کاخ تچر؛ کاخ زمستانی داریوش هخامنشی

[ad_1]

کاخ تچر اولین کاخی است که از مجموعه تخت جمشید کشف شد. این کاخ خانه زمستانی داریوش هخامنشی بوده است که در جنوب غربی کاخ آپادانا قرار دارد.

مجموعه تخت جمشید دارای چندین کاخ به نام‌های ملکه، شورا، آپادانا و تچر و غیره است. هرکدام از این کاخ‌ها در نوع خود بی‌نظیر هستند و ویژگی‌های خاص خود را دارند. در این مطلب می‌خواهیم به معرفی یکی از این کاخ‌ها بپردازیم که در کتیبه‌های تخت جمشید از آن با نام تچر یاد شده است.

کاخ تچر یا تچرا قسمتی از مجموعه تخت جمشید است که در جنوب غربی آپادانا و رو به جنوب قرار دارد. این کاخ از نخستین کاخ‌هایی است که داریوش بزرگ دستور ساختش را داده است و اولین بنایی است که در مجموعه تخت جمشید کشف شد. البته باید گفت که قسمت اصلی این کاخ توسط داریوش بزرگ و ایوان و پلکان سنگی جنوبی توسط خشایار شاه و پلکان سنگی غربی به دستور اردشیر دوم بنا شده است.

در کتیبه‌ها از این کاخ به عنوان خانه زمستانی شاه یاد شده که البته چیزی که ویژگی‌های یک خانه زمستانی را از این کاخ برساند دیده نمی‌شود. کاخ تچر سنگ‌های خاکستری رنگ و پاک تراشی داشته به طوری که می‌شود عکس خود را در آن دید به همین دلیل در این اواخر به آن آینه خانه و یا تالار آینه نیز می‌گفتند.

طرح و ساختمان بنا

کاخ تچر روی سکویی بنا شده که ۲.۲۰ تا ۳ متر از کف آپادانا و حیاط مجاورش بلندتر است. طرحی مستطیل شکل دارد و شامل یک تالار مرکزی ۱۲ ستونی (۳ ردیف ۴ تایی﴾ با اتاق‌های کوچک جانبی، دو اتاق مربع شکل در شمال که هر یک چهار ستون داشته‌اند و اتاق‌های باریک و بلند جانبی و یک ایوان ۸ ستونی (دو ردیف چهارتایی﴾ در جنوب که به دو اتاق کناری چسبیده بوده می‌شود.

در کاخ تچر از دالان‌های پرپیچ و خم خبری نیست و همه چیز به اندازه ساخته شده است. این کاخ محل زندگی داریوش بوده و پس از او نیز شاهان دیگر از آن استفاده کرده‌اند. دیوارهای کاخ از خشت خام بودند. از درگاه‌های زیاد کاخ تنها چهار درگاه در داشتند. چون این درگاه‌ها و قاب‌ پنجره‌ها از سنگ ساخته شده بودند، با وجود فرسایش‌های بادی و آبی در منطقه آسیب جدی به آن‌ها وارد نشده است.

ستون‌های کاخ تچر احتمالا از جنس چوب بوده چون چیزی هم از آن‌ها باقی نمانده است. کف اتاق‌ها را با فرش قرمز رنگ ویژه دوره داریوش پوشانده بودند که آثار آن در اتاق‌های شمالی یافت می‌شود. بر درگاه‌های اتاق‌های غربی سربازهای نیزه‌دار و سپرکش پارسی و بر درگاه‌های تالار مرکزی، داریوش بزرگ با خدمه‌اش حجاری شده‌اند.

در این حجاری می‌بینیم که تاج داریوش کنگره‌دار بوده است و رویه آن ورقه‌ای از طلا داشته است. علاوه بر این گفته می‌شود که زیورآلات این شاه هخامنشی مثل دستبند، یاره، طوق، گوشوار و نیز تزیینات لباسش نیز با فلزات گران‌بها در دل سنگ حجاری شده بود که سال‌ها بعد توسط اسکندر و همراهانش ربوده شد. طبق بررسی که محققان انجام داده‌اند لباس داریوش و سربازانش رنگ آمیزی­‌های زیبایی داشته است و روی آن باهنر سوزن‌گری تزیین شده بود.

