جام جم سرا: حاضر جوابی واژه‌ای است که در فرهنگ ما به کسی اطلاق میشود که در هر ارتباط و موقعیتی جوابی در آستین دارد جوابی که متناسب با شرایط سنی و موقعیتی و... فرد مقابل نیست! اصطلاحا حاضرجواب کسی است که تحمل سکوت کردن و یا حتی پذیرش حرف دیگران را ندارد و می‌خواهد به هر نحوی شده، حرفی برای گفتن داشته باشد و کاری برای دیده شدن خود انجام دهد.
به نظر نمی‌رسد این ویژگی چندان مورد پسند مردم باشد و بتواند نقش موثری در برقراری ارتباط با دیگران داشته باشد. من فکر می‌کنم آن چیزی که شما به دنبال آن هستید جراتمندی در بیان احساسات و نظرات خودتان است و نه صرفا حاضرجواب بودن.
جراتمندی یعنی پافشاری بر حقوق خود و بیان مستقیم، صریح و صادقانه احساسات و افکار خود با احترام به حقوق دیگران. بهتر است باهم بررسی کنیم و ببینیم چه اتفاقی در درون شما و در افکار شما درحال رخ دادن است که وقتی می‌خواهید پاسخی در برابر گفته‌ها و شاید احیانا درخواست‌های دیگران بدهید، مانعی در برابر بیان صریح خواسته‌هایتان ایجاد میشود. بهترین منبع برای شناخت این مانع خود شما هستید. این موانع احتمالی میتواند مواردی از قبیل احساس از دست دادن روابط با افراد مهم و یا صدمه وارد شدن به این روابط، احساس گناه کردن از نه گفتن به دیگران، باور اشتباه مبنی بر اینکه باید همیشه دیگران را از خود راضی نگه داریم و حتی این باور که همیشه باید خواسته‌های دیگران را بر خواسته‌های خود ترجیح دهیم، باشد. درباره بعضی افراد فقط ترس از ابراز کردن خود و دیدن واکنش نامناسب دیگران وجود دارد. واکنشی که شاید فقط ساخته ذهنی آنها باشد و در واقعیت چنین چیزی وجود نداشته باشد.
شاید برای همه ما پیش آمده باشد که گاهی نگران رخ دادن واقعه‌ای هستیم ولی وقتی اتفاق می‌افتد به تمام نگرانی‌های گذشته خود لبخند می‌زنیم. وقتی نمی‌توانید به هر دلیلی به موقع خودتان را ابراز کنید و نگران از این ابراز کردن هستید، به این فکر کنید که اگر خواسته‌تان را بیان می‌کردید چه پیامدهای خوشایند و ناخوشایندی در انتظار شما می‌بود. به ناخوشایند‌ها بیشتر و عمیق‌تر فکر کنید. واقعا اگر بررسی کنید متوجه خواهید شد که هیچ فاجعه‌ای رخ نخواهد داد!
در نهایت این شما هستید که به دیگران این چهره خود را نشان خواهید داد که آنها حق ندارند به حریم و خط قرمزهای شخصی شما وارد شوند و این یعنی احترام گذاشتن به حقوق شما. همه این موارد مستلزم بازبینی درونی و شناخت موانع ابراز وجود شماست که می‌توانید در این مرحله از یک روان‌شناس نیز مشورت بخواهید. بعد از این مرحله سعی کنید گام به گام در روابط خود تمرین کنید و بتوانید این رفتار را به مرور به تمامی روابط خود تعمیم دهید.(آسیه امیدوار طهرانی- کار‌شناس ارشد روانشناسی/خراسان)