جام جم سرا: اگرچه با مصوبه دولت بنا بود قیمت نان از ابتدای آذرماه افزایش یابد، اما همچنان چانهزنیها بر سر قیمت نان در استانهای مختلف و به خصوص پایتخت ادامه دارد و هنوز به جمعبندی لازم برای قیمت مناسب نان نرسیده است. در این میان، البته سناریوهای مختلف قیمتی مطرح است که به گفته فعالان صنفی حاضر در جلسه کارگروه کنترل بازار، وزنه حمایت از مصرفکنندگان در تعیین قیمت نان سنگینتر از تولیدکنندگان است.
اواسط آبان ماه بود که کارگروه کنترل بازار در تصمیمات خود برای افزایش قیمت نان به جمعبندی رسید اما قرار بر این شد که قیمت نان در هر یک از استانهای کشور، بنا به اقتضائات آن استان تعیین شود و کارگروهی هم به ریاست استانداران تشکیل شود تا در این مورد، نظرات کارشناسی را در کنار هم ارزیابی کرده و در مورد قیمت نان در استان خود تصمیم بگیرند.
اکنون هم در پایتخت، جلسات به ریاست استاندار تهران برای تعیین قیمت نان به صورت مرتب برگزار میشود، اما هنوز جمعبندی نهایی در خصوص قیمت صورت نگرفته است. با این وجود، محسن لزومیان، رئیس اتحادیه سراسری تولیدکنندگان و صادرکنندگان نان میگوید: دولت حساسیت بالایی در تعیین قیمت نان دارد، به نحوی که بیشتر جانب مصرفکننده را در تعیین قیمت نگه میدارد و تلاش دارد تا نانوایان را به سمت بهبود کیفیت و تولید بهینه سوق دهد.
در این میان، خبرها حکایت از آن دارد که نانوایان پایتخت برای تغییر در قیمت نان در حال آمادهباش هستند و آنگونه که از سوی اتحادیه به آنان اعلام شده، حق افزایش قیمت را تا زمان اعلام رسمی قیمتها ندارند، موضوعی که البته با بیتوجهی برخی نانوایان در سطح شهر مواجه شده و آنها به استقبال گرانی نان رفتهاند و به نوعی گرانفروشی میکنند.
لزومیان میگوید: دولت سهمیه ده روز نانوایان را به صورت پیشاپیش در اختیار آنها قرار داده تا در صورت اعلام رسمی افزایش قیمت نان، نانوایان ظرف ده روز نان را با آرد دریافتی از دولت، به قیمت قبل عرضه کنند.
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان نان میافزاید: با اعلام رسمی افزایش قیمت نان، هیچ نانوایی حق افزایش قیمت تا ده روز را ندارد و باید در این دوره ده روزه، حتما باید قیمت نان را نیز بدون تغییر همچون سابق اعمال کنند. در غیر این صورت، با متخلفان برخورد جدی صورت می گیرد.
اما این تنها یک روی داستان است. روی دیگر داستان تغییر قیمت نان، آنگونه که فعالان صنفی و دولتمردان میگویند، نارضایتی از کیفیت نان است؛ کیفیتی که قرار بود با گرانی دو مرحله ای نان در دولت دهم، به میزان قابل توجهی افزایش یابد، اما درست زمانی که دولت نان را به بهانه افزایش کیفیت، گران کرد، این نانوایان بودند که بنای ناسازگاری گذاشتند و مردم را همچنان از کیفیت نان ناراضی نگه داشتند.
آن روزها، سناریوی دولت این بود که با گرانی نان، نانوایانی از سوی مردم مورد اقبال در خرید قرار خواهند گرفت که نان را به صورت کیفی عرضه کنند، در غیر این صورت قافیه را خواهند باخت و خود به خود از بازار حذف خواهند شد، اما این حذف از سوی مصرف کنندگان خواهد بود، موضوعی که البته در کمتر نانوایی حداقل در پایتخت رخ داد و نه تنها زور مصرفکنندگان به نانوایان نرسید، بلکه بعد از گذشت سالها، باز هم مردم از کیفیت نان ناراضی هستند و نانوایان هم بر این ایده پافشاری می کنند که دخل و خرجشان یکی نیست.
بر این اساس، دولت یازدهم هم تصمیم گرفت که قیمت آرد و نان را اصلاح کند تا شاید کیفیت نیز بهبود یابد اما مشخص نیست که شاخصههای بهبود کیفیت از دیدگاه دولت چطور تعریف میشود، چراکه مصرفکنندگان نان، همچنان از کیفیت شاکی هستند.
بررسیهای میدانی حکایت از آن دارد که نانوایان در اقدامی، پیش از هر گونه دستور و مجوز دولت اقدام به گرانی نان کردهاند تا بلکه بتوانند جبران ارزانی قیمت را داشته باشند به نحوی که برخی نانوایان سطح شهر تهران تنها نان کنجدی آن هم با قیمتی بین 200 تا 300 تومان بالاتر از نرخ مصوب سنگک و بربری عرضه میکنند و مشتری مجبور است که یک انتخاب و آن هم نان کنجدی داشته باشد.
