بامداد – دو نفر وقتی با هم دوستی و معاشرت می کنند اگرچه مبنای معاشرتشان مطامع و منافع مادی باشد، چه بخواهند چه نخواهند روح آنها با یکدیگر مخلوط می شود و از همدیگر متأثّر می شوند و خود به خود در این بین تخلل و اختلاط و امتزاج پیدا می شود .
باور و فکر، عقاید و رفتار و اعمال هر کدام ما بر یکدیگر تاثیر می گذارد و رفته رفته عقاید و آمال و آرزو هایمان یکی می شود به همین دلیل دوست و همنشین بر هم تاثیر می گذارد، پس شرط تأثیر گذاری قبول و باور طرف مقابل به عنوان دوست و همراه است .
انسان بخش مهمی از افکار و صفات اخلاقی را از دوستان خود می گیرد. کمال و نقص همنشین و دوست آنچنان روح انسان را تحت تأثیر قرار می دهد که بعد از مدت زمانی طرز فکر و اندیشه و اعمال انسان شبیه دوست او می شود.
وقتی دوستی بین دو نفر حاصل شد، بذر و جوانه محبت در دلها رویانده می شود. محبت یک نوع جاذبه، میل و کششی است که در یک موجود صاحب شعور نسبت به چیزی که با وجود او ملایمت و با تمایلات و خواسته های او تناسبی داشته باشد پدید می آید.
انسان با قرار دادن محبت اهل بیت در قلب خود و مودت و دوستی با آنان رفته رفته همرنگ و هم شکل اهل بیت می گردد. هدف آنان، هدف محب می شود و مسیر اصلی زندگی خود را می یابد. هرچقدر این مودت و دوستی پر رنگ تر شود، عینیت با این حضرات تمثل می یابد و به جایی می رسد که مانند آنان فکر می کند، مانند آنان راه می رود و بالواقع مانند آنان زندگی می کند و آنچنان طی طریق می کند که گویا سالها با علی و اولاد علی (علیه السلام) همسفره بوده است.
محبت افراد با یکدیگر با قلب آنها ارتباط دارد و بر اساس الفت میان قلوب آنها محبت ایجاد می شود؛ چنانچه در دعای کمیل می خوانیم خدایا قلبم را با دوست داشتنت رام گردان.
کسی که با گروهی دوستی کند و محبت آنان را در دل بپروراند، نمی تواند همزمان محبت دشمنان آنان را هم در قلب و جان خویش داشته باشد. به همین جهت در آیات و روایات وارده بسیار تاکید شده که محبت اهل بیت و دوستی آنان موجب شفاعت دنیا و آخرت می شود و اجر و مزد رسالت فقط دوستی با علی و اولاد علی است.
حضرت امیر (علیه السلام) می فرماید: محبت ما و محبت دشمنان ما در یک دل نمی گنجد چرا که خداوند برای هیچ کس دو دل قرار نداده که با یکی قومی را دوست بدارد و با دیگری دشمنان آنها را دوست داشته باشد. پس روح است که به محبوب میل پیدا می کند و چه بسا جسم را نیز به سمت او می کشاند و این خارج از ماده و زمان است و به روح از آن جهت که دارای ادراک و عواطف است قلب اطلاق می شود. (تفسیر المیزان -علامه محمد حسین طباطبایی )
قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبی: بگو من از شما مزد رسالت نمی خواهم مگر مودت و دوستی خاندانم را. (شوری، ۲۳)
در این آیه ارزش و جایگاه این خاندان نزد خداوند به خوبی روشن می شود چرا که در حقیقت خداوند است که از پیامبر می خواهد تا چنین خواسته ای را بیان کند. آیا در ازای آن همه رنج و سختی هایی که رسول خدا در راه هدیه کردن این دین به امتش دید، دوستی خاندانش تا آن اندازه با ارزش بود که شرط مزد رسالت باشد؟ این چه سرّ و رازی است که این خواسته تنها راه رستگاری انسانهاست و چه اسراری در آن نهفته است که با اجرای آن قله های فتح و حقیقت متجلی می شود؟
حضرت امیر (علیه السلام) می فرماید: محبت ما و محبت دشمنان ما در یک دل نمی گنجد چرا که خداوند برای هیچ کس دو دل قرار نداده که با یکی قومی را دوست بدارد و با دیگری دشمنان آنها را دوست داشته باشد.
