، دکتر ریحانه برکتین*: تشنج ناشی از تب معمولا عفونت سیستم عصبی مرکزی و یا اختلالات خونی نمیباشد ودر بیمار سابقه تشنج بدون تب هم وجود ندارد.
در بعضی از موارد تشنج طولانیتر بوده و در طی 24 ساعت تکرار میشود و به ندرت نیز تشنج پایدار بوده که بیشتر از 30 دقیقه طول میکشد.
در اکثریت موارد تشنج، ابتدا کودک هوشیاری خود را از دست میدهد، گاهی یک گریه ناگهانی کرده، سپس چشمها به سمت بالا چرخش یافته، عضلات تمام بدن و اندامها دچار سفتی شده پس از آن کودک به روی زمین سقوط میکند، دچار توقف تنفس و کبودی لبها میشود.
در گروهی از بیماران قبل از شروع سفتی عضلات یک حرکات لرزشی مختصر نیز وجود دارد و سپس پس از سفتی لرزش منتشر اندامها رخ میدهد، به تدریج با پیشرفت تشنج، انقباضات ریتمیک به تدریج آهستهتر شده، تا این که پس از 2-1 دقیقه بعد خاتمه مییابد.
به دنبال آن کودک دچار بیاختیاری ادرار و یا مدفوع میگردد و پس از آن بیحال شده و به صورت خوابآلوده میشود.
در تشنجهای ناشی از تب ساده، این فاز بیحالی و خوابآلودگی بسیار کوتاه بوده و معمولا دقایقی بعد از تشنج کودک به میزان طبیعی هوشیاری و رفتاری قبلی خود برمیگردد. مهمترین خطر در حین تشنجهای ساده، برگشت مواد غذایی به ریه و احتمال آسیب رسیدن به کودک است.
حدود 5-3 درصد از کودکان سالم حداقل یک نوبت تشنج ناشی از تب را تجربه میکنند که معمولا از نوع ساده است.
در این نوع تشنج خطر مرگ وجود ندارد ولی اولین تجربه آن برای والدین بسیار ناخوشایند و هراسناک است.
در این کودکان مبتلا به تشنج ناشی از تب ساده عوارض جانبی در درازمدت دیده نمیشود.
این بیماران همچنین مشکلی در عملکرد درسی، کارکرد شناختی و واکنشهای رفتاری و یا تمرکز ندارد. اما اگر کودک بعدا به بیماری صرع دچار شود این مشکلات دیده میشود.
احتمال تکرار تشنج در 30 درصد کودکان با یک حمله و 50 درصد کودکان با بیشتر از یک حمله وجود دارد از بین کودکان در هنگام بروز تشنج کمتر از یکسال باشد، احتمال تکرار آن بیشتر است.
علاوه بر سن کمتر از یکسال، برخی عوامل از جمله مدت تب کمتر از 24 ساعت، تب بالاتر از 38 درجه، تاریخچه خانوادگی تشنج ناشی از تب، تاریخچه خانوداگی صرع و... برای تکرار تشنج ناشی از تب نقش دارد.
نهایتا در 7-2 درصد کودکان مبتلا به تشنج ناشی از تب، در آینده احتمال تبدیل به صرع وجود دارد.
نقش عوامل ژنتیک در بروز تشنجهای ناشی از تب از طریق سابقه خانوادگی مثبت در بسیاری از بیماران نشان داده شده است.
هر کودک مبتلا به تشنج ناشی از تب بایستی به طور کامل معاینه عمومی و عصبی دقیق شود.
تشنجهای ناشی از تب اغلب در زمینه عفونتهای گوش، عفونتهای برخی ویروسها از جمله ویروس روزئهاولا، اسهالهای عفونی و... دیده میشود. در ارزیابی این کودکان یکسری آزمایشات لازم است.
در مواردی که سن کودک کم باشد و یا کودک بدحال بوده باشد، بررسی آزمایشگاهی از مایع نخاعی یا به اصطلاح پونکسیون کمری لازم است.
