اگر پس از این تغییرات، هنوز هم نشانههای خستگی را احساس کردید به کمک حرفهای نیاز دارید. خستگی بیش از حد میتواند از علائم یک بیماری بسیار جدی پزشکی باشد که قابل درمان است.
علت خستگی
در اینجا ۷ مورد از متداولترین مشکلاتی که باید دربارهاش بدانید، آورده شده است.
کم خونی
خستگی ناشی از کم خونی به دلیل کمبود گلبولهای قرمز خون است، که اکسیژن را از ریهها به بافتها و سلولها میرساند، که ممکن است احساس ضعف و تنگی نفس ایجاد کند. کم خونی میتواند به علت کمبود آهن یا ویتامین، از دست دادن خون، خونریزی داخلی یا یک بیماریهای مزمن از قبیل آرتریت روماتوئید، سرطان یا نارسایی کلیه ایجاد شود. لورنس کوراش استاد کمک پزشکی آزمایشگاهی در دانشگاه کالیفرنیا، سان فرانسیسکو اینچنین توضیح میدهد: زنانی که در سنین باروری هستند، در طول دوره بارداری و شیردهی، به ویژه به کم خونی ناشی از فقر آهن، به علت از دست دادن خون در دوران قاعدگی و نیاز بدن به آهن بیشتر مبتلا میشوند.
علائم: خستگی یکی از علائم عمدهی آن است. دیگر علائم شامل ضعف شدید، اختلالات در خواب، عدم تمرکز، تند شدن ضربان قلب، درد قفسه سینه و سردرد است. ورزش ساده مانند بالا رفتن از پلهها و یا راه رفتن در فواصل کوتاه، میتواند سبب خستگی شود.
آزمایش: یک ارزیابی کامل برای کم خونی شامل تستهای فیزیکی و آزمایش خون مانند محاسبهی تعداد سلولهای خونی یا اندازه گیری گلبولهای قرمز خون باشد. یکی از روشهای استاندارد برای محاسبهی کم خونی تست ادرار است.
بیماری تیروئید
چنانچه هورمونهای تیروئید خوب ترشح نشوند، حتی فعالیتهای روزانه هم شما را خسته خواهد کرد. غده تیروئید، حدودا اندازه گره کراوات یک مرد است، که در جلوی گردن قرار دارد و هورمونهایی را ترشح میکند که سوخت و ساز بدن را کنترل میکنند. ترشح بیش از حد هورمون تیروئید (پرکاری تیروئید)، سوخت و ساز بدن را سرعت میبخشد. هورمون تیروئید خیلی کم کار (کم کاری تیروئید)، سوخت و ساز بدن را کند میکند.
علائم: پرکاری تیروئید ابتدا موجب خستگی و ضعف عضلانی در رانها میشود که ورزشهایی از قبیل دوچرخه سواری و یا بالا رفتن از پله را مشکل میکند. علائم دیگر شامل کاهش وزن بیعلت، احساس گرمای دائم، افزایش ضربان قلب، کوتاه شدن و کاهش جریان قاعدگی و افزایش تشنگی است. پرکاری تیروئید معمولا بیشتر در زنان ۲۰ و ۳۰ ساله خود را نشان میهد، اما در زنان و مردان مسنتر هم میتواند رخ دهد. کم کاری تیروئید باعث خستگی و ناتوانی در تمرکز و درد عضلانی، حتی با فعالیت جزئی میشود. علائم دیگر عبارتند از افزایش وزن ناشی از احتباس آب، احساس سرمای دائم (حتی در آب و هوای گرمتر)، جریان قاعدگی سنگینتر و بیشتر و یبوست. شیوع کم کاری تیروئید در زنان بالای ۵۰ سال است. مک کانل میگوید، در واقع، بیشتر از ۱۰% از زنان بالای۵۰ سال مبتلا به کم کاری تیروئید خفیف هستند.
