دکتر خسرو صادق‌نیت در گفت‌وگو با ایسنا درباره عوارض احتمالی مگس‌های سفید با بیان اینکه بر اساس بررسی‌های وزارت بهداشت مگس سفید عارضه خاصی ایجاد نمی‌کند، گفت: البته این حشره میتواند از راه سیستم تنفسی فوقانی وارد مجاری تنفسی شود. پشه‌های سفید ممکن است با داخل شدن به راه‌های تنفس فوقانی باعث ایجاد تحریک در سیستم تنفسی شوند که می تواند برای افراد آزار دهنده باشد.
رییس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت افزود: برای جلوگیری از ورود سفیدبالک‌ها به راه‌های تنفسی فوقانی، توصیه ما به شهروندانی که از مناطق با تراکم بالای سفید بالک‌ها عبور می‌کنند این است که از ماسک‌های معمولی و پارچه‌ای استفاده کنند تا از ورود این حشره به سیستم تنفسی فوقانی جلوگیری شود.
گفتنی است، مگس سفید یا عسلک پنبه چند ماهی است که به میزان زیاد در شهر تهران به ویژه در مناطق مرکزی دیده می‌شوند.
محمدمهدی گویا در نشست خبری معاونت بهداشتی وزارت بهداشت با تسلیت به خانواده‌های حجاج ایرانی کشته‌شده در حادثه خونبار منا اظهار کرد: نشست خبری امروز درباره موضوع همه‌گیری کرونا ویروس در عربستان و خاورمیانه است.
وی افزود: موج این رویداد از سال 1391 یعنی سال 2012 شروع شد و بیشترین ابتلا به این بیماری نیز در فصل سرما اوج می‌گیرد ولی امسال در فصل گرما شاهد افزایش این بیماری در عربستان به خصوص در شهر ریاض و همچنین شهرهای جده و مدینه هستیم که گزارشاتی از ابتلای این بیماری در داخل بیمارستان‌ها و بین کارمندان بهداشتی سعودی به ثبت رسیده است.
گویا ادامه داد: دیگر مانند گذشته نمی‌توان فقط انتقال این بیماری را منوط به مسئله گوشت یا شیر حیواناتی مانند شتر دانست بلکه انتقال از انسان به انسان نیز در حال گسترش است. بیماری کرونا ویروس هم‌اکنون در ریاض بیشتر گزارش شده است؛ به طوری که 2 بیمارستان نظامی سعودی‌ها را در این شهر نیز درگیر کرده است.
به گزارش تسنیم، وی با اشاره به اینکه خوشبختانه تاکنون در بین حجاج ایرانی و حتی مابقی حجاج کشورهای اسلامی گزارشی از این کرونا ویروس ارائه نشده است، در عین حال افزود: بیشترین نگرانی ما به دلیل حادثه پنجشنبه در رمی جمرات است که برخی مجروحان ایرانی را به بیمارستان سعودی منتقل کردند که این افراد در آستانه بازگشت به کشور قرار دارند.
رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت تصریح کرد: براین اساس حجاج از زمانی که وارد هواپیما می‌شوند تا 14 روز باید مراقب 3 علامت تب بالای 38 درجه، سرفه، تنگی نفس و اسهال باشند و اگر حجاجی در هواپیما دچار این علائم بودند، از مسافران تفکیک و در مسیر دیگری به بیمارستان‌های ویژه‌ای که در نظر گرفتیم منتقل می‌شوند.
گویا ادامه داد: در تمام شهرهایی که پرواز مستقیم از عربستان به آنها وجود دارد و استان‌هایی که حاجی بیشتری دارند آمادگی‌های لازم در این باره صورت پذیرفته است تا بتوانیم در کمتر از 24 ساعت افراد مشکوک به این بیماری را تشخیص داده و تحت مراقبت قرار دهیم.
وی در توصیه‌هایی به خانواده‌های حجاج افزود: حجاج و خانواده‌های آنها تا 14 روز پس از بازگشت حاجی‌ها باید مراقبت‌های بهداشتی را لحاظ کنند؛ از جمله از دیده‌بوسی خودداری کنند و حتی‌المقدور مراسم خود را کمی به تعویق بیاندازند بنابراین رعایت بهداشت فردی و آداب تنفسی برای یک حاجی تا 14 روز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت عنوان کرد: براین اساس قبل از حادثه منا نیز سعی شده بود حجاجی که به خدمات درمانی نیاز دارند به بیمارستان‌های هلال‌احمر کشورمان در عربستان منتقل شوند و کمتر به بیمارستان‌های سعودی اعزام شوند ولی پس از حادثه روز پنجشنبه در رمی جمرات برخی از حجاج به دلیل شرایط ویژه‌ای که این حادثه داشت، به بیمارستان‌های سعودی منتقل شدند که وجود کرونا ویروس در آنها امکان‌پذیر است.
گویا درباره شیوع بیماری وبا در عراق نیز توضیح داد: از 5 روز قبل در عراق بیماری «وبا» طغیان کرده است و در برخی استان‌های این کشور از جمله بغداد، نجف، بابل و قادسیه شیوع بیماری وبا افزایش یافته است؛ به طوری که 130 نفر به طور قطعی به این بیماری مبتلا شدند و این در حالی است که زائران ایرانی به این کشور سفر می‌کنند.
گویا در خاتمه با ارائه توصیه‌هایی در این باره خاطرنشان کرد: توصیه میشود افراد در چنین شرایطی حتما با کاروان‌های رسمی برای زیارت به عراق سفر کنند. همچنین از آب بطری استفاده کنند و در زمینه تغذیه‌ای نیز مراقبت‌های لازم را انجام دهند. بنابراین با توجه به اعلام آماده‌باش کشور عراق درباره بیماری وبا استان‌های غربی ایران نیز به صورت آماده‌باش درآمدند ولی با وجود امکان انتقال بیماری به ایران اما خوشبختانه هنوز موردی از این بیماری در ایران گزارش نشده است.
دبیر انجمن میکروب‌شناسی ایران هفته گذشته با اعلام این خبر به رسانه‌ها زنگ خطری جدی را در حوزه بهداشت و سلامت عمومی مردم به صدا درآورد. دکتر محمدمهدی فیض‌آبادی در گفت‌وگو با جام‌جم نیز با ابراز تاسف ازمصرف بی‌رویه و گاهی تجویزهای زیاد آنتیبیوتیک در کشور به کاهش تاثیر آنتی‌بیوتیک‌ها در برابر بیماری و نیاز بیماران به داروهای قوی به عنوان پیامد ناخوشایند این روند اشاره کرده و می‌گوید: این درست است که میکروب شناسان در آزمایشگاه‌ها به شناسایی میکروبها و مقاومت آنها در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها می‌پردازند و نتایج حاصل را به پزشکان ارائه می‌دهند. اما فقط این مساله موجب کاهش مصرف آنتیبیوتیک نمی‌شود بلکه کاهش سرانه مصرف آنتیبیوتیک در کشور نیازمند همکاری بخش‌های تشخیص و درمان است.
این متخصص میکروب‌شناسی با اشاره به تجویز نابجای آنتیبیوتیک توسط پزشکان در برخی موارد، تاکید می‌کند: تنها راهی که به کاهش مقاومت میکروبها و پیشگیری از طغیان بیماریهای میکروبی در کشور میانجامد ارائه و اجرای نظامی است که به افزایش آگاهی مردم از دوران تحصیل در مدارس برای مصرف صحیح و بجای آنتی‌بیوتیک‌ها کمک کند. همچنین بر روند مصرف تخصصی آنتی‌بیوتیک‌ها نیز نظارت داشته باشد. یعنی از روش‌هایی و با دادن امتیازات یا اختیاراتی به پزشکانی که در این زمینه تخصص دارند جلوی تجویز و مصرف نابجای آنتی‌بیوتیک‌ها در کشور گرفته شود.
آسیب آنتی‌بیوتیکی به رشد کودکان
در مورد مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در اطفال این نکته باید دقت شود که در بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی یا اسهال و استفراغ ساده نیاز به مصرف آنتیبیوتیک نیست و مصرف بی‌رویه آنتیبیوتیک چه به صورت سر خود و چه اصرار پزشک برای تجویز آنتیبیوتیک میتواند به ایجاد گونه‌های مقاوم باکتری منجر شود.
