ماهنامه مطب - خشایار میربهالدین*: قابلیت گرم کردن غذا تنها در چند دقیقه بسیاری از مردم را متقاعد کرده که از این وسیله استفاده کنند.با وجود این که مرکز بهداشت هاروارد و مرکز بهداشت جهانی اعلام کرده اند که گرم کردن غذا با مایکروفر ضرری ندارد، اما همچنان برخی افراد از استفاده آن می ترسند.
درواقع، در مقایسه با دیگر روش های پخت، مایکروفر می تواند ارزش غذایی برخی غذاها را افزایش دهد، چون زمان پختش کم اســت. اگر مایکروفر مهر و موم درستی نداشته باشد این می تواند روی سطح امنیتش تاثیر بگذارد همچنین مایکروفر کردن غذاهایی که درون ظرف پلاستیکی قرار دارند اصلا توصیه نمی شود. دیگر موردی که برای مایکروفر کردن روزانه غذاها باید مورد توجه قرار بگیرد این اســت که چه غذایی را گرم می کنید؟ آیا بیشتر غذاهای مخصوص مایکروفر را استفاده می کنید یا غذاهای غیرفرآوری شده؟ غذاهایی مانند پیتزاهای فریزشده و دیگر غذاهای نیمه پخته و بسته بندی شده، مخصوص مایکروفر هستند و بهتر اســت که هر روز استفاده نشوند.
مایکروفر چگونه غذاها را می پزد؟مایکروفر غذاها را با موج های انرژی که با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیستند می پزد. این موج ها با موج های رادیویی یکسان هستند. انرژی مایکروفر در درجه اول ملکول های آب و ملکول هایی که در آرایش شبیه به آب هستند را تحت تاثیر قرار می دهد. موج مایکروفر ملکول های آب را به لرزش درمی آورد، بنابراین گرما ایجاد می شود.
آیا استفاده روزانه از مایکروفر ایمن اســت؟
براساس اظهارات سازمان بهداشت جهانی، اگر ملاحظات امنیتی را رعایت کنید و همانطور که باید از مایکروفر استفاده نمایید خطری وجود نخواهدداشت. یکی از نگرانی هایی که درباره مایکروفر وجود دارد این اســت که موج هایش را به اطراف متساعد نکند. موج های مایکروفر فقط زمانی آغاز می شوند که فعال شود، مانند زمانی که یک چراغ را روشن می کنید. اگر مایکروفر آسیب دیده باشد و یا درست مهر و موم نشده باشد، ممکن اســت خطر بیرون رفتن موج ها از مایکروفر وجود نداشته باشد. باید قبل از استفاده چک کنید که مایکروفر حتما ایمن باشد و جایی از آن آسیب دیدگی نداشته باشد. آسیب موج های مایکروفر بیشتر حرارتی اســت و اگر طولانی مدت در برابر آن قرار بگیرید، بافت های حساس مانند اطراف چشم ممکن اســت آسیب ببینند.
البته این تنها موقعی اتفاق می افتد که حرارت بالا باشد و مدت زمان زیادی در معرضش باشید. مایکروفرها به این اندازه انرژی ندارند. غذاهای مایکروفری رادیواکتیو ندارند و وقتی از مایکروفر بیرون آورده می شوند از خود انرژی متساعد نمی کنند. درست مانند لامپ که با خاموش شدنش دیگر نوری نمی دهد مایکروفر نیز وقتی خاموش می شود دیگر موجی از خود منتشر نمی کند.
محدودکردن کاهش مواد مغذی
سازمان بهداشت جهانی می گوید استفاده از مایکروفر در مقایسه با دیگر روش های پخت می تواند مواد مغذی غذاها را حفظ کند. برخی مواد مغذی مانند ویتامین های گروه ب و ویتامین ث، به حرارت و پخت و پز مایعان حساس هستند. استفاده از روش مایکروفری به جای دیگر روش های پخت و پز می تواند زمان پخت و پز را کاهش دهد و جلوی از بین رفتن مواد مغذی غذاها را بگیرد.
دشواری در کنترل کیفیت
مایکروفر کردن قطعات بزرگ غذا شاید زیاد مناسب نباشد، چون ممکن اســت حرارت به تمام غذا نفوذ نکند و به صورت نامناسب پخته شود. همچنین، تفاوت بین غذاهای پخته شده با مایکروفر در مقایسه با دیگر روش های پخت می تواند بسیار متفاوت باشد. اگر در حال پخت به دنبال کیفیتی خاص هستید، استفاده از دیگر روش های پخت اختیار بیشتری را به شما می دهد. به دلیل پخته شدن نابرابر غذا، مایکروفر کردن قطعات بزرگ گوشت، معمولا توصیه نمی شود. برخی بخش های گوشت ممکن اســت نپخته بماند و احتمال بیماری غذایی افزایش پیدا کند.
خطرات بالقوه غذاهای مایکروفریاگر از مایکروفری کهنه یا مدلی که به خوبی بسته نمی شود استفاده می کنید می تواند روی امنیت مایکروفر تاثیر بگذارد. همیشه توصیه می شود از مایکروفری استفاده کنید که دارای استانداردهای جهانی باشد و اگر مایکروفری قدیمی باشد و یا به درستی کار نکند، تعمیرش کنید و یا یکی جدید بخرید. مایکروفر کردن غذاها در پلاستیک اصلا توصیه نمی شود. پلاستیک حاوی مواد تشکیل دهنده ای چون BPA، اســت که در صورت پخته شدن در دمای بالا می تواند به غذا بچسبد.