آزمایش: بیماری تیروئید را میتوان با یک آزمایش خون تشخیص داد. مک کانل میگوید: اختلالات تیروئید قابل درمان است، آزمایش تیروئید باید در تمام افرادی که از خستگی و یا ضعف عضلانی شکایت دارند، انجام شود.
دیابت
هر ساله مشخص میشود که بیش از یک میلیون نفر از مردم به دیابت نوع ۲مبتلا هستند. اما بسیاری حتی ممکن است از آن اطلاع نداشته باشند. قند، که گلوکز نیز نامیده میشود، سوختی است که از بدن شما محافظت میکند. این بدان معناست که برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ امکان استفاده و سوزاندن قند در بدن بهدرستی وجود ندارد و همین امر باعث میشود تا قند خون بالا رود. افراد مبتلا به دیابت، اغلب با احساس خستگی و نداشتن انرژی کافی برای بدن که یکی از علائم هشداردهنده دیابت است به این بیماری پی میبرند.
علائم: از یک سو خستگی و از سوی دیگر علائمی مانند تشنگی بیش از حد، تکرر ادرار، گرسنگی، کاهش وزن، تحریک پذیری، عفونتهای مخمری و تاری دید.
آزمایش: دو آزمایش عمده برای دیابت وجود دارد. آزمون قند خون ناشتا، که متداولتر است، سطح قند خونِ پس از ناشتا به مدت ۸ ساعت اندازه گیری میشود. با استفاده از آزمون تحمل گلوکز خوراکی (OGTT)، دو بار خون گرفته میشود، یکبار قبل از نوشیدن شربت گلوکز، سپس ۲ ساعت بعد از نوشیدن آن.
افسردگی
احساس غم و ناراحتی زیاد، یا افسردگی یک بیماری مهم است که خواب، غذا خوردن، احساس ما در مورد خودمان و دیگران را تحت تاثیر قرار میدهد. بدون درمان، علائم و نشانههای افسردگی ممکن است برای هفتهها، ماهها و یا حتی سالها به طول انجامد.
علائم:اکثر ما تجربهی افسردگی را با این اوصاف ذکر شده نداریم. اما معمولا، افسردگی میتواند باعث کاهش انرژی، تغییرات در الگوهای خواب و غذا خوردن، مشکلات حافظه و تمرکز و احساس ناامیدی، بی ارزشی و منفی نگری توام شود.
آزمایش: هیچ آزمایش خونی برای افسردگی وجود ندارد، اما دکتر شما ممکن است با پرسیدن یک سری سوالات از شما قادر به شناسایی آن باشد. اگر شما پنج مورد یا بیشتر از این علایم زیر را برای بیش از ۲ هفته تجربه نمودید و یا اگر آنها در زندگی شما تداخل ایجاد کردهاند، با دکتر خود یا متخصص بهداشت روانی مشورت کنید: خستگی یا از دست دادن انرژی، خواب بیش از حد کم و یا زیاد، غم، اضطراب و یا احساس پوچی، کاهش اشتها و کاهش وزن، افزایش اشتها و افزایش وزن، از دست دادن علاقه یا لذت در فعالیتهایی که زمانی به آن علاقه داشتید، بیقراری یا تحریک پذیری، علائم فیزیکی مداوم که به درمان جواب نمیدهند مانند سردرد، درد مزمن و یا یبوست و سایر اختلالات گوارشی، اشکال در تمرکز، یادآوری، یا تصمیم گیری، احساس گناه، نا امیدی و یا عقاید بی ارزش درباره مرگ یا خودکشی.
آرتریت روماتوئید
این یک بیماری خود ایمنی است که همیشه در اوایل به آسانی تشخیص داده نمیشود، اما چند سرنخ ظریف برای کشف آن وجود دارد. این بیماری زمانی اتفاق میافتد که سیستم ایمنی بدن برعلیه خودش کار میکند و به بافتهای سالم مرتبط با هم حمله میکند، در نتیجه گاهی اوقات آسیب غیر قابل جبرانی به استخوان و غضروف وارد میسازد.