دکــتر بهادر میررحیمی، متخصص داروسازی بالینی در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: باکتری‌های مقاوم به آنتیبیوتیک معضل قرن جدید هستند و پیش‌بینی میشود در آینده نزدیک تبدیل به عامل اول مرگ و میر در جهان شوند. بر‌خلاف باور غلط این بدن کودک نیست که به آنتیبیوتیک مقاوم می شود، بلکه مصرف بی‌رویه آنتیبیوتیک باعث مقاوم شدن باکتری میشود که حتی میتواند خود والدین را هم درگیر کند.
وی تاکید می‌کند: علاوه‌بر این مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها میتواند باعث از بین رفتن باکتری‌های مفید روده شود که این مساله در دراز مدت به اسهال‌های طولانی، سوء‌تغذیه و عدم جذب مناسب مواد لازم برای رشد ذهنی و جسمی کودک و بروز انواع مشکلات مانند حساسیت و آلرژی شود.
دکتر فیض‌آبادی نیز در این باره می‌گوید: از آنجا که سیستم ایمنی و غدد لنفاوی کودکان توسعه نیافته است بر اثر مصرف نابجای آنتیبیوتیک آسیب بیشتری می‌بینند. به گونه‌ای که کودک را با مشکلاتی در زمینه رشد با بروز کم کاری در مغز استخوان مواجه می‌کند.
درمان گلو درد، آنتیبیوتیک نیست
اغلب موارد گلو درد در کودکان ویروسی بوده و دادن آنتیبیوتیک اثری روی شدت بیماری یا کوتاه شدن مدت درمان ندارد، اما میتواند به بروز عوارض نا‌خواسته دارویی و بروز مقاومت میکروبی منجر شود.
به همین دلیل دکتر میررحیمی تاکید می‌کند: بر خلاف تصور موجود رنگ ترشحات یا نمای حلق به تنهایی نشان‌دهنده عفونت چرکی نیست و باید مجموعه‌ای از علائم در کنار هم به همراه معاینه پزشک برای تشخیص چرکی‌بودن گلودرد استفاده شود. در صورت تشخیص پزشک و قطعی شدن تشخیص عفونت، فواید درمان مانند پیشگیری از تب روماتیسمی به عوارض ناشی از آنتی‌بیوتیک‌ها غلبه داشته و مصرف آنها منطقی خواهد بود.
تکمیل دوره درمان ضروری است
تکمیل دوره درمان بعد از عدم استفاده بی‌رویه از آنتی‌بیوتیک‌ها از مهمترین عوامل جلوگیری از مقاومت میکروبی است. مصرف آنتیبیوتیک ابتدا باعث کاهش سرعت رشد و فعالیت میکروبها میشود که دلیل بهبود اولیه این مساله است، اما باکتری‌ها در بدن بیمار موجود هستند و باید زمان کافی برای کشته شدن و حذف میکروب از بدن توسط سیستم ایمنی داده شود.
دکتر میررحیمی در این باره توضیح می‌دهد: در صورتی که دوره درمان ناقص بماند باکتری دوباره شروع به رشد و تکثیر و بیماری‌زایی کرده و بیماری با شدت بیشتر بازمی‌گردد. زیرا در صورتی که دوره درمان تکمیل نشود باکتری به آنتی‌بیوتیکی که ناقص مصرف شده مقاوم شده و مشکلات زیادی ایجاد خواهد کرد.
ناسازگاری لبنیات با آنتیبیوتیک
در مورد مصرف مواد خوراکی همراه آنتی‌بیوتیک‌ها باید به صورتی موردی از دکتر داروساز خود کسب اطلاع کنید. اکثر آنتی‌بیوتیک‌ها منع مصرف غذایی خاصی در کودکان ندارند. آنتی‌بیوتیک‌هایی که با لبنیات نباید مصرف شوند مانند سیپروفلوکساسین یا تتراسایکلین به علت همین تداخل با کلسیم در کودکان بخصوص سنین پایین و قبل از مدرسه منع مصرف دارند.
معمولا به علت تحریک گوارشی آنتی‌بیوتیک‌ها نباید آنها را با معده پر مصرف کرد و حتما باید از داروساز خود در این مورد سوال کرد. برای تشویق کودک به خوردن دارویی که طعم مناسبی ندارد می‌توان خوراکی که کودک علاقه دارد را بلافاصله بعد از دارو به وی داد تا هم طعم دارو را بپوشاند و هم دفعات بعد راحت‌تر دارو را مصرف کند.