از مهم‌ترین ویژگی‌های کاخ تچر، تناسب و هماهنگی جالب و ستودنی اجزای آن است که نشان از هنرمندی و در عین حال دقت و ظرافت مثال‌زدنی طراحان، معماران و سازندگان این بنای خارق‌العاده دارد؛ کاخی به دور از دالان‌های پرپیچ و خم، زیبا و درخشان به دلیل وجود سنگ‌های صیقل‌خورده، استوار به علت داشتن ستون‌های محکم که امروز از سالم‌ترین عمارات برجای‌مانده از مجموعه کاخ‌های تخت جمشیداست.

سنگ نبشته­‌ها و کتیبه‌ها

کاخ تچر مثل یک موزه خطی بزرگ و بی‌نظیر است که از پارسی باستان گرفته تا خطوط پهلوی را در کتیبه‌ها و نقوش خود جای داده است.

بر روی دیواره‌های پلکان این کاخ نقش‌های گوناگونی دیده می‌شود. از کتیبه‌های مربوط به شاهان هخامنشی داریوش اول، خشایارشا و اردشیر سوم گرفته تا نقش‌های مربوط به شاهان پس از هخامنشیان. مثل شاپور دوم، عضدالدوله دیلمی، بهاءالدوله دیلمی، علی آققویونلو و سلطان ابراهیم میرزا تیموری که همه از خود کتیبه‌هایی در این کاخ بر جای گذاشته‌اند.

یک پلکان دو طرفه در جنوب بنا وجود دارد که از دو طرف به ایوان جنوبی می‌رسد. بر روی بدنه این قسمت نقش افرادی که بره، خوراکی یا ظروف آشپزخانه در دست دارند حکاکی شده است. این افراد یک در میان لباس پارسی و مادی پوشیده‌اند.

پارسی‌ها شالی به دور سر و گردن پیچیده‌اند که چانه‌هایشان را می‌پوشاند. بعضی با ریش و سبیل و تعدادی هم بدون ریش و سبیل هستند. بعضی از کارشناسان می‌گویند این نقش‌ها مربوط به خدمتگزاران دربار است. بعضی هم معتقدند به دلیل داشتن بره و حیوانات دیگری که در دست دارند، احتمالا باید تصویر مغان‌هایی باشند که بره قربانی را حمل می‌کنند.

در کاخ تچر کتیبه‌هایی وجود دارد که متعلق به خشایارشا است و در آن اهورامزدا را ستایش می‌کند و از خودش و پهناوری کشورش می‌گوید. متن بعضی از کتیبه‌ها بیانگر این موضوع است که قسمت جنوبی کاخ تچر در زمان خشایارشا به اتمام رسیده است.

علاوه بر این دو سنگ نبشته دیگری نیز در تالار مرکزی وجود دارد که متعلق به اردشیر سوم است. آنچه از نوشته‌ها و نقوش این کتیبه بر می‌آید این است که کاخ تچر در دوره اردشیر سوم که از ۳۵۸ تا ۳۳۸ قبل از میلاد پادشاهی بر ایران حکومت می‌کرد تکمیل شده است.

تصویر زیر نمایی از سنگ نگاره فروهر را در کاخ تچر نشان می‌دهد.

