با این وجود چرخ گردشگری داخلی، هنوز آن چنان که انتظار میرود، روان نمیچرخد و درگیر محدودیتهایی است که در این حوزه وجود دارد. شاید مهمترین این محدودیتها، فرایند تسهیل نشده سفر است. این محدودیتها از سویی، موجب خالی ماندن بخشی از ظرفیت اماکن اقامتی میشود که با ایجاد هزینه سربار، به بالا رفتن قیمتها و نامتناسب بودن خدمات و امکانات آنها میانجامد که خود، نارضایتی و بی میلی به سفر میآفریند.
اطمینان از جا و مکان مناسب در شهری غریب، مسافر را ترغیب میکند که به ماجراجویی پا بگذارد؛ و در مقابل، نبود جای مطمئنی برای گذراندن شب کافی است که هر کسی را از سفر منصرف کند.
البته اینها تنها دلیل تمایل اندک ایرانیها به مسافرتهای درون کشور نیست. اگر از مسافرتهای خارج از کشور که فقط برای شمار معدودی قابل حصول است، بگذریم، نبود امکانات در کاهش سفرها تاثیر داشته است. یکی از نمودهای مهم خدمات مورد نیاز، امکان بوکینگ/رزرو هتل به شیوهای مناسب و کاربردی است؛ به شکلی که تمامی انتخابها به خوبی در دسترس و در معرض دید باشد و گردشگر با دید باز و با توجه به تمامی جوانب به انتخاب هتل مورد نظرش دست بزند. اشرافی همه جانبه به امکانات موجود هر هتل میتواند محدودیتها و ترس از تجربههای گذشته را به حداقل برساند.
تجربه جهانی نشان داده که اینترنت و تجارت الکترونیکی راهکاری با اولویت بالا در توسعه گردشگری است. اطلاعات موجود در اینترنت باعث شده کیفیت و نحوهی ارائه و دریافت خدمات گردشگری و هتلداری کامل دگرگون شود. در آمارهای جهانی این موضوع خود را آشکار میکند؛ برای نمونه فقط در سایتTripAdvisor بیش از 170 میلیون نقد و نظر در مورد هتلها وجود دارد که توسط کاربران نوشته شدهاند؛ این نظرها و امتیازها کمک میکند تا کاربر بعدی با آگاهی، مقصد سفر و هتل مورد نظر را انتخاب کند. همچنین در سال 2013 نزدیک به 70 درصد از گردشگران بدون در نظر داشتن مقصد معین به جستوجوی اینترنتی برای هتل یا حتی شهر مورد نظر اقدام کردهاند؛ در این بین 40 درصد از اروپاییها به صورت آنلاین این جستوجو را انجام میدهند. انتخاب مقصد و رزرو هتل به قدری به اینترنت وابسته است که اکنون گفته میشود تنها 27 درصد از هتلداران قبل از ورود مسافرانشان با آنها در تماس بودهاند. و همه امور مربوط به رزرو، اینترنتی انجام گرفته است. (منبع: 8 Etourism Stats to Consider for 2015)
ولی در ایران، صنعت با تاخیر فازی قابل توجه به امکاناتی که اینترنت در اختیارش میگذارد توجه نشان داده؛ در حالی که جهان با تغییر زمین بازی، از لپتاپ و کامپیوترهای متصل، گذر کرده و صنعت گردشگری را مستقیما کف دست گردشگر قرار داده است؛ درون اپلیکیشنهای موبایلی.
نقش موبایل در صنعت گردشگری نیز روزبهروز پررنگتر میشود و سرعت، راحتی و دردسترس بودن اپلیکیشنهای جستوجوی مراکز گردشگری و اقامتی، به انتخاب بهتر کمک میکند. مراجعه به آمارهای بینالمللی نشان میدهد که بیش از 25 درصد از کل درآمد سفر اروپاییها در سال 2015 مستقیما از اپلیکیشنهای موبایلی آمده است. (همان منبع)
استفاده از چنین امکاناتی، پیش از تجربه مستقیم، تصویری از مقصد در اختیار کاربر قرار میدهد تا با استفاده از نظرات مسافران پیشین و کارشناسان گردشگری، تجسم سفر باورپذیرتر باشد و سفر با اطمینان قبلی بیشتری همراه شود و در کل با فراهم کردن امکان مسافرت بیشتر، خود به خود به تصحیح چرخه معیوب «نبود مسافر- خدمات نامناسب» کمک شایان توجهی میکند.
در دورهای که اقتصاد کشور هر چه بیشتر به اهمیت صنعت گردشگری توجه نشان میدهد و فرصت بی نظیری که این صنعت در توسعه اقتصادی، رشد درآمد ناخالص داخلی و از همه مهمتر ایجاد اشتغال دارد، اگر قیمت تمام شده سفر با استفاده از تکنولوژیهای نوین کاهش یابد، در نتیجه استقبال بیشتری از سوی گردشگران خواهد شد. بنابراین حرکت هر چه سریعتر در آنلاین و موبایلی کردن فرایند سفر اهمیت ویژهای مییابد و ضروری است که با جهشی سریع عقب ماندگی تاریخی را جبران کنیم.
* فعال گردشگری