خون‌دماغ یا خونریزی بینی؛ دانستنی‌ها و راهکارها

خونریزی از بینی بویژه وقتی به مقدار زیاد باشد می‌تواند فرد را دچار ترس کند، وحشت از اینکه به چه دلیل بینی خونریزی می‌کند معمولاً استرس زیادی بخصوص در کودکان ایجاد می‌کند.
در زمینه دلایل گوناگون خونریزی بینی دکتر محمدحسن عامری، متخصص گوش، حلق و بینی می‌گوید: «معمولاً خونریزی از بینی خطرناک نیست بجز مواردی که میزان خونریزی زیاد باشد که در برخی مواقع حتی ممکن است باعث ایجاد شوک در افراد شود، در مواردی خاص هم که مقدار خونریزی بسیار بالا باشد ممکن است خون، از مجرای اشکی که گوشه چشم را به درون بینی متصل می‌کند به بیرون تراوش کند، احتمال دارد که خونریزی از بینی دلیل خاصی نداشته باشد، اما در برخی موارد بر اثر تورم در نواحی درون بینی که بر اثر سرماخوردگی یا خشک بودن هوا به وجود می‌آید یا حتی انحراف تیغه بینی بروز می‌کند.»
به گفته او مصرف بعضی داروها مانند آسپرین یا وارفارین سبب ایجاد اختلال در سیستم انعقاد خون شده و احتمال وقوع خون دماغ را بالا می‌برند، همچنین وارد شدن جسم خارجی به بینی و بیماری‌های خونی و اشکال در سیستم انعقاد خون و حتی مصرف الکل ممکن است موجب خونریزی از بینی شود.

در صورت خونریزی از بینی چه باید کرد؟

دکتر عامری با اشاره به اینکه در این گونه مواقع معمولاً سیستم انعقاد خون در بدن خود به خود فعال می‌شود و با ایجاد لخته خون سبب توقف خونریزی می‌شود، می‌گوید: «گرفتن محکم بینی با انگشت شست و اشاره به مدت 5 دقیقه سبب توقف خونریزی می‌شود ولی چنانچه خونریزی متوقف نشد می‌توان این کار را به مدت 10 دقیقه انجام داد و پس از خونریزی هم نباید بینی را دستکاری کرد یا حتی نباید فین کرد. گفتنی است قطره «فنیل افرین» یا «نفازولین» نیز برای بند آمدن خونریزی کمک‌کننده خواهند بود، در برخی مواقع هم میزان خونریزی به اندازه‌ای است که حتی ممکن است پشت حلق جمع شود، در این صورت برای به وجود نیامدن حالت تهوع و استفراغ بهتر است از دراز کشیدن خودداری کرده و در حالت نشسته کمی سر بیمار به جلو متمایل باشد.»

درمان‌های پزشکی خونریزی بینی

به گفته او اگر با انجام اقدامات گفته شده خونریزی بند نیامد، بیمار باید به پزشک مراجعه کند تا علت دقیق خونریزی مشخص و درمان لازم انجام شود.
گذاشتن تامپون در بینی به نحوی که کل سوراخ بینی را پر کند از درمان‌هایی است که معمولاً برای جلوگیری از خونریزی بینی انجام می‌شود، در این حالت پزشک باندی با طول بلند و آغشته به پماد را وارد سوراخ بینی می‌کند، وجود این باند سبب می‌شود به ناحیه خونریزی فشار وارد شده و خونریزی متوقف شود، معمولاً پزشکان این تامپون‌ها را بعد از 48 ساعت از بینی خارج می‌کنند.
این متخصص گوش، حلق و بینی در ادامه می‌افزاید: «چنانچه مویرگ‌های متعددی عامل خونریزی باشند باید از کوتر شیمیایی استفاده شود، با استفاده از این روش با کمک نیترات نقره حرارت بالایی در منطقه به وجود آمده و در نتیجه آن، منطقه مورد نظر دچار سوختگی شده و زخمی می‌شود، با گذشت زمان و صبوری بیمار، زخم بتدریج خوب شده و خونریزی کاملاً بند خواهد آمد. در صورتی که خونریزی به وسیله یک رگ بزرگ و مشخص ایجاد شده باشد باید از «کوتر الکتریکی» استفاده کرد که در بین عوام به سوزاندن رگ معروف بوده و از دستگاهی شبیه هویه استفاده می‌شود و در نتیجه این کار نیز زخمی ایجاد می‌شود که پس از 10 روز بهبود یافته و خونریزی کاملاً قطع می‌شود.»
او در پاسخ به این سؤال که چنانچه روش‌های گفته شده مؤثر نباشد چه باید کرد، می‌گوید: «اگر خونریزی از قسمت خلفی باشد، پزشکان از تامپون خلفی برای بندآمدن خونریزی استفاده می‌کنند؛ بدین صورت که تامپون را در عقب‌ترین قسمت بینی یعنی دقیقاً همان‌جایی که به حلق متصل می‌شود قرار می‌دهند. لازم به ذکر است قرار دادن تامپون خلفی ممکن است با عوارض قلبی یا ریوی همراه باشد و از آنجایی که معمولاً افراد مسن نیاز به این درمان دارند، باید حتماً درمان مذکور در مراکز درمانی مجهز انجام شود.» (ایران)