این دسته از خانم ها، باید معاینات دوره ای خود را حتما انجام بدهند و برای مصرف هرگونه دارو یا مکمل، از پزشک یا داروساز خود مشورت بگیرند تا مشکلی برایشان به وجود نیاید. فولیک اسید و آهن، مکمل های بسیار مهمی هستند که خانم ها باید در زمان بارداری از آن زیر نظر پزشک یا داروساز استفاده کنند.
«دکتر الهام هاشمی» داروساز و مشاور مرکز اطلاعات داروها و سموم (DPIC) و «دکتر حمیدرضا اصلانی» داروساز بالینی و مشاور مرکز اطلاعات داروها و سموم (DPIC)، شما را با این دو مکمل آشنا می کنند.
علت استفاده از آهن در دوران بارداری چیست؟
براساس مطالعات و بررسی های انجام گرفته توسط سازمان بهداشت جهانی دردنیا در حدود 41.8 درصد از زنان باردار دچار کم خونی هستند.
پیشگیری از ابتلای مادر به کم خونی در دوران بارداری بسیار اهمیت دارد، چون در صورت عدم تامین آهن مورد نیاز مادر، احتمال بروز مشکلاتی از جمله تولد نوزاد با وزن کم، زایمان زودرس و کم خونی مادر افزایش می یابد.
در طول مدت دوران بارداری حدود 30 تا 50 درصد حجم خون مادر افزایش پیدا می کند. در نقطه مقابل، افزایش گلبول های قرمز، در دوران بارداری در صورت عدم مصرف مکمل آهن 15 تا 20 درصد خواهد بود، در نتیجه غلظت خون مادر در دوران بارداری کاهش می یابد.
آهن را چگونه باید مصرف کرد؟
میزان نیاز روزانه آهن در دو جنس (زن و مرد) و در مراحل مختلف زندگی متفاوت است. به عنوان مثال، میزان نیاز روزانه، در خانم های یائسه هشت میلی گرم و خانم های غیریائسه 18 میلی گرم است.
آیا می توان نیاز به آهن را از طریق غذا تامین کرد؟
آهن موجود در مواد غذایی به دو نوع «هِم» (heme) و «غیر هِم» (non heme) تقسیم می شود. درواقع، آهن موجود در غذاهای حیوانی که دارای هموگلوبین است، از نوع آهن «هم» هستند که از آن جمله می توان به آهن موجود در گوشت قرمز، پرندگان و ماهی اشاره کرد.
آهن موجود در غذاهای گیاهی که فاقد هموگلوبین هستند، از نوع آهن «غیرهم» محسوب می شوند که از لحاظ بیولوژیک ارزش بسیار پایینی دارند.
جذب آهن «هم» در حدود 15 تا 30 درصد است و دیگر مواد غذایی مصرفی (مانند لبنیات و چای) در جذب آهن نوع «هم» تاثیری ندارند. در عوض، جذب آهن «غیرهم» بسیار کمتر و در حدود 2 تا 20 درصد است و تحت تاثیر مصرف مواد غذایی از جمله لبنیات، چای، فیبر و... میزان جذب آهن کاهش پیدا می کند.
آهن مورد نیاز در دوران بارداری
چه زمانی باید دوز بالا برود!
به زمان مصرف توجه کنید
با توجه به اینکه مصرف همزمان غذا و مکمل آهن، جذب آهن را به میزان 40 درصد کاهش می دهد، بهترین زمان مصرف مکمل آهن طی روز و با معده خالی و همراه یک لیوان آب یا آب میوه محسوب می شود.
درباره عوارض آهن چه می دانید؟
آهن مانند هر دارو یا مکمل دیگری عوارض مخصوص به خودش را دارد. برای مثال، 10 درصد عوارض گوارشی، شامل یبوست، تیرگی مدفوع، تهوع، دردهای شکمی، استفراغ و... می شود. یک تا 10 درصد عوارض گوارشی ناشی از مصرف آهن، اسهال، سوزش سر دل، تغییر رنگ ادرار و... است.
املاح مختلف آهن، از لحاظ میزان اثربخشی، میزان جذب و بروز عوارض تقریبا مشابه یکدیگرند. در حال حاضر یکی از اقداماتی که در راستای کاهش عوارض جانبی گوارشی آهن صورت گرفته، تهیه و فرموله کردن ترکیبات آهن به صورت روکش دار (Entric Coating Formolation) است.
