شاید اگر آن زمان برای چاردیواری مینوشتم این رفتار را تحلیل کرده و نام چشم و همچشمی بر آن میگذاشتم، اما حال سالها از آن زمان گذشته و اگر قرار باشد از چشم و همچشمی و آسیبهای این عادت که بیشتر منصوب به برخی آدمهاست صحبت کنیم، قصه ما سر درازی خواهد داشت، اما از آنجا که چند هفته است در مورد یک غریبهای که دیگر چندان غریب نیست، صحبت میکنیم، این بار هم چشم و همچشمیهای وایبری چیزی است که میخواهم در باره آن کمی با هم گپ بزنیم.
یک توانایی که میتواند بسیار راهگشا باشد در ارتباطات وایبری وجود دارد، امکان عکس گرفتن و همان لحظه ارسال کردن است. این امکان بسیاری از مواقع میتواند به فریاد ما برسد. همین چند روز قبل وقتی باید کپی شناسنامه را به سرعت ایمیل میکردم و امکان اسکن نبود، خیلی راحت با تلفن همراهم عکس گرفتم و بعد از طریق وایبر برای کسی که باید، ارسال کردم. در عرض چند ثانیه کار انجام شد. آن موقع بود که پیش خودم گفتم: عجب چیز خوبی است این وایبر!
اما وقتی به خانه آمدم، خواهرم را دیدم که زانوی غم بغل گرفته و به تلفن همراهش خیره شده. از او علت ناراحتیاش را جویا شدم که گفت: چند سال است من ازدواج کردم، اما هنوز همان مبلهای قبل را دارم. همه دوستان دبیرستانیام، مبلمان منزلشان را عوض کردهاند. با تعجب به او نگاه کردم و گفتم: تو که آنها را سالهاست ندیدهای و اصلا تا به حال خانهشان نرفتهای، از کجا چنین حرفی میزنی! نکند علم غیب داری؟
خواهرم گوشیاش را نشانم داد و با حالتی که انگار تمام کشتیهایش غرق شده است، ادامه داد: بیا خودت ببین. عکس خانههایشان را قبلا در گروه فرستاده بودند، اما تازگی همهشان عکس جدید فرستادهاند البته به بهانهای که از بقیه افراد بپرسند آیا خوب است یا نه.
تا قبل از این فکر میکردم فرستادن عکس از لحظات خصوصی یا بدون پوشش میتواند دردسرساز شود، اما انگار حتی تیر و تخته هم میتواند برایمان مشکل درست کند اگر بتوانیم از یک وسیله مدرن به نام وایبر برای یک عادت اخلاقی کهنه نامناسب به نام چشم و همچشمی استفاده کنیم.
البته نباید گناه حال بد خواهرم را گردن وایبر بیندازم، چون او میتوانست از پشت تلفن بشنود که فلان دوستش فرش خانهاش را عوض کرده و حالش همین قدر خراب شود چون او عادت دارد زندگی اش را با دیگران مقایسه کند، اما وایبر با این عکسهای «همین الانی»اش تقریبا پای زندگی همه را به هم باز کرده است. دیگر لازم نیست منتظر سال نو شویم تا به خانه هم برویم و در کنار عید دیدنی، لوازم هم را برانداز کنیم. خیلی راحت میتوانیم هر لحظه از خود و خانه و حتی ماشینمان عکس جدید برای آنهایی بفرستیم که با دیدن آن غمگین خواهند شد. یکی از دوستان خواهرم هر گاه وسیله جدیدی میخرد، فرزندش را کنار آن مینشاند و عکس میگیرد و در گروه به بهانه عکس جدید دخترم! انتشار میدهد. حال این دختر یک ساله گوشه سمت چپ عکس نشسته و تمام عکس بوفه جدید، تلویزیون جدید، مبل راحتی جدید و... است. این مشکل جدید که همان چشم و همچشمیهای وایبری است هم ربط زیادی به این وسیله ندارد و برمیگردد به فرهنگ ما و چشم و همچشمیهای زیربناییمان که گویی برای برخی از ما کاملا طبیعی جلوه میکند. برای دور ماندن از این آسیب باید حواسمان باشدگرفتار ارسال این گونه عکسها نشویم.
مخصوصا در این روزهای پایانی شهریور که بازار مسافرت داغ است و چند سالی است همه ما ایرانیها کل ایران را گشتهایم و حال باید کشورهای خارج را سیاحت کنیم و خوب چه وسیلهای بهتر از وایبر و انتشار عکس در کشورهای دیگر برای نشان دادن میزان دارایی خانواده!