انسان با قرار دادن محبت اهل بیت در قلب خود و مودت و دوستی با آنان رفته رفته همرنگ و هم شکل اهل بیت می گردد. هدف آنان، هدف محب می شود و مسیر اصلی زندگی خود را می یابد. هرچقدر این مودت و دوستی پر رنگ تر شود، عینیت با این حضرات تمثل می یابد و به جایی می رسد که مانند آنان فکر می کند، مانند آنان راه می رود و بالواقع مانند آنان زندگی می کند و آنچنان طی طریق می کند که گویا سالها با علی و اولاد علی (علیه السلام) همسفره بوده است؛ مانند میثم تمار، سلمان فارسی، ابوذر غفاری که جز کلام مولا علی (علیه السلام) حرفی بر زبان نمی راندند.(تفسیر نور -آقای قرائتی)
مصداق عینی و اتم و اکمل این آیه در کلمه ی القربی طبق تفاسیر شیعه و سنی وجود مقدس ائمه معصومین (علیهم السلام) می باشد. از وجود حضرت رسول اکرم تا بقیه الله اعظم …
رمز دوستی با اهل بیت همین است و تمام روایاتی که عشق به حسین بن علی و اشک بر مصیبت او را مایه نجات از آتش جهنم دانسته اند، همین امر است؛ دوستی با اباعبدالله علیهم السلام باعث همرنگ و هم شکل شدن در ابعاد روحی انسان می شود و راه نجات او را سهل و یسیر می کند.
منبع:تبیان
یکی از مسائلی که در قرآن بر آن تاکید شده، عدم تکفیر مسلمانان است. قرآن راهکارهایی به مسلمانان پیشنهاد ادامه ...
بررسی زمینههای صدور فتاوای تکفیری و پیامدهای آن بر جهان اسلامعملکرد جریانهای تکفیری در جهان اسلام زمینه بروز بحرانهای جدی را فراهم کرده است که قتل و عام مسلمانان ادامه ...
ظهور اسلام گرایی رادیکال در اندونزیاسلام گرایی افراطی، پدیدهای است که در سه دهه گذشته در جنوب شرق آسیا ظهور کرده است. پیروان اسلام در این ادامه ...
بررسی آینده جریان تکفیری القاعده در بستر تحولات بیداری اسلامیبا گذشت بیش از یک دهه از حملات یازده سپتامبر، در محافل مختلف شایع شده است که القاعده در میدان جنگ با ادامه ...
نقد و بررسی عملکرد و باورهای گروهک تروریستی - تکفیری جنداللهدر این مقاله عملکرد و باورهای گروهک تروریستی - تکفیری موسوم به جندالله به سرکردگی عبدالمالک ریگی که در ادامه ...
تحلیلی بر هویت جدید تروریستهای تکفیری در خاورمیانهمطالعات کنونی از تحولات چند ساله در خاورمیانه نشان میدهد که ظاهراً میان فقدان شاخصهای توسعه یافتگی ادامه ...
گونه شناسی ادله روایی سماع موتی؛ با تأکید بر منابع اهل سنتسماع موتی از همان ابتدای طرح در آموزههای اسلامی تعجب عدهای را برانگیخته و چیستی و چگونگی آن ابهام گروهی ادامه ...
موضع انتقادی اندیشهوران اهل سنت در برابر جریانهای تکفیریجریان تکفیری به عده معدودی از علمای حنبلی منطقه نجد عربستان متعلق است که برای توجیه رویه خاص خود، به ادامه ...
تقابل دیدگاه وهابیت تکفیری در حرمت تکفیر اهل قبله با آیات و روایاتاز دیدگاه قرآن کریم، هیچ مسلمانی حق ندارد برادر مسلمان خود را به کفر و شرک متهم سازد و به این بهانه متعرض ادامه ...
یکی از مسائلی که در قرآن بر آن تاکید شده، عدم تکفیر مسلمانان است. قرآن راهکارهایی به مسلمانان پیشنهاد ادامه ...
بررسی زمینههای صدور فتاوای تکفیری و پیامدهای آن بر جهان اسلامعملکرد جریانهای تکفیری در جهان اسلام زمینه بروز بحرانهای جدی را فراهم کرده است که قتل و عام مسلمانان ادامه ...
ظهور اسلام گرایی رادیکال در اندونزیاسلام گرایی افراطی، پدیدهای است که در سه دهه گذشته در جنوب شرق آسیا ظهور کرده است. پیروان اسلام در این ادامه ...
بررسی آینده جریان تکفیری القاعده در بستر تحولات بیداری اسلامیبا گذشت بیش از یک دهه از حملات یازده سپتامبر، در محافل مختلف شایع شده است که القاعده در میدان جنگ با ادامه ...
