جام جم سرا:
وب سایت Mouthhealthy در این مورد پیشنهادهای زیر را ارائه میدهد:
- هر دو نوع مسواکهای دستی و برقی موثرند؛ پس نوعی را انتخاب کنید که استفاده از آن برایتان راحتتر است.
- مطمئن شوید اندازه و شکل مسواک برای دهانتان مناسب باشد.
- هر سه تا چهار ماه مسواک خود را عوض کنید.
- پس از استفاده از مسواک آن را به طور کامل زیر آب بشویید.
- مسواک خود را به حالت صاف قرار داده و اجازه دهید خشک شود. همچنین از قرار دادن آن داخل درپوش خودداری کنید.(ایسنا)
جام جم سرا:
۱ - از هر قابلمهای میتوانید برای پخت مربا استفاده کنید فقط قبل از شروع، لازم است مقداری آب در آن بجوشانید و خالی کنید. سپس قابلمه را خالی روی اجاق بگذارید تا آبش کاملاً تبخیر شود سپس آن را از روی حرارت بردارید تا سرد شود و سپس مراحل پخت مربا را آغاز کنید. به این ترتیب قابلمه شما از هر آلودگی عاری بوده و امکان فساد مربایتان به حداقل ممکن میرسد. یادتان باشد که درب قابلمه حتماً فلزی باشد و از قابلمههایی که درب آنها شیشهای است، استفاده نکنید. این کار در بهبود کیفیت مربای پخته شده موثر است.
۲ – برای هم زدن و ریختن مربا در ظروف دیگر، بهتر است از قاشق چوبی یا استیل استفاده کنید. این قاشق هم حتماً باید تمیز و خشک باشد زیرا در غیر این صورت مربا کپک خواهد زد.
۳ - مربا را در ظروف شیشهای که از قبل مدتی در آب جوش قرار داده شدهاند، بریزید. البته بعد از مرحله جوشاندن ظروف، بهتر است آنها را در سینی فر به مدت ۱۰ دقیقه با دمای ۱۸۰ درجه سانتیگراد قرار دهید تا عاری از هر میکروبی شوند و امکان کپک زدن مربا به حداقل برسد.
۴ - برای شیرین کردن مربا میتوانید به جای شکر سفید، از شکر قهوهای استفاده کنید. شیره خرما، توت و ریختن میوههای شیرینی مانند انواع توت در مربای توتفرنگی یا انبه در مربایی مانند مربای پرتقال، طعم شیرینی به آن خواهد داد. یادتان باشد ریختن شکر زیادی در مربا، باعث شکرک زدن آن میشود، بنابراین به مقدار شکری که در مربا میریزید، دقت کنید.
۵ - وقتی مربا پخته شد، آن را در ظروفی که میخواهید مربا را در آن نگهداری کنید، بریزید و توجه داشته باشید که ظرف کاملاً پر شود. سپس در ظروف را بگذارید و آنها را برعکس کنید تا هوا خارج و در آن محکم بسته شود. بعد از خنک شدن، ظرف مربا را در یخچال بگذارید.
۶ - برای آنکه مربا کیفیت بهتری پیدا کند، بهتر است شکر را چند ساعت ( تقریباً ۱۰ ساعت ) با تکههای میوه مخلوط کنید. به این مرحله «شکرپاش کردن» گفته میشود که برای بسیاری از مرباها میتوان آن را انجام داد.
۷ - هرگز برای ترد شدن تکههای میوه، از آب آهک استفاده نکنید زیرا مصرف چنین مرباهایی برای افراد، به خصوص کودکان و زنان باردار خطرناک است.
اگر اضافه وزن دارید
بهتر است این مربا را کمتر بخورید زیرا مملو از قند است و باعث دریافت کالری میشود. در صورت تمایل، میتوانید ۲ تا ۳ قاشق چایخوری از این مربا را روی ۲ تا ۳ برش نان برشته سبوسدار بریزید تا مقدار کالری دریافتیتان محدودتر شود.
اگر دیابت دارید
بهتر است مقدار مربایی که میل میکنید، بسیار محدود باشد و با توصیه متخصص، مقداری از آن را میل کنید. البته نانی که همراه مربا میل میکنید، بهتر است که نان جو باشد و برای تهیه مربا نیز از شکر قهوهای استفاده کنید.
اگر لاغرید
مربا را با ۲ تا ۳ قاشق مرباخوری خامه یا کره میل کنید و برشهای نانتان از آرد گندم کامل و تهیه شده از چند غله باشد. در ضمن، بهتر است آن را با یک لیوان شیر کاکائو میل کنید تا صبحانه تان کالری بیشتری داشته باشد و به افزایش وزن شما کمک کند.(تصویرنما)
جام جم سرا: تشک باید متناسب با بدن ما باشد در غیر این صورت ممکن است نه تنها خوابی آرام و راحت به ما هدیه نکند، بلکه باعث بروز برخی از مشکلات به خصوص در ناحیه ستون فقرات شود. اما سوالی که اینجا مطرح می شود این است که چگونه می توانیم عمر یک تشک را افزایش دهیم و آن را از آلودگی ها و برخی آسیب ها حفظ کنیم؟
جام جم سرا:
۱. برق لب همراه با رژ لب رنگی
می توان برق لبهای رنگی را همراه با رژ لب کشید. این کار نه تنها رژ لب شما را جلوه دارتر میکند بلکه درخشندگی و براقی خاصی به لبهایتان می بخشد. پس ابتدا رژ لب موردعلاقه تان را بزنید و بعد با برق لب آن را درخشنده تر کنید.
۲. از مرطوب کننده استفاده کنید
لبهای خشک لبهای مناسبی برای رژ لب و برق لب زدن نیستند. پس قبل از هرچیز از نرم، مرطوب و لطیف بودن لبهای خود اطمینان حاصل کنید. مالیدن یک لایه نازک مرطوب کننده روی لبهای خود قبل از مالیدن برق لب، بهترین راه برای فوق العاده به نظر رسیدن لبهایتان است. این یکی از ترفندهای اولیه زدن برق لب است.