نوار مغزی
انجام الکتروانسفالوگرام یا به اصطلاح تهیه نوار مغزی بسته به نوع تشنج و یا سن کودک مدنظر است و در اغلب موارد 2 هفته پس از بروز تشنج انجام میشود.
آزمایشات خون در برخی موارد لازم است انجام گیرد، به خصوص در حالاتی که حمله تب و تشنج غیرطبیعی بوده باشد قسمتهای اختصاصیتری توصیه میشود.
انجام CT اسکن یا MRI بستگی به وضعیت خاص هر بیمار دارد.
در هنگام بروز تشنج اولین اقدام قرار دادن بیمار به پهلو میباشد، اگر در دهان کودک ماده خوراکی وجود داشته باشد بهتر است آن را به آهستگی خارج نموده.
در صورتی که کودک لباسهای تنگ پوشیده و یا روسری و کلاه بر سر داشته و یا زیورآلات مشابه گردنبند که سفت بسته شده باشد، بهتر است به آرامی آنها را خارج نمود.
لازم است در طول مدت تشنج در کنار کودک بوده و از فرد دیگری برای مهیا شدن اعزام کودک به اورژانس کمک گرفت.
پس از ورود به اورژانس و اقدامات اولیه براساس سن کودک، نوع و مدت زمان تشنج در مورد درمان تصمیمگیری خواهد شد.
والدین بایستی در مورد خطر تکرار تب و تشنج و احتمال بروز صرع آموزشهای لازم را فرا بگیرند، اینکه موقع بروز تشنج چه عکسالعملی باید از خود نشان داده و چگونه آرامش خود را در جهت کمک به کودک حفظ کنند.
همچنین در مورد استفاده از برخی داروهای ضدتشنج از جمله دیازپام به صورت شیاف مقعدی در هنگام بروز تشنج در دفعات بعدی بایستی آموزش ببینند.
در بسیاری از موارد به خصوص به دلیل اضطراب والدین، در مواقع تب در 3-2 روز اول از داروهای خوراکی به عنوان عامل پیشگیری کننده تشنج استفاده میشود. مصرف این داروها گرچه خطر تشنج ناشی از تب را کم میکند ولی مانع بروز آن نمیشود.
تببرهایی مثل استامینوفن یا بروفن نیز با کنترل تب باعث کاهش ناراحتی و بیقراری کودک میشود که لازم است والدین در مورد استفاده مقادیر صحیح آن آموزش لازم را دریافت کرده باشند.
دانش > پزشکی - همشهری آنلاین:
کیت ایشنوالد نویسنده نشریههای ونیتی فر و نیوزویک و یکی از منتقدان بزرگ دونالد ترامپ ادعا کردهاست که پس از دریافت توئیتی مخرب از تصاویر متوالی چشمکزن، دچار حمله صرعی شدهاست.
براساس گزارش BBC، این توئیت تصویری از حساب کاربری ارسال شدهاست که اکنون به حالت تعلیق درآمدهاست و حاوی این پیان بودهاست: تو به خاطر پستهایت مستحق تشنج هستی.
پس از مدتی همسر ایشنوالد از حساب توئیتر وی پیامی را منتشر کرد که براساس آن ایشنوالد در اثر دیدن این تصویر دچار حمله صرع شدهبود. این رویداد به پلیس آمریکا گزارش شدهاست.
ایشنوالد پیش از این درباره توهینهایی که در فضای مجازی در معرض آنها قرار میگیرد خبر داده بود و به تازگی در توئیتهای مختلفی اعلام کرده که علیه فردی که این توئیت تصویری را برایش ارسال کرده شکایت خواهد کرد.
سایمون ویگلسورث مدیر اجرایی انجمن صرع در آمریکا نسبت به توانایی ایجاد تشنج و حمله صرع توسط یک فرد در فردی دیگر ابراز نگرانی کردهاست. به گفته وی صرع نه تنها برای فردی که به آن مبتلا می شود بسیار آزاردهندهاست، بلکه میتواند موجب مجروحیت و حتی مرگ فرد شود.
