جام حم سرا: اگر شما هم مثل من جزو کسانی هستید که به خاطر چند دقیقه خواب بیشتر، از مدرسه و دانشگاه و اداره جا می‌مانید، خوب است بدانید جزو 62 درصدی هستید که برای بیداری به 15 دقیقه تا یک ساعت زمان نیاز دارند که هوشیاری کاملشان را به‌دست آورند. برای اینکه مجبور نشوید ساعت‌تان را یک ساعت زودتر از زمان بیداری کوک کنید بد نیست نکات زیر را در نظر بگیرید شاید بخشی از مشکلتان حل شد.
خواب دوباره شما را از خواب سیر نمی‌کند: متاسفانه خواب بعد از یک بیداری موقتی، عمیق‌تر میشود. خیلی از افراد وقتی ساعت را خاموش می‌کنند، به خاطر 15ـ10 دقیقه خواب بیشتر دوباره چشمانشان را می‌بندند و می‌خوابند غافل از اینکه بیدار شدن این بار سخت‌تر میشود. وقتی بدن شما یک خواب کامل را پشت سر گذاشته، جسم، آماده بیدار شدن است اما با خوابیدن دوباره، شما بدنتان را مجددا وارد ساعات ابتدایی خواب می‌کنید پس از چند دقیقه، خواب شما عمیق و بدن شما از حالت آماده برای بیداری خارج میشود، پس بیداری هم سخت‌تر خواهد شد.
افراد صبحگاهی و شبانگاهی: باید توجه داشت که بعضی از مردم با توجه به ویژگی‌های روانی‌شان صبح‌ها بدخلق، کم‌تحرک و کند هستند. گاهی بیش از دو ساعت زمان نیاز است تا کسی بتواند از این کندی و گیجی خارج شود. در مقابل بعضی از افراد هم هنگام بیداری بسیار پرانرژی و پرتحرک هستند. شاید اصطلاح افراد صبحگاهی و شبانگاهی را شنیده باشید. کسانی که شبانگاهی هستند در ساعات بعدازظهر کارایی و توانایی بالاتری دارند و شب‌ها دیروقت به خواب می‌روند، در عوض کسانی که صبحگاهی‌اند، صبح‌ها زودتر از خواب بیدار می‌شوند و در ساعات ابتدایی روز نشاط و تحرک بیشتری از خود نشان می‌دهند. به طور کلی این تفاوت‌ها توسط ژنتیک افراد تعیین میشود. ایده‌آل‌ترین حالت برای هر کس این است که زندگی و کارش را براساس همین ویژگی‌هایش برنامه‌ریزی کند. مثلا کسی که شبانگاهی است برای شغل‌هایی مثل پرستاری یا رانندگی کردن در شب مناسب است.
خواب نوجوانتان را دستکاری نکنید: بسیاری از والدین خواب فرزندان خود را تنبلی فرض می‌کنند و از ترس اینکه مبادا فرزندانشان به تنبلی عادت کنند آنها را صبح زود بیدار می‌کنند، این در حالی است که نوجوانان تغییرات فیزیکی و هورمونی قابل توجهی را تجربه می‌کنند و خوابیدن وسیله‌ای برای هماهنگ شدن با این تغییرات است. بد نیست بدانید که خوابیدن هنگام صبح کارایی دانش‌آموزان در مدرسه را نیز افزایش می‌دهد چرا که خواب خوب، قدرت تمرکز، یادگیری و حافظه را تقویت می‌کند.
بدنتان را به آرامی وارد دنیای بیداری کنید: زمانی که شما در خواب هستید، تغییرات زیادی در بدنتان رخ می‌دهد. برای مثال دمای بدن، فشار خون و در نتیجه ضربان قلب کاهش پیدا می‌کند. تغییر حالت از خواب به بیداری سبب میشود که بدن به طور ناگهانی احتیاج به فعالیت بیشتری پیدا کند، یعنی قلب باید شدیدتر از قبل کار کند و جریان خون در بدن سرعت بگیرد، طبیعی است که بدن شما به اندکی زمان نیاز دارد تا خود را با این تغییرات وفق دهد. بیداری ناگهانی ممکن است سبب شود یک لخته خون کوچک در رگ‌ها به خاطر بالا بودن جریان خون از جای خود حرکت کند و خطراتی مثل سکته قلبی و مغزی را به وجود آورد. آمارها هم نشان می‌دهند که بیشتر حملات قلبی هنگام صبح رخ می‌دهند.
برنامه‌ریزی کنید: شاید به تعویق انداختن ساعت بیداری به دلیل مشخص نبودن برنامه کاریتان باشد. اگر هر شب برای فردای خود برنامه‌ریزی و ساعت انجام کارها را مشخص کنید، صبح برای بیدار شدن انگیزه بیشتری دارید، ضمن اینکه با همین برنامه‌ریزی‌های مداوم یاد می‌گیرید که چگونه زمانتان را مدیریت کنید تا به تمام کارهایتان برسید.
شیما نادری / چاردیواری (ضمیمه دوشنبه روزنامه جام جم)