نقد و بررسی عملکرد و باورهای گروهک تروریستی - تکفیری جنداللهدر این مقاله عملکرد و باورهای گروهک تروریستی - تکفیری موسوم به جندالله به سرکردگی عبدالمالک ریگی که در ادامه ...
تحلیلی بر هویت جدید تروریستهای تکفیری در خاورمیانهمطالعات کنونی از تحولات چند ساله در خاورمیانه نشان میدهد که ظاهراً میان فقدان شاخصهای توسعه یافتگی ادامه ...
گونه شناسی ادله روایی سماع موتی؛ با تأکید بر منابع اهل سنتسماع موتی از همان ابتدای طرح در آموزههای اسلامی تعجب عدهای را برانگیخته و چیستی و چگونگی آن ابهام گروهی ادامه ...
موضع انتقادی اندیشهوران اهل سنت در برابر جریانهای تکفیریجریان تکفیری به عده معدودی از علمای حنبلی منطقه نجد عربستان متعلق است که برای توجیه رویه خاص خود، به ادامه ...
تقابل دیدگاه وهابیت تکفیری در حرمت تکفیر اهل قبله با آیات و روایاتاز دیدگاه قرآن کریم، هیچ مسلمانی حق ندارد برادر مسلمان خود را به کفر و شرک متهم سازد و به این بهانه متعرض ادامه ...
بامداد- مقصود از خاتمیت این است که پس از رسول گرامی، دیگر پیامبری نخواهد آمد و باب وحی تشریعی به روی بشر بسته شده است و همچنین بر هیچ انسانی، وحیی که حامل تشریع حکمی و تعیین تکلیفی و تحلیل حرامی یا تحریم حلالی باشد, فرود نخواهد آمد…
هرکس مدعی آن باشد که از جانب خدا در مورد احکام الاهی به او وحی شده, و احکام جدید و بیسابقهای را که در شریعت پیامبر اسلام نبوده است، بر او نازل شدهاست ، چنین فردی مشتبه یا مغرض, و از نظر مسلمانان منکر اصل ضرور دینی است. از طرف دیگر, قرآن مجید از اکمال دین در قرآن خبر داده است؛ آن جا که میفرماید:
الیَوْم أَکْمَلْتُ لَکُمْ دینکُمْ وَأَتْمَمتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتی وَرَضیتُ لَکُمُ الإِسْلامَ دِیناً.(مائده(۵):۳).
امروز دین شما را کامل, و نعمت خود را بر شما تمام کردم و اسلام را در جایگاه آیین جاودان پذیرا شدم.
کمال دین در این است که کلیه مسائل مربوط به آن اعم از اصول و فروع بر پیامبر گرامی نازل شده و او نیز به گونهای در اختیار امت قرار داده است.
تعلیمات پیامبران، بصورت تدریجی و با توجه به استعداد جوامع بشری در هر دوره نازل شده است. هرچند قرآن در برخی موارد اختلاف شرایع را می پذیرد؛
«لکل جعلنا منکم شرعة و منهاجاً»
«برای هر کدام(هر قوم و امت)یک راه ورود و یک طریقه خاص قرار دادیم» (مائده/۴۸)
در عین حال، منشاء همه این تعالیم را از سرچشمه واحد می داند و بر پیوستگی تعالیم انبیاء تاکید می کند؛
«شَرَعَ لکم من الدین ما وصی به نوحا و الذی اوحینا الیک و ما وصینا به ابراهیم و موسی و عیسی»
«خداوند برای شما دینی قرار داد که قبلا به نوح توصیه شده بود و اکنون بر تو وحی کردیم و به ابراهیم و موسی و عیسی نیز توصیه کردیم» (شوری/ ۱۳)
مسلمین معتقدند إنزال تدریجی معارف الهی از طریق وحی، با بعثت حضرت رسول اکرم (ص) پایان پذیرفت یعنی ظهور دین اسلام، با پایان یافتن دفتر نبوت توأم بوده است، و قرآن آخرین کتاب آسمانی است که از سوی خداوند متعال برای بشر نازل شده است
بنابراین هسته مرکزی تعالیم انبیاء واحد است و اختلاف شرایع از نوع اختلافات عرضی (در برابر هم) نیست بلکه اختلافی طولی است؛ به عبارت دیگر، همه انبیاء هدف واحدی را دنبال می کرده اند و اختلاف و تفاوت تعلیمات آسمانی پیامبران از نوع اختلاف در درجه و مرتبه است؛ یعنی پیامبران تعالیم یکدیگر را تکمیل و تتمیم کرده اند. به همین دلیل است که قرآن کریم هرگز کلمه «دین » را به صورت جمع (ادیان) بکار نبرده است و خداوند قرآن را با عنوان «مهیمن» (حافظ و نگهبان سایر کتب آسمانی) نام می برد:
