شایعترین ریزمغذیهایی که کمبودشان سبب کم خونی میشود آهن، اسیدفولیک و ویتامین B12 است. خانمهایی که قاعده میشوند، زنان باردار، کودکان در سنین رشد، افرادی که رژیم گیاهخواری دارند، کسانی که زیاد چای سیاه و به مدت طولانی از آنتیاسیدها و داروهای ضدالتهاب استفاده میکنند، افرادی که کمبود مس و ویتامین A دارند، افرادی که به دلیل استفاده از آییودی یا به دلیل بواسیر یا زخم معده مکرر دچار خونریزی شدید میشوند و افرادی که به میزان زیاد از محصولات حاوی جوش شیرین یا کیکها و بیسکویتهای حاوی بیکینگ پودر استفاده میکنند ازجمله کسانی هستند که مستعد ابتلا به کم خونی هستند.
علائم این بیماری رنگ پریدگی، خشکی پوست و مو، ناخنهای قاشقی، خستگی زودرس، بیاشتهایی، ناتوانی برای گرم نگهداشتن بدن بخصوص دستها و پاها، اختلال در حافظه و تمرکز، استعداد به ابتلای عفونتها و گرفتگی عضلات است و افرادی که خطوط کف دست شان یا عروق داخلی زیر چشمشان بیرنگ است مشکوک به کم خونی هستند.
بالاخره ملاقه فلزی درمان میکند؟
کم خونی ناشی از فقر آهن یکی از انواع کم خونی است که باید با مصرف مواد غذایی حاوی آهن یا مکملهای آهن برطرف شود و لازم است بدانید آهن به تنهایی و در قالب وسایل فلزی قابلیت جذب ندارد و افراد برای تامین آهن مورد نیاز بدنشان نباید از گذاشتن هر شیء آهنی در غذای در حال پخت استفاده کنند.
نهتنها اشیای فلزی، بلکه آهن موجود در منابع گیاهی هم قابلیت جذب چندانی ندارد مگر آن که همراه مواد غذایی یا میوه و سبزیجات حاوی ویتامین C که به جذب آهن کمک میکنند، مصرف شوند. از سوی دیگر اگر هم به فرض، آهن فلزات جذب بدن شود دوز ورود آن به بدن مهم است که بتواند تامینکننده آهن مورد نیاز باشد. نکته مهم دیگر آن که بیشتر وسایل فلزی از ترکیب چند نوع فلز مختلف تهیه میشوند و امکان دارد سرب خشک یکی از انواع ترکیبات آن باشد که برای بدن بسیار سمی است.
آهن، دشمن کبد
بد نیست بدانید آهن یک اکسیدان قوی و سمی است که اگر به میزان زیاد در بدن تجمع یابد سبب التهاب مزمن کبد میشود و خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش میدهد. در ضمن تجمع آهن میتواند بیماری عروق کرونر قلب را افزایش دهد. جگر و گوشت قرمز بهترین منابع حیوانی تامینکننده آهن، مس و ویتامین B12 و سبزیهای برگ سبز فراهمکننده اسید فولیک بدن هستند.
مصرف آهن برای مردان کمتر مورد نیاز است، اما زنان در دوران قاعدگی حداقل تا زمانی که خونریزی ادامه دارد باید از منابع غذایی یا مکملهای آهن به همراه اسیدفولیک استفاده کنند.
فاخره بهبهانی
از علل ایجاد کننده کم خونی می توان کمبودهای تغذیه ای، خون ریزی، ناهنجاری های ژنتیکی، بیماری های مزمن یا مسمومیت های دارویی را نام برد.
در ادامه با 10 راهکار درمان کم خونی آشنا شوید:
1 ـ پنج تا شش گرم برگ و گل افسنتین را در یک لیتر آب جوش بریزید. در ظرف را ببندید و بجوشانید و بعد از خنک شدن آن را صاف کرده و با عسل شیرین کنید. این جوشانده را قبل از ناهار و شام یک فنجان بنوشید. برای درمان کمخونی بسیار موثر است.
2 ـ خوردن انگور شیرین، پوست نازک، دانه درشت و بدون هسته تولیدکننده خون است و به علت داشتن آهن، منگنز و منیزیم داروی بسیار خوبی برای کمخونی است.
3 ـ حدود 20 گرم از برگهای خشک بارهنگ را در نیم لیتر آب به مدت سه دقیقه بجوشانید و بعد از خنک شدن آن را صاف کرده و با عسل شیرین کنید. نوشیدن روزانه 3 تا 5 فنجان از این شربت برای درمان کمخونی بسیار موثر است.
4 ـ مخلوطی از آب تره (حدود 20 گرم) با عسل درصد خیلی زیادی از کمخونی را برطرف میکند.
5 ـ مقدار 20 گرم جو پوستکنده را در یک لیتر آب سرد بریزید و به مدت 15 دقیقه بجوشانید و آب اول آن را به طور کامل دور بریزید و دوباره یک لیتر آب روی آن بریزید و دوباره 15 دقیقه بجوشانید و صاف کرده و کمی آن را شیرین کنید. نوشیدن این شربت کمخونی را برطرف میکند.
6 ـ خوردن فرنی ذرت و ذرت بو داده (پاپکورن) برای اشخاص کمخون بسیار مفید است.
7 ـ مقدار 5 تا 10 گرم از ریشه ریواس را در یک لیتر آب در حال جوش بریزید و بعد آن را کنار بگذارید تا خنک شود. سپس آن را شیرین کرده و بنوشید. نوشیدن این شربت برای درمان کمخونی مفید است.
8 ـ شلغم خام پوست کنده را به شکل برشهای نازک و بلند درآورید و آنها را در ظرفی ریخته مقداری آب نمک روی آن بریزید و بگذارید حداقل دو روز به همان حال بماند و به صورت شلغم شور درآید. هر روز مقداری از آن را داخل سالاد سبزیها بریزید و میل کنید. این مخلوط درمان بسیار خوبی برای کمخونی است.
9 ـ کسانی که دچار کمخونی هستند بعد از هر وعده غذایی 5 تا 6 عدد فندق خام بخورند. برای درمان کمخونی بسیار موثر است.
10 ـ از برگهای کلم سبز و قرمز خام به صورت سالاد قبل از هر وعده غذایی میل کنید. چون برگهای کلم سبز و قرمز دارای مقدار زیادی کلسیم و گوگرد است و بسیار مفید و معالج کمخونی است.
مژده مظهری - جام جم آنلاین
کمخونی از بیماریهای شایع مربوط به دوران بارداری است.
در این وضعیت، سلولهای قرمز سالم بهاندازه کافی در خون وجود ندارند تا اکسیژن لازم را به بافتهای بدن و جنین برسانند.
این درحالی است که بدن در دوران بارداری به خون بیشتری نیاز دارد تا بتواند رشد جنین را تضمین کند.
اگر خانمهای باردار، بهاندازه کافی آهن یا انواع موادمغذی دیگر را دریافت نکنند، بدن آنها نمیتواند تعداد سلولهای قرمز خون را بهاندازه لازم برای تولید خون بیشتر به جنین برساند.
البته کمخونی خفیف در دوران بارداری معمولا طبیعی است، اما همواره خطر تشدید کمخونی بهعلت کمبود آهن یا کاهش سطح ویتامینها یا علتهای دیگر وجود دارد.
کمخونی میتواند باعث بروز احساس خستگی و ضعف در فرد شود.
از طرفی کمخونی، در صورت شدید بودن و درمان نشدن، میتواند خطر بروز عوارض جدی و تهدیدکنندهای مثل زایمان زودرس را افزایش دهد.
در ادامه، با مهمترین نکتهها درباره علل، علائم و درمان کمخونی در دوران بارداری آشنا میشوید.
انواع کمخونی در بارداری
انواع مختلفی از کمخونی ممکن است در دوران بارداری ایجاد شود که بهطور کلی شامل این ۳ نوع میشوند:
کمخونی ناشی از فقرآهن، کمخونی ناشی از کمبود اسیدفولیک و کمخونی ناشی از کمبود ویتامین B12. در ادامه به هر یک از این کمخونیها اشاره میشود.
