باید تا به حال اخبار مربوط به ورودِ قریب الوقوع پردازندههای نسل هفتمی Kaby Lake را در زومجی و زومیت خوانده باشید. پردازندههای جدیدی که بر طبق نقشه‌ی راه اینتل قرار است به زودی جایگزین سری Skylake شوند و به همراه آنها سری جدیدِ Chipset یا مجموعه تراشه‌های سری ۲۰۰ هم وارد بازار خواهد شد. یکی از مدل‌های این سری، تراشه‌ی Z270 خواهد بود که در اینجا برای اولین بار مادربردی از شرکت گیگابایت بر پایه‌ی این تراشه را قبل از عرضه در اختیار داریم تا نگاهی اختصاصی و اجمالی به مشخصات و خصوصیات آن داشته باشیم.
مادربرد Gigabyte Z270X - Gaming 7 یک مادربرد رده حرفه‌ای مخصوصِ گیمینگ است که ما قبلا در راهنمای خرید کامپیوتر زومجی مدلِ Z170 آن را معرفی و توصیه کرده بودیم. اما مدلِ جدید با تراشه‌ی جدید قطعا باید تفاوت‌ها و برتری‌هایی داشته باشد تا بتواند خود را از سری قبلی متمایز کند. در اینجا ابتدا قابلیت‌های تراشه‌ی Z270 را تشریح می‌کنیم و سپس به خصوصیات فیزیکی و قابلیت‌های این مادربرد تازه تولید شده خواهیم پرداخت.
تراشه‌ی جدید Z270 اینتل
تراشه‌های سری ۲۰۰ اینتل قبل از این با اسم رمزِ Union Point شناخته می‌شدند و از مدت‌ها پیش مشخص شده بود که قرار است برای پشتیبانی از پردازندههای سری Kaby Lake و به صورت همزمان به بازار عرضه شده و در مادربردهای جدیدی که برای این پردازنده‌ها تولید خواهد شد استفاده شوند، بنابراین از این پس به وفور نام چیپ‌ست‌های سری ۲۰۰ مثل Z270 و H270 را در کنار نام‌های Core i7 7700 و Core i5 7600 خواهید دید.
تراشه‌های Z270 از قابلیت‌ِ مدرنی مثل پشتیبانی از فناوری Rapid Storage اینتل برای ذخیره ساز‌های مبتنی بر استاندارد PCIe برخوردار شده‌اند. رابط پر سرعت PCIe (همان PCI Express است) در SSD های پر سرعتِ نسل جدید جایگزین SATA ی قدیمی شده و امکان برخورداری از سرعت‌های خواندن و نوشتنِ چند گیگابایتی را فرآهم کرده است. حتما می‌دانید که رابط SATA حتی در نسلِ سوم هم به سقفِ عملی ۶۰۰ مگابایت بر ثانیه محدود بود و قابلیت پشتیبانی از SSD های سریع‌تر را نداشت. SSD های تجاری بر پایه‌ی PCIe بیشتر در استاندارد فیزیکی M.2 تولید شده‌اند، ولی استانداردهای مشابه‌ای با نام U.2 و SATA Express با کانکتوری شبیه به SATA در ذخیره ساز‌های جدید و بیشتر برای استفاده در مدل‌های حرفه‌ای و سرورها وجود دارد که بر خلاف M.2 به یک برد مدار چاپی و تعدادی تراشه محدود نمی‌شود و SSD قابلیت بسته بندی در ابعاد دیسک‌های ۲.۵ اینچی و ظرفیت‌های خیلی بالاتر را نیز دارد. خوشبختانه مادربرد حرفه‌ای ما در اینجا از تمام این رابط‌ها پشتیبانی می‌کند.
همچنین پلتفرمِ جدید دارای همان سوکت LGA-1151 پردازندههای اسکای‌لیک و سازگار با آن است و همانند گذشته از USB 3.1 و حافظه‌ی DDR4 پشتیبانی می‌کند. البته این سازگاری دو طرفه است، به این معنی که تراشه‌های Z170 موجود هم تنها با ارتقای بایوس از پردازندههای جدید Core i7 7700 و Core i5 6700 پشتیبانی خواهند کرد.
اما با وجود شباهت‌های بسیار، مشخصا تفاوت‌هایی هم وجود دارد. مزیت بارزِ تراشه‌های سری ۲۰۰ و چیپ‌ست Z270 نسبت به Z170 فعلی پشتیبانی از مسیرهای بیشترِ PCI-Express Gen 3.0 در پل جنوبی است (منظور از پل جنوبی همان تراشه‌ی رابط ادوات جانبی است، وگرنه مدت‌ها است که پل شمالی چیپ‌ست که همان کنترلر حافظه است به داخل پردازنده منتقل شده). با این توضیح Z270 دارای ۱۴ مسیر ارتباطی (Lane) نسل سومیِ PCI Express از پردازنده به تراشه‌ی ارتباطی پایین مادربرد است، در صورتی که این تعداد در Z170 به ۱۰ مسیر بالغ می‌شد. این برتری در عمل می‌تواند به معنی امکان اتصال درگاه‌های M.2 یا دستگا‌ه‌های Thunderbolt یا USB 3.0 بیشتر به سیستم باشد. اگر به این تعداد ۱۶ مسیرِ مستقیم اتصال کارت گرافیکی به پردازنده را هم اضافه کنیم، کل مسیرهای پُرسرعتِ پشتیبانی شده در Z270 به ۳۰ و در Z170 به ۲۶ خواهد رسید. البته به نظر می‌رسد که این ۴ مسیر اضافه شده نیز تنها در صورت استفاده از پردازندههای جدید Kaby Lake قابل استفاده باشند.
