روغن کرچک و کپسول روغن کرچک، از داروهای ملین قبل از رادیوگرافی میباشند که باعث تخلیه رودهها از مدفوع میگردند.
گیاه کرچک در واقع به طور عمده برای تهیه روغن آن پرورش داده میشود که در پزشکی به عنوان مسهل قوی کاربرد دارد. از دانههای این گیاه روغن کرچک استخراج شده، خواص روغن کرچک شامل درمان یبوست، آنتی باکتریال برای زخمها، ضد چین و چروک پوست، تسکین درد مفاصل، افزایش گردش خون، رفع موخورده و تقویت رشد مو، ابرو و مژهها، کمک به التیام زخمها و عفونتهای قارچی پوست است. یکی از مهمترین خواص این روغن استفاده از آن به عنوان مسهل به ویژه در تخلیه روده قبل از معاینه کولون (روده بزرگ) و انجام رادیوگرافی از دستگاه گوارش است، همچنین به عنوان ملین در درمان یبوست حاد نیز کاربرد دارد.
در رادیوگرافی بیمار باید آمادگی قبل داشته باشد، یعنی در شب قبل از رادیوگرافی با تجویز مسهلهای روغنی و داروهای جذب کننده گاز روده و یا داروهای کمکی به منظور به حرکت در انداختن حالات طبیعی روده در صورت وجود یبوست در بعضی افراد و تخلیه مثانه از ادرار، سعی شود تا موانع تصویری که کلیهها، دستگاه صفراوی و غیره را میپوشاند از سر راه برداشته شوند، اهمیت این موضوع در مواردی که منظور عکسبرداری سنگریزههای ادراری و یا حدود و اندازه اعضای داخل شکمی است بیشتر مشخص میگردد. میزان و نحوه خوردن مسهلها برحسب وزن، سن، جنسیت و چگونگی حال عمومی و وضع بیماری تغییر میکند.
با مصرف خوراکی این روغن در اثر مخلوط شدن آن با صفرا و آنزیمهای لوزالمعده و اثر لیپاز، اسید ریسینولئیک از تری گلیسرید مربوطه آزاد میگردد که دارای خاصیت anti-absorptive و Secretogogic میباشد. مقدار کمی از آن از دستگاه گوارش جذب شده و مانند دیگر اسیدهای چرب، متابولیزه میگردد و بقیه در روده کوچک با سدیم و پتاسیم تشکیل نمکهای ریسینولئات داده و با ایجاد خاصیت صابون (کاهنده کشش سطحی) در لوله گوارش و در سطح مخاطی اثر خود را اعمال میکند. الکترولیتها از طریق فشار اسموتیک، آب را به داخل مجاری ژوژونمی و ایلئومی انتقال داده و باعث افزایش نرم شدن محتوای مجاری میشوند. این اثر با اثر اسید ریسینولئیک بر روی عضله صاف رودهای توام گشته و ضمن تسریع جریان محتوای روده، فرصت جذب آب و الکترولیتها را کاهش میدهد. اسید ریسینولئیک مخاط کولونی را مشابه مخاط روده کوچک، تحت تاثیر قرار داده و با تجمع بیش از حد مایع در روده بزرگ باعث ایجاد مدفوع آبکی و دفع آسان آن میگردد.
در مواقع ابتلا به یبوستهای موردی مصرف حداقل 4 عدد کپسول کرچک با یک لیوان آب ولرم میتواند درمان موثری برای رفع یبوست باشد. همچنین میزان مصرف روغن گیاه کرچک به عنوان مسهل در بزرگسالان ۱۵ الی ۶۰ میلیلیتر توصیه میشود و چنانچه برای درمان یبوست حاد و یا به عنوان ملین استفاده شود مقدار مصرف آن ۱۰ گرم میباشد. زمان اثر روغن کرچک معمولا ۲ تا ۶ ساعت پس از مصرف است که تا چند بار مدفوع فراوان دفع میگردد.
مصرف این کپسول در دوزهای توصیه شده توسط پزشک و در کوتاه مدت عوارض جانبی ندارد. مهمترین عارضه مصرف طولانی مدت این دارو مختل شدن حرکات طبیعی روده و ایجاد حالت وابستگی به ملین برای اجابت مزاج است.
از مضرات روغن کرچک منع مصرف در بیماریهای التهابی حاد روده، انسداد روده، آپاندیسیت و دردهای شکمی با منشاء ناشناخته است، همچنین مصرف آن در دوران بارداری، شیردهی و در اطفال زیر 12 سال توصیه نمیشود.
گردآوری: مجله اینترنتی ستاره