسکی این واقعیت اسـت که وقتی پا و قوزک پا به طور ایمن ادامه ...
نگران در مورد چگونگی صحبت با رئیس خود در مورد مرخصی فوری هستید؟ نگران از دست دادن شغل خود بابت یک اشتباه ادامه ...
[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان
عبارات مرتبط
کلماتی برای این موضوع
حضرت امام جعفر صادق علیه السلامحضرتامامتغییر مسیر از امام صادق ولادت امام و نامگذاری دوران قبل از امامت اوضاع جامعه در دین و زندگی فلسفه و منطققرآن و تعلیمات دینی درس سوم سوالات چهار گزینه ای موضوعات مرتبط تست دین و زندگی سوم ۲۴ سال خودکامگی و تزویر محسن کدیوربیست و چهار سال از رهبری حجت الاسلام و المسلمین سید علی خامنه ای گذشت در این مجال طی آرشیو موضوعی بیانات آرشیو کلیدواژه‌ها و فیش های موضوعی بیاناتمحسن کدیور ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزادمحسنکدیورتحصیلات تحصیلات ابتدائی و متوسطه تحصیلات ابتدائی را در دبستان ابن سینا، تحصیلات یا خَیرَ حَبیبٍ وَ مَحبوب آثار صلوات و دو ختم …یا خَیرَ حَبیبٍ وَ مَحبوب آثار صلوات و دو ختم بسیار مجرب باطل کردن سحر و جادو،ذکر چهل حدیث از چهارده معصوم ع با ولایت زنده ایمچهلحدیثازچهاردهحدیث امام صادقع می فرمایند وَ إِنَّ اللّهَ لا یَرفَعُ إِلَیهِ دُعاء عَبدٍ الف نوبخت صفدرحسینی یکی از ذخایر نظام و امانت…نوبخت صفدرحسینی یکی از ذخایر نظام و امانت‌دار بزرگ کشور استسوالات درس دین و زندگی که در چندین آزمون نهایی …هوالفتاح العلیم سوالات مهم درس دین و زندگی متوسطه که در چندین آزمون نهایی تکرار حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آلهحضرتمحمدمردم قریش او را مسخره کردند و مورد آزار و اذیّت قرار دادند به‌ویژه به این دلیل که وی
ادامه مطلب ...
امامت اصل مذهبی یا اعتقادی؟!
[ad_1]امامت هویت بخش تشیع و مرز نهنده میان این مذهب و دیگر مذاهب اسلامی اســت. معروف اســت که این آموزه اعتقادی از اصول مذهب اســت. به راستی تفکیک میان اصول دین و اصول مذهب از چه خاستگاه و پایگاه علمی ای برخوردار اســت و اساسا اسلام هم در ساحتِ ظاهری آن و هم در ساحتِ واقعیِ آن تا چه اندازه به امامت باوری گره خورده اســت؟ و جایگاه اعتقادی امامت در تشیع و مرتبت و سرنوشت اعتقادی کسی که بدان باور ندارد و آن را اصل اعتقادی اسلام و ضروری آن دین نمی داند چیست؟
حسن اختر - بخش اعتقادات شیعه تبیان
ولایت و امامت دارایی دو جنبه اســت. 1- جنبه ی تشریعی 2- جنبه ی تکوینی. جنبه ی تشریعی ولایت مربوط می شود به احکام و قوانین اعتباری شارع اعم از عبادات و معاملات ، حقوق ، سیاست اســت اما ولایت تکوینی همانطور که از اسمش پیدا اســت مربوط به حوزه ی تکوینی و هستی عینی اســت و متعلق اســت به دخل و تصرف و حکومت حق در هستی و قوانین آن، واژه امامت در لغت، پیشوا و صاحب اختیار اســت و حاکم اســت.(1)
امامت در مذهب شیعه از اصول دین و از ریشه های دین بر اساس ولایت تکوینی، محسوب می گردد ، چون ولایت باطن نبوت و امامت و امامت نیز در ادامه نبوت اســت و وظیفه امام مانند نبی بیان احکام و ریاست دنیایی و دینی مردم برای هدایت آنان به سوی خداوند اســت و از واجبات عقلی اســت نه تنها بر انسان مکلف اطاعت از امام واجب اســت بلکه بر خداوند نیز تعیین و معرفی امام واجب اســت ، چون همان طور که نبوت و ارسال رسول بر خدا واجب عقلی اســت امامت نیز بر خدا واجب اســت البته وجوب بر خدا به معنای الزام از سافل به عالی نیست بلکه به معنای ضرورت و استحقاق و شایستگی اســت و واجبات شرعی الطاف اند.
در واجبات عقلی اگر ما به حکم عقل ندانیم که پیغمبر ضرورت دارد و تکلیف لازم اســت و نیز یک سری مصالح نفس الامریه وجود دارد هرگز به احکام شرعی نیز دسترسی نخواهیم داشت آن وقت هرگز دین و شریعت الهی ثابت نخواهد شد. امام خمینی(ره) در کتاب الطهارة چنین نگاشته اســت: «و این سه اصل [توحید، نبوت و معاد [بی تردید و خلاف در معنای اسلام معتبر و ملحوظ اند. چه بسا اعتقاد به معاد با اندکی تأمل در شمار این اصول قرار گرفته باشد. اما اعتقاد به ولایت بی تردید در معنای اسلام لحاظ نشده اســت و می سزد که آن را از امور روشن و بدیهی در نزد طایفه بر حق بدانیم».(2)
نصوص فراوان اعم از آیات و روایات دال بر تعیین و نصب امامت بلافصل علی (علیه السلام) و یازده فرزندش بعد از پیغمبر چه از طریق شیعه و چه اهل سنت به تواتر داریم، حدیث ثقلین متواتر اســت، حدیث غدیر متواتر اســت، حدیث سفینه، حدیث منزلت، حدیث یوم الدار و آیه مباهله، آیه صادقین، آیه تطهیر، آیه اولوالامر همگی دال بر امامت و رهبری معصومین اســت
بنابر این کسانی که به توحید و نبوت و معاد معتقدند و به امامت آنگونه که شیعیان قبول دارند باور ندارند، نه تنها در قلمرو اسلامِ ظاهری قرار دارند، که در معنا و حقیقت نیز مسلمان اند. مرحوم محمدحسین آل کاشف الغطاء نیز پیش از امام خمینی(ره) و به صراحت در کتاب اصل الشیعة و اصولها نوشته اســت که «هر که به توحید و نبوت حضرت محمد(صلی الله علیه و آله) و روز جزاء اعتقاد داشته باشد مسلمانِ حقیقی اســت».(3)
تغایر اسلام و ایمان
با مراجعه به منابع نقلیِ اسلام، یعنی کتاب و سنت به وضوح می توان با دو گونه کاربرد اسلام و ایمان روبرو شد؛ گاهی این دو برابر یکدیگر نهاده تلقی شده اند: «فأخرجنا من کان فیها من المومنین فما وجدنا فیها غیر بیت من المسلمین».(4) از ظاهر این دو آیه، برمی آید که مسلمانان همان مومنان هستند. امّا در موارد متعددی، به صراحت به تغایر اسلام و ایمان اشاره شده اســت: «قالت الاعراب آمنا قل لم تومنوا ولکن قولوا اسلمنا و لمّا یدخل الایمان فی قلوبکم... انما المومنون الذین آمنوا باللّه و رسوله ثم لم یرتابوا و جاهدوا باموالهم و انفسهم فی سبیل اللّه».(5) برخی چون سیدمرتضی نقل شده که تغایر اسلام و ایمان ناممکن اســت؛ هر که مومن نیست مسلمان نیز نمی باشد(6) و برخی به تغایر آن هم در مفهوم و هم در مصداق، حکم کرده اند. قائلان به تغایرِ مفهومی و مصداقیِ اسلام و ایمان خود بر دو دسته اند: گروهی که به تغایر این دو هم در حکم و هم در حقیقت حکم می کنند و گروهی که اسلام و ایمان را در حقیقت، یکی اما در حکم، متغایر می دانند. معنای این دیدگاه اخیر این اســت که آنکه مومن نیست در حقیقت، مسلمان نیز نیست، هر چند ممکن اســت در حکم مسلمان باشد و همه یا اغلب احکام ظاهری بر او مترتب شود. شهید ثانی از خواجه نصیر در قواعد العقائد عباراتی را نقل می کند که حاکی از گرایش خواجه به همین نظر اخیر اســت. ظاهر سخنان شهید و بلکه صریح آن پذیرش همین رأی اســت.(7)
