پاسخ مشاور: به عنوان شریک زندگی کمکی که شما میتوانید به همسرتان برای حل مشکلتان ارائه دهید این است که اعتماد به نفس او را تقویت کنید. اینکه در پیامکتان گفتهاید که همسرتان در انجام کارهایی که به او محول میشود، تاخیر نشان داده، یا شک میکند نشاندهنده آن نیست که از پس آن کار بر نمیآید بلکه به احتمال بیشتر نشان از ضعف اعتماد به نفس در اوست که البته شما به میزان زیادی میتوانید در بهبود این موضوع و افزایش اعتماد به نفس او سهیم باشید. بنابراین راهکارهایی که در ادامه میآید میتواند راهگشای شما برای حل مشکلتان باشد.
از همسرتان تعریف کنید
از کارها و اعمال همسرتان تعریف و تمجید کنید. مهم است که تمام توانمندیها و مهارتهای او را بستایید و حتی کوچکترین آنها را از قلم نیندازید. گاهی به دلیل اینکه همیشه در کنار همسرمان هستیم، برخی ویژگیها و نقاط قوت او برایمان عادی میشود به طوری که آنها را جزئی از ویژگیهای شخصیتی او به حساب میآوریم.
اگرچه این امر تا حدی طبیعی است، اما تلاش ما باید این باشد که تا جای ممکن نگذاریم ویژگیهای همسرمان برایمان به عاداتی پذیرفته شده تبدیل شود و به خاطر رفتارهای خوب و مناسباش، همیشه از او تشکر کنیم.
لازم است که شما همسرتان را از لحاظ عاطفی به طور کامل حمایت کنید طوری که او خود را بیش از پیش دوست بدارد. به عبارتی نقش شما در افزایش عزت نفس همسرتان غیر قابل انکار است. باید بتوانید شرایطی را برای همسرتان فراهم سازید که از زندگی خود رضایت کافی داشته باشد تا عزت نفس او بیشتر شود و نگذارد حقش پایمال شود.
همسرتان را تحت فشار روحی قرار ندهید
نباید به همسرتان فشار بیاورید. اینکه مدام از او بخواهید حقش را از اطرافیان خود در زندگی بگیرد این پیام را در ذهن او خواهد آورد که «من نمیتوانم» یا «من ضعیف و بیعرضه هستم». این امر اضطرابی را به همراه دارد که قادر است اعتماد همسرتان به شما، اعتماد او به توانمندیهای خودش، احساس خوب او به خودش و رضایت از زندگی و کیفیت رابطه زناشویی شما را بشدت تحت تأثیر منفی قرار دهد. بنابراین مدام او را تحت فشار قرار ندهید چراکه در آن صورت، نتیجه معکوس خواهید گرفت.
به جای چنین رفتاری تلاش کنید در فرصتی مناسب با همسرتان به گفتوگو بنشینید و نظرتان را در فضایی صمیمانه و محترمانه با او در میان بگذارید.
به یاد داشته باشید بهترین و مفیدترین کمکی که شما میتوانید به همسرتان داشته باشید آن است که خالصانه و صادقانه او را دوست بدارید و این دوست داشتن را به او ابراز کنید. گاهی اضطرابی که ما به همسرمان وارد میکنیم به علت توقعاتی که از او داریم یا عجلهای که در برآورده شدن توقعهایمان از او داریم، اعتماد به نفس او را برای انجام کارهای ساده و حتی روزمرهاش به شدت کاهش میدهد و این امر قابل پیشگیری است. (پریسا غفوریان - دانشجوی دکترای روانشناسی/روزنامه خراسان)
453
بسیاری از افراد برای پیدا کردن پاسخ سوال های پزشکی و همچنین داروهای موثر در بیماری ها به سراغ گوگل می روند. اگرچه استفاده از فناوریهای جدید و همچنین اطلاعات بیانتهای وبسایتها تا حد زیادی به زندگی همه افراد کمک کرده اسـت، اما گاهی اتکای بی چون و چرا به منابعی مانند وبلاگهای پزشکی یا ویکیپدیا برای درمان خودسر بیماریهایی که شاید پزشکها اطلاعات دقیقتری درباره آنها دارند،
میتواند عواقب جبرانناپذیری داشته باشد.آرون سوامینات که مدیر برنامه بیماری التهابی روده در بیمارستان Lenox Hill و استاد پزشکی در دانشکده پزشکی Hofstra Northwell اسـت، مطلبی را درباره استفاده از سایتهای پزشکی و یا ویکیپدیا برای درمان بیماریها و عواقبی که این کار ممکن اسـت داشته باشد، در نیویورکتایمز نوشته اسـت.
