خیانت خواص، سستی عوام!

[ad_1]

بخش عظیمى از مردمِ شرکت کننده در خیزش علیه عثمان (بویژه شمارى از نقش آفرینان آن حرکت، مانند طلحه و زبیر)، در پى باز گرداندن جامعه به سیره و سنّت نبوى نبودند. آنان، براى حاکمیت یافتن ارزش هاى اصیل اسلامى، شمشیر نمى زدند.

فرآوری: حامد رفیعی - بخش نهج البلاغه تبیان

ایّام کوتاه حکومت على علیه السلام، جلوه زیباترین چهره حکومتِ استوار بر ارزش هاى انسانى بوده است. شیوه حکومت او نه تنها براى انسان هاى معتقد به ارزش هاى انسانى اسلام ، جاذبه آفرین بود، که انسان هاى بى اعتماد به این ارزش ها نیز مجذوب آن بودند. بنابراین، فاصله گرفتن مردم را نباید در نااستوارى شیوه حکومتى امام على علیه السلام جستجو کرد؛ بلکه باید علل و عوامل آن را کاوید که بى گمان، زمینه ها و اسباب و دلایلى دیگر دارد.

على علیه السلام، در نهج البلاغه، از رویگردانى مردم از حکومتش سخن گفته است و رویکرد آغازین، و رویگردانى واپسین آنان را به خویش، ضمن خطابه ها و پاسخ گویى به پرسش ها بیان کرده است.

تفاوت بنیادین خواسته های امام و مردم!

نخستین دلیل فاصله گرفتن مردم از امام على علیه السلام، تفاوت بنیادین دو گونه نگاه به حکومت بود. به واقع، این دو نگاه، تضادّى اصولى در انگیزه ها و هدف ها داشت.

بخش عظیمى از مردمِ شرکت کننده در خیزش علیه عثمان (بویژه شمارى از نقش آفرینان آن حرکت، مانند طلحه و زبیر)، در پى باز گرداندن جامعه به سیره و سنّت نبوى نبودند. آنان، براى حاکمیت یافتن ارزش هاى اصیل اسلامى، شمشیر نمى زدند. 

امام علیه السلام تلاش کرد تا معیارگرایى را در صفحه ذهن و صحنه زندگى مردم بگستراند، تا آنان، راه را با معیار حق برگزینند و مردمان را بدان بسنجند، نه اینکه حق را با معیار افراد و شخصیت هاى برجسته و ...

امام على علیه السلام بعد از آن همه اصرار مردمان، زمام خلافت را به دست گرفت، تا مگر حقّى را بازستاند و جامعه را به سیره و سنّت نبوى باز گرداند و ارزش هاى اصیل اسلامى فراموش شده در اجتماع را زنده گرداند و در تمام زمینه ها، اصلاحات را بگستراند. 

مردم را، کشش ها و کوشش هاى مادّى و دنیوى برمى انگیخت، و على علیه السلام را، حق مدارى، خداجویى و دغدغه احیاى ارزش هاى دینى. چنین بود که امام علیه السلام فرمود: «خواست من و شما یکى نیست. من شما را براى خدا مى خواهم و شما مرا براى خود مى خواهید.»

در چنین هنگامه اى، وقتى مردمانى پافشارى على علیه السلام را در اهداف خود دیدند و ناهمسویى خود را با این اهداف یافتند، سرِ خویش گرفتند و از جمع خواستاران على علیه السلام بیرون رفتند و از حمایت على علیه السلام سر باز زدند.

خیانت خواص، سستی عوام!

نقش خواص و نخبگان در دگرگونى هاى جامعه، نقشى بنیادین و گسترده است. در روزگار حاکمیت امیر مؤمنان، نیز نقش بنیادین در تصمیم گیرى هاى غالب مردم را رؤساى قبایل، ایفا مى کردند؛ مانند امروز، که سردمداران احزاب و تشکّل هاى سیاسى و مدیران نهادهاى بزرگ فرهنگى، اطّلاع رسانى و گردانندگان مطبوعات ورسانه ها ، جریان سازان و نقش آفرینان اصلى جوامع هستند.

مردم را، کشش ها و کوشش هاى مادّى و دنیوى برمى انگیخت، و على علیه السلام را، حق مدارى، خداجویى و دغدغه احیاى ارزش هاى دینى. چنین بود که امام علیه السلام فرمود: «خواست من و شما یکى نیست. من شما را براى خدا مى خواهم و شما مرا براى خود مى خواهید.»

امام علیه السلام تلاش کرد تا معیارگرایى را در صفحه ذهن و صحنه زندگى مردم بگستراند، تا آنان، راه را با معیار حق برگزینند و مردمان را بدان بسنجند، نه اینکه حق را با معیار افراد و شخصیت هاى برجسته و ... ایشان به مردم، در صورتیکه بزرگان و نخبگان آنان از برترى جویى دست نکشیدند، هشدار می دهد: «هان، بترسید! بترسید از پیروى مهتران و بزرگانتان که به گوهر خود نازیدند و نژادِ خویش، برتر دیدند. پس آنان، پایه هاى عصبیت اند و ستون هاى فتنه ... آنان، پایه هاى فسق اند و ملازم بریدن از پدر و مادر؛ و شیطان، آنان را مرکب گم راهى و سپاهى که بدیشان بر مردمان صولت یابد، برگزید.»

امام علیه السلام مردمانى که نه راه درست و استوار را مى شناسند، و نه جهت حرکت را مى دانند؛ «هَمَجٌ رَعاع» نامیده است؛ مگس هاى خُردِ نشسته بر صورت چارپایان، و فرومایگان احمقى که با هر بادى به سویى حرکت مى کنند و بدون دستیابى به موضعى استوار، با هر جریانى به یک سو مى شوند.

براى على علیه السلام رویارویی، با توده اى عظیم از مردم که نه اهل تشخیص بودند و نه در راه تحقیق، بسیار رنج آور بود.

کلام پایانی

شگفتا! بر ذهن و زبان و اندیشه و باور مردم، آن چنان آموزه هاى نبوى وارونه شده بود که کسى چون على علیه السلام، تجسّم عینى حق و حق مدارى، وقتى آهنگ بازسازى و اصلاح اندیشه مى کند، فریاد برمى آورند که: «سنّت، دگرگون شد!» آیا در چنین فضایى اصلاحات اساسى و بازگرداندن جامعه به سنّت نبوى، امکان پذیر است؟

---

منابع:

- نهج البلاغة: حکمت ۱۴۷ ؛ خطبه 192

- دانش نامه امیرالمؤمنین علیه السلام بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ، صص206-230

- مهریزی، مهدی، سیاست نامه امام علی علیه السلام، صص100-105

[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط با این موضوع
چرا برخی زنها از سنین تا سالگی به خیانت و …بسمه تعالی مقدمه خالطوا الناس مخالطة إن مُتم معها بکوْا علیکم و إن عشتم حنّوا إلیکمظروف مسی و برنجی سایت شخصی محمدباقر فیروزیاهمیت و خواص ظروف مسی و برنجی و نعل اسب سلام اطلاعات داده شده بسیار عالی بود من در ویژه نامه فردا دیر است منشور روحانیت پیام حضرت امامره به روحانیان، مراجع، مدرسان، طلاب و ائمه جمعه و جماعاتطالع بینی متولدین اردیبهشت، مشخصات کلی …در این بخش از سایت آکاایران طالع بینی متولدین اردیبهشت را برای شما آماده کرده ایم گلستانه جلسات گلستان سعدیگلستانه جلسات گلستان سعدی نکات مفید حکایت ۲۰ غافل غفلت، یاد در پوششی از میل دیگر زندگی نامه بزرگان وبلاگ مذهبی سایت مذهبی …وبلاگ مذهبی چهارده معصوم ع وبلاگ مذهبی درباره موضوعات قرآن داستان دعا مسائل شرعی اهمیت و ضرورت درس خواندن منتظران و یاوران حضرت …اهمیتوضرورتدرسمنتظران و یاوران حضرت مهدی عج روزی طلبان را در کسب روزی یکسان گردانید ۱ کیهان نهاوندکیهان نهاوند انعکاس اخبار شهرستان نهاوند و حومه ای خدا دلم مکن من را داستان جنگ نرمتاریخچه جنگ نرم واز شیوه های متداول درجنگ نرم در خصوص تاریخچه جنگ نرم و نگاه جدی به صندلی داغ بایگانی صفحه خوب انگار کسی نخواست این تاپیکو افتتاح کنه و سعید هم خسته شد از نشستناول مرسی از چرا برخی زنها از سنین تا سالگی به خیانت و شهوت رانی روی بسمه تعالی مقدمه خالطوا الناس مخالطة إن مُتم معها بکوْا علیکم و إن عشتم حنّوا إلیکم ظروف مسی و برنجی سایت شخصی محمدباقر فیروزی اهمیت و خواص ظروف مسی و برنجی و نعل اسب سلام اطلاعات داده شده بسیار عالی بود من در استان ویژه نامه فردا دیر است منشور روحانیت پیام حضرت امامره به روحانیان، مراجع، مدرسان، طلاب و ائمه جمعه و جماعات گلستانه جلسات گلستان سعدی گلستانه جلسات گلستان سعدی نکات مفید حکایت ۲۰ غافل غفلت، یاد در پوششی از میل دیگر قرار طالع بینی متولدین اردیبهشت، مشخصات کلی متولدین اردیبهشت ماه طالع بینی متولدین اردیبهشتطالع بینی متولدین اردیبهشت مردطالع بینی کامل متولدین اردیبهشت زندگی نامه بزرگان وبلاگ مذهبی سایت مذهبی موضوعات مذهبی معانی وبلاگ مذهبی چهارده معصوم ع وبلاگ مذهبی درباره موضوعات قرآن داستان دعا مسائل شرعی اهمیت و ضرورت درس خواندن منتظران و یاوران حضرت مهدی عج اهمیتوضرورت منتظران و یاوران حضرت مهدی عج « روزی طلبان را در کسب روزی یکسان گردانید ۱ « فراموش» و کیهان نهاوند کیهان نهاوند انعکاس اخبار شهرستان نهاوند و حومه ای خدا دلم مکن من را خالی از داستان جنگ نرم تاریخچه جنگ نرم واز شیوه های متداول درجنگ نرم در خصوص تاریخچه جنگ نرم و نگاه جدی به این نوع صندلی داغ بایگانی صفحه انجمنهای خوب انگار کسی نخواست این تاپیکو افتتاح کنه و سعید هم خسته شد از نشستناول مرسی از سعید