علائم: بسیاری از علائم آن (مانند خستگی، کمبود انرژی، از دست دادن اشتها و درد مفاصل) با برخی بیماریهای دیگر از جمله دیگر اشکال آرتریت مانند درد مزمن و سفتی عضلات موسوم به فیبرومیالژیا و لوپوس مشترک هستند. با توجه به سخنان جان کلیپل، رئیس و مدیر عامل بنیاد آرتروز آتلانتا، خستگی ناشی از کم خونی و اختلالات تیروئید حتی در افراد مبتلا به آرتریتروماتوئید شایعتراست. متخصصین پوست حداقل چهار معیار زیر را در تشخیص RA بررسی میکنند: خشکی صبحگاهی در داخل و اطراف مفاصل، حداقل سه حوزه مشترک با تورم بافت نرم به طور همزمان؛ مفاصل متورم در مچ دست، بند انگشت، و یا مفصل وسط انگشت؛ درگیری همزمان نقاط مشترک در هر دو طرف بدن؛ بافت تودهای زیر پوست؛ و فرسایش استخوان در مچ دست و یا مفاصل دست. تشخیص توسط اشعه ایکس صورت میپزیرد.
آزمایش: آزمایش کامل فیزیکی توسط روماتولوژیست میتواند شواهد بسیار ارزشمندی از بیماری ارائه دهد، اما یک آزمایش نیز برای تشخیص روماتوئید وجود دارد و آن پادتنهای موجود در خون است. حدود ۸۰ ٪ از مردم که آزمایشRA میدهند جواب تستشان مثبت است، اما باید خاطر نشان کرد که این آزمون قطعی نیست.
خستگی مزمن
این وضعیت پریشان کننده و باعث خستگی مفرط میشود که به سرعت اتفاق میافتد. افرادی که از CFS رنج میبرند، پس از انجام فعالیتهای عادی روزانه احساس خستگی شدیدی دارند و بهراحتی با فعالیتهای جزئی خسته میشوند.
علائم: علائم دیگر عبارتند از سردرد، درد عضلانی و درد مفاصل، ضعف، غدد لنفاوی دردناک، و ناتوانی در تمرکزاست. سندرم خستگی مزمن، ناشناخته میماند، چون هیچ علت شناخته شدهای برای آن وجود ندارد.
آزمایش: هیچ آزمایشی وجود ندارد. دکترتان باید قبل از تشخیص، سایر علائم مشابه، مانند لوپوس و ام اس را در نظر بگیرد.
اختناق در خواب
اگر شما هنگامی که از خواب بیدار میشوید احساس خستگی میکنید، ممکن است مشکل اختلال خواب داشته باشید؛ مهم نیست که چقدر استراحت کردهاید اما باز هم احساس گیجی و خستگی دارید. اختناق در خواب یک اختلال است که با وقفه کوتاهی در تنفس در طی خواب همراه میشود.
در رایجترین نوع اختناق انسدادی خواب، راه هوای تنفس فوقانی شما مسدود و یا تنفستان برای چند ثانیه کم میشود، که به نوبه خود هشدارهایی برای مغز است تا شما را برای تنفس مجدد از خواب بیدار کند. شخص مبتلا به اختناق خواب ممکن است در طول شب برای دهها یا حتی صدها بار دچار قطع تنفس شود.
علائم: اختناق در خواب معمولا دارای نشانههایی از قبیل خروپف است و بهطور کلی با خستگی در روز بعد همراه میشود. از آنجا که اختناق در خواب میتواند منجر به بیماریهای قلبی، فشار خون بالا و سکته مغزی شود، شناسایی آن از اهمیت ویژهای برخوردار است.
آزمایش: شامل یک شب اقامت در یک کلینیک خواب است تا الگوی خواب شما ضبط شود و یک تست بدون درد که الگوهای خوابتان، تغییرات تنفسی و فعالیت مغز تحت نظارت قرار گیرد.
