در قرآن کریم آمده است که منافقان از راه های مختلفی برای ضربه زدن به حکومت دینی بهره می برند که یکی از آن راه ها ایجاد دودستگی و وادادگی در بحران های اقتصادی است.
در قرآن از قول منافقان آمده است که: «آن ها می گویند اطرافیان پیامبر(ص) را در تنگنای اقتصادی قرار دهید تا پراکنده شوند» (سوره منافقون، آیه ۷) لذا تنها راه خنثی نمودن نقشه های شوم بدخواهان و منافقان در جامعه دینی ترویج روحیه ایستادگی و مقاومت و جهاد در تمام عرصه ها از جمله اقتصاد است. سیره حضرت فاطمه زهرا (س) برای زنان خانه دار و بلکه تمام مسلمانان است. حکایت زیر یکی از درس های بزرگ اقتصادی از آن حضرت است.
امام باقر(ع) از قول جابر بن عبدالله انصاری برای فرزند خویش امام صادق(ع) نقل کرده اند که جابر گفت:
«روزی نماز عصر را همراه پیامبر خواندیم و هنوز متفرق نشده بودیم که پیرمردی از مهاجران که از شدت پیری و ضعف به زحمت راه می رفت به سمت ما آمد و پیامبر احوالش را جویا شد. او گفت ای پیامبر خدا گرسنه ام سیرم کن، برهنه ام مرا لباسی بپوشان، فقیرم دستم را بگیر. حضرت فرمود من چیزی ندارم که به تو بدهم اما این مقدار هست که بتوانم تو را به کسی که اهل خیر باشد راهنمایی کنم. پس به خانه کسی برو که خدا و رسولش را دوست دارد و خدا و رسول هم او را دوست دارند، کسی که خدا را بر خویش مقدم می دارد، به خانه فاطمه برو. آن فرد با راهنمایی عمار به خانه حضرت زهرا می رود و عرض حال می کند و حضرت تنها گردنبند خود را که آن هم هدیه دختر عمویش (دختر حضرت حمزه) بوده به او می بخشد و…» (بحار الانوار، ج۴۳، ص۵۶-۵۸)
***
سه نکته:
* دختری بخشنده همچون مادرش
مطابق حکایت فوق و نمونه های دیگری که در روایات بیان شده یکی از مصادیق جهاد اقتصادی در سیره حضرت زهرا (س) پشتوانه قرار دادن دارایی خود برای رفع مشکلات حکومت دینی است و این امری است که قبل از ایشان مادرش خدیجه(س) انجام داده بود. حضرت زهرا (س) چنان برای رفع نیاز حکومت پیامبر (ص) با تمام وجود آماده بود که در موارد متعددی که کسی برای مشکل اقتصادی خود به پیامبر، یعنی به حاکم جامعه دینی مراجعه می کرد و پیامبر(ص) خود نمی توانست مشکل او را حل کند، او را به حضرت زهرا (س) ارجاع می داد.
** دارایی ها در مسیر مبارزات سیاسی
مصادیق جهاد اقتصادی حضرت زهرا(س)، تنها در سخت گرفتن بر خود و انفاق اموال خلاصه نمی شود، بلکه ایشان از دارایی های اقتصادی خود در مسیر مبارزات سیاسی نیز استفاده می کرد. نمونه بارز آن را پس از رحلت پیامبر (ص) در جریان فدک می توان مشاهده کرد. پیامبر اکرم (ص) با توجه به روحیه ای که از حضرت زهرا سراغ داشت، باغات فدک را که طبق آیه انفال (سوره انفال، آیه۱) به حضرت زهرا بخشیده بود و حضرت هم آن را صرفاً در راه رفع نیاز مستنمدان جامعه مصرف می کرد.
*** جهاد اقتصادی زنان خانه دار
این نمونه ها نشان می دهد که مخاطب جهاد اقتصادی تنها سرمایه داران یا تولیدکنندگان و امثال آن ها نیستند بلکه هر شخصی، حتی یک زن خانه دار هم آن مقدار که زندگیش با اقتصاد ارتباط برقرار می کند، می تواند در عرصه این جهاد مشارکت جدی داشته باشد و نقش آفرین باشد.