راه شناخت ولایت
ما نصوص فراوان اعم از آیات و روایات دال بر تعیین و نصب امامت بلافصل علی (علیه السلام) و یازده فرزندش بعد از پیغمبر چه از طریق شیعه و چه اهل سنت به تواتر داریم، حدیث ثقلین متواتر اســت، حدیث غدیر متواتر اســت، حدیث سفینه، حدیث منزلت، حدیث یوم الدار و آیه مباهله، آیه صادقین، آیه تطهیر، آیه اولوالامر همگی دال بر امامت و رهبری معصومین اســت، مسئله لطف الهی که در مباحث قبل گفته شد نیز از دلائل نصب امام از طرف خدا اســت که بیان شد . دلالت آیه اولی الامر بر امامت ائمه معصومین(علیهم السلام) اطیعوالله و اطیعواالرسول و اولی الامر منکم(8) یکی از مهمترین دلائل امامت این آیه شریفه اســت.
چون ولایت باطن نبوت و امامت و امامت نیز در ادامه نبوت اســت و وظیفه امام مانند نبی بیان احکام و ریاست دنیایی و دینی مردم برای هدایت آنان به سوی خداوند اســت و از واجبات عقلی اســت نه تنها بر انسان مکلف اطاعت از امام واجب اســت بلکه بر خداوند نیز تعیین و معرفی امام واجب اســت
تطبیق و استنتاج
از مجموع مباحث گذشته به دست می آید که مبنای خروج از اسلام انکار یکی از اصول سه گانه توحید، نبوت و معاد، یا انکار یکی از ضروریات دین اســت. اصل اعتقادیِ امامت یا از لوازمِ (اعم از مدلول تضمنی و التزامی) توحید و نبوت اســت، یا از جمله ضروریاتِ (یا قطعیاتِ) «ما جاء به النبی» که انکار آنها مستلزم انکار آن دو اصل اســت. در هر دو صورت سخن از ملازمه و استلزام اســت و در هر استلزامی مادامی که کسی علم به لازم و ملازمت نداشته باشد، احکام ملزوم و انکار آن بر وی مترتب نمی شود و همینطور مادامی که دیگران علم به وضوح لازم و ملازمت در نزد وی نداشته باشند نمی توانند حکم به ترتب احکام ملزوم بر وی نمایند.
پی نوشت:
1- حاکم حقیقی چه در حوزه ی تشریع و چه تکوین خداوند متعال اســت.و خداوند در هیچ صفت وفعل خود شریک ندارد اما منافات با این ندارد که با اذن خداوند اسباب و وسائط در طول اوامر و نواهی خداوند و اراده ی خداوند ی قرار داشته باشد زیرا درروایات خوانیم(( ابی ا... ان یجری الاشیاء الا باالاسباب....))
2- کتاب الطهارة، ج3، ص316.
3- اصل الشیعة واصولها، ص210
4- ذاریات: 35,36.
5- حجرات: 1415 و نیز رک: احزاب: 35. بحارالانوار، ج68، ص246.
6- به نقل از محقق سبزواری، ذخیرة المعاد فی شرح الارشاد، ص152.
7- رک: حقائق الایمان، صص114127 و نیز رک: قواعد العقائد، ص142.
8- نساء 59
منابع برای مطالعه بیشتر:
1. حسینی عاملی، سیدمحمدجواد، مفتاح الکرامة فی شرح قواعدالعلامة، قم،انتشارات اسلامی، 1419ق.
2. خمینی، روح اللّه، کتاب الطهارة، ج3، نجف اشرف، مطبعة الآداب، 1389ق.