برای استفاده از مایکروفر چه ظرفی مناسب اســت؟
مایکروویو به خاطر وجود امواجی که برای پخت غذا ساطع می کند، به ظروف خاصی نیاز دارد. احتمالا همه شما که از این نوع فر استفاده می کنید می دانید که ممنوعیت بزرگ برای این ظرف ها فلزی بودن اســت. شاید هم گاهی اشتباه کرده باشید و با گذاشتن ظرف فلزی در مایکروویو جرقه های شبیه رعد و برق در آن دیده باشید.
این رعد و برق های کوچک دشمن اصلی مایکروویو شما هستند. با این حال استفاده از ورق های آلومینیومی که برای پوشش روی غذا به کار می روند، در برخی از مایکروفرها بلامانع اســت. پیش از استفاده از کاغذ آلومینیومی در مایکروفر حتما دفترچه راهنمای دستگاه خود را بار دیگر بخوانید، چون دستورالعمل استفاده از این نوع ورق، برای هر دستگاه متفاوت اســت. اگر دفترچه راهنمای فر خود را در اختیار ندارید، این موارد کلی را رعایت کنید: ورق های آلومینیومی تنها باید بر روی ظرف قرار بگیرند و به دیواره، سقف و کف محفظه داخلی برخورد نکنند. مطمئن باشید که ظرف شما با پوشش آلومینیوم دقیقا روی صفحه گردان مایکرویو قرار گرفته اســت. برای پی بردن به بی خطر بودن یک ظرف، می توانید از این راه استفاده کنید: یک فنجان آب در ظرف بریزید و برای مدت یک دقیقه آن را با درجه بالا در فر قرار دهید. اگر آب درون ظرف گرم شد و ظرف سر باقی ماند، ظرف مناسبی را انتخاب کرده اید.
یادتان نرود که منظور از ظروف ممنوعه تنها کاسه ها و تابه های فلزی نیستند، هرگونه کاسه یا فنجان که در آنها طلا یا نقره به کار رفته باشد، دماسنج مخصوص پخت گوشت و سیخ کباب در مایکروفر ممنوع اســت. ظروف سرامیکی و شیشه ای بهترین انتخاب ها برای مایکروویو هستند اما به خاطر داشته باشید که ظروف سرامیکی یا چینی نباید لب پریدگی داشته باشند.
برای استفاده از ظروف پلاستیکی در مایکروفر نمادهایی وجوددارد که باید بر روی ظروف حک شده باشد. ظروف ترموپلاستیکی به طور کلی برای استفاده در مایکروویو ساخته می شوند و نمادهایی که در تصویر زیر می بینید همگی نشان می دهند که می توان از آنها در برابر امواج مایکرو استفاده کرد. حتی اگر ظرف پلاستیکی شما برای استفاده در مایکروویو ساخته شده باشد، باید به تاریخ مصرف آن دقت کنید. این ظروف محدودیت زمان استفاده دارند. بسیاری از افراد به نمادهای حک شده بر روی شیشه شیر و ظرف غذای پلاستیکی مخصوص کودک اعتماد نمی کنند. خوب پیشنهاد ما نیز این اســت که برای گرم کردن شیر و غذای کودکان، تنها از ظروف شیشه ای در مایکروفر استفاده کنید.
از مایکروفر انتظار گرم کردن تمام غذاهای خود را نداشته باشید. این موضوع همیشه به ظرفی که انتخاب می کنید مربوط نیست. اگر یک غذای پر از روغن زیتون را در مایکروفر می گذارید، امواج مایکرو قادر به گرم کردن آن نخواهند بود چون این روغن مولکول های دوقطبی ندارد.
این مواد غذایی را به هیچ وجه در مایکروفر گرم نکنیدبرخی مواد غذایی خاص و پرمصرف به دلیل آنکه سرخ شده یا با حرارت بالا پخته شده اند در صورتی که مجددا در مایکروفر گرم شده و تحت دمای بالا و اشعه ماورابنفش قرار بگیرند با ایجاد مواد مضر در آنها به سلامتی آسیب رسانده و در برخی موارد حتی سرطان زا می شوند.
پیتزا: پیتزا یکی از غذاهایی اســت که بیشتر افراد آن را در مایکروفر گرم می کنند که این کار آسیب جدی به سلامت بدن وارد می کند. بهترین راه گرم کردن آن استفاده از فر یا اجاق گاز اســت و حداکثر دمای فر 375 درجه فارنهایت انتخاب شود.
استیک: برای گرم کردن استیک بهتر اســت آن را در تابه ای با روغن بسیار کم گرم کنید.
اسفناج: با گرم کردن مجدد اسفناج ماده سرطان زا نیروسامین در آن تولید می شود به همین دلیل هرگز آن را گرم نکنید.
مرغ سوخاری: از گرم کردن مرغ سوخاری در فر اجتناب کرده و برای گرم کردن آن را در ظرفی داخل فر قرار داده و روی آن را با فویل بپوشانید و حداکثر تا دمای 375 درجه فارنهایت به مدت 10 دقیقه گرم کنید.
پاستا: اگر بر روی پاستان سس ریخته شده اســت هرگز نباید آن را گرم کنید در غیر این صورت آن را در یک تابه با مقدار کمی آب جوش و روغن گرم کنید.
*دانشجوی پزشکی
بر طبق آزمایشات محققان، ۱۴ نفر بینایی نسبی خود را با این روش بدست آورده اند، به نحوی که فردی که حدود ۶۰ سال پیش بینایی اش را از دست داده بود اینک به کمک سلول های بنیادی بینایی اش را نزدیک به حد طبیعی بدست آورده اسـت.