این تغییر در فرموله کردن، باعث کاهش عوارض گوارشی شده، اما این مسئله، جذب آهن در روده را دچار اختلال می کند و باعث می شود که جذب، به درستی صورت نگیرد و نهایتا جذب آن در حدود 30 درصد در این فرمولاسیون ها نسبت به ترکیبات با فرمولاسیون معمولی کاهش یافته است.
عوارض گوارشی آهن با گذشت زمان کمتر می شود، اما در صورت عدم تحمل عوارض گوارشی در ابتدای مصرف، بهتر است زمان استفاده آن را به شب و هنگام خواب موکول کرد (البته باید از دو ساعت قبل، فرد غذایی نخورده باشد).
یکی دیگر از راه هایی که برای این مسئله وجوددارد، این است که مکمل آهن با شکم پر مصرف شود. انجام این کار باید تا زمانی که ایجاد تحمل گوارشی، به وجود بیاید، ادامه داشته باشد، بعد از آن می توان با شکم خالی نیز از آهن استفاده کرد.
تداخلات مکمل های حاوی آهن با داروها
روی (Zn)، کلسیم و دیگر املاحی که در اصلاح دوظرفیتی هستند، باعث کاهش ذب آهن می شوند. برای رفع این مشکل باید حداقل دو ساعت فاصله، بین مصرف دو مکمل ایجاد کرد.
داروهای کاهنده ترشح اسید معده (امپرازول Oemperazole و...) نیز در جذب آهن اختلال ایجاد می کنند. آن دسته از افرادی که از داروی لووتیروکسین (levothyroxine) استفاده می کنند باید توجه داشته باشند که مصرف همزمان آهن با این دارو، ممکن است باعث بروز کم کاری تیرویید شود.
برای رفع این مشکل، باید حداقل چهار ساعت بین مصرف دارو و آهن فاصله ایجاد کرد. ضمن اینکه عملکرد غده تیرویید باید مورد بررسی قرار بگیرد. همچنین استفاده از داروها یا مکمل هایی که دارای ترکیبات آلومینیوم، کلسیم و منیزیم هستند نیز باعث 30 تا 40 درصد، اختلال در کاهش عملکرد آهن می شوند.
چرا اسیدفولیک مصرف کنیم؟
یکی از شایع ترین نقایص جنینی نقص لوله عصبی (NTDs) در جنین است. طوری که آمارها نشان می دهند سالانه در آمریکا از هر 1000 تولد زنده یک کودک با نقص لوله عصبی متولد می شود. علاه بر این نقص لوله عصبی می تواند مجر به مشکلات دیگر از جمله سقط جنین شود.
توجه به زمان مصرف فولیک اسید
نقص لوله عصبی در ماه اول بارداری اتفاق می افتد. یعنی زمانی که بسیاری از زنان، از بارداری خود اطلاع ندارند. به همین دلیل توصیه می شود تمامی خانم هایی که در سن باروری قرار دارند و احتمال بارداری برای آن ها وجود دارد به صورت مرتب و روزانه از فولیک اسید استفاده کنند.
تامین فولیک اسید از غذا
شاید خیلی از افراد تصور کنند که می توان فولیک اسید را از غذا تامین کرد. در حالی که این باور ناردست محسوب می شود. چون میزان فولیک اسید موجود در غذا کم است و پخت و پز می تواند باعث از بین بردن فولیک اسید شود.
از طرفی فیبر موجود در غذا مانعی برای جذب فولیک اسید محسوب می شود. بنابراین استفاده از فولیک اسید به صورت مکمل در دوران بارداری ضروری است.
چه قدر به فولیک اسید نیاز دارید؟
میزان نیاز به فولیک اسید در موارد معمول 0.4 تا 0.87 میلی گرم به صورت روزانه است. بیشتر مولتی ویتامین های دورانب ارداری می توانند این میزان فولیک اسید را تامین کنند. التبه فولیک اسید به صورت محصول جداگانه نیز وجود دارد و می تواند مورد استفاده قرار بگیرد.
چه موقع فولیک اسید با دوز بالا مصرف کنید؟
خواب در زندگی نقش ویژه ای دارد و باعث تامین انرژی افراد می گردد. برخی از افراد که کم خوابی های مکرر را تجربه می کنند در ریسک خطر سلامتی قرار می گیرند. ما مدت زیادی از زندگیمان را در خواب به سر می بریم. اما هنوز آنچه درباره خواب می دانیم بسیار محدود است. می دانیم که کمبود خواب می تواند باعث مرگ شود،
می دانیم که افراد زیادی مشکلات مربوط به خواب دارند و کمبود خواب می تواند باعث افسردگی، مشکلاتی برای حافظه و خیلی چیزهای دیگر شود.در اینفوگراف امروز به شما نشان خواهیم که چگونه نظارت بر خواب می تواند به تنظیم الگوی آن و سلامت کلی بدن کمک کند.
