فرآوری: آمنه اسفندیاری-بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
کسب روزی حلال و رفاه و آسایش خانواده یکی از مواردی است که در اسلام سفارش زیادی بدان شده است. در برخی از روایات، چنین شخصی به مجاهد در راه خدا تشبیه شده و پاداشی چون پاداش آن مجاهد برایش در نظر گرفته شده است. امام علی (علیه السلام) میفرماید: کسی که در پی به دست آوردن روزی حلال باشد، مانند مجاهد در راه خدا است و نیز امام رضا (علیه السلام) میفرماید: «آنکس که از فضل و روزى خداوند چیزى را بجوید که با آن خانوادهاش را از نیازمندى به دیگران حفظ کند، پاداش وى بزرگتر از مجاهد در راه خدا است.» (کافی، ج 5، ص 88)
هر چند در این روایات، به طور مستقیم از برابری اجر جویندگان روزی حلال با شهیدان سخن به میان نیامده، اما از تشبیه آنان به مجاهدان در راه خدا - و حتی در برخی از روایات، برتر شمردن اجرشان از مجاهدان - میتوان نتیجه گرفت کسی که در پی به دست آوردن روزی حلال از خانه بیرون رود و مرگش فرا رسد، مانند مجاهدی است که برای کارزار به میدان جنگ رفته و به شهادت رسیده باشد.
بر شخص مسلمان واجب است که در حدّ ضرورت و به قدر توان، کار کند و مخارج خود و خانوادهاش را تأمین سازد. اما شغل او باید مباح باشد و مالى را که صرف هزینههاى زندگى خود میکند، حلال باشد
میتوانیم برای تأیید سخن خویش به این روایت از امام علی (علیه السلام) استناد کنیم: «روزی رسول خدا (صلی الله علیه و اله) به منزل ما آمد در حالىکه حضرت فاطمه کنار دیگ نشسته بود و من هم به پاککردن عدس مشغول بودم. پیامبر(صلی الله علیه و آله) رو به من کرد و فرمود: ای ابو الحسن! گفتم بله ای رسول خدا. فرمود: آنچه میگویم را از من بشنو و من جز با امر پروردگار خود چیزی نخواهم گفت. مردى که همسرش را یارى و کمک کند، خداوند به عدد هر مویی از موهای بدنش به او پاداش یکسال عبادتی میدهد که روزهایش را روزه و شبهایش را شب زندهدار باشد. همچنین ثواب صابران و پیامبرانی؛ مانند داود، یعقوب و عیسی را به او عنایت مینماید. یا على کسی که در خانه در خدمت عیال باشد، و آنرا ننگ نداند، پروردگار متعال نام او را در دیوان شهیدان قرار داده و از براى وى به هر روز و شب ثواب هزار شهید را بنویسد» (شعیری، محمد بن محمد، جامع الأخبار، ص 102)
بنابراین هر چند در عرف و شرع مقدس اسلام، لفظ شهید بر کسی اطلاق میشود که در راه مبارزه برای خدا در میدان جنگ به شهادت رسیده باشد، ولی میتوان افرادی را که برای به دست آوردن روزی حلال و فراهم نمودن رفاه و آسایش خانواده و بینیازی از مردم به دنبال روزی حلال بروند و مرگشان به هر دلیلی فرا رسد با اندکی تسامح شهید نامید.
یک نکته:
البته با این وجود، نمیتوان طلب روزی حلال را بهانهای برای فرار از جهاد در راه خدا دانست، بلکه این پاداشها زمانی است که نبردی وجود نداشته باشد وگرنه باید همه چیز را رها نموده و به جهاد روی آورد. (توبه، 24)
امام در پاسخ من فرمود:ای داود! زندگی یک انسان مسلمان ، سامان نمی یابد، مگر با سه کار: 1- دین و احکام آن را بشناسد. 2- در گرفتاری ها، صبر و تحمل کند. 3- اندازه گیری در معاش زندگی را به نیکوئی حفظ نماید.