کمخونی فقر آهن
این نوع از کمخونی زمانی ایجاد میشود که بدن، آهن کافی برای تولید مقدار کافی از هموگلوبین ندارد.
هموگلوبین، نوعی پروتئین در سلولهای قرمز خون است که اکسیژن را از ریهها به اندامهای مختلف بدن انتقال میدهد.
در کمخونی ناشی از کمبود آهن، هموگلوبین به اندازه کافی وجود ندارد و خون نمیتواند اکسیژن کافی را به بافتهای مختلف موجود در سرتاسر بدن انتقال بدهد.
کمبود آهن، شایعترین علت ابتلا به کمخونی در دوران بارداری است.
کمخونی ناشی از کمبود اسیدفولیک
اسیدفولیک، یکی از انواع ویتامینهای ب (B9) است که به طور طبیعی در بعضی از مواد غذایی مانند سبزیهای دارای برگ سبز یافت میشود.
بدن انسان برای تولید سلولهای جدید، از جمله سلولهای قرمز خون به اسیدفولیک (فولات) نیاز دارد.
خانمها در دوران بارداری به فولات بیشتری نیاز دارند، اما گاهی فولات را بهاندازه کافی از راه رژیم غذایی دریافت نمیکنند.
در این وضعیت، بدن یک خانم باردار نمیتواند سلولهای قرمز خون را به اندازه لازم تولید کند و در نتیجه انتقال اکسیژن به بافتهای موجود در سرتاسر بدن با مشکل مواجه میشود.
خوشبختانه، مکملهای فولات (اسیدفولیک) شناختهشده و در دسترس هستند.
کمبود فولات به طور مستقیم میتواند در انواع خاصی از نقصهای مادرزادی نقش داشته باشد، مثل نقص لوله عصبی جنین (اسپاینا بیفیدا) و تولد نوزاد با وزن کم.
کمخونی ناشی از کمبود ویتامین B12
بدن برای ساختن سلولهای قرمز سالم در خون به ویتامین B12 نیاز دارد، بنابراین، اگر خانم باردار، ویتامین B12 کافی را از راه رژیم غذایی دریافت نکند،
بدن نمیتواند سلولهای قرمز سالم به اندازه کافی تولید کند. خانمهایی که گوشت قرمز، مرغ، لبنیات و تخممرغ به اندازه کافی مصرف نمیکنند، با خطر ابتلا به کمبود ویتامین B12 مواجه هستند.
این کمبود میتواند در نقایص مادرزادی، مثل نقص لوله عصبی، نقش داشته باشد و حتی به زایمان زودرس منجر شود.
البته از دست دادن خون هنگام زایمان و بعد از آن هم ممکن است باعث ابتلا به کمخونی شود.
عوامل خطرساز
همه خانمهای باردار در معرض خطر ابتلا به کمخونی قرار دارند. با توجه به همین مساله است که همه خانمها در دوران بارداری باید آهن و اسیدفولیک به میزان کافی دریافت کنند.
با اینحال، خانمهایی که در گروههای زیر قرار میگیرند، بیشتر از دیگران با این خطر روبرو هستند:
• خانمهایی که برای بار دوم یا بیشتر باردار میشوند.
• خانمهایی که ۲ بارداری نزدیک به هم را تجربه میکنند.
• خانمهایی که بهعلت بیماری صبحگاهی، حالت تهوع شدیدی دارند.
• خانمهایی که بین ۱۳ تا ۱۹ سالگی باردار میشوند.
• خانمهایی که بهاندازه کافی از مواد غذایی سرشار از آهن استفاده نمیکنند.
• خانمهایی که قبل از بارداری، دچار کمخونی بودهاند.
علایم کمخونی در دوران بارداری
شایعترین علایم کمخونی در دوران بارداری شامل رنگپریدگی پوست، لبها و ناخنها، احساس خستگی یا ضعف، سرگیجه، تنگینفس، ضربان قلب سریع و مشکل در تمرکز است.
البته خانمهای باردار ممکن است در مراحل اولیه کمخونی با علائم آشکار آن مواجه نشوند.
علاوه بر این، بسیاری از علائم کمخونی با علائم بارداری مشابه است، بنابراین، حتما لازم است آزمایش خون برای تشخیص کمخونی بهطور منظم در دوران بارداری انجام شود.
عوارض کمخونی در بارداری
کمخونی شدید ناشی از کمبود آهن یا کمخونی درماننشده در دوران بارداری میتواند خطر مواجه شدن با مشکلات زیر را افزایش بدهد:
به دنیا آوردن نوزاد زودرس یا نوزاد کموزن، احتمال نیاز به تزریق خون (اگر مادر هنگام زایمان، خون زیادی از دست داده باشد)، افسردگی پس از زایمان، به دنیا آوردن نوزاد مبتلا به کمخونی و به دنیا آوردن نوزادی که دچار اختلال در رشد است.
کمبود فولات درماننشده میتواند خطرات زیر را بالا ببرد: به دنیا آوردن نوزاد زودرس یا نوزاد کموزن و به دنیا آوردن نوزاد مبتلا به نقص مادرزادی در ستون فقرات یا مغز (مانند نقص لوله عصبی). درمان نکردن کمخونی ناشی از کمبود ویتامین B12 نیز میتواند خطر به دنیا آوردن نوزاد مبتلا به نقص لوله عصبی را افزایش بدهد.
آزمایشهای کمخونی
خانمهای باردار در اولین مراجعهایشان به پزشک در دوران بارداری باید آزمایش خون برای تشخیص کمخونی انجام بدهند.
شاخصهای اندازهگیریشده در آزمایش خون معمولا شامل موارد زیر هستند:
هموگلوبین: هموگلوبین، نوعی پروتئین سرشار از آهن در سلولهای قرمز خون است که اکسیژن را از ریهها به بافتهای موجود در بدن منتقل میکند.
هماتوکریت: درصد سلولهای قرمز خون در نمونههای مشخصی از خون فرد است.
اگر این آزمایشها نشان دهند که سطح هموگلوبین یا هماتوکریت در خون فرد پایینتر از سطح عادی است،
این احتمال وجود دارد که فرد به کمخونی ناشی از کمبود آهن مبتلا شده باشد.
پزشک میتواند با انجام آزمایشهای تکمیلی برای بیمار، علت ابتلا به کمخونی را تعیین کند.
حتی اگر خانم باردار در آغاز دوران بارداری به کمخونی مبتلا نباشد، پزشکان معمولا انجام آزمایش خون را برای تشخیص کمخونی در ۳ ماهه دوم یا ۳ ماهه سوم بارداری توصیه میکنند.
درمانهای کمخونی
اگر خانمها در دوران بارداری به کمخونی مبتلا شوند، ممکن است به مصرف مکمل آهن و اسیدفولیک در کنار ویتامینهای ضروری در دوران بارداری نیاز پیدا کنند.
علاوه بر این، پزشک میتواند اضافه کردن مواد غذایی سرشار از آهن و اسیدفولیک را به رژیم غذایی روزانه توصیه کند.
پزشکان معمولا از خانم باردار درخواست میکنند بعد از گذشت یک دوره زمانی مشخص، دوباره برای انجام آزمایش خون مراجعه کنند.
این کار به پزشکان اجازه میدهد میزان بهبود شاخصهای هماتوکریت و هموگلوبین را در بیمار اندازهگیری کنند.
پزشکان میتوانند برای درمان کمخونی ناشی از کمبود ویتامین B12، استفاده از مکملهای ویتامین B12 را هم به خانمهای باردار توصیه کنند.
در ضمن، اضافه کردن مواد غذایی حیوانی مانند گوشت قرمز، تخممرغ و لبنیات به رژیم غذایی نیز از توصیههای دیگر است.