منبع:healthmag.ir
احساس خستگی دائم می تواند موجب اختلال در زندگی ما شود. طوری که کارهای روزمره و شغل خود را نتوانیم درست انجام دهیم. پیش از هر چیز خوب است بدانید خستگی با احساس خواب آلودگی متفاوت است و عمدتا به معنای کمبود انرژی و انگیزه (چه روحی ، چه جسمی) است.
وقتی علائم خستگی با استراحت و کاهش فعالیت سریع برطرف نشود، غیرطبیعی است و باید مورد بررسی قرار گیرد. توجه داشته باشید عوامل متعدد جسمی و روحی میتوانند باعث احساس خستگی غیرمعمول شوند.«کمخونی، مشکلات قلبی، سرماخوردگی، کمبود سدیم، پتاسیم، قند، چاقی و…
از جمله عوامل جسمانی هستند که حس خستگی به وجود میآورند اما افرادی هستند که بدون هیچ عامل مشخص بیولوژیکی حس خستگی مداوم دارند که به مسائل روانپزشکی آنها مربوط میشود.خستگی مزمن حالتی است که به آرامی در زندگی فرد ظاهر میشود و معمولا فرد نمیداند چه زمانی شروع شده است
اما از آنجا که تشخیص علت دقیق این مشکل بسیار تخصصی است، لازم است برای یافتن ریشه این مشکل به پزشک متخصص مراجعه کرد.
چرا روحم خسته است؟
خستگی مزمن علتهای متنوعی دارد که فقط برخی از آنها به دلایل روانپزشکی مربوط میشود. از آنجا که اختلالات روانپزشکی زمینهساز خستگی شیوع بسیار بالایی دارند، ممکن است حتی پزشکان هم در مواجهه با خستگی مزمن، برخی بیماریهای غیر روانپزشکی را که بالقوه قابل درمان هستند، کمتر در نظر بگیرند.
مهمترین علت روانپزشکی خستگی مزمن، افسردگی است. بیماران افسرده، علاوه بر خستگی و بیانگیزگی، معمولا از علائم دیگری چون احساس غم و بیعلاقگی، بیلذتی، تغییرات اشتها و وزن، تغییرات خواب، عدم تمرکز، بیتصمیمی، کاهش اعتماد به نفس، احساس بیارزشی، گناه، ناامیدی و افکار مربوط به خودکشی نیز رنج میبرند.
باید توجه داشت یک بیمار افسرده ممکن است فقط تعدادی از این علائم را داشته باشد. در هر صورت به بررسی روانپزشکی از لحاظ افسردگی نیاز خواهد داشت.خستگی مزمن مشکلی است که در دهههای چهارم و پنجم زندگی شایعتر است و ژنتیک، استرس و مولفههای محیطی نیز نقش مهمی در آن دارند و از سویی، احتمال ابتلای به آن در زنان بیشتر است اما علائم این خستگی غیر معمول از فردی به فردی دیگر متفاوت است.
رفع خستگی با درمان دارویی ضدافسردگی
به یاد داشته باشید همه افراد به یک اندازه به رواندرمانی و روشهای کمکی برای رفع علائم خستگی مزمن پاسخ نمیدهند.افرادی که کمتر به علائمشان توجه میکنند، با برنامههای مشاوره همراه هستند و به اندازه مناسب، فشار روزمره بر خود وارد میکنند درمان موفقتری خواهند داشت
اما در افرادی که برای این مشکلشان کاری نمیکنند علائم اضطراب، افسردگی و انزوای اجتماعی را نیز به تدریج تجربه میکنند.داروی قطعی و مشخصی برای این مسأله وجود ندارد اما از آن جا که احتمالا به دنبال این خستگی، علائم افسردگی هم در فرد ظاهر میشود
استفاده از درمانهای ضدافسردگی تحت نظر روانپزشک الزامی است. در افرادی که اختلال خواب یا دردهای بدنی دارند درمانهای دارویی کمکی هم پیشنهاد میشود.
