زمینه پیدایش ضرب المثل آدم دروغ گو ، کلّه کلاهش سوراخ است
این مثل در رسوایی و کم‌حافظه بودن دروغ‌گویان استعمال میشود و مأخذ آن، این حکایت است که شخصی در مجلسی دروغی گفت. دیگری برای اینکه او را رسوا کند، گفت: آن‌که ته کلاهش سوراخ دارد دروغ گفت. این شخص فوراً دست به کلاه خود بُرد که ببیند سوراخ کجاست.
پیامهای ضرب المثل آدم دروغگو ، کلّه کلاهش سوراخ است
۱. دروغگو کم‌حافظه است.
۲. سخن غیرحق و غیرواقعی در حافظه نمی‌ماند.
****
«إِنَّ اللَّهَ لَا یَهْدِی مَنْ هُوَ کَاذِبٌ کَفَّارٌ؛ خداوند آن کس را که دروغگو و کفرا‌ن‌کننده است هرگز هدایت نمی‌کند (و از رسیدن به هدف باز می‌دارد)». (زمر: ۳)
رسول خدا(صلی الله علیه وآله): «اِنَّ الْکِذْبَ یُسَوِّدُ الْوَجْهَ؛ دروغ روسیاهی می‌آورد.»
امام علی(علیه السلام): «اَلْکاذِبُ مُهانٌ ذَلیلٌ؛ دروغگو، حقیر و خوار است.»
امام علی(علیه السلام): «عاقُبَهٌ الْکِذْبِ مَلامَهً وَ نَدامَهٌ؛ سرانجام دروغگویی، سرزنش و پشیمانی است».
- آدم دروغگو کم حافظه است:
چون حقیقتی در گفته های دروغگو نیست ، زیرا حرف بی اساس و ساختگی در حافظه شخص دروغگو نمی ماند ، چون مطلب دروغ است به حافظه سپرده نمی شود.
- آسمان و ریسمان بهم بافتن:
دروغ و راست سر هم کردن ، حرفهای بی تناسب و بی ربط گفتن.
- با طناب پوسیده کسی به چاه رفتن:
با حرف این و آن و یا آدم دروغگویی خود را به خطر انداختن ، اعتماد بیجا به کسی کردن.
- جهاندیده بسیار گوید دروغ:
سخن کسی که از سفری بر می گردد برای شنوندگان عجیب و اغراق آمیز می آید و شاید به همین جهت چنین مثالی گفته شده.
- جهنم هم به این گرمی نیست:
دروغی بگو که به عقل بگنجد ، این طور هم که تو ادعا می کنی نیست.
- از روباه پرسیدند: شاهدت کیست؟ گفت دمم:
به دروغگویانی می گویند که دروغگوی دیگری را به شهادت می طلبد.
۸ خصوصیات مهم افراد دروغگو عبارتند از :
۱-چرب زبانی : بهترین وسیله فرد دروغگو چرب زبانی او است لذا سعی می کنند خود را بیش از اندازه مودب و شخصی محترم نشان دهد و با جلب اعتماد دیگران به سادگی آنها را فریب می دهد پس مطمئن باشید کسی که شما را تعریف و تمجید می کند قصد فریب شما را دارد .
۲- سخنان ضد و نقیض : اگر خوب و با دقت به حرفهای دروغگو توجه کنید کم و بیش به تناقض گویی او پی خواهید برد لذا می توانید با طرح سوالاتی ثبات و تعادل فکری او را بهم ریخته تا دروغگو چهره واقعی خود را بیشتر برای شما نمایان سازد.
۳-کم حافظه بودن: از قدیم گفته اند دروغ گو کم حافظه است اگر فردی منطقی باشید که عجولانه تصمیم نمی گیرید می توانید بعد از مدتی پیرامون موضوع از فرد سوال کنید خواهید دید جوابی که می دهد متفاوت از آنچیزی است که گفته بود.
۴- قسم خوردن: توجه کنید اگر سخنی که فرد می گوید راست بوده و صحت دارد نیازی به قسم خوردن ندارد پس قول قسم های فرد دروغگو را نخورید .
۵-دادن وعده های فریبنده: از قدیم گفته اند : شخص دروغگو فرد طمعکار را گول می زند . و بخاطر همین مسئله است که افراد شیاد و حقه باز با دادن وعده ها خوب اشخاص را گول زده و آنها را به خاک سیاه می نشانند و دارو ندار آنها را از دستشان در می آورند پس اگر می خواهید ره صد ساله را یک شبه بپیمایید و حرص و طمع بر شما غالب شده است مواظب باشید سرتان بی کلاه نماند.
۶-دقت کنید اگر سوالی پیرامون موضوع بحث شده از فرد دروغگو می کنید معمولآ با مواد ذیل از جانب او برخورد خواهید کرد:
الف:وانمود می کند سوال شما را متوجه نشده است و از شما می خواهد سوالتان را تکرار کنید تا شاید از فرصت استفاده نموده و مجالی برای پاسخ دادن پیدا نماید.
ب:اگر جوابی نداشته باشد موضوع بحث را با طرح موضوعی جدید عوض می کند تا ذهن شما را از نکات حساس دور نماید خلاصه به نحوی از جواب دادن به سوال شما طفره می رود.
ج:اگر مشاهده کند شما به نوعی به او مشکوک هستید شما را به بی اعتمادی متهم ساخته و سعی می کند به نوعی موضوع را خاتمه دهد .
۷-پر حرف بودن: افرادی که راست می گویند کم حرف می زنند و بیشتر عمل می کنند و بر عکس افرادی که دروغ می گویند پرحرف هستند و کم کار و راحت طلب. بخاطر همین است که فرد دروغگو برای اینکه به اصطلاح مخ طرف را بزند مجبور به پر حرفی می شود تا بنحوی طرف مقابلش را متقاعد ساخته و قول بزند و علت کم حافظه بودن شخص دروغگو نیز همین مسئله است.
۸-حرکات اضافی بدن: فرد دروغگو با حرکات اضافی سر و دست و … سعی می کند به نحوی مقصود خود را به کرسی بنشاند و معمولآ در بیان موضوع نیز کلی گویی کرده و به گونهای گنگ و مبهم حرف می زنند تا طرف مقابل را گیج کرده و به اصطلاح از آب گل آلود ماهی بگیرد.