پرسشنامه رضایت از زندگی مشترک انریچ، نخستین بار به ابتکار اولسون، فورنیر، و درانکمن در سال ۱۹۸۹ طراحی شده و نام آن از حروف انگلیسی ابتدای کلمات «پربارسازی و تقویت رابطه ارتباط و خشنودی» گرفته شده است. این پرسشنامه برای ارزیابی زمینههای پنهان مشکلآفرین یا شناسایی زمینه قوت و پربارسازی رابطه همسری به کار میرود و به عنوان یک ابزار تشخیص، برای همسرانی که در جستوجوی مشاوره و به دنبال تقویت رابطه خود هستند، نیز استفاده میشود.
به گزارش جام جم سرا به نقل از سپیده دانایی، پرسشنامه اتریچ شامل جملاتی درباره جنبههای مختلف زندگی شماست که ممکن است با آن موافق یا مخالف باشید. هر جمله را به دقت بخوانید و سپس میزان موافقت یا مخالفت خود را با آن مشخص کنید.
پاسخ به سوالات این پرسشنامه به صورت ۵ گزینهای (از کاملا موافقم تا کاملا مخالفم) تنظیم شده است.
توجه داشته باشید، جواب صحیح یا غلط وجود ندارد و گزینه «نه موافق و نه مخالف» را تنها زمانی علامت بزنید که در موافق یا مخالف بودن خود درباره یک جمله، کاملا شک و تردید داشته باشید.
ردیف عبارتهای پاسخ به آزمون:
کاملاموافقم
موافقم
نه موافق و نه مخالف
مخالفم
کاملا مخالفم
روش محاسبه نمره آزمون
برای به دست آوردن نمره پرسشنامه لازم است ابتدا نمره هر پرسش را از ۱ تا ۵ به ترتیب برای «کاملا مخالفم» یا «کاملا موافقم» به دست آورید. البته توجه کنید که نمره پرسشهای ۶، ۸، ۱۱، ۱۲، ۱۳، ۱۴، ۱۵، ۱۶، ۱۸، ۱۹، ۲۰، ۲۱، ۲۲، ۲۳، ۲۴، ۳۰، ۳۲، ۳۵، ۳۷، ۳۸، ۳۹، ۴۰، ۴۱، ۴۲، ۴۵، ۴۶، ۴۷ به صورت معکوس به دست میآید؛ یعنی نمره ۵ برای «کاملا مخالفم» و نمره ۱ برای «کاملا موافقم» در نظر گرفته میشود.
پس از این کار، نمرههای مربوط به همه پرسشها را با یکدیگر جمع کنید، به این ترتیب نمره کل به دست میآید. گستره نمرات شما بین ۴۷ تا ۲۳۵ خواهد بود. برای اینکه کارتان راحتتر شود در هر خانه امتیاز مربوطه را نوشتهایم پس فقط کافی است مجموع خانههای علامت زده را با یکدیگر جمع کنید.
سوالات آزمون:
۱ من و همسرم کاملا همدیگر را درک میکنیم. ۵ ۴ ۳ ۲ ۱
۲ همسرم خلق و خوی مرا کاملا درک میکند و آنها را قبول دارد. ۵ ۴ ۳ ۲ ۱
۳ هرگز حتی یک لحظه از رابطه با همسرم تاسف نخوردهام. ۵ ۴ ۳ ۲ ۱
۴ از ویژگیها و عادات شخصی همسرم راضی هستم. ۵ ۴ ۳ ۲ ۱
۵ از اینکه در زندگی مشترکمان مسئولیتهای خود را خوب ایفا میکنیم خوشحالیم ۵ ۴ ۳ ۲ ۱
۶ روابطم با همسرم خوب نیست و احساس میکنم مرا درک نمیکند. ۱ ۲ ۳ ۴ ۵
۷ از شیوه تصمیم گیری در مورد چگونگی حل و فصل اختلافهایمان بسیار خشنودم. ۵ ۴ ۳ ۲ ۱
