توی کلاسها یا دارم نقاشی میکنم یا شعر مینویسم. معلمها هم فهمیدهاند که به درسها توجهی نشان نمیدهم.
حقیقت این است که این کلاسها افسردهام میکنند. وقتی فکر میکنم باید الان در کلاس نقاشی یا ادبیات مینشستم، بیشتر از این درسها بدم میآید.
در اصل من استعداد زیادی در هنر و ادبیات دارم اما علاقه و گرایشی به دکتر شدن ندارم.
ولی پدرم فکر میکند آدم یا باید دکتر باشد یا اصلا نباشد. پزشکی آرزوی روزهای جوانی اوست اما به دلایلی نتوانسته بیش از پرستاری پیشرفت کند و از نظر او من اکنون وظیفه دارم رویای زنده او بشوم و جلویش رژه بروم.
از اینکه عقایدش را به من تحمیل میکند متنفرم. برای او مهم نیست من چه میخواهم، من هم دیگر به خواستههای او اهمیت نمیدهم. او جز خودش کسی را دوست ندارد و میخواهد من و خواهرم نسخه پیشرفتهتر خودش شویم.»
استعداد+علاقه= موفقیت
چه چیزی به رفتارهای شما قدرت میدهد؟ چه چیزی به شما انگیزه میدهد که جلو بروید و چه عاملی شما را از پیشرفت باز میدارد؟
استعداد در کودکان مثل بذر است و فراهم کردن شرایط برای او چون خاک مناسب. فراهم کردن زمینه رشد به کودکان فرصت بالندگی میدهد.
هر چقدر ذوق و استعداد کودک با زمینه تحصیلی او نزدیک باشد با آموختهها کمتر دچار چالش میشود و اگر چالشی را تجربه کند برایش لذت بخش خواهد بود.
کودکان و نوجوانان وقتی برخلاف میل، ذوق و استعدادهایشان وادار به ادامه تحصیل در رشتهای خاص شوند، انگیزههای فردی خود را از دست میدهند.
علی رضایی مشاور آموزشی و روانشناس، یافتن استعدادهای کودک و پرورش آن را از مهمترین وظایف والدین برمی شمارد و میگوید: استعداد هر کودک گنج اوست که آینده را با آن میسازد.
وی تاکید میکند: نباید تصور کنیم فرزندان ما وظیفه تکرار تجارب نا موفق ما را برعهده دارند و باید به جای ما در آنچه ما دوست داشتهایم موفق شوند.
وی میافزاید: معمولا علاقه کودکان از استعداد آنها ناشی میشود و سمت و سو دادن و زمینه فراهم کردن به علاقه کودکان میتواند آینده آنها را بسازد.
استعدادیابی کنید
مهدکودکها اولین نهاد خارج از خانواده برای کشف استعداد کودکان هستند. سپس مدارس این علایق را پختهتر میکنند و انتخاب رشته تحصیلی فرزندان در دبیرستان باید با کمک والدین و راهنمایی مشاوران و معلمان نوجوان صورت پذیرد.
علی رضایی مشاور تحصیلی، این مقطع از تحصیل نوجوانان را بسیار حساس میداند و میافزاید: اگر انتخاب رشته تحصیلی مبتنی بر علایق نوجوان و استعدادهای او نباشد میتواند یک کودک با استعداد درخشان را به یک نوجوان گریزان از تحصیل بدل کند.
این مشاور میافزاید: والدین زیادی را دیدهام که با رویای رشتههای پزشکی یا مهندسی نوجوان خود را از ادامه تحصیل در رشتههای فنی حرفهای که درآن استعداد دارند یا ادامه دادن رشتههای فرهنگی هنری باز میدارند و شخصا بازتاب منفی این عملکرد را در رفتار و تحصیل نوجوانان مشاهده کردهام.