به گفته وی صرع حساس به تصاویر نوعی از از صرع است که حمله و تشنج به واسطه تصاویر و نورهای شدید چشمکزن و متوالی آغاز میشود. استفانو سری استاد نوروفیزیولوژی دانشگاه استون میگوید تغییرات ناگهانی در شدت نور و درخشندگی میتواند منجر به آغاز حمله صرع و تشنج شدید شود. حساسترین نقطه در این روند مشاهده 15 تا 25 فلش نوری در ثانیه است و تصویر باید بیشترین بخش میدان دید فرد را پر کند.
ایشنوالد یکی از منتقدان بزرگ دونالد ترامپ است و به تازگی و یک روز پیش از دچار شدن به حمله صرع توئیتری در مصاحبهای با مجری شبکه فاکسنیوز درگیر شدهبود. وی از توئیتر برای نقد مستقیم عملکرد دونالد ترامپ استفاده میکند.
محققان هشدار میدهند افرادی که با بیماری صرع دست به گریبان هستند باید در نگاه کردن به تصاویر آنلاین دقت زیادی به خرج دهند. در دسامبر سال 1997 بیش از 600 کودک در ژاپن پس از دیدن کارتون در تلویزیون بیمار شده و به بیمارستان منتقل شدند. گزارشها حاکی از آن هستند که کودکان پس از دیدن تصویری در کارتون پوکمون دچار تشنج یا سوزش شدید چشم شدهاند.
تشنج چیست؟
تشنج (که حمله تشنجی یا حمله غش هم نام دارد) شامل انقباضات غیرارادی تعداد زیادی از عضلات بدن است. این وضعیت ناشی از وجود یک اختلال در فعالیت الکتریکی مغز است. تشنجها معمولاً منجر به از دست رفتن یا اختلال هوشیاری میشوند.
تشنج منجر به بیهوشی موقت می شود
علائم تشنج
نشانههایی که از طریق آنها میتوان دریافت فرد به صورت آنی دچار تشنج شده است به این قرار است:
• دست و پا زدن یا به بیان دیگر، بروز حرکات غیرارادی در بعضی یا تمام اندامها از علائم تشنج است.
• در برخی موارد تشنج، باعث کم شدن سطح هوشیاری می شود.
• عدم شناسایی زمان یا مکان از دیگر علائم تشنج است.
• تشنج منجر به بیهوشی موقت می شود.
• در تشنج فرد قادر به پاسخگویی به سوالات افراد پیرامون خود نیست.
• خیرگی یا چرخیدن چشمها به یک سمت از نشانه های تشنج است.
• احتمال دفع ناخواسته و غیرارادی ادرار نیز از علائم تشنج می باشد.
علل تشنج
تشنج ناشی از وجود یک اختلال در فعالیت الکتریکی مغز است
ο آسیب و ضربه به مغز از علل تشنج می باشد.
ο تومور مغزی می تواند باعث ایجاد بیماری تشنج شود.
ο صرع یکی از علل تشنج است.
ο تغییرات متابولسیم و یا سوخت و ساز بدن که باعث مشکلات کبدی و کلیوی می شود از علل بروز تشنج است.
ο وجود عفونت در بدن (مانند عفونت مغز) از علل ایجاد تشنج است.
ο از عوامل موثر در ایجاد بیماری تشنج می توان به مصرف مواد مخدر و الکل اشاره کرد.
ο از دیگر دلایل تشنج وجود بیماری مادرزادی از قبیل سندرم داون است.
ο سکته و بیماری آلزایمر نیز در ایجاد تشنج نقش دارند.
علائم تشنج ناشی از صرع
¤ عدم پاسخ به صورت لحظه ای
¤ ناتوانی در یادآوری آنچه اتفاق افتاده است.
¤ حرکات بدنی تند و سریع
¤ سفت شدن و تکان های ناگهانی بدن
انواع تشنج
تشنج دو نوع اصلی دارد:
۱٫تشنج partial (محدود – جزئی)
۲٫تشنج generalize (گسترده)
تشنج های گسترده نسبت به تشنج محدود اثرات بیشتری روی مغز می گذارند و در نتیجه تاثیر بیشتری نیز بر روی عملکرد بدن دارند. در بعضی موارد تشنجات partial تبدیل به نوع گسترده می شوند.