گردآوری: مجله اینترنتی ستاره

[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط با این موضوع
معماری هخامنشیان ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزادمعماریهخامنشیانمجموعه کاخ‌های پاسارگاد اقامتگاه کوروش کبیر، در ۴۸ کیلومتری شمال تخت جمشید واقع استمعرفی کاخ های تخت جمشید تخت جمشیدشهرهای باستانی ایران کاخ ملکه کاخ‌ شوراتخت جمشیدکاخ های تخت جمشیدعکسهای چرا به تخت جمشید پرسپولیس می گفتند؟ آکازنده یاد علی سامی در کتاب پایتخت های شاهنشاهان هخامنشی؛ شوش ـ هگمتانه ـ تخت جمشید واژه نامه پارسی باستان پارسی ویکیواژه های پارسی باستان، گردآوری، چینش بر پایه الفبای فارسی و نه آوانگاری و ویرایش از زبان و ادبیات فارسی تاریخ زبان فارسی از آغاز تا …شماره ی نوشته ۵ ۱ ملک الشعرای بهار تاریخ زبان فارسی از آغاز تا اسلام فارسی زبانی مدیریت جهانگردی دانشگاه پیام نور شیراز ایران …این وبلاگ متعلق به دانشجویان رشته مدیریت جهانگردی دانشگاه پیام نور شیراز می باشد معماری هخامنشیان ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد معماری معماری هخامنشیان به دست‌آوردهای ایرانیان هخامنشی در ساخت شهرهای تخت جمشید، شوش، هگمتانه معرفی کاخ های تخت جمشید تخت جمشیدشهرهای باستانی ایران کاخ ملکه کاخ‌ شوراتخت جمشیدکاخ های تخت جمشیدعکسهای تخت چرا به تخت جمشید «پرسپولیس» می گفتند؟ آکا زنده یاد علی سامی در کتاب «پایتخت های شاهنشاهان هخامنشی؛ شوش ـ هگمتانه ـ تخت جمشید» خواننده واژه نامه پارسی باستان پارسی ویکی واژه های پارسی باستان، گردآوری، چینش بر پایه الفبای فارسی و نه آوانگاری و ویرایش از زبان و ادبیات فارسی تاریخ زبان فارسی از آغاز تا اسلام شماره ی نوشته ۵ ۱ ملک الشعرای بهار تاریخ زبان فارسی از آغاز تا اسلام فارسی زبانی است که مدیریت جهانگردی دانشگاه پیام نور شیراز ایران شناسی و این وبلاگ متعلق به دانشجویان رشته مدیریت جهانگردی دانشگاه پیام نور شیراز می باشد

کاخ تچر؛ کاخ زمستانی داریوش هخامنشی

[ad_1]

کاخ تچر اولین کاخی است که از مجموعه تخت جمشید کشف شد. این کاخ خانه زمستانی داریوش هخامنشی بوده است که در جنوب غربی کاخ آپادانا قرار دارد.

مجموعه تخت جمشید دارای چندین کاخ به نام‌های ملکه، شورا، آپادانا و تچر و غیره است. هرکدام از این کاخ‌ها در نوع خود بی‌نظیر هستند و ویژگی‌های خاص خود را دارند. در این مطلب می‌خواهیم به معرفی یکی از این کاخ‌ها بپردازیم که در کتیبه‌های تخت جمشید از آن با نام تچر یاد شده است.

کاخ تچر یا تچرا قسمتی از مجموعه تخت جمشید است که در جنوب غربی آپادانا و رو به جنوب قرار دارد. این کاخ از نخستین کاخ‌هایی است که داریوش بزرگ دستور ساختش را داده است و اولین بنایی است که در مجموعه تخت جمشید کشف شد. البته باید گفت که قسمت اصلی این کاخ توسط داریوش بزرگ و ایوان و پلکان سنگی جنوبی توسط خشایار شاه و پلکان سنگی غربی به دستور اردشیر دوم بنا شده است.

در کتیبه‌ها از این کاخ به عنوان خانه زمستانی شاه یاد شده که البته چیزی که ویژگی‌های یک خانه زمستانی را از این کاخ برساند دیده نمی‌شود. کاخ تچر سنگ‌های خاکستری رنگ و پاک تراشی داشته به طوری که می‌شود عکس خود را در آن دید به همین دلیل در این اواخر به آن آینه خانه و یا تالار آینه نیز می‌گفتند.

