آن روزی که نخستین لپتاپ را دیدم، خوب به خاطر دارم. پس از مدرسه به یکی از مراکز خدمات کامپیوتر رفته بودم که چشمم به جمال آن لپتاپ روشن شد! برای منی که به تازگی صاحب یک کامپیوتر با مانیتور بزرگ ۱۴ اینچی آن دوران شده بودم، دیدن یک وسیله که انقدر ظریفانه همه چیز را در خودش جای داده بود، جای بسی شگفتی داشت.
در آن روزگار خبری از اینترنت نبود و تازه دایال آپ داشت پای خودش را به خانهها باز میکرد. برای خریدن یک سیدی مجبور به پرداخت هزینه بالایی بودیم و فلاپی دیسکها یکی از وسایل رایج برای انتقال اطلاعات محسوب میشد. پس قاعدتا دیدن یک لپتاپ با چنان ظاهر جمع و جوری، درست به مانند مشاهده یک خودروی تمام برقی چون تسلا در خیابانهای امروز تهران میمانست!
خوشبختانه سرعت رشد فناوری بهقدری در این سالها سرعت گرفته که لپتاپها علاوه بر آنکه دارای قیمتی بهتر شدند، از نظر تنوع و قدرت نیز رو به پیشرفت گذاشتند. دیگر سازندگان محدود به چند برند مشهور اون روزگار چون توشیبا، آیبیام، دل و اچپی نمیشد و هر سازنده با کلی مدل مختلف، خریداران را به سمت محصولاتش ترغیب میکرد. بازار لپتاپهای ۱۵ اینچی بسیار داغ بود و سرانجام در حدود ۱۰ سال پیش، نخستین همراه کامپیوتریام را خریدم! یک لپتاپ مشکی رنگ تایوانی که اتفاقا خاطرات خیلی خوبی را در کنارش کسب کردم و به عنوان یک یار وفادار، همیشه پا به پایم پیش آمد.
دیگر لپتاپها به قدری طرفدار پیدا کرده بودند که بسیاری آنها را قاتل کامپیوترهای دسکتاپ دانسته و منتظر بودند تا بهزودی فاتحه بلندی برای شادی روح پیسیهای خانگی خوانده شود. اما از آنجایی که در همیشه بر یک پاشنه نمیچرخد، سر و کله دستگاه جدیدی به نام تبلت ناگهان در بازار پیدا شد. استیو جابز فقید با یک آیپد بر روی صحنه آمد و پس از آن، سازندگان ریز و درشت مشغول تولید این لوحهای لمسی شدند. همین امر سبب شد تا پیش از آنکه خرمای دسکتاپها را بخوریم، خودمان را مشغول همزدن حلوای لپتاپها ببینیم و هر روز از گوشه و کنار خبر میرسید که عصر لپتاپها بهزودی سر آمده و تبلتها بر مسند قدرت خواهند نشست.
اما ظاهرا لپتاپها قصد نداشتند که به این راحتی دست از سر کاربران بردارند و پس از یک دوره هیجان که به واسطه ورود انواع تبلتها به بازار ایجاد شد، این دستگاههای دوست داشتنی دوباره خودی نشان داده و ثابت کردند که نه تنها قرار نیست از بازار حذف شوند، بلکه این تبلت است که در حال فراموشی بوده و محبوبیت سابق را ندارد. لپتاپها خودشان را به فراز قلهای رسانده و بلند فریاد میزدند: ما نمیمیریم! اما واقعا چرا این دستگاههای دوست داشتنی بدون آنکه دارای تغییری بنیادین در چهره خودشان بشوند، همچنان از محبوبهای بازار هستند؟
اگر به بازار دیجیتال سر بزنید، شاید با خودتان بگویید که تلفنهای همراه دارای بیشترین تنوع هستند، اما اگر از ما سوال بپرسید، میگوییم این لپتاپها هستند که بیشترین تنوع را دارند. در واقع اگر شما از یک مدل گوشی خوشتان بیاید، در اکثر موارد فقط رنگ و یا حافظه داخلی آن را میتوانید در هنگام خرید انتخاب کنید اما اگر به یک لپتاپ علاقهمند شوید، متوجه خواهید شد که نه تنها در رنگ و حافظه داخلی، بلکه در پردازنده، مقدار رم، کارت گرافیک و حتی وضوح تصویر نمایشگر هم دارای حق انتخاب هستید.