یکی از راه هایی که می توانید روی خواب نظارت داشته باشید قرار دادن ساعتی معین برای آن است. هرروز در ساعتی مشخص به رخت خواب بروید، به مرور زمان متوجه می شوید چقدر سریع به خواب می روید و چقدر در خواب می مانید.
می توانید اطلاعاتی که بدست می آورید را به پزشک خود نشان دهید تا در درمان مشکل خوابتان کمک کند. بسیاری برای بهبود سطح سلامتی خود، درست خوابیدن را در نظر نمی گیرند در صورتی که همانند برنامه غذایی و ورزش تاثیر بسیار بالایی دارد.
سایت دکتر کرمانی
خبرگزاری آریا-وقتی ورزش می کنید، اگر به طور مداوم احساس می کنید که یک طرف بدن تان نسبت به طرف دیگر، تمرین بیشتری دریافت می کند، زمان آن است که برنامه ی تمرین خود را تنظیم نمایید.
به گزارش خبرگزاری آریا، دلایل شما برای ورزش کردن ممکن است شامل سلامتی و ظاهر بدنی تان باشد. وقتی ورزش می کنید، اگر به طور مداوم احساس می کنید که یک طرف بدن تان نسبت به طرف دیگر، تمرین بیشتری دریافت می کند، زمان آن است که برنامه ی تمرین خود را تنظیم نمایید.
این عدم تقارن ممکن است به دلیل قوی تر بودن یک طرف بدنتان نسبت به طرف دیگر؛ استفاده از دستگاه های بدنسازی؛ یا تمرکز بر تمرین های فشاری و عدم تعادل تمرینات شما با تمرینات کششی باشد.
چرا وقتی ورزش می کنیم، احساس می کنیم یک طرف بدن بیشتر کار کرده است؟
برتری جانبی یک طرف بدن
وقتی در فعالیت های روزانه شرکت می کنید، احتمالاً از یک طرف بدنتان، بیشتر از طرف دیگر استفاده می کنید. شاید متوجه نشوید که همیشه درها را با دست راست خود باز می کنید یا با پای چپ بر روی جدول های خیابان قدم می گذارید. این عادت ها در طول سال ها، به دلایلی مثل آسودگی یا اجتناب از درد، گسترش پیدا کرده اند.
به عنوان مثال، اگر همیشه وسایل خود را با دست راست حمل می کنید، دستتان، تمرین قدرتی بیشتری دریافت می کند. اگر زانوی راستتان درد دارد، ممکن است از پای راستتان برای بالا رفتن از پله استفاده نکنید.
این الگوهای به ظاهر بی ضرر، می توانند موجب غالب شدن قدرت یک طرف از بدن گردند. همین موضوع به برنامه ی ورزشی شما نیز بر می گردد، که ممکن است به استفاده از سمت قوی تر بدن خود، نسبت به طرف دیگر، ادامه دهید.
وزنه های آزاد
یک راه برای غلبه بر تمرین یک طرف بدن استفاده از وزنه های آزاد به جای دستگاه های بدنسازی است. هنگامی که از دستگاه های بدنسازی استفاده می کنید، بخش قوی تر شما می تواند به تحمل قسمت اعظم وزنه ادامه دهد. هنگام تمرین با وزنه های آزاد، به ویژه زمانی که از دمبل استفاده می کنید، هر طرف از بدنتان مجبور است وزن یکسانی را تحمل کند.
به عنوان مثال، هنگامی که با یک دستگاه بدنسازی، حرکت جلو بازو را انجام می دهید، بازوی راستتان می تواند قسمت اعظم وزنه را بکشد. اگر همان حرکت جلو بازو را با استفاده از یک دمبل 7 کیلوگرمی در هر دست انجام دهید، هر دو بازو، وزن برابری را بلند می کنند.
دستگاه های بدنسازی
اگر قادر به استفاده از وزنه های آزاد نیستید، باید تلاش آگاهانه ای برای استفاده ی برابر از هر دو طرف بدن خود انجام دهید. تا زمانی که بدنتان قدرت یکسانی را به سمت راست و چپ بدنتان می رساند، هنگام انجام ورزش ها بر استفاده از طرف ضعیف تر خود تمرکز کنید.