۸ از وضعیت اقتصادی خانواده و تصمیم گیریهای مربوط به آن راضی نیستم. ۱ ۲ ۳ ۴ ۵
۹ از شیوه برنامه ریزی برای اوقات فراغت و صرف وقت در کنار همسرم بسیار خشنودم. ۵ ۴ ۳ ۲ ۱
۱۰ از شیوه ابراز عشق و احساسات و نیز رابطه زناشویی با همسرم بسیار خشنودم. ۵ ۴ ۳ ۲ ۱
۱۱ از شیوه ایفای نقش و مسئولیت خود و همسرم به عنوان والدین راضی نیستم. ۱ ۲ ۳ ۴ ۵
۱۲ گاهی همسرم قابل اطمینان نیست و همیشه خط مشی خود را دنبال میکند. ۱ ۲ ۳ ۴ ۵
۱۳ همسرم گاهی حرفهایی میزند که باعث تحقیر من میشود. ۱ ۲ ۳ ۴ ۵
۱۴ هنگام درمیان گذاشتن مشکلات با همسرم، معمولا فکر میکنم او مرا درک نمیکند. ۱ ۲ ۳ ۴ ۵
۱۵ در تصمیم گیریهای مالی مشکل دارم. ۱ ۲ ۳ ۴ ۵
۱۶ اینکه نمیتوانم بدون اجازه همسرم پول خرج کنم مرا آزار میدهد. ۱ ۲ ۳ ۴ ۵
۱۷ تا زمانی که همسرم در کنارم نباشد به من خوش نمیگذرد. ۵ ۴ ۳ ۲ ۱
۱۸ از اینکه همسرم رابطه زناشویی را به صورت غیرمنصفانه قبول یا رد کند ناراحت میشوم. ۱ ۲ ۳ ۴ ۵
۱۹ اختلاف نظر درباره اینکه تا چه اندازه باید به فرزندانمان برسیم برای ما به صورت یک مشکل درآمده است. ۱ ۲ ۳ ۴ ۵
۲۰ من احساس میکنم والدینمان مشکلاتی را در زندگی ما به وجود میآورند. ۱ ۲ ۳ ۴ ۵
۲۱ من و همسرم در اینکه چگونه به اعتقادات مذهبیمان عمل کنیم اختلاف نظر داریم. ۱ ۲ ۳ ۴ ۵
۲۲ گاهی همسرم خیلی کله شق است. ۱ ۲ ۳ ۴ ۵
۲۳ گاهی میترسم نیاز خود را از همسرم درخواست کنم. ۱ ۲ ۳ ۴ ۵
۲۴ گاهی درباره مسائل جزئی جر و بحثهای جدی داریم. ۱ ۲ ۳ ۴ ۵
۲۵ از شیوه تصمیم گیری درباره میزان پس اندازمان بسیار راضی هستم. ۵ ۴ ۳ ۲ ۱
۲۶ به نظر میرسد من و همسرم به میهمانیها و فعالیتهای اجتماعی یکسانی علاقهمند باشیم. ۵ ۴ ۳ ۲ ۱
۲۷ از میزان ابراز عشق و محبت پیش از رابطه زناشویی از سوی همسرم راضی هستم. ۵ ۴ ۳ ۲ ۱
۲۸ من و همسرم در چگونگی کنترل رفتار فرزندانمان توافق داریم. ۵ ۴ ۳ ۲ ۱
۲۹ ما به قدر کافی با اقوام و دوستانمان وقت صرف میکنیم. ۵ ۴ ۳ ۲ ۱
۳۰ من معتقدم که در زندگی مشترک دچار اختلاف عقیدتی هستیم. ۱ ۲ ۳ ۴ ۵
۳۱ دیرآمدن همسرم به منزل مرا آزار میدهد. ۵ ۴ ۳ ۲ ۱
۳۲ ای کاش همسرم بیشتر مایل بود مرا شریک احساساتش کند. ۱ ۲ ۳ ۴ ۵
۳۳ برای پرهیز از درگیری با همسرم دست به هر کاری میزنم. ۵ ۴ ۳ ۲ ۱
۳۴ من و همسرم هر دو از نقاط ضعف یکدیگر مطلعیم و در نتیجه آنها برای ما مشکل جدی به شمار نمیرود. ۵ ۴ ۳ ۲ ۱
۳۵ تصور نمیکنم همسرم برای تفریح و گذراندن اوقات بیکاریاش همراه من فرصت یا توان کافی داشته باشد. ۱ ۲ ۳ ۴ ۵