با توجه به آنکه سازندگان خیلی راحتتر در مقایسه با موبایل و تبلت میتوانند کانفیگ لپتاپها را تغییر دهند، برای همین چنین سطح بالایی از تنوع حتی در ساخت یک مدل ایجاد میشود و همین امر باعث میگردد که خریدار، بازهای گسترده برای انتخابش داشته باشد و حتی بتواند مواردی چون حافظه داخلی و یا رم را پس از خرید نیز دچار تغییر کند.
اگر نگاهی به دنیای تلفنهای همراه بیندازیم، متوجه میشویم که بیشترین فروش برای گوشیهای میان رده و ارزان قیمت است اما بار پیشرفت و جلو راندن این صنعت را گوشیهای پرچمدار برعهده گرفتهاند. در واقع مشخصات یک گوشی فلگشیپ است که مسیر آینده این صنعت را ترسیم کرده و همگان را نسبت به آن امیدوار نگاه میدارد.
حال این داستان برای لپتاپها نیز در حال تکرار است. اولترابوکهای فلزی و پیشرفته، نقش پرچمداران این بخش را بازی کرده و بهخوبی مشخص میکنند که این بخش از بازار در حال نفس کشیدن است. اپل جدیدترین مکبوک خودش را با تولبار لمسی معرفی کرد و مایکروسافت بر روی سرفیسبوکهایش حتی بیشتر از تلفنهای همراهش مانور میدهد (اصلا مگر موبایل هم دارد؟). لنوو لپتاپهای باریک و جذاب سری یوگا را توسعه داده و ایسوس نیز تمرکز خودش را بر روی رده ذنبوک گذاشته است. حتی یکی از خبرسازترین محصولات ورودی در سال جاری میلادی، لپتاپ XPS 13 کمپانی دل بود که بهخاطر طراحی زیبایش، طرفداران زیادی پیدا کرد.
پس نگاهی به سردمداران لپتاپها به خوبی نشان میدهد که آنها نمیخواهند بمیرند!
شاید اصلیترین تفاوت یک تبلت با لپتاپ، بهخصوص پس از ورود نمونههای ویندوزی به بازار، همین وجود کیبورد فیزیکی است. شاید بسیاری به اشتباه در ابتدا تصور کردند که صفحات لمسی با کیفیت به همراه کیبوردهای مجازی، آینده این صنعت خواهد بود اما زهی خیال باطل، هیچ چیزی نمیتواند جای یک کلید فیزیکی را بگیرد. همین الان که مشغول تایپ کردن هستم، بهخوبی میدانم که با یک کیبورد مجازی، نه فقط از سرعتم کاسته میشد، بلکه میزان خطا نیز به حد قابل توجهی بالا میرفت و اصلا همین صدای چلپ چلپ تایپ کردن، خودش یکی از مزایای لپتاپ داشتن است!
البته برخی سازندگان سعی کردند تا یک کیبورد بلوتوثی و یا جداشونده را نیز به همراه تبلت خود عرضه کنند اما بازار استقبال چندانی از این مورد نکرد، چون با این وضعیت قیمت تبلتها به همین لپتاپها میرسید و از سوی دیگر، خبری از امکانات بالاتر لپتاپها چون سیستم عامل پیشرفتهتر یا پورتهای بیشتر نبود.
بیشترین سیستم عامل مورد استفاده بر روی لپتاپها، ویندوز است و پس از آن مکینتاش و سپس در رتبه خیلی پایینتر، محصولی چون لینوکس قرار میگیرد. این دو سیستم عامل هیچوقت به صورت کامل برای دیوایسهای همراه چون گوشی موبایل و تبلت عرضه نشدند تا همچنان برای کامپیوترها یونیک بمانند. از طرفی طراحی آنها هم به شکلی است که علاوه بر سختافزار قویتر، به نمایشگری با ابعاد بزرگتر نیاز دارند. مثلا فرض کنید که میخواهید با فتوشاپ کار کنید یا در ۳D Max یک تیزر سهبعدی بسازید، در این حالت موبایل هیچ کاربردی ندارد. تبلت هم که این وسط تکلیفش با خودش مشخص نیست، نه موبایل است و نه نوت بوک و صرفا آمد تا جیب یک سری را خالی کند و سپس از بازار محو شود!