وقتی به خانواده فکر میکنم، یک گیاه سبز و دوستداشتنی را متصور میشوم که این روزها زیر لگد تکنولوژی به دلیل نبود مدیریت ما در حال له شدن است. واقعا هر گروهی ارزش عضو شدن را دارد؟ میتوان همراه گروههایی بود که حرفهایشان حرف زندگی است و اگر وقتی گذاشته میشود در عوض مطلبی آموخته شده یا حس خوبی به زندگی تزریق میشود. ارتباط با آدمها به صورت تک نفره هم همین طور است. افرادی که چنین حرفهایی میزنند و چنین عکسهایی میفرستند، جز تلخکردن زندگی و کمرنگ کردن داشتهها، فایده دیگری ندارند. باید روابط و داد و ستدها را در وایبر کنترل کرد، اما برای رسیدن به این توانایی باید حس چشم و همچشمی را هم مهار کرد. وقتی در دنیای واقعی و در زندگی روزمرهمان چنین حال و هوایی نداشته باشیم، دیگر نه وایبر و نه هیچ چیز دیگری نمیتواند ما را به این سمت سوق دهد. اگر کسی سفر میرود میتواند از یک گل زیبا عکس بگیرد و انتشار دهد، سر در هتل پنج ستاره، طبیعتی که حس خوب برای دیگران ایجاد کند، نیست اما به کسی که این عکس را ارسال کرده، حس خوب توانایی مالی و به رخ کشیدن آن را خواهد بخشید. مراقب باشیم حال خودمان را تلخ نکنیم و زندگیمان را درگیر چشم و همچشمی واقعی و مجازی نسازیم. حتی از همین وایبر هم میتوان استفاده کرد تا با دنیای بهتری آشنا شد. گروههای ادبی، دلنوشتههای زیبا، شعر و داستان، گفتن از اماکن تاریخی ایران، خاطره بازی و یاد از گذشته، با خبر بودن از احوال افرادی که فرصت ارتباط به گونهای دیگر با آنها نیست و... اینها کارهایی است که میتواند جایگزین فرستادن عکس تابلو فرش جدید برای دختر خالهتان باشد. حال انتخاب با شماست، میخواهید در این فضا به دنبال چه چیزی باشید... . (ضمیمه چاردیواری)
ندا داوودی
جام جم سرا به نقل از خراسان: باید بدانید که نوجوانان در شرایطی هستند که تمایل زیادی به استقلال و همچنین نشان دادن قابلیتها و استعدادهای خود به خانواده و همچنین دوستان و آشنایان دارند. از طرف دیگر از مقایسه شدن با دیگران، هرچند خواهر یا برادر یا دوست صمیمیشان باشد، فراری و بیزارند و گاهی نیز این احساس رقابت با احساسات منفی همچون تنفر همراه میشود و شما نیز از این امر مستثنا نیستید.
یادگیری مهارت ارتباط موثر
اگرچه گاهی بین خواهر و برادرها اختلافاتی ایجاد میشود ولی رابطه خواهر و برادری ارتباطی است که همیشه با ما همراه خواهد بود و ما نمیتوانیم از آن بگریزیم. با این حال آنچه از ما بر میآید یادگیری برقراری ارتباطی موثر با آنان خواهد بود. بالاخره زمانی فرا میرسد که ما به منحصر به فرد بودن این ارتباط شگفت انگیز پی ببریم.
برخی مزیتهای رابطه خواهر و برادری
البته از نقش والدین در ارتباط بین فرزندان نمیشود چشم پوشی کرد. این والدین هستند که میتوانند با ایجاد ارتباطی مناسب بین خواهر و برادرها باعث شکل گیری ارتباط دوستانه و محترمانه بین آنها شوند. در رابطه خواهر و برادری است که ما یاد میگیریم چه طور با دیگران ارتباط برقرار کنیم، شخصیت خود و دیگران را بشناسیم، الگوهای رفتاری متفاوت را ببینیم و گاهی بتوانیم مسائلی را پیش از اینکه خودمان تجربه کنیم به نتایج احتمالی آن به خاطر حضور خواهر و برادرهایمان پی ببریم؛ به طور مثال، مسائلی چون تصمیم گیری برای انتخاب رشته در کنکور و ازدواج. بنابراین داشتن یک رقیب همیشه بد و ناراحت کننده نخواهد بود بلکه میتواند تمایل ما را نیز به تلاش مضاعف و موفقیت بیشتر کند.