در موارد ضروری، خانمهای باردار به متخصصان خون ارجاع داده میشوند. این متخصصان میتوانند در طول دوران بارداری به وضعیت کمخونی خانم باردار رسیدگی کنند
و نقش موثری در مدیریت کمخونی در دوران بارداری برعهده داشته باشند.
با توجه به علائم بالینی بیمار و نتایج حاصل از آزمایش خون انواعی از مکملهای آهن یا فولیک اسید (یا ترکیب این ۲) زیر نظر پزشک تجویز میشود.
مکملهای آهن موجود در بازار حاوی انواع مختلفی از ملحهای آهن (بهعنوان مثال آهن سولفات-آهن گلوکونات و…) هستند
که در میزان جذب آهن در بدن و ایجاد عوارض گوارشی احتمالی با یکدیگر تفاوت دارند.
یکی از روشهای نوین دارورسانی، استفاده از لیپوزوم است. در این روش مولکول آهن درون ساختار لیپیدی قرار میگیرد تا با مخاط دستگاه گوارش تماس نداشته باشد.
در نتیجه عوارض گوارشی مانند تهوع، دلدرد، یبوست و… برای بیمار ایجاد نخواهد کرد.
در واقع، لیپوزومهای حاوی آهن تا زمان رسیدن به دیواره روده (محل جذب آهن)تحتتاثیر آنزیمهای گوارشی قرار نمیگیرند. به همین دلیل دارای جذب بسیار بالا و بدون عارضه گوارشی خواهند بود.
۴ نکته برای پیشگیری از ابتلا به کمخونی در دوران بارداری
۱٫ روزانه ۳ وعده حاوی مواد غذایی غنی از آهن مصرف کنید؛ گوشت قرمز بدون چربی، ماهی، مرغ، حبوبات، تخممرغ و…
۲٫ مواد غذایی سرشار از ویتامین C میتوانند به جذب بهتر آهن کمک کنند؛ انواع مرکبات مثل پرتقال، توتفرنگی، گوجهفرنگی، کیوی و… .
۳٫ مواد غذایی غنی از فولات (اسیدفولیک) را فراموش نکنید؛ سبزیهای دارای برگ سبز، انواع مرکبات و…
۴٫ افراد گیاهخوار حتما درباره مصرف مکمل ویتامین B12 با پزشک مشورت کنند.
منبع: هفته نامه سلامت
یکی از مشکلات سلامتی شایع امروز در میان گروههای مختلف سنی و نیز جنسیتهای مختلف مشکل کمخونی است. همه کودکان با شروع تغذیه تکمیلی نیاز به دریافت قطره خوراکی آهن دارند تا ۱۵ میلی گرم آهن المنتال روزانه را برای کودک تامین کند. اما در مورد منابع خوراکی باید گفت که آهن در دو منبع حیوانی و گیاهی وجود دارد ولی بهترین آن منابع حیوانی است به خصوص گوشت قرمز.
مشکلی که در کودکان و زنان بیش از دیگران دیده میشود و از کمبود یک ماده مغذی و مورد نیاز بدن یعنی آهن ناشی میشود. فقر آهن در افراد مختلف علائم و عوارضی را ایجاد میکند که با توجه به آنها میتوان به وجود مشکل پی برد و نیز با تغییر رژیم غذایی یا مصرف مکمل زیر نظر پزشک میتوان آن را برطرف کرد.
امروز قصد داریم درباره علائم کمیخونی در کودکان، راههای درمان آن و نیز منابع غذایی حاوی آهن اطلاعاتی را در اختیارتان بگذاریم. به همین دلیل به سراغ نرگس جوزدانی، کارشناس تغذیه میرویم و از او در این باره راهنمایی میخواهیم.علائم کمخونی چیست؟
این کارشناس تغذیه در ابتدا به علائم نشاندهنده فقر آهن اشاره میکند و میگوید: کمبود یک ماده مغذی اساسی در بدن همراه با عوارضی است که از مشاهده آن علائم میتوان به مشکل پی برد. برخی از علائم کم خونی عبارتند از:
خستگی مفرط
چطور کمخونی را درمان کنیم؟
این علائم بسته به شدت کمبود میتواند گسترده شود. او تاکید میکند بهتر است بعد از مشاهده یک یا چند مورد از این علائم با پزشک مشورت کنید تا از فقر آهن کودک خود اطلاع پیدا کنید یا نسبت به سلامتی او مطمئن شوید. برای درمان کمخونی فقر آهن سه راهحل عمده وجود دارد:
1. تغییرات در رژیم غذایی کودک و افزایش دریافت غذاهای غنی از آهنمنابع آهن کدامها هستند؟
همه کودکان با شروع تغذیه تکمیلی نیاز به دریافت قطره خوراکی آهن دارند تا ۱۵ میلی گرم آهن المنتال روزانه را برای کودک تامین کند. اما در مورد منابع خوراکی باید گفت که آهن در دو منبع حیوانی و گیاهی وجود دارد ولی بهترین آن منابع حیوانی است به خصوص گوشت قرمز.
منابع آهن عبارتند از؛
انواع گوشت قرمز، جگر، دل و قلوهمیوههای خشک مثل کشمش، برگه زردآلو، آلو و انجیر
بهتر است ویتامین ث همراه با غذاهای حاوی آهن استفاده کنید، این کار به جذب بهتر آهن کمک میکند. به عبارت بهتر مصرف میوه و انواع سبزیجات حاوی ویتامین ث به همراه منابع آهن مانند گوشت. از طرف دیگر برای تامین آهن بدن بهتر است منابع حیوانی و گیاهی آهن را با هم میل کنید تا جذب آهن منابع گیاهی افزایش یابد. چای همراه غذا میل نکنید و همینطور از مصرف سبوس گندم خام نیز بپرهیزید، چون میتواند مانع جذب آهن شود.
یکی از مشکلات سلامتی شایع امروز در میان گروههای مختلف سنی و نیز جنسیتهای مختلف مشکل کمخونی است.مشکلی که در کودکان و زنان بیش از دیگران دیده میشود.
مشکلی که در کودکان و زنان بیش از دیگران دیده میشود و از کمبود یک ماده مغذی و مورد نیاز بدن یعنی آهن ناشی میشود. فقر آهن در افراد مختلف علائم و عوارضی را ایجاد میکند که با توجه به آنها میتوان به وجود مشکل پی برد و نیز با تغییر رژیم غذایی یا مصرف مکمل زیر نظر پزشک میتوان آن را برطرف کرد.
امروز قصد داریم درباره علائم کمیخونی در کودکان، راههای درمان آن و نیز منابع غذایی حاوی آهن اطلاعاتی را در اختیارتان بگذاریم. به همین دلیل به سراغ نرگس جوزدانی، کارشناس تغذیه میرویم و از او در این باره راهنمایی میخواهیم.علائم کمخونی چیست؟
این کارشناس تغذیه در ابتدا به علائم نشاندهنده فقر آهن اشاره میکند و میگوید: کمبود یک ماده مغذی اساسی در بدن همراه با عوارضی است که از مشاهده آن علائم میتوان به مشکل پی برد. برخی از علائم کم خونی عبارتند از:
خستگی مفرط
چطور کمخونی را درمان کنیم؟
جوزدانی توضیح میدهد که این علائم بسته به شدت کمبود میتواند گسترده شود. او تاکید میکند بهتر است بعد از مشاهده یک یا چند مورد از این علائم با پزشک مشورت کنید تا از فقر آهن کودک خود اطلاع پیدا کنید یا نسبت به سلامتی او مطمئن شوید. او در ادامه به راههای درمانی که پزشک در این شرایط در پیش میگیرد اشاره میکند و میگوید: برای درمان کمخونی فقر آهن سه راهحل عمده وجود دارد:
1. تغییرات در رژیم غذایی کودک و افزایش دریافت غذاهای غنی از آهنمنابع آهن کدامها هستند؟
از نرگس جوزدانی، کارشناس تغذیه درباره منابع آهن سوال میکنیم و او توضیح میدهد: تمامی کودکان با شروع تغذیه تکمیلی نیاز به دریافت قطره خوراکی آهن دارند تا ۱۵ میلی گرم آهن المنتال روزانه را برای کودک تامین کند. اما در مورد منابع خوراکی باید گفت که آهن در دو منبع حیوانی و گیاهی وجود دارد ولی بهترین آن منابع حیوانی است به خصوص گوشت قرمز.
