کلاغ ها هم می توانند پازل بچینند

«اِد واسِرمن» استاد روان‌شناسی دانشگاه آیوا و فردی که مسئول این پژوهش بوده است، می‌گوید: «کاری که کلاغ‌ها انجام می‌دهند یک شاهکار فوق العاده است. من از نتایج پژوهش متعجب‌ام، این آزمایش قبلاً بر روی شامپانزه‌ها و میمون‌ها انجام شده اما حالا ما آن را بر روی یک پرنده تست می‌کنیم؛ آن هم نه هر پرنده‌ای، بلکه پرنده‌ای با ذهن خاص و ممتاز در میان سایر پرندگان، همانطور که ذهن شامپانزه‌ها در بین سایر پستان‌داران خاص و ممتاز می‌باشد.»

در این بررسی که در مجله Current Biology انتشار یافته است، دو کلاغ کلاه دار (گونه‌ای خاص از کلاغ‌ها) با سن حداقل دو سال در یک قفس قرار گرفتند. درون قفس یک سینی پلاستیکی حاوی سه عدد فنجان کوچک قرار داده شده بود. فنجان نمونه وسطی بوسیله کارتی پوشانده شد که روی آن رنگ، شکل و یا عددی خاص رسم شده بود.

آموزش خود به خودی

دو فنجان دیگر نیز بوسیله کارت پوشانده شده بودند، یکی مثل فنجان نمونه و دیگری متفاوت با آن. طی این مرحله تمرین مقدماتی، فنجانی که دارای کارت مشابهی با فنجان نمونه وسطی بود حاوی دو کرم برای نهار کلاغ‌ها بود. اگر کلاغ‌ها کارت مشابه با فنجان نمونه را انتخاب می‌کردند، کرم‌ها به عنوان جایزه به آن‌ها داده می‌شد اما اگر کارت متفاوت با نمونه را برمی‌گزیدند، جایزه‌ای در کار نبود.

پس از کمی تمرین این مرحله، نوبت به فاز دوم آزمایش رسید. اکنون پرنده‌ها با آزمایش جور کردن رابطه‌ای اشیاء مورد بررسی قرار گرفتند. آزمایش جور کردن رابطه‌ای به نحوی در نظر گرفته شده بود که هیچکدام از کارت‌های آزمایشی (کارت‌های روی لیوان‌های کناری) دقیقاً با کارت نمونه وسطی مشابه نبودند، اما کلاغ‌ها بایستی با فراست کارت شبیه به نمونه را انتخاب می‌کردند. برای مثال، روی کارت نمونه یک دایره کوچک رسم شده بود. یکی از کارت‌های کناری شامل یک دایره بزرگ و دیگری شامل یک مربع بود. از کلاغ‌ها انتظار می‌رفت بتوانند دایره بزرگ را بنا به شباهتی که با دایره کوچک دارد، برگزینند.

وسرمن می‌گوید: «حتی اگر کلاغ‌ها به ضرب و زور آموزش مکرر قادر به موفقیت در این آزمایش بودند، جالب توجه بود. اما این موفقیت به علت خود به خودی بودن نتیجه‌ای بسیار چشمگیر است.»

باهوش مثل انسان‌ها

محققان دریافتند که موفقیت کلاغ‌ها در آزمایش جور کردن رابطه‌ای اشیاء، بدون زمینه قبلی نبوده است. در واقع تمرین اولی که با کارت‌های رنگی انجام گرفت، باعث شد کلاغ‌ها مفهوم گسترده‌تری از شباهت و همانندی را آموخته و توانایی انجام تست‌های پیچیده‌تر بعدی را کسب کنند. سال‌ها تصور می‌شد استنتاج مقایسه‌ای و مطابقت دادن روابط و اشکال که نمونه‌هایی از پروسه‌های ذهنی درجه بالا تلقی می‌شوند، تنها در انسان و برخی گونه‌های شامپانزه بروز و ظهور دارند. از این نظر، نتایج پژوهش‌های جدید امیدبخش و قابل توجه بوده و نشان می‌دهد حیوانات قادراند بیش از آنکه تا کنون از آن‌ها توقع می‌رفت را انجام دهند. دیگر دانشمندان عقیده دارند بیم و امیدهایی بر سر راه تکرار اینگونه آزمایش‌ها برای سایر انواع کلاغ‌ها و دیگر گونه‌های حیوانی وجود دارد.(مجله مهر)