تلاشی برای فهم ماهیت تفاوتهای زندگی روزمرهی والدین و فرزندان
اشاره
مواجههی فرزندان با والدین یا به عبارت دیگر نسل جدید با نسل قدیم چگونه اسـت؟ از تمایزها و شکافهای جدی بین این دو نسل زیاد شنیدهایم. اختلافنظر و تفاوت سلیقه همواره بوده اسـت ولی چرا این تفاوتها امروزه تبدیل به مسئله و موجب نگرانی شدهاند. قبل از اینکه دربارهی چرایی رفتارهای نسل جدید قضاوتی بکنیم، باید ببینیم که اساساً این تمایزها و تفاوتها چیستند.مقدمه
این نوشتار برای ارائهی فهمی از سبک زندگی، به گفت و شنود دو نسل گوش فرا میدهد. دو نسل قدیم و جدید که همواره در طول تاریخ در کنار هم زیستهاند؛ والدین و فرزندان، پیران و جوانان، کودکان و پیران. در اینجا استعارهی پدر و پسر را برای توضیح وضع این دو به کار میگیریم. این دو نسل، علیرغم همگونی و همزیستی با همدیگر، به انحا و اشکال مختلف تمایزات دائمی داشته و دارند. به گونهای که ما غالباً تقابل این دو را در موقعیتهای مختلف زندگی روزمره در قالب جملاتی چون «حرف ما را گوش نمیدهند»، «نمیشنوند» و یا «آنها ما را درک نمیکنند»، میشنویم.تشابهات نسلی زندگی روزمره
مشخصههای عام زندگی روزمره، مشخصههای عصری اسـت که همگان با آن مواجه و دست به گریباناند. از جمله صفات عام سبکهای زندگی در جهان امروز، تغییر سرعت، تنوع و اهمیت فرم و مصرف اسـت.تغییر
در زندگی روزمره، «تغییر» نه تنها ممکن بلکه مطلوب اسـت؛ ممکن بودن تغییر یکی از ویژگیهای زندگی روزمره به حساب میآید. ظهور تغییر در زندگی روزمره به معنای ناپایداری امور اسـت. ناپایداری امور، کوتاه و زودهنگام بودن دورههای تغییر را نشان میدهد. این وضعیت حکایت از مُدگونگی و فصلی شدن سلایق و جهتگیریها را در اجتماع دارد. عنصر تغییر نیز در جست و جوی «چیز جدید» نهفته اسـت. با توجه به عنصر تغییر، «تنوع» نیز از دیگر مشخصههای عام زندگی روزمره شده اسـت. تنوع در زندگی روزمره به معنای امکان انتخابهای متعدد اسـت. تنوع علایق گوناگون از ابزارهای زندگی گرفته تا ارزشهای اجتماعی را گسترش داده اسـت. گزینههای بیشماری پیش روی افراد جامعه (خریدار کفش یا لباس یا وسایل آشپزخانه یا دکوراسیون خانه و غیره) وجود دارد. چنین تنوعی نشان از اولویت یافتن فرم اسـت؛ اشکال و گونههای متنوع اشیا و چیزها غالباً ماهیت ثابت و کارکردهای یکسان دارند. در واقع، تنوع بیشتر در شکل یک پدیده اسـت تا سرشت اشیا؛ بنابراین، سبکهای زندگی نیز دچار قدمت کم و انقطاعهای متعدد و مداوم شده اسـت.علایق مشترک و سلایق مختلف
از دیگر ویژگیهای عام زندگی روزمره، شکل گرفتن «علایق مشترک و سلایق مختلف» اسـت. شاید یکی از دلایل شکلگیری علایق مشترک، حاکمیت ابزار در زندگی روزمره اسـت. آنگونه که شاهد هستیم، استفاده از وسایل ارتباط جمعی، ماشین، موبایل، بین همگان جاذبه داشته یا ضرورت یافته اسـت؛ اما شکل و نحوهی استفاده از آن متفاوت اسـت، که به سلایق کاربر یا مصرف کننده برمیگردد. اهمیت یافتن سلایق، در طرح تنوعها و فرمهای مختلف زندگی روزمره، مؤثر واقع شده اسـت.سرعت
«سرعت» از جمله مهمترین ویژگی زندگی روزمره اسـت که متأثر از ابزاری شدن زندگی و ارزش یافتن تغییر اسـت. اقتضای زندگی امروز سرعت و شتاب اسـت. سرعت در جهان امروز بیقراری و دوندگی همگانی را باعث شده اسـت. پویایی مثبت اجتماعات، به اضطرابِ نرسیدن و یا دیررسیدن منجر شده اسـت. بنابراین، سرعت و عجله صفت زندگی امروز شده اسـت. مردمان امروز عشق سرعت و اضطرار دویدن دارند. سرعت تغییرات و تحولات، بیقراری را به همراه آورده اسـت. همگان میخواهند سریع برسند. در جهان پرشتاب، کسی حوصلهی اینترنت کم سرعت ندارد، کسی حوصلهی ماشین کم سرعت ندارد، 60 ثانیه چراغ قرمز سر چهارراهها به اندازهی 6 دقیقه میگذرد. گویی انسانها وقت ندارند و حوصله و صبرشان ته کشیده اسـت. شاید به این دلیل اسـت که متولیان انتظامات اجتماعی، سازوکارهایی برای کنترل سرعت تعبیه میکنند و سرعتگیر میگذارند.عامیانگی
از دیگر صفات زندگی روزمرهی امروزی «عامیانگی» اسـت. همگانی شدن امور، گرچه دامنهی مشارکت کنندگان را گسترانده اما عمق دانش و شناخت را کاهش داده اسـت. به طوری که در جامعه، همگان اقیانوسی به عمق یک بند انگشت شدهاند. چرا که میخواهند از حوزههای مختلف سردربیاورند یا در معرض اطلاعات حوزههای گوناگون قرار گیرند. انگیزهی مطلع شدن و سردرآوردن، اجتماعاتی را پرورانده که مهارت سرک کشیدن یافتهاند و بیشتر به مبادلهکنندهی اطلاعات تبدیل شدهاند تا صاحبنظر باشند. افراد خصلت ابزار گرفتهاند؛ یعنی به رسانه شبیه شده و انتقال دهندگی را از آن به عاریت گرفتهاند. با افراد مطلع بسیاری سروکار داریم که امکان بحث و گفت و گو در خصوص مسائل و موضوعات مختلف ممکن شده اسـت. امروزه اغلب افراد میتوانند با هم در زمینهی موضوعات مختلف گپ بزنند و گفت و گو کنند.زندگی روزمره و تمایزات نسلی
ویژگیهایی که گفته شد مشخصههای عام زندگی روزمره اسـت که با شدت و ضعف، اجتماعات امروز را با خود مشغول و کلیت زندگی را تحت تأثیر قرار داده اسـت. این ویژگیها بدون توجه به سبکهای زندگی، فرهنگها، جنس و سن، بر همگان تحمیل میشود و نوع بشر با آن عجین اسـت. در ادامه در تلاشیم با توجه به ویژگیهای مذکور، تمایزات دو نسل را مورد توجه قرار دهیم.پینوشتها:
1- دکتری علوم سیاسی از دانشگاه علامه طباطبایی.
2- الوین تافلر (1393) شوک آینده، ترجمهی حشمتالله کامرانی، تهران: فرهنگ نشر نو، ص 37.
3- همان: 38.
4- همان: 39.
5- همان: 40.
تلاشی برای فهم ماهیت تفاوتهای زندگی روزمرهی والدین و فرزندان
اشاره
مواجههی فرزندان با والدین یا به عبارت دیگر نسل جدید با نسل قدیم چگونه اسـت؟ از تمایزها و شکافهای جدی بین این دو نسل زیاد شنیدهایم. اختلافنظر و تفاوت سلیقه همواره بوده اسـت ولی چرا این تفاوتها امروزه تبدیل به مسئله و موجب نگرانی شدهاند. قبل از اینکه دربارهی چرایی رفتارهای نسل جدید قضاوتی بکنیم، باید ببینیم که اساساً این تمایزها و تفاوتها چیستند.مقدمه
این نوشتار برای ارائهی فهمی از سبک زندگی، به گفت و شنود دو نسل گوش فرا میدهد. دو نسل قدیم و جدید که همواره در طول تاریخ در کنار هم زیستهاند؛ والدین و فرزندان، پیران و جوانان، کودکان و پیران. در اینجا استعارهی پدر و پسر را برای توضیح وضع این دو به کار میگیریم. این دو نسل، علیرغم همگونی و همزیستی با همدیگر، به انحا و اشکال مختلف تمایزات دائمی داشته و دارند. به گونهای که ما غالباً تقابل این دو را در موقعیتهای مختلف زندگی روزمره در قالب جملاتی چون «حرف ما را گوش نمیدهند»، «نمیشنوند» و یا «آنها ما را درک نمیکنند»، میشنویم.تشابهات نسلی زندگی روزمره
مشخصههای عام زندگی روزمره، مشخصههای عصری اسـت که همگان با آن مواجه و دست به گریباناند. از جمله صفات عام سبکهای زندگی در جهان امروز، تغییر سرعت، تنوع و اهمیت فرم و مصرف اسـت.تغییر
در زندگی روزمره، «تغییر» نه تنها ممکن بلکه مطلوب اسـت؛ ممکن بودن تغییر یکی از ویژگیهای زندگی روزمره به حساب میآید. ظهور تغییر در زندگی روزمره به معنای ناپایداری امور اسـت. ناپایداری امور، کوتاه و زودهنگام بودن دورههای تغییر را نشان میدهد. این وضعیت حکایت از مُدگونگی و فصلی شدن سلایق و جهتگیریها را در اجتماع دارد. عنصر تغییر نیز در جست و جوی «چیز جدید» نهفته اسـت. با توجه به عنصر تغییر، «تنوع» نیز از دیگر مشخصههای عام زندگی روزمره شده اسـت. تنوع در زندگی روزمره به معنای امکان انتخابهای متعدد اسـت. تنوع علایق گوناگون از ابزارهای زندگی گرفته تا ارزشهای اجتماعی را گسترش داده اسـت. گزینههای بیشماری پیش روی افراد جامعه (خریدار کفش یا لباس یا وسایل آشپزخانه یا دکوراسیون خانه و غیره) وجود دارد. چنین تنوعی نشان از اولویت یافتن فرم اسـت؛ اشکال و گونههای متنوع اشیا و چیزها غالباً ماهیت ثابت و کارکردهای یکسان دارند. در واقع، تنوع بیشتر در شکل یک پدیده اسـت تا سرشت اشیا؛ بنابراین، سبکهای زندگی نیز دچار قدمت کم و انقطاعهای متعدد و مداوم شده اسـت.علایق مشترک و سلایق مختلف
از دیگر ویژگیهای عام زندگی روزمره، شکل گرفتن «علایق مشترک و سلایق مختلف» اسـت. شاید یکی از دلایل شکلگیری علایق مشترک، حاکمیت ابزار در زندگی روزمره اسـت. آنگونه که شاهد هستیم، استفاده از وسایل ارتباط جمعی، ماشین، موبایل، بین همگان جاذبه داشته یا ضرورت یافته اسـت؛ اما شکل و نحوهی استفاده از آن متفاوت اسـت، که به سلایق کاربر یا مصرف کننده برمیگردد. اهمیت یافتن سلایق، در طرح تنوعها و فرمهای مختلف زندگی روزمره، مؤثر واقع شده اسـت.سرعت
«سرعت» از جمله مهمترین ویژگی زندگی روزمره اسـت که متأثر از ابزاری شدن زندگی و ارزش یافتن تغییر اسـت. اقتضای زندگی امروز سرعت و شتاب اسـت. سرعت در جهان امروز بیقراری و دوندگی همگانی را باعث شده اسـت. پویایی مثبت اجتماعات، به اضطرابِ نرسیدن و یا دیررسیدن منجر شده اسـت. بنابراین، سرعت و عجله صفت زندگی امروز شده اسـت. مردمان امروز عشق سرعت و اضطرار دویدن دارند. سرعت تغییرات و تحولات، بیقراری را به همراه آورده اسـت. همگان میخواهند سریع برسند. در جهان پرشتاب، کسی حوصلهی اینترنت کم سرعت ندارد، کسی حوصلهی ماشین کم سرعت ندارد، 60 ثانیه چراغ قرمز سر چهارراهها به اندازهی 6 دقیقه میگذرد. گویی انسانها وقت ندارند و حوصله و صبرشان ته کشیده اسـت. شاید به این دلیل اسـت که متولیان انتظامات اجتماعی، سازوکارهایی برای کنترل سرعت تعبیه میکنند و سرعتگیر میگذارند.عامیانگی
از دیگر صفات زندگی روزمرهی امروزی «عامیانگی» اسـت. همگانی شدن امور، گرچه دامنهی مشارکت کنندگان را گسترانده اما عمق دانش و شناخت را کاهش داده اسـت. به طوری که در جامعه، همگان اقیانوسی به عمق یک بند انگشت شدهاند. چرا که میخواهند از حوزههای مختلف سردربیاورند یا در معرض اطلاعات حوزههای گوناگون قرار گیرند. انگیزهی مطلع شدن و سردرآوردن، اجتماعاتی را پرورانده که مهارت سرک کشیدن یافتهاند و بیشتر به مبادلهکنندهی اطلاعات تبدیل شدهاند تا صاحبنظر باشند. افراد خصلت ابزار گرفتهاند؛ یعنی به رسانه شبیه شده و انتقال دهندگی را از آن به عاریت گرفتهاند. با افراد مطلع بسیاری سروکار داریم که امکان بحث و گفت و گو در خصوص مسائل و موضوعات مختلف ممکن شده اسـت. امروزه اغلب افراد میتوانند با هم در زمینهی موضوعات مختلف گپ بزنند و گفت و گو کنند.زندگی روزمره و تمایزات نسلی
ویژگیهایی که گفته شد مشخصههای عام زندگی روزمره اسـت که با شدت و ضعف، اجتماعات امروز را با خود مشغول و کلیت زندگی را تحت تأثیر قرار داده اسـت. این ویژگیها بدون توجه به سبکهای زندگی، فرهنگها، جنس و سن، بر همگان تحمیل میشود و نوع بشر با آن عجین اسـت. در ادامه در تلاشیم با توجه به ویژگیهای مذکور، تمایزات دو نسل را مورد توجه قرار دهیم.پینوشتها:
1- دکتری علوم سیاسی از دانشگاه علامه طباطبایی.
2- الوین تافلر (1393) شوک آینده، ترجمهی حشمتالله کامرانی، تهران: فرهنگ نشر نو، ص 37.
3- همان: 38.
4- همان: 39.
5- همان: 40.