منابع آهن عبارتند از:
انواع گوشت قرمز، جگر، دل و قلوهمیوههای خشک مثل کشمش، برگه زردآلو، آلو و انجیر
جوزدانی در پایان چند نکته را یادآوری کرد که به جذب بهتر آهن در بدن کمک میکند: بهتر است ویتامین ث همراه با غذاهای حاوی آهن استفاده کنید، این کار به جذب بهتر آهن کمک میکند. به عبارت بهتر مصرف میوه و انواع سبزیجات حاوی ویتامین ث به همراه منابع آهن مانند گوشت. از طرف دیگر برای تامین آهن بدن بهتر است منابع حیوانی و گیاهی آهن را با هم میل کنید تا جذب آهن منابع گیاهی افزایش یابد. چای همراه غذا میل نکنید و همینطور از مصرف سبوس گندم خام نیز بپرهیزید، چون میتواند مانع جذب آهن شود.
یک متخصص طب سنتی گفت: استفاده از ظروف تفلون و آلومینیوم برای طبخ غذا تاثیر زیادی بر کم خونی افراد دارد.
وی افزود: در برخی از کم خونی ها مانند بدخیمی ها، اختلالات پلاکتی وجود دارد که درمان آن نیازمند انجام آزمایشات متعدد و نسخه پزشک معالج است.
این متخصص طب سنتی با توصیه ای به افرادی که مبتلا به کم خونی هستند اظهارکرد: این افراد می توانند هر شب مقداری مویز را در سرکه انگور خیسانده و پس از خارج کردن آن ها و خشک شدنشان، آنها را مصرف کنند.
وی ادامه داد: این بیماران می توانند از شربت سرکه شیره و یا تخم شربتی، کاسنی، کرفس، شوید، سیاه دانه، رازیانه و هویج به همراه عسل استفاده کنند و مصرف شربت نیز باید نیم ساعت قبل از صرف غذا و به همراه سایر عرقیات گیاهی باشد.
طاهرزاده با اشاره به بهترین غذا برای بیماران مبتلا به کم خونی خاطرنشان کرد: بهترین غذا برای این افراد، مخلوط راسته گوسفند به همراه زردچوبه و پیاز است و این افراد باید از خوردن غذاهای سرخ کردنی پرهیز کنند.
این متخصص طب سنتی با معرفی یک معجون برای افراد دارای کم خونی اذعان کرد: مصرف یک لیوان شیر به همراه شیره انگور و بادام، معجونی است که به اصلاح کم خونی افراد کمک می کند.
وی تاکید کرد: افرادی که مبتلا به کم خونی هستند از ظروف آلومینیومی و تفلون برای طبخ غذا استفاده نکنند.
خبرگزاری آریا-کمخونی ، نوعی اختلال خون است که با یک ویژگی مهم شناخته میشود؛ مشکل در تولید یک عنصر ضروری در شکلگیری سلولهای قرمز خون با عنوان هموگلوبین.
به گزارش خبرگزاری آریا ،کمخونی، نوعی اختلال خون است که با یک ویژگی مهم شناخته میشود؛ مشکل در تولید یک عنصر ضروری در شکلگیری سلولهای قرمز خون با عنوان هموگلوبین. علاوه بر این، کمخونی نوعی بیماری است که علتهای مختلفی دارد.
معمولا کمبود آهن، فولیکاسید یا ویتامین B12 میتواند باعث ابتلا به انواع مختلفی از بیماریها شود که به کاهش تعداد هموگلوبینها و درنتیجه ضعف در اکسیژنرسانی به سلولهای بدن منجر میشوند. شیوع کمخونی، بهویژه کمخونی فقر آهن در میان زنان بیشتر از مردان است. با این مقدمه، در صفحه «زنان» این هفته به 14سوال رایجی که درباره کمخونی میپرسند، پاسخ دادهایم.
1. آیا گیاهخواران بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به کمخونی قرار دارند؟
اگرچه حذف انواع گوشت از برنامه غذایی میتواند خطر ابتلا به کمخونی را افزایش دهد، اما گیاهخواری دقیقا مترادف با غفلت از سلامت یا آسیب رساندن به آن نیست. اگر افراد گیاهخوار از منابع گیاهی خاصی استفاده کنند که جذب آهن را افزایش میدهند و کنار آن از مصرف منابعی خودداری کنند که به جذب آهن صدمه میزنند، میتوانند از ابتلا به کمخونی جلوگیری کنند.
2. آیا فعالیتهای ورزشی برای کودکان و بزرگسالان مبتلا به کمخونی ممنوع است؟
واقعیت این است که فرد مبتلا به کمخونی معمولا توان لازم برای ورزش ندارد که این حالت خودش بهعنوان یکی از علائم کمخونی شناخته میشود. ممکن است گاهی در برخی موارد، ممنوعیت پزشکی عمومی هم در این زمینه وجود داشته باشد، اما نمیتوان فعالیت ورزشی را مطلقا برای افراد بیمار ممنوع کرد.
این ممنوعیت بهطور کلی به شدت کمخونی و عواملی مثل وضعیت قلب بیمار و شدت فعالیت ورزشی بستگی دارد. خلاصه اینکه این بیماری، مانعی بر سر راه فعالیتهای ورزشی نیست و لزومی ندارد همه مبتلایان به کمخونی فعالیتهای بدنی خود را متوقف کنند.
3. آیا ممکن است افراد در دوران بزرگسالی هم به کمخونی مبتلا شوند؟
بله، خیلیها فکر میکنند که احتمال ابتلا به کمخونی فقط برای کودکان وجود دارد، اما هر فردی در هر سنی ممکن است به کمخونی مبتلا شود. علاوه بر این، مسایلی مثل تغذیه نادرست یا مبتلا بودن زنان به فیبروئید میتواند به کمخونی منجر شود. حتی خطر ابتلا به کمخونی در دوران بارداری، دوران شیردهی و دوران سالمندی نیز افزایش پیدا میکند.
4. آیا همه انواع کمخونی، ژنتیکی هستند؟
نه! این تصور، یکی از رایجترین تصورات اشتباه درباره کمخونی است. با اینکه انواع وراثتی کمخونی مثل آنمی داسیشکل و تالاسمی وجود دارد، اما علت ابتلا به این بیماری همیشه وراثت نیست. در واقع، بسیاری از کمخونیها ژنتیکی نیستند، بلکه اکتسابیاند. بعضی از موارد ابتلا به کمخونی بهعلت کمبود آهن، کمبود ویتامین B12 و التهاب است.
5. آیا درمان نکردن کمخونی باعث ابتلا به سرطان خون میشود؟
نه! در درجه اول باید گفت که این بیماری به بیماریهای دیگر ربطی ندارد. اگرچه کمخونی و سرطان خون، هر دو در خون اتفاق میافتند، اما درمان نشدن کمخونی هرگز باعث ابتلا به سرطان خون نمیشود. البته این احتمال وجود دارد که فرد مبتلا به سرطان خون به کمخونی هم مبتلا شود زیرا مغز استخوان او نمیتواند سلولهای قرمز و سفید خون و پلاکتها را به درستی تولید کند.
6. آیا دیابت، یکی از علتهای ابتلا به کمخونی است؟
واقعیت این است که یکی از انواع کمخونی با بیماریهای مزمنی مثل بیماری دیابت مرتبط است. در این حالت، اگرچه ذخیره آهن در بدن وجود دارد، اما بدن نمیتواند از این ماده به درستی استفاده کند. با این حال نمیتوان دیابت را از عوامل ابتلا به کمخونی دانست.