«و انزلنا الیک الکتاب بالحق مصدقا لما بین یدیه من الکتاب و مهیمنا علیه»
«ما این کتاب را به حق فرود آوردیم در حالی که تایید و تصدیق می کند کتب آسمانی پیشین را و حافظ و نگهبان آنهاست» (مائده/۴۸)
مسلمین معتقدند إنزال تدریجی معارف الهی از طریق وحی، با بعثت حضرت رسول اکرم (ص) پایان پذیرفت یعنی ظهور دین اسلام، با پایان یافتن دفتر نبوت توأم بوده است، و قرآن آخرین کتاب آسمانی است که از سوی خداوند متعال برای بشر نازل شده است. پس از محمدبن عبدالله (ص) تجدید نبوت ها ـ چه پیامبران صاحب شریعت و چه پیامبرانی که تبلیغ پیامبران صاحب شریعت را به عهده داشتند ـ پایان یافت. در قرآن به مسئله ختم نبوت اشاره شده است:
«ما کان محمد ابا احد من رجالکم و لکن رسول الله و خاتم النبیین»
«محمد پدر هیچیک از مردان شما نیست، همانا او فرستاده خدا و پایان دهنده پیامبران است» (احزاب/۴۰)
در آیه بالا، از حضرت محمد (ص) صریحاً با عنوان «خاتم النبیین» نام برده شده است. در آیات دیگری نیز به این مسئله اشاره شده است:
«و تمّت کلمة ربّک صدقاً و عدلاً لا مبدّل لکلماته»
«پیام راستین و موزون پروردگارت کامل گشت، کسی را توانایی تغییر دادن آنها نیست» (انعام/۱۱۵)
البته باید توجه داشت که معنی ختم نبوت این نیست که نیاز بشر به تعلیمات الهی و تبلیغاتی که از راه وحی رسیده رفع شده است. بلوغ و رشد فکری جوامع بشری هیچگاه آنها را از تعلیمات پیامبران مستغنی نخواهد کرد. تلقّی رایج و فراگیر از خاتمیت، کمال دین و جامعیت آن است. آنچه به واسطه ختم نبوت رفع شده، نیاز به وحی جدید و تجدید نبوتهاست، نه نیاز به دین و تعلیمات الهی.
حضرت امیرالمومنین در نهج البلاغه می فرمایند:
«و لم یخل سبحانه خلقه من نبی مرسل او کتاب منزل او حجة لازمة او محجة قائمة، رسل لا تقصر بهم قلة عددهم و لا کثرة المکذبین لهم، من سابق سمی له من بعده او غابر عرفه من قبله.علی ذلک نسلت القرون و مضت الدهور و سلفت الآباء و خلفت الابناء، الی ان بعث الله محمدا رسول الله صلی الله علیه و آله لا نجاز عدته و تمام نبوته، ماخوذا علی النبیین میثاقه، مشهورة سماته، کریما میلاده»
«خداوند هرگز خلق را از وجود یک پیامبر یا کتاب آسمانی یا حجت کافی یا طریقه روشن، خالی نگذاشته است، فرستادگانی که اندکی عدد آنها و بسیاری عدد مخالفانشان آنها را از انجام وظیفه باز نداشته است.هر پیامبری به پیامبر پیشین خود قبلا معرفی شده است و آن پیامبر پیشین او را به مردم معرفی کرده و بشارت داده است.به این ترتیب نسلها پشت سر یکدیگر آمد و روزگاران گذشت تا خداوند محمد(صلی الله علیه و آله)را به موجب و عده ای که کرده بود، برای تکمیل دستگاه نبوت فرستاد در حالی که از همه پیامبران برای او پیمان گرفته بود.علائم او معروف و مشهور و ولادت او بزرگوارانه بود» (نهج البلاغه، خطبه ۱)
وحی یعنی نزول فرشته بر گوش و بر دل به منظور ماموریت و پیامبری، هر چند منقطع شده است و دیگر فرشته ای بر کسی نازل نمی شود و او را مامور اجرای فرمانی نمی نماید، زیرا به حکم «اکملت لکم دینکم» آنچه از این راه باید به بشر برسد رسیده است، ولی باب الهام و اشراق هرگز بسته نشده و نخواهد شد، ممکن نیست این راه مسدود گردد
خاتمیت به معنای ختم پیامبری است زیرا پیامبری که «خَتَمَ المَراتب باَسرها» باشد؛ یعنی همه مراحل کمال را طی کرده است و راه نرفته و نقطه کشف ناشدهای را از نظر وحی باقی نگذاشته است. پیوند نبوتها و رابطه اتصالی آنها بیانگر این است که نبوت یک سیر تدریجی به سوی تکامل داشته و آخرین حلقه نبوت، مرتفعترین قله آن است. با کشف آخرین دستورهای الهی جایی برای کشف جدید و پیامبر جدید باقی نمیماند.