در این بین لپتاپها بهترین سازگاری را با سیستمعاملهای قدرتمندی چون ویندوز و مکینتاش دارند. به لطف سختافزارهایی که روز به روز بهتر میشوند و حافظههای SSD که سرعت بسیار بالایی نسبت به هاردهای قدیمیتر دارند، لذت کار کردن با یک سیستم عامل قدرتمند را فقط میتوان با یک لپتاپ چشید و هیچ موبایل و تبلتی را یارای مقاومت در این بحث نیست.
با توجه به حرفهای که دارم، گاهی اوقات مجبور هستم که به سفرهای چند روزه بروم، برخلاف آن چیزی که میگویند گوشیهای هوشمند امروزی قادر هستند تا تمام نیازهای یک فرد را برطرف کنند، من نیازم زمانی برطرف میشود که لپتاپم را همراه داشته باشم! در واقع بدون لپتاپ احساس میکنم که چیزی را گم کردهام و یک گوشی موبایل، هرچقدر هم پیشرفته و قدرتمند باشد باز قادر به اجرای خواستههای من نیست.
در حقیقت کارکرد تلفنهای همراه و لپتاپها هنوز به اندازهای نسبت به یکدیگر دور است (و البته دور خواهد ماند) که یک فرد برای برطرف ساختن نیازهای کاری خودش، همچنان نیازمند یک لپتاپ خواهد بود. بهخصوص زمانی که بدانید نوت بوکها سرعت شما را در انجام اکثر کارها بسیار بیشتر میکنند، به توانمندیشان ایمان خواهید آورد!
البته آینده را کسی به طور دقیق نمیتواند پیشبینی کند اما حداقل از یک چیز مطمئن هستم که تا سالها، این گجتهای همراه و دوست داشتنی باقی خواهند ماند و با کمتر کردن وزن و مقاومتر شدنشان، بهخوبی همراه با فناوری رشد کرده و بلند فریاد میزنند که لپتاپها نمیمیرند!
اگر لپتاپ شما پا به سن گذاشته و کارایی آن پایین آمده است، ممکن است اشکال کار از جای دیگری باشد. در این مقاله به ۵ دلیل عمده ایجاد این مشکلات و راهحل آنها میپردازیم:
یکی از مواردی که لپتاپ را کند میکند، قطعات مکانیکی آن مثل هارددیسک است. میتوان هارد SSD را جایگزین هارددیسک کرد. این نوع هارد، بسیار سریعتر عمل کرده و خواندن اطلاعات از روی آن به سرعت انجام میشود.
هرچه هارددیسک پر از فایل و نرمافزار باشد، یافتن اطلاعات از روی آن مشکلتر بوده و کارایی آن بیشتر کاهش مییابد. اگر لپتاپ شما مجهز به هارد SSD است یا نمیخواهید هارددیسک قدیمی را تعویض کنید، بازهم میتوانید سرعت آن را افزایش دهید. فقط کافیست فایلها و برنامههای اضافی را حذف کنید.
برای حذف برنامهها در سیستم عامل ویندوز، باید به مسیر کنترلپنل رفته و سپس گزینه Uninstall a program را انتخاب کنید. برای سیستم عامل مک، باید از نرم افزار AppCleaner یا AppZapper استفاده کنید. درگ و دراپ کردن برنامهها به داخل سطل زباله در سیستم عامل مک، فایلهای مربوط به برنامه را حذف نمیکند و این روش پیشنهاد نمیشود. بد نیست سری هم به پوشه دانلودها بزنید و آنجا را هم کمی خانه تکانی کنید.
یکی دیگر از راههای نسبتا ارزان، ارتقای حافظه رم است. دسترسی پردازنده لپتاپ به اطلاعات رم بسیار آسانتر از هارددیسک یا SSD است، بنابراین هرچه میزان حافظه رم بیشتر باشد، سرعت دسترسی به اطلاعات بیشتر میشود.
برای اطلاع از میزان حافظه رم در لپتاپهای مک، ابتدا وارد Apple menu شوید و سپس گزینه About This Mac را انتخاب کنید. سپس بر روی زبانه Memory کلیک کنید تا مشخصات رم نمایش داده شود.
در ویندوز ۱۰، ابتدا وارد Task Manager شده و زبانه Performance را انتخاب کنید، سپس بر روی Memory کلیک کنید. در این قسمت میتوانید مشخصات رم و چگونگی استفاده از دیگر کارتهای حافظه را مشاهده کنید.
شما میتوانید به جای اینکه سخت افزار لپتاپ را ارتقا دهید، کار کمتری از آن بکشید. باز بودن چندین صفحه در مرورگر اینترنت به همراه اجرای چند برنامه در پس زمینه سیستم عامل، کارایی بالایی میطلبد، بنابراین فنهای خنک کننده باید با سرعت بیشتری بچرخند و ممکن است جوابگوی قطعات سخت افزاری نباشند. در اینصورت، شاهد گرم شدن بیش از حد لپتاپ و پایین آمدن کارایی آن خواهیم بود. در سیستم عامل مک، میتوان از قسمت Activity Monitor، همانند Task Manager در ویندوز، میزان مصرف برنامهها از منابع مختلف سخت افزاری را مشاهده کرد و از برنامههای غیر ضروری خارج شد.
آپدیتهای مک و ویندوز، حاوی امکاناتی هستند که موجب بهبود کارایی و امنیت سیستم عامل شما میشوند. با بروزرسانی سیستم عامل لپتاپ، میتوان تا حدی از مشکلات کندی سرعت جلوگیری کرد.
ویندوز ۱۰ بصورت خودکار آپدیتها را دانلود و نصب میکند. با این حال میتوان آن را طوری تنظیم کرد که در ساعات فعالیت روزانه، بروزرسانی متوقف شده و مزاحم کارتان نشود. همچنین میتوانید به طور دستی از قسمت Settings و سپس Windows Updates، بروزرسانی را انجام دهید.
در سیستم عامل مک، با فعال کردن بروزرسانی خودکار در قسمت System Preferences و سپس وارد شدن به App Store و تیک زدن گزینه Automatically check for updates، سیستم عامل خود را بروزرسانی کنید.
آن روزی که نخستین لپتاپ را دیدم، خوب به خاطر دارم. پس از مدرسه به یکی از مراکز خدمات کامپیوتر رفته بودم که چشمم به جمال آن لپتاپ روشن شد! برای منی که به تازگی صاحب یک کامپیوتر با مانیتور بزرگ ۱۴ اینچی آن دوران شده بودم، دیدن یک وسیله که انقدر ظریفانه همه چیز را در خودش جای داده بود، جای بسی شگفتی داشت.
در آن روزگار خبری از اینترنت نبود و تازه دایال آپ داشت پای خودش را به خانهها باز میکرد. برای خریدن یک سیدی مجبور به پرداخت هزینه بالایی بودیم و فلاپی دیسکها یکی از وسایل رایج برای انتقال اطلاعات محسوب میشد. پس قاعدتا دیدن یک لپتاپ با چنان ظاهر جمع و جوری، درست به مانند مشاهده یک خودروی تمام برقی چون تسلا در خیابانهای امروز تهران میمانست!
خوشبختانه سرعت رشد فناوری بهقدری در این سالها سرعت گرفته که لپتاپها علاوه بر آنکه دارای قیمتی بهتر شدند، از نظر تنوع و قدرت نیز رو به پیشرفت گذاشتند. دیگر سازندگان محدود به چند برند مشهور اون روزگار چون توشیبا، آیبیام، دل و اچپی نمیشد و هر سازنده با کلی مدل مختلف، خریداران را به سمت محصولاتش ترغیب میکرد. بازار لپتاپهای ۱۵ اینچی بسیار داغ بود و سرانجام در حدود ۱۰ سال پیش، نخستین همراه کامپیوتریام را خریدم! یک لپتاپ مشکی رنگ تایوانی که اتفاقا خاطرات خیلی خوبی را در کنارش کسب کردم و به عنوان یک یار وفادار، همیشه پا به پایم پیش آمد.