7. آیا کمخونی همیشه نشانه رژیم غذایی نادرست است؟
نه! این تصور درباره کمخونی نادرست است زیرا عوامل دیگری وجود دارند که میتوانند به این بیماری منجر شوند. کمخونی از نوع سلول داسیشکل، مثال خوبی برای توضیح این عوامل است. در این بیماری وراثتی، بدن نوع متفاوتی از هموگلوبین را تولید میکند که انتقال اکسیژن از طریق خون را دچار اختلال خواهد کرد. با این حال، رژیم غذایی نادرست، هنوز هم یکی از علتهای اصلی ابتلا به کمخونی بین کودکان است. بزرگسالان، به ندرت به علت عوامل تغذیهای دچار کمخونی میشوند و معمولا نشانه التهاب، بیماری کلیوی، عفونت، سرطان یا خونریزی معده در آنهاست.
8. آیا زنان مبتلا به کمخونی هرگز نمیتوانند باردار شوند؟
در بیشتر موارد، دارو و درمان مناسب کنار رژیم غذایی مطلوب و برنامهریزیشده میتواند زنان مبتلا به کمخونی را به وضعیت سالم بازگرداند و بارداری برای آنها منعی ندارد. فقط زنانی که به کمخونی ژنتیکی مبتلا هستند، باید با پزشک در مورد شرایط بارداری مشورت کنند. در کشورهای جهان سوم، بسیاری از زنان به علت تغذیه نامناسب به کمخونی مبتلا هستند، اما آنها هم میتوانند شرایط خودشان را تغییر دهند. فقط کافی است علت ریشهای ابتلا به کمخونی مورد بررسی قرار گیرد و بیمار هم روند درمانی خودش را پیگیری کند. مشورت با پزشک قبل از تصمیمگیری درباره فرزندآوری نیز ضروری است.
9. آیا در صورتی که تعداد هموگلوبینها در خون کم باشد، بیمار به انتقال خون نیاز پیدا میکند؟
بسیاری از هماتولوژیستها از تجویز انتقال خون برای بیمار خودداری میکنند. انتقال خون، آخرین راه چاره برای درمان کمخونی است که معمولا در موارد مزمن یا در مواردی که با از دست دادن حجم زیادی از خون همراه است، توصیه میشود. بسیاری از پزشکان سعی میکنند با تجویز داروهای مناسب و تنظیم رژیم غذایی مطلوب، بیمار را به شرایط سالم بازگردانند یا تعداد هموگلوبینها را افزایش دهند.
10. آیا افرادی که در آبوهوای گرم زندگی میکنند، به ندرت به کمخونی مبتلا میشوند؟
نه! خطر ابتلا به کمخونی برای همه افرادی که در شرایط آبوهوایی گرم یا شرایط آبوهوایی سرد زندگی میکنند، یکسان است. هر چند آبوهوای سرد یا فصل زمستان، تعداد سلولهای قرمز خون را تا حد خیلی کمی کاهش میدهد، اما هرگز نمیتواند تهدیدی جدی برای فرد باشد و او را در معرض خطر ابتلا به کمخونی قرار دهد.
11. آیا خریدن داروها و مداوای خودسرانه کمخونی منعی ندارد؟
به طور کلی، توصیه پزشکان این است که هیچ فردی در هیچ شرایطی دست به چنین اقدامی نزند. کمخونی میتواند علتهای مختلفی داشته باشد که کمبود آهن فقط یکی از آنهاست. در واقع، کمخونی میتواند فقط یکی از علامتهای بیماریهای دیگر باشد، مانند مولتیپل میلوما که با کمخونی شدید همراه میشود. در چنین مواردی، مصرف خودسرانه داروها فقط میتواند باعث بروز عوارض بیشتر و تشدید وضعیت بیمار شود. دارو، همیشه باید پس از تشخیص مناسب و تجویز پزشک مصرف شود.
12. آیا اگر پدر یا مادر به کمخونی مبتلا نباشند، فرزند آنها نیز نمیتواند اختلال ژنتیکی کمخونی را به ارث برده باشد؟
افرادی که حامل ژنهای کمخونی از نوع سلول داسیشکل یا تالاسمی هستند، هیچ علامتی از این بیماری نشان نمیدهند. این افراد سالم به نظر میرسند، اما ممکن است فرزندشان به اختلال کمخونی مبتلا شود.
تنها راه برای تشخیص اینکه آیا شما یا همسرتان حامل ژن اختلال کمخونی هستید یا نه، آزمایش است. این کار فقط برای تشخیص کمخونیهای ناشی از ناهنجاریهای ژنتیکی مورد استفاده قرار میگیرد.
13. آیا هر فردی ممکن است با تزریق خون آلوده به ویروسهایی مثل ویروس ایدز یا هپاتیت، دچار کمخونی داسیشکل یا تالاسمی شود؟
کمخونی سلول داسیشکل یا تالاسمی، هر 2، بیماریهای ارثی هستند. در واقع، از پدر و مادر به فرزند منتقل میشوند و به هیچ وجه نمیتوان آنها را مسری یا واگیردار دانست. بنابراین، این انواع کمخونی از طریق HIV یا سرماخوردگی قابلانتقال نیستند.
14. رایجترین درمانهای کمخونی چیست؟
با توجه به علایم بالینی بیمار و نتایج حاصل از آزمایش خون انواعی از مکملهای آهن زیر نظر پزشک تجویز میشود. مکملهای آهن موجود در بازار حاوی انواع مختلفی از ملحهای آهن (بهعنوان مثال آهن سولفات-آهن گلوکونات و...) هستند که در میزان جذب آهن در بدن و ایجاد عوارض گوارشی احتمالی با یکدیگر تفاوت دارند.
یکی از روشهای نوین دارورسانی استفاده از لیپوزوم است. در این روش مولکول آهن درون ساختار لیپیدی قرار میگیرد تا با مخاط دستگاه گوارش تماس نداشته باشد و در نتیجه عوارض گوارشی مانند تهوع، دلدرد، یبوست و... برای بیمار ایجاد نخواهد کرد. در واقع، لیپوزومهای حاوی آهن تا زمان رسیدن به دیواره روده (محل جذب آهن) تحتتاثیر آنزیمهای گوارشی قرار نمیگیرند، به همین دلیل دارای جذب بسیار بالا هستند و عارضه گوارشی ایجاد نمیکنند.
خبرگزاری آریا-کمخونی ، نوعی اختلال خون است که با یک ویژگی مهم شناخته میشود؛ مشکل در تولید یک عنصر ضروری در شکلگیری سلولهای قرمز خون با عنوان هموگلوبین.
به گزارش خبرگزاری آریا ،کمخونی، نوعی اختلال خون است که با یک ویژگی مهم شناخته میشود؛ مشکل در تولید یک عنصر ضروری در شکلگیری سلولهای قرمز خون با عنوان هموگلوبین. علاوه بر این، کمخونی نوعی بیماری است که علتهای مختلفی دارد.
معمولا کمبود آهن، فولیکاسید یا ویتامین B12 میتواند باعث ابتلا به انواع مختلفی از بیماریها شود که به کاهش تعداد هموگلوبینها و درنتیجه ضعف در اکسیژنرسانی به سلولهای بدن منجر میشوند. شیوع کمخونی، بهویژه کمخونی فقر آهن در میان زنان بیشتر از مردان است. با این مقدمه، در صفحه «زنان» این هفته به 14سوال رایجی که درباره کمخونی میپرسند، پاسخ دادهایم.
1. آیا گیاهخواران بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به کمخونی قرار دارند؟
اگرچه حذف انواع گوشت از برنامه غذایی میتواند خطر ابتلا به کمخونی را افزایش دهد، اما گیاهخواری دقیقا مترادف با غفلت از سلامت یا آسیب رساندن به آن نیست. اگر افراد گیاهخوار از منابع گیاهی خاصی استفاده کنند که جذب آهن را افزایش میدهند و کنار آن از مصرف منابعی خودداری کنند که به جذب آهن صدمه میزنند، میتوانند از ابتلا به کمخونی جلوگیری کنند.
2. آیا فعالیتهای ورزشی برای کودکان و بزرگسالان مبتلا به کمخونی ممنوع است؟
واقعیت این است که فرد مبتلا به کمخونی معمولا توان لازم برای ورزش ندارد که این حالت خودش بهعنوان یکی از علائم کمخونی شناخته میشود. ممکن است گاهی در برخی موارد، ممنوعیت پزشکی عمومی هم در این زمینه وجود داشته باشد، اما نمیتوان فعالیت ورزشی را مطلقا برای افراد بیمار ممنوع کرد.
این ممنوعیت بهطور کلی به شدت کمخونی و عواملی مثل وضعیت قلب بیمار و شدت فعالیت ورزشی بستگی دارد. خلاصه اینکه این بیماری، مانعی بر سر راه فعالیتهای ورزشی نیست و لزومی ندارد همه مبتلایان به کمخونی فعالیتهای بدنی خود را متوقف کنند.
3. آیا ممکن است افراد در دوران بزرگسالی هم به کمخونی مبتلا شوند؟
بله، خیلیها فکر میکنند که احتمال ابتلا به کمخونی فقط برای کودکان وجود دارد، اما هر فردی در هر سنی ممکن است به کمخونی مبتلا شود. علاوه بر این، مسایلی مثل تغذیه نادرست یا مبتلا بودن زنان به فیبروئید میتواند به کمخونی منجر شود. حتی خطر ابتلا به کمخونی در دوران بارداری، دوران شیردهی و دوران سالمندی نیز افزایش پیدا میکند.
4. آیا همه انواع کمخونی، ژنتیکی هستند؟
نه! این تصور، یکی از رایجترین تصورات اشتباه درباره کمخونی است. با اینکه انواع وراثتی کمخونی مثل آنمی داسیشکل و تالاسمی وجود دارد، اما علت ابتلا به این بیماری همیشه وراثت نیست. در واقع، بسیاری از کمخونیها ژنتیکی نیستند، بلکه اکتسابیاند. بعضی از موارد ابتلا به کمخونی بهعلت کمبود آهن، کمبود ویتامین B12 و التهاب است.
5. آیا درمان نکردن کمخونی باعث ابتلا به سرطان خون میشود؟
نه! در درجه اول باید گفت که این بیماری به بیماریهای دیگر ربطی ندارد. اگرچه کمخونی و سرطان خون، هر دو در خون اتفاق میافتند، اما درمان نشدن کمخونی هرگز باعث ابتلا به سرطان خون نمیشود. البته این احتمال وجود دارد که فرد مبتلا به سرطان خون به کمخونی هم مبتلا شود زیرا مغز استخوان او نمیتواند سلولهای قرمز و سفید خون و پلاکتها را به درستی تولید کند.
6. آیا دیابت، یکی از علتهای ابتلا به کمخونی است؟
واقعیت این است که یکی از انواع کمخونی با بیماریهای مزمنی مثل بیماری دیابت مرتبط است. در این حالت، اگرچه ذخیره آهن در بدن وجود دارد، اما بدن نمیتواند از این ماده به درستی استفاده کند. با این حال نمیتوان دیابت را از عوامل ابتلا به کمخونی دانست.
7. آیا کمخونی همیشه نشانه رژیم غذایی نادرست است؟
نه! این تصور درباره کمخونی نادرست است زیرا عوامل دیگری وجود دارند که میتوانند به این بیماری منجر شوند. کمخونی از نوع سلول داسیشکل، مثال خوبی برای توضیح این عوامل است. در این بیماری وراثتی، بدن نوع متفاوتی از هموگلوبین را تولید میکند که انتقال اکسیژن از طریق خون را دچار اختلال خواهد کرد. با این حال، رژیم غذایی نادرست، هنوز هم یکی از علتهای اصلی ابتلا به کمخونی بین کودکان است. بزرگسالان، به ندرت به علت عوامل تغذیهای دچار کمخونی میشوند و معمولا نشانه التهاب، بیماری کلیوی، عفونت، سرطان یا خونریزی معده در آنهاست.
8. آیا زنان مبتلا به کمخونی هرگز نمیتوانند باردار شوند؟
در بیشتر موارد، دارو و درمان مناسب کنار رژیم غذایی مطلوب و برنامهریزیشده میتواند زنان مبتلا به کمخونی را به وضعیت سالم بازگرداند و بارداری برای آنها منعی ندارد. فقط زنانی که به کمخونی ژنتیکی مبتلا هستند، باید با پزشک در مورد شرایط بارداری مشورت کنند. در کشورهای جهان سوم، بسیاری از زنان به علت تغذیه نامناسب به کمخونی مبتلا هستند، اما آنها هم میتوانند شرایط خودشان را تغییر دهند. فقط کافی است علت ریشهای ابتلا به کمخونی مورد بررسی قرار گیرد و بیمار هم روند درمانی خودش را پیگیری کند. مشورت با پزشک قبل از تصمیمگیری درباره فرزندآوری نیز ضروری است.
9. آیا در صورتی که تعداد هموگلوبینها در خون کم باشد، بیمار به انتقال خون نیاز پیدا میکند؟
بسیاری از هماتولوژیستها از تجویز انتقال خون برای بیمار خودداری میکنند. انتقال خون، آخرین راه چاره برای درمان کمخونی است که معمولا در موارد مزمن یا در مواردی که با از دست دادن حجم زیادی از خون همراه است، توصیه میشود. بسیاری از پزشکان سعی میکنند با تجویز داروهای مناسب و تنظیم رژیم غذایی مطلوب، بیمار را به شرایط سالم بازگردانند یا تعداد هموگلوبینها را افزایش دهند.
10. آیا افرادی که در آبوهوای گرم زندگی میکنند، به ندرت به کمخونی مبتلا میشوند؟
نه! خطر ابتلا به کمخونی برای همه افرادی که در شرایط آبوهوایی گرم یا شرایط آبوهوایی سرد زندگی میکنند، یکسان است. هر چند آبوهوای سرد یا فصل زمستان، تعداد سلولهای قرمز خون را تا حد خیلی کمی کاهش میدهد، اما هرگز نمیتواند تهدیدی جدی برای فرد باشد و او را در معرض خطر ابتلا به کمخونی قرار دهد.
11. آیا خریدن داروها و مداوای خودسرانه کمخونی منعی ندارد؟
به طور کلی، توصیه پزشکان این است که هیچ فردی در هیچ شرایطی دست به چنین اقدامی نزند. کمخونی میتواند علتهای مختلفی داشته باشد که کمبود آهن فقط یکی از آنهاست. در واقع، کمخونی میتواند فقط یکی از علامتهای بیماریهای دیگر باشد، مانند مولتیپل میلوما که با کمخونی شدید همراه میشود. در چنین مواردی، مصرف خودسرانه داروها فقط میتواند باعث بروز عوارض بیشتر و تشدید وضعیت بیمار شود. دارو، همیشه باید پس از تشخیص مناسب و تجویز پزشک مصرف شود.
12. آیا اگر پدر یا مادر به کمخونی مبتلا نباشند، فرزند آنها نیز نمیتواند اختلال ژنتیکی کمخونی را به ارث برده باشد؟
افرادی که حامل ژنهای کمخونی از نوع سلول داسیشکل یا تالاسمی هستند، هیچ علامتی از این بیماری نشان نمیدهند. این افراد سالم به نظر میرسند، اما ممکن است فرزندشان به اختلال کمخونی مبتلا شود.
تنها راه برای تشخیص اینکه آیا شما یا همسرتان حامل ژن اختلال کمخونی هستید یا نه، آزمایش است. این کار فقط برای تشخیص کمخونیهای ناشی از ناهنجاریهای ژنتیکی مورد استفاده قرار میگیرد.