3. طباطبائی، محمدحسین، المیزان، ج اول و دهم، چاپ سوم، بیروت، موسسة الاعلمی للمطبوعات.
4. طوسی، نصیرالدین، قواعد العقائد، قم، مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، 1416ق.
5. علم الهدی، شریف مرتضی، رسائل الشریف مرتضی، قم، چاپخانه دارالقرآن الکریم، 1405ق.
6. کاشف الغطاء، شیخ جعفر، کشف الغطاء عن مبهمات الشریعة الغراء، اصفهان، انتشارات مهدوی، بی تا.
[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان
عبارات مرتبط
کلماتی برای این موضوع
اسلام کوئست مرجعی برای پاسخگویی به سوالات دینی، اعتقادی و شرعیاستیضاحِ مرجعیتِ مدافعِ خفقانِ مذهبی محسن …پیشگفتار ویرایش دوم جناب آقای ناصر مکارم شیرازی مرجع محترم تقلید و از اساتید حوزه اسلام و دموکراسی، سازگاری یا ناسازگاری؟ محسن کدیوراسلام و دموکراسی، سازگاری یا ناسازگاری؟ اسلام یکی از ادیان زنده جهان معاصر است و بیش نقدی بر فرضیه تطور امامت شیعی بررسی …نقدی بر فرضیه تطور امامت شیعی بررسی استنادهای کتاب مکتب در فرایند تکامل، بخش مربوط شبهات اعتقادی شبهات اعتقادی ، ، ، ، ، ، ، هم گفته میشود که خدا هر که را دانلود کتب فرهنگی مذهبیدانلود کتب فرهنگی مذهبی وبلاگی جهت دانلود کتب مذهبی فرهنگیاسفار اربعه یا سفرهای چهارگانه در عرفان و سیر و …اسفار اربعه یا سفرهای چهارگانه در عرفان و سیر و سلوک را بیان نماییدآشنایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایرانقانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مبین نهادهای فرهنگی اجتماعی سیاسی و اقتصادی جامعه رادمردتاریخامام علی مذهبی ویژه کودکانشب که میشه ستاره ها راهی آسمون میشن دور و بر ماه میشینن همدل و همزبون میشن شب ها بیا فروع دین و یا شاخه های دین چیست؟اصول دین و فروع دین از فروع دین فروع دینفروع دین چیستفروع الدین شاخه های دینفروع
ادامه مطلب ...
عدم اعتبار علم غیب در امام و امامت
[ad_1]
عصمت صفت لازمه مقام امامت و مورد تأکید آیات و روایات متعدد می‌باشد. لکن اهل سنت و کسانی که مقام امامان ادامه ...
برخی در انکار صفات فرابشری امامان می‌کوشند چنین وانمود کنند که امامان نیز خود را مصداق چنین صفاتی ندانسته ادامه ...
اگر به صفات فرابشری امامان نظیر علم غیب به همه امور و جزئیات گذشته و آینده قائل شویم، برخی از افعال و ادامه ...
کسانی که مقام امامت و امام را به حد حاکم و نهایت یک عالم دینی پایین آوردند شبهه در اعتبار علم غیب در ادامه ...
"مسئلهی یهود" هنوز هم وجود دارد. انکار آن بی‌فایده است....، در هر جایی که تعداد محسوسی یهودی زندگی ادامه ...
گرفته شعله‌ی صبرت عجیب صحرا را و آب کرده دل سنگ‌های خارا را به پیش می‌روی، از موج زخم بیم‌ات نیست کنار ادامه ...
گرچه روزی تلخ‌تر از روز عاشورا نبود آنچه دیدیم جز پیشامدی زیبا نبود عشق می‌فرمود «باید رفت» می‌رفتند ادامه ...
چقدر آشنا می‌نمایی غریبه! بگو از کجا از جایی، غریبه در این شهر و این شب چه بی سرپناهی نداری مگر آشنایی ادامه ...
پس از تو آینه‌ها حجمی از غبار شدند چه چشمه‌های زلالی که بی تو تار شدند پس از غروب تو ای آفتاب تا محشر ادامه ...