۳. از میانهی لبها شروع کنید
این را می دانیم که باید رژ لب را روی قوس لب از چپ به راست کشید حالا یکی از جالبترین ترفندهای زدن برق لب این است: با برق لبتان یک نقطه درست در وسط لبتان ایجاد کنید، سپس برق لب را از این نقطه پخشش کنید. با این عمل روکشی صاف، براق و یکدست به لبانتان خواهید بخشید.
۴. تنها یک لایهی نازک برق لب بزنید
یکی از بزرگترین اشتباهاتی که بسیاری از خانم ها مرتکب می شوند استفاده بیش از حد از برق لب برای پر نشان دادن لبهایشان است. خانم ها لطفا توجه داشته باشید که برای براق کردن و درخشنده کردن لبهایتان یک لایه ی نازک از برق لب هم کافی است.
۵. رژ لبتان را براق کنید
این مورد تقریبا شبیه همان چیزی است که در بالا ذکر کردیم. به هرحال شما می توانید از برق لبهای بی رنگ و شفاف هم استفاده کنید. اگر می خواهید تنها مقدار کمی لبهایتان را براق کنید از برق لبهای شفاف و بی رنگ استفاده کنید. قول میدهیم با این روش لبهایتان برجسته تر خواهد شد!
۶. بیش از اندازه برق لب نزنید
به یاد دارید که گفتیم یک لایه نازک برق لب بکشید؟ اگر استفاده هر روزه دارید و می خواهید در تمام طول روز لبهایتان براق باشد باید بیشتر به این نکته توجه داشته باشید. حتی اگر در تمام طول روز هم برق لب میزنید باز هم به یاد داشته باشید که فقط یک لایهی نازک بکشید.
۷. برق لب حجم دهنده
بعضی خانم ها از کوچکی لبهایشان ناراضی اند و تمایل زیادی هم به بوتاکس ندارند. راه حل مناسب این خانم ها استفاده از برق لبهای حجیم کننده است. فقط به خاطر داشته باشید: یک نقطه در میانهی لبها و سپس امتداد آن نقطه از طرفین. این کار راز داشتن لبهایی پرتر و براق تر است.
۸. درخشیدن یا ندرخشیدن!
در آخر در یادگیری چگونه آرایش کردن لبهایتان همیشه به این نکته توجه داشته باشید که می خواهید لبهایتان درخشندهتر جلوه کند یا نه! آیا اصلاً لبهایتان به براق کننده احتیاج دارد؟ یا فقط به دنبال مرطوب کننده برای لبهایتان هستید؟ این را هم در نظر داشته باشید که در خصوص زدن برق لب نکات بسیاری وجود دارد اما ما به شما توصیه میکنیم تنها به دنبال نکات و موارد مناسب خودتان باشید.(هایپر کلابز)
جام جم سرا: دکتر «پاتریشیا هیبرد» از بیمارستان کودکان بوستون که پروبیوتیکها را در کودکان و بزرگسالان بررسی میکند، گفت: یکی از عجیبترین مواد حاوی پروبیوتیکها، نیهای نوشیدنی هستند هرچند تصور اینکه چگونه یک نی میتواند پروبیوتیکها را به شیوهای هدفمند منتقل کند، اندکی دشوار است.
لایوساینس گزارش داد: این پزشک متخصص با گنجاندن پروبیوتیکها در نان موافق نیست زیرا معتقد است که برشته کردن آن میتواند موجب از بین رفتن ارگانیسمهای زنده شود. در عین حال افزودن پروبیوتیکها در غذاهایی که به طور طبیعی دارای باکتریهای مفید نیستند ممکن نیست این محصولات را سالمتر سازد.
به نقل از ایسنا، پزشکان به افراد توصیه میکنند که پیش از خرید مواد خوراکی حاوی پروبیوتیکها یا مصرف آنها به عنوان مکمل، نکات زیر را رعایت کنند:
1- مصرف پروبیوتیکها مانند داروها نیاز به کنترل ندارد. پروبیوتیکهای موجود در مکملها به طور کلی ایمن و بیخطر هستند و امکان مصرف آنها همچون داروها، نیاز به آزمایش و بررسی ندارد.
2- عوارض جانبی پروبیوتیکها در صورت بروز بسیار خفیف است. به گفته دکتر هیبرد مصرف مکملهای پروبیوتیک در روزهای نخست موجب نفخ معده میشود اما این علائم معمولا خفیف هستند و پس از گذشت چند روز از بین میروند.
3- تمام مواد خوراکی، حاوی مقادیر مشابهی از پروبیوتیکها نیستند. محصولات لبنی معمولا دارای بیشترین میزان پروبیوتیکها هستند و میزان این باکتریهای زنده در این مواد خوراکی کاملا خوب است اما مقدار این باکتریها در سایر مواد و خوردنیها متفاوت است. اگرچه غالب پروبیوتیکهای موجود در مواد خوراکی برای اکثریت مصرفکنندگان بیضرر هستند اما موضوع اصلی این است که اساسا این ارگانیسم در مواد غذایی وجود داشته باشد.
4- پروبیوتیکها ممکن است برای همهکس بیخطر نباشند. با وجود بیضرر بودن این باکتریها اما افراد خاصی باید از مصرف مواد خوراکی یا مکملهای حاوی پروبیوتیک خودداری کنند. این افراد شامل گروههایی میشوند که سیستم ایمنی ضعیفی دارند. همچنین این خطر در افرادی که تحت عمل جراحی پیوند اعضا قرار میگیرند، افزایش مییابد.
5- قبل از صرف محصولات حاوی پروبیوتیکها به تاریخ انقضای آنها توجه کنید. خوردنیهای حاوی ارگانیسمهای زنده تاریخ مصرف محدودی دارند و به همین دلیل پیش از تمام شدن تاریخ انقضا باید مصرف شوند.
جام جم سرا:
۱ - برای پوست طبیعی
زیر سازی باید بافت سبک و نرمی داشته باشد. پوست طبیعی دارای منافذ باز کوچک بر روی پوست است. در زیر سازی باید منافذ بسته شود و کاملا نرم و مرطوب شود. زیر سازی برای پنهان کردن همه معایب در بافت طبیعی پوست است.
۲ - برای پوستهای چرب
انتخاب یک زیرسازی مات برای پوست چرب مناسب است. زیر سازی مات به مسدود کردن منافذ باز بر روی پوست کمک خواهد کرد. زیرسازی مات برای کنترل تولید سموم بیش از حد در پوست چرب است که وسایل استفاده شده در آن بدون چربی است. پوست چرب نیاز به مراقبتهای ویژه دارد، پس برای زیر سازی باید مواد متناسب با پوست چرب را بکار برد.
۳ - برای پوستهای خشک
پوست خشک باید زیر سازی مرطوب باشد تا خطوط نازک و چین و چروک بر روی پوست مشاهده نشود. زیرسازی خوب باید با خواص مرطوب کننده باشد.
۴ - برای پوست ترکیبی
زیرسازی برای پوست ترکیبی با یک مرطوب کننده مات مناسب است. در این زیر سازی هم باید پر کردن منافذ باز انجام شود.
۵ - برای پوستهای حساس
پوست حساس نیاز به مراقبت اضافی دارد چون پوست تحریک پذیری است و به سرعت به پوست آسیب میرسد.
زیر سازی پوست پایه آرایش است. استفاده از زیرسازی بر روی صورت به آرایش کمک میکند تا ماندگاری زیادی داشته باشد (سلامانه)
جام جم سرا: یکی از شیوههای جلوگیری از ابتلا به این بیماری، دریافت ویتامین D کافی است با پیادهروی در معرض نورآفتاب به دست میآید.
1. در غیاب ویتامین D: اگر همین حالا ویزای شما برای سفر به نروژ آماده است، آن را لغو کنید؛ چون با سفر به نروژ ام.اس در انتظار شماست. بالاترین آمار ابتلا به ام.اس مربوط به این کشور است. چون مردم این کشور بالاترین آمار کمبود جذب ویتامین D را دارند. اما نکته جالب اینجاست که در مناطقی از این کشور که ماهیگیری بیشتر رایج است، آمار ابتلا به ام.اس در سطح پایینی است. دلیل آن نیز در یافت ویتامین D و اسید چرب امگا 3 به سبب مصرف ماهی است. اما خطر ابتلا به ام.اس در کشورهای اسکاندیناوی بیش از سایر کشورهای جهان است. در بعضی ایالتهای امریکا، استرالیا و کشورهایی که میزان تابش آفتاب کم است، خطر ابتلا به ام.اس بیشتر است. بنابراین در فصل تابستان تا میتوانید با رعایت اصول ایمنی هر روز چند ساعتی در معرض نور آفتاب پیادهروی کنید. این کارباعث دریافت ویتامین D کافی و جلوگیری از ابتلا به ام.اس میشود.
2. هممحلهای بودن با ام.اس: هیچ میدانستید مکان زندگی شما ممکن است ام.اسخیز باشد؟! بله، درست شنیدید. یکی از دلایل ابتلا به ام.اس، مکان زندگی شماست. جالب اینجاست که اگر فرد در جایی زندگی کند که در آن مکان خطر ابتلا به بیماری ام.اس بالا باشد اما تا پیش از رسیدن به سن پانزده سالگی مکان زندگیاش را تغییر دهد، خطر ابتلای به این بیماری از بین میرود. عکس این قضیه نیز صادق است. افرادی که تا پیش از رسیدن به پانزده سالگی به منطقهای که خطر ابتلا به ام.اس درآن بالاست مهاجرت کنند، خطر ابتلا فرزندانشان به این بیماری دور از انتظار نیست. از این مکانها میتوان به شهرها با آلودگیهای زیستمحیطی شامل آلودگی با فاضلاب، آلودگی با امواج اضافی مانند پارازیتها، آلودگیهای شیمیایی و آلودگی هوا بویژه مهدودهای ناشی از آلایندههای صنعتی اشاره کرد.
اگر قصد کوچ به مناطق خوش آب و هوا را داشتهاید، تردیدنکنید. همین حالا کولهبارتان را ببندید و حرکت کنید. هرچه از شهرهای صنعتی و عوامل آلاینده فاصله بگیرید، ازخطر ابتلا به ام.اس دور شدهاید.
3. پیامک بیشتر، سلامت بیشتر: همیشه توصیه براین است که با فاصلهگیری از فناوری میتوان آرامتر بود.اعصاب آرام هم که یکی از عوامل مهم جلوگیری از ابتلا به بیماریهای عصبی است. اما این بار یک استثنا وجود دارد! هرچه دایره دوستان شما بیشتر باشد،خطر ابتلای شما به ام.اس کمتر میشود.عجیب است اگر بشنوید رسیدن هر پیامک خوشایند از طرف دوستان یا پیامک از طرف کسی که به او علاقهمند هستید،خطر ابتلا به ام.اس را تا 12 درصد کاهش میدهد.
4. هر نفس، یک قدم نزدیکتر: شکی نیست که افراد سیگاری در معرض خطر ابتلا به ام.اس قرار دارند. اما اگر بشنوید خانواده افراد سیگاری هم در این شرایط قرار دارند، چه حالی پیدا میکنید؟ اگر بشنوید قرار گرفتن در کنار فرد سیگاری حتی برای لحظاتی در مکان عمومی مانند تاکسی نیز ممکن است خطر ابتلا به ام.اس را در شما افزایش دهد چه حالی پیدا میکنید؟ قرار گرفتن درمعرض دود سیگار به هر شکل ممکن، خطر ابتلا به ام.اس را تا سه برابر افزایش میدهد. بنابراین تا میتوانید فاصله ایمنیتان را با فرد سیگاری افزایش دهید. دلیل آن نیز نیکوتین موجود در سیگار است.
5. با یک سرماخوردگی ساده میآید: بعضی از بیماریها به ظاهر گذرا هستند. اما در واقعیت، موذیانه، زمینهساز ابتلا به بعضی بیماریها در سالهای بعد میشوند. ابتلا به بعضی بیماریهای باکتریایی یا ویروسی ممکن است اعصاب را تحریک کند و خطر ابتلا به ام.اس را افزایش دهد. هرچه این باکتری یا ویروس عامل بیماری جدیتر باشد، خطر ابتلا به ام.اس در بزرگسالی افزایش مییابد. از این عوامل میتوان به ویروس سرخجه، سرخک، سل، ویروس هرپس6 و عامل عفونتهای شدید دندان اشاره کرد. این ویروسها بهطور خاص اعصاب را هدف قرار میدهند. بنابراین ممکن است زمینهساز ابتلا به ام.اس نیز باشند.
6. آووکادو را به خاطر بسپارید: رعایت رژیم غذایی کمچرب و در مواردی عاری از چربی، یکی از راهکارهای جلوگیری از ابتلا به بیماری ام.اس است. در رژیم غذایی کمچرب باید مصرف چربیهای تک غیراشباعی آووکادو، روغن آوودکادو، روغن زیتون و آجیلهای خام در برنامهغذایی روزانه فرد قرار بگیرد. مصرف موادغذایی حاوی چربیهای غیراشباع مانع از آسیب به غشای میلین و بافتهای عصبی میشود. اما فراموش نکنیداین خوراکیها کالری بالایی دارند. بنابراین باید کمتر از 30 درصد از کالری دریافتی روزانه شما از این منابع تأمین شود.
7. خربزه، آب نیست: برنامه غذایی شما باید سرشار از فیبر باشد. یکی از مهمترین منابع حاوی فیبر، سبوس است. علاوه براینکه اغلب میوهها و سبزیها حاوی فیبر هستند. خربزه، هندوانه، طالبی، گرمک، پرتقال، نارنگی، هلو، شلیل، گلابی، خیار، گریپفروت و... سرشار از فیبر هستند. بنابراین روزانه حداقل یک قاچ از صیفیجات یا چند عدد از میوههای دیگر حاوی فیبر میل کنید. فیبر نوعی هیدرات کربن است. بنابراین مصرف آن به عملکرد بهتر اعصاب کمک میکند. غلات پخته و ذرت از دیگر منابع حاوی فیبر هستند.
8. رژیم دکتر سوانک: در برنامه غذایی دکتر روی سوانک، پژوهشگر پرآوازهای که ارتباط میان رژیم غذایی و بیماری ام.اس را مطرح کرد، ماهی جایگاه خاصی دارد. هرچه چربی ماهی بیشتر باشد، بیشتر مورد توجه است. منظور از چربی ماهی این است که ماهی حاوی مقدار بیشتری اسید چرب امگا3، 6 و 9 باشد. این اسیدهای چرب مانع از تخریب غشای میلین و درنتیجه مانع از ابتلا به ام.اس میشوند. ماهی کاد، هرینگ، تن و ساردین از انواع ماهیهای چرب هستند. یک نکته مهم را فراموش نکنید: مصرف این ماهیها زمانی اثرگذار است که بهصورت بخارپز پخته شوند.
9. پوفا بخورید: کلمه پوفا (PUFA)، مخفف کلمه انگلیسی اسیدهای چرب چندغیراشباعی است. این نوع اسیدهای چرب خاصیت ضدالتهابی دارند. بنابراین با مصرف آنها خطر التهاب غلافهای عصبی که یکی از عوامل ایجاد ام.اس هستند، کاهش مییابد. لینولئیک اسید و اسید چرب امگا 6 در این گروه قرار دارند. برای دریافت این ترکیبهای مفید بهتر است مکمل آن را مصرف کنید.
10. متناسب شیر بنوشید: یکی از منابع مهم حاوی اسیدهای چرب خوب،ویتامین D، ویتامین A و املاح، شیر است. همه این ترکیبها به عملکرد بهتر اعصاب کمک میکنند. بنابراین اگر روزانه یک لیوان شیر بنوشید، خطر ابتلا به ام.اس تا چهار برابر کاهش مییابد. هرچه شیر تازهتر و طبیعیتر باشد، خطر ابتلا به ام.اس بیشتر کاهش مییابد. یکی از دلایلی که در زمان آلودگی هوا نوشیدن شیر توصیه میشود، کمک به کاهش خطر ابتلا به ام.اس است. اما میزان آن نباید به بیش از یک لیوان شیر در روز برسد.
11. گلوتن؛ خوب یا بد؟ بعضی از متخصصان روی این عقیده پافشاری میکنند که مصرف خوراکیهای حاوی گلوتن، یعنی همان پروتئین گندم، باعث تشدید خطر ابتلا به بیماری ام.اس میشود. به این دلیل که تأثیر آن گلوتن در ابتلا به ام.اس تا تشدید نشانههای آن در افراد مبتلا به این بیماری شبیه تأثیر این پروتئین روی دیگر بیماریهای خودایمنی مانند سلیاک است.
اما گروهی دیگر از پژوهشگران معتقدند هیچ ارتباطی بین مصرف موادغذایی حاوی گلوتن و بیماری ام.اس وجود ندارد. بنابراین کلاً بهتر است مصرف نان را محدود کنید؛ مگر انواع سبوسدار آن مانند سنگک یا نان جو.
رنگینکمان به ام.اس دهنکجی میکند
هرچه میزان غذاهای رنگی در برنامه غذاییتان بیشتر باشد، خطر ابتلا به ام.اس کاهش مییابد.
1. بنفش، رنگ اول: رادیکالهای آزاد باعث آسیب به لیزین درحین شکلگیری میشود و این رادیکالها باعث ایجاد استرسهای اکسیداتیو میشوند که زمینهساز آسیب به اعصاب است.اما آنتوسیانین اینجاست! مصرف میوههایی مانند شاهتوت، تمشک، بلوبری، انگور قرمز یا بنفش، گیلاس، آلبالو و آلو سیاه که همگی حاوی آنتیاکسیدان آنتوسیانین هستند، باعث از بین رفتن رادیکالهای آزاد میشوند.
2. زرد و نارنجی در جایگاه بعدی: لیموترش، هویج، پرتقال، لیمو، انگور عسگری و... نیز حاوی آنتی اکسیدان نارنجین بوده و سرشار از ویتامین C،A و E هستند. این ویتامینها نیز از آنتیاکسیدانهای مهم هستند و به عملکرد بهتر اعصاب کمک میکنند. بنابراین مصرف آنها نیز مانع ابتلا به ام.اس میشود.
3. قرمز در جایگاه سوم: رنگ قرمز نشان میدهد خوراکی مورد نظر حاوی لیکوپن است. این آنتیاکسیدان نیز باعث کاهش خطر ابتلا به ام.اس میشود. کافی است هر روز یک عدد گوجه فرنگی، کمی توت فرنگی شیرین،چند قاچ هندوانه سرخ، یک خوشه انگور سرخ و یا کمی گوجه قرمز بخورید. (ضمیمه سیب)
مهتاب خسروشاهی
جام جم سرا: دوره سنی ۱۰ تا ۱۹ سالگی عموماً با عنوان دوره نوجوانی شناخته میشود. تحول طبیعی کودک برای تبدیل شدن به نوجوان مستلزم تغییرات گوناگونی است. در این دوران علاوه بر تغییرات فیزیکی، دگرگونیهای اجتماعی و روانی فراوانی برای نوجوان رخ میدهد؛ از جمله مهمترین تغییراتی که در این مرحله سنی روی میدهد نیاز فرد به استقلال است. در واقع این استقلالخواهی یک بار در سنین ۲ تا ۴ سالگی و بار دیگر در دوره نوجوانی برجسته میشود و نشان میدهد که فرزند شما مسیر طبیعی تحولش را طی میکند.
برای آنکه نوجوان با این نیاز به صورتی منطقی و متناسب با فرهنگ خود سازگاری پیدا کند زمان لازم است و بزرگسالان بویژه والدین نیز باید با درک این ویژگی شرایط را برای آنکه نوجوان زودتر مهارتهای لازم را فراگیرد مهیا سازند.
نوجوانی و این همه تغییر
پژوهشها نشان میدهد که در سنین نوجوانی، تغییرات ساختارهای مغزی و تفاوت در ترشح هورمونها، باعث میشود تا نوجوان تغییرات سریعی از لحاظ خلق و خو داشته باشد و به همین دلیل گهگاه بیحوصلهتر، حساستر و یا تندخوتر رفتار کند.
این خصوصیات دوران نوجوانی و تلاش مداوم فرزندتان در شکل دهی هویت به طور کلی به تغییرات دیگری هم در سطح رفتار او منجر میشود؛ به عنوان نمونه، او به دیدگاههای همسن و سالانش بیشتر اهمیت میدهد و در نتیجه ممکن است تلاش کند تا بیشتر از آنها تقلید و پیروی کند تا آنکه رفتارهایی شبیه به والدین خود داشته باشد.
تمایل به گوشه گیری، حساسیت به انتقاد، تحریک پذیری، نافرمانی از بزرگترها، گفتوگوی پنهانی، اضطراب و کنجکاوی از دیگر علائمی است که ممکن است با شروع دوران نوجوانی گهگاه در نوجوان دیده شود.
رفتارهایی که باید اصلاح شود
تاکید بر دو نکته ضروری است؛ اول آنکه بسیاری از این تغییرات بخشی از تحول طبیعی انسان برای انتقال از دوران کودکی به دوران نوجوانی است و بخش دیگری از آن نیز به علت رشد تواناییها در نوجوان است. با این حال، پژوهشهای زیادی نیز تاکید دارند که رفتارهای افراطی یا بحرانهایی که به جدال دایمی و اصطلاحاً برپایی توفان میان فرزندان و والدین منجر میشود بیش از آنکه ناشی از ویژگیهای طبیعی دوران نوجوانی باشد از ناآگاهی والدین در رفتار با نوجوان و همچنین دور شدن فرزند از والدین به دلیل چالشهایی است که در دوران کودکی به خوبی حل و فصل نشدهاند.
در ادامه به برخی راهبردهای رفتار با نوجوانان اشاره میشود تا از میزان و شدت این مشکلات کاسته شود:
باب گفتوگو را باز کنید:
از دوران کودکی تلاش کنید تا زمینه برای گفتوگوی صمیمانه میان شما و فرزندتان فراهم شود. این مسئله باعث میشود تا در دوران نوجوانی به جای آنکه فرزندتان با شما جدال کند پذیرش بیشتری داشته باشد و بتواند مشکلاتش را عنوان کند و از راه گفتوگو به نتایج منطقی تری دست یابد.
بپذیرید که او دیگر کودک نیست:
بپذیرید که او در مرحلهای قرار دارد که باید برای ورود به دنیای بزرگ سالی آماده شود؛ بنابراین دیگر همچون یک کودک با او رفتار نکنید و انتظار نداشته باشید که او هم مانند دوران کودکیاش شما را در جریان تمامی مسائل مدرسه یا دوستانش قرار دهد و به جای پرسش و پاسخ مستقیم در زمینه فعالیتها و روابطش، با او گپ بزنید و از این طریق نظارت خود را بر روند کارهایش ادامه دهید.
گوش جان فرا دهید:
گوش دادن ویژگی دیگری است که باید در خودتان تقویت کنید. کودک سابق و نوجوان امروز شما نیاز دارد مقدماتی را که با آنها به یک نتیجه دست یافته است بیان کند و نشان دهد که بر اساس چه منطقی رفتار میکند این ویژگی ممکن است نیازمند صبر و حوصله فراوان شما برای توجه کردن و شنیدن این صحبتها باشد. همچنین نوجوان توجه خاص شما را میخواهد و تمایل دارد که در آن زمان شما گفتههای او را حایز اهمیت بشمارید و با تمام وجود به سخنانش گوش دهید.
توپ و تشر ممنوع:
دیگر زمان آن گذشته است که با یک تشر و داد و بیداد او را به اطاعت از خود وادار کنید هر چند که چنین رفتارهایی در دوران کودکی نیز نامناسب و مخرب بودهاند اما در نوجوانی آسیبهای بیشتری برای فرزندتان در پی خواهد داشت؛ زیرا در این سنین او دارای توانایی لازم برای مقابله و فریاد کشیدن متقابل است که بیشتر باعث میشود تا رابطه شما مخدوش شود.
سیاست تشویق و محرومیت را به کار گیرید:
شیوه کلی و مناسب در نحوه رفتار با نوجوان آن است که سعی کنید ابتدا او را به صورت مداوم به خاطر رفتارهای مطلوبش مورد تحسین و ستایش قرار دهید و سپس در مواجهه با رفتارهای نامطلوب، او را از توجه و تحسینی که ارائه میکردید محروم سازید.
اصرار و پافشاری فقط درمسائل مهم:
به عقایدش احترام بگذارید تا حرمت شما را نیز حفظ کند. برای هر اشتباه کوچکی جایگاه والدگری خود را برای جدل با او خدشه دار نسازید بلکه از تذکرهای کوتاه و تاثیرگذار استفاده کنید. در واقع قاطعیت و اصرار خود را برای مسائلی که از اهمیت ویژهای برخوردار هستند هزینه کنید.
نظارت غیرمستقیم اما همیشگی:
نظارت دورادور خود بر روابط عاطفی، اجتماعی و مجازی او را تداوم دهید تا چنانچه با مشکلی مواجه شد به موقع او را راهنمایی کنید.
نوجوانی را به او بشناسانید:
او را از ویژگیهای دوران نوجوانی آگاه سازید تا با بینش صحیحی بتواند با مشکلات و تغییرات مواجه شود.
نوازش خود را از او دریغ نکنید:
با وجود تمام تمایلی که نوجوان به استقلال از خانواده دارد او به شدت نیازمند محبت و توجه از سوی شماست پس با این تصور اشتباه که او بزرگ شده است و به نوازشها یا دلجوییهای شما نیاز ندارد او را از خود دور نسازید.
از راهنماییهای مشاور غافل نشوید:
هرچند که گفته شد بسیاری از رفتارهای نوجوانان ویژگی طبیعی تحولی آنان است اما چنانچه تغییرات خلقی شدید مثل غمگینی، تحریک پذیری، کناره جویی و بیبند و باری متفاوت از دیگر همسالان فرهنگ خانوادگی و ارزشی شما را نشان میدهد از کمکهای تخصصی یک روانشناس و یا یک روان پزشک استفاده کنید تا شیوه فرزندپروری خود یا حل مشکلات احتمالی فرزندتان را از مسیر درست آن پیگیری کنید. (زهرا حسینزاده ملکی- روان شناس/خراسان)
جام جم سرا:در این نوشتار به یازده نکته که اظهارنظر در مورد آن نشانه بیادبی است ،اشاره میکنیم .
1ـ وزن افراد
عادت خیلی بدی است که وقتی به هر کس میرسیم سریع در مورد وزنش اظهارنظر میکنیم. جالب اینجاست که بعضیها اگر دستشان به مانکنها و بازیگران مطرح جهان هم که برسد حتما به آنها میگویند وا چقدر لاغر شدی، شدی پوست و استخون! بعد 10 قدم آن طرف تر به دیگری میگویند وا چرا خودت رو ول کردی چند وقت دیگه از در تو نمیآی! بعضیها هم سعی میکنند شیک و مجلسی به وزن دیگران بتازند و مثلا با ایما و اشاره میگویند خیلی بدم میاد از این آدمای استخونی که از روی لباس میشه دنده هاشون رو شمرد!
وزن یک مساله کاملا شخصی است حق اظهار نظر درخصوص سایز، وزن و اندام دیگران را نداریم مگر این که از ما سوال کنند یا متخصص تغذیه یا مربی بدنسازی باشیم .
2 ـ سلیقه شخصی
سلیقه واژهای بسیار کلی است، اما دقیقا واژه مناسبی برای این امر است. اگر کاری در فضای عمومی انجام میگیرد که به ماهم مربوط میشود باید در موردش نظر بدهیم، اما این که مردم در خانه و در حریم خصوصیشان موسیقی سنتی دوست دارند یا پاپ، دوست دارند جوراب قرمز را با لباس مشکی بپوشند، غذای فرنگی دوست دارند یا ایرانی، همسرشان را جو جو صدا میکنند یا عزیزمو بچه شان را چند بار در هفته به پارک میبرند به ما ربطی ندارد.
بنابراین نه با خودشان نه دوستانشان و نه حتی دشمنانشان حق نداریم در مورد سلایق دیگران حرف بزنیم، قضاوت کنیم یا اظهارنظر نماییم.
3 ـ عشق و علاقهمندی آدمها
این که چه کسی با چه کسی تناسب دارد یا ندارد، فلانی با کسی همسن مادر بزرگ یا پدر بزرگش قصد ازدواج دارد، تحصیلاتش به چه کسی میخورد یا نه، دنبال پول چه کسی است، در زندگی خصوصی شان دعوا دارند یا نه به ما ربطی ندارد.
این که حدس میزنید بین دو نفر احساسی به وجود آمده خیلی خوب است که حواستان به دیگران هست، اما نباید در این خصوص با دیگران حرف بزنید یا این که حدستان را قضاوت کنید.
زندگی خصوصی آدمها به خودشان ربط دارد. تا وقتی از ما کمک نخواستند حق دخالت نداریم.
4 ـ خصوصیات اخلاقی آدمها
این که کسی پرحرف و ناراحتکننده است خیلی بد است، اما بهتر است موقعیت ارتباط با او را محدود کنید، مغرور و متکبر است ؟خوب طرفش نروید. نه این که هر جا از زیاد حرف زدن، احساسی بودن و سایر خصوصیات اخلاقی دیگران صحبت کنید.یاد بگیریم بعضی چیزها ربطی به ما ندارد.
5 ـ دوستان و آشنایان
این که همنشین بد زندگی افراد را به مخاطره میاندازد حقیقت انکارناپذیری است، اما این که در مورد دوستان، اقوام و آشنایان دیگران قضاوت کنیم و نقل محافلمان باشد کار زشتی است. اگر نگران کسی هستید مستقیما به او هشدار بدهید اگر انقدر صمیمی نیستید که با او حرف بزنید پس حق هم داریم با دیگران درخصوص روابط اطرافیان و آشنایانمان صحبت کنیم.