۱٫تشنج partial (محدود – جزئی)
در تشنجات Partial ساده، شخص هوشیار است و میداند که تشنج نزدیک است
یک تشنج partial با افزایش شدید سیگنالهای الکتریکی و فرستادن آنها از یک منطقه مغز شروع می شود. به این نوع تشنج نوع کانونی (focal) نیز گفته می شود. از یک قسمت مغز شروع شده و سپس انتشار می یابد. و دونوع مختلف دارد:
♦ تشنجات Partial ساده: این نوع تشنج با یک احساس یا علامت آگاه کنترل شروع میشود –حالتی به نام اورا ممکن است که تغییر و تقویت حس چشایی یا بویایی یا مشکلات گوارشی و یا احساس ترس و … باشد. یا شامل حرکات پرش – احساس سوزش یا تغییرات احساسی و یا توهم باشد. شخص هوشیار است و میداند که تشنج نزدیک است.
♦ تشنج partial پیچیده : Complex Partial این نوع تشنج هم ممکن است با اورا شروع شود و بیمار دچار کاهش سطح هوشیاری و خیرگی می شود و یا ممکن است که دچار گیجی یا حرکات خودبخودی و غیر ارادی پشت سر هم شود مانند گزش پرش لب یا حرکات gesturing و یا ممکن است دچار تغییرات شخصیتی و احساسی شود. در این نوع تشنج شخص ممکن است هوشیار باشد اما آگاه به تشنج نباشد یا دچار کاهش سطح هوشیاری شود.
۲٫تشنج generalize (گسترده)
در تشنج آتونیک فرد تمام کنترل عضلات خود را از دست داده و به زمین می خورد
این تشنج کل مغز را تحت تاثیر قرار می دهد. انواع مختلفی دارد که در زیر توضیح داده می شود:
◊ (صرع کوچک) Absence Seizures : این تشنجات شامل از دست دادن مختص هوشیاری است که علائمی مانند خیره شدن و پلک زدن چشمها و حرکات متعدد گوش و لب هاست.
◊ نوع تونیک – کلونیک: صرع بزرگ این نوع شناخته شده ترین نوع صرع است و شخص هوشیاری خود را از دست داده ممکن است زمین بخورد بدن سفت و لخت می شود و شروع به لرزش می کند و بازوها و پاها پرش ریتمیک دارد. بیمار ممکن است زبان خود را گاز بگیرد و کنترل ادرار خود را از دست بدهد.
◊ تشنج میلوکلونیک: در این نوع تشنج پرش مختصری وجود دارد و معمولاً به صورت قرینه در هر دو طرف بدن رخ می دهد.
◊تشنج آتونیک (حملات سقوط): در این نوع از تشنج فرد تمام کنترل عضلات خود را از دست داده و سقوط می کند (به زمین می خورد).
تشنج اولیه
– این تشنج ممکن است به علت صرع باشد، اما اغلب علت این تشنج مشخص نمی شود.
– این نوع تشنج معمولا قبل از ۲۵ سالگی رخ می دهد.
– تشنج اولیه بیشتر در مردان رخ می دهد.
– تشنج اولیه ممکن است بر قسمتی از مغز و یا تمام مغز اثر بگذارد.
تشنج ناشی از اکلامپسی
تشنج ناشی از اکلامپسی در زنان باردار رخ می دهد
· این تشنج در زنان باردار رخ می دهد و به دلیل صرع و یا دیگر اختلالات مغزی نمی باشد.
·پره اکلامپسی و اکلامپسی را مسمومیت بارداری می گویند و علامت مشخص آن، فشار خون بالا می باشد.
·این تشنج باعث تکان و لرزش و تغییرات روحی مثل آشفتگی می گردد.
·تمامی تشنج ها چه ناشی از صرع باشند و چه از نوع غیرصرعی، باید درمان گردند. شناخت علت تشنج برای جلوگیری از بروز تشنج ضروری می باشد.