[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان
عبارات مرتبط با این موضوع
قرائت فراموش شده بازخوانی نظریۀ علمای ابرار، …امامت کانونی‌ترین اصل در تلقی شیعی از اسلام است سوال این است که آیا شیعیان درباره یا خَیرَ حَبیبٍ وَ مَحبوب اهل سنت اینجا را …یا خَیرَ حَبیبٍ وَ مَحبوب مباهله، باطل کردن سحر و جادو،ذکر وختم مجرب،دستورالعمل های پاسخ امام خامنه ای به افراط و تفریط صادق شیرازی و …یا حسین پاسخ در تاریخ اردیبهشت ۲۶م ۱۳۹۳ ۱۴۵۵ من انتقاد کردم و دانشجو هستم ممنون از شما شهید مطهری و دیدگاه های تربیتی قرآنقرآن مظهر رحمت و جلوه ربوبیت خداوند و کتاب شناخت و تربیت انسان است و به دلیل برخورداری شعر و ادب فارسی در دوران حمله مغول‌کتاب تاریخ ایران شعر و ادب فارسی در دوران حمله مغول ادبیات فارسی در دوران حمله مغول‌رسول نور حضرت محمد ص بلاغاتالنساء ص ، کلام عائشة أم المؤمنین رحمها الله نقش عائشه در تاریخ اسلام دیدن خواب در چه ساعاتی صحت دارد ؟ منتظران و یاوران …دیدن خواب در چه ساعاتی صحت دارد و اگر فردی آینده زندگی خود را در خواب ببیند آیا تعبیر آیات قرآن که درباره امام زمانعج است، کدام هاست؟ …آیات بسیاری درباره امام زمان عج در قرآن وجود دارد و بعضی تا ۲۵۰ آیه از آیات قرآن را چرا در اسلام برده داری و کنیزداری ممنوع نشد؟ شهر سوالاصولا قضاوت در خصوص برخی مسایل نمی تواند تک بعدی و یک جانبه باشد برای رسیدن به قضاوتی قرائت فراموش شده بازخوانی نظریۀ علمای ابرار، تلقی اولیۀ امامت کانونی‌ترین اصل در تلقی شیعی از اسلام است سوال این است که آیا شیعیان درباره این اصل یا خَیرَ حَبیبٍ وَ مَحبوب اهل سنت اینجا را نخوانند چون؟ یا خَیرَ حَبیبٍ وَ مَحبوب مباهله، باطل کردن سحر و جادو،ذکر وختم مجرب،دستورالعمل های پاسخ امام خامنه ای به افراط و تفریط صادق شیرازی و هاشمی علی احمدی خواه پاسخ در تاریخ اسفند ۲۴م ۱۳۹۳ ۰۸۴۷ چه قدر سطح فهم ما بالاست فرق بین فقیه و شهید مطهری و دیدگاه های تربیتی قرآن قرآن مظهر رحمت و جلوه ربوبیت خداوند و کتاب شناخت و تربیت انسان است و به دلیل برخورداری از شعر و ادب فارسی در دوران حمله مغول‌کتاب تاریخ ایران اسلامی شعر و ادب فارسی در دوران حمله مغول ادبیات فارسی در دوران حمله مغول رسول نور حضرت محمد ص بلاغاتالنساء ص ، کلام عائشة أم المؤمنین رحمها الله نقش عائشه در تاریخ اسلام علامه دیدن خواب در چه ساعاتی صحت دارد ؟ منتظران و یاوران حضرت دیدن خواب در چه ساعاتی صحت دارد و اگر فردی آینده زندگی خود را در خواب ببیند آیا تعبیر دارد یا سید روح‌الله خمینی ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد خمینی در خانواده‌ای به دنیا آمد که سابقه فعالیت‌های دینی و مذهبی در آن به قرن‌ها قبل برمی آیات قرآن که درباره امام زمانعج است، کدام هاست؟ شهر سوال آیات بسیاری درباره امام زمان عج در قرآن وجود دارد و بعضی تا ۲۵۰ آیه از آیات قرآن را مرتبط
ادامه مطلب ...