همچنین می توانید استفاده از دستگاه بدنسازی را انتخاب کنید، اما در آنِ واحد، تنها از یک دست یا یک پا برای حرکت استفاده نمایید. برای تطبیق طرف ضعیف تر، مقدار وزنه را کاهش دهید و از همان مقدار وزنه و همان تعداد تکرار، برای طرف قوی تر استفاده نمایید.
فشار-کشش (Push-Pull)
اگر احساس می کنید طرف جلوی بدنتان، بیشتر از طرف پشتی کار می کند، ممکن است لازم باشد ورزش هایی را که در برنامه ی تمرینی خود گنجانده اید، تنظیم نمایید.
تمرینات فشاری شامل پرس بالای سر، پرس سینه، و کشش بازو است. تمرینات کششی شامل کشش رو به پایین عضلات پشت (back pulldowns)، جلو بازو، و حرکت پارویی نشسته است.
شما می توانید تمرینات مورد علاقه ی خود، مثل شنا، پرس شانه و دیپ سه سر بازو را که جزء تمرینات فشاری هستند، به تمرینات خود اضافه کنید، و تمرینات کششی را، که موجب می شوند احساس افزایش خستگی در ماهیچه های جلویی بدنتان داشته باشید، نادیده بگیرید.
نوزادان تا 60 درصد انرژی خود را میتوانند از چربی بگیرند، چون در این سنین سلولهای مغزی در حال رشد هستند و غلاف تمام رشتههای عصبی نیاز به چربی دارد.
در یک تغذیه مناسب و متعادل، میتوانیم 30 درصد از کل نیاز انرژی خود را از چربیها دریافت کنیم. تنها استثنایی که وجود دارد این اسـت که نوزادان حتی تا 60 درصد انرژی خود را میتوانند از چربی بگیرند، چون در این سنین سلولهای مغزی در حال رشد هستند و غلاف تمام رشتههای عصبی نیاز به چربی دارد. شیر مادر چربی مورد نیاز نوزاد را تا شش ماهگی به طور کامل تامین میکند.
توصیههای مهم در تغذیه نوزاد استفاده از شیر مادر از بدو تولد و تغذیه انحصاری او تا شش ماهگی اسـت، یعنی تا شش ماه کودک به هیچ غذای دیگری احتیاج ندارد حتی آب احتیاج ندارد و کلیه نیاز خود را میتواند از شیر مادر بهدست آورد، البته نوع چربیهای موجود در شیر مادر به نوع تغذیه مادر بستگی دارد و اگر مادر در نوع چربی که مصرف میکند نکات لازم را رعایت کند و کمتر از چربیهای اشباع شده استفاده کند و روغنهای جامد را کنار بگذارد فرمول شیر او متناسبتر میشود.
یادآوری میکنم که به دلیل کمبود ویتامین D و A در کشور تجویز قطره ویتامین A و D به نوزادان از 15 روزگی بدو تولد تا دو سالگی الزامی اسـت. کودک بعد از شش ماهگی غذای کمکی دریافت میکنند چون شیر، نه به تنهایی برای تغذیه و کافی نیست ولی باز توصیه مهم این اسـت که تا یک سالگی در هر وعده غذایی اول مادر به او شیر بدهد و بعد غذای کمکی، چون غذای کمکی هر چه باشد نمیتواند بهتر از شیر مادر باشد.
کودک بعد از یک سالگی بیشتر غذا میخورد و تا پایان دو سالگی هم از شیر مادر تغذیه میشود ولی نگاه به غذای کودکی که به شدت در حال رشد اسـت اهمیت ویژه دارد. میدانیم که علاوه بر رشد سریع، جنبوجوش بچهها و تحرک زیادی که دارند نیاز آنها را به مواد دارای انرژی زیادتر میکند، برای همین اگر کودک وزن مناسب قد خود را ندارد نباید هیچگونه محدودیتی در مورد مصرف غذا و چربی داشته باشد کارت پایش رشد ابزار مناسبی اسـت که پزشک و مادر کودک را به آسانی از چگونگی تغذیه کودک آگاه میکند. دوران کودکی دوران بسیار مهمی اسـت و 60 درصد رشد مغزی کودک تا 6 سالگی صورت میگیرد.