آنچه در نظام اقتصادى اسلام، بیش از هر چیز اهمیت دارد حلال بودن کسب و کار است؛ یعنى به دست آوردن مال، از راهى که آزاد است و ممنوعیّت شرعى ندارد. به علاوه؛ تأثیر تربیتی تغذیه حلال در توفیق انجام اعمال و عبادات، بسیار زیاد است؛ لذا بر شخص مسلمان واجب است که در حدّ ضرورت و به قدر توان، کار کند و مخارج خود و خانوادهاش را تأمین سازد. اما شغل او باید مباح باشد و مالى را که صرف هزینههاى زندگى خود میکند، حلال باشد. قرآن کریم از طرفى به کسب حلال امر میکند و از طرفى از ضدّ آن؛ یعنى حرامخوارى و انجام کار نامشروع نهی میکند و آنرا پیروی از شیطان میخواند و میفرماید: «اى مردم! از آنچه در این زمین است (از انواع خوردنیها) حلال و پاکیزه بخورید و برخوردار شوید، و پیروى از گام هاى شیطان نکنید، که او براى شما دشمنى آشکار است» («یا أَیُّهَا النَّاسُ کُلُوا مِمَّا فِی الْأَرْضِ حَلالاً طَیِّباً وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبینٌ»؛ بقره، 168)
داود بن سرحان می گوید: روزی دیدم امام صادق (علیه السلام) با دست خود، مقداری خرما را با پیمانه ، می سنجد، عرض کردم : قربانت گردم ، اگر به بعضی از فرزندان و غلامان ، دستور می دادی تا این کار را انجام دهند، بهتر بود!. امام در پاسخ من فرمود:ای داود! زندگی یک انسان مسلمان ، سامان نمی یابد، مگر با سه کار: 1- دین و احکام آن را بشناسد. 2- در گرفتاری ها، صبر و تحمل کند. 3- اندازه گیری در معاش زندگی را به نیکوئی حفظ نماید. و فرمود: (جدم ) علی بن الحسین (علیهما السلام) وقتی که صبح می شد، به دنبال کسب و کار، از خانه بیرون می آمد، شخصی عرض کرد: ای پسر رسول خدا کجا می روی ؟. فرمود: اتصدق لعیالی میروم تا برای افراد خانواده ام ، صدقه تهیه کنم ، او پرسید: آیا صدقه طلب کنی ؟!. فرمود: من طلب الحلال فهو من اللّه صدقة علیه هر کس که (با کار و کاسبی ) کسب مال حلال کند، آن مال از جانب خدا، صدقه برای او است.
رمضان سفری به اعماق معنویت
اگر روزی مقدر شده تلاش ما چه مفهومی دارد؟
شما در دعاهایتان از خدا چه می خواهید؟
کسب روزی حلال خیلی سخت شده!
به نظر میرسد سامسونگ در پی ناکامی گوشیهای نوت ۷، واکنش درستی برای ادامهی مسیر از خود نشان داده باشد.
بعد از فروکش کردن امواج نارضایتی و خشم از آتش گرفتن گوشیهای گلکسی نوت 7، سامسونگ سرانجام تصمیم به گذاشتن نقطه پایانی بر این فاجعه گرفت. یکشنبه گذشته، دی جی کُه (DJ Koh) مدیر بخش موبایل سامسونگ به همراه مجموعهای از متخصصین فنی، علت اصلی بروز چنین شکست غیرمنتظرهای برای تلفنهای محبوب خود را بیان کردند. بدین ترتیب، تلاش آنها معطوف بر گذار سامسونگ از این آشفتگی شد که به مدت ۵ ماه گذشته سامسونگ را از پا درآورده بود.
همانطور که اخیرا اشاره کردیم، سیر ناکامیهای سامسونگ از ناکجاآباد سر برآورد و بهسرعت گسترش یافت. نوت 7 در تاریخ دوم آگوست رونمایی شد، در نوزدهم آگوست روانهی بازار شد و تا آنجایی که اطلاع داریم، برای اولین بار در بیست و چهارم آگوست در کره منفجر شد. در حدود یک هفته بعد، سامسونگ فروش نوت ۷ به مشتریان کرهای را متوقف و تحقیق جدی در مورد آن را آغاز کرد. چند روز بعد، فراخوانی جهانی نوت ۷ نیز اعلام شد. در همین زمان، گزارشها از آتش گرفتن گوشیها ادامه یافت و متعاقب آن کمیسیون امنیت محصولات مصرفکنندگان در ایالات متحده وادار به همکاری با سامسونگ برای فراخوانی این محصول در سرتاسر آن کشور شد.
زمانی که سامسونگ دستگاههای جایگزین را منتشر کرد، وضعیت ظاهرا رو به بهبود رفت؛ اما آنها نیز کاملا ایمن و بیخطر نبودند. طولی نکشید که برخی از آنها دچار گرمایش فزاینده و اتصال کوتاه شدند، که یکی از موارد آن باعث به زمین نشاندن یک پرواز خط هوایی Southwest شد. در دهم اکتبر، تلاشها برای یافتن دلیل اصلی این مشکل شدت گرفت.
