آنتی‌بیوتیک منجر به چاقی کودکان می‌شود

جام جم سرا: محققان دریافتند که قرار گرفتن در معرض انواع مختلف آنتی بیوتیک‌ها از جمله دارو، غذا یا حتی آب می‌تواند بدن را در برابر برخی از باکتری‌های مفید که ممکن است افراد را از بیماری‌های مزمن محافظت کند، پاک کند.

آن‌ها بیش از ۶۴۵۰۰ کودک آمریکایی بین سال‌های ۲۰۰۱ و ۲۰۱۳ تا مدت ۵ سال تحت نظارت و پیگیری قرار دادند. تقریبا به ۷۰درصد بچه‌ها ۲ دوره آنتی بیوتیک در زمان ۲۴ ماهگی تجویز شده بود. تحقیقات مذکور نشان داد کودکانی که تجویز خوردن چهار یا بیشتر در این زمان را داشتند ۱۰ درصد نسبت به کودکانی که کمتر دارو مصرف کرده بودند، ‌بیشتر در معرض خطر چاقی در سن پنج سالگی قرار گرفتند.
محققان گفتند در همین حال، نوع آنتی بیوتیک‌ها نیز به نظر می‌رسد که اثراتی را بر نتیجه داشته باشد. (فارس)

ماجرای مرگ جوان ۲۵ ساله به دلیل تزریق آنتی‌بیوتیک

جام جم سرا به نقل از خبرآنلاین: خطای پزشک تنها دریافت زیر میزی نیست. گاهی از زیر میز فراتر رفته و تعیین مرگ و زندگی بیمار تبدیل می شود. گاهی اوقات با تجویز غلط دارو برای بیمار می توانند نسخه مرگ او را امضا و مهر کنند. چنان که دو-سه روز پیش جوانی 25 ساله سرنوشتش با این خطای پزشکی گره خورد و با مصرف دارویی غلط از ادامه حیات بازماند.

ساعت 12:15 شب بود که تبش بالا گرفت. صورت سرخ پسر، پدر را نگران کرد تا شبانه راهی درمانگاه شود. راه فلکه چهارم خزانه را در پیش بگیرد و پسر را به درمانگاهی برساند. دکتر دارو تجویز می کند. پدر با خوشحالی دارو به دست به سمت مطب برمی گردد. او در ذهنش به بهبود فرزندش فکر می کرد اما داروها مرگ را برای جوانش رقم زده بودند. جوان 25ساله بر اثر اشتباه دکتر که داروی سفتریاکسون را برای درمان سرماخوردگی او تجویز کرده بود فوت کرد.

پدر بیمار فوت شده در مورد مرگ فرزندش می‌گوید: «برای سرماخوردگی پسرم نصف شب به درمانگاه رفتیم. دکتر داروی سفتریاکسون به همراه چند ویتامین دیگر را در نسخه نوشت تا تهیه کنیم. من هم به دکتر اعتماد کردم و چون هیچ وقت در کار پزشکی دخالتی نمی کنم، دارو ها را تهیه کردم. بعد از تزریق این دارو در سرُم، پسرم فریاد کشید که سرم دارد می ترکد. دکتر به همراه تزریقاتچی سرم را قطع کردند.»

او از کمبود امکانات این درمانگاه و عدم وجود دستگاه های احیا می گوید: «بعد از اینکه سرم را قطع کردند کپسول اکسیژن را آوردند که اکسیژن آن تا دو دقیقه بیشتر دوام نیاورد. پسرم همینطور در حال کبود شدن بود. دکتر دوباره آمپولی به او تزریق کرد و از ما خواست آرامش خود را حفظ کنیم.»

در هیاهوی رفت و آمدها رنگ پسر کبودتر می‌شد. کپسول دیگری برای احیا آماده می‌شود که آن هم ناقص است. آچار کم دارد. اورژانس 115 چاره راه پدر می شود: «به اورژانس زنگ زدیم وقتی دیدیم اورژانس هم نیامد با ماشین خودم به همراه دکتر پسرم را به بیمارستان رساندیم. او را به بخش آی سی یو منتقل کردند.»

24ساعت، زمان دوام پسر پس از تزریق اشتباه سفتریاکسون می شود. پزشکان بیمارستان نیز اشتباه در تجویز را تایید می کنند.

سفتریاکسون چیست و چرا ممنوع است؟

سفتریاکسون در درمان‌عفونتهای ناشی از باکتری‌های گرم مثبت و گرم منفی حساس به دارو از جمله عفونت‌استخوان و مفاصل، پنومونی و پنومونی باکتریایی، عفونت‌های پوستی و بافت‌های نرم، اوتیت مدیا و عفونت‌های مجاری ادرار مصرف می‌شود.
اینها را دکتر مجتبی سرکندی داروشناس می‌گوید.
او معتقد است که این دارو به هیچ عنوان نباید برای درمان سرماخوردگی تجویز شود و به بخشنامه ای اشاره می کند که تجویز این دارو را منع کرده است: «این بخشنامه بعد از ثبت ۷۱ مورد مرگ مشکوک به مصرف سفتریاکسون طی سالهای ۱۳۷۷ تا شهریور ۱۳۹۰ در مرکز ADR ایران و همچنین بیشترین تعداد عوارض (۲۳۸۸ مورد از ۲۸۲۵۱ مورد بیمار) دچار عارضه به ثبت رسیده در مرکز ADR ایران و نیز بیشترین تعداد موارد مرگ مرتبط با مصرف دارو را در بانک اطلاعاتی عوارض به ثبت رسیده به خود اختصاص می دهد، صادر شده است.