روش تغذیه کودک و نوع غذاهایی که برای او انتخاب میکنیم نیز از اهمیت ویژه برخوردار اسـت چون ذائقه او در همین دوران شکل میگیرد. اگر کودک بر اساس کارت پایش رشد چاق اسـت باید بدانیم که بازیهای کودکانه او را به جای نشستن پای تلویزیون و کارتون دیدن به بازیهایی پرتحرک تغییر دهیم. تنوع و تعادل را در تغذیه کودکان خود فراموش نکنیم. سعی کنیم ذائقه او از ابتدا با انواع سبزیها، سیفیها و میوهها آشنا شود. مصرف سبزی و میوه تازه ریز مغذیهای مهمی را به بدن کودک میرساند و سیستم ایمنی او را تقویت میکند.
بار ها مشاهده شده اســت که متقاضیانی که برای تحصیل در دانشگاه های خارج از کشور اپلای می کنند، حتی به اصول روش تحقیق و رفرنس دهی نیز آشنا نیستند چه برسد به اصول مقاله نویسی کوتاه و بلند آکادمیک.
این ضعف در میان دانشجویان ایرانی بیش تر از ملیت های دیگر در دانشگاه های خارج از کشور به چشم می خورد و مهم ترین دلیل آن را نیز باید عدم آشنایی آن ها با اصول تحقیق کمی و کیفی و هم چنین مقاله نویسی به زبان انگلیسی در راستای استانداردهای بین المللی دانست.
کلیات مقاله نویسی حرفه ای برای دانشجویان ارشد و دکترا.
آن چه مهم اســت . . .
آیا می بایست مقاله نویسی حرفه ای را پیش از اخذ پذیرش تحصیلی فرا گرفت یا به عنوان کورسی در دانشگاه مقصد دنبال کرد؟
این سوال خوبیست. توصیه می شود که دانشجویان ایرانی متقاضی تحصیل در دانشگاه های آن سوی آب ها،پیش از عزیمت به دانشگاه و اخذ بورسیه و پذیرش، اصول و مبانی تحقیق و مقاله نویسی حرفه ای را در کشور خود فرا گرفته و مدتی را به مقاله نویسی برای کنفرانس ها و ژورنال های معمولی انگلیسی زبان سپری کنند. این کار سبب می شود که :
۱-پیش از اخذ پذیرش تحصیلی، فهرستی از مقالات آکادمیک متوسط را به روزمه خود اضافه کنید.
۲-شانس پذیرش با بورس تحصیلی شما افزایش می یابد.
۳-با شرکت در کنفرانس های معتبر علمی و ارائه مقالات خود،با شخصیت های علمی و دانشگاهی متعدد آشنا می شود.
۴-با هزینه کم، مبانی مقاله نویسی حرفه ای و ویراستاری و رفرنس دهی مقالات را در کشور خود فرا گرفته و برای نوشتن مقالات حرفه ای کوتاه و بلند در دانشگاه مقصد،از آمادگی خوبی برخوردار خواهید بود.
۵-تمرین نوشتن مقاله اکادمیک، طرز دید و نحوه استدلال منطقی شما را که در آزمون GRE همواره مورد بحث اســت، تغییر و ارتقا خواهد داد و این یک برگ برنده برای دانشجوی موفق در دانشگاه های خارج از کشور به شمار می رود.
اهمیت مقاله علمی برای متقاضیان تحصیل در خارج از کشور
افرادی که خواهان تحصیل در خارج از کشور هستند،می بایست بر اساس رشته ای که اپلای می کنند، رزومه قوی و رقابتی در فرآیند پذیرش ارائه کنند. این رزومه می بایست توان مندی علمی و تجربی شما را برای دانشگاه مقصد معرفی کرده و صلاحیت علمی شما برای تحصیل احراز شود. یکی از روش های احراز صلاحیت متقاضیان تحصیل در دانشگاه ها، بررسی کار های تحقیقاتی و علمی مرتبط و غیر مرتبط رسمی آنان به شمار می رود.
بنابراین داشتن مقاله علامی برای متقاضیان تحصیل در آن سوی آب ها، اگر چه نه شرط لازم هست و نه شرط کافی، اما فرصت آفرین اســت. به این فرصت آفرینی توجه کنید و تلاش کنید حداقل ۶ ماه پیش از اپلای، ۱-۲ مقاله علمی خوب را در نشریات کنفرانسی یا نیمه معتبر داخلی و بین المللی منتشر کنید.
