در روایات متعددی به موضوع کار و تلاش و تجارت و کسب روزی حلال توصیه شده و آن را جزو عبادات برشمرده اند. اما کدام تجارت یا کار و تلاشی عبادت است؟ آیا همه کارها عبادت محسوب می شوند؟ کار و کوشش زمانی ارزش پیدا می کند که توأم با ایمان باشد. از آیات مختلف قرآن چنین می‌توان نتیجه گرفت که کار و تجارت و کسب باارزشی که عبادت است همانی است که با ایمان و اعتقاد و قصد قربت و رضای الهی باشد. لذا وقتی انسان مومن منشاء اثر و فاعل کار می شود ضروری است با قصد قربت و در جهت رضایت حضرت حق تعالی گام بردارد و در چنین شرایطی است که کار به عنوان عبادت تلقی می شود.
در آیه ۱۶۲ سوره انعام می خوانیم:
«قُلْ إِنَّ صَلاَتِی وَنُسُکِی وَ مَحْیَایَ وَمَمَاتِی لِلّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ.»
«بگو: نماز من و قربانی من و زندگی من و مرگ من برای خدا آن پروردگار جهانیان است.»
***
سه نکته:
* پیامبر(ص) کدام آیه را همیشه قبل از نماز می خواندند؟
روایت شده که رسول اکرم صلى الله علیه و آله در آستانه نماز این آیه را مى خواندند که:
«قُلْ إِنَّ صَلاَتِی وَنُسُکِی وَ مَحْیَایَ وَ مَمَاتِی لِلّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ؛ لاَ شَرِیکَ لَهُ وَ بِذَلِکَ أُمِرْتُ وَ أَنَاْ أَوَّلُ الْمُسْلِمِینَ.» (آیات ۱۶۲ و ۱۶۳ سوره انعام)
** هسته مرکزی عبادات چیست؟
مطابق آیه فوق، مرگ بر حیات احاطه دارد و حیات بر نُسُک (عبادت)، و عبادت بر نماز. بنابراین، نماز، هسته مرکزى در درون عبادات است. با آنکه نماز، جزو عبادات است، ولى جدا ذکر شده تا اهمیّت آن را نشان دهد.
*** با این شرط تحت حمایت خدا هستیم
آنگونه که در نماز قصد قربت مى کنیم، در هر نفس کشیدن و زنده بودن و مردن هم مى توان قصد قربت کرد و همین قصد قربت است که به زندگی و مرگ ما ارزش و بها می دهد. کسب و تجارت نیز با همین شرط تبدیل به عبادت می شود. لذا گفته اند معامله و تجارت، تجربه و عقل را زیاد می کند و اگر با قصد قربت و برای خدا انجام شود، عبادت است. در حدیث قدسی خطاب به پیامبر اکرم (ص) آمده است:
«اى احمد همانا عبادت ده جزء است که نه جزء آن طلب روزى حلال است، پس چون خوراکى و نوشیدنى خود را پاک کردى در پناه و حمایت من هستى.» (بحار الانوار، ج ۷۴، ص ۲۷)