۳۶ ما به دنبال یافتن راههایی هستیم تا روابط زناشویی خود را لذت بخشتر کنیم ۵ ۴ ۳ ۲ ۱
۳۷ به نظر میرسد که رسیدگی به امور بچهها علت اصلی ایجاد مشکلات در روابط ما است. ۱ ۲ ۳ ۴ ۵
۳۸ از اینکه وقتم را با بستگان همسرم صرف کنم لذت نمیبرم. ۱ ۲ ۳ ۴ ۵
۳۹ من و همسرم درباره بعضی آموختههای مذهبی توافق نداریم. ۱ ۲ ۳ ۴ ۵
۴۰ گاهی همسرم خیلی مستبد میشود. ۱ ۲ ۳ ۴ ۵
۴۱ گاهی فکر میکنم کشمکشهای بین من و همسرم همچنان ادامه دارد و پایان نخواهد یافت. ۱ ۲ ۳ ۴ ۵
۴۲ گاهی باور کردن تمام حرفهای همسرم برایم غیرممکن است. ۱ ۲ ۳ ۴ ۵
۴۳ از اینکه همسرم علاقهها و سرگرمیهای شخصی کافی ندارد نگران هستم. ۵ ۴ ۳ ۲ ۱
۴۴ هنگام صحبت درباره مسائل زناشویی با همسرم کاملا احساس راحتی میکنم. ۵ ۴ ۳ ۲ ۱
۴۵ از زمانی که صاحب فرزند شدهایم به عنوان یک زوج برای با هم بودن به ندرت فرصت کافی داریم. ۱ ۲ ۳ ۴ ۵
۴۶ همسرم زیادی وقتش را با دوستان و اقوامش میگذراند. ۱ ۲ ۳ ۴ ۵
۴۷ من و همسرم به خاطر اعتقادات مذهبیمان احساس محدودیت میکنیم. ۱ ۲ ۳ ۴ ۵
تحلیل آزمون
اگر بدرستی امتیاز آزمون خود را محاسبه کرده باشید، نمره شما عددی بین ۴۷ تا ۲۳۵ خواهد بود. با توجه به اینکه هر سوال امتیازی بین یک تا پنج دارد. امتیازات را میتوان به این شرح تفسیر کرد:
اگر امتیاز به دست آمده از ۴۷ تا ۹۴ بوده است:
متأسفانه در مجموع باید گفت شما به طور کلی از زندگی خود ناراضی هستید. بد نیست از همسرتان هم بخواهید در این آزمون شرکت کند و با توجه به آنچه در ادامه میآید نقاط ضعف زندگی مشترک خود را بیابید و با کمک یک مشاور متخصص و امین برای رفع خواستهها و نیازهایتان بکوشید.
اگر امتیاز به دست آمده از ۹۵ تا ۱۴۱ بوده است:
هرچند نمیتوان عنوان «کاملا ناراضی» را به وضعیت زندگی شما داد اما اگر بخواهیم نگاهی واقع بینانه داشته باشیم باید بگوییم شما تقریبا از وضعیت زندگی مشترکتان ناراضی هستید، با این حال شما و همسرتان نسبت به گروه اول وضعیت بهتری دارید و با کمی حوصله و گذشت و البته با مطالعه به منظور آَشنایی با مهارتهای همسرداری میتوانید زندگی مشترک بهتری را تجربه کنید.
اگر امتیاز به دست آمده از ۱۴۲ تا ۱۸۸ بوده است:
در یک کلمه میتوان میزان رضایت شما از زندگی مشترکتان را چنین بیان کنیم که شما از زندگی کردن با همسرتان زیر یک سقف تقریبا راضی هستید. هرچند ممکن است در برخی موارد اختلافاتی وجود داشته باشد اما در مجموع کیفیت زندگی شما تقریبا مناسب است.
در ادامه ریز مقیاسهای آزمون را بخوانید و روی بهبود بخشهایی که نمره کمتری دریافت کردهاید، تمرکز بیشتری داشته باشید.
