مساجد بزرگ دنیا، جدای از فضای روحانی
و ملکوتی و امواج مثبتی که در بر دارند، از جهت معماری نیز بسیار مورد
توجه می باشند.البته این امر،در گذشته نیز صادق بوده تا جائی که اکنون سبکی
غنی در معماری به نام معماری اسلامی داریم.آئینه کاری، سقفهای گنبدی شکل،
طاق و بستانهای پی در پی و تو در تو و ... همگی از ویژگی های منحصر بفرد
این سبک زیبای معماری هستند.در بسیاری از کشورهای دنیا، مساجد برای
مسلمانان و غیر مسلمانان به صورت قطب گردشگری درآمده و هرکسی را با هر دینی
به خود جذب می کند.
مساجد در دنیا نیز درست مانند تمامی
بناهای کاربرد یکسان دنیا،از جهات زیبایی،قدمت و حتی بزرگی رتبه بندی شده و
به معرض دید جهانیان گذاشته می شوند.
امروز به 10 مسجد زیبای دنیا خواهیم پرداخت:
10.مسجد جامع پوتراجایا (Putra):
این
مسجد که نزد جهانگردان معروف به مسجد صورتی است با الهام از معماری ایرانی
صفویه در داخل دریاچه مصنوعی شهر پوتراجایا و در کنار پلی مشابه سازی شده
پل خواجو اصفهان ساخته شده و تنها از یک ضلع به خشکی راه دارد.
مناره‌های
این مسجد برگرفته از مسجد شیخ عمر در بغداد و دیواره‌های آن با الهام از
ایوان شاه حسن در کازابلانکای مراکش ساخته شده است. رنگ صورتی این مسجد با
سنگهای گرانیت کف و درب‌های چوبی مسجد هماهنگ شده و جلوه‌ای متفاوت از
دیگر مسجدهای معمول به آن داده است. این مسجد 10 هزار نفر را در خود جای
می‌دهد.
شبستان اصلی، فضایی ساده با دوازده
ستون و تزیینات اسلامی است. آبنماهای متعدد صحن با رواق ستوندار اطراف محاط
شده است. تک منار 116 متری بلندترین نشانه منطقه است که با الهام از منار
مسجد شیخ عمر بغداد ساخته شده است. طول منار به نشانه پنج اصل اسلام به پنج
بخش تقسیم شده است.
معماری بنا به نحوی است که باد در درون
فضاها به چرخش درآمده و کوران هوا فضایی مطبوع برای نمازگزاران به وجود
آورد. مسجد همه روزه به غیر از روزهای جمعه و در ساعات برپایی نماز جمعه بر
روی گردشگران باز است.برای ورود غیر مسلمانان و افراد بی حجاب شنل های
خاصی به رنگ آبی وصورتی قرار داده شده است.
9.مسجد عبودیه(ubudieh):
این
مسجد زیبا در کوالاکانگسار ، در ایالت پراک، قرار گرفته و از دور با گنبد
زیبای طلایی رنگش خودنمایی می کند.این مسجد در بین سالهای 1913 تا 1917
ساخته شده و در طی این سالها،بارها به مرمت آن پرداخته اند. معماری بیرونی
آن بیشتر به سبک مسجدهای هندوستانی شبیه بوده ،اما وقتی به داخل آن می
رویم، تلفیقی زیبا از معماری اصیل و سنتی اسلامی آمیخته با ذوق و سلیقه
ایرانی را می توان به وضوح دید.
8.مسجد سلطان احمد ( Sultanahmet Camii):
مسجد
سلطان احمد یا همان مسجد آبی، مسجدی است که در شهر استانبول واقع شده
است.این شهر که در زمان امپراطوری عثمانی طی سالهای ۱۴۵۳ تا ۱۹۲۳ پایتخت
این کشور بوده‌است هم اکنون بزرگترین شهر ترکیه است. این مسجد یکی از
زیباترین شاهکارهای معماری اسلامی است. این مسجد به علت وجود کاشی‌های آبی
رنگ در طراحی داخلی به «مسجد آبی» شهرت دارد. مسجد آبی طی سالهای ۱۶۰۹ تا
۱۶۱۹ به دستور سلطان احمد اول بنا شد و به همین دلیل پس از مرگ وی مسجد را
مسجد سلطان احمد نامیدند. وی در همین مسجد دفن شده‌است.
این مسجد در قدیمی‌ترین بخش استانبول
واقع شده که این منطقه در قبل از سالهای ۱۴۵۳ (میلادی) مرکز قسطنطنیه،
پایتخت امپراطوری بیزانس، محسوب می‌شده‌است. این مسجد در نزدیکی هیپودروم
قسطنطنیه واقع شده‌است و تا کلیسای بزرگ مسیحیان با نام ایا صوفیا فاصله
اندکی دارد.
7.مسجد کریستال(Crystal Mosque):
مسجد
کریستال در پارک میراث اسلامی جزیره وان من در ترنگانو مالزی قرار دارد
بین سالهای 2006- 2008 ساخته شده است.نماهای شیشه ای به شفافیت و ظرافت طرح
کمک کرده اند هر چند که به نظر می رسد استفاده از مصالح سبک مانند شیشه،
طرح را اندکی ناپایدار جلوه می دهد و با القای شکنندگی از ثبات و صلابت
کافی بهره نخواهد برد.
با وجود چنین ضعف هایی در نمای خارجی،
معماری داخلی آن از قوام و صلابت بیشتری برخوردار است به طوریکه در محل
محراب شبستان اصلی آن، محیطی رویایی را در فضای معنوی مسجد با نقوش اسلیمی و
تذهیب و استعاره هایی از صفات خداوند با خطوط کوفی ترسیم می‌کند. مسجد
کریستال توانسته است که به خوبی با محیط اطراف خود در محوطه سازی، بازی با
آب و باغ سازی ترکیب شود و با محیط شهری خود هارمونی کامل داشته باشد.
6.مسجد طلایی(Golden Mosque):
این
مسجد در حال حاضر به عنوان مرکز فرهنگی مسلمانان محسوب می شود و در ناحیه
قدیمی کیاپو در مجاورت مرکز مسلمانان قرار دارد. این محل دارای زمینی بالغ
بر 5500 مترمربع و ساختمانی قریب به 4500 مترمربع بوده و قادر است پنج هزار
زن و مرد نمازگزار را در خود جای دهد. مسجد طلایی از ماجد فعال مانیل است
که به علت مرکزیت خاص محله قدیمی کیاپو همواره مورد نظر و توجه قرار دارد.
س از امضای قرارداد صلح تریپولی که در
سال 1976 میان دولت فردیناند مارکوس در لیبی امضاء شد، دولت فیلیپین از
معمر قذافی رهبر لیبی درخواست کرد از فیلیپین بازدید کند. این درخواست
پذیرفته شد و به فاصله کوتاهی پس از امضای قرارداد و قبل از آمدن سرهنگ
قذافی، املدا مارکوس همسر رییس¬جمهوری فیلیپین که در آن زمان فرماندار
مانیل بود دستور ساخت مسجد طلایی را صادر کرد و این مسجد به فاصله کوتاهی
با کمک¬های دولت لیبی در منطقه کیاپو ساخته شد.
5.مسجد شیخ زاید(Sheikh zaed Mosque):
مسجد
الشیخ زاید بن سلطان آل نهیان، مسجدی در شهر ابوظبی، کشور امارات است. این
مسجد در منطقه‌ای بزرگ میان دو پل «مصفح» و «مقطع» در مدخل جزیرهٔ ابوظبی
قرار دارد. نام آن هم از شیخ زاید بن سلطان آل نهیان گرفته شده است که
بنیان‌گذار و نخستین رئیس کشور امارات بوده و در همین مسجد دفن شده‌است. او
در ۲۰ رمضان ۱۴۲۵ ه.ق (۴ نوامبر ۲۰۰۴ میلادی) درگذشت و قبر وی در سمت شمال
مسجد واقع شده‌است.
اگرچه ورود به مسجد برای نامسلمانان
در امارات ممنوع است ولی این مسجد برای امکان بازدید گردشگران یک استثنا
است.روزانه ده‌ها زن غربی از مسجد شیخ زاید آل نهیان ابوظبی به عنوان سومین
مسجد بزرگ پس از حرمین شریفین، بازدید می‌کنند که با توجه به اینکه این
مسجد به روی غیرمسلمانان باز است، آنها هم به احترام مکان معنوی مسلمانان
با پوششهای اسلامی یعنی یک عبای بلند مشکی و پوشش سر وارد این مسجد
می‌شوند.
طبق بررسی‌های صورت گرفته از سوی
سازمان کنفرانس اسلامی (منظمهٔ مؤتمر اسلامی) ، مسجد شیخ زاید، بزرگترین و
نخستین (قبه) درجهان است به ارتفاع (۸۳) متر و قطر داخلی آن (۸.۳۲) متر
می‌باشد. وزن قبهٔ اصلی هزار تن است و از زخارف و گچبری عجین شده با الیاف
نباتی که از شاه کارهای فنانین و اساتید مراکشی است،ساخته شده است. به
اضافهٔ آیاتی از قرآن مجید بر روی دیوارهای آن حک شده، وقبهٔ اصلی مسجد را
تزیین نموده است.
عدد گنبدهای مسجد (۵۷) گنبد می‌باشند
که به حجمهای مختلف ومتفاوت است و بر سر رواق‌ها خارجی، ومداخل اصلی وجانبی
قرار دارند، تماماً با رخام و مرمر سفید واعمال گچبری بسیار زیبایی
پوشانده‌است.هزینهٔ ساخت این مسجد (دو میلیارد و ۱۶۷) میلیون درهم امارتی
بوده‌است.
4.مسجد فایسال( Faisal Mosque):
مسجد
فیسال،بزرگترین مسجد ساخته شده در پاکستان بوده و در مرکز این کشور، یعنی
اسلام اباد واقع شده است.این مسجد در سال 1986 و به وسیله مهندسین ترکیه ای
طراحی و ساخته شد.این مسجد زیبا در دشتی هموار بنا شده که جدای از معماری
زیبای ساخت آن، طلوع و غروب خورشید نیز جلوه ای بی نظیر به این مکان می
دهد.این مسجد،تنها مسجد بین المللی پاکستان بوده که اجازه ورود افراد غیر
مسلمان نیز به داخل ان داده می شود.نام دیگر این مسجد،به افتخار پادشاه
عربستان، بن عبدالله نامیده شده است.بن عبدالل در زمان ساخت این پروژه به
دولت پاکستان کمکهای نقدی زیادی کرده است.
3.مسجد سلطان عمر علی سیف الدین(Sultan Umar Ali Seifodin):
مسجد
سلطان عمر علی سیف الدین، یک مسجد اسلامی و در عین حال سلطنتی ست که در
بندر سری بگاوان در برونئی این کشور ثروتمند واقع شده است. این مسجد در
میان مردم برونئی، نشان اختصاصی کشورشان نیز می‌باشد.
این بنا در سال
۱۹۵۸ تکمیل شد و نمونه گیرا از معماری مدرن اسلامی بوده و بزرگترین مسجد
در خاور دور نیز می‌باشد.معماری این مسجد مخلوطی از معماری اسلامی و
ایتالیایی است و توسط یک معمار ایتالیایی طراحی شد. این مسجد روی بر روی یک
تالاب مصنوعی نزدیک شعبه‌هایی از رود برونئی ساخته شده و همچنین دهکده آبی
کامپونگ آیر این مسجد را دورتادور احاطه کرده است.
مسجد سلطان عمر سیف الدین دارای
مناره‌های مرمری و گنبد طلا با صحن‌ها و باغهای حاصلخیز و مملو از فواره
می‌باشد. مسجد توسط تعداد زیادی درخت و باغ گل محاصره شده که در اسلام نشان
و تفسیری از بهشت است. همچنین یک پل بزرگ وجود دارد که مسیر پر پیچ و خمی
را از میان تالاب به سمت دهکده آبی کامپونگ آیر طی می‌کند. همچنین یک پل
مرمر دیگر وجود دارد که به بنا منتهی میشود و شبیه یک کشتی است که در یک
زمان مورد استفاده جشنها و مراسم رسمی بوده است.
گنبد اصلی که قابل شناسایی‌ترین خصیصه
این بناست، با طلای خالص پوشانیده شده است. مناره اصلی بلندترین قسمت مسجد
است و آمیزه ایست از سبک معماری رنسانس و ایتالیایی که منحصر به فرد است و
در مساجد دیگر در سراسر جهان دیده نمی شود. این مناره یک آسانسور مدرن
دارد که به بالای بنا می‌رود. مردمی که به بالای این مناره می‌روند،
می‌توانند منظره‌ای از شهر را ببینند.
داخل مسجد مخصوص نمازگزاران است و دارای
شیشه کاری منقوش موزاییکی باشکوهی است. همچنین بسیاری طاقها، نیم گنبدها و
ستونهای مرمرینی وجود دارد. تقریباً تمام مواد استفاده شده در این بنا از
کشورهای دیگر آورده شده،مثلا مرمر آن از ایتالیا، گرانیت از شانگهای،
چلچراغهای کریستال از انگلیس و فرشها از عربستان سعودی به این مکان منتقل
شده اند.
2.مسجد نبوی( Masjid Nabavi):
مسجد
النبی یا حرم محمد بن عبدالله، همچنین مسجد نَبوی یا مسجد پیغمبر، مسجد
تاریخی مدینه است که در شرق شهر مدینه در کشور عربستان سعودی بنا شده‌است.
این مسجد را پیامبر اسلام در سال نخست هجری و در نخستین روزهای ورود به
مدینه به دست خود و به همراهی مهاجرین و انصار ساخت. آرامگاه پیامبر اسلام،
که در منزل او واقع بود، پس از توسعه مسجد در آن قرار گرفت. این مسجد از
معروف‌ترین مسجدهای مسلمانان و از مهمترین زیارتگاه‌هایشان به شمار
می‌آید.
از صدر اسلام تاکنون، این مسجد 11 بار
بدست دولت عربستان مورد ترمیم و بازسازی و توسعهقرار گرفته است،اما آنچه
که از این بنای مقدس تاکنون به شکل سنتی باقی مانده،بخش داخلی مسجد، به نام
مسجد روضه است.این بنا به دست مبارک پیامبر ساخته شده و تاکنون بجز اندکی
بازسازی و مقاوم سازی تغییر دیگری بر روی آن انجام نشده است.بنای فعلی مسجد
النبی که در سالهای اخیر ساخته شده است ،به شکلی باورنکردنی تجهیز شده
است.
این ترمیم و توسعه بدست مهندسین آلمانی و ایتالیایی انجام شده و شکل طاهری این مسجد را بسیار مدرن نشان می دهد.
سیستم های گرمایشی و سرمایشی که در
این مسجد بکار رفته،از آخرین تکنولوژی های روز بهره برده و موجب آزار
زائران انبوه این مکان نمی شود. سنگهای بکار رفته در صحنهای مختلف این
مسجد، از مرغوبترین سنگهای دنیا با درخششی خاص بوده که ابهت مسجد را جدای
از فضای ملکوتی آن، چند برابر کرده است.همچنین محوطه این بنای عظیم، گنجایش
حداکثر 1 میلیون نفر نمازگذار را خواهد داشت.
1.مسجدالحرام(MasjidAl Haram):
این
مسجد،مکانی مقدس است که قبله گاه مسلمانان نیز محسوب میشود. به کعبه، خانه
خدا، بیت الله الحرام، بیت العتیق و بیت الحرم نیز می‌گویند. دلیل
نامگذاری کعبه به بیت الحرام این است که خداوند ورود مشرکان را به این مکان
مقدس حرام و ممنوع فرموده است. بیت الله الحرام در شهر مکه قرار دارد و
در تاریخ، مورد احترام همگان بوده‌است.
بنا بر آیاتی از قرآن و روایات
معصومان علیهم السلام خانه کعبه نخستین و مقدس‌ترین بنا و اولین مسجدی است
که بر روی زمین ساخته شده‌است. در احادیث آمده‌است که در آغاز آفرینش سراسر
زمین را آب فرا گرفته بود و نخستین خشکی که آفریده شد زمین زیر کعبه بود
که خشکی‌های دیگر از آن گسترده گشت.
بر اساس روایات اسلامی، کعبه را ابتدا
حضرت آدم ساخت و سپس حضرت ابراهیم علیه السلام به کمک پسرش اسماعیل علیه
السلام تعمیر و بازسازی کرد. کعبه در زمان رسول خدا صلی الله علیه و آله
وسلم و قبل از بعثت، به دست قریش و با همکاری رسول خدا، بر اساس بنای اولیه
ابراهیم علیه السلام، دوباره بازسازی شد.خداوند کعبه و اطراف آن را «حرم»
قرار داده است؛ یعنی مقدس شمرده و ارتکاب گناه و قتل و شکار و تجاوز به جان
و مال مردم و جنگ و دزدی و راهزنی و... را در آن جایز ندانسته‌است. وقتی
مجرمی به آنجا پناه ببرد کسی حق مواخذه او را ندارد.
ساختمان کعبه به شکل مربع مستطیل و
دارای چهار ضلع است که هر ضلع آن را رُکن می‌نامند. به مجموع چهار ضلع
ارکان کعبه می‌گویند که سه رکن آن چنین نام دارند: رکن یمانی، رکن شامی و
رکن عراقی. ساختمان کعبه ۸۵ / ۱۴ متر ارتفاع دارد، طولش ۵۸ / ۱۱ و عرضش ۲۲ /
۱۰ متر است. بنای کعبه از سنگهای سیاه و سختی ساخته شده‌است که پرده
سیاهی بر روی آن قرار دارد.
می‌گویند نخستین بار حضرت اسماعیل
علیه السلام پرده‌ای بر کعبه کشید و بعدها قریش نیز چنین کردند و
پرده‌داری، منصبی ویژه برای آنان محسوب می‌شد. اکنون نیز آن پرده به صورتی
خاص بافته و بر روی کعبه نهاده میشود.این بنای شریف بخش‌های دیگری هم
دارد؛ همچون حجر الاسود، ملتزم، مستجار، حطیم و حجر اسماعیل. در نزدیکی آن
نیز مقام ابراهیم و چاه زمزم واقع است.