13. آیا هر فردی ممکن است با تزریق خون آلوده به ویروسهایی مثل ویروس ایدز یا هپاتیت، دچار کمخونی داسیشکل یا تالاسمی شود؟
کمخونی سلول داسیشکل یا تالاسمی، هر 2، بیماریهای ارثی هستند. در واقع، از پدر و مادر به فرزند منتقل میشوند و به هیچ وجه نمیتوان آنها را مسری یا واگیردار دانست. بنابراین، این انواع کمخونی از طریق HIV یا سرماخوردگی قابلانتقال نیستند.
14. رایجترین درمانهای کمخونی چیست؟
با توجه به علایم بالینی بیمار و نتایج حاصل از آزمایش خون انواعی از مکملهای آهن زیر نظر پزشک تجویز میشود. مکملهای آهن موجود در بازار حاوی انواع مختلفی از ملحهای آهن (بهعنوان مثال آهن سولفات-آهن گلوکونات و...) هستند که در میزان جذب آهن در بدن و ایجاد عوارض گوارشی احتمالی با یکدیگر تفاوت دارند.
یکی از روشهای نوین دارورسانی استفاده از لیپوزوم است. در این روش مولکول آهن درون ساختار لیپیدی قرار میگیرد تا با مخاط دستگاه گوارش تماس نداشته باشد و در نتیجه عوارض گوارشی مانند تهوع، دلدرد، یبوست و... برای بیمار ایجاد نخواهد کرد. در واقع، لیپوزومهای حاوی آهن تا زمان رسیدن به دیواره روده (محل جذب آهن) تحتتاثیر آنزیمهای گوارشی قرار نمیگیرند، به همین دلیل دارای جذب بسیار بالا هستند و عارضه گوارشی ایجاد نمیکنند.
هفته نامه سلامت - ترجمه ندا احمدلو: کمخونی، نوعی اختلال خون است که با یک ویژگی مهم شناخته میشود؛ مشکل در تولید یک عنصر ضروری در شکلگیری سلولهای قرمز خون با عنوان هموگلوبین. علاوه بر این، کمخونی نوعی بیماری است که علتهای مختلفی دارد.
معمولا کمبود آهن، فولیکاسید یا ویتامین B12 میتواند باعث ابتلا به انواع مختلفی از بیماریها شود که به کاهش تعداد هموگلوبینها و درنتیجه ضعف در اکسیژنرسانی به سلولهای بدن منجر میشوند. شیوع کمخونی، بهویژه کمخونی فقر آهن در میان زنان بیشتر از مردان است. با این مقدمه، در صفحه «زنان» این هفته به 14سوال رایجی که درباره کمخونی میپرسند، پاسخ دادهایم.
1. آیا گیاهخواران بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به کمخونی قرار دارند؟
اگرچه حذف انواع گوشت از برنامه غذایی میتواند خطر ابتلا به کمخونی را افزایش دهد، اما گیاهخواری دقیقا مترادف با غفلت از سلامت یا آسیب رساندن به آن نیست. اگر افراد گیاهخوار از منابع گیاهی خاصی استفاده کنند که جذب آهن را افزایش میدهند و کنار آن از مصرف منابعی خودداری کنند که به جذب آهن صدمه میزنند، میتوانند از ابتلا به کمخونی جلوگیری کنند.
2. آیا فعالیتهای ورزشی برای کودکان و بزرگسالان مبتلا به کمخونی ممنوع است؟
واقعیت این است که فرد مبتلا به کمخونی معمولا توان لازم برای ورزش ندارد که این حالت خودش بهعنوان یکی از علائم کمخونی شناخته میشود. ممکن است گاهی در برخی موارد، ممنوعیت پزشکی عمومی هم در این زمینه وجود داشته باشد، اما نمیتوان فعالیت ورزشی را مطلقا برای افراد بیمار ممنوع کرد.
این ممنوعیت بهطور کلی به شدت کمخونی و عواملی مثل وضعیت قلب بیمار و شدت فعالیت ورزشی بستگی دارد. خلاصه اینکه این بیماری، مانعی بر سر راه فعالیتهای ورزشی نیست و لزومی ندارد همه مبتلایان به کمخونی فعالیتهای بدنی خود را متوقف کنند.
3. آیا ممکن است افراد در دوران بزرگسالی هم به کمخونی مبتلا شوند؟
بله، خیلیها فکر میکنند که احتمال ابتلا به کمخونی فقط برای کودکان وجود دارد، اما هر فردی در هر سنی ممکن است به کمخونی مبتلا شود. علاوه بر این، مسایلی مثل تغذیه نادرست یا مبتلا بودن زنان به فیبروئید میتواند به کمخونی منجر شود. حتی خطر ابتلا به کمخونی در دوران بارداری، دوران شیردهی و دوران سالمندی نیز افزایش پیدا میکند.
4. آیا همه انواع کمخونی، ژنتیکی هستند؟
نه! این تصور، یکی از رایجترین تصورات اشتباه درباره کمخونی است. با اینکه انواع وراثتی کمخونی مثل آنمی داسیشکل و تالاسمی وجود دارد، اما علت ابتلا به این بیماری همیشه وراثت نیست. در واقع، بسیاری از کمخونیها ژنتیکی نیستند، بلکه اکتسابیاند. بعضی از موارد ابتلا به کمخونی بهعلت کمبود آهن، کمبود ویتامین B12 و التهاب است.
5. آیا درمان نکردن کمخونی باعث ابتلا به سرطان خون میشود؟
نه! در درجه اول باید گفت که این بیماری به بیماریهای دیگر ربطی ندارد. اگرچه کمخونی و سرطان خون، هر دو در خون اتفاق میافتند، اما درمان نشدن کمخونی هرگز باعث ابتلا به سرطان خون نمیشود. البته این احتمال وجود دارد که فرد مبتلا به سرطان خون به کمخونی هم مبتلا شود زیرا مغز استخوان او نمیتواند سلولهای قرمز و سفید خون و پلاکتها را به درستی تولید کند.
6. آیا دیابت، یکی از علتهای ابتلا به کمخونی است؟
واقعیت این است که یکی از انواع کمخونی با بیماریهای مزمنی مثل بیماری دیابت مرتبط است. در این حالت، اگرچه ذخیره آهن در بدن وجود دارد، اما بدن نمیتواند از این ماده به درستی استفاده کند. با این حال نمیتوان دیابت را از عوامل ابتلا به کمخونی دانست.
7. آیا کمخونی همیشه نشانه رژیم غذایی نادرست است؟
نه! این تصور درباره کمخونی نادرست است زیرا عوامل دیگری وجود دارند که میتوانند به این بیماری منجر شوند. کمخونی از نوع سلول داسیشکل، مثال خوبی برای توضیح این عوامل است. در این بیماری وراثتی، بدن نوع متفاوتی از هموگلوبین را تولید میکند که انتقال اکسیژن از طریق خون را دچار اختلال خواهد کرد. با این حال، رژیم غذایی نادرست، هنوز هم یکی از علتهای اصلی ابتلا به کمخونی بین کودکان است. بزرگسالان، به ندرت به علت عوامل تغذیهای دچار کمخونی میشوند و معمولا نشانه التهاب، بیماری کلیوی، عفونت، سرطان یا خونریزی معده در آنهاست.
8. آیا زنان مبتلا به کمخونی هرگز نمیتوانند باردار شوند؟
در بیشتر موارد، دارو و درمان مناسب کنار رژیم غذایی مطلوب و برنامهریزیشده میتواند زنان مبتلا به کمخونی را به وضعیت سالم بازگرداند و بارداری برای آنها منعی ندارد. فقط زنانی که به کمخونی ژنتیکی مبتلا هستند، باید با پزشک در مورد شرایط بارداری مشورت کنند. در کشورهای جهان سوم، بسیاری از زنان به علت تغذیه نامناسب به کمخونی مبتلا هستند، اما آنها هم میتوانند شرایط خودشان را تغییر دهند. فقط کافی است علت ریشهای ابتلا به کمخونی مورد بررسی قرار گیرد و بیمار هم روند درمانی خودش را پیگیری کند. مشورت با پزشک قبل از تصمیمگیری درباره فرزندآوری نیز ضروری است.