به این موضوع هم باید توجه کنید که برخی از دانشگاه ها برای اعطای پذیرش با بورس تحصیلی در بخش Research Assistantship به متقاضیان تحصیل، از applicant در خواست می کنند تا نمونه نوشتار خود را ضمیمه پرونده تحصیلی بکند. این نمونه بایدتا حدودی منعکس کننده توانایی شما در تحلیل مسائل علمی با رویکرد آکادمیک و با استفاده از نگارش صحیح و حرفه ای باشد.
پس، به نظر میرسد متقاضیانی که دارای یک یا چند مقاله آکادمیک به زبان انگلیسی هستند و این مقالات در ژورنالهای معتبر ایندکس شده در بانکهای اطلاعاتی بزرگی مانند ISI ثبت و منتشر شده باشد، شانس بیش تری برای اخذ پذیرش تحصیلی از دانشگاههای ممتاز و هم چنین اخذ بورس تحصیلی خواهند داشت.
یعنی زمانی که شما مقاله ای منتشر کردید که بارها cite شده و در مقالات دیگر نیز از آن استفاده کرده اند، این سبب خواهد شد تا به عنوان فردی با رفرنس علمیو ارجاعات مکرر شناخته شوید که قطعا شانش شما را برای پذیرش و حتی اعطای بورسیه تحصیلی افزایش میدهد.
پس میبینید ک نوشتن مقاله علمیدر نشریات معتبر که مخاطب زیادی دارد، بسیار با اهمیت اســت. نوشتن مقاله بر اساس معیارهای موسسه اطلاعات علمی، یکی از شیوههای روتین مقاله نویسی در ایران و اکثر نقاط جهان محسوب میشود.
به هر حال فهرست ژورنالهای ایندکس شده در این بانک اطلاعاتی علمی معروف را میتوان در نشانی اینترنتی http://scientific.thomson.com مشاهده کرد.
این مؤسسه بخشی از شرکت تامسون رویترز اســت. مؤسسه ISI خدمات مربوط به پایگاههای دادهٔ فهرست کتابها و مقالات را ارائه میدهد. بهطور اختصاصی این خدمات نمایهسازی نقلقولها و تحلیل آنها اســت که توسط خود گارفیلد پایهگذاری شده اســت. این خدمات شامل نگهداری دادههای نقلقولهای مقالات هزاران نشریهٔ دانشگاهی اســت. این خدمات از طریق سرویس پایگاه دادهٔ ISI’s Web of Knowledge در دسترس اســت.
این پایگاه داده به پژوهشگران این امکان را میدهد که بدانند کدام مقالهها بیشتر مورد ارجاع قرار گرفته و چه مقالاتی از این مقاله مطلبی را نقلقول کردهاند. مقالاتی که در جورنالهای ایندکس شده در بانک اطلاعاتی ISI قرار میگیرد، بیش از مقالات سایر جورنالهای علمی یا غیر علمی مورد استناد محققان در حوزههای مختلف واقع می شوند و این موضوع، اعتبار مقالات و یافته های پژوهشی منتشر شده در چنین جورنال هایی را افزایش می دهد.
نوشتن مقاله برای جورنالهای موجود در این بانک اطلاعاتی، کار پیچیده ای نیست اما نیازمند تمرین و ممارست و مطالعه مداوم می باشد. مثلا اگر قصد دارید مقاله در زمینه کامپیوتر یا روانشناسی در یکی از مجلات آی اس آی منتشر کنید، باید حداقل مقالات یک سال اخیر چندین ژورنال مختلف در این دو عرصه را دانلود و به خوبی مطالعه کنید تا عناوین روز، شیوه پرداخت به موضوع، شیوه رفرنس دهی ، شیوه های استفاده از مرور منابع، شیوه های متدولوژی تحقیق و اصول خلاصه نویسی و جمع بندی را به خوبی یاد بگیرید.
در پاسخ به این که «چگونه بفهمیم خواسته کودک مان منطقی اسـت یا غیر منطقی؟»، باید گفت که خواسته های منطقی همان نیازهای طبیعی کودک هستند مانند نیاز به آب، غذا، بازی، محبت، توجه، نوازش و ... که باید به موقع، بجا و به اندازه برآورده شوند و اگر از چارچوب اصلی خارج شوند، ارضای بیشتری را طلب می کنند یا اگر بخواهند در زمان و مکانی غیر از زمان و مکان خودشان برآورده شوند، یک خواسته غیر منطقