جام جم سرا:12 درصد مرگ و میرهای دنیا دلیل ابتلا به سرطان اتفاق می‌افتد و در کشور ما نیز سالانه 30 هزار نفر به دلیل ابتلا به انواع سرطان‌ها جان خود را از دست می‌دهند.
پزشکان و متخصصان این حوزه معتقدند در صورتی که این بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود می‌توان بسیاری از مبتلایان را از مرگ حتمی نجات داد.
کشف جدیدی که بتازگی در دنیای پزشکی روی داده است، تحول مهمی در مقابله با بیماری پیچیده سرطان خواهد بود. ماجرا از این قرار است که پژوهشگران دانشگاه بردفورد انگلیس آزمایش خون ساده‌ای را برای تشخیص انواع مختلف سرطان ابداع کرده‌اند که آزمایش‌های اولیه در تعیین سه نوع سرطان پوست، روده بزرگ و ریه رضایتبخش بوده است.
این روش شامل قرار دادن گلبول‌های سفید خون در معرض نور فرابنفش است تا چگونگی تخریب دی.ان.ای آنها بررسی شود، چراکه تحقیقات سرطان‌شناسی نشان داده که دی.ان.ای خون افراد مبتلا به سرطان پوست، روده بزرگ و ریه بسیار راحت‌تر از دی.ان.ای افراد سالم تخریب میشود.
محققان بر این باورند که نتایج این آزمایش تحت تاثیر بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی یا آنفلوآنزا که ممکن است روی سیستم ایمنی تاثیر بگذارند، قرار نمی‌گیرد و نتیجه نادرست نشان نمی‌دهند.
آنها امیدوارند زمانی فرا برسد که با انجام این آزمایش بتوان از انجام فرآیند‌های گران و تهاجمی همچون کولونوسکوپی و بیوپسی (نمونه‌برداری از بافت زنده) اجتناب کرد.
محققان معتقدند اگر یافته‌های تکمیلی این پژوهش به نتایج موفقیت‌آمیزی برسد، تشخیص بموقع سرطان در افراد مبتلا به این بیماری امکانپذیر خواهد شد.
شانس غافلگیر کردن سرطان
«خیلی دیر شده، مرض ریشه دوانده و کار از کار گذشته.» این عبارت دردآور و البته تکراری برای بسیاری افرادی است که به بیماری سرطان مبتلا شده‌اند. باوجود تمام پیشرفت‌های علم پزشکی سرطان هنوز هم کلمه وحشتناکی است، اما با این همه متخصصان بر این باورند که در صورت تشخیص زودهنگام این بیماری، سرطان قابل درمان است و حالا با کشف جدید محققان می‌توان امیدوار بود که گام بلندی برای تشخیص بموقع سرطان در مبتلایان برداشته شود.
دکتر علی مطلق، مدیر برنامه ملی کنترل سرطان در گفت‌وگو با جام‌جم درباره ابداع جدیدی که اخیر در دنیای پزشکی برای تشخیص بیماری سرطان رخ داده است، توضیح می‌دهد: برای اینکه یک آزمایش یا روش بالینی به‌عنوان روش غربالگری برای تشخیص زودهنگام استفاده شود، باید دارای چند خصوصیت باشد که سادگی، ارزان بودن، داشتن مقبولیت عمومی، دارا بودن حساسیت بالا، داشتن درمان مناسب در علم پزشکی و نتیجه موفق و ثابت شده آن در افزایش طول عمر یا دست‌کم بهبود زندگی افراد مبتلا مهمترین این مشخصه‌هاست.
وی تاکید می‌کند: به همین دلیل است که روش‌های غربالگری فقط برای سرطان‌های پستان، روده بزرگ و دهانه رحم از سوی سازمان جهانی بهداشت پیشنهاد شده، اما اینکه در چه گروه‌هایی از نظر میزان خطر ابتلا و از چه سنی شروع شوند، هنوز هم با تردیدهای زیادی مواجه است.
دکتر مطلق تصریح می‌کند: بنابراین اینکه یک روش آزمایشگاهی بتواند سلول‌های بدخیم را خیلی پیش از اینکه دچار تومور واضحی شود، تشخیص دهد البته که نویدبخش است، اما هنوز در ابتدای راه قرار دارد.
مطلق این نکته را نیز یادآوری می‌کند که این آزمایش، روی افرادی که در مرحله پیش بدخیم بوده‌اند، انجام شده و از این لحاظ اتفاق امیدوارکننده‌ای است، اما در بین سه سرطان ذکر شده، سرطان پوست به دلیل در معرض دید بودن ضایعات، نیاز به آزمایش خون برای شناسایی زودرس ندارد، در حالی که برای تشخیص زودهنگام سرطان روده بزرگ و ریه میتواند نقش مهمی ایفا کند.
