۱-عصبانیت شدید و ناگهانی
این روزها کم نیستند، تعداد افرادی که به ناگاه از کوره در میروند و مانند آتشفشانی از خشم فوران میکنند، اما همین عصبانیت ناگهانی بلای جان قلب است، در نتیجه توصیه میشود در همه حال خونسردی خود را حفظ کنید. نتایج یک پژوهش در استرالیا نشان میدهد، خشم و از کوره در رفتن امکان خطر سکته قلبی را بالا میبرد. به عقیده این محققان، عصبانیت شدید امکان بروز نوع خاصی از انفارکتوس بهنام «تاکو تسوبو» (Tako-tsubo) را فراهم میکند.
*چرا و چگونه چنین عاملی باعث سکته میشود؟
زمانیکه به یکباره از کوره در میروید، بدن، آدرنالین ترشح میکند و این هورمون ضربان قلب را بالا میبرد. متاسفانه میزان بالای آدرنالین برای سلولهای قلبی سمی است. اگر رگهای خونی از قبل دچار اشکال و تنگی باشد، نمیتواند مایحتاج قلب برای ادامه تپش را فراهم سازد. در نتیجه قلب دچار حمله ناگهانی میشود.
۲-اضطراب بیش از حد
اضطراب مداوم ردپای خود را روی پوست، گوارش و سر به جا میگذارد و به قلب نیز رحم نمیکند. استرس زیاد در افرادی که مشکلات قلبی مانند فشار خون بالا دارند خطر گرفتگی عروق و انفارکتوس را بالا میبرد.
*چرا و چگونه چنین عاملی باعث سکته میشود؟
استرس فشار وارده به قلب و در نتیجه نیاز به اکسیژن را افزایش میدهد. درست مانند یک خودرو که در سرعتهای بالا به سوخت بیشتری نیاز دارد. زمانی که بدن دچار استرس میشود، هورمونهایی که ضربان قلب را بالا میبرد بیشتر ترشح میشود. اگر رگها به دلیل مصرف دخانیات یا دیابت و موارد دیگر در معرض گرفتگی باشد، قلب به میزان کافی سوخت یعنی اکسیژن برای رویارویی با این سرعت بالا دریافت نمیکند و در نتیجه دچار اشکال میشود.
۳-رابطه جنسی غیرعادی
امکان سکته قلبی در حین رابطه جنسی بیش از حد پرحرارت امکانپذیر، اما چندان شایع نیست. محققان آمریکایی سلامت قلب، گروهی از مردان بین 50 تا 60 سال را قبل و بعد از رابطه جنسی مورد بررسی قرار دادند. محققان مشاهده کردند که در یک درصد افراد شرکتکننده خطر بروز سکته قلبی بعد از رابطه جنسی پرحرارت به میزان 7 /2 درصد افزایش مییابد.
*چرا و چگونه چنین عاملی باعث سکته میشود؟
این مورد بسیار نادر است اما باید بدانید که رابطه جنسی نیز مانند ورزش باعث افزایش ضربان قلب میشود. در نتیجه افرادی که قلب حساس و ضعیفی دارند باید هوشیارتر باشند. اگر این افراد به درستی داروهای مربوط به قلب را مصرف کنند، حواسشان به شیوه تنفسشان باشد و موارد منع مصرف داروها را رعایت کنند میتوانند احتمال بروز این مشکل را به حداقل برسانند. توجه داشته باشید که هر نوع تنگی نفس یا درد در قفسه سینه بعد از فعالیت جنسی(حتی دردهای خفیف) باید مورد بررسی پزشکی قرار بگیرد.
۴-مصرف بیش از اندازه چربی
انواع پنیرها، سسها، فستفودها و... سرشار از چربی است. اگر عادت به خوردن مواد غذایی اینچنینی دارید ، حواستان به سلامت قلبتان باشد. نتایج پژوهشی که روی 1968 قربانی سکته قلبی انجام شده، نشان میدهد 158 نفر از این قربانیان 26 ساعت قبل از حادثه غذای چرب مصرف کرده بودند.
*چرا و چگونه چنین عاملی باعث سکته میشود؟
به عقیده محققان، مصرف یک وعده غذای چرب باعث بروز سکته قلبی نمیشود. اما اگر به خوردن این قبیل غذاها عادت دارید بهتر است بدانید که کلسترول خونتان بالا رفته و خطر تصلب شرایین یعنی مسدود شدن عروق افزایش پیدا میکند و در این صورت نیز راهی جز سکته قلبی باقی نمیماند.
۵-ورزشهای مقاومتی مانند بدنسازی
شکی نیست که ورزش برای سلامت مفید است، اما به شرطی که با توجه به شرایط جسمیتان ورزش مناسبی انتخاب کرده باشید. به طور کلی، بهتر است ورزشهای استقامتی مانند پیادهروی یا دوچرخهسواری را برای سالم بودن انتخاب کنید. این ورزشها برای افزایش سلامت قلب مفید است و باعث کاهش عوامل بروز سکته قلبی مانند کلسترول یا فشار خون میشود. در عوض ورزشهای مقاومتی مانند بدنسازی این تاثیر را به جا نمیگذارد. توجه داشته باشید در حین بلند کردن وزنههای سنگین، فرد نفس خود را حبس میکند. اگر این افراد سابقه فامیلی داشته باشند و از سلامت قلبی بالایی برخوردار نباشند باید بیشتر احتیاط کنند.
*چرا و چگونه چنین عاملی باعث سکته میشود؟
انجام ورزشهای مقاومتی که باعث بسته شدن دهان میشود مانع از رسیدن اکسیژن کافی به قلب میشود چون تنفس به درستی انجام نمیشود. در نتیجه در افرادی که قلب حساس و آسیبپذیری دارند باعث افزایش خطر سکته قلبی میشود. اگر تصور میکنید قلب آسیبپذیری دارید بهتر است ابتدا ورزش مورد نظر را به صورت آزمایشی انجام دهید تا نوع و تاثیر آن را روی جسمتان مشاهده کنید.
یک متخصص بیماریهای قلب و عروق گفت: شناخت علائم سکتهها به درمان زودهنگام بیمار کمک شایانی میکند.
دکتر بابک فغفوریان اظهار کرد: درد قفسه سینه و پشت جناق سینه همراه با تعریق، تهوع و استفراغ از علائم ابتلا به سکته قلبی به شمار میرود.
وی با بیان اینکه در برخی موارد سکتههای قلبی با علائمی نظیر درد فک، بالای ناف و گردن نیز همراه است، تصریح کرد: درد ناشی از سکته قلبی معمولا بیش از 20 دقیقه طول میکشد و با گذشت زمان نیز بر شدت آن افزوده میشود.
وی در خصوص کیفیت درد ناحیه قلبی ناشی از سکته گفت: درد شدید، مبهم و منتشر است و بیمار فشار و سنگینی را در قلب خود احساس میکند و گاهی نیز به صورت سوزش سردل است.
این متخصص قلب و عروق عنوان کرد: سکته قلبی بر اثر انسداد یکی از رگهای قلبی اتفاق میافتد که درمان آن نیز با توجه به شرایط بیمار از دارو درمانی تا جراحی متفاوت است.
فغفوریان افزود: سکته قلبی یک بیماری شایع میان افراد است که بعد از سنین میانسالی شیوع آن بیشتر میشود؛ به طوری که مردان بالای 40 سال و زنان سنین بالای 50 سال بیش از دیگران در معرض خطر ابتلا به سکتههای قلبی قرار دارند.
وی ادامه داد: عواملی مانند فشار خون بالا، چربیخون، چاقی، دیابت، سابقه فامیلی و دیگر عوامل زمینهساز، خطر بروز سکتههای قلبی را در میان افراد افزایش میدهد.
این متخصص قلب و عروق در پایان توصیه کرد: فردی که دچار سکته قلبی شده را تا جایی که ممکن است حرکت ندهید و هر چه سریعتر به مرکز اورژانس برای انجام اقدامات درمانی برسانید.
خیلیها از سکته مغزی بیش ازسکته قلبی میترسند و معتقدند نجات و بازگشت به وضعیت طبیعی پس از سکته مغزی به سختی ممکن است. در این که سکته مغزی میتواند ناتوانیهای ذهنی و فیزیکی بسیاری به دنبال داشته باشد، شکی وجود ندارد، اما نکته مهم آن است که این عارضه مغزی در بسیاری موارد قابل پیشگیری است.
جالب آن که بررسیها نشان میدهد 90 درصد سکتههای مغزی تحت تاثیر عوامل خطری ایجاد میشود که قابل پیشگیری و کنترل هستند. این عوامل شامل فشار خون و چربی بالا، دیابت، سیگار و الکل، توقف تنفسی حین خواب، چاقی و کمتحرکی میشود.
دکتر فرزاد اشرافی، متخصص مغز و اعصاب با تاکید بر این که کنترل این عوامل خطر در 80 درصد موارد از عود سکته مغزی پیشگیری میکند، میگوید: گرچه سن بالا، جنسیت و نژاد نیز در بروز سکته مغزی نقش دارند، اما تاثیر آنها در بروز این عارضه خطرناک مغزی بسیار کمتر از عواملی است که قابل کنترل و پیشگیری هستند.
وی در گفتوگو با جامجم میافزاید: خوشبختانه عوامل خطری چون فشار خون و چربی بالا، دیابت، چاقی، مصرف سیگار و چربی خون با تغییر سبک زندگی قابل اصلاح است. در واقع از یک سو، درمان دارویی فشار خون، دیابت و چربی خون بالا، خطر ابتلا به سکته مغزی را کاهش میدهد و از سوی دیگر، فعالیت بدنی مناسب، رژیم غذایی کمنمک و کمچربی در کاهش ابتلا به گرفتگی عروق قلبی و مغزی نقش دارند.
بیماران قلبی بیشتر در خطرند
یکی از شایع ترین علل سکته مغزی رها شدن لخته از قلب و ورود به مغز است که باعث ایجاد سکته مغزی میشود.
به گفته این متخصص، مشکلات قلبی شامل اختلالات ریتم قلب، ناهنجاری دریچهای قلب و سکتههای قلبی به علت آمبولی (لخته) است. همچنین افراد مبتلا به بیماریهای قلبی ـ عروقی به نوبه خود فاکتورهای خطری مثل فشار خون بالا، چربی خون بالا و دیابت دارند که خطر سکته مغزی را نیز افزایش میدهد.
سکته مغزی در سایه بیماریهای متابولیکی
بیماریهای متابولیکی مثل دیابت، فشار خون بالا و چربی خون بالا در ایجاد خطر سکته مغزی نقش دارند.
دکتر اشرافی: فعالیت بدنی مناسب رژیم غذایی کمنمک و کمچربی در کاهش ابتلا به گرفتگی عروق قلبی و مغزی نقش دارند |
در این میان، فشار خون بالا یکی از مهمترین فاکتورهای خطر سکته مغزی و خونریزیهای داخل مغز است. به بیان دیگر، اختلالات متابولیک از طریق افزایش ارترواسکلروز، خطر سکته مغزی را افزایش میدهد.
چاقی نیز از عوامل خطر سکته مغزی است. البته چاقی ناحیه شکم در ایجاد خطر سکته مغزی نقش بیشتری دارد. بر این اساس، کاهش وزن باعث کاهش فشار خون و بهبود وضعیت متابولیک مثل کاهش قند خون و چربی خون میشود.
چه کنیم تا مغزمان سکته نکند؟
جالب است بدانید بروز سکته مغزی در آقایان به علت بالا بودن بروز عوامل خطر بیشتر از خانمهاست، ولی عوارض سکته مغزی در خانمها بیشتر از آقایان است.
این متخصص مغز و اعصاب با تاکید بر این که مصرف داروهای ضدبارداری خوراکی نیز خطر سکته مغزی را در خانمها افزایش میدهد، میگوید: خطر سکته مغزی در خانمهای سیگاری که قرصهای ضدبارداری مصرف میکنند و بالای 35 سال دارند نیز زیاد است.
وی میافزاید: بیشک، درمان فشار خون بالا در کاهش خطر اترواسکلروز نقش دارد. بررسیها نشان میدهد کاهش 10 میلیمتر جیوه در فشار خون تا 33 درصد خطر سکته مغزی را کاهش میدهد. البته کاهش مصرف نمک (کمتر از 1800 میلیگرم در روز) نیز باعث کاهش فشار خون میشود.
به گفته دکتر اشرافی، کاهش وزن نیز به کم شدن فشار و قند خون کمک میکند که برای کنترل قند خون بالا، دارو، رژیم غذایی و فعالیت بدنی توصیه میشود. بر این اساس، فعالیت بدنی متوسط به مدت 30 دقیقه در روز برای پنج روز در هفته و فعالیت بدنی شدید سه روز در هفته باعث کاهش فاکتورهای خطر گرفتگیهای عروقی میشود.
از سوی دیگر، خودداری از نوشیدن الکل و کشیدن سیگار، خطر نسبی سکته مغزی را کاهش میدهد. بیشک برخورداری از یک رژیم غذایی حاوی سبزیجات و میوهجات که فیبر زیاد دارند، خوردن روغن زیتون، خودداری از مصرف چربیهای اشباع شده، نخوردن فستفودها، کاهش مصرف گوشت قرمز و افزایش مصرف گوشت سفید بهویژه ماهی نیز در پیشگیری از سکته مغزی بسیار موثر خواهد بود.
پونه شیرازی
دانش و سلامت
دکتر زهرا عبدالهی گفت: مطالعات نشان داده است، کاهش حدود ۶ گرم نمک دریافتی روزانه باعث کاهش ۲۴ درصدی سکته مغزی و کاهش ۱۸ در صدی بیماری عروق کرونر می شود.
وی افزود: مطالعات دیگری نیز نشان داده است که با کاهش ۲۵ درصدی مصرف نمک، ریسک بیماری های قلبی عروقی به میزان ۲۵ درصد کاهش می یابد
توصیه وزارت بهداشت؛
کم نمک غذا بخورید تا خطر سکته کاهش یابد
تاریخ انتشار : چهارشنبه ۲۹ دی ۱۳۹۵ ساعت ۰۸:۳۰
نمک
سرپرست دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، بر مصرف کمتر نمک برای کاهش بروز سکته های مغزی و قلبی تاکید کرد.
وی افزود: مطالعات دیگری نیز نشان داده است که با کاهش ۲۵ درصدی مصرف نمک، ریسک بیماری های قلبی عروقی به میزان ۲۵ درصد کاهش می یابد
توصیه وزارت بهداشت؛
کم نمک غذا بخورید تا خطر سکته کاهش یابد
تاریخ انتشار : چهارشنبه ۲۹ دی ۱۳۹۵ ساعت ۰۸:۳۰
نمک
سرپرست دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، بر مصرف کمتر نمک برای کاهش بروز سکته های مغزی و قلبی تاکید کرد.
وی افزود: مطالعات دیگری نیز نشان داده است که با کاهش ۲۵ درصدی مصرف نمک، ریسک بیماری های قلبی عروقی به میزان ۲۵ درصد کاهش می یابد