امتیاز ۱۸۹ تا ۲۳۵:
تبریک میگوییم، شما جزو گروهی هستید که رضایت کاملی از زندگی زناشویی خود دارید. موفقیت شما در زندگی مدیون دو اصل مهم است. اول انتخاب درست همسر با در نظر گرفتن معیارهای اساسی و منطقی و دوم به کارگیری مهارت همسرداری در زندگی مشترک از جمله ابراز محبت و عشق، کنترل خشم، عفو و گذشت، کیفیت بخشیدن به روابط زناشویی و...
پرسشهای مربوط به هر یک از مقیاسهای فرعی به این شرح است: مقیاس موضوعات شخصیتی شامل پرسشهای ۲-۳-۴-۱۲-۲۲-۴۰، مقیاس ارتباط همسری شامل پرسشهای ۱-۶-۱۳-۲۳-۳۲-۴۱، مقیاس حل تعارض شامل پرسشهای ۷-۱۴-۲۴-۳۳-۴۲، مقیاس مدیریت مالی شامل پرسشهای ۸-۱۵-۱۶-۲۵-۳۴، مقیاس فعالیتهای اوقات فراغت شامل پرسشهای ۹-۱۷-۲۶-۳۵-۴۳، مقیاس روابط زناشویی شامل پرسشهای ۱۰-۱۸-۲۷-۳۶-۴۴، مقیاس ازدواج و فرزندان شامل پرسشهای ۱۱-۱۹-۲۸-۳۷-۴۵، مقیاس خانواده و دوستان شامل پرسشهای ۲۰-۲۹-۳۱-۳۸-۴۶ و مقیاس اعتقادی شامل پرسشهای ۵-۲۱-۳۰-۳۹-۴۷ هستند. برای به دست آوردن نمرات هر ریز مقیاس، نخست مجموع نمرات را برای هر یک از مقیاسهای فرعی به طور جداگانه محاسبه و سپس مجموع نمره هر مقیاس را به عدد ۵ تقسیم کنید. عدد به دست آمده، را گرد کنید و سپس وضعیت سازگاری زناشویی در هر مقیاس را به این صورت تفسیر کنید که نمره یک نشانگر نارضایتی شدید، نمره ۲ نشانگر نارضایتی، نمره ۳ نشانگر رضایت متوسط، نمره ۴ نشانگر رضایت زیاد و نمره ۵ نشانگر رضایت فوق العاده خواهد بود. به عبارت دیگر رضایت افراد از زندگی مشترک با ۹ جنبه روابط همسری مشخص میشود که در ادامه میآید.
۱ - موضوعات شخصیتی:
نمره پایین، نشان دهنده سطح پایین پذیرش یا بیبهره بودن از احساس راحتی با شخصیت و رفتار همسر؛ و نمره بالا، نشان دهنده سازگاری و رضایت نسبت به شخصیت همسر است.
۲ - ارتباط همسری:
نمره بالا، نشان دهنده آگاهی زن و شوهر و رضایت از سطح و نوع ارتباط در روابطشان است و نمره پایین، نشان دهنده احساس نارضایتی از ارتباط است.
۳ - حل تعارض:
نمره بالا، نشان دهنده نگرشهای واقع گرایانه درباره تعارضات موجود در روابط همسری است و نمره پایین، نشان دهنده نارضایتی از شیوه حل تعارضات است.
۴ - مدیریت مالی:
نمره بالا، نشان دهنده رضایت از چگونگی مدیریت مالی خانواده و نگرش واقع بینانه نسبت به موضوعات مالی خانواده و نمره پایین، نشان دهنده وجود نگرانیهای گوناگون در زمینه مدیریت اقتصادی خانواده است.
۵ - فعالیتهای اوقات فراغت:
نمره بالا، نشان دهنده سازگاری، انعطاف پذیری و توافق درباره شیوه گذراندن اوقات فراغت و نمره پایین، نشان دهنده نارضایتی از چگونگی گذراندن اوقات فراغت در روابط زن و شوهر است.
۶ - روابط زناشویی:
نمره بالا، نشان دهنده رضایت از ابراز صمیمیت و نگرش مثبت درباره مسائل زناشویی در روابط زناشویی یا توافق درباره تصمیمات مربوط به بچه دار شدن است.