مدیر برنامه ملی کنترل سرطان تاکید می‌کند: اینکه با آزمایش خون بتوان سرطان را زودتر تشخیص داد، خوب است اما بلافاصله این سوال مطرح میشود که از چه سنی و به چه فواصلی و برای چه سرطانی؟ حساسیت و ویژگی این روش چه اندازه است؟ چه درصدی از آنهایی که تست‌شان مثبت میشود واقعا بیمارند و چند درصد از آنهایی که تست‌شان منفی میشود، واقعا بیمار نیستند؟
مطلق تاکید می‌کند: به‌طور خلاصه تا یک روش آزمایشگاهی با روش‌های استاندارد مقایسه نشود و مورد تائید قرار نگیرد و حتی پس از تائید شدن، نشان ندهد که میتواند واقعا طول عمر و کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشد هنوز زود است که به نتایج آن امیدوار باشیم و باید کمی در این‌باره صبر کنیم.
پیشگیری از مرگ زودرس و صرفه‌جویی در هزینه
سرطان سالی 30 هزار نفر را در کشور به کام مرگ می‌فرستد و دردناک‌تر اینکه سالانه 85 هزار مبتلای جدید نیز به تعداد بیماران مبتلا به سرطان کشور اضافه میشود و این در حالی است که اگر این بیماری در همان مراحل اولیه تشخیص داده شود، می‌توان امیدوار بود که بیماران مبتلا این شانس را داشته باشند که بیشتر عمر کنند و در طول دوران بیماری‌شان کیفیت زندگی‌شان نیز در شرایط نسبتا مطلوبی قرار داشته باشد.
دکتر عبدالله فضلعلی‌زاده، نایب رئیس انجمن سرطان ایران نیز در گفت‌وگو با جام‌جم، توضیح می‌دهد: تشخیص سرطان سال‌هاست که مورد توجه و جزو برنامه‌های تحقیقاتی مراکز علمی بوده است و از سال‌ها پیش نیز در مواقعی که یک نوع سرطان به صورت ارثی در خانواده‌ای دیده می‌شد، با کمک اندازه‌گیری برخی نشانه‌های بیولوژیکی پیشگویی و تشخیص سرطان درباره افراد درجه یک آن خانواده امکانپذیر بود.
وی تاکید می‌کند: البته امروز با کمک آنزیم‌هایی به نام تومورمارکرها (علائم هشداردهنده‌ای که نوسان و افزایش آنها در بدن حکایت از کنترل یا عود یک بیماری در بدن دارد) یک گام در کنترل بیماری سرطان برداشته شده است و حالا در چنین شرایطی اینکه بتوان با کمک آزمایش‌هایی روی خون بیماری سرطان را تشخیص داد، اتفاقی دور از انتظار در دنیای پزشکی نیست که خوشبختانه محققان بتازگی به این موفقیت دست پیدا کرده‌اند.
فضلعلی‌زاده، مراجعه دیرهنگام بیماران را علت اصلی کاهش طول عمر و کشندگی بیشتر سرطان در ایران نسبت به کشورهای توسعه‌یافته می‌داند و می‌گوید: هرچه بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود، ضمن اینکه احتمال بهبودی بیماران بیشتر میشود و او میتواند به زندگی عادی خود در جامعه ادامه دهد، از بسیاری درمان‌های غیرضروری نیز جلوگیری می‌کند و در نتیجه در هزینه‌های درمان نیز صرفه‌جویی خواهد شد و درمان‌های انجام شده نیز نتیجه‌بخش‌تر خواهد بود، به همین دلیل است که در سال‌های اخیر بیشترین سیاست‌ها و برنامه‌های وزارت بهداشت در بحث بیماری سرطان روی پیشگیری و تشخیص بموقع متمرکز شده است.
نایب‌رئیس انجمن سرطان ایران درباره اینکه آیا یافته اخیر دانشمندان مبنی بر امکان تشخیص سرطان با انجام آزمایش‌های ساده خون میتواند روی انواع سرطان‌ها کارایی داشته باشد، تصریح می‌کند: این کار فعلا امکانپذیر نیست، اما وقتی شناسایی چند نوع سرطان با این روش امکانپذیر شد، مسلما این موضوع بتدریج توسعه خواهد یافت و با مطالعات تکمیلی‌تر در آینده‌ای نه‌چندان دور می‌توان امیدوار بود که با انجام آزمایش تشخیص تعداد بیشتری از انواع سرطان‌ها امکانپذیر باشد.
پوران محمدی / گروه جامعه
دکتر علی بنی‌هاشم در گفت‌وگو با جام‌جم افزود: والدین باید از سن رویش دندان‌های شیری و دائمی در کودکان آگاه باشند و بدانند که اولین دندان شیری از سنین شش تا هشت ماهگی شروع به رویش می‌کند و رویش 20 دندان شیری در دو سالگی تکمیل میشود. پس از شش سالگی نیز دندان‌های شیری و در ابتدا دندان‌های جلویی کودک شروع به افتادن می‌کند که این روند تا 12 یا 13 سالگی ادامه می‌یابد.