خشونت و سرخوردگی
نوجوانانی که دیگران به این شکل برایشان تصمیم میگیرند، در مدرسه گاه از خود رفتارهای پرخاشگرانه، لجبازی و ناسازگاری بروز میدهند و در صورت پذیرش شرایط هیچ خلاقیتی از خود بروز نمیدهند و از کاری که میکنند لذتی نمیبرند و این ناخشنودی تا همیشه ادامه خواهد داشت.
هر یک از ما مردان و زنان زیادی را میشناسیم که با وجود داشتن یک نوع تخصص در کار دیگری مشغول میشوند یا از کاری که انجام میدهند افسرده و ناراحت هستند اما وقتی یک شخص چهل ساله میشویم، راهی که تحصیل پیش پای ما گذاشته ، تنها راهی است که میتوانیم ادامه دهیم.
فرزندان را برای یک عمر آماده کنید
فرزندان در واقع امانت ما هستند و قرار نیست یک عمر نظرات خود را بر آنان تحمیل کنیم. پس بهتر است به جای اینکه آنها را به مسیر رویاهای خود سوق دهیم، زمینه کاری رشته موردعلاقه شان را به آنها بشناسانیم و کمک کنیم تا با دنیایی که پیش رو دارند بهتر آشنا شوند.
مدرسه را با شادی همراه کنید
مدرسه مهم است اما همه چیز نیست. هیچ وقت روزهای مدرسه را فراموش نمیکنم. درس خواندن برایم آنقدر مهم و حیاتی بود که فکر میکردم اگر یک درصد نتوانم در آن موفق شوم بیتردید گدا و بدبخت میشوم.
اگر مدرسه رفتن اینقدر به نظر کودک مهم بیاید اضطراب و تشویش او را از پای در میآورد زیرا فکر میکند اگر در این کار بزرگ موفق نشود دیگر زندگیاش تمام میشود.
کودک فکر میکند:
«محبت والدین، موفقیت و تشویق، خرید چیزهای دوست داشتنی، مقبولیت در جمع دوستان، اجازه برای رفت و آمد و همه چیزهای دوست داشتنی تنها به این موضوع ربط دارد. پس جا دارد خیلی نگرانش باشم.»
این برجسته سازی بیش از اندازه در مورد اهمیت مدرسه میتواند نتیجه معکوس بدهد.
گریه و زاری کودک هنگام رفتن به مدرسه، ترس و شب ادراری، تمارض و بیماریهای روانتنی همه از عوارض ترس از مدرسه است.
زهرا نیری مشاور تربیتی میگوید: در مورد مدرسه با کودکتان صحبت کنید. به او بگویید بچه باهوشی باشد یا نه، او را دوست دارید و محبت شما منوط به موفقیت تحصیلی اش نیست.سعی کنید او را به تحصیل علاقهمند کنید نه اینکه او را بترسانید.
این مشاور تربیتی پیشنهاد میکند: بچهها را قبل از آغاز مدرسه به بازدید از مدرسه ببرید و حتما در جشنهای بازگشایی مدارس او را شرکت دهید.
وی میگوید: گاهی بچهها از همکلاسیهای زورگوی خود میترسند. موضوع را از نزدیک تحت کنترل داشته باشید و اگر در راه مدرسه کودکتان تهدید میشود با گزارش به مدیر و ناظم و رو به رو شدن با والدین کودک قضیه را پیگیری کنید.این مشاور به خانوادهها توصیه میکند با ارتباط تنگاتنگ با مسئولان مدرسه و مراجعه به روانشناس یا مشاورمدرسه آنان را در جریان مشکلات و حساسیتها و استعدادهای فرزندتان قرار دهید.
همچنین از تنبیه و توبیخ شدید کودک، در صورت ناموفق بودن در هر یک از فرآیندهای آموزشی، خودداری کنید تا رابطه دوستانه خود را با آنان حفظ کنید.
اگر کودک به شما دروغ بگوید کارتان خیلی سختتر خواهد شد. (ضمیمه چاردیواری)
ماندانا ملاعلی
فرآوری: زهرا اجلال- بخش قرآن تبیان
والدین هر کس، اساس و ریشه ی جسمانی او هستند. کسی که به والدین خود بی احترامی می کند در واقع خود را بی ارزش، و بنیان خود را سُست کرده است. شاید روی همین اساس باشد که در روایات می فرمایند: بی احترامی به والدین، عمر را کوتاه، و روزی ـ مادّی و معنوی ـ را کم می کند. اگر کسی از روی خشم به والدین خود نگاه کند، خداوند او را از حوزه ی رحمت خود دور کرده و نمازش را نمی پذیرد.» [مستدرک الوسائل، ج۱۵، ص۱۹۵]
"این روایت بدین معنا نیست که چنین شخصی نمازش از جهت فقهی قبول نبوده و بدین معنا نیست که باید بعد از توبه نمازش را قضا نماید. بلکه معنای روایت این است که چنین نمازی در نزد خدای متعال پاداش و اجری ندارد و نمی تواند معراج او باشد. هر چند که نامش در ردیف بی نمازها نوشته نشده و به او «تارک الصلاۀ» نمی گویند."
از سوی دیگر، کسی که حرمت «رَحِم» خود را نگاه دارد، و والدین خود را «محترم» بشمارد، در واقع به «رحمت» بی کران الهی وصل شده و بهره های مادّی و معنوی فراوانی هم در این راه خواهد برد.
جهاد به عنوان یکی از مهمترین برنامه های اسلامی، تا زمانی که وجوب عینی پیدا نکند، خدمت به پدر و مادر و رسیدگی به امورشان بر آن اولویت دارد و شاید این را بتوان در زمانه امروز که جوانان و عزیزانی که عشق به مدافع حرم اهل بیت علیهم السلام را دارند بررسی کرد و تطبیق داد و گاها تذکری نیز برای این عزیزان باشد؛ کما اینکه امام صادق (علیه السلام) از پیامبر اکرم (صلی الله و علیه وآله) نقل کرده است که پیامبر(صلی الله و علیه وآله) در جواب جوانی که شور جهاد در دل داشت ولی پدر و مادر ناتوانی داشت که خیلی با وی انس و علاقه داشتند، فرمود: «قسم به آن که مرا به حق مبعوث ساخته است اگر یک شب مادر با تو مأنوس باشد از یک سال جهاد در راه خدا بهتر است.» (مکارم شیرازی/ تفسیر نمونه/ج ۱۲/ ص ۹۶)
این نگه داشتن حرمت و احسان و تکریم به پدر و مادر از جایگاه بسیار بلندی برخوردار است و اهمیت آن را در مواضعی می بینیم که خداوند همواره پس از بیان حکم وجوب پرستش خدای یگانه، به احترام و تکریم پدر و مادر اشاره کرده و حکم میکند: قَضى رَبُّکَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِیَّاهُ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً ... که به والدین احسان کنید.
خداوند متعال در آیه ۱۵ سوره مبارکه لقمان می فرماید: «وَإِن جَاهَدَاکَ عَلى أَن تُشْرِکَ بِی مَا لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ فَلَا تُطِعْهُمَا وَصَاحِبْهُمَا فِی الدُّنْیَا مَعْرُوفًا ...؛ و اگر تو را وادارند تا درباره چیزى که تو را بدان دانشى نیست به من شرک ورزى از آنان فرمان مبر و[لى] در دنیا به خوبى با آنان معاشرت کن...» لذا در این آیه شریفه توصیه می کند حتی اگر پدر و مادر کافر باشند احترام آن ها لازم است.
همچنین، خداوند متعال در آیه ۸۳ سوره مبارکه بقره می فرماید: «وَإِذْ أَخَذْنَا مِیثَاقَ بَنِی إِسْرَائِیلَ لاَ تَعْبُدُونَ إِلاَّ اللّهَ وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا وَذِی الْقُرْبَى وَالْیَتَامَى وَالْمَسَاکِینِ وَقُولُواْ لِلنَّاسِ حُسْنًا وَأَقِیمُواْ الصَّلاَةَ وَآتُواْ الزَّکَاةَ ثُمَّ تَوَلَّیْتُمْ إِلاَّ قَلِیلًا مِّنکُمْ وَأَنتُم مِّعْرِضُونَ؛ و چون از فرزندان اسرائیل پیمان محکم گرفتیم که جز خدا را نپرستید و به پدر و مادر و خویشان و یتیمان و مستمندان احسان کنید و با مردم [به زبان] خوش سخن بگویید و نماز را به پا دارید و زکات را بدهید آن گاه جز اندکى از شما [همگى] به حالت اعراض روى برتافتید.»
گرچه شأن نزول آیه مذکور درباره بنی اسرائیل است اما در حقیقت یک برنامه کلی الهی را درباره ی تمام جوامع بشری بیان میکند. جهاد به عنوان یکی از مهمترین برنامه های اسلامی، تا زمانی که وجوب عینی پیدا نکند، خدمت به پدر و مادر و رسیدگی به امورشان بر آن اولویت دارد و شاید این را بتوان در زمانه امروز که جوانان و عزیزانی که عشق به مدافع حرم اهل بیت علیهم السلام را دارند بررسی کرد و تطبیق داد و گاها تذکری نیز برای این عزیزان باشد؛ کما اینکه امام صادق (علیه السلام) از پیامبر اکرم (صلی الله و علیه وآله) نقل کرده است که پیامبر(صلی الله و علیه وآله) در جواب جوانی که شور جهاد در دل داشت ولی پدر و مادر ناتوانی داشت که خیلی با وی انس و علاقه داشتند، فرمود: «قسم به آن که مرا به حق مبعوث ساخته است اگر یک شب مادر با تو مأنوس باشد از یک سال جهاد در راه خدا بهتر است.» (مکارم شیرازی/ تفسیر نمونه/ج ۱۲/ ص ۹۶)
مرد مؤمن و صالحی که از خوبان روزگار بود در خواب باغ وسیعی را دید که قصر با شکوهی در آن ساخته بودند. در تعجبّ بود که این قصر زیبا از آن کیست. به او گفتند این قصر متعلّق به حبیب نجّار است. با شگفتی به قصر نگاه می کرد که ناگهان صاعقه ای در باغ افتاد و همه ی باغ و قصر را به آتش کشید. وحشت زده از خواب بیدار شد و متوجّه شد که این خواب رؤیایی صادقه بوده است. فردای آن روز بلافاصله سراغ حبیب نجار رفت و به او گفت: شب گذشته چه خطایی از تو سر زده! او ابتدا کتمان می کرد و چیزی نمی گفت. امّا در نهایت لب باز کرد و گفت: دیشب با مادرم مشاجره می کردم و در حین مشاجره دست خود را به روی او بلند کردم! مرد صالح خواب دیشب خود را برای حبیب تعریف کرد و به او گفت که چنین مقامی نزد خداوند داشتی، امّا به خاطر عمل دیشب خود همه را از دست دادی.(کتاب داستان های شگفت شهید آیت الله دستغیب، صفحه ی ۱۵۷
احترام به پدر و مادر معنی گسترده و وسیعی دارد به طور خلاصه هر نوع بیاحترامی به هر نحوی و هر چیزی که موجب ناخشنودی و نارضایتی آنها شود باید از آن دوری جست و در برابر آن ها کاملاً خاضع و برخورد به آنها باید مؤدبانه و شایسته باشد و به تعبیر قرآن کریم در آیه ۲۳ سوره مبارکه اسرا: «وَقَضَى رَبُّکَ أَلاَّ تَعْبُدُواْ إِلاَّ إِیَّاهُ وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا إِمَّا یَبْلُغَنَّ عِندَکَ الْکِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ کِلاَهُمَا فَلاَ تَقُل لَّهُمَآ أُفٍّ وَلاَ تَنْهَرْهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوْلًا کَرِیمًا؛ و پروردگار تو مقرر کرد که جز او را مپرستید و به پدر و مادر ]خود] احسان کنید اگر یکى از آن دو یا هر دو در کنار تو به سالخوردگى رسیدند به آنها [حتى] اوف مگو و به آنان پرخاش مکن و با آنها سخنى شایسته بگوى».
در تفسیر نمونه ج ۱۲ از امام صادق (علیه السلام) نقل شده که فرمود: «اگر در آزردن پدر و مادر خداوند چیزی را کمتر از اف میدانست از آن نهی می کرد» و از جمله آزردن این است که انسان یا چشم خیره به آنها بنگرد، اف گفتن از کمترین و بی مقدارترین موارد آزردن است لذا روایت فرق بیانگر وسعت گسترش معنای بی احترامی به پدر و مادر است.
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) می فرماید: «اگر فرزند نیکوکاری با نگاه رحمت به والدین خود بنگرد، خدای متعال در مقابل هر نگاهش برای وی یک حج مقبول می نویسد. و اگر در طول روز صد بار هم این کار را انجام دهد، خداوند هم صد حج مقبول برای وی در نظر می گیرد.» [بحارالأنوار، جلد۷۱، صفحه ی۷۳]
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) چند نمونه از گناهان را نام می برند که از کبیره ترین گناهان کبیره است. «شرک به خداوند»، «کشتن یک مؤمن» و «عاقّ والدین» از جمله ی آن گناهان است. [میزان الحکمۀ، حدیث۲۲۷۱۰] در روایت دیگری آمده است که اگر کسی والدین خود را محزون کند، عاق والدین شده است. [من لا یحضره الفقیه، جلد۴، صفحه¬ ی۳۷۲]منابع:
سایت هم اندیشی دینی؛ نوشته احمد نباتی
کتاب داستان های شگفت شهید آیت الله دستغیب، صفحه ی ۱۵۷
سایت ایکنا
سایت آسمونی
فرآوری: زهرا اجلال- بخش قرآن تبیان
والدین هر کس، اساس و ریشه ی جسمانی او هستند. کسی که به والدین خود بی احترامی می کند در واقع خود را بی ارزش، و بنیان خود را سُست کرده است. شاید روی همین اساس باشد که در روایات می فرمایند: بی احترامی به والدین، عمر را کوتاه، و روزی ـ مادّی و معنوی ـ را کم می کند. اگر کسی از روی خشم به والدین خود نگاه کند، خداوند او را از حوزه ی رحمت خود دور کرده و نمازش را نمی پذیرد.» [مستدرک الوسائل، ج۱۵، ص۱۹۵]
"این روایت بدین معنا نیست که چنین شخصی نمازش از جهت فقهی قبول نبوده و بدین معنا نیست که باید بعد از توبه نمازش را قضا نماید. بلکه معنای روایت این است که چنین نمازی در نزد خدای متعال پاداش و اجری ندارد و نمی تواند معراج او باشد. هر چند که نامش در ردیف بی نمازها نوشته نشده و به او «تارک الصلاۀ» نمی گویند."
از سوی دیگر، کسی که حرمت «رَحِم» خود را نگاه دارد، و والدین خود را «محترم» بشمارد، در واقع به «رحمت» بی کران الهی وصل شده و بهره های مادّی و معنوی فراوانی هم در این راه خواهد برد.