9. آیا در صورتی که تعداد هموگلوبینها در خون کم باشد، بیمار به انتقال خون نیاز پیدا میکند؟
بسیاری از هماتولوژیستها از تجویز انتقال خون برای بیمار خودداری میکنند. انتقال خون، آخرین راه چاره برای درمان کمخونی است که معمولا در موارد مزمن یا در مواردی که با از دست دادن حجم زیادی از خون همراه است، توصیه میشود. بسیاری از پزشکان سعی میکنند با تجویز داروهای مناسب و تنظیم رژیم غذایی مطلوب، بیمار را به شرایط سالم بازگردانند یا تعداد هموگلوبینها را افزایش دهند.
10. آیا افرادی که در آبوهوای گرم زندگی میکنند، به ندرت به کمخونی مبتلا میشوند؟
نه! خطر ابتلا به کمخونی برای همه افرادی که در شرایط آبوهوایی گرم یا شرایط آبوهوایی سرد زندگی میکنند، یکسان است. هر چند آبوهوای سرد یا فصل زمستان، تعداد سلولهای قرمز خون را تا حد خیلی کمی کاهش میدهد، اما هرگز نمیتواند تهدیدی جدی برای فرد باشد و او را در معرض خطر ابتلا به کمخونی قرار دهد.
11. آیا خریدن داروها و مداوای خودسرانه کمخونی منعی ندارد؟
به طور کلی، توصیه پزشکان این است که هیچ فردی در هیچ شرایطی دست به چنین اقدامی نزند. کمخونی میتواند علتهای مختلفی داشته باشد که کمبود آهن فقط یکی از آنهاست. در واقع، کمخونی میتواند فقط یکی از علامتهای بیماریهای دیگر باشد، مانند مولتیپل میلوما که با کمخونی شدید همراه میشود. در چنین مواردی، مصرف خودسرانه داروها فقط میتواند باعث بروز عوارض بیشتر و تشدید وضعیت بیمار شود. دارو، همیشه باید پس از تشخیص مناسب و تجویز پزشک مصرف شود.
12. آیا اگر پدر یا مادر به کمخونی مبتلا نباشند، فرزند آنها نیز نمیتواند اختلال ژنتیکی کمخونی را به ارث برده باشد؟
افرادی که حامل ژنهای کمخونی از نوع سلول داسیشکل یا تالاسمی هستند، هیچ علامتی از این بیماری نشان نمیدهند. این افراد سالم به نظر میرسند، اما ممکن است فرزندشان به اختلال کمخونی مبتلا شود.
تنها راه برای تشخیص اینکه آیا شما یا همسرتان حامل ژن اختلال کمخونی هستید یا نه، آزمایش است. این کار فقط برای تشخیص کمخونیهای ناشی از ناهنجاریهای ژنتیکی مورد استفاده قرار میگیرد.
13. آیا هر فردی ممکن است با تزریق خون آلوده به ویروسهایی مثل ویروس ایدز یا هپاتیت، دچار کمخونی داسیشکل یا تالاسمی شود؟
کمخونی سلول داسیشکل یا تالاسمی، هر 2، بیماریهای ارثی هستند. در واقع، از پدر و مادر به فرزند منتقل میشوند و به هیچ وجه نمیتوان آنها را مسری یا واگیردار دانست. بنابراین، این انواع کمخونی از طریق HIV یا سرماخوردگی قابلانتقال نیستند.
14. رایجترین درمانهای کمخونی چیست؟
با توجه به علایم بالینی بیمار و نتایج حاصل از آزمایش خون انواعی از مکملهای آهن زیر نظر پزشک تجویز میشود. مکملهای آهن موجود در بازار حاوی انواع مختلفی از ملحهای آهن (بهعنوان مثال آهن سولفات-آهن گلوکونات و...) هستند که در میزان جذب آهن در بدن و ایجاد عوارض گوارشی احتمالی با یکدیگر تفاوت دارند.
یکی از روشهای نوین دارورسانی استفاده از لیپوزوم است. در این روش مولکول آهن درون ساختار لیپیدی قرار میگیرد تا با مخاط دستگاه گوارش تماس نداشته باشد و در نتیجه عوارض گوارشی مانند تهوع، دلدرد، یبوست و... برای بیمار ایجاد نخواهد کرد. در واقع، لیپوزومهای حاوی آهن تا زمان رسیدن به دیواره روده (محل جذب آهن) تحتتاثیر آنزیمهای گوارشی قرار نمیگیرند، به همین دلیل دارای جذب بسیار بالا هستند و عارضه گوارشی ایجاد نمیکنند.
یکی از مشکلات سلامتی شایع امروز در میان گروههای مختلف سنی و نیز جنسیتهای مختلف مشکل کمخونی است. همه کودکان با شروع تغذیه تکمیلی نیاز به دریافت قطره خوراکی آهن دارند تا ۱۵ میلی گرم آهن المنتال روزانه را برای کودک تامین کند. اما در مورد منابع خوراکی باید گفت که آهن در دو منبع حیوانی و گیاهی وجود دارد ولی بهترین آن منابع حیوانی است به خصوص گوشت قرمز.
مشکلی که در کودکان و زنان بیش از دیگران دیده میشود و از کمبود یک ماده مغذی و مورد نیاز بدن یعنی آهن ناشی میشود. فقر آهن در افراد مختلف علائم و عوارضی را ایجاد میکند که با توجه به آنها میتوان به وجود مشکل پی برد و نیز با تغییر رژیم غذایی یا مصرف مکمل زیر نظر پزشک میتوان آن را برطرف کرد.
امروز قصد داریم درباره علائم کمیخونی در کودکان، راههای درمان آن و نیز منابع غذایی حاوی آهن اطلاعاتی را در اختیارتان بگذاریم. به همین دلیل به سراغ نرگس جوزدانی، کارشناس تغذیه میرویم و از او در این باره راهنمایی میخواهیم.علائم کمخونی چیست؟
این کارشناس تغذیه در ابتدا به علائم نشاندهنده فقر آهن اشاره میکند و میگوید: کمبود یک ماده مغذی اساسی در بدن همراه با عوارضی است که از مشاهده آن علائم میتوان به مشکل پی برد. برخی از علائم کم خونی عبارتند از:
خستگی مفرط
چطور کمخونی را درمان کنیم؟
این علائم بسته به شدت کمبود میتواند گسترده شود. او تاکید میکند بهتر است بعد از مشاهده یک یا چند مورد از این علائم با پزشک مشورت کنید تا از فقر آهن کودک خود اطلاع پیدا کنید یا نسبت به سلامتی او مطمئن شوید. برای درمان کمخونی فقر آهن سه راهحل عمده وجود دارد:
1. تغییرات در رژیم غذایی کودک و افزایش دریافت غذاهای غنی از آهنمنابع آهن کدامها هستند؟
همه کودکان با شروع تغذیه تکمیلی نیاز به دریافت قطره خوراکی آهن دارند تا ۱۵ میلی گرم آهن المنتال روزانه را برای کودک تامین کند. اما در مورد منابع خوراکی باید گفت که آهن در دو منبع حیوانی و گیاهی وجود دارد ولی بهترین آن منابع حیوانی است به خصوص گوشت قرمز.
منابع آهن عبارتند از؛
انواع گوشت قرمز، جگر، دل و قلوهمیوههای خشک مثل کشمش، برگه زردآلو، آلو و انجیر
بهتر است ویتامین ث همراه با غذاهای حاوی آهن استفاده کنید، این کار به جذب بهتر آهن کمک میکند. به عبارت بهتر مصرف میوه و انواع سبزیجات حاوی ویتامین ث به همراه منابع آهن مانند گوشت. از طرف دیگر برای تامین آهن بدن بهتر است منابع حیوانی و گیاهی آهن را با هم میل کنید تا جذب آهن منابع گیاهی افزایش یابد. چای همراه غذا میل نکنید و همینطور از مصرف سبوس گندم خام نیز بپرهیزید، چون میتواند مانع جذب آهن شود.