این که امکان اتصال ادوات جانبی بیشتر با سرعت بالاتر فرآهم شده بیشتر به نیاز و خواسته‌ی کاربر برمی‌گردد که این مزیت برایش استفاده‌ای خواهد داشت یا نه، وگرنه از نظر امکانات و راندمان در بخش‌های دیگر تراشه، با قابلیت یا فناوری جدیدی روبرو نیستیم.
مادربرد گیگابایت Aorus Z270X - Gaming 7
مادربرد جدید گیگابایت از سری Aorus دارای تمِ دو رنگِ سیاه و سفیدی در طراحی ظاهری است که به پوشش پلاستیکی سفید رنگِ بزرگی روی کانکتورهای اتصالی پشت مادربرد (شامل درگاه‌های USB 2.0/USB 3.0، کانکتور شبکه‌ی LAN، خروجی‌های گرافیک و همین‌طور اتصالات کارت صدا و غیره) و همین طور مدار چاپی ایزوله شده‌ی کارت صدا گسترش پیدا کرده است.
قطعات بکار رفته در مدار تغذیه‌ی پردازنده شامل تراشه‌های VRM در دو طرفِ سوکت و همین‌طور تراشه‌ی جنوبی Z270، با سینک‌های حرارتی فلزی محافظت می‌شوند تا دفع حرارت از این قطعات تسهیل شود. چهار شکاف نصب ماجولِ رم در کنار سوکت قرار گرفته که به صورت رسمی از فرکانس ۲۴۰۰ مگاهرتز و به صورت غیر رسمی و با پشتیبانی از قابلیت XMP تا ۴۰۰۰ گیگاهرتز را در خشاب‌های حافظه‌ی رم پشتیبانی می‌کنند. در کنار اسلات‌های رم کلید‌های Power، کلید ECO و OC قرار داده شده که به ترتیب برای روشن کردن سیستم، فعال سازی حالت کم مصرف و اورکلاک خودکار در نظر گرفته شده‌اند.
گیگابایت یک تراشه‌ی اختصاصی با نام Turbo B-Clock را هم در این مدل جاسازی کرده که برای افزایش قابلیت اورکلاکِ هوشمند سیستم و ارا‌ئه‌ی قابلیت‌های اضافه مخصوصِ حرفه‌ای‌هایی تدارک دیده شده که دنبال بدست آوردن راندمان بیشتر بدون افزایش هزینه‌ها هستند.
این مادربرد ۳ شکاف PCI Express 16X دارد که دارای پوشش تقویت شده برای استحکام بیشتر کارت‌های اضافه شونده در آنها است و رنگ نقره‌ای، آنها را از اسلات‌های کوچک‌ترِ 1X روی مادربرد متمایز می‌کند. طبیعی است که پشتیبانی از دو یا سه کارت گرافیکی در حالت SLI برای کارت‌های گرافیک Nvidia و CrossFire برای کارت‌های گرافیک AMD در راس قابلیت‌های این مدل حرفه‌ای باشد. این مادربرد دو تراشه‌ی شبکه‌ی گیگابیتی دارد که یکی بر اساس تراشه‌ی اینتل و یکی هم بر اساس تراشه‌ی Killer E2500 کار می‌کند. این تراشه‌ها برای کمترین تاخیر در ارتباطات استریم و بهترین نتیجه در پینگ و تاخیرِ کم با سرورهای گیم در بازی‌های آنلاین بهینه شده‌اند.
مورد جالب توجه دیگر که در لبه‌ی پایینی مادربرد جلب توجه می‌کند در نظر گرفته شدن یک نمایشگر کوچک دیجیتالی (از نوع سون سگمنت) یا Debug Display برای نمایش کد‌های خطا و عیب یابیِ مادربرد است که هنگام بروز اشکال در پروسه‌ی بوت و یا کار نکردن یکی از بخش‌های سیستم می‌تواند راهگشا و مفید واقع شود.