در این متن آمده اسـت: «یکی از بیماران من که مبتلا به کرون (Crohn) بود، مصرف داروهای خود را متوقف کرد. او به طور تجربی درباره پیوند مدفوع شنیده بود و تصور میکرد درمان مناسبی برای اوست. پس از اینکه با یک سایت اینترنتی -خودتان انجام دهید (do-it-yourself)- مشورت کرد و پس از خوددرمانی که انجام داد حتی بیش از پیش دچار علائم ناتوانکننده شد.
او سرانجام پذیرفت که به درمان پیشین خود برگردد و یک هفته پس از آن بهبود یافت.به منظور درک اینکه چرا بیماران مبتلا به التهاب روده اطلاعات خود را از جایی غیر از پزشکشان دریافت میکنند، من و همکارانم یک مطالعه انجام دادیم. ما دریافتیم که بیش از ۹۰ درصد از بیماران، اینترنت را برای اطلاعات جستوجو میکنند. بیشتر بیماران نیز سایتهای WebMD، Mayo Clinic و یا ویکیپدیا را مورد جستوجو قرار میدهند.
در حالی که این سایتها میتوانند مکانهای مفیدی برای به دست آوردن اطلاعات عمومی باشند، به اندازه کافی حاوی اطلاعات متنوع و منحصر به فردی نیستند که به کاربران این امکان را دهند تا تصمیمهای کاملا آگاهانه بگیرند. این سایتها نمیتوانند به درستی فواید و خطرات ناشی از یک درمان خاص را در زمینه شرایط منحصر به فرد بیماران مشخص کنند.
به عنوان کسی که علاقه ویژهای به مدیریت این بیماریهای پیچیده دارد، همکاران پزشک من اغلب سختترین بیماران خود را برای گرفتن نظر دوم برای من میفرستند. اغلب اوقات، بیماران بهبود نیافتهاند، زیرا آنها از دریافت درمانهای موثر خودداری میکنند، با این توجیه که یک نفر یک جایی (که البته اغلب اوقات در اینترنت اسـت)
آنها را از انجام معالجات ترسانده اسـت و مشاورهای نادرست درباره شرایط خاص بیمار به آنها داده، یا درباره فواید درمانهای خانگی و رژیمها مبالغه کرده اسـت.به عنوان یک پزشک، که مدیریت یک بیماری را بر عهده دارد که در حال حاضر هیچ درمانی برایش نیست و یا یک بیماری که ممکن اسـت رژیمهای درمانی متعددی داشته، من باید نسبت به انتخاب بیماران خود فکر بازی داشته باشم.
با این وجود، هدف من این اسـت که از دانش و تجربه کسبشده در طول زندگی حرفهای خود برای بهبود علائم، حفظ کیفیت زندگی و کمک به جلوگیری از عوارضی مانند بستری و جراحی کمک -در حالی که به استقلال بیماران خود احترام میگذارم- استفاده کنم و این گاهی اوقات بدان معناست که باید از بیمارانم بخواهم از پرسیدن نظرات و مشاورههای پزشکی «دکتر گوگل» خودداری کنند.»
بسیاری از افراد برای پیدا کردن پاسخ سوال های پزشکی و همچنین داروهای موثر در بیماری ها به سراغ گوگل می روند. اگرچه استفاده از فناوریهای جدید و همچنین اطلاعات بیانتهای وبسایتها تا حد زیادی به زندگی همه افراد کمک کرده اسـت، اما گاهی اتکای بی چون و چرا به منابعی مانند وبلاگهای پزشکی یا ویکیپدیا برای درمان خودسر بیماریهایی که شاید پزشکها اطلاعات دقیقتری درباره آنها دارند،
میتواند عواقب جبرانناپذیری داشته باشد.آرون سوامینات که مدیر برنامه بیماری التهابی روده در بیمارستان Lenox Hill و استاد پزشکی در دانشکده پزشکی Hofstra Northwell اسـت، مطلبی را درباره استفاده از سایتهای پزشکی و یا ویکیپدیا برای درمان بیماریها و عواقبی که این کار ممکن اسـت داشته باشد، در نیویورکتایمز نوشته اسـت.
در این متن آمده اسـت: «یکی از بیماران من که مبتلا به کرون (Crohn) بود، مصرف داروهای خود را متوقف کرد. او به طور تجربی درباره پیوند مدفوع شنیده بود و تصور میکرد درمان مناسبی برای اوست. پس از اینکه با یک سایت اینترنتی -خودتان انجام دهید (do-it-yourself)- مشورت کرد و پس از خوددرمانی که انجام داد حتی بیش از پیش دچار علائم ناتوانکننده شد.
او سرانجام پذیرفت که به درمان پیشین خود برگردد و یک هفته پس از آن بهبود یافت.به منظور درک اینکه چرا بیماران مبتلا به التهاب روده اطلاعات خود را از جایی غیر از پزشکشان دریافت میکنند، من و همکارانم یک مطالعه انجام دادیم. ما دریافتیم که بیش از ۹۰ درصد از بیماران، اینترنت را برای اطلاعات جستوجو میکنند. بیشتر بیماران نیز سایتهای WebMD، Mayo Clinic و یا ویکیپدیا را مورد جستوجو قرار میدهند.
در حالی که این سایتها میتوانند مکانهای مفیدی برای به دست آوردن اطلاعات عمومی باشند، به اندازه کافی حاوی اطلاعات متنوع و منحصر به فردی نیستند که به کاربران این امکان را دهند تا تصمیمهای کاملا آگاهانه بگیرند. این سایتها نمیتوانند به درستی فواید و خطرات ناشی از یک درمان خاص را در زمینه شرایط منحصر به فرد بیماران مشخص کنند.
به عنوان کسی که علاقه ویژهای به مدیریت این بیماریهای پیچیده دارد، همکاران پزشک من اغلب سختترین بیماران خود را برای گرفتن نظر دوم برای من میفرستند. اغلب اوقات، بیماران بهبود نیافتهاند، زیرا آنها از دریافت درمانهای موثر خودداری میکنند، با این توجیه که یک نفر یک جایی (که البته اغلب اوقات در اینترنت اسـت)
آنها را از انجام معالجات ترسانده اسـت و مشاورهای نادرست درباره شرایط خاص بیمار به آنها داده، یا درباره فواید درمانهای خانگی و رژیمها مبالغه کرده اسـت.به عنوان یک پزشک، که مدیریت یک بیماری را بر عهده دارد که در حال حاضر هیچ درمانی برایش نیست و یا یک بیماری که ممکن اسـت رژیمهای درمانی متعددی داشته، من باید نسبت به انتخاب بیماران خود فکر بازی داشته باشم.
با این وجود، هدف من این اسـت که از دانش و تجربه کسبشده در طول زندگی حرفهای خود برای بهبود علائم، حفظ کیفیت زندگی و کمک به جلوگیری از عوارضی مانند بستری و جراحی کمک -در حالی که به استقلال بیماران خود احترام میگذارم- استفاده کنم و این گاهی اوقات بدان معناست که باید از بیمارانم بخواهم از پرسیدن نظرات و مشاورههای پزشکی «دکتر گوگل» خودداری کنند.»
با بررسی و مطالعه بر آموزه های قرآنی و روایی، شخصیت هر فردی درواقع همان اندیشه و نیت اوست.
بر اساس آموزه اسلام اگر فکرمان خدایی، رضایتمندی خدا و اولیاء الهی، توأم با خیرخواهی، عدالت، صفا، مهربانی و خلوص گردید، قطعا به تبع آن خودمان و شخصیت ما و رفتار ما نیز رنگ و بوی حقیقت و صبغه الهی به خود خواهد گرفت.
اگر اندیشه ما و نیت ما خوب و الهی شد، در دنیا و آخرت نیز با خوبان و اولیاء الهی خواهیم بود. چنانچه خدای ناکرده اندیشه و نیت ما بد و شیطانی شد، در دنیا و آخرت با بدان و اولیای شیطان خواهیم بود.
در حدیث قدسی آمده است که: من بر طبق ظن و گمان بنده مؤمن خود رفتار می کنم، اگر حسن ظن داشته باشد، همان گمانش را محقق می سازم و اگر هم سوء ظن داشته باشد مطابق گمانش با او رفتار می کنم. (المیزان، ج ۱۷، ص ۵۸۶)
اگر تفکر و نیت ما خوب گردید اما موفق به کار خوب نشدیم، همان نیت و فکر خوب و سالم ما را در مسیر سعادت و کمال و رضای الهی قرار خواهد داد.
اگر ما نیت کنیم که یک کار خیری انجام دهیم اما به هر دلیل موفق به انجام و عملی کردن آن نشویم برای ما ثواب و پاداش آن نوشته می شود اما ... نکته ای دیگر از مهربانی خدا ... اما اگر نیت بدی در دل داشته باشیم تا زمانی که آن نیت پلید به عمل ننشیند جزا و مجازاتی در نامه عمل برای ما نوشته نمی شود و این جا است که می گوییم مهربانی و لطف خدا را می توان در این موضوع نظاره گر بود.
فراموش نکنیم کسی که به خاطر خدا زندگی کند خدا برای او گره گشایی می کند، هر کجایی در زندگی و در شکل کلان تر در مملکت کار لنگ شد به خاطر این است که کار به خاطر خداوند نبوده و نیست، چرا که یقین داشته باشید به آیات قرآن: وَ مَن یَتَّقِ اللهَ یَجعَل لَهُ مَخرَجًا، وَ یَرزُقهُ مِن حَیثُ لایَحتَسِب (طلاق، ۲)
با این مقدمه، چه خوب است که تا می توانیم به نیت هایمان توجه کرده و برای اصلاح نیت و تفکر هایمان تلاش کنیم.
برای پیشبرد این هدف راهکارهایی را از قرآن و سخنان اهل بیت (علیهم السلام) را خدمتتان عرض می کنیم...
در حدیث قدسی آمده است که: من بر طبق ظن و گمان بنده مؤمن خود رفتار می کنم، اگر حسن ظن داشته باشد، همان گمانش را محقق می سازم و اگر هم سوء ظن داشته باشد مطابق گمانش با او رفتار می کنم. (المیزان، ج ۱۷، ص ۵۸۶)
از متن روایات بدست می آید «حسن ظن» به خدای متعال نتایج و آثار ارزشمندی از جنبه فردی و اجتماعی (روان شناختی و جامعه شناختی) درپی دارد که خلاصه اش به قرار زیراست:
۱) حسرت کشیدن ها از بین می رود.
۲) حسادت ها نسبت به هم ریشه کن خواهد شد.
۳) خرسندی و خشنودی برای فرد به ارمغان می آورد.
۴) احساس واقعی بی نیازی از مردم پیدا می شود.
۵) غم و غصه و اندوه زائل می شود. به عبارت دیگر ریشه افسردگی را که از بیماریهای شایع دوران معاصر است از بنیان برمی اندازد.
۶) موجب قبول شدن طاعات نزد خداوند خواهد بود.
۷) وقتی به خدا خوش بین شدی، خوش باوری و حسن ظن به مردم نیز پیدا می شود.
پیامبر (صلی الله و علیه وآله): هیچ مؤمنی به قضای الهی تن ندهد جز اینکه خدا بهترین تقدیر را برای او رقم می زند. رضایت به قضا و قدر ناخوشایند از بالاترین درجات یقین است (آیة الله مشکینی، ازدواج دراسلام، ص ۱۴۶)
علی (علیه السلام) فرموده اند: هر کس حسن ظن داشته باشد، نیت و فکرش نیز خوب می شود. (غررالحکم، ج۲، ص ۶۵)
دین به ما می آموزد که نسبت به مردم خوش بین باشیم و از هرگونه بدگمانی و سوءظن بپرهیزیم. به عبارت دیگر برای هر یک از رفتار برادران و خواهران دینی خود، ده ها توجیه و تفسیر می توان ارائه کرد. ما مسئولیت داریم که بهترین تفسیر و تحلیل و ارزیابی را از آن رفتارها بنماییم. در صورت تکرار این شیوه (یعنی تفسیر نیکو و پسندیده از رفتار دیگران) ذهنیت ما خوب و مثبت شده و نسبت به مردم احساس خوبی خواهیم داشت.
در اینجا به بعضی از آیات و روایات اشاره می گردد: سوره نور آیه ۱۲ مؤمنان باید نسبت به یکدیگر حسن ظن داشته باشند و درباره آن هم نباید بدون علم (و فقط با تکیه بر شایعه، تهمت، دروغ، حدس و گمان، توجیهات نادرست) سخن بگویند؛ زیرا مؤمنان به خاطر ایمان همانند شخص واحدی هستند. به طوری که تهمت به یکی از آنان، تهمت به دیگران تلقی می شود. (تفسیر المیزان، ج ۱۵، ص ۱۳۰)
علی (علیه السلام) فرموده اند: هر کس حسن ظن داشته باشد، نیت و فکرش نیز خوب می شود. (غررالحکم، ج۲، ص ۶۵)
البته حسن ظن نسبت به باطن و رفتارهای فردی اشخاص داریم. اما درباره عملکرد ظاهری آنها و مسائل اجتماعی، با ملاک های قانونی و ظاهری در دنیا قضاوت می کنیم. مانند برخورد با دزدی.
براساس تربیت اسلامی هرگونه «ادعا» در برابر خداوند و در برابر اولیای الهی و مؤمنان و در برابر سایر مردم گناه بزرگ و از حالات ویران کننده محسوب می شود. در کتابهای اخلاقی از این حالت و صفت چیزی نزدیک به «عجب» و خودپسندی و یا خودبینی تعبیر می شود. از منظر قرآن هرگونه تعریف از خود ممنوع است و به ما دستور می دهد که از خود تمجید و تعریف و ستایش ننمایید. (نجم ۳۲) لذا به هیچ نحوی نباید «مدعی» شد. چه در دل و چه در گفتار و چه در کردار.
علتش این است که همه توفیق ها و خیرها و همه کمالات از عنایت و رحمت و لطف خدای مهربان است. در قرآن صریحاً می گوید که هر چه خوبی به تو می رسد از ناحیه خداست.(نساء ۷۹) اگر فضل و رحمت خدا نبود هرگز هیچ یک از شما پاکیزه و تزکیه نمی شدید و این خداست که هر کس را بخواهد پاکیزه می کند. (نور ۲۱)
فراموش نکنیم کسی که به خاطر خدا زندگی کند خدا برای او گره گشایی می کند، هر کجایی در زندگی و در شکل کلان تر در مملکت کار لنگ شد به خاطر این است که کار به خاطر خداوند نبوده و نیست، چرا که یقین داشته باشید به آیات قرآن: وَ مَن یَتَّقِ اللهَ یَجعَل لَهُ مَخرَجًا، وَ یَرزُقهُ مِن حَیثُ لایَحتَسِب (طلاق، ۲)
در جای دیگری از قرآن می خوانیم که، پس از اینکه همه زنان دربار مصر به گناه خود اعتراف نمودند و حضرت یوسف (علیه السلام) را به پاکی ستودند و به او احسنت گفتند، حضرت فرمود: من هرگز نفس خود را تبرئه نمی کنم چرا که نفس قطعا به سوی بدی فرمان می دهد مگر کسی را که خدا به او رحم کند. (یوسف ۵۳) در آیه دیگری می خوانیم: ای پیامبر(صلی الله و علیه وآله) مردم اسلام خود را بر تو منت می گذارند که مسلمان شده اند بگو به آنها که به خاطر مسلمان شدن بر من منت مگذارید که در واقع خداوند است که شما را هدایت کرد و بر شما منت می گذارد. (حجرات۱۷)
منابع:
سخنرانی شب عاشورا محرم ۹۴؛حجت الاسلام پناهیان
سایت آفتاب
سالها پیش در پروازی از آمستردام به بوستون، دو راهبۀ آمریکایی سمت راست من نشسته بودند و به حرفهای مرد جوانِ خوشصحبتی از اهالی هلند گوش میدادند. مرد جوان قصد داشت ایالات متحده را ازنو کشف کند.
سالها پیش در پروازی از آمستردام
به بوستون، دو راهبۀ آمریکایی سمت راست من نشسته بودند و به حرفهای مرد
جوانِ خوشصحبتی از اهالی هلند گوش میدادند. مرد جوان قصد داشت ایالات
متحده را ازنو کشف کند. او از راهبهها پرسید اهل کجا هستند؟ افسوس که شهر
فرامینگهام در ماساچوست جزوِ برنامۀ سفرش نبود؛ اما اعلام کرد که «یه
خروار۱ وقت داره و قراره از یه خروار جای مختلف دیدن کنه».
جوان
سرخوشِ هلندی بهوضوح این را دریافته بود که «خروار» مترادف جذابی برای
«زیادِ» بیرنگوبوست. او علم نحو انگلیسی را بهخوبی فرا گرفته بود و
دایرۀ لغات نسبتاً گستردهای هم داشت؛ اما فاقد تجربۀ تناسب کلمات با
بافتهای اجتماعی بود.
خبر اخیر، که موتور ترجمۀ گوگل قرار است از
سیستم عبارتمحور به شبکۀ عصبی۲ تغییر کند، این خاطره را به ذهنم آورد.
تفاوتهای فنیِ این دو در این لینک تشریح شده است. هر دو روش متکی به آموزش
ماشین با یک «پیکرۀ متنی» شامل جملههای جفتیاند: جملۀ اصلی و ترجمۀ آن.
سپس کامپیوتر، براساس توالی کلمات در متن اصلی، قواعدی برای استنباط
محتملترین توالی کلمات در زبان مقصد استخراج میکند.
این روالْ
عملی در تطابقِ الگوهاست. زمانی که خطاب به گوشی هوشمندتان میگویید «مرا
به بروکلین هدایت کن»، برای تفسیر هجاهای گفتهشده، یا، هنگامی که یک
برنامۀ عکس چهرۀ دوستتان را شناسایی میکند و به آن برچسب میزند، از
الگوریتمهای تطابقِ الگوی مشابهی استفاده میشود. ماشینْ چهرهها یا
مقصدها را «نمیفهمد»؛ آنها را به بُردارهایی از اعداد تقلیل داده و
پردازش میکند.
من مترجمی حرفهای هستم و تاکنون حدود ۱۲۵ کتاب از
زبان فرانسه ترجمه کردهام. بنابراین ممکن است از من انتظار برود که در
برابر ادعای گوگل از کوره در بروم که موتور ترجمۀ جدیدش تقریباً بهخوبی
مترجمی انسانی است، زیرا از صفر تا شش، نمرۀ پنج را کسب میکند، درحالیکه
میانگین انسانها 5.1 بوده است. اما علاوهبرآن دکترای ریاضی هم دارم و
نرمافزاری ساختهام که روزنامههای اروپایی را به چهار زبان مختلف
«میخواند» و نتایج را براساس موضوع دستهبندی میکند. پس بهجای اینکه در
برابر احتمال جایگزینشدن بامترجم ماشینی موضع دفاعی بگیرم، از قابلیتهای
چشمگیر ماشینها آگاه و نسبتبه پیچیدگی و مهارت تکنیکیِ کار گوگل سراپا
ستایشم.
اما این ستایش چشمهایم را بر نواقص ترجمۀ ماشینی نمیبندد.
مسافر هلندی را به یاد بیاورید که «یه خروار» انگلیسی میدانست. فصاحت مرد
جوان نشان میداد که «خیسافزار»۳ یا بهعبارتی شبکۀ عصبی زندۀ او بهخوبی
برای درک شهودیِ قواعد ظریف (و استثناها)، که زبان را طبیعی میکنند،
آموزش دیده بود. در مقابل، زبانهای کامپیوتری دستورزبانی بدون بافت دارند.
اما هلندیِ جوانْ فاقد تجربۀ اجتماعی از زبان انگلیسی بود تا قواعدِ
ظریفتری را درک کند که به انتخاب واژه، لحن و ساختارِ زبانیِ یک بومی شکل
میدهند. گویندهای بومی نیز ممکن است، برای دستیافتن به نتیجهای خاص،
شکستن این قواعد را انتخاب کند. اگر من به دو نفر راهبه بهجای «جاهای
زیادی» میگفتم «یه خروار جا»، حتماً از آن منظوری میداشتم؛ اما مرد هلندی
به ورطۀ طنزِ ناخواسته افتاد.
موتور ترجمۀ گوگل با استفاده از
پیکرههای متنیِ متفاوت، از منابع خبری گرفته تا ویکیپدیا، «آموزشدیده»
است. یگانه سرنخی که موجب پی بردن به بافت یک پیکره میشود، توصیف سادۀ آن
پیکره است. استنباطِ تناسب یا عدمتناسبِ واژهای مثل «خروار» از چنین
اطلاعاتِ اندکیْ سخت خواهد بود. اگر بنا به ترجمۀ این واژه به فرانسه باشد،
ماشین میتواند معادلی مناسب را برای آن در beaucoup یا ۴plusieurs حدس
بزند. این معادلها ممکن است معنای گفته را ارائه کنند، اما طنز آن را نه.
زیرا این طنز وابسته به واژۀ «خروار» است که از لحاظ اجتماعی نشانهدار
است، درحالیکه plusieurs خنثی است. هرچقدر هم که الگوریتم پیچیده باشد،
باید به اطلاعات فراهمشده تکیه کند و سرنخها دربارۀ بافت، بهخصوص بافت
اجتماعی، برای انتقال از طریق کُد بسیار مشکلاند.
petite phrase در
زبان فرانسه را مثال بگیریم. phrase بهانگلیسی میتواند «جمله» یا
«عبارت» معنا دهد. وقتی مارسل پروست در رمان در جستوجوی زمان ازدسترفته
(۱۹۱۳)، در پارۀ «la petite phrase de Vinteuil’»، از آن در بافتی موسیقایی
استفاده میکند، باید «عبارت» ترجمه شود، زیرا «جمله» بیمعناست. ترجمۀ
گوگل در برگردانِ آن بسیار خوب عمل میکند (منظور نسخۀ قدیمی عبارتمحور آن
است؛ نسخۀ جدید شبکۀ عصبی تا الان تنها برای چینی ماندارین قابلاستفاده
است). اگر فقط petite phrase را وارد کنید، به شما «جملۀ کوتاه» را تحویل
میدهد. اگر la petite phrase de Vinteuil را وارد کنید (وانتوی نام شخصیتی
است که ازقضا آهنگساز است)، به شما «عبارت کوتاه وانتوی» را تحویل میدهد
که پژواکی از ترجمههای منتشرشده از اثر پروست است. کمیابی نام «وانتوی»
بافت لازم را فراهم میآورد و الگوریتم آماری از آن بهره میگیرد. اما اگر
le petite phrase de Sarkozy را وارد کنید، بهجای «متلک سارکوزی» که صحیح
است، «عبارت کوتاه سارکوزی» را میپراند، زیرا در بافت سیاسیای که نام
رئیسجمهور سابق آن را مینمایاند une petite phrase گفتۀ تندوتیزی است که
بهسوی رقیبی سیاسی نشانه رفته است: یک متلک، نه عبارتی موسیقایی. اما نام
سارکوزی در چنان تنوعی از جملات پدیدار میشود که موتور آماری از ثبت درست
آن در میماند و آنگاه این خطا۵ را با یک اشتباه اصطلاحی تأسفآور همنشین
میکند.
درست همانند تلاشهای پیشین برای خلق هوش مصنوعی که سابقۀ
آن به روزهای دانشجوییِ من در ام.آی.تی برمیگردد، مسئله این است که هوش
بهنحوی باورنکردنی پیچیده است. هوشمندبودن صرفاً توانایی استنباط منطقی از
قواعد، یا استنباط آماری از قاعدهمندیها نیست. پیشازآن، شخص باید بداند
که کدام قواعد کاربردیاند، هنری که نیازمند آگاهیداشتن از حساسیت به
موقعیت است. برنامهنویسها بسیار باهوشاند، اما هنوز آنقدر باهوش نیستند
که تنوع گستردۀ بافتهایِ حاملِ معنا را پیشبینی کنند. درنتیجه حتی
بهترین الگوریتمها نیز نکاتی را از دست میدهند و، همانطور که هنری جیمز
گفته، مترجم ایدئال کسی است که «هیچ نکتهای از دستش در نرود».
نمیگویم
که ترجمۀ مکانیکی سودمند نیست. مقدار زیادی از کارِ ترجمهْ تکراری است.
گاهی اوقات ماشینها از عهدۀ انجامِ کاری بسنده برمیآیند. اما نباید
انتظار معجزه، ترجمههای ادبی شایسته یا ارائۀ مناسبِ متلکهای سیاسی را
داشت. پژوهشهای مرتبط با هوش مصنوعی، از همان روزهای آغازین، زیر سایۀ
ادعاهای مغرورانه بودهاند. این را از ترس شغلم نمیگویم: از ترجمه
بازنشسته شدهام و این روزها بخشی از وقتم را صرف کدنویسی میکنم.
پینوشتها:
*
این مطلب در تاریخ ۲۱ نوامبر ۲۰۱۶ با عنوان Shitloads and zingers: on the
perils of machine translation در وبسایت ایان منتشر شده است
* آرتور
گُلدهمر نویسنده، مترجم، پژوهشگر و نیز نویسندۀ وبلاگی دربارۀ سیاست فرانسه
است. وی بیش از ۱۲۰ کتاب را از فرانسه ترجمه کرده که از میان آنها
میتوان به دموکراسی در آمریکا نوشتۀ توکویل و سرمایه در قرن بیستویکم
توماس پیکتی اشاره کرد. گلدهمر یکی از اعضای مرکز مطالعاتِ اروپایی هاروارد
است و یادداشتهای او در نشریاتی چون دِ امریکن پراسپکت و دِ نیشن منتشر
میشوند.
[۱] Shitload
این کلمه کاربرد عامیانه و بار معنایی توهین آمیز دارد و به خاطر همین استفاده اش توسط آن هلندی در آنجا مناسب نبوده
Neural network [۲] سیستمی کامپیوتری که براساس مغز انسان و دستگاه عصبی پایهریزی شده است.
Wetware [۳]
[۴] هر دوی اینها در زبان فرانسه بهمعنای بسیار هستند.
Error
[۵] در زبانشناسی کاربردی، خطا انحرافی از قواعد پذیرفتهشدۀ یک زبان است
که کسانی که در حال یادگیری آن بهعنوان زبان دوم هستند مرتکب میشوند.