ما از انتشار پاسخ قطعی این مشکل مطلع بودیم، اما بسیار مهم بود این پاسخ را از زبان مسئولین امر بشنویم. تمام گوشیهای گلکسی نوت ۷ اصلی، حامل باتریها و قابهایی بودند که سبب میشد برخی الکترودها دچار انحراف و اتصال کوتاه شوند. بعد از آن، زمانی که آتشسوزیها آغاز شدند، یکی از تأمینکنندهها خط تولید باتریهای نوت ۷ را طی اقدامی عجولانه افزایش داد و سبب گسترش خرابیهای جدید شد. جوشکاری ضعیف باعث ایجاد شکافهای بسیار کوچکی شد که سبب شکلگیری اتصالات کوتاه شدند. و برخی از باتریهای ساخت این تولیدکننده دوم نیز فاقد نوار عایق برای محافظت کامل سلولهای باتری بودند. این سلسله نقایص، بهطور کامل باعث مرگ نوت ۷ برای همیشه شدند.
کنفرانس مطبوعاتی سامسونگ سرتاسر عذرخواهی، به همراه سطحی از شفافسازی کامل در جهت بستن ورق آخر از فصلی بسیار تاریک از تاریخ این کمپانی بود. به هر حال با گذشت زمان، انتظار تغییر وضعیت و شرایط برای کمپانی خواهیم داشت. سامسونگ شرکتی نخواهد بود که تنها تلفنهای انفجاری ساخته است، بلکه شرکتی خواهد بود که با وجود ساخت این تلفنها، در مسیر جبران اشتباه و افزایش سهم سهامداران خود حرکت کرد.
زمانبندی سامسونگ بهتر از این نمیتوانست باشد. کُه نتایج تحقیقات را در شب یکشنبه اعلام کرد (در ایالات متحده)، درست چند روز پیش از اینکه سامسونگ الکترونیکز بالاترین نرخ سود فصلی خود در سه سال گذشته را گزارش کند. این موفقیت پیوسته، غالبا به خاطر فروش بالای چیپ و صفحات نمایش این شرکت بود؛ اما سامسونگ مشتاق بود اعلام کند که واحد موبایل با وجود مشکلات اخیر هنوز هم در مقایسه با سال گذشته، به واسطه فروش بالای محصولات پرچمدار مثل گلکسی اس ۷ و اس ۷ اج و همچنین بهبود فروش مدلهای میانرده تا پایینرده، سودآور بوده است. به عبارت دیگر، با وجود شکست نوت ۷، سامسونگ هنوز هم قدرت و اقتدار سابق خود را از دست نداده است.
حرفهای زیادی در مورد این مسئله بوده است که سامسونگ چگونه اعتماد مشتریان به برند خود را بازسازی خواهد کرد؛ اما به نظر میآید ارقام و اعداد حرف دیگری میزنند. با وجود تمام صحبتها، خبرها و داستانهای درباره انفجار گوشیها، به نظر میرسد سطح بیاعتمادی به سامسونگ آنقدرها هم بالا نیست. این احساس تا اندازهای به واسطه تحقیقات انجامشده توسط رویترز و ایپسوس (دو مرکز تحقیقاتی و نظرسنجی)، درست چند روز پس از توقف تولید نوت ۷ توسط سامسونگ در ماه اکتبر، تأیید شده است. از بین ۷۵۱۴ آمریکایی پرسششونده، ۲۳ درصد آنها اظهار کردند که خرید گوشیهای هوشمند سامسونگ را در نظر نخواهند داشت، ۲۳ درصد آنها خریداری آیفون را نیز منتفی دانستند و ۵۶ درصد آنها باور داشتند که گوشیهای سامسونگ به ایمنی و بیخطری گوشیهای هوشمند دیگر هستند.
ناکامی نوت ۷ یک شکست شرمسارانه بود؛ اما پسلرزههای آن، آنچنان هم تکاندهنده نبودند. سامسونگ باید به پشیمانی و اظهار ندامت خود ادامه دهد؛ اما فقط زمان و انتشار دستگاههای جدید به ما نشان خواهد داد که سامسونگ چه مقدار توانایی پیشی گرفتن در میدان رقابت خواهد داشت. نگاه عذرخواهانه و فروتنانه برای همیشه دوام نخواهد داشت؛ به هر حال گلکسی اس ۸ و (احتمالا نوت ۸) در ماههای آینده رونمایی خواهند شد و پیغام خود را خواهند رساند و نگاهها را دوباره بهسوی مسیر پیوسته نوآوری توسط سامسونگ خواهند چرخاند. قطعا روزنامهنگاران، وبلاگنویسان، منتقدین و کاربران قدیمی فرومها اتفاق اخیر را بهزودی فراموش نخواهند کرد؛ اما بقیه افراد چگونه خواهند بود؟ چه تعداد گوشی پر زرقوبرق و تبلیغات متظاهرانه نیاز است تا دنیا بهطور کامل این شکستها را فراموش کند؟ این سؤالی که است که ما مشتاقانه منتظر پاسخ آن از سوی سامسونگ در ماههای پیش رو خواهیم بود.