با خستگی مزمن مقابله کنید
ورزش و فعالیت فیزیکی منظم، جسم و روانتان را شاداب نگه میدارد. همچنین باید سعی کنید از تغذیه سالم و متنوع برخوردار شوید. امروزه بر تاثیر کمبود بسیاری از ویتامینها بر سر حال بودن تاکید شده است.باید به دنبال معنا در زندگی باشید. زندگی یکنواخت و ماشینی میتواند در درازمدت شما را فرسوده کند.
لازم است هر کدام از ما بتواند معنا و هدفی را ویژه خودش بیافریند و در مسیر آن قدم بردارد. به ویژه ضروری است بتوانید استرسهایتان را کم کنید. یعنی تا جایی که میتوانید استرسهای بیهوده را کم کنید. استرسها حتی میتوانند باعث کاهش سیستم ایمنی بدن شما و استعداد برای بیماریهای عفونی شوند.
عضو گروههایی باشید. افرادی که احساس تعلق به یک گروه خاص با اهداف مشترک دارند، انگیزههای بیشتری داشته و شادابترند. این گروهها میتوانند، دوستانتان باشند یا گروه کوهنوردی یا محافظت از محیط زیست. به ویژه باید تفریح منظم داشته باشید. تفریح، فعالیتی لذتبخش است
که میتواند بهانه شما برای زندگی کردن بشود. این تفریح میتواند عکاسی، نیمساعت خندیدن با دوستان، دیدن اشیا زیر میکروسکوپ یا هر فعالیت دیگری باشد که شما را خوشحال و پرانگیزه میکند.
فعالیتهای کاهنده خستگی مزمن
– برای خواب بهتر، کافئین را کم یا حذف کنید.
– سیگار نکشید.
– خواب چند دقیقهای میان روز برای شما لازم است.
– ساعت مشخص برای به رختخواب رفتن و بیدار شدن داشته باشید.
– تا حد امکان از استرسهای روحی و فعالیتهایی که به جسم فشار مضاعف وارد میکنند، پرهیز کنید.
– بخشی از روز را به فعالیتهای خوشایند و آرامبخش اختصاص دهید.
– بر اساس توانمندیهای خود حرکت کنید. اگر سعی کنید با فعالیتهای خارج از توانتان حرکت کنید، روزهای ناخوشایندی در انتظارتان خواهد بود.
– با ورزش سبک آغاز کنید و به مرور زمان آن را افزایش دهید.
– کمکهای تخصصی رواندرمانی بگیرید.
بیماریهایی که خستگی مزمن میآورد
– بیماریهای عفونی:
علامت ابتلا به برخی عفونتهای ویروسی میتواند فقط خستگی و بیحالی و خوابآلودگی درازمدت باشد. این ویروسها ممکن است سالها در بدن بمانند و باعث آزردگی شوند.
– بیماریهای غدد درونریز:
مثلا کمکاری تیروئید ممکن است باعث خستگی مزمن شود و حتی در غیاب سایر علائم، فقط باعث ضعف و بیعلاقگی درازمدت شود.
– برخی بیماریهای مغز و اعصاب
– بیماری آپنه خواب:
با قطع تنفس در حین خواب همراه است. مبتلایان به این اختلال با وجود پرخوابی از خوابآلودگی، ضعف و بیرمقی روزانه شکایت دارند.
بسیار عادی اسـت که با بزرگ شدن و بالاتر رفتن سن الگوهای خواب شما بی نظم تر و رضایت شما از آن کمتر شود. این شایعه ای بی اساس بیش نیست که با بالا رفتن سن نیاز ما به خواب کمتر می شود و خواب کم با بالا رفتن سن نشان دهنده سلامتی نیست. پیری با اختلالات خواب در ارتباط اسـت اما دلیل مشکلات خواب نیست. همچنان که پیر می شویم نیاز ما به خواب هنوز هم برقرار اسـت. بعضی اشخاص هفت الی هشت ساعت شبانه می خوابند و این برنامه خواب برای همیشه ثابت می ماند.
