با دلگرم همراه باشید تا بدانید در روزهای آلودگی هوا باید چه بخورید...
هنگام آلودگی هوا چه بخوریم؟
خداوند زمانی که انسان را خلق کرد بر این مسئله آگاهی داشت که انسان هوا را آلوده خواهد کرد و بدن خود وی نیز تحت تأثیر این آلودگی قرار می‌گیرد، بنابراین 5 راه دفع سموم را در بدن قرار داد که با تغذیه مناسب می‌توان سلامتی در بدن را حفظ و نسبت به دفع سموم اقدام کرد.
در سال‌های اخیر، همزمان با سرد شدن هوا، آلودگی هوا در برخی از روزها، آن قدر شدید میشود که کارشناسان از شرایط هشدار و اضطرار می‌گویند و مسئولان مثل همیشه به‌دنبال راهکاری برای حل مسئله هستند.
آلاینده‌های موجود در هوا، مثل اکسیدهای ازت، دی اکسید کربن، منواکسیدکربن و به‌طور کلی گازهای مخرب، هر کدام به‌گونه‌ای بر هریک از اعضای بدن تأثیر می‌گذارند و باعث اختلال در عملکرد مطلوب دستگاه‌های مختلف در بدن می‌شوند. در چنین شرایطی، باید قدرت دفاعی بدن در مقابل بیماری‌ها را افزایش داد. نوع تغذیه و اینکه از چه غذاهایی بیشتر استفاده کنیم، میتواند تا حدی از عوارض خطرناک آلاینده‌های موجود در هوا بر بدن بکاهد.
دکترمنصوررضایی، متخصص تغذیه و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی، در این باره پاسخ می دهد:
آلودگی هوا، چگونه بر بافت‌ها و سیستم‌های مختلف بدن تأثیر می‌گذارد؟
موادی که از طریق هوای آلوده وارد محیط می‌شوند و برای سلامت بدن به‌شدت مضر و زیان‌آورند دارای ترکیباتی هستند که باعث نابودی بافت‌های مختلف‌بدن می‌شوند. این رادیکال‌های‌آزاد، از طریق ریه، پوست، مخاط بدن، مثل مخاط چشم، گوش، بینی و دستگاه گوارش، وارد بدن می‌شوند و باعث تخریب تک‌تک سلول‌ها می‌شوند.
خوراکی های مفیدی که در هنگام آلودگی هوا باید مصرف شود...
ویتامین C
مهمترین آنتی اکسیدان برای بدن همین ویتامین C است. این ویتامین محلول می تواند در سراسر بدن ما گردش داشته باشد و همه رادیکال های آزاد را از بین ببرد.ضمن اینکه ویتامین C به بازسازی ویتامین E در بدن هم کمک می کند.
دوز مناسب ویتامین C در بدن برای حفاظت از ریه ها بخصوص در هوای آلوده بسیار حائز اهمیت است. از آنجاییکه رفت و آمد بزرگسال ها در هوای آلوده بیشتر از بچه هاست، بزرگسال ها باید حتما روزانه 40 میلی گرم ویتامین C مصرف کنند.
- بین سبزیجات جعفری، کلم و شلغم بهترین منابع ویتامین C هستند.
- پرتقال را هم فراموش نکنید چون بین میوه ها یکی از غنی ترین منابع این ویتامین است.
- یکی از ساده ترین راه ها برای رساندن دوز مناسب ویتامین C به بدن نوشیدن روزانه آب دو عدد لیمو ترش است که مقدار مناسب برای این روزهای آلوده را به بدن شما می رساند.
بتاکاروتن
این ماده نقش بسیار مهمی در کنترل التهابات ناشی از آلودگی هوا در بدن شما بازی می کند. آن هم به دلیل فعالیت آنتی اکسیدانی آن.
- سبزیجات برگ دار مانند کاهو، گشنیز و اسفناج منابع بسیار غنی از بتاکاروتن هستند.
- برگ تربچه و هویج هم از منابع مملو از بتاکاروتن هستند که بهتر است اینروزها حتما در برنامه غذایی تان قرار بگیرند.
اسید چرب امگا 3
امگا3 بیش از آنچه که تصورش را می کنید می تواند از قلب شما در برابر اثرات خطرناک آلودگی هوا محافظت کند. منابع غنی این ماده عبارتند از :
- آجیل ها و مغزها مانند گردو یا تخم کتان که البته بهتر است آنها را در ماست ترکیب کنید و در قالب اسموتی بخورید یا اینکه به تنهایی در اینروزها مصرف آنها را در برنامه غذایی تان بگنجانید.
- سبزیجات با برگ سبز هم از دیگر منابع اسید چرب امگا3 هستند.
- همچنین ماهی های آب های سرد یکی دیگر از منابع غنی امگا3 هستند.