طرح و ساختمان بنا

کاخ تچر روی سکویی بنا شده که ۲.۲۰ تا ۳ متر از کف آپادانا و حیاط مجاورش بلندتر است. طرحی مستطیل شکل دارد و شامل یک تالار مرکزی ۱۲ ستونی (۳ ردیف ۴ تایی﴾ با اتاق‌های کوچک جانبی، دو اتاق مربع شکل در شمال که هر یک چهار ستون داشته‌اند و اتاق‌های باریک و بلند جانبی و یک ایوان ۸ ستونی (دو ردیف چهارتایی﴾ در جنوب که به دو اتاق کناری چسبیده بوده می‌شود.

در کاخ تچر از دالان‌های پرپیچ و خم خبری نیست و همه چیز به اندازه ساخته شده است. این کاخ محل زندگی داریوش بوده و پس از او نیز شاهان دیگر از آن استفاده کرده‌اند. دیوارهای کاخ از خشت خام بودند. از درگاه‌های زیاد کاخ تنها چهار درگاه در داشتند. چون این درگاه‌ها و قاب‌ پنجره‌ها از سنگ ساخته شده بودند، با وجود فرسایش‌های بادی و آبی در منطقه آسیب جدی به آن‌ها وارد نشده است.

ستون‌های کاخ تچر احتمالا از جنس چوب بوده چون چیزی هم از آن‌ها باقی نمانده است. کف اتاق‌ها را با فرش قرمز رنگ ویژه دوره داریوش پوشانده بودند که آثار آن در اتاق‌های شمالی یافت می‌شود. بر درگاه‌های اتاق‌های غربی سربازهای نیزه‌دار و سپرکش پارسی و بر درگاه‌های تالار مرکزی، داریوش بزرگ با خدمه‌اش حجاری شده‌اند.

در این حجاری می‌بینیم که تاج داریوش کنگره‌دار بوده است و رویه آن ورقه‌ای از طلا داشته است. علاوه بر این گفته می‌شود که زیورآلات این شاه هخامنشی مثل دستبند، یاره، طوق، گوشوار و نیز تزیینات لباسش نیز با فلزات گران‌بها در دل سنگ حجاری شده بود که سال‌ها بعد توسط اسکندر و همراهانش ربوده شد. طبق بررسی که محققان انجام داده‌اند لباس داریوش و سربازانش رنگ آمیزی­‌های زیبایی داشته است و روی آن باهنر سوزن‌گری تزیین شده بود.

از مهم‌ترین ویژگی‌های کاخ تچر، تناسب و هماهنگی جالب و ستودنی اجزای آن است که نشان از هنرمندی و در عین حال دقت و ظرافت مثال‌زدنی طراحان، معماران و سازندگان این بنای خارق‌العاده دارد؛ کاخی به دور از دالان‌های پرپیچ و خم، زیبا و درخشان به دلیل وجود سنگ‌های صیقل‌خورده، استوار به علت داشتن ستون‌های محکم که امروز از سالم‌ترین عمارات برجای‌مانده از مجموعه کاخ‌های تخت جمشیداست.

سنگ نبشته­‌ها و کتیبه‌ها

کاخ تچر مثل یک موزه خطی بزرگ و بی‌نظیر است که از پارسی باستان گرفته تا خطوط پهلوی را در کتیبه‌ها و نقوش خود جای داده است.

بر روی دیواره‌های پلکان این کاخ نقش‌های گوناگونی دیده می‌شود. از کتیبه‌های مربوط به شاهان هخامنشی داریوش اول، خشایارشا و اردشیر سوم گرفته تا نقش‌های مربوط به شاهان پس از هخامنشیان. مثل شاپور دوم، عضدالدوله دیلمی، بهاءالدوله دیلمی، علی آققویونلو و سلطان ابراهیم میرزا تیموری که همه از خود کتیبه‌هایی در این کاخ بر جای گذاشته‌اند.

یک پلکان دو طرفه در جنوب بنا وجود دارد که از دو طرف به ایوان جنوبی می‌رسد. بر روی بدنه این قسمت نقش افرادی که بره، خوراکی یا ظروف آشپزخانه در دست دارند حکاکی شده است. این افراد یک در میان لباس پارسی و مادی پوشیده‌اند.