روش تشخیص تشنج چیست؟
مهم ترین روش تشخیص تشنج ابتدا شرح حال بیمار است و برای قطعی کردن نوع تشنج یا شرایط بیمار، نوار مغز و یا تصویر برداری مغزی به روش های ام آر آی یا سیتی اسکن و یا آزمایشات خون انجام می شود و یا گاهی برای تشخیص تشنج بررسی مایع مغزی نخاعی لازم است.
درمان تشنج با دارو
برای درمان تشنج تجویز دارو با دوزهای پائین شروع می شود
اگر ارزیابی نشان دهد که فردی مبتلا به صرع هست، باید طبق یک درمان اولیه تحت درمان با داروهای ضد صرع قرار بگیرد. این داروها در بیشتر بیماران میزان دفعات تشنج را کاهش داده یا موجب از بین رفتن حمله های تشنجی می شود. با تجویز یک نوع داروی ضد صرع درمان تشنج شروع می شود اگر موثر نباشد انواع دیگر داروها برای درمان تشنج امتحان می شود و در صورت نیاز مجموعه ای از داروهای ضد صرع مورد استفاده قرار می گیرد.
برای درمان تشنج تجویز دارو با دوزهای پائین شروع می شود و به مرور تا کنترل تشنجات افزایش یافته و با رسیدن به دوز هدف ثابت می شود. دوز هدف (دوزی که با آن مقدار تشنج قابل کنترل است)
پیشگیری از تحریکات مجدد
کم خوابی از عوامل موثر در تحریک تشنج می باشد
محرکها عواملی هستند که باعث تحریک تشنج می شوند بیمار باید سعی کند که از آنها دوری کند. در ادامه دو نوع معمول و راههای کنترل آنها گفته شده است:
کمبود خواب: کمبود خواب یکی عوامل موثر در تحریک تشنج می باشد. بیمار باید مطمئن باشد که خواب کافی دارد و اگر مشکل خواب دارد حتماً با پزشک در میان بگذارد.
الکل و داروها: هرگز بدون نسخه پزشک از داروئی استفاده نکند و از پزشک در مورد اثرات مخرب الکل سوال کند.
گردآوری: بخش سلامت بیتوته
منابع:
myhealth.ir
tebyan.net
نوشته علائم و عوامل تاثیر گذار در بروز تشنج اولین بار در بامداد پدیدار شد.
تشنج ناشی از تب بالا در کودکان در سنین شش ماهگی تا شش سالگی دیده میشود و به ندرت ممکن اسـت در سنین بیشتر از شش سالگی مشاهده شود.
دکتر اصغر بیاتی اظهار کرد: تشنج ناشی از تب بالا در
کودکان در سنین شش ماهگی تا شش سالگی دیده میشود و به ندرت ممکن اسـت در
سنین بیشتر از شش سالگی مشاهده شود.
وی، عفونتهای تنفسی، گوارشی و ادراری را علت اصلی تشنج ناشی از تب در کودکان دانست و گفت: این تشنج به عفونت مغز مرتبط نیست.
بیاتی از دست رفتن ناگهانی هوشیاری، سیاه شدن دور لب، قفل شدن فک و سختی
اندامها و به دنبال آن حرکاتی مانند دست و پا زدن را علائم این بیماری
عنوان کرد.
وی حفظ خونسردی، استفاده از شیاف استامینوفن، کنترل درجه حرارت بدن با کم کردن پوشش کودک و خواباندن کودک به پهلو را از اقدامات لازم در منزل هنگام بروز تشنج برشمرد و گفت: لازم اسـت کودک در اولین حمله تشنج همراه با تب، در بیمارستان بستری و بررسی شود.
این متخصص مغز و اعصاب در پایان اظهار کرد: تشنج در کودکان اغلب در عرض
کمتر از دو دقیقه خاتمه مییابد و به ندرت ممکن اسـت حرکات تشنجی بیشتر از
۱۵ دقیقه به طول انجامد که در این موارد نیاز به بررسی جدی دارد.
ستاره ها