ذخیره ساز یا Storage
در مورد رابط‌های پشتیبانی شده در بخش ذخیره سازی هم این مادربرد از ۳ اتصال SATA Express استفاده کرده که می‌تواند تا ۶ دیسک SATA از انواع مکانیکی، SSD یا اپتیک را پشتیبانی کند. همچنین یک کانکتور U.2 هم در پایین آنها قرار گرفته و یک اسلات M.2 هم در بین شکاف‌های PCI Express تعبیه شده است. این دو استاندارد آخری همان‌گونه که شرح داده شد برای SSD های پر سرعت جدید تدارک دیده شده‌اند و بر پایه‌ی PCIe 3.0 X4 کار می‌کنند. حداکثر پهنای باند پشتیبانی شده در M.2 و U.2 چهار گیگابایت بر ثانیه است، در حالی که این مقدار در SATA Express به نصف یعنی دو گیگابایت بر ثانیه تقلیل می‌یابد (در استفاده و خواندنِ این واحدها دقت کنید، گیگابایت ۸ برابرِ گیگابیت است). در مجموع می‌توانید سه SSD پر سرعت بر اساس یکی از استانداردهای M.2 یا U.2 یا ترکیبی از آنها را در حالت Raid 0 در این مادربرد بکار ببرید.
پورت‌های ارتباطی
درگاه‌های ارتباطی در نظر گرفته شده برای ادوات خارجی در این مادربرد به این شرح هستند:
- کارت صدای ۸ کاناله با بهره‌گیری از فناوری پیشرفته و با کیفیت Sound Core 3D گیگابایت.
- رابط PS/2 برای اتصال صفحه کلید و ماوس‌های قدیمی.
- یک اتصال DisplayPort و یک اتصال HDMI برای گرفتن تصویر از گرافیک مجتمع در پردازنده.
- ۶ پورت USB که شامل ۴ پورت USB 3.0 و یک پورت با کارکرد دوگانه‌ی eSATA هم می‌شود.
- دو کانکتور شبکه‌ی LAN اتِرنِت گیگابیتی یکی از Intel و یکی هم از Killer.
- یک کانکتور USB 3.1 از نسل دوم با سرعت بیشتر در نوع کوچک‌تری که Type-C گفته می‌شود و به زودی در گوشی‌های هوشمند جدید مرسوم خواهد شد.
نورپردازی
ایجاد نور‌های ترکیبی از طریق LED های رنگی یکی از قابلیت‌های اضافه شده و پر استفاده در مادربردهای مخصوص بازی در سال‌های اخیر است که پیاده سازی و استفاده از آن در هر نسل بهتر شده و به بخش‌های مختلف مادربرد هم گسترش پیدا کرده است. در این مدل تقریبا هر بخشی را می‌توانید با نورپردازی یک یا چند LED در هنگام روشن شدن سیستم مشاهده کنید. اسلات‌های PCIe، اسلات‌های حافظه، مدار کارت صدا و حتی مدار تامین توان CPU هم با LED روشن می‌شوند.
جمع بندی
در اینجا همراه با ما در زومجی یکی از مدل‌های رده حرفه‌ای مخصوص گیمینگِ ساخت گیگابایت را شاهد بودید که قابلیت‌های مختلفِ آن را از ابعاد متفاوت برشمردیم. این که راندمان این مادربرد در عمل و در کارکرد واقعی چگونه باشد را به زمانی موکول می‌کنیم که پردازنده‌ی Core i7 7700K رسما توسط اینتل معرفی شود و منعی برای بررسی راندمان و نمایش بنچمارک‌های آن نداشته باشیم. شاید پردازنده با پوشش خمیر سیلیکونیِ و نوشته‌هایی که مشخص نیستند هم یک راهنمایی به سورپرایزِ بعدی ما در این رابطه باشد!
اگر اخبار غیر رسمی در مورد راندمان پردازندههای جدید و پیش نمایش آنها را خوانده باشید، شما هم مثل ما می‌توانید پیش بینی کنید که نباید انتظار یک افزایش راندمان محسوس و شاید حتی غیر محسوس را از این نسل داشته باشیم. نسلی که پردازنده‌هایش احتمالا فقط در مصرف پایین‌تر و کمی اورکلاک بالاتر و حرارت کمتر مزیت داشته باشند و تفاوت عمده‌ای در کارکرد پی‌سی‌های مدرن و مخصوصا سیستم‌های مدنظر ما در بازی‌ها ایجاد نکنند. در مجموع بهتر است کمی دیگر منتظر بمانیم تا بتوانیم نتیجه گیری نهایی و قطعی را در این مورد داشته باشیم. تا اینجا که کاربران فعلی پردازندههای Core i7 6700/Core i5 6600 قطعا هیچ نیازی به فکر کردن برای ارتقا به این محصولات نخواهند داشت، ولی کاربرانی که هنوز با نسل‌های قدیمی‌تر سر و کار دارند شاید بتوانند در صورت نیاز به ارتقا و نوسازی سیستم خود، دلیل مناسبی برای خریداری محصولاتِ جدید اینتل و مادربردهای جدیدِ آنها پیدا کنند، به این شرط که مبالغ بیشتری برای آنها طلب نشود و تفاوت قیمت زیادی با مدل‌های فعلی نداشته باشند.
مادربرد Aorus Z270X - Gaming 7 گیگابایت توسط شرکت آواژنگ در اختیار زومجی قرار گرفته است.