در این بخشنامه آمده است؛ رعایت موارد زیر توسط تمامی شاغلین در بخش پزشکی در تمامی مراکز دولتی و خصوصی الزامی است. بدیهی است عدم رعایت موارد زیر پیگرد قانونی خواهد داشت وبر اساس قانون برخورد خواهد شد:

۱. تجویز و مصرف سفتریاکسون در مواردی مانند سرماخوردگی و سایر مواردی که از جمله موارد مصرف تأیید شده این فراورده نیست، جداً خودداری شود .

۲. از تزریق سریع وریدی سفتریاکسون جداً خودداری شده ، انفوزیون وریدی در محلول مناسب حداقل ۱۵ تا ۳۰ دقیقه به طول انجامد.

۳. پیش از تجویز یا تزریق سفتریاکسون حتماً در مورد سابقه حساسیت داروئی بیمار نسبت به سفتریاکسون یا سایر سفالوسپورین ها ( مانند سفالکسین، سفیکسیم، سفتازیدیم، سفازولین و...) یا پنی سیلین ها از بیمار سؤال شود. مصرف سفتریاکسون در بیماران با سابقه حساسیت به سفتریاکسون یا سایر سفالوسپورین ها ممنوع است. همچنین با توجه به حساسیت متقاطع پنی سیلین ها و سفالوسپورین ها در صورت وجود سابقه حساسیت به پنی سیلین ها نیز تجویز این فراورده فقط در مواقع بسیار ضروری و با احتیاط فراوان صورت پذیرد .

۴. تزریق سفتریاکسون باید صرفاً توسط افراد مجرب، در مراکز مجهز به سیستم احیاء انجام گیرد و از تزریق توسط افراد غیر حرفه ای یا در مکانهای غیر از مراکز درمانی مجهز به امکانات احیاء جدا خودداری شود .

۵. مصرف همزمان سفتریاکسون با محلولها یا فراورده های حاوی کلسیم در نوزادان حتی به صورت انفوزیون از رگهای متفاوت ممنوع است.

۶. حتی الامکان از مصرف محلولها یا فراورده های حاوی کلسیم تا ۴۸ ساعت پس از آخرین دوز سفتریاکسون در تمام گروههای سنی اجتناب شود.

۷. مصرف سفتریاکسون در نوزادان مبتلا به هایپر بیلی روبینما ، بویژه نوزادان نارس ممنوع می باشد . مطالعات نشان داده است که سفتریاکسون قادر به جابجایی بیلی روبین از محل اتصال به آلبومین سرم می باشد ولذا امکان ایجاد آنسفالوپاتی ناشی افزایش بیلی روبین در این بیماران مطرح است.

۸. استفاده از رقیق کننده های حاوی کلسیم مانند محلول رینگر به منظور آماده سازی سفتریاکسون جهت تزریق ممنوع است.

۹. مسوولین فنی داروخانه ها باید از تحویل بدون نسخه این فراورده (همانند سایر داروهای تحت نسخه ) جدا خودداری کنند، بدیهی است تحویل بدون نسخه دارو توسط داروخانه پیگرد قانونی خواهد داشت وبر اساس قانون برخورد خواهد شد.

---

*انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی در «جام جم سرا» لزوماً به معنای تایید یا رد محتوای آن نیست و صرفاً به قصد اطلاع کاربران بازنشر می‌شود.

کدام برنده می‌شود: آنتی‌بیوتیک یا میکروب؟

جام جم سرا: آنتی‌بیوتیک‌ها با عمر محدود خود توانسته‌اند جایی ویژه در اکثر نسخه‌های درمانی باز کنند، چه درمان ویروس و میکروب باشد، چه درمان کم‌اشتهایی. به صورتی که حتی بسیاری از مردم این راه‌حل تکراری را بدون نسخه پزشک هم در پیش می‌گیرند.

اما هر دارویی کنار ویژگی‌های مثبتش، عوارضی را نیز به همراه دارد. عوارضی که اگر درست و بجا مورد موشکافی قرار نگیرد شاید حتی بیماریی بزرگ‌تر از درد اولیه به بار بیاورد.