دیگر لپتاپها به قدری طرفدار پیدا کرده بودند که بسیاری آنها را قاتل کامپیوترهای دسکتاپ دانسته و منتظر بودند تا بهزودی فاتحه بلندی برای شادی روح پیسیهای خانگی خوانده شود. اما از آنجایی که در همیشه بر یک پاشنه نمیچرخد، سر و کله دستگاه جدیدی به نام تبلت ناگهان در بازار پیدا شد. استیو جابز فقید با یک آیپد بر روی صحنه آمد و پس از آن، سازندگان ریز و درشت مشغول تولید این لوحهای لمسی شدند. همین امر سبب شد تا پیش از آنکه خرمای دسکتاپها را بخوریم، خودمان را مشغول همزدن حلوای لپتاپها ببینیم و هر روز از گوشه و کنار خبر میرسید که عصر لپتاپها بهزودی سر آمده و تبلتها بر مسند قدرت خواهند نشست.
اما ظاهرا لپتاپها قصد نداشتند که به این راحتی دست از سر کاربران بردارند و پس از یک دوره هیجان که به واسطه ورود انواع تبلتها به بازار ایجاد شد، این دستگاههای دوست داشتنی دوباره خودی نشان داده و ثابت کردند که نه تنها قرار نیست از بازار حذف شوند، بلکه این تبلت است که در حال فراموشی بوده و محبوبیت سابق را ندارد. لپتاپها خودشان را به فراز قلهای رسانده و بلند فریاد میزدند: ما نمیمیریم! اما واقعا چرا این دستگاههای دوست داشتنی بدون آنکه دارای تغییری بنیادین در چهره خودشان بشوند، همچنان از محبوبهای بازار هستند؟
اگر به بازار دیجیتال سر بزنید، شاید با خودتان بگویید که تلفنهای همراه دارای بیشترین تنوع هستند، اما اگر از ما سوال بپرسید، میگوییم این لپتاپها هستند که بیشترین تنوع را دارند. در واقع اگر شما از یک مدل گوشی خوشتان بیاید، در اکثر موارد فقط رنگ و یا حافظه داخلی آن را میتوانید در هنگام خرید انتخاب کنید اما اگر به یک لپتاپ علاقهمند شوید، متوجه خواهید شد که نه تنها در رنگ و حافظه داخلی، بلکه در پردازنده، مقدار رم، کارت گرافیک و حتی وضوح تصویر نمایشگر هم دارای حق انتخاب هستید.
با توجه به آنکه سازندگان خیلی راحتتر در مقایسه با موبایل و تبلت میتوانند کانفیگ لپتاپها را تغییر دهند، برای همین چنین سطح بالایی از تنوع حتی در ساخت یک مدل ایجاد میشود و همین امر باعث میگردد که خریدار، بازهای گسترده برای انتخابش داشته باشد و حتی بتواند مواردی چون حافظه داخلی و یا رم را پس از خرید نیز دچار تغییر کند.
اگر نگاهی به دنیای تلفنهای همراه بیندازیم، متوجه میشویم که بیشترین فروش برای گوشیهای میان رده و ارزان قیمت است اما بار پیشرفت و جلو راندن این صنعت را گوشیهای پرچمدار برعهده گرفتهاند. در واقع مشخصات یک گوشی فلگشیپ است که مسیر آینده این صنعت را ترسیم کرده و همگان را نسبت به آن امیدوار نگاه میدارد.
حال این داستان برای لپتاپها نیز در حال تکرار است. اولترابوکهای فلزی و پیشرفته، نقش پرچمداران این بخش را بازی کرده و بهخوبی مشخص میکنند که این بخش از بازار در حال نفس کشیدن است. اپل جدیدترین مکبوک خودش را با تولبار لمسی معرفی کرد و مایکروسافت بر روی سرفیسبوکهایش حتی بیشتر از تلفنهای همراهش مانور میدهد (اصلا مگر موبایل هم دارد؟). لنوو لپتاپهای باریک و جذاب سری یوگا را توسعه داده و ایسوس نیز تمرکز خودش را بر روی رده ذنبوک گذاشته است. حتی یکی از خبرسازترین محصولات ورودی در سال جاری میلادی، لپتاپ XPS 13 کمپانی دل بود که بهخاطر طراحی زیبایش، طرفداران زیادی پیدا کرد.
پس نگاهی به سردمداران لپتاپها به خوبی نشان میدهد که آنها نمیخواهند بمیرند!