6 ـ وضعیت مالی
کنجکاوی و دخالت در وضعیت مالی دیگران بیادبانه و ورود به حریم خصوصی ایشان است ،ما حق این که در مورد این مسائل سوال هم بکنیم نداریم چه برسد که زندگی دیگران را مورد کنجکاوی قرار بدهیم.
7 ـ جراحی زیبایی
در جهان مردم دو دسته اند: طرفداران عمل زیبایی و مخالفان آن. شما میتوانید جزء هر کدام از این گروهها باشید در این مورد کاملا آزاد هستید، اما این که در مورد این که سایرین از نظر ما پیروی کنند یا نکنند، عمل زیبایی برایشان خوب بوده یا نه. یا این که باید عمل زیبایی بکنند یا نه ربطی به ما ندارد.
8 ـ چیدمان منزل
وقتی وارد منزل یا فضایی میشوید لازم نیست در مورد سلیقه صاحب خانه تعریف کنید .برخی نشانه ادب میدانند که در مورد سلیقه صاحب خانه و زیبایی منزلش صحبت کنند و بعد از خروج از مکان به انتقاد، تمسخر و بدگویی از آنچه دیده اند بپردازند. لطفا به سلیقه هم احترام بگذاریم.خانه محل آرامش و استراحت اعضای یک خانواده است پس اجازه دهیم هر طور دوست دارند در آن زندگی کنند.
9 ـ آرایش و لباس پوشیدن
شاید شما علاقهمند به رنگهای شاد باشید، کسی رنگهای تیره را دوست دارد، شما کرم ضدآفتاب فاقد رنگدانه استفاده میکنید دیگری دوست دارد تیره و به اصطلاح برنزه باشد، هستند افرادی که بشدت علاقهمند هستند کفشهای اسپرت بپوشند ،برخی هم کفشهای رسمی دوست دارند. عینک آفتابی بعضیها وقتی آفتابی نیست روی سرشان است بعضی آن را به لباسشان آویزان میکنند برخی هم آن را داخل پوشش قرار داده و در کیفشان میگذارند.این که در این موارد اظهارنظر کنیم و با ورود به هرمهمانی کنفرانسی بدون حضور افراد تشکیل بدهیم و درباره آنچه پوشیدهاند حرف بزنیم دور از ادب و شخصیت ماست.
10 ـ عادات غذایی
تصویر ژله بر روی باقلی پلو شاید خیلی هم زیبا و چشم نواز نباشد ولی خوب شاید کسی هم پیدا بشود که از این تست غذا خوشش بیاید. بعضیها دوست دارند شیر سرد بخورند بعضیها در کافی شاپ کیک شکلاتی، بستنی شکلاتی به همراه هات چاکلت سفارش میدهند و از این همه شکلات بدشان که نمیآید لذت هم میبرند.
خوش به حال کسی که به سلیقه غذایی افراد احترام بگذارد. نه تمسخر کند و نه بدگویی نماید.
11 ـ اموال شخصی
شاید کسی دوست داشته باشد مالش را آتش بزند، ببخشد به کسی که برایش مهم است یا این که صرف امور خیریه کند این که ما در این مورد اظهار نظرکنیم منوط به این است که از ما نظر بخواهد در غیر این صورت هرکسی میتواند در این موارد خودش تصمیم بگیرد.
با گسترش شبکههای اجتماعی و حضور گسترده مردم در فضای مجازی و اینترنت مفهوم حریم خصوصی دستخوش تغییر شده و نیاز به باز تعریف دارد با این وجود این به آن مفهوم که ما میتوانیم در همه موارد اظهارنظر کنیم نیست.
جام جم سرا: ناسزاگویی در کودکان مشکلی است که بسیاری از والدین را به شدت نگران وگاه حتی آشفته میسازد. برای اغلب والدینی که کودکان ناسزا گویی دارند این سوال پیش میآید که فرزند آنها چگونه این صحبتها را یاد گرفته است؟
بسیاری از والدین نگران این هستند که دیگران چه قضاوتی درباره آنان دارند به همین خاطر ابراز میکنند که کودکشان این حرفهای زشت را از آنها نیاموخته است، همچنین به دنبال راه حلهای سریعی برای تغییر رفتار کودکشان هستند. برای تغییر رفتار این کودکان در گام اول باید با دقت زیاد علت و منبعی را بیابید که باعث شده است کودک این حرفها را بیاموزد و سپس به دنبال عوامل و زمینهای باشید که کودک این الفاظ را به کار میگیرد و در همین حین راههای تغییر رفتار کودک را با صبر و حوصله در پیش بگیرید. البته باز هم تاکید میشود که چون این رفتار طی زمان آموخته و نهادینه شده است بنابراین تغییر آن نیز به گذشت زمان احتیاج دارد.
آنچه باعث میشود کودک بددهان شود
مراقب حرف زدن خودتان باشید:
در حقیقت شکی وجود ندارد که بسیاری از کارهای کودکان به رفتارهای والدین یا نزدیکانی که با آنان زندگی میکنند مربوط است؛ زیرا کودکان، بزرگسالان خصوصاً والدین را الگوهایی میدانند که همه رفتارهای آنها درست است و میتواند از سوی کودک تقلید شود. البته همیشه نیز هر رفتاری بلافاصله پس از مشاهده آن بروز پیدا نمیکند بلکه گاهی بین یادگیری یک رفتار و بروز آن فاصله وجود دارد؛ بنابراینگاه والدین از روی عصبانیت کلماتی را استفاده میکنند و کودک چندین هفته یا حتی یکی دو ماه بعد آن الفاظ را در موقعیتی برون ریزی میکند. همچنین، مهم نیست که شما به عنوان والدین کودک به او ناسزا نگویید بلکه به طور کلی گفتن هر کلمه زشتی در مقابل او به نوعی آموزش الفاظ غیر مودبانه است. حتی اگر شخص دیگری واژه نامناسبی را به کار برد و والدین به آن حرف بخندند یا آن عبارت را به نحوی جالب بدانند، کودک با خود تصور میکند که کار و صحبت درستی را آموخته است.