آمار دقیق نداریم

علی‌رضا ناطقیان، فوق‌ تخصص عفونی کودکان و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم‌پزشکی ایران نیز با انتقاد به این مسئله گفت: «متاسفانه معضل مقاومت آنتی‌بیوتیکی در افراد، نه فقط در کشور ما بلکه در تمام جهان در حال افزایش است. به طوری که چندی پیش سازمان بهداشت جهانی سالی را به عنوان همکاری همه جانبه برای مقابله با مقاومت میکربی نام‌گذاری کرد. علت اصلی این مقاومت نیز مصرف بیش از حد و غیر‌اصولی آنتی‌بیوتیک‌هاست که اکنون به صورت یک زنگ خطر درآمده.»
وی با اشاره به عوارض این مشکل حاد ادامه داد: «وقتی ما پزشکان مدام افراد را مورد استعمال آنتی‌بیوتیک قرار می‌دهیم؛ فرد دیگر نمی‌تواند عفونت‌هایش را به عادی و با دارو‌های معمولی درمان کند و همین موضوع می‌تواند عامل بستری شدن فرد، به خاطر مسائل ساده‌ای شود که قاعدتا نباید منجر به بستری می شد.»

ناطقیان افزود: «در مواردی رایج‌تر نیز هم دیگر نمی‌شود با دارو‌های ساده و معمولی به جنگ با این میکروب‌ها رفت زیرا بدن به علت کثرت استعمال در مقابل داور مقاوم شده است و به این سادگی مشکل قابل رفع و رجوع نیست.»

فوق‌تخصص عفونی کودکان ادامه داد: «همین مسئله در بیمارستان‌ها نیز به وجود آمده و با مقاومت میکروبی شدیدی رو‌به‌رو هستیم، بالاخص در آی‌سی‌یو‌ها عفونت‌های بیمارستانی رو به افزایش است و این مسئله منجر به آن خواهد شد که ما مدام هزینه‌های درمان را افزایش داده و حتی به نقطه‌ای برسیم که دارو‌های بسیار قوی و گران قیمت نیز روی بیمار مورد نظر اثر نکند.»

ناطقیان با انتقاد از شرایط موجود اظهار کرد: «متاسفانه ما آمار‌های مقاومت میکروبی صحیح و دقیقی را در اختیار نداریم و کشور ما نیز هیچ موردی را به صورت استاندارد ثبت نکرده است. مطالعاتی که در این زمینه نیز به وقوع پیوسته بسیار پراکنده و با روش‌هایی بوده که قابل ترکیب نمی‌نامید. اگر این‌گونه آماری در اختیار ما بود می‌توانستم به استناد آن با کسانی که دارو‌های آنتی‌بیوتیک را بدون دلیل علمی تجویز می‌کنند به مخالفت بنشینیم.»

وی افزود: «از طرف دیگر نیز در دانشگاه‌ها علوم‌پزشکی، موارد تدریسی در علوم پایه و بالاخص تشخیص‌های بالینی اصولا از منابع قدیمی و خارجی بوده که اشرافی نسبت به فضای داخل کشور و تاثیر و تاثرات اجتماعی ندارد و همین مشکل به سطح مطب‌ها و درمانگاه‌ها نیز سرایت کرده است.»

او تنها راه جلوگیری از این استفاده نامناسب در آگاهی‌سازی پزشکان دانست و گفت: «اگر منبع آماری دقیقی در این زمینه داشته باشیم می‌توانیم با استفاده از آن دانشجویان را از عوارض این‌گونه داروها آگاه سازیم و از جانبی دیگر در کلاس‌های باز‌آموزی برای همکاران نقش بزرگ این آنتی‌بیوتیک‌ها را در مقاومت میکریبی، به وسیله آمار‌های داخلی توضیح دهیم.»

مریم نکولعل، پزشک عمومی نیز با مضر دانستن این‌گونه تجویز‌های غیر‌ضروری به بُعد اجتماعی آنتی‌بیوتیک‌ها اشاره کرد و گفت: «متاسفانه در جامعه ما تجویز کم دارو امری ناپسند دیده می‌شود و اگر پزشکی داروی کم برای بیمارش تجویز کند، یا در موردی اصلا دارویی را در امر درمان موثر نداند، سریعا متهم به کم کاری می‌شود و مراجعه کننده درمان را ناقص می‌پندارد. به همین علت بسیاری از پزشکان به این علت مجبور می‌شوند که به این طور دارو‌نویسی‌ها روی آورند.»

وی با تاکید بر این که کار‌های فرهنگیی نیز در این زمینه انجام شده افزود: «امروز نسبت به سال‌های گذشته، با این که به نقطه مطلوبی نرسیده‌ایم، اما شرایط بهتری را شاهد هستیم. خوشبختانه چند مدتی است که مردم زمانی که دارویی توسط پزشک تجویز می‌شود علت آن را جویا می‌شوند. من خود در مطبم داروهای تجویزی را با توضیح کامل به مراجعه کننده می‌دهم و همین امر باعث آن شده که تصور کم‌کاری از جانب من به خاطر ارائه کم دارو تا حدی مرتفع شود.»
او دیگر عامل تجویز بیش از حد آنتی‌بیوتیک را نبود امکانات لازم بیان کرد و افزود: «متاسفانه در ایران کیت مخصوص سوآپ وجود ندارد و اگر هم باشد قیمت بسیار زیادی دارد که به صرفه نخواهد بود. اگر این کیت وجود داشت، مشخصا می‌توانستیم به راحتی دریابیم که آیا بیمار مورد نظر نیاز به آنتی‌بیوتیک دارد یا خیر.»

وی در انتها با نقد شهروندان، یکی از عوامل استفاده بیش از حد این‌گونه دارو‌ها را مراجعه دیر‌هنگام به پزشک دانست و اظهار کرد: «این را نیز نباید از ذهن دور داشت که اصولا مردم زمانی به پزشک مراجعه می‌کنند که چند روزی از بیماریشان گذشته باشد. مثلا در سرماخوردگی عادی، زمانی که گلو‌درد به حداعلای خود رسیده یا خلط‌های زرد رنگ از گلوی فرد ترشح می‌شود آن لحظه به فکر درمان و مراجعه به پزشک می‌افتند. در این‌جا پزشک عمومی لاجرم مجبور است که دست به دامان این‌گونه داروها شود.»

چه باید کرد؟

قاعدتا اخلاق پزشکی مانع آن می‌شود که بدون دلیل قطعی دکتری به تجویز آنتی‌بیوتیک یا داروهایی با عوارض زیاد بپردازد اما فرهنگ جامعه را نیز نباید از نظر دور داشت که اگر پزشکی داروی کم به بیمار دهد متهم به کم‌کاری خواهد شد. شاید پیش از اصلاح ساختار آماری یا وارد کردن امکانات لازم برای امر تشخیص؛ با اصلاح فرهنگی و جا انداختن برخی امور کوچک، مثل این موضوع، بتوان به راحتی جلوی مشکلاتی از این دست را تا جدی گرفت. (سپید)

سرماخوردگی خود را با آنتی‌بیوتیک درمان نکنید

جام جم سرا: باز هم رسید فصل عطسه و سرفه و سرماخوردگی‌هایی که به طرز عجیبی هر سال طولانی‌تر و سخت‌تر از سال‌های قبل می‌‌شوند. در چنین شرایطی ترجیح بسیاری از بیماران استفاده از پنی‌سیلین و سایر آنتی‌بیوتیک‌هاست. در حالی که به گفته دکتر جفری لیندر، استاد دانشکده پزشکی دانشگاه هاروارد در بیشتر مواقع نیازی به این آنتی‌بیوتیک‌ها نیست.

او در گفت‌وگو با مجله سلامت مردان گفته: «با خوردن آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان بیماری‌هایی مثل سرماخوردگی در اصل ماده‌ای شیمیایی را وارد بدن‌تان می‌‌کنید که به آن نیاز ندارید. احتمال اینکه این داروها شما را درمان کنند، صفر درصد است.»

با خوردن آنتی بیوتیک‌ها نه تنها بدن‌تان را در معرض عوارض خفیفی همچون خارش‌های پوستی قرار می‌‌دهید بلکه ممکن است به حساسیت‌های شدید هم دچار شوید. نکته ناراحت کننده‌تر این است که وقتی بیش از حد آنتی‌بیوتیک مصرف می‌‌کنید در اصل به رشد باکتری‌هایی که در مقابل این داروها مقاوم هستند کمک می‌کنید و اگر خدای نکرده بعدا بر اثر یک بیماری واقعا به این دسته از داروها نیاز پیدا کنید بدن‌تان کوچک‌ترین واکنشی نسبت به آنها نشان نخواهد داد.
برای درمان سرماخوردگی حتی الامکان استراحت کنید، آبمیوه بخورید و مایعات گرم بنوشید. (همشهری)

خسارت‌های غیر قابل باور از مقاومت در برابر آنتی‌بیوتیک

به گزارش ساینتیفیک‌ امریکن، تولید ناخالص ملی جهان تا سال۲۰۲۰ (یعنی ۶سال دیگر)، نیم درصد کاهش می‌یابد، تا سال۲۰۳۰ به‌مقدار ۱/۴درصد کمتر می‌شود و بیش از ۱۰۰میلیون نفر نیز دچار مرگ پیش از موعد خواهند شد.

گزارش این پایگاه از آن ‌جهت قابل‌توجه است که اعلامی جهانی برای برآورد هزینه‌های مالی محسوب می‌شود. بنیاد RAND اروپا و KPMG، هر دو اثرات آینده مقاومت آنتی‌بیوتیکی را ارزیابی و گونه‌های مقاوم به داروی میکروب‌ها و همچنین مشکلات بهداشت عمومی ناشی از آن‌ها را در این ارزیابی بررسی کرده‌اند.
در این گزارش مدلی بررسی شده که در آن مقاومت آنتی‌بیوتیکی طی ۱۵سال تا ۱۰۰درصد افزایش می‌یابد اما نرخ ابتلا به بیماری ثابت می‌ماند. بررسی‌های KPMG هم افزایش مقاومت تا ۴۰درصد بالا‌تر از سطح امروز و تعداد دوبرابر سرایت‌ها را نشان می‌دهد.