وی تاکید کرد: دندان‌های شیری طبیعی باید در زمان‌های مقرر رویش پیدا کند و نیز شروع به افتادن بکند. حال اگر به هر دلیل ازجمله رعایت نکردن بهداشت و بروز پوسیدگی، دندان‌های شیری، بویژه دندان‌های آسیای شیری از دست برود یا به دلایلی افتادن دندان‌های شیری با تاخیر مواجه شود، احتمال بروز ناهنجاری‌هایی در رویش دندان‌ها، بخصوص نامرتبی دندان‌ها زیاد خواهد بود. البته برای پیشگیری از عوارض تاخیر در رویش یا افتادن دندان‌های شیری با تشخیص بموقع، راهکارهای درمانی وجود دارد.
دکتر سیدحسن تنکابنی که ارائه دهنده مقاله علمی در خصوص بیماری «سندروم Landau kleffner» در همایش اختلالات عصبی - تکاملی است، گفت: این بیماری چون معمولا با تشنج‌های صرعی همراه است، در تقسیم‌بندی‌ها، زیر دستۀ تشنج‌ها و صرع‌ها قرار می‌گیرد.
وی با تاکید بر اینکه تظاهر اختصاصی این بیماری، بروز مشکل در گفتار کودک است، ادامه داد: علت دقیق و مشخصی برای بروز این بیماری پیدا نشده اما عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز این مشکل موثر هستند.
تنکابنی اظهارداشت: والدین با مشاهده مشکل گفتاری فرزند خود، حتما آن را جدی گرفته و کودک را نزد پزشک ببرند چون پزشک میتواند با گرفتن شرح حال، معاینه بالینی و مسلما دریافت نوار مغزی در صورت نیاز، این بیماری را تشخیص بدهد.
وی همچنین تاکید کرد: این بیماری مانند انواع صرع، همزمان با تشنج صرعی مانند حرکات دست، چشم و سر، همراه است اما بروز مشکل گفتاری، از تظاهرات اختصاصی آن است که اگر بموقع و زود تشخیص داده و درمان آغاز شود، بیمار به درمان، پاسخ داده و بهبود می‌یابد.
این استاد دانشگاه درباره همایش اختلالات عصبی - تکاملی، گفت: برگزاری این همایش باعث خواهد شد که ارتباط متخصصان تمامی گروههای پزشکی در حوزه‌های تشخیصی، درمانی و توانبخشی، با یکدیگر بیشتر شده و تبادل نظر و تمرکز آنان بر روی بیماریهای مرتبط با تخصصشان، به رشد و ارتقای سلامت کودکان کمک کند.
همایش اختلالات عصبی - تکاملی با حضور جمع کثیری از روانپزشکان، روان‌شناسان، متخصصان مغز و اعصاب، متخصصان کودکان، متخصصان علوم اعصاب، متخصصان توانبخشی و...، از سراسر کشور در روزهای ۱۷ و ۱۸ دی ماه امسال در سالن اجتماعات شهید احمدی روشن دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی برگزار میشود. (مهر)
به گزارش جام جم آنلاین ، یادتان باشد وقتی هورمون‌های مردانه زیادی در خانم‌ها وجود داشته باشند این علائم را به همراه دارند:
هورمون‌های مردانه سبب رویش موی صورت، بدن و باعث ریزش موی سر می‌شوند. البته خانم‌ها هیچ وقت دچار طاسی سر نمی‌شوند چون فاقد هورمون مردانه به مقدار زیاد هستند. اگر در خانمی میزان هورمون‌های مردانه افزایش یابد، موهای سر وی شروع به ریزش می‌کند و موهای صورت و بدن افزایش می‌یابند.
تاثیر روی پوست: هورمون‌های مردانه با اثر روی غدد چربی پوست، سبب ایجاد جوش صورت و تنه می‌شوند. یکی از علائم اولیه بلوغ در پسرها جوش صورت است.
تاثیر روی طناب‌های صوتی: هورمون‌های مردانه سبب رشد طناب‌های صوتی و کلفت شدن صدا می‌شوند. در خانم‌هایی که دارای هورمون‌های مردانه زیاد هستند، صدا کم‌کم کلفت میشود و متاسفانه این موضوع از جمله مواردی است که حتی پس از درمان همچنان باقی می‌ماند.
تاثیر روی دستگاه تناسلی: هورمون‌های مردانه زیادی سبب رشد کلیتوریس در خانم‌ها میشود که اگر زیاد باشد، سبب ایجاد مشکلات بعدی خواهد شد.