شاید اصلیترین تفاوت یک تبلت با لپتاپ، بهخصوص پس از ورود نمونههای ویندوزی به بازار، همین وجود کیبورد فیزیکی است. شاید بسیاری به اشتباه در ابتدا تصور کردند که صفحات لمسی با کیفیت به همراه کیبوردهای مجازی، آینده این صنعت خواهد بود اما زهی خیال باطل، هیچ چیزی نمیتواند جای یک کلید فیزیکی را بگیرد. همین الان که مشغول تایپ کردن هستم، بهخوبی میدانم که با یک کیبورد مجازی، نه فقط از سرعتم کاسته میشد، بلکه میزان خطا نیز به حد قابل توجهی بالا میرفت و اصلا همین صدای چلپ چلپ تایپ کردن، خودش یکی از مزایای لپتاپ داشتن است!
البته برخی سازندگان سعی کردند تا یک کیبورد بلوتوثی و یا جداشونده را نیز به همراه تبلت خود عرضه کنند اما بازار استقبال چندانی از این مورد نکرد، چون با این وضعیت قیمت تبلتها به همین لپتاپها میرسید و از سوی دیگر، خبری از امکانات بالاتر لپتاپها چون سیستم عامل پیشرفتهتر یا پورتهای بیشتر نبود.
بیشترین سیستم عامل مورد استفاده بر روی لپتاپها، ویندوز است و پس از آن مکینتاش و سپس در رتبه خیلی پایینتر، محصولی چون لینوکس قرار میگیرد. این دو سیستم عامل هیچوقت به صورت کامل برای دیوایسهای همراه چون گوشی موبایل و تبلت عرضه نشدند تا همچنان برای کامپیوترها یونیک بمانند. از طرفی طراحی آنها هم به شکلی است که علاوه بر سختافزار قویتر، به نمایشگری با ابعاد بزرگتر نیاز دارند. مثلا فرض کنید که میخواهید با فتوشاپ کار کنید یا در ۳D Max یک تیزر سهبعدی بسازید، در این حالت موبایل هیچ کاربردی ندارد. تبلت هم که این وسط تکلیفش با خودش مشخص نیست، نه موبایل است و نه نوت بوک و صرفا آمد تا جیب یک سری را خالی کند و سپس از بازار محو شود!
در این بین لپتاپها بهترین سازگاری را با سیستمعاملهای قدرتمندی چون ویندوز و مکینتاش دارند. به لطف سختافزارهایی که روز به روز بهتر میشوند و حافظههای SSD که سرعت بسیار بالایی نسبت به هاردهای قدیمیتر دارند، لذت کار کردن با یک سیستم عامل قدرتمند را فقط میتوان با یک لپتاپ چشید و هیچ موبایل و تبلتی را یارای مقاومت در این بحث نیست.
با توجه به حرفهای که دارم، گاهی اوقات مجبور هستم که به سفرهای چند روزه بروم، برخلاف آن چیزی که میگویند گوشیهای هوشمند امروزی قادر هستند تا تمام نیازهای یک فرد را برطرف کنند، من نیازم زمانی برطرف میشود که لپتاپم را همراه داشته باشم! در واقع بدون لپتاپ احساس میکنم که چیزی را گم کردهام و یک گوشی موبایل، هرچقدر هم پیشرفته و قدرتمند باشد باز قادر به اجرای خواستههای من نیست.
در حقیقت کارکرد تلفنهای همراه و لپتاپها هنوز به اندازهای نسبت به یکدیگر دور است (و البته دور خواهد ماند) که یک فرد برای برطرف ساختن نیازهای کاری خودش، همچنان نیازمند یک لپتاپ خواهد بود. بهخصوص زمانی که بدانید نوت بوکها سرعت شما را در انجام اکثر کارها بسیار بیشتر میکنند، به توانمندیشان ایمان خواهید آورد!
البته آینده را کسی به طور دقیق نمیتواند پیشبینی کند اما حداقل از یک چیز مطمئن هستم که تا سالها، این گجتهای همراه و دوست داشتنی باقی خواهند ماند و با کمتر کردن وزن و مقاومتر شدنشان، بهخوبی همراه با فناوری رشد کرده و بلند فریاد میزنند که لپتاپها نمیمیرند!