- برای سهولت در امر استفاده از این اسید چرب و ضرورت رساندن آن به بدن در چنین روزهایی می توانید از مکمل های خوارکی اسید چرب امگا3 استفاده کنیدو
راه حلی به نام آیورودا
چاشنی ها و ادویه جات گیاهی با بهره مندی از خاصیت دارویی آیورودا می توانند گزینه مناسبی برای تسهیل مشکلات تنفسی در چنین شرایطی باشند.
- زردچوبه آنتی اکسیدانی معروف است که می تواند ریه ها را از اثرات زهرآلود آلودگی هوا مصون نگه دارد. پس اینروزها تا می توانید از زردچوبه در غذاهایتان استفاده کنید.
- ترکیب کره آب شده و زردچوبه می تواند شدت سرفه را در بیماری آسم در شرایط آب و هوای فعلی کاهش دهد.در صورت بروز حمله های آسمی در این شرایط آب و هوایی باز هم ترکیب زردچوبه، کره و شکر زرد می تواند شرایط بیمار را تسهیل کند.
- ترکیب شکر زرد و آب پیاز همچنین می تواند سرفه های خشک و غیر خشک را که بر اثر آلودگی هوا ایجاد شده از کاهش بدهد.
- آیورودا را همچنین می توانید در مواد غذایی تلخ به فراوانی پیدا کنید.
- شیر گاو و گندم و محصولات برگرفته از آن همچنین در هوای آلوده می تواند برای بیماران مبتلا به آسم مفید باشد.
- زنجبیل، فلفل سیاه، ریشه شیرین بیان ، جوز و نعناع هم می توانند مشکلات تنفسی ناشی از آلودگی هوا را تا حدودی کاهش دهند.
نکته یک: شکر زرد را می توانید از عطاری ها تهیه کنید
نکته دو: در صورت ابتلا به بیماری خاصی که تحت نظر پزشک هستید برای هر نوع درمان و برنامه غذایی حتما با پزشک خود مشورت کنید.
پیشنهاد ویژه
کلم بروکلی را هرگز فراموش نکنید؛ یکی از غنی ترین منابع آنتی اکسیدان همین کلم بروکلی است که با بهره مندی از سولفورافان و گلوکورافانین، علاوه بر اینکه موجب تخلیه سموم سرطانی می شود از قابلیت کاهش وزن هم برخوردار است.
در اینروزها که آلودگی هوا بیداد می کند حتما کلم بروکلی را در برنامه غذایی‌تان بگنجانید و اگر به دنبال تاثیرگذاری بیشتر آن هستید آب کلم بروکلی را میل کنید چون نوشیدن آب بروکلی باعث تخلیه سریع مواد سرطان زایی می شود که بر اثر آلودگی هوا در بدن شما تجمع کرده اند.
رادیکال‌های آزاد که در هوای آلوده وجود دارند، چگونه باعث نابودی بافت‌ها و سلول‌های بدن می‌شوند؟
هنگام آلوده بودن هوایی که انسان استنشاق می‌کند، روزانه مقادیر زیادی رادیکال آزاد، وارد بدن میشود، به عبارت دیگر، تجمع رادیکال‌های آزاد در بدن در هنگام آلوده بودن هوا، افزایش می‌یابد؛ چرا که رادیکال‌های آزاد، به‌دلیل آنکه اکسیژن‌های ناپایداری هستند، دنبال جا و مکانی می‌گردند.
که با یک سلول واکنش نشان دهند و آن را اکسید کنند، به تعبیر دیگر، رادیکال‌های آزاد، اکسیژن‌های آزادی هستند که به بافت‌ها و سلول‌های بدن می‌چسبند و باعث نابودی و تخریب آنها یا تغییر ماهیتشان می‌شوند؛
بنابراین، با تجمع رادیکال‌های آزاد دربدن به‌دلیل آلودگی هوا، یک پروسه تخریبی و التهابی اتفاق می‌افتد و به‌دنبال آن، انواع بیماریهای مزمن از قبیل برونشیت، سرطان‌های خون و برخی دیگر از بیماری‌ها افزایش می‌یابد، بنابراین ذرات آلوده در هوا، از راه‌های مختلف وارد بدن میشود و پس از آن وارد سیستم گردش خون میشود و از آنجایی که خون همه بدن را سیراب می‌کند، این خون آلوده به سلول‌های بدن آسیب می‌رساند و باعث افزایش بیماریهای مزمن میشود.
خون آلوده، باعث بروز چه بیماری‌هایی میشود؟
خون آلوده وقتی وارد سیستم مغز میشود باعث بروز سردرد، وقتی وارد سیستم اعصاب و روان میشود، باعث کاهش آستانه تحمل افراد و پرخاشگری میشود و علاوه براین، تیرگی، چروک پوست، ریزش مو، دل‌درد، نفخ و سایر بیماریهای مزمن از دیگر علائم ناشی از آلودگی هواست.