تاثیر بر رحم: اگر میزان هورمون‌های مردانه زیاد شود عادت ماهانه را به هم می‌زند. در ضمن مشخص شده است وجود مقادیر زیادی از هورمون مردانه در طولانی مدت سبب افزایش خطر سرطان رحم میشود.
با این حساب تشخیص و درمان بموقع این بیماری اهمیت زیادی دارد. گاهی بعضی خانم‌ها فقط دارای یک افزایش مختصر در موهای بدن هستند که پس از بررسی مشخص میشود سرطان تخمدان دارند. در ضمن در مواردی که علت بیماری خوش‌خیم است، اگر درمان دیر صورت بگیرد، خانم مبتلا به علائم مرده‌زایی میشود که حتی پس از درمان نیز برای وی مشکل ساز خواهد شد.
از طرفی به منظور تشخیص دقیق افزایش هورمون‌های مردانه در خانم‌ها معمولا باید بررسی‌های آزمایشگاهی اولیه انجام شود که در برخی مواقع این بررسی‌ها پیچیده هستند. در صورت لزوم از روش‌های تصویر‌برداری نیز استفاده میشود. درمان هم معمولا توسط داروهای خوراکی است که اثرات بهبود بالینی معمولا شش تا 12 ماه پس از مصرف دارو ظاهر می‌شوند. نکته بسیار مهم این که در طول درمان باید از روش‌های جلوگیری از حاملگی قطعی استفاده کرد، چون داروهایی که تجویز می‌شوند روی جنین اثرات سوء شدیدی دارند.
دکتر محمدرضا صفری‌نژاد
جراح و متخصص بیماریهای کلیه و مجاری ادراری
به گزارش جام جم آنلاین ، یادتان باشد وقتی هورمون‌های مردانه زیادی در خانم‌ها وجود داشته باشند این علائم را به همراه دارند:
هورمون‌های مردانه سبب رویش موی صورت، بدن و باعث ریزش موی سر می‌شوند. البته خانم‌ها هیچ وقت دچار طاسی سر نمی‌شوند چون فاقد هورمون مردانه به مقدار زیاد هستند. اگر در خانمی میزان هورمون‌های مردانه افزایش یابد، موهای سر وی شروع به ریزش می‌کند و موهای صورت و بدن افزایش می‌یابند.
تاثیر روی پوست: هورمون‌های مردانه با اثر روی غدد چربی پوست، سبب ایجاد جوش صورت و تنه می‌شوند. یکی از علائم اولیه بلوغ در پسرها جوش صورت است.
تاثیر روی طناب‌های صوتی: هورمون‌های مردانه سبب رشد طناب‌های صوتی و کلفت شدن صدا می‌شوند. در خانم‌هایی که دارای هورمون‌های مردانه زیاد هستند، صدا کم‌کم کلفت میشود و متاسفانه این موضوع از جمله مواردی است که حتی پس از درمان همچنان باقی می‌ماند.
تاثیر روی دستگاه تناسلی: هورمون‌های مردانه زیادی سبب رشد کلیتوریس در خانم‌ها میشود که اگر زیاد باشد، سبب ایجاد مشکلات بعدی خواهد شد.
تاثیر بر رحم: اگر میزان هورمون‌های مردانه زیاد شود عادت ماهانه را به هم می‌زند. در ضمن مشخص شده است وجود مقادیر زیادی از هورمون مردانه در طولانی مدت سبب افزایش خطر سرطان رحم میشود.
با این حساب تشخیص و درمان بموقع این بیماری اهمیت زیادی دارد. گاهی بعضی خانم‌ها فقط دارای یک افزایش مختصر در موهای بدن هستند که پس از بررسی مشخص میشود سرطان تخمدان دارند. در ضمن در مواردی که علت بیماری خوش‌خیم است، اگر درمان دیر صورت بگیرد، خانم مبتلا به علائم مرده‌زایی میشود که حتی پس از درمان نیز برای وی مشکل ساز خواهد شد.
از طرفی به منظور تشخیص دقیق افزایش هورمون‌های مردانه در خانم‌ها معمولا باید بررسی‌های آزمایشگاهی اولیه انجام شود که در برخی مواقع این بررسی‌ها پیچیده هستند. در صورت لزوم از روش‌های تصویر‌برداری نیز استفاده میشود. درمان هم معمولا توسط داروهای خوراکی است که اثرات بهبود بالینی معمولا شش تا 12 ماه پس از مصرف دارو ظاهر می‌شوند. نکته بسیار مهم این که در طول درمان باید از روش‌های جلوگیری از حاملگی قطعی استفاده کرد، چون داروهایی که تجویز می‌شوند روی جنین اثرات سوء شدیدی دارند.
دکتر محمدرضا صفری‌نژاد
جراح و متخصص بیماریهای کلیه و مجاری ادراری