جهاد به عنوان یکی از مهمترین برنامه های اسلامی، تا زمانی که وجوب عینی پیدا نکند، خدمت به پدر و مادر و رسیدگی به امورشان بر آن اولویت دارد و شاید این را بتوان در زمانه امروز که جوانان و عزیزانی که عشق به مدافع حرم اهل بیت علیهم السلام را دارند بررسی کرد و تطبیق داد و گاها تذکری نیز برای این عزیزان باشد؛ کما اینکه امام صادق (علیه السلام) از پیامبر اکرم (صلی الله و علیه وآله) نقل کرده است که پیامبر(صلی الله و علیه وآله) در جواب جوانی که شور جهاد در دل داشت ولی پدر و مادر ناتوانی داشت که خیلی با وی انس و علاقه داشتند، فرمود: «قسم به آن که مرا به حق مبعوث ساخته است اگر یک شب مادر با تو مأنوس باشد از یک سال جهاد در راه خدا بهتر است.» (مکارم شیرازی/ تفسیر نمونه/ج ۱۲/ ص ۹۶)
این نگه داشتن حرمت و احسان و تکریم به پدر و مادر از جایگاه بسیار بلندی برخوردار است و اهمیت آن را در مواضعی می بینیم که خداوند همواره پس از بیان حکم وجوب پرستش خدای یگانه، به احترام و تکریم پدر و مادر اشاره کرده و حکم میکند: قَضى رَبُّکَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِیَّاهُ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً ... که به والدین احسان کنید.
خداوند متعال در آیه ۱۵ سوره مبارکه لقمان می فرماید: «وَإِن جَاهَدَاکَ عَلى أَن تُشْرِکَ بِی مَا لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ فَلَا تُطِعْهُمَا وَصَاحِبْهُمَا فِی الدُّنْیَا مَعْرُوفًا ...؛ و اگر تو را وادارند تا درباره چیزى که تو را بدان دانشى نیست به من شرک ورزى از آنان فرمان مبر و[لى] در دنیا به خوبى با آنان معاشرت کن...» لذا در این آیه شریفه توصیه می کند حتی اگر پدر و مادر کافر باشند احترام آن ها لازم است.
همچنین، خداوند متعال در آیه ۸۳ سوره مبارکه بقره می فرماید: «وَإِذْ أَخَذْنَا مِیثَاقَ بَنِی إِسْرَائِیلَ لاَ تَعْبُدُونَ إِلاَّ اللّهَ وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا وَذِی الْقُرْبَى وَالْیَتَامَى وَالْمَسَاکِینِ وَقُولُواْ لِلنَّاسِ حُسْنًا وَأَقِیمُواْ الصَّلاَةَ وَآتُواْ الزَّکَاةَ ثُمَّ تَوَلَّیْتُمْ إِلاَّ قَلِیلًا مِّنکُمْ وَأَنتُم مِّعْرِضُونَ؛ و چون از فرزندان اسرائیل پیمان محکم گرفتیم که جز خدا را نپرستید و به پدر و مادر و خویشان و یتیمان و مستمندان احسان کنید و با مردم [به زبان] خوش سخن بگویید و نماز را به پا دارید و زکات را بدهید آن گاه جز اندکى از شما [همگى] به حالت اعراض روى برتافتید.»
گرچه شأن نزول آیه مذکور درباره بنی اسرائیل است اما در حقیقت یک برنامه کلی الهی را درباره ی تمام جوامع بشری بیان میکند. جهاد به عنوان یکی از مهمترین برنامه های اسلامی، تا زمانی که وجوب عینی پیدا نکند، خدمت به پدر و مادر و رسیدگی به امورشان بر آن اولویت دارد و شاید این را بتوان در زمانه امروز که جوانان و عزیزانی که عشق به مدافع حرم اهل بیت علیهم السلام را دارند بررسی کرد و تطبیق داد و گاها تذکری نیز برای این عزیزان باشد؛ کما اینکه امام صادق (علیه السلام) از پیامبر اکرم (صلی الله و علیه وآله) نقل کرده است که پیامبر(صلی الله و علیه وآله) در جواب جوانی که شور جهاد در دل داشت ولی پدر و مادر ناتوانی داشت که خیلی با وی انس و علاقه داشتند، فرمود: «قسم به آن که مرا به حق مبعوث ساخته است اگر یک شب مادر با تو مأنوس باشد از یک سال جهاد در راه خدا بهتر است.» (مکارم شیرازی/ تفسیر نمونه/ج ۱۲/ ص ۹۶)
مرد مؤمن و صالحی که از خوبان روزگار بود در خواب باغ وسیعی را دید که قصر با شکوهی در آن ساخته بودند. در تعجبّ بود که این قصر زیبا از آن کیست. به او گفتند این قصر متعلّق به حبیب نجّار است. با شگفتی به قصر نگاه می کرد که ناگهان صاعقه ای در باغ افتاد و همه ی باغ و قصر را به آتش کشید. وحشت زده از خواب بیدار شد و متوجّه شد که این خواب رؤیایی صادقه بوده است. فردای آن روز بلافاصله سراغ حبیب نجار رفت و به او گفت: شب گذشته چه خطایی از تو سر زده! او ابتدا کتمان می کرد و چیزی نمی گفت. امّا در نهایت لب باز کرد و گفت: دیشب با مادرم مشاجره می کردم و در حین مشاجره دست خود را به روی او بلند کردم! مرد صالح خواب دیشب خود را برای حبیب تعریف کرد و به او گفت که چنین مقامی نزد خداوند داشتی، امّا به خاطر عمل دیشب خود همه را از دست دادی.(کتاب داستان های شگفت شهید آیت الله دستغیب، صفحه ی ۱۵۷
احترام به پدر و مادر معنی گسترده و وسیعی دارد به طور خلاصه هر نوع بیاحترامی به هر نحوی و هر چیزی که موجب ناخشنودی و نارضایتی آنها شود باید از آن دوری جست و در برابر آن ها کاملاً خاضع و برخورد به آنها باید مؤدبانه و شایسته باشد و به تعبیر قرآن کریم در آیه ۲۳ سوره مبارکه اسرا: «وَقَضَى رَبُّکَ أَلاَّ تَعْبُدُواْ إِلاَّ إِیَّاهُ وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا إِمَّا یَبْلُغَنَّ عِندَکَ الْکِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ کِلاَهُمَا فَلاَ تَقُل لَّهُمَآ أُفٍّ وَلاَ تَنْهَرْهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوْلًا کَرِیمًا؛ و پروردگار تو مقرر کرد که جز او را مپرستید و به پدر و مادر ]خود] احسان کنید اگر یکى از آن دو یا هر دو در کنار تو به سالخوردگى رسیدند به آنها [حتى] اوف مگو و به آنان پرخاش مکن و با آنها سخنى شایسته بگوى».
در تفسیر نمونه ج ۱۲ از امام صادق (علیه السلام) نقل شده که فرمود: «اگر در آزردن پدر و مادر خداوند چیزی را کمتر از اف میدانست از آن نهی می کرد» و از جمله آزردن این است که انسان یا چشم خیره به آنها بنگرد، اف گفتن از کمترین و بی مقدارترین موارد آزردن است لذا روایت فرق بیانگر وسعت گسترش معنای بی احترامی به پدر و مادر است.
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) می فرماید: «اگر فرزند نیکوکاری با نگاه رحمت به والدین خود بنگرد، خدای متعال در مقابل هر نگاهش برای وی یک حج مقبول می نویسد. و اگر در طول روز صد بار هم این کار را انجام دهد، خداوند هم صد حج مقبول برای وی در نظر می گیرد.» [بحارالأنوار، جلد۷۱، صفحه ی۷۳]
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) چند نمونه از گناهان را نام می برند که از کبیره ترین گناهان کبیره است. «شرک به خداوند»، «کشتن یک مؤمن» و «عاقّ والدین» از جمله ی آن گناهان است. [میزان الحکمۀ، حدیث۲۲۷۱۰] در روایت دیگری آمده است که اگر کسی والدین خود را محزون کند، عاق والدین شده است. [من لا یحضره الفقیه، جلد۴، صفحه¬ ی۳۷۲]منابع:
سایت هم اندیشی دینی؛ نوشته احمد نباتی
کتاب داستان های شگفت شهید آیت الله دستغیب، صفحه ی ۱۵۷
سایت ایکنا
سایت آسمونی