به گزارش جام جم سرا به نقل از برترینها، عملکرد درخشان و اخلاق حرفه‌ای عالی باعث میشود در شغل‌تان پیش‌رفت کنید- اما در نهایت روابط‌تان تعیین کننده‌ی موفقیت با عدم موفقیت شما در کارتان هستند.
«مایکل کر»، سخنران بین‌المللی کسب‌وکار و نویسنده «مزیت طنز» می‌گوید: «آدم‌ها باید به یاد داشته‌باشند دوست‌داشتنی بودن به موفقیت در کارشان کمک می‌کند، برعکس، اگر شخصی دوست‌تان نداشته‌باشد شاید منجر به کشمکش، ناکارآمدی، و استرس شود. ممکن است این در نهایت تاثیر شگرفی بر میزان شادی شما در کار داشته‌باشد».
«رایان کان»، بنیان‌گذار موسسه «هایرد گروپ» و مبدع دوره‌های برخط «چگونه استخدام شویم» با این نظر موافق است. او می‌گوید:«توانایی پایه‌ریزی روابط کاری مثبت با همکاران و رییس‌تان میتواند امتیازی کلیدی در شغل‌تان باشد».
«این کار منافع زیادی دارد. اول از همه، هیچ‌وقت نمی‌دانید چه‌وقت برای تکمیل پروژه یا رسیدن به مقصودی نیاز به کمک یا توصیه دارید یا از چه کسی باید کمک بخواهید. داشتن شبکه‌ای بزرگ از آدم‌هایی که مشتاق هستند کمک‌تان کنند عاملی تعیین‌کننده در موفقیت شما است».
البته، کر و کان هر دو می‌گویند شما باید هیشه با همه _بدون توجه به رتبه آنها در شرکت_طوری رفتار کنید که دوست دارید با شما رفتار کنند، اما تعدادی از آدم‌ها هستند که اگر می‌خواهید موفق شوید باید به‌طور خاص با آنها خوب باشید:
این آدم‌های به‌خصوص اینها هستند:
۱. رییس‌تان. مدیر شما کسی است که تصمیم‌های مربوط به ترفیع و افزایش حقوق را می‌گیرد؛ شخصی که پروژه‌های خوب و بد را به افراد محول می‌کند؛ کسی که درباره‌ی عملکرد شما به مدیران بالا گزارش می‌دهد، ، و کسی که در نهایت زندگی کاری شما را یا فوق‌العاده می‌کند یا غیر قابل تحمل.
شما مجبور نیستید (یا نباید) با مدیرتان دوستان صمیمی باشید-و یقینا دوست ندارید چاپلوس باشید- ولی کمی خودشیرینی گاه به گاه ضرری ندارد.
به علاوه، اگر زمانی شغل‌تان را عوض کردید و نیاز داشتید رییس‌تان را به عنوان مرجعی که شما را می‌شناسد معرفی کنید، باید بدانید او چیزهای مثبتی درباره شما می‌گوید.
۲. مدیرعامل. این یکی نیاز به فکر ندارد. چرا نباید بخواهید بالاترین مدیراجرایی دوست‌تان داشته‌باشد؟
۳. رییس دفتر. نیاز دارید به سرعت قبل از یک ارائه مهم جوهر پرینتر عوض شود؟ برای یک جلسه بزرگ نیاز به اتاق کنفرانس دارید و قبلا توسط دیگری رزرو شده‌است؟ اگر با رییس دفتر دوستی نزدیکی داشته‌باشید، شاید بیش‌تر مشتاق باشد وقتی کارتان گیر است از نفوذش به نفع شما استفاده کند.
این آدم‌ها قدرت زیادی دارند. سواستفاده نکنید، ولی حتما نظر مثبت‌شان را جلب کنید.
۴. مسئول پذیرش یا مامور امنیت. این آدم‌ها معمولا در جریان همه‌چیز هستند- آنها پنهانی چشم و گوش سازمان شما هستند.
اگر نمی‌خواهید درگیرشایعه‌پراکنی‌ها شوید-و یقینا دوست ندارید به عنوان خبرچین دفتر شناخته شوید- شاید به نفع‌تان باشد با مسئول پذیرش و/یا مامور امنیت رابطه دوستانه‌ای داشته‌باشید.(یادآوری: هرچیزی را که می‌شنوید باور نکنید! )
کر می‌گوید:«مسئولان اطلاعات آدم‌های کلیدی هستند که باید با آنها آشنا شوید و رابطه‌ی خوبی برقرار کنید، آنها مخزن باارزشی از اطلاعات شرکت هستند و می‌توانند به روش‌های غیرمنتظره‌ای به شما کمک کنند، مثلا رسیدن بسته‌ای را که منتظرش هستید به شما اطلاع می‌دهند یا وقتی کسی وارد ساختمان میشود شما را آگاه می‌کنند».
به‌علاوه، احتمالا وقتی به شرکت می‌رسید، آنها نخستین کسانی هستند که می‌بینید، و همیشه خوب است روزتان را با یک استقبال گرم همراه با «صبح به‌خیر» یا لبخندی دوستانه آغاز کنیداگر دوست‌تان داشته‌باشند بیش‌تر احتمال دارد از شما چنین استقبالی بکنند.
۵. حسابدار شرکت. با کسی که به گزارش مخارج رسیدگی می‌کند دوست شوید. نه، این توصیه برای این نیست که وقتی گزارش‌ها مبهم هستند راهی برای فرار از توبیخ پیدا کنید. اما ممکن است گاهی این گزارش‌ها پیچیده و گیج‌کننده باشند و شاید سوال‌های زیادی داشته‌باشید یا گاهی اشتباه کنید، بنابراین اگر نظر مثبت این فرد را جلب کنید شاید مفید باشد.
کر می‌گوید:«دوست شدن و اعتمادسازی با آدم‌هایی که در شغل‌های مالی کلیدی هستند، در آینده وقتی می‌خواهید یک معضل مالی را حل کنید یا قرارداد یا خریدی اساسی را در میان پیچ‌وخم‌های اداری پیگری کنید بسیار سودمند خواهدبود، داشتن آدم‌هایی که طرف‌دارتان هستند شما را از بسیاری از استرس و درگیری‌ها حفظ می‌کند».
۶. کارمند آی‌تی. کر می‌گوید: جلب علاقه‌ی همه‌ی آدم‌ها در بخش آی‌تی ضروری است. وقتی سر و کله‌ی مشکلات مرتبط با فناوری پیدا میشود، اینها آدم‌هایی هستند که می‌توانند هوای‌تان را داشته‌باشند و پاسخ‌گویی و حمایت‌شان تاثیر به‌سزایی دارد.
کان می‌گوید: مهم است که در بخش خودتان با آدم‌هایی آشنا شوید در که شغل‌های مختلف هستند و با آنها در تعامل هستید. توصیه‌ای که دوست دارم به شما بکنم این است که هر هفته چند روز را به صرف نهار با کارمندان مختلف اختصاص دهید. شما به هر حال باید نهار بخورید، و این روش خوبی است که اطلاعات شخصی و حرفه‌ای بیش‌تری درمورد همکاران‌تان به‌دست بیاورید.
او می‌گوید ساده‌ترین راه برای ابراز علاقه‌ی واقعی به آدم‌ها به خاطر سپردن نام‌شان و مراودات قبلی است.اگر فراموشکار هستید، هیچ اشکالی ندارد که روی کارت‌های تماس چیزهایی یادداشت کنید.
کر می‌گوید تعریف و تمجید نیز روش موثری است(تا زمانی که واقعیت داشته‌باشد)-همین‌طور پیشنهاد کمک به همکاران یا پرسیدن نظرشان.این نشان می‌دهد به عقایدشان احترام می‌گذارید و برای‌شان ارزش قائل هستید.
۷. فردی در بخش منابع انسانی. ضرری ندارد اگر توجه یکی از پرسنل بخش نیروی انسانی را به خود جلب کنید. خوب، آنها برای کارمندان منبع فوق‌العاده‌ای هستند و معمولا می‌توانند هر سوالی را که درمورد مزایا، امتیازها، سیاست‌ها، و دستمزد دارید پاسخ دهند.
هروقت که سوال، مشکل، یا نگرانی داشته‌باشید، اینها آدم‌هایی هستند که باید با آنها صحبت کنید. اگر دوست‌تان داشته‌باشند، شاید سریع‌تر پاسخ‌تان را بدهند یا موضوع شما را در اولویت قرار دهند.
کر اضافه می‌کند:باید با آدم‌های نیروی انسانی به‌طور ویژه خوب باشید-بازهم به دلیل وسعت دانشی که عموما دارند، و به این دلیل که وقتی زمان رسیدگی به ترفیع‌ها و جابه‌جایی‌های شغلی، یا حتی ارزیابی‌های عملکرد مقرر فرا می‌رسد برداشت آنها از شخصیت شما شاید مدنظر قرار بگیرد.
کر می‌گوید میان خودشیرینی باظرافت و چاپلوسی تمام‌عیار مرزی وجود دارد.
او توضیح می‌دهد: «اگر شما حسن نیت داشته‌باشید و بدون ذهنیت اگر هوای من را داشته باشی من هوای تو را دارم» سعی کنید با هرکس که با او کار می‌کنید مهربان باشید هرگز کسی به حسن نیت شما شک نخواهدکرد.
او اضافه می‌کند: اعتبار هم نقش مهمی ایفا می‌کند. هیچ‌کس یک حقه‌باز یا کسی را که فقط در مواقع برای اثرگذاری خاصی نقاب خوش‌رویی به چهره می‌زند دوست ندارد. موضوع این است که خودتان باشید و به یاد داشته‌باشید هرچه خوش‌اخلاق‌تر باشید و هرچه بیش‌تر به اطرافیان‌تان کمک کنید، کارتان آسان‌تر و بی‌دغدغه‌تر خواهدبود، درگیری کم‌تری خواهیدداشت، کارایی بهتری در انجام امور خواهیدداشت، و شادتر خواهیدبود.
کان می‌گوید معمولا میشود به راحتی تشخیص داد چه‌وقت خودشیرینی فردی مصنوعی و ریاکارانه است. او توضیح می‌دهد: که این میتواند تاثیری برخلاف آن‌چه مدنظر بوده‌است داشته‌باشد. وقت بگذارید و همکاران‌تان را به عنوان آدم‌های عادی بشناسید. فقط یک تلاش کوچک میتواند تاثیر به‌سزایی داشته‌باشد-کسی چه می‌داند، شاید در طول این فرآیند دوستان جدیدی پیدا کردید.
کارشناسان درباره این موضوع که چگونه استرس شغلی ایجاد میشود، دیدگاه‌های متفاوتی مطرح کرده‌اند، اما تردیدی نیست این وضعیت، ناشی از عدم توازن میان تقاضای کار و ظرفیت فرد شاغل است.
تردیدی نیست استرس شغلی، پیامدهای منفی برای فرد و جامعه به دنبال دارد که می‌توان آنها را شامل پیامدهای جسمی، روانی و سازمانی دانست. در این خصوص بروز اختلالات گوارشی، قلبی ـ عروقی، نارسایی تنفسی، اختلالات غدد درون‌ریز و نقص در سیستم ایمنی بدن از عوارض جسمی ناشی از استرس شغلی به شمار می‌روند. از سوی دیگر، احتمال بروز پیامدهای روانی از‌جمله نگرانی‌های بیش از حد فرد، ناتوانی در تصمیم‌گیری، احساس سردرگمی، کاهش تمرکز، حس عدم کنترل، حواسپرتی، فراموشی‌های مکرر، بلوکه‌شدن ذهن، حساسیت بیش از حد در برابر انتقاد، بدرفتاری، دمدمی‌مزاج شدن و حتی گرایش به مصرف مواد مخدر به دنبال استرس‌های شغلی نیز زیاد است .
ناگفته پیداست بروز چنین عوارضی، هم بر کیفیت کاری افراد و هم بر تعامل آنان با خانواده و همکاران، آثار منفی و سوء برجای خواهد گذاشت.
از سوی دیگر، استرس شغلی نه‌تنها میتواند به فرد آسیب برساند، بلکه پیامدهای منفی نیز در زمینه کاری او برجای می‌گذارد و ضمن کاهش کارایی، به بهره‌وری منفی او در محیط کار و جامعه منجر میشود. این وضعیت میتواند به بیماری، غیبت، افزایش حوادث در محیط کار و ناتوانی فرد منجر شود و در عمل، به ایجاد اختلال در فعالیت‌های سازمانی، کاهش تولید و ایجاد فضایی نامناسب در محیط کار بینجامد.
چه باید کرد؟
کارشناسان انجام برخی تکنیک‌ها نظیر ورزش کردن به‌ویژه تمرینات آرام‌بخش، پرهیز از استعمال دخانیات و حتی قهوه و چای، تجویز رژیم غذایی مناسب، دورکردن فرد از افراد پرخاشگر و عصبی، تقویت تحمل و بردباری در محیط کار و احترام به دیگران را توصیه می‌کنند. در کنار همه اینها، مسئولان اداره یا محل کار نیز باید تلاش کنند متناسب با ظرفیت افراد، به آنان کار واگذار کنند. همچنین افزایش تعاملات درون سازمانی، بهبود روند تصمیم‌گیری، بهینه‌سازی محیط کار و یافتن راهکارهایی برای مشارکت دادن کارکنان در تصمیم‌گیری‌ها از‌جمله توصیه‌های کارشناسان در این زمینه است.
در واقع باید کار متناسب با ظرفیت‌ها و توانمندی‌های کارکنان باشد، به آنها اجازه استفاده از راهکارهایشان برای حل مشکلات داده شود، وظایف شغلی و مسئولیت‌های هریک از آنها به روشنی و بدون ابهام تعریف شود. علاوه بر آن، از کمک‌ها و حمایت‌های اجتماعی در بیرون از محل کار نظیر شرکت در مراسم، مسابقات و تفریحات برخوردار باشند.
بهبود محتوا و ساختار سازمان کار برای پرهیز از ایجاد عوامل خطر روانی، کنترل تغییرات در شرایط کار و بهداشت کارکنان، افزایش آگاهی، اطلاع‌رسانی، آمادگی و آموزش افراد، توسعه اهداف و راهبردهای خدمات بهداشت شغلی و کاهش ریسک نیز از دیگر توصیه‌های موثر در کاهش استرس‌های شغلی است.
مینا نعمتی شهری