در حال حاضر قیمت مصوب نان سنگک و بربری به صورت ساده 600 و 700 تومان است در حالی که نانوایانی که این نان را با چاشنی کنجد عرضه می کنند، قیمت را هم هزار تومان برای مشتری در نظر گرفتهاند. در این میان پیشبینی ها بر این است که کارگروه ویژه تغییر قیمت نان در پایتخت، افزایش حداکثر 30 درصدی را برای تمامی انواع نان در نانواییهای تهران مصوب خواهد کرد که بر این اساس، قیمت هر قرص نان سنگک به احتمال زیاد از 700 تومان به 910 تومان، بربری از 600 به 780 تومان تغییر قیمت خواهد داد. (مهر)
جام جم سرا: نانوایان پرسش اصلیشان همین است. میخواهند بدانند این افزایش 30درصدی قیمت نان، چقدر از هزینههای افزایشیافته سال بعدشان را پوشش میدهد.
در داستان افزایش قیمت نان، اینبار دو طرف ماجرا ناخرسند هستند؛ هم مردم که هزینه بیشتری باید بپردازند و هم نانوایان که معتقدند باید بیش از اینها قیمت بالا میرفت.
نان 10درصد گران شد
سهراب محبعلی، نانوایی کوچک و سنتی دارد در شرق تهران. نان تافتون میپزد و سالهاست بالاوپایینهای این حرفه را تجربه کرده است. او افزایش قیمت نان را عملا 10درصد میداند. میگوید وقتی قیمت آرد همزمان با نرخ نان افزایش یافته پس نمیتوان مدعی شد؛ عایدی افزایش قیمت نان برای نانوا 30درصد باشد. بنابراین شاید نان برای مصرفکنندهها 30درصد افزایش یافته باشد اما برای نانوایان عملا 10درصد افزایش یافته است.
برگهای که قیمتهای جدید را همراه با وزن هر چانه خمیر در قالب جدولی نمایش میدهد؛ روی دیوار نانوایی و کنار دخل چسبانده شده است. این برگه را اتحادیه به نانوایان داده تا برای اطلاع عموم در معرض دید مشتریان قرار داده شود.
از وزن چانهها میپرسم؛ آیا هریک را وزن میکنید؟ مردم چطور میتوانند متوجه وزن چانهها شوند و از درستی وزنها مطمئن شوند؟ محبعلی تاکید میکند که وزن همانی است که ابلاغ شده. چانهها وزن میشود. مردم هم روی اعتبار نانوایان که کاسبهای چندین و چندساله محلهها هستند، حساب میکنند. ضمن آنکه ترازو هم مقابل دید است. اگر بخواهند میتوانند خودشان وزن چانهها را ببینند.
خردهها افتاد
قیمت بربری و سنگک، رند است؛ 700تومان بربری ساده و 800تومان سنگک. اما تافتون و لواش خرده هم دارد. قیمت نان لواش و تافتون 220تومان است. اما موقع حسابوکتاب سر دخل قیمتها به سمت بالا گرد میشود. البته این به انصاف نانوا بستگی دارد که به سمت پایین گرد کند یا بالا. یعنی طلبکار مشتری شود یا بدهکار. در منطقه یافتآباد نانواییها چندان شلوغ به نظر نمیرسد.
خانمی برای خرید نان تافتون در صف دونفره یک نانوایی ایستاده است. از او میپرسم چقدر برای نان پرداخت میکنید؟ میگوید: قبلا دوهزارتومان، 13 نان میشد ولی الان هر دوهزارتومان را هشت نان میدهند. با یک حساب ساده میبینیم باوجود آنکه قیمت نان تافتون 220تومان تعیین شده اما نانوایی عملا 250 تومان از مشتری بابت هر نان دریافت میکند. او که خود را طوبی صارمی معرفی میکند از کیفیت نان چندان راضی نیست. میگوید: همهچیز مانند قبل است. نه اندازه نان تغییر کرده و نه کیفیت آن. او توضیح میدهد؛ در یکی، دوسال گذشته که قیمتها بالا نرفته بود، نانها آبرفتهتر شده بودند اما با این افزایش قیمت، اندازه نان همانند قبل است و تغییری نکرده.
400تومان بابت یک قاشق کنجد
یکی از راههای درآمد نانوایان کنجد است. همین که مقداری از این دانه ریز و خوشمزه روی نان نمایان میشود؛ قیمتها هم دچار تغییر و تحول میشوند. یک قاشق کنجد که روی نان پاشیده شده و نان را خشخاشی میکند، 400تومان برای مشتری آب میخورد.نانوایی بزرگی در شمالغرب تهران، صفی 10،15نفره از مشتریان دارد. با یکی از خریداران که میگوید کارگر ساختمان است گفتوگو میکنم. میگوید نان سنگک 800تومان شده اما سنگک خشخاشی را هزارو200تومان میفروشند. اصغر همتی به نانهای پختهشده و آویزان اشاره میکند: ببینید، کنجدی که روی آن پاشیدهاند حتی اندازه یک قاشق هم نیست اما همین مقدار کم کنجد 400تومان روی قیمت نان میبرد.
نانهای آپشندار
اینجا در شمال تهران هم همان برچسبهای قیمت روی دیوار نمایان است اما وضعیت کمی متفاوتتر از پایینترهاست. نانهایی میپزند برای پولدارترها. نانهای خشخاشی اینجا دودسته است؛ آنهایی که کم کنجد دارد و آنهایی که پر است از کنجد. پرکنجدها به دوبرابر قیمت فروخته میشود. این مدل فروش عمومیت ندارد و فقط در برخی مناطق دیده میشود؛ مناطقی که نان هم با آپشن و قیمتهای بالاتر فروخته میشود.
در همین زمینه، امید محمدی، نانوا، با بیان اینکه افزایش قیمت نان کنجدی بهدلیل گرانبودن این ماده است، توضیح میدهد: تا قبل از تغییر قیمت نان، یک کیسه 25کیلویی کنجد را 60هزارتومان میخریدیم، ولی چندروز است که قیمت یک کیسه کنجد به 150هزارتومان افزایش یافته است.
بهگفته او، هر کیسه کنجد کفاف مصرف سهروز را میدهد و این نشان میدهد که خریدار نان کنجدی زیاد است. البته فروش نان کنجدی اجباری نیست و مشتریان میتوانند نان ساده را خریداری کنند.
محمد عابدی، نانوایی دیگر نیز با اشاره به اینکه همهجا گفته میشود نان گران شده ولی کسی از بالارفتن قیمت آرد حرفی نمیزند، گفت: از روز اعلام رسمی افزایش قیمت نان، هر گونی 40کیلویی آرد 10هزارتومان گران شده است. وی افزود: قبل از بالارفتن نرخ نان، هر گونی آرد را 23هزارو500تومان میخریدیم، در حالی که از چندروز گذشته همین میزان را به نرخ 34هزارتومان خریداری میکنیم.
کیفیت درجا میزند
خانمی که عنوان میکند بازنشسته آموزشوپرورش است، از کیفیت نان گلایه میکند. به اعتقاد او کیفیت به هیچوجه با قیمت برابری نمیکند. وقتی برای یک نان 800 یا هزارو200تومان پرداخت میکنیم باید به همین اندازه نان باکیفیت تحویل بگیریم اما نانها به همان خمیریای است که هفته پیش بوده.
نان به نرخ روز
در میان همه گلایهها، روز گذشته برخی سایتها هم با تیتر «نان به نرخ روز» به برخی فعالان این صنف اشاره کردهاند که در جهت مخالف آب شنا کردند. به این مفهوم که با وجود ابلاغ افزایش 30درصدی قیمت نان اما آنها از بالابردن قیمت خودداری کردهاند. به چه دلیل؟ بهدلیل آنکه هنوز از آردی که قبلا با قیمتهای قدیم میگرفتند استفاده میکنند؛ در نتیجه نان را هم طبق قیمتهای قبل میفروشند.
در حالی که غالب نانوایان با وجود استفاده از سهمیه آرد قبلی، از فردای همانروز یعنی یازدهم آذرماه، نان را با نرخ جدید به مردم فروختند اما عکسی در فضای مجازی منتشر شده که نشان میدهد تعدادی از نانوایان هم هستند که بهدلیل داشتن سهمیه آرد خود از گذشته و بهطور قطع بهدلیل انصافشان، نان را تا اتمام سهمیه قبلی آرد خود، با قیمت قبلی عرضه میکنند.
افزایش 50درصدی نانهای بستهبندی
سری به سوپرمارکتهای سطح شهر هم زدیم تا از کموکیف قیمت نانهای بستهبندیشده در سوپرمارکتها مطلع شویم. سوپرمارکتداری در میدان آرژانتین قیمت یکبسته نان لواش را هزارو500تومان عنوان میکند.
میپرسم پیش از افزایش قیمت نان، چند میفروختید؟ میگوید هزارتومان. مگر نان 30درصد افزایش قیمت نداشته. پس چرا شما 50درصد قیمت را بالا بردهاید؟ این نان بستهبندیشده است. هزینه بیشتری دارد. از فروشنده مغازهای واقع در میدان هفتحوض قیمتها را پیگیر شدیم.
او قیمت نان لواش را پیش از افزایش قیمت، 900تومان و امروز هزارو200تومان بیان میکند. سعید پاییزا در مورد نان صنعتی میگوید: قیمت این نوع نانها اولا بیش از 30درصد افزایش یافته و دوم اینکه از یکماه پیش قیمت آنها تغییر کرده است. (شرق)
*انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانههای داخلی و خارجی در «جام جم سرا» لزوماً به معنای تایید یا رد محتوای آن نیست و صرفاً به قصد اطلاع کاربران بازنشر میشود.