هشدار نسبت به مصرف نابجای آنتیبیوتیک
دبیر انجمن میکروب‌شناسی ایران هشدار می‌دهد: جلوگیری از افزایش مقاومت میکروب در برابر آنتیبیوتیک در کشور ما نیازمند اقدامات عاجلانه است، زیرا اگر در این خصوص اقدامی نشود مشکلات عدیده‌ای گریبانگیر حوزه سلامت کشور خواهد شد. گروه‌های مختلف پزشکی باید در کنار هم نسبت به عوارض مصرف آنتیبیوتیک آگاه شوند و این دارو را کمتر تجویز کنند و از طرفی هنگام مراجعه بیمار به مطب نسبت به عوارض مصرف خودسرانه آنتیبیوتیک هشدار دهند.
پونه شیرازی
دبیر انجمن میکروب‌شناسی ایران هفته گذشته با اعلام این خبر به رسانه‌ها زنگ خطری جدی را در حوزه بهداشت و سلامت عمومی مردم به صدا درآورد. دکتر محمدمهدی فیض‌آبادی در گفت‌وگو با جام‌جم نیز با ابراز تاسف ازمصرف بی‌رویه و گاهی تجویزهای زیاد آنتیبیوتیک در کشور به کاهش تاثیر آنتی‌بیوتیک‌ها در برابر بیماری و نیاز بیماران به داروهای قوی به عنوان پیامد ناخوشایند این روند اشاره کرده و می‌گوید: این درست اسـت که میکروب شناسان در آزمایشگاه‌ها به شناسایی میکروبها و مقاومت آنها در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها می‌پردازند و نتایج حاصل را به پزشکان ارائه می‌دهند. اما فقط این مساله موجب کاهش مصرف آنتیبیوتیک نمی‌شود بلکه کاهش سرانه مصرف آنتیبیوتیک در کشور نیازمند همکاری بخش‌های تشخیص و درمان اسـت.
این متخصص میکروب‌شناسی با اشاره به تجویز نابجای آنتیبیوتیک توسط پزشکان در برخی موارد، تاکید می‌کند: تنها راهی که به کاهش مقاومت میکروبها و پیشگیری از طغیان بیماریهای میکروبی در کشور میانجامد ارائه و اجرای نظامی اسـت که به افزایش آگاهی مردم از دوران تحصیل در مدارس برای مصرف صحیح و بجای آنتی‌بیوتیک‌ها کمک کند. همچنین بر روند مصرف تخصصی آنتی‌بیوتیک‌ها نیز نظارت داشته باشد. یعنی از روش‌هایی و با دادن امتیازات یا اختیاراتی به پزشکانی که در این زمینه تخصص دارند جلوی تجویز و مصرف نابجای آنتی‌بیوتیک‌ها در کشور گرفته شود.
آسیب آنتی‌بیوتیکی به رشد کودکان
در مورد مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در اطفال این نکته باید دقت شود که در بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی یا اسهال و استفراغ ساده نیاز به مصرف آنتیبیوتیک نیست و مصرف بی‌رویه آنتیبیوتیک چه به صورت سر خود و چه اصرار پزشک برای تجویز آنتیبیوتیک میتواند به ایجاد گونه‌های مقاوم باکتری منجر شود.
دکــتر بهادر میررحیمی، متخصص داروسازی بالینی در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: باکتری‌های مقاوم به آنتیبیوتیک معضل قرن جدید هستند و پیش‌بینی میشود در آینده نزدیک تبدیل به عامل اول مرگ و میر در جهان شوند. بر‌خلاف باور غلط این بدن کودک نیست که به آنتیبیوتیک مقاوم می شود، بلکه مصرف بی‌رویه آنتیبیوتیک باعث مقاوم شدن باکتری میشود که حتی میتواند خود والدین را هم درگیر کند.
وی تاکید می‌کند: علاوه‌بر این مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها میتواند باعث از بین رفتن باکتری‌های مفید روده شود که این مساله در دراز مدت به اسهال‌های طولانی، سوء‌تغذیه و عدم جذب مناسب مواد لازم برای رشد ذهنی و جسمی کودک و بروز انواع مشکلات مانند حساسیت و آلرژی شود.