کوین اوترسون، متخصص قوانین بهداشتی در دانشگاه بوستون درباره مدل‌های تجاری جدید برای آنتی‌بیوتیک‌ها می‌گوید: اگر من با یک داروی قلبی جدید وارد بازار شوم، این دارو ده‌ها میلیارد دلار در یک سال سود خواهد داشت؛ اما اگر محصول خلاقانه جدیدی را تحت نام آنتی‌بیوتیک داشته باشیم، آن را برای شدید‌ترین موارد بیماری نگاه می‌داریم و در یک دهه اول، فروش معمولی خواهد داشت. درنتیجه سهم بازار برای آنتی‌بیوتیک‌های نوآورانه بسیار محدود است. (همشهری)

۴ آنتی‌بیوتیک صددرصد طبیعی

فصل سرما است و بازار مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها داغ! اما بهتر است هر از گاهی برای تقویت سیستم ایمنی بدن‌تان و مقابله با برخی از بیماری‌ها به فکر مصرف آنتی‌بیوتیک‌های طبیعی نیز باشید.

متخصصان حوزه سلامتی معتقدند که از روش‌های طبیعی و با رعایت بهداشت غذایی به راحتی می‌توان بدون استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های شیمیایی از ابتلا به برخی از بیماری‌های ویروسی مانند سرماخوردگی، آنفلوانزا، ورم گوش و آنژین و غیره پیشگیری کرد. در این مطلب کوتاه شما را با ۴ آنتی‌بیوتیک طبیعی آشنا می‌کنیم.

سیر

درست است که به خاطر بوی نسبتا نامطبوع سیر خیلی‌ها از مصرف آن چشم‌پوشی می‌کنند؛ اما باید بدانید که سیر یکی از بهترین آنتی‌بیوتیک های طبیعی است. این ماده غذایی حاوی ترکیبی به نام آلیسین است که یک آنتی‌اکسیدان و ضدالتهاب قوی محسوب می‌شود.

نتایج برخی از پژوهش‌ها نشان می‌دهد که مصرف روزانه دو تا سه حبه سیر به بدن کمک می‌کند که با انواع مختلفی از قارچ‌های عامل بیماری‌های ریوی مقابله کند. سیر همچنین به تنظیم فشارخون و پیشگیری از تجمع چربی در رگ‌های خونی کمک می‌کند.

زردچوبه

اگر طرفدار غذاهای پرادویه هستید بدانید که خدمت زیادی به سلامتی‌تان می‌کنید. حتما به تمام غذاهایتان زردچوبه بزنید؛ چون مصرف منظم این ادویه به بدن کمک می کند تا با انواع مختلفی از باکتری‌ها مقابله کند. نتایج پژوهش‌ها نشان می‌دهند زردچوبه قدرت بالایی در مقابله با علایم افسردگی و پیشگیری از سلول‌های سرطانی دارد.

گریپ فروت

اگر به طور مرتب از نفخ و احساس خستگی و افسردگی رنج می برید لازم است که به فکر تقویت سیستم ایمنی بدن‌تان باشد. در این صورت عصاره دانه‌های گریپ فروت به دادتان می‌رسد. این دانه‌های ریز سرشار از فلاوونوئیدها هستند که خواص آنتی‌بیوتیکی قوی داشته و از بدن در برابر ۸۰۰ نوع قارچ و ویروس محافظت می‌کنند.

درخت چای

اگر به دنبال راه مطمئنی برای پیشگیری و مقابله با آنژین و بیماری‌های مربوط به روده‌ها هستید به سراغ درخت چای بروید. به عقیده محققان روغن گیاهی درخت چای خواص فوق العاده‌ای دارد و یک ضدویروس قوی محسوب می‌شود. برای درمان آنژین یا دل درد دو قطره از این روغن را با عسل مخلوط کرده و روزانه دو مرتبه میل کنید. بعد از چند روز شاهد بهبودی چشم‌گیری در وضعیتتان خواهید بود. (همشهری)

844

آیا آنتی‌بیوتیک پس از عمل جراحی نیاز است؟

با ورود آنتی‌ بیوتیک به حوزه درمان و کنترل عفونت‌ها و جلوگیری از مرگ و میر ناشی از آن مانند مننژیت و عفونت ریه و آبسه شکمی و لگنی، انقلابی در درمان بیماران ایجاد شد، اما آیا همیشه مصرف و تجویز آنتی‌بیوتیک کارنامه درخشانی برای سلامت بشر داشته است؟ آیا مصرف آنتی‌بیوتیک در تمام موارد باعث کاهش عفونت و هزینه بیماری شده است؟

‌جواب سوالات در بسیاری موارد منفی است. آنتی‌بیوتیک‌ها در کنترل و درمان بعضی بیماری‌های عفونی مزایای قابل توجهی داشته‌اند، اما به دلایل مقاومت دارویی و اضافه کردن عفونت ثانویه و همچنین تحمیل هزینه‌ها و عوارض ناشی از مصرف آنها مانند عوارض کلیوی، گوارشی، مغزی و شنوایی،‌گاه باعث مشکلات جدید برای سلامت بشر شده‌اند.