آیا در مواقعی که آلودگی هوا تشدید میشود، منابع غذایی و نوع تغذیه افراد، میتواند از اثرات مخرب آلودگی هوا بر بدن تا حدی جلوگیری کند؟
برای جلوگیری از تأثیر مواد مضر به بدن، هر یک از اندام‌های بدن مکانیسم خاص خود را دارد. به عبارت دیگر، برای جلوگیری از تأثیر مواد مضر راه‌های دفعی وجود دارد، به‌عنوان نمونه، تعریق از راه پوست، سرفه از راه ریه، ادرار از راه کلیه و مدفوع از طریق روده‌ها، بنابراین در مورد نوع غذا در هنگام آلودگی هوا، بهترین توصیه افزایش مصرف مایعات مختلف در طول روز است.
این مایعات میتواند، آب، انواع نوشیدنی‌ها، میوه، انواع سبزی، سوپ و آش باشد. در هنگام آلودگی هوا، مصرف شیر بیش از همیشه، توصیه میشود. همچنین برای از بین بردن اثرات مخرب فلزات سنگین مثل سرب که در هوای آلوده وجود دارد، باید دریافت منابع آهن مثل گوشت را افزایش داد.
صفرا، عرق، خلط، مدفوع و ادرار 5 راه دفع سموم در بدن است، بهترین راه دفع سموم از بدن از طریق مصرف مایعات بوده البته باید توجه داشت مایعات تنها شامل آب نیست، بلکه آش، سوپ، خورشت، لبنیات، میوه و سبزیجات همه در دسته مایعات قرار می‌گیرند و برای کاهش تأثیر آلاینده‌های محیطی در بدن باید مصرف مایعات را مورد توجه قرار داد.
مایعات دارای هزاران خاصیت بوده و سبب دفع آلایندهها از بدن میشود، بهتر است مصرف مایعاتی را مورد توجه قرار دهیم که حاوی آنتی‌اکسیدان باشد و مانع از فعالیت رادیکال‌های آزاد و تخریب سلول‌ها شود.
در علم تغذیه 27 سیتوکمیکال (ترکیب شیمیایی، گیاهی) وجود دارد که ما آنها را با رنگ‌های مختلف در میوه‌ها و سبزیجات همچون قرمز، ارغوانی، زرد، سبز و ... می‌شناسیم، میوه و سبزیجات علاوه بر اینکه در دسته مایعات قرار دارد آنتی‌اکسیدان بالایی داشته و فیبر موجود در آن نیز سبب خروج آلایندهها از بدن میشود.
بعد از میوه و سبزیجات غلات کامل و حبوبات این خاصیت را داشته و سبب دفع آلایندهها از بدن میشود. ماهی نیز بدن را پاکسازی کرده و به دلیل اینکه حاوی امگا3، سلنیوم، ید، روی، آهن و منیزیم است، جهت کاهش تأثیر آلایندهها بر بدن مصرف آن بسیار توصیه میشود.
مصرف ماهی در پاییز به دلیل اینکه یخ‌زده نبوده و بو و کهنگی ندارد، بسیار توصیه میشود، ماهی دارای همه ریزمغذی‌های لازم برای دفع آلایندهها است.
مصرف لبنیات به ویژه ترکیب ماست با ادویجاتی همچون فلفل، زردچوبه، زنجبیل و دارچین به دلیل اینکه حاوی مواد آنتی‌اکسیدانی فراوان است در زمان بروز آلودگی هوا و کاهش تأثیر آن در بدن توصیه میشود، از طرفی ادویجات چند ده برابر میوه و سبزیجات آنتی‌اکسیدان داشته و تنها در افرادی که آلرژی دارند مصرف آن توصیه نمی‌شود.
بهتر است مصرف سبزیجات به صورت فرآوری شده و کمپوت نباشد، همچنین بعد از ماهی، حبوبات و غلات کامل، میوه و سبزیجات و لبنیات مصرف آجیل نیز برای رفع آلودگی در بدن حائز اهمیت بوده و باید مورد توجه قرار گیرد.
در زمان آلودگی هوا در کلانشهرها فلزات سنگینی همچون سرب، جیوه، آرسنیک، کادمیوم و آلومینیوم ایجاد میشود و در زمانیکه بدن ما دارای ریزمغذی‌هایی همچون آهن، ید، روی، منیزیم و سلنیوم باشد اجازه فعالیت به این فلزات سنگین توسط بدن داده نمی‌شود.
کسانی که فقر آهن، ید و سلنیوم در بدن داشته باشند بیشتر تحت تأثیر آلاینده‌های محیطی و آلودگی هوا قرار می‌گیرند.
تغذیه در هر شرایطی باید به صورتی باشد که روزانه مصرف میوه، سبزی، غلات کامل، حبوبات، گوشت، لبنیات و آجیل در رژیم غذایی وجود داشته باشد، البته باید توجه داشت حبوبات حتماً از یک روز قبل خیس خورده باشد تا علاوه بر رفع نفخ آن املاح در بدن بهتر جذب شود.
گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم
مرجان امینی
+ 1 - 0