پارسی‌ها شالی به دور سر و گردن پیچیده‌اند که چانه‌هایشان را می‌پوشاند. بعضی با ریش و سبیل و تعدادی هم بدون ریش و سبیل هستند. بعضی از کارشناسان می‌گویند این نقش‌ها مربوط به خدمتگزاران دربار است. بعضی هم معتقدند به دلیل داشتن بره و حیوانات دیگری که در دست دارند، احتمالا باید تصویر مغان‌هایی باشند که بره قربانی را حمل می‌کنند.

در کاخ تچر کتیبه‌هایی وجود دارد که متعلق به خشایارشا است و در آن اهورامزدا را ستایش می‌کند و از خودش و پهناوری کشورش می‌گوید. متن بعضی از کتیبه‌ها بیانگر این موضوع است که قسمت جنوبی کاخ تچر در زمان خشایارشا به اتمام رسیده است.

علاوه بر این دو سنگ نبشته دیگری نیز در تالار مرکزی وجود دارد که متعلق به اردشیر سوم است. آنچه از نوشته‌ها و نقوش این کتیبه بر می‌آید این است که کاخ تچر در دوره اردشیر سوم که از ۳۵۸ تا ۳۳۸ قبل از میلاد پادشاهی بر ایران حکومت می‌کرد تکمیل شده است.

تصویر زیر نمایی از سنگ نگاره فروهر را در کاخ تچر نشان می‌دهد.

گردآوری: مجله اینترنتی ستاره

[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط با این موضوع
معماری هخامنشیان ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزادمعماریهخامنشیانمجموعه کاخ‌های پاسارگاد اقامتگاه کوروش کبیر، در ۴۸ کیلومتری شمال تخت جمشید واقع استمعرفی کاخ های تخت جمشید تخت جمشیدشهرهای باستانی ایران کاخ ملکه کاخ‌ شوراتخت جمشیدکاخ های تخت جمشیدعکسهای چرا به تخت جمشید پرسپولیس می گفتند؟ آکازنده یاد علی سامی در کتاب پایتخت های شاهنشاهان هخامنشی؛ شوش ـ هگمتانه ـ تخت جمشید واژه نامه پارسی باستان پارسی ویکیواژه های پارسی باستان، گردآوری، چینش بر پایه الفبای فارسی و نه آوانگاری و ویرایش از زبان و ادبیات فارسی تاریخ زبان فارسی از آغاز تا …شماره ی نوشته ۵ ۱ ملک الشعرای بهار تاریخ زبان فارسی از آغاز تا اسلام فارسی زبانی مدیریت جهانگردی دانشگاه پیام نور شیراز ایران …این وبلاگ متعلق به دانشجویان رشته مدیریت جهانگردی دانشگاه پیام نور شیراز می باشد معماری هخامنشیان ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد معماری معماری هخامنشیان به دست‌آوردهای ایرانیان هخامنشی در ساخت شهرهای تخت جمشید، شوش، هگمتانه معرفی کاخ های تخت جمشید تخت جمشیدشهرهای باستانی ایران کاخ ملکه کاخ‌ شوراتخت جمشیدکاخ های تخت جمشیدعکسهای تخت چرا به تخت جمشید «پرسپولیس» می گفتند؟ آکا زنده یاد علی سامی در کتاب «پایتخت های شاهنشاهان هخامنشی؛ شوش ـ هگمتانه ـ تخت جمشید» خواننده واژه نامه پارسی باستان پارسی ویکی واژه های پارسی باستان، گردآوری، چینش بر پایه الفبای فارسی و نه آوانگاری و ویرایش از زبان و ادبیات فارسی تاریخ زبان فارسی از آغاز تا اسلام شماره ی نوشته ۵ ۱ ملک الشعرای بهار تاریخ زبان فارسی از آغاز تا اسلام فارسی زبانی است که مدیریت جهانگردی دانشگاه پیام نور شیراز ایران شناسی و این وبلاگ متعلق به دانشجویان رشته مدیریت جهانگردی دانشگاه پیام نور شیراز می باشد