آنتی‌بیوتیک‌ها مثل تیغ دولبه عمل می‌کنند؛ یعنی از طرفی وجود آنها در بعضی بیماران خاص، نجات بخش و حیاتی است و از طرفی مصرف بی‌رویه آنها خسارت و بیماری‌های جبران‌نا‌پذیری بر بیماران و هزینه هنگفتی به اقتصاد درمان و خانواده‌ها تحمیل می‌کنند. نکته کلیدی و اساسی این پارادوکس در تجویز دارو توسط همکاران است.

در کشورما سرانه مصرف دارو و مخصوصا آنتی‌بیوتیک‌ها بسیار بالاتر از معدل جهانی است. دلیل مصرف بی‌رویه می‌تواند قیمت ارزان و تجویز غلط پزشکان و بعضا روابط ناسالم بین بخشی و سودجویی شرکت‌های دارویی باشد.

در حوزه جراحی که محدوده تخصصی من است، تجویز بی‌رویه آنتی‌بیوتیک چه حین عمل و چه بعد از آن بیداد می‌کند. به جرات می‌توان گفت، قسمت اعظم آنتی‌بیوتیک‌های تجویزی در حوزه جراحی، خارج از ضوابط علمی است.

اعمال جراحی صورت گرفته در سه گروه یعنی بیمارانی که زخم تمیز دارند، بیمارانی که درمعرض آلودگی هستند و بیمارانی که زخم عفونی دارند، صورت می‌گیرد.

اکثریت بیماران جراحی غیر اورژانس جزو گروه اول و دوم هستند و صرفا تعداد کمی از بیماران جزو گروه سوم هستند. برای بیماران گروه اول که عمده بیماران را تشکیل می‌دهند، هیچ‌گونه آنتی‌بیوتیک قبل و بعد از عمل جراحی نیاز نیست. برای بیماران گروه دوم نیز که کسر قابل توجهی از بیماران را شامل می‌شوند، حداکثر به تعداد سه بار نیاز به تزریق و تجویز آنتی‌بیوتیک است. در گروه سوم بر اساس صلاحدید پزشک ممکن است از یک هفته تا 10 روز در بیمارستان داروهای تزریقی تجویز کرد.

با توجه به مطالب پیش گفته در عده کمی از بیماران جراحی نیاز به تجویز آنتی‌بیوتیک آن هم برای یک هفته وجود دارد. اکثر بیمارانی که از بیمارستان ترخیص می‌شوند، نیاز به هیچ‌گونه آنتی‌بیوتیکی ندارند، ولی بر‌اساس یک رویه غلط و گاهی به اصرار بیمار به مدت پنج روز تا یک هفته، آنتی‌بیوتیک خوراکی تجویز می‌شود که هیچ‌گونه پایه علمی ندارد و به کاهش عفونت بیمار هم کمک نمی‌کند.

بنده به عنوان یک جراح در طول طبابت خود همواره به این اصل پایبند بوده‌ام که جز در مورد بیماران گروه سوم، هیچ‌گونه آنتی‌بیوتیک اضافه تجویز نکنم. با این روش علمی و کار آمد می‌توان باعث کاهش هزینه‌های بیمار و عوارض ناشی از آنها شد و در سطح کلان نیز کمک بزرگی به اقتصاد درمان کرد.

دکتر کرم‌الله طولابی - دانشیار جراحی دانشگاه علوم پزشکی تهران

مصرف نابجای آنتی‌بیوتیک = طغیان بیماری‌های میکروبی

دبیر انجمن میکروب‌شناسی ایران هفته گذشته با اعلام این خبر به رسانه‌ها زنگ خطری جدی را در حوزه بهداشت و سلامت عمومی مردم به صدا درآورد. دکتر محمد‌مهدی فیض‌آبادی در گفت‌وگو با جام‌جم نیز با ابراز تاسف ازمصرف بی‌رویه و گاهی تجویزهای زیاد آنتی‌بیوتیک در کشور به کاهش تاثیر آنتی‌بیوتیک‌ها در برابر بیماری و نیاز بیماران به داروهای قوی به عنوان پیامد ناخوشایند این روند اشاره کرده و می‌گوید: این درست است که میکروب شناسان در آزمایشگاه‌ها به شناسایی میکروب‌ها و مقاومت آنها در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها می‌پردازند و نتایج حاصل را به پزشکان ارائه می‌دهند. اما فقط این مساله موجب کاهش مصرف آنتی‌بیوتیک نمی‌شود بلکه کاهش سرانه مصرف آنتی‌بیوتیک در کشور نیازمند همکاری بخش‌های تشخیص و درمان است.

این متخصص میکروب‌شناسی با اشاره به تجویز نابجای آنتی‌بیوتیک توسط پزشکان در برخی موارد، تاکید می‌کند: تنها راهی که به کاهش مقاومت میکروب‌ها و پیشگیری از طغیان بیماری‌های میکروبی در کشور می‌انجامد ارائه و اجرای نظامی است که به افزایش آگاهی مردم از دوران تحصیل در مدارس برای مصرف صحیح و بجای آنتی‌بیوتیک‌ها کمک کند. همچنین بر روند مصرف تخصصی آنتی‌بیوتیک‌ها نیز نظارت داشته باشد. یعنی از روش‌هایی و با دادن امتیازات یا اختیاراتی به پزشکانی که در این زمینه تخصص دارند جلوی تجویز و مصرف نابجای آنتی‌بیوتیک‌ها در کشور گرفته شود.

آسیب آنتی‌بیوتیکی به رشد کودکان

در مورد مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در اطفال این نکته باید دقت شود که در بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی یا اسهال و استفراغ ساده نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک نیست و مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک چه به صورت سر خود و چه اصرار پزشک برای تجویز آنتی‌بیوتیک می‌تواند به ایجاد گونه‌های مقاوم باکتری منجر شود.

دکــتر بهادر میررحیمی، متخصص داروسازی بالینی در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک معضل قرن جدید هستند و پیش‌بینی می‌شود در آینده نزدیک تبدیل به عامل اول مرگ و میر در جهان شوند. بر‌خلاف باور غلط این بدن کودک نیست که به آنتی‌بیوتیک مقاوم می‌ شود، بلکه مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک باعث مقاوم شدن باکتری می‌شود که حتی می‌تواند خود والدین را هم درگیر کند.

وی تاکید می‌کند: علاوه‌بر این مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند باعث از بین رفتن باکتری‌های مفید روده شود که این مساله در دراز مدت به اسهال‌های طولانی، سوء‌تغذیه و عدم جذب مناسب مواد لازم برای رشد ذهنی و جسمی کودک و بروز انواع مشکلات مانند حساسیت و آلرژی شود.

دکتر فیض‌آبادی نیز در این باره می‌گوید‌: از آنجا که سیستم ایمنی و غدد لنفاوی کودکان توسعه نیافته است بر اثر مصرف نابجای آنتی‌بیوتیک آسیب بیشتری می‌بینند. به گونه‌ای که کودک را با مشکلاتی در زمینه رشد با بروز کم کاری در مغز استخوان مواجه می‌کند.

درمان گلو درد، آنتی‌بیوتیک نیست

اغلب موارد گلو درد در کودکان ویروسی بوده و دادن آنتی‌بیوتیک اثری روی شدت بیماری یا کوتاه شدن مدت درمان ندارد، اما می‌تواند به بروز عوارض نا‌خواسته دارویی و بروز مقاومت میکروبی منجر شود.

به همین دلیل دکتر میر‌رحیمی تاکید می‌کند: بر خلاف تصور موجود رنگ ترشحات یا نمای حلق به تنهایی نشان‌دهنده عفونت چرکی نیست و باید مجموعه‌ای از علائم در کنار هم به همراه معاینه پزشک برای تشخیص چرکی‌بودن گلودرد استفاده شود. در صورت تشخیص پزشک و قطعی شدن تشخیص عفونت، فواید درمان مانند پیشگیری از تب روماتیسمی به عوارض ناشی از آنتی‌بیوتیک‌ها غلبه داشته و مصرف آنها منطقی خواهد بود.

تکمیل دوره درمان ضروری است

تکمیل دوره درمان بعد از عدم استفاده بی‌رویه از آنتی‌بیوتیک‌ها از مهم‌ترین عوامل جلوگیری از مقاومت میکروبی است. مصرف آنتی‌بیوتیک ابتدا باعث کاهش سرعت رشد و فعالیت میکروب‌ها می‌شود که دلیل بهبود اولیه این مساله است، اما باکتری‌ها در بدن بیمار موجود هستند و باید زمان کافی برای کشته شدن و حذف میکروب از بدن توسط سیستم ایمنی داده شود.

دکتر میر‌رحیمی در این باره توضیح می‌دهد: در صورتی که دوره درمان ناقص بماند باکتری دوباره شروع به رشد و تکثیر و بیماری‌زایی کرده و بیماری با شدت بیشتر بازمی‌گردد. زیرا در صورتی که دوره درمان تکمیل نشود باکتری به آنتی‌بیوتیکی که ناقص مصرف شده مقاوم شده و مشکلات زیادی ایجاد خواهد کرد.

ناسازگاری لبنیات با آنتی‌بیوتیک

در مورد مصرف مواد خوراکی همراه آنتی‌بیوتیک‌ها باید به صورتی موردی از دکتر داروساز خود کسب اطلاع کنید. اکثر آنتی‌بیوتیک‌ها منع مصرف غذایی خاصی در کودکان ندارند. آنتی‌بیوتیک‌هایی که با لبنیات نباید مصرف شوند مانند سیپروفلوکساسین یا تتراسایکلین به علت همین تداخل با کلسیم در کودکان بخصوص سنین پایین و قبل از مدرسه منع مصرف دارند.

