دوشنبه 12 آبان 1393 ساعت 10:24
ماه محرم در بین ترکمنها به عاشر آی معروف است، عاشر از همان عاشورا گرفته شده و قارا یعنی سیاه، به معنای دیگر سردی و سنگینی خاصی که در این ماه نهفته است.
فرآوری: آمنه اسفندیاری-بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
کسب روزی حلال و رفاه و آسایش خانواده یکی از مواردی است که در اسلام سفارش زیادی بدان شده است. در برخی از روایات، چنین شخصی به مجاهد در راه خدا تشبیه شده و پاداشی چون پاداش آن مجاهد برایش در نظر گرفته شده است. امام علی (علیه السلام) میفرماید: کسی که در پی به دست آوردن روزی حلال باشد، مانند مجاهد در راه خدا است و نیز امام رضا (علیه السلام) میفرماید: «آنکس که از فضل و روزى خداوند چیزى را بجوید که با آن خانوادهاش را از نیازمندى به دیگران حفظ کند، پاداش وى بزرگتر از مجاهد در راه خدا است.» (کافی، ج 5، ص 88)
هر چند در این روایات، به طور مستقیم از برابری اجر جویندگان روزی حلال با شهیدان سخن به میان نیامده، اما از تشبیه آنان به مجاهدان در راه خدا - و حتی در برخی از روایات، برتر شمردن اجرشان از مجاهدان - میتوان نتیجه گرفت کسی که در پی به دست آوردن روزی حلال از خانه بیرون رود و مرگش فرا رسد، مانند مجاهدی است که برای کارزار به میدان جنگ رفته و به شهادت رسیده باشد.
بر شخص مسلمان واجب است که در حدّ ضرورت و به قدر توان، کار کند و مخارج خود و خانوادهاش را تأمین سازد. اما شغل او باید مباح باشد و مالى را که صرف هزینههاى زندگى خود میکند، حلال باشد
میتوانیم برای تأیید سخن خویش به این روایت از امام علی (علیه السلام) استناد کنیم: «روزی رسول خدا (صلی الله علیه و اله) به منزل ما آمد در حالىکه حضرت فاطمه کنار دیگ نشسته بود و من هم به پاککردن عدس مشغول بودم. پیامبر(صلی الله علیه و آله) رو به من کرد و فرمود: ای ابو الحسن! گفتم بله ای رسول خدا. فرمود: آنچه میگویم را از من بشنو و من جز با امر پروردگار خود چیزی نخواهم گفت. مردى که همسرش را یارى و کمک کند، خداوند به عدد هر مویی از موهای بدنش به او پاداش یکسال عبادتی میدهد که روزهایش را روزه و شبهایش را شب زندهدار باشد. همچنین ثواب صابران و پیامبرانی؛ مانند داود، یعقوب و عیسی را به او عنایت مینماید. یا على کسی که در خانه در خدمت عیال باشد، و آنرا ننگ نداند، پروردگار متعال نام او را در دیوان شهیدان قرار داده و از براى وى به هر روز و شب ثواب هزار شهید را بنویسد» (شعیری، محمد بن محمد، جامع الأخبار، ص 102)
بنابراین هر چند در عرف و شرع مقدس اسلام، لفظ شهید بر کسی اطلاق میشود که در راه مبارزه برای خدا در میدان جنگ به شهادت رسیده باشد، ولی میتوان افرادی را که برای به دست آوردن روزی حلال و فراهم نمودن رفاه و آسایش خانواده و بینیازی از مردم به دنبال روزی حلال بروند و مرگشان به هر دلیلی فرا رسد با اندکی تسامح شهید نامید.
یک نکته:
البته با این وجود، نمیتوان طلب روزی حلال را بهانهای برای فرار از جهاد در راه خدا دانست، بلکه این پاداشها زمانی است که نبردی وجود نداشته باشد وگرنه باید همه چیز را رها نموده و به جهاد روی آورد. (توبه، 24)
امام در پاسخ من فرمود:ای داود! زندگی یک انسان مسلمان ، سامان نمی یابد، مگر با سه کار: 1- دین و احکام آن را بشناسد. 2- در گرفتاری ها، صبر و تحمل کند. 3- اندازه گیری در معاش زندگی را به نیکوئی حفظ نماید.
آنچه در نظام اقتصادى اسلام، بیش از هر چیز اهمیت دارد حلال بودن کسب و کار است؛ یعنى به دست آوردن مال، از راهى که آزاد است و ممنوعیّت شرعى ندارد. به علاوه؛ تأثیر تربیتی تغذیه حلال در توفیق انجام اعمال و عبادات، بسیار زیاد است؛ لذا بر شخص مسلمان واجب است که در حدّ ضرورت و به قدر توان، کار کند و مخارج خود و خانوادهاش را تأمین سازد. اما شغل او باید مباح باشد و مالى را که صرف هزینههاى زندگى خود میکند، حلال باشد. قرآن کریم از طرفى به کسب حلال امر میکند و از طرفى از ضدّ آن؛ یعنى حرامخوارى و انجام کار نامشروع نهی میکند و آنرا پیروی از شیطان میخواند و میفرماید: «اى مردم! از آنچه در این زمین است (از انواع خوردنیها) حلال و پاکیزه بخورید و برخوردار شوید، و پیروى از گام هاى شیطان نکنید، که او براى شما دشمنى آشکار است» («یا أَیُّهَا النَّاسُ کُلُوا مِمَّا فِی الْأَرْضِ حَلالاً طَیِّباً وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبینٌ»؛ بقره، 168)
داود بن سرحان می گوید: روزی دیدم امام صادق (علیه السلام) با دست خود، مقداری خرما را با پیمانه ، می سنجد، عرض کردم : قربانت گردم ، اگر به بعضی از فرزندان و غلامان ، دستور می دادی تا این کار را انجام دهند، بهتر بود!. امام در پاسخ من فرمود:ای داود! زندگی یک انسان مسلمان ، سامان نمی یابد، مگر با سه کار: 1- دین و احکام آن را بشناسد. 2- در گرفتاری ها، صبر و تحمل کند. 3- اندازه گیری در معاش زندگی را به نیکوئی حفظ نماید. و فرمود: (جدم ) علی بن الحسین (علیهما السلام) وقتی که صبح می شد، به دنبال کسب و کار، از خانه بیرون می آمد، شخصی عرض کرد: ای پسر رسول خدا کجا می روی ؟. فرمود: اتصدق لعیالی میروم تا برای افراد خانواده ام ، صدقه تهیه کنم ، او پرسید: آیا صدقه طلب کنی ؟!. فرمود: من طلب الحلال فهو من اللّه صدقة علیه هر کس که (با کار و کاسبی ) کسب مال حلال کند، آن مال از جانب خدا، صدقه برای او است.
رمضان سفری به اعماق معنویت
اگر روزی مقدر شده تلاش ما چه مفهومی دارد؟
شما در دعاهایتان از خدا چه می خواهید؟
کسب روزی حلال خیلی سخت شده!