خواهرتان را رقیب خودتان نبینید
از شما میخواهم این بار به حضور خواهرتان به عنوان یک اتفاق مثبت با توجه به آنچه به آن اشاره شد، نگاه کنید. از طرفی نیز سعی کنید به جای ایجاد فاصله و تقویت این رقابتهای بیجا به او نزدیک شوید و دنیای یکدیگر را بیشتر بشناسید. والدین فرزندان خود را به یک میزان و البته به طور متفاوتی دوست دارند و اگر در زمانهای مختلف به طور متفاوتی به هر یک از فرزندانشان توجه خود را نشان میدهند، دلیلی بر انتخاب یکی و کنار گذاشتن دیگری نیست.
به خانوادهتان عشق بورزید و مطمئن باشید که این عشق، زندگیتان را زیباتر خواهد کرد. (سیمین قربانی - کارشناس ارشد مشاوره خانواده)
هرچند داشتن همسری حسود بسیار طاقتفرسا است، اما توجه به نکاتی که در پی ذکر شده تا حد زیادی به شما در حل مشکلتان کمک میکند و حس حسادت را در همسرتان کاهش میدهد.
در قدم اول از شما میخواهم که این مشکل را با نگاه دیگری هم مورد بررسی قرار دهید: حسادت میتواند نشانهای از عشق باشد؛ شاید اگر همسر شما برای رابطه زناشوییتان اهمیتی قائل نبود، چنین مشکلی هم به وجود نمیآمد؛ بنابراین به جای اینکه موضع دفاعی بگیرید، کوشش کنید او را درک و از وی حمایت کنید.
حسادت همسرتان را بیشتر نکنید
رفتارهای خود را بررسی کنید و اگر میدانید که بعضی رفتارهای خاص، حسادت همسرتان را برمیانگیزد، در صورت امکان تا زمانی که مشکل برطرف شود، آنها را تغییر دهید. به طور مثال تعریف از دستپخت خانمهای دیگر مانند خاله یا عمه، ممکن است باعث حسادت بیشتر همسرتان شود. همچنین فراموش نکنید که بر سر قولهایی که میدهید بایستید اما از دادن قولی که عمل کردن به آن برایتان مشکل یا غیر ممکن است (مانند اینکه همواره در دسترس باشید)، خودداری کنید؛ چراکه بدقولی باعث بیاعتمادی همسرتان به شما میشود و مشکلات زیادی را به وجود میآورد.
اعتماد همسرتان را جلب کنید
از هر فرصتی برای ابراز علاقه به همسرتان و بیان اینکه چرا او را بر دیگران ترجیح میدهید، استفاده کنید. ابراز علاقه به همسر و گفتن «دوستت دارم»، باعث اطمینان قلبی همسرتان از علاقه شما به خودش میشود و تا حدود زیادی حسادت او را کاهش میدهد. با این حال و اگر احساس میکنید که همسرتان در بعضی زمینهها مشکلاتی دارد، در محیطی صمیمی با او صحبت کنید تا نتیجه بهتری بگیرید. در گفتوگوهایتان از خصوصیات مثبت وی تعریف و بیش از پیش، درباره آینده زندگی مشترکتان صحبت کنید تا همسرتان متوجه شود که شما برای زندگی مشترکتان اهمیت زیادی قائل هستید.
در جمع به او احترام بگذارید
با توجه به اینکه ۱۳ سال از شروع زندگی مشترکتان گذشته است، به نظر میرسد که در این مدت باید شناخت کاملی نسبت به همسرتان به دست آورده باشید. با این حال، همسرتان را هیچگاه با زنان دیگر مقایسه نکنید، در مقابل دیگران احترام او را نگهدارید و از سرزنش و بازخواست او خودداری کنید و در مقابل دیگران به او توهین نکنید.
همچنین توجه داشته باشید که نباید همسرتان احساس کند که حسادتهای او باعث جلب توجه بیشتر شما به زندگی مشترک میشود. بدون دلیل از او تشکر کنید و ناراحتیتان را از حسادتهای بیجایش با او در میان بگذارید. فراموش نکنید که برای حل این مشکل باید صبر داشته باشید تا این مشکل به مرور زمان حل شود. (علیرضا عبدی - کارشناس ارشد روانشناسی بالینی/خراسان)