دکتر فیض‌آبادی نیز در این باره می‌گوید: از آنجا که سیستم ایمنی و غدد لنفاوی کودکان توسعه نیافته اسـت بر اثر مصرف نابجای آنتیبیوتیک آسیب بیشتری می‌بینند. به گونه‌ای که کودک را با مشکلاتی در زمینه رشد با بروز کم کاری در مغز استخوان مواجه می‌کند.
درمان گلو درد، آنتیبیوتیک نیست
اغلب موارد گلو درد در کودکان ویروسی بوده و دادن آنتیبیوتیک اثری روی شدت بیماری یا کوتاه شدن مدت درمان ندارد، اما میتواند به بروز عوارض نا‌خواسته دارویی و بروز مقاومت میکروبی منجر شود.
به همین دلیل دکتر میررحیمی تاکید می‌کند: بر خلاف تصور موجود رنگ ترشحات یا نمای حلق به تنهایی نشان‌دهنده عفونت چرکی نیست و باید مجموعه‌ای از علائم در کنار هم به همراه معاینه پزشک برای تشخیص چرکی‌بودن گلودرد استفاده شود. در صورت تشخیص پزشک و قطعی شدن تشخیص عفونت، فواید درمان مانند پیشگیری از تب روماتیسمی به عوارض ناشی از آنتی‌بیوتیک‌ها غلبه داشته و مصرف آنها منطقی خواهد بود.
تکمیل دوره درمان ضروری اسـت
تکمیل دوره درمان بعد از عدم استفاده بی‌رویه از آنتی‌بیوتیک‌ها از مهمترین عوامل جلوگیری از مقاومت میکروبی اسـت. مصرف آنتیبیوتیک ابتدا باعث کاهش سرعت رشد و فعالیت میکروبها میشود که دلیل بهبود اولیه این مساله اسـت، اما باکتری‌ها در بدن بیمار موجود هستند و باید زمان کافی برای کشته شدن و حذف میکروب از بدن توسط سیستم ایمنی داده شود.
دکتر میررحیمی در این باره توضیح می‌دهد: در صورتی که دوره درمان ناقص بماند باکتری دوباره شروع به رشد و تکثیر و بیماری‌زایی کرده و بیماری با شدت بیشتر بازمی‌گردد. زیرا در صورتی که دوره درمان تکمیل نشود باکتری به آنتی‌بیوتیکی که ناقص مصرف شده مقاوم شده و مشکلات زیادی ایجاد خواهد کرد.
ناسازگاری لبنیات با آنتیبیوتیک
در مورد مصرف مواد خوراکی همراه آنتی‌بیوتیک‌ها باید به صورتی موردی از دکتر داروساز خود کسب اطلاع کنید. اکثر آنتی‌بیوتیک‌ها منع مصرف غذایی خاصی در کودکان ندارند. آنتی‌بیوتیک‌هایی که با لبنیات نباید مصرف شوند مانند سیپروفلوکساسین یا تتراسایکلین به علت همین تداخل با کلسیم در کودکان بخصوص سنین پایین و قبل از مدرسه منع مصرف دارند.
معمولا به علت تحریک گوارشی آنتی‌بیوتیک‌ها نباید آنها را با معده پر مصرف کرد و حتما باید از داروساز خود در این مورد سوال کرد. برای تشویق کودک به خوردن دارویی که طعم مناسبی ندارد می‌توان خوراکی که کودک علاقه دارد را بلافاصله بعد از دارو به وی داد تا هم طعم دارو را بپوشاند و هم دفعات بعد راحت‌تر دارو را مصرف کند.
هشدار نسبت به مصرف نابجای آنتیبیوتیک
دبیر انجمن میکروب‌شناسی ایران هشدار می‌دهد: جلوگیری از افزایش مقاومت میکروب در برابر آنتیبیوتیک در کشور ما نیازمند اقدامات عاجلانه اسـت، زیرا اگر در این خصوص اقدامی نشود مشکلات عدیده‌ای گریبانگیر حوزه سلامت کشور خواهد شد. گروه‌های مختلف پزشکی باید در کنار هم نسبت به عوارض مصرف آنتیبیوتیک آگاه شوند و این دارو را کمتر تجویز کنند و از طرفی هنگام مراجعه بیمار به مطب نسبت به عوارض مصرف خودسرانه آنتیبیوتیک هشدار دهند.
پونه شیرازی