۷ - ازدواج و فرزندان:
نمره بالا، نشان دهنده توافق در مورد بچه دار شدن و تعداد فرزندان است و رضایت از نحوه مشخص شدن نقشها و مسئولیتهای والدین را نشان میدهد. نمره پایین، نشان دهنده نارضایتی از تصمیمات مربوط به بچه دار شدن، تعداد و تربیت آن هاست.
۸ - خانواده و دوستان:
پرسشهای این مقیاس، نشان دهنده نگرش دوستان و بستگان نسبت به ازدواج و انتظارات مربوط به میزان صرف وقت با دوستان و بستگان است. نمره پایین، نشان دهنده ناسازگاری در روابط فامیلی و دوستان است و دلالت بر وجود زمینههایی از تعارض دارد.
۹ - مسائل اعتقادی:
نمره بالا، نشان دهنده این دیدگاه است که مذهب یک بخش مهم در ازدواج و توافق زن و شوهر در زمینه مسائل مذهبی و رفتار معنوی است. (خراسان)
وقتی از او میخواهی کمی راجع به زندگیاش صحبت کند، میگوید روزگارش با نظم میگذرد و بین او و همسرش مشکلی نیست، اما بعد، وقتی سر درد دلش که باز میشود با آه و حسرت از اشتباهی نام میبرد که در زندگی انجام داده و به نظر خودش دیگر جبرانناپذیر نیست.
به سالهای اول ازدواج برمیگردد، آن هنگام که با یک دنیا شوق و عشق با همسر مهندسش ازدواج کرده بود. میگفت همواره آرزو داشته با یک مهندس با شغل عالی ازدواج کند. خواستگاران زیادی داشته، اما این یکی چشمش را بدجوری گرفته بوده و با این که پدرش موافقت چندانی نداشته، سحر با اشتیاق تمام با او ازدواج کرده است.
***
روزهای اول زندگی مشترک به آرامی میگذشت و سحر هر روز بهتر از دیروز شوهرش را میشناخت. سعید مردی خوب و وفادار بود و به دلیل موفقیت در حرفهاش، پول فراوانی به دست میآورد. اما اشکال کار آنجا بود که اهل پول جمع کردن و خرید خانه نبود. مبلغ پساندازش به حدی که میرسید، دست سحر را میگرفت و به مسافرتهای گرانقیمت میبرد یا در جای دیگر خرج میکرد. برعکس او سحر، زنی بشدت مقتصد بود و اصرار داشت هرچه زودتر صاحبخانه شود. چند جای مختلف سرکار رفت، تمام حقوق دریافتیاش را جمع کرد و پولش را به برادرهای کارخانهدارش داد تا با آن کار کنند و سود خوبی به سحر بدهند. اقتصاددانیهای سحر کار خودش را کرد و او بالاخره توانست با مقداری پول و یک دنیا قرض و قوله آپارتمانی کوچک بخرد.
زندگی سحر و سعید همچنان میگذشت. آپارتمانی که سحر خریده بود یک اتاق خواب داشت و برای زن و شوهر جوان و فرزندان خردسالشان کفایت نمیکرد. به همین دلیل آنها خانهای بزرگتر را اجاره کرده بودند و روزگار میگذراندند. تا این که روزی سعید نزد سحر آمد و به او گفت از طرف شرکتشان قرار شده به آنها آپارتمانی بزرگ با تسهیلات بدهند، اما پول سعید کافی نیست و به همین دلیل، سحر باید خانهاش را بفروشد و پول آن را به سعید بدهد. سحر از سعید پرسید که آیا حاضر است سهدانگ خانه را به اسم او بزند و سعید پاسخ داده بوده که طبق شرایط آن اعطای ملک، خانه باید ششدانگ به اسم او باشد.
سحر و آن همه اقتصاددانی و ششدانگ ملک به اسم شوهرکردن؟! نه، یکچنین چیزی محال بود. اگر خانه به اسم شوهرش میشد، امنیت مالی او کجا میرفت؟ پدرومادرش مذمتش میکردند و ممکن بود در آینده زبان بچهها بر سرش دراز شود. نه، نه! سحر راضی به چنین کاری نبود و با شوهرش قاطعانه مخالفت کرد.
***
حال که بعد از گذشت ده سال از آن ماجرا به گذشته نگاه میکند، چیزی جز حسرت و ناراحتی از آن کار برایش باقی نمانده است. او میگوید شوهرش نتوانست آن آپارتمان را بخرد و موقعیت از چنگش رفت، به همین دلیل بشدت نسبت به سحر دلسرد شد و بین زن و شوهر جوان فاصله افتاد. پیش از آن سعید براحتی به سحر پول میداد و هیچگاه اهل حساب و کتاب نبود، اما از آن به بعد دیگر هیچ اعتمادی به سحر نداشت و بسختی مخارج خانه را پرداخت میکرد. روابط عاطفی قبلی از زندگیشان رخت بربست و رابطه زن و شوهر کاملا ظاهری مکانیکی پیدا کرد. آنها به زندگیشان ادامه دادند، اما دیگر هیچگاه رنگ شادیهای پیشین را ندیدند.
سحر خودش را مقصر همه چیز میداند. او زنی مقتصد و بشدت حساس به صاحبخانه شدن بود، اما اعتراف میکند که میتوانسته پول آن آپارتمان را به شوهرش بدهد و دوباره برای خریدن آپارتمانی مجدد تلاش کند. شاید اگر به سعید اعتماد میکرد، سعید هم از حمایت کردن او برای خریدن خانهای جدید فروگذار نمیکرد. اما سحر این کار را نکرد و وقتی حرف پول و خانه شد، با شوهرش مثل یک فرد غریبه رفتارکرد و این آغاز اختلاف در زندگیشان بود.
***
زندگی مشترک جای خطکشیهای شدید مالی نیست. اعتماد و حمایت حرف اول را میزند و خودخواهی و حسابگری، تیشهای است که پنهانی به ریشه زندگی زده میشود و زمانی زوجین متوجه میشوند چه بر سر زندگیشان آمده که دیگر خیلی دیر شده است. زن و شوهر باید هردو به فکر دیگری باشند و به آینده همسر خود فکر کنند.
مردان زیادی بودهاند که به بهانه این که خودشان تنها نانآور خانهاند، هر ملکی را که گرفتهاند، ششدانگ به اسم خودشان کردهاند. در یک چنین زندگی مرد خانه حقوق دارد و کاملا احساس امنیت میکند، درحالی که زن نه درآمدی دارد و نه خانهای و همواره از آینده هراس دارد که پس از فوت همسرش قرار است زیر دست کدام عروس و داماد بیفتد یا از این بدتر، سر از کدام سرای سالمندان دربیاورد.
براستی چرا وضعیت زن و شوهرها باید اینچنین باشد؟ زن و مرد با هم پیوند زناشویی میبندند، بچهدار میشوند، اهدافشان را دنبال میکنند، با اقوام و خویشان روابطی را تحت چارچوبی مشخص برقرار میکنند؛ عمری، دونفره با چالشهای زندگی دست و پنجه نرم میکنند، آن وقت هرگاه بحث از مال و ملک به میان میآید، یکی (فرقی ندارد، زن یا شوهر) خودخواهی پیشه میکند و همه چیز را برهم میزند. ظاهراً خیالش راحت است، اما دنیای دیگری را هراس و دلشکستگی پر کرده است. آیا این نوع زندگی دوام پذیر است؟
در زندگی مشترک همه چیز باید مشترک باشد. کمی بیشتر و کمتر مسالهای نیست، اما هیچگاه نباید جیب یکی کاملا پر باشد و کیسه آن دیگری پاره و خالی! آیا حق کسی که عمری با سازگاری در سرد و گرمهای زندگی یار همسرش بوده این است؟
اگر شما هم یک چنین اشتباهی را در زندگی زناشوییتان مرتکب شدهاید از همین الان به فکر تصحیح همه چیز باشید. حتی اگر همسرتان از آن دسته افراد نیست که شکایتش را علنی ابراز کند، مطمئن باشید ته دلش از شما چرکین است. به کُنه زندگیتان بروید و همه چیز را به اشتراک بگذارید تا یکی از مهمترین عوامل دوام در زندگی دونفرهتان را رعایت کرده باشید. (جام جم سرا/ چاردیواری، ضمیمه دوشنبه روزنامه جام جم)