رفیقهای ناباب کودکی:
از دیگر منابعی که کودکان کلمات ناپسند را میآموزند استفاده دیگر کودکان از این عبارات نامطلوب است. از این رو کنترل محیطی که کودک در آن با دیگران تعامل دارد اهمیت بسزایی دارد. البته نباید از رسانهها نیز غافل بود.
در بسیاری از کارتونها یا بازیهای رایانهای در قالب شوخی یا حتی از دهان شخصیتهایی که به نوعی برای کودکان الگو هستند الفاظی به کار میرود که برای بچهها مناسب نیست حتی اگر عبارات یک یا دو بار هم شنیده شود از آنجا که کودکان، دوستان، شخصیتهای کارتونی یا شخصیتهای موجود در بازیها برای کودکان اهمیت ویژهای دارند، تاثیر بسزای خود را خواهند گذاشت.
راهی برای تخلیه خشم و هیجان:
اما گاه استفاده از الفاظ نامناسب به علت آن است که کودک راه حل مناسب برای مواجه شدن با مشکلش را بلد نیست؛ به عنوان مثال رفتار به شدت خصمانه والدین با فرزندشان یا دیگر کودکان با او و ایجاد حس خصومت در کودک باعث میشود تا او که وسیلهای برای مبارزه و دفاع از خود ندارد با کاربرد الفاظ زشت خشم و ناراحتی خود را بروز دهد.
لطفا نخندید:
گاهی نیز پیش میآید که کودک کلمهای را به کار میبرد و خنده بزرگسالان که در مقابل واقعاً بدون هدف انجام میگیرد به ترغیب کودک برای استفاده از این الفاظ منجر میشود زیرا تصور میکند که از این طریق میتواند مورد تحسین قرار گیرد.
و باز هم کمبود توجه:
همچنین زمانی که کودک از توجه لازمی که نیاز دارد بهرهمند نمیشود مجبور میشود که برای کسب توجه دیگران دست به هر کاری بزند و یکی از سادهترین روشها کاربرد الفاظ ناپسند است که خیلی زود باعث جلب نظر بزرگ ترها میشود. اعتماد به نفس پایین در کودکان و احساس اینکه آنها هیچ چیز قابل عرضهای به دیگران ندارند نیز باعث میشود تا با کاربرد این کلمات برای خود ویژگی مورد توجهی را دست و پا و از این طریق احساس اهمیت کنند.
آنچه برای درمان ناسزاگویی کودکان باید انجام دهیم
از خودتان شروع کنید:
اولین گام این است که رفتار خودمان را اصلاح کنیم؛ بنابراین در درجه اول خود والدین باید به طور کلی استفاده از این عبارات را چه به صورت جدی یا شوخی و چه در مقابل کودک یا دیگران کنار بگذارند.
محیط عاری از ناسزا:
بهتر است فرزندتان با کودکانی معاشرت داشته باشد که سبک رفتاری آنها به آموزش رفتارهای ناپسند به او منجر نشود. کنترل تعاملهای کودک خصوصاً پس از سال اول تولد که مهارتهای کلامی کودک در حال تحول و بهبود است بسیار اهمیت دارد. همچنین از همان ابتدا کارتونها و بازیهای رایانهای کودک را با دقت انتخاب و تهیه کنید.
هم بازی خوبی باشید:
آن قدر کودک را برای مسائل روزمره تحت فشار قرار ندهید که رابطه عاطفی والد-فرزندیتان خدشه دار شود. سعی کنید برای بازی کردن و گوش سپردن به ماجراهای او وقت صرف کنید.
پاداش در برابر عدم ناسزاگویی:
هنگامی که کودک حرفهای زشتی را بیان کرد او را نادیده بگیرید تا نتواند باعث جلب توجه شما شود و بیاموزد که راههای جایگزینی را برای این کار پیدا کند، همچنین در این زمان، پس از آنکه با صرف وقت و تصحیح شیوههای تعامل با فرزندتان، رابطه خود و کودک را بازسازی کردید؛ با او صحبت کنید و به ازای هر چند ساعتی که او از الفاظ نادرست استفاده نکرد پاداشی تعیین کنید مثلاً اگر در طول روز این عبارات را به کار نبرد برایش پاداشی در نظر بگیرید. خصوصا قبل از حضور در مکانهای عمومی با کودک قرار داد ببندید و رفتار مورد نظر خود را دقیقاً برایش توضیح دهید.
آموزش با شیوه کودک پسند:
در قالب بازی، بیان قصه و اجرای نمایش، مهارتهای برقراری تعامل اجتماعی و شیوههای مطلوب ارتباط با دیگران را به فرزندتان آموزش دهید. همچنین برای یادگیری و اجرای صحیح این آموزشها او را مورد تشویق قرار دهید و برایش پاداش تعیین کنید. این تشویقها و یا پاداشها باید بلافاصله و به تناسب رفتار کودک ارائه شود.
تنبیه اما به جای خود:
پس از مدتی که کودک به دریافت پاداش و توجه عادت کرد و در واقع روابط شما با او بهبود یافت، در کنار ارائه تحسین و پاداش به کودک میتوانید به خاطر کاربرد الفاظ ناشایست او را از برخی امتیازهایش محروم کنید، البته با این شرط که آرامش خود را حفظ و بدون عصبانیت و با رعایت اعتدال، به شیوهای منصفانه کودک را محروم کنید.
استفاده از راهنماییهای مشاور:
شکیبایی به خرج دهید و برای اجرای روشهایی که عنوان شد حداقل چندین هفته وقت بگذارید. با این وجود، اگر مشکل فرزندتان همچنان ادامه یافت یا با لجبازی افراطی همراه بود از جلسه حضوری برای مشورت با یک روان پزشک یا روانشناس استفاده کنید.(زهرا حسین زاده ملکی - روانشناس/خراسان)