هم زنان و هم مردان تغییرات خواب را در طول زندگی و در دوره های مختلف زندگی تجربه می کنند اما اختلالات خواب در زنان زودتر شروع می شود. در سن ۱۱ سالگی میزان کم خوابی در دختران نسبت به پسران ۲ برابر اسـت. این مسئله ممکن اسـت هورمونی باشد اما بالا بودن میزان افسردگی و استرس را در دختران نسبت به پسران نشان می دهد و همین باعث کم خوابی آنان می شود. آن ها دچار تاخیر در ریتم سیرکادین می شوند به همین دلیل خوابیدن پیش از زمان خواب برایشان سخت می شود. این مورد را به لیست سختی هایی که زن بودن دارد اضافه کنید.مهم ترین مشکلات مربوط به خواب که در دوره جوانی ایجاد می شود "جت لگ اجتماعی” یا اختلال و کم خوابی به دلایل اجتماعی می باشد. خیلی از جوانان کم تر از ۷ ساعت روزانه می خوابند و این در حالی اسـت که در حالت نرمال باید بین ۸ الی ۱۰ ساعت باشد. زنان جوان ۳۰ تا ۴۵ دقیقه بیشتر از مردان جوان نیاز به خواب دارند زیرا با انجام چند وظیفه و شغل با هم خود را خسته تر می کنند.
در سن ۲۰ سالگی سطح نیاز ما به خواب کمتر می شود و معمولا ۷ تا ۸ ساعت می خوابیم. اما افزایش تولید هورمون ها در دوره جوانی با این مقدار نیاز خواب تداخل پیدا می کند و این تداخل با دوره های قاعدگی آغاز می شود. نیمی از زنان در طول دوره قاعدگی دچار اختلال خواب می شوند.
بارداری نیز در ایجاد مشکلات خواب بی تاثیر نیست. در دوره سه ماه اول بارداری به علت بالا رفتن سطح پروژسترون فرد دچار خواب آلودگی می شود. در کنار درد و ناآرامی سندروم پاهای بی قرار شما را تا صبح بیدار نگه می دارد. این مشکل بیشتر در میان زنان رواج دارد و با پیری شیوع پیدا می کند. رایج ترین علل این مشکل در زنان کمبود آهن، تاثیرات هورمونی اسـت و تقریبا ۲۰ تا ۲۵ درصد زنان باردار سندروم پاهای بی قرار دارند. این مشکلات همچنان ادامه دارد. پس از زایمان دچار بیماری افسردگی می شوند که یکی از دلایل کم خوابی اسـت.
با بالا رفتن سن ساختار خواب ما نیز تغییر می کند. خواب ما ضعیف تر می شود و مدام از خواب بیدار می شویم و این ها باعث کم خوابی و کسالت در روز می شود و صبح ها گویی اصلا نخوابیده ایم. یائسگی این مشکل را تشدید می کند. یکی دیگر از اختلالاتی که زنان دارند آپنه خواب اسـت که آن ها را در طول روز کسل و خواب آلود می کند.مشکل بی خوابی با گذشت هر دهه عمر افزایش پیدا می کند. از میان هر ۴ زن ۴۵ تا ۶۴ ساله یکی از آن ها مشکل بی خوابی دارد. تعداد آن ها در میان زنان بالای ۶۵ سال بیشتر می شود.
و اما خانم ها برای حل این مشکل چه کنند؟ ابتدا تنظیم کنید که در ساعات خاصی به خواب بروید و در ساعات خاصی از خواب بیدار شوید. اینگونه راحت تر می توان مشکلی که ایجاد بی خوابی می کند را مشخص کرد. هر نوع عادتی که در خواب مشکل ایجاد می کند را ترک کنید. به عنوان مثال مقدار مصرف کافئین، مقدار استفاده از موبایل و لپ تاپ و… اگر هیچکدام از این ها تاثیر گذار نبود با پزشک خود مشورت کنید تا مشکل شما را برطرف کند.