معمولا به علت تحریک گوارشی آنتی‌بیوتیک‌ها نباید آنها را با معده پر مصرف کرد و حتما باید از داروساز خود در این مورد سوال کرد. برای تشویق کودک به خوردن دارویی که طعم مناسبی ندارد می‌توان خوراکی که کودک علاقه دارد را بلافاصله بعد از دارو به وی داد تا هم طعم دارو را بپوشاند و هم دفعات بعد راحت‌تر دارو را مصرف کند.

هشدار نسبت به مصرف نابجای آنتی‌بیوتیک

دبیر انجمن میکروب‌شناسی ایران هشدار می‌دهد: جلوگیری از افزایش مقاومت میکروب در برابر آنتی‌بیوتیک در کشور ما نیازمند اقدامات عاجلانه است، زیرا اگر در این خصوص اقدامی نشود مشکلات عدیده‌ای گریبانگیر حوزه سلامت کشور خواهد شد. گروه‌های مختلف پزشکی باید در کنار هم نسبت به عوارض مصرف آنتی‌بیوتیک آگاه شوند و این دارو را کمتر تجویز کنند و از طرفی هنگام مراجعه بیمار به مطب نسبت به عوارض مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک هشدار دهند.

پونه شیرازی‌

چرا استفاده زیاد از آنتی‌بیوتیک برای بیماران قلبی مضر است؟

به گزارش جام جم آنلاین ، یافته‌های آنها نشان می‌دهد تغییر باکتری‌های روده‌ای توسط مصرف آنتی‌بیوتیک خطر ابتلا به دیابت را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

یافته‌های تحقیقی جدید نشان داده برای نزدیک به نیمی از بیمارانی که یک سال پیش ازتشخیص دیابت، آنتی‌بیوتیک تجویز شده است، خطر ابتلا به دیابت افزایش می‌یابد. البته درمان تک‌دوره‌ای با آنتی‌بیوتیک‌ها با افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 مرتبط نیست. همچنین ارتباطی بین مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها با خطر دیابت نوع 1 مشاهده نشده است .

تحقیقات نشان داده باکتری‌های روده‌ای بر مکانیسم‌های بروز چاقی و مقاومت به انسولین و دیابت در مدل‌های انسانی و حیوانی موثرند. این یافته‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد و نه‌تنها به درک چگونگی ابتلای افراد به دیابت کمک می‌کند، بلکه هشداری است به کاهش درمان غیرضروری با آنتی‌بیوتیک‌ها که ممکن است بیش از آنچه مفید باشند، تأثیرات زیانبار داشته باشند.

استفاده از آنتی‌بیوتیک در کودکان سرماخورده ممنوع بهترین تب‌بر برای نوزادان

به گزارش جام حم آنلاین به نقل از فارس،حسین معصومی اصل ، در ارتباط با سرماخوردگی کودکان، اظهار داشت: نوزادان تا یکی دو ماه پس از تولد به دلیل داشتن آنتی‌بادی‌های مادری خیلی اندک دچار سرماخوردگی می‌شوند ولی در ماه‌های بالاتر از سه ماه این مشکل ممکن است در نوزادان بروز کند.

وی افزود: اقدامات حمایتی و علامتی بهترین توصیه برای درمان نوزادان سرماخورده است که توصیه می‌شود شستشوی بینی نوزاد با قطره کلریدسدیم انجام گیرد و شربت‌های استامینوفن نیز با دوز مناسب در بازه‌های زمانی مشخص استفاده شود.

عضو هیات مدیره انجمن عفونی کودکان ادامه داد: به هیچ وجه در کودکان و نوزادان سرماخورده نباید آنتی بیوتیک مصرف شود مگر اینکه پزشک تشخیص دهد که سرماخوردگی با عارضه‌هایی همچون سینوزیت و عفونت گوش میانی همراه شده باشد.

معصومی اصل با تاکید بر اینکه بسیاری از مادران برای درمان تب کودکان‌شان از شیاف استفاده می‌کنند، گفت: این اقدام برای کاهش طب کودک مناسب نیست و ساده‌ترین و کم‌عارضه‌ترین دارو استفاده از شربت استامینوفن است و همزمان با آن نیز باید پاشویه انجام گیرد.

وی خاطرنشان کرد: در صورتی که تب بسیار بالا بود و استفاده از شربت موثر واقع نشد با مشورت پزشک در موارد اورژانسی استفاده از شیافت مد نظر قرار می‌گیرد.

عضو هیات مدیره انجمن عفونی کودکان اضافه کرد: کودکانی که دچار تب ناشی از سرماخوردگی هستند و موعد واکسن آنها فرا رسیده باید تزریق واکسن‌شان عقب انداخته شود چرا که در غیر این صورت وضعیت نوزاد نیز بدتر خواهد شد.