صدر المتالهین در مفاتیح الغیب می گوید:
«وحی یعنی نزول فرشته بر گوش و بر دل به منظور ماموریت و پیامبری، هر چند منقطع شده است و دیگر فرشته ای بر کسی نازل نمی شود و او را مامور اجرای فرمانی نمی نماید، زیرا به حکم «اکملت لکم دینکم» آنچه از این راه باید به بشر برسد رسیده است، ولی باب الهام و اشراق هرگز بسته نشده و نخواهد شد، ممکن نیست این راه مسدود گردد» (ملاصدرا، مفاتیح الغیب: ص ۱۳ )
پس ختم نبوت به معنی ختم انزال وحی برای ارشاد و هدایت مردم است و این به معنای عدم نیاز بشر به هدایت در هیچ دوره ای نیست.
منابع:
نهج البلاغه، سید جعفر شهیدی (مترجم)، انشارات علمی فرهنگی، ۱۳۸۷
مفاتیح الغیب، محمدبن ابراهیم صدرالدین شیرازی، محمد خواجوی (مترجم)، علی عابدی شاهرودی (مقدمه) انتشارات مولی
نوشته ختم نبوت به چه معناست؟ اولین بار در بامداد پدیدار شد.
بامداد-تفاوت نبوت و امامت
در نظر برخی مانند فخر رازی و شیخ محمد عبده مقام امامت همان مقام نبوت بوده و فرقی بین آن دو نیست. در مقابل عده کثیری معتقد به تفاوت میان آن دو بوده و بر اساس آیه ۱۲۴ سوره بقره: «انی جاعلک للناس اماما» به برتر بودن مقام امامت از مقام نبوت حکم کردهاند. از آن جمله: علامه طباطبایی، شیخ طوسی، طبرسی و دیگران. زیرا از نظر اینها به لحاظ تاریخی، مقام امامت آن وقت به حضرت ابراهیم اعطا گردید که ایشان در آن زمان مقام نبوت را داشتند.
این مطلب به ویژه با توجه به لحن آیه که امامت را مبتنی بر امتحانات و آزمایشات سخت در دوران نبوت حضرت ابراهیم مبتنی کرده است به خوبی فهمیده میشود. آیه در مقام اعطای نشان و درجه عالیتری است که با درجات پیشین تفاوت ماهوی و حقیقی را داراست. و اگر جز این باشد لغویت در حکم تازه، لازم میآید. بنابراین مقام امامت مقامی است که در رتبه بالاتری از مقام نبوت قرار گرفته است.
حالا تفاوت میان این دو و اینکه آن رتبه بالاتر چیست؟ نظریات ذیل را در میان علماء میتوان مشاهده کرد:
۱ـ بعضی گفته اند: تنها فرق امام با نبی در این است که به نبی وحی میشود اما بر امام وحی صورت نمیگیرد. به نظر میرسد این فرق درست نباشد زیرا علی القاعده بایستی درجه بالاتر، ویژگیهای درجه پایینتر را در خود حفظ کند نه اینکه تنزل بکند.
۲ـ در نظر برخی، از جمله علامه طباطبایی، نبی تنها دارای هدایت تشریعی و به اصطلاح ارائه کننده طریق است. اما امام افزون بر آن، دارای هدایت تکوینی هم هست. یعنی امام از نظر تأثیر باطنی و نفوذ روحانی که اثر وجودیش در قلب انسان میتابد او را هدایت میکند. و لذا مقام امامت یکنوع ولایت بر اعمال مردم است از نظر باطن، که توأم با هدایت میباشد. (ترجمه تفسیر المیزان، ج ۱، ص ۳۷۲ تا ص ۳۸۲).
۳ـ برخی هم چون استاد مطهری(ره) گفته اند: فرق نبوت و امامت در این است که نبوت راهنمایی، ابلاغ و اخبار است. ولی امامت، رهبری یعنی علاوه بر رهبری اجتماعی، رهبری معنوی به سوی خدا هم هست. (مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج ۳،ص ۳۱۸).
۴ـ برخی دیگر مانند استاد سبحانی معتقدند: نبی تنها مأمور به ابلاغ رسالت و دادن نویدها و بیمها به مردم است ، اما امام علاوه بر آن پیشوایی است که شخصا دارای سمَت امر و نهی و تکلیف و دستورات است. و جامعه بشری را با مدیریت صحیح به حد کمال رساند.(سبحانی، جعفر، منشور جاوید، انتشارات توحید، ج ۵، ص ۲۵۲)
فرق بین رسول و نبی چیست؟ ما معمولاً برای معادل عربی رسول در زبان فارسی لفظ پیغمبر، پیامبر و پیمبر به کار میبریم، ولی لفظی که مترادف با نبی باشد نداریم و به ناچار لفظ پیامبر که هم معنی رسول است را به کار میبریم و حال آنکه قرآن دو تعبیر به کار میبرد یکی رسول و دیگری نبی، این گونه استعمال موجب شده میان اندیشمندان مسلمان بحث شود که آیا رسول و نبی با هم تفاوت دارند یا نه و اگر تفاوت ندارند پس علت استعمال دو لفظ نبی و رسول در قرآن خصوصا در احادیث چیست؟ این استعمال میتواند سبب جعل دو اصطلاح متفاوت از هم باشد یانه؟
برای روشن شدن بحث نکاتی را متذکر میشویم:
نخست اینکه این دو از نظر مفهوم، تفاوت چندانی ندارند زیرا واژه نبی یا به معنای فرد دارای خبر مهم است و یا به معنای فرد دارای مقام بلند، و واژه رسول هم یا به معنای فرد دارای پیام است یا به معنای واسطه در انجام کار، پس از جهت مفهوم هیچکدام اعم یا اخص از دیگری نیستند.
ثانیا، از اختلاف موارد استعمال لفظ نبی و رسول در قرآن خصوصا با توجه به روایات شریفه راجع به انبیا و رسل میتوان فهمید که نبی از نظر مصداق اعم از رسول است یعنی همه فرستادگان خدا نبی بودهاند ولی رسول نبودهاند همین اختلاف در کاربرد سبب شده است که علما نبی را غیر از رسول از نظر اصطلاح بدانند.
ثالثا در میان علما در بیان وجه تمایز میان دو اصطلاح نبی و رسول، تفاوتهایی دیده میشود که در ذیل به آنها اشاره میگردد:
۱ـ به نظر علامه طباطبایی نبی آن کسی است که خواب میبیند و در خواب به او وحی میشود و لی رسول آن کسی است که ملک وحی بر او نازل میشود و او ملک را میبیند و با او سخن میگوید.
علامه این نظر را اولاً از آیه ۹۵ سوره اسراء مستفاد میداند «قل لو کان فی الارض ملائکه یمشون مطمئنین لنزلنا علیهم من السماء ملکا رسولاً ؛ بگو اگر ملائکه در زمین مثل شما آرام آرام راه بروند ما از آسمان ملکی به عنوان رسول بر آنان نازل میکردیم».
و ثانیا از حدیث ذیل استفاده میکند:
در کافی از امام صادق(علیه السلام) نقل شده است که: خداوند عزوجل ابراهیم را بنده خود قرار داد قبل از آنکه او را پیغمبر کند و او را پیغمبر خود قرار داد پیش از آنکه رسول خود کند (دقت کنید) و او را رسول خود قرار داد پیش از آنکه خلیل خود قرار دهد…(نک: ترجمه المیزان، ج ۱، ص ۳۸۲ و ج ۱۴، ص ۵۸۲).
۲ـ به نظر برخی مانند استاد مصباح نبی به هر فرستاده و پیکی گفته میشود ولی رسول بر پیک مخصوص اطلاق میشود.
ایشان این تفاوت را از نگرش به موارد متفاوت استعمال نبی و رسول در قرآن و حدیثی که می گوید ۳۱۳ نفر از انبیا فقط دارای رسالت خاصی بودهاند، استفاده مینمایند. (محمد تقی مصباح، راهنماشناسی، ج ۲، ص۱۶ـ۱۳)
فرقهای ذیل هم میان نبی و رسول گفته شده که توسط علما به چالش و نقد کشیده شدهاند.
الف ـ رسول کسی است که مبعوث به شرع جدیدی شده باشد و نبی اعم از او کسی است که شرع سابق را تبلیغ کند.
ب ـ رسول کسی است که دارای کتاب باشد و نبی آن کسی است که کتاب نداشته باشد.
ج ـ رسول کسی است که دارای کتاب باشد ولی فی الجمله نسخ شده باشد و نبی کسی است که چنین نباشد.
د ـ رسول کسی است که به او وحی میشود و مأمور به ابلاغ هم باشد ولکن نبی کسی است که از طرف خدا به او وحی شده خواه مأمور رساندن محتوای وحی به مردم باشد یا نباشد.
منبع: واحد پاسخ به سۆالات دفتر تبلیغات اسلامى
تبیان
نوشته نبوت و امامت چه تفاوتی با هم دارند؟ اولین بار در بامداد پدیدار شد.
پینوشتها:
1. مستهزئین و دشمنان قریشی پیامبر را ببینید: ابن هشام1: 380، ابن سعد 1/1/ 133، المحبر: 157 به بعد، انساب الاشراف 1: 53-70 و یا 131 به بعد، دلائل النبوه: 91 و ابن سید الناس1: 110 و الامتاع: 22، از جوامع السیرة ابن حزم: 52 ح1، روض الانف1: 225 و سیره شامی2: 605 تا 619.
2. مسند احمد3: 425 قاهره 1368.
3. همان مرجع و ابن هشام1: 209، ابن سعد 1/1/ 94، سیرهی شامی2: 231، مسند طیالسی2: 231 و...
4. ابن سعد 3/ 1/ 13.
5. تاریخ عرب1: 58 طبع دوم 1877، از محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) محمدرشید رضا 42.
6. تاریخ زندگانی محمد: 20ط. 1912، از محمد(صلی الله علیه و آله و سلم) محمدرشید رضا 42.
7. محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) از محمدرشید رضا 42. در مورد اظهارنظر بیگانگان دربارهی صداقت رسول خدا شواهد ارزندهای به نقل از پروفسور مونتگمری وات و کازانوا و دیگران در کتاب مسألهی وحی آقای مهندس بازرگان (ص43 به بعد) چاپ انتشار 1342 یافته میشود.
8. ابن هشام2: 272 رک. بدرثانی: واقدی11، ابن سعد 2/ 1/ 6 طبری2: 267. حاکم 3: 126 و 127.
9. ابن هشام3: 64 و بعد، واقدی 156 به بعد، ابن سعد 2/ 1/ 25، طبری3: 9 به بعد، زاد المعاد 2: 231 به بعد، احمد3: 260، 351 و البدایه بیهقی4: 11، حاکم2: 128، 129، 296، 297.
10. جوامع السیرة ابن حزم 39، ابن سعد 1/ 1/ 91 و 8: 155. بخاری: کسوف 15 و 17، مسلم: کسوف 10 و 23.
11. حیاة محمد، امیل در منغم ترجمهی عادل زعیتر ص318.
12. نام مرد «عَوْرث بن حارث» بود و حتی گفتهاند آیهای (11:5) دربارهی این نعمت نزول یافته.
13. جوامع السیرة ابن حزم183، بخاری: مغازی 31، مسلم: جهاد 149، ابن سعد 2/ 1/ 43، واقدی 172، احمد3: 364، مسلم: فضائل 139-141، شرح نووی 13: 116، 118، التاج ناصف3: 376، احمد1: 162 و 3: 152، شفاء قاضی عیاض2: 178 و 179. هرچند جای بحث زیاد دارد.
14. بخاری: تفسیر سوره5 :5 و سوره 53: 1، توحید 46، مسلم: ایمان 278، ترمذی: تفسیر سوره 6: 5 و سوره 53: 3، احمد6: 50.
15. بخاری: توحید22، مسلم: ایمان 288، ترمذی تفسیر سورهی 33: 9-11، احمد6: 241، 266.
16. رأی دربارهی اسیران بدر را ببینید: احمد1: 383 و 384 و 3: 243 و مغازی واقدی: 68.
در اواسط دههی 1960 ، درست کمی قبل از اینکه مخالفت با جنگ ویتنام کاملاً پر طنین و فراگیر شود، با دانشجوی ادامه ...
روشنفکر در تعبید: طرد شدگان و در حاشیه قرار گرفتگانتبعید یکی از غمانگیزترین سرنوشتهاست. تبعید، قبل از دوران مدرن مجازات وحشتناکی به شمار میرفت، زیرا ادامه ...
در استیصال نگه داشتن ملتها و سنتهاکتاب مشهور جولین بندا، خیانت روشنفکران، این احساس را القا میکند که روشنفکران در فضایی نسبتاً جهانشمول ادامه ...
دربارهی ادوارد سعیدسعید یک امریکایی فلسطینی تبار است که هم اکنون ریاست دانشکدهی ادبیات تطبیقی دانشگاه کلمبیا، در نیویورک، ادامه ...
امکان سنجی تحقق همگراییِ جهان اسلام در مواجهه با تهدید جریان تکفیریمقاله حاضر، ضمن ظرفیت شناسی مقولهی تهدیدِ جریان تکفیری به عنوان تهدیدی بسیار ویرانگر علیه منافع و مصالح ادامه ...
تحلیلی بر علل پیدایش و گسترش تفکر تکفیری و راهکارهای برون رفت از آندر صدر اسلام و بازهی زمانی نزدیک به آن، حوادثی مثل: جنگهای ردّه، جریان خوارج و خشونت، غلوّ غالیان و ادامه ...
ارائه مدل تحلیل جامع جریان تکفیری و راهبردهای مقابله با آنعالم انباشته از پدیدههای مختلف است که همه آنها دارای یک ویژگی مشترکاند مبنی بر این که یک سیر وجود ادامه ...
تأملی بر مسئولیت بینالمللی برای اعمال افراد و گروههای تکفیریدر 29 دی 1392 (19 ژانویه 2014)، وزیر امور خارجه ایران اظهار داشت: شواهد محکمی وجود دارد که خط مشیهای ادامه ...
علل شکل گیری تکفیریها از دیدگاه جغرافیای سیاسیدر سالهای اخیر گروهها و فرقههای تروریستی زیادی در سرزمینهای اسلامی شکل گرفتهاند. درباره ی عوامل ادامه ...
پینوشتها:
1. صحیفه امام، ج 20، ص 250.
2. همان، ص 232-233.
3. صحیفه امام، ج 20، ص 248-249.
4. شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص 4.
5. آداب الصلوة، ص 41.
6. من لایحضره الفقیه، ج 2، ص 616.
7. همان، ص 308.
8. بحارالانوار، ج 15، ص 12، ح 14.
9. همان، ص 15، ح 19.
10. رساله نور الهدایة فی الامامه، ص 12.
11. ر.ک: مصباح الهدایة الی الخلافة و الولایه، ص 63.
12. آداب الصلوة، ص 181.
13. تقریرات فلسفه امام خمینی، ج 2، ص 247.
14. الکلمات المکنونه، ص 199.
15. تقریرات فلسفه امام خمینی، ج 3، ص 351-352.
16. ر.ک: همان.
در اواسط دههی 1960 ، درست کمی قبل از اینکه مخالفت با جنگ ویتنام کاملاً پر طنین و فراگیر شود، با دانشجوی ادامه ...
روشنفکر در تعبید: طرد شدگان و در حاشیه قرار گرفتگانتبعید یکی از غمانگیزترین سرنوشتهاست. تبعید، قبل از دوران مدرن مجازات وحشتناکی به شمار میرفت، زیرا ادامه ...
در استیصال نگه داشتن ملتها و سنتهاکتاب مشهور جولین بندا، خیانت روشنفکران، این احساس را القا میکند که روشنفکران در فضایی نسبتاً جهانشمول ادامه ...
دربارهی ادوارد سعیدسعید یک امریکایی فلسطینی تبار است که هم اکنون ریاست دانشکدهی ادبیات تطبیقی دانشگاه کلمبیا، در نیویورک، ادامه ...
امکان سنجی تحقق همگراییِ جهان اسلام در مواجهه با تهدید جریان تکفیریمقاله حاضر، ضمن ظرفیت شناسی مقولهی تهدیدِ جریان تکفیری به عنوان تهدیدی بسیار ویرانگر علیه منافع و مصالح ادامه ...
تحلیلی بر علل پیدایش و گسترش تفکر تکفیری و راهکارهای برون رفت از آندر صدر اسلام و بازهی زمانی نزدیک به آن، حوادثی مثل: جنگهای ردّه، جریان خوارج و خشونت، غلوّ غالیان و ادامه ...
ارائه مدل تحلیل جامع جریان تکفیری و راهبردهای مقابله با آنعالم انباشته از پدیدههای مختلف است که همه آنها دارای یک ویژگی مشترکاند مبنی بر این که یک سیر وجود ادامه ...
تأملی بر مسئولیت بینالمللی برای اعمال افراد و گروههای تکفیریدر 29 دی 1392 (19 ژانویه 2014)، وزیر امور خارجه ایران اظهار داشت: شواهد محکمی وجود دارد که خط مشیهای ادامه ...
علل شکل گیری تکفیریها از دیدگاه جغرافیای سیاسیدر سالهای اخیر گروهها و فرقههای تروریستی زیادی در سرزمینهای اسلامی شکل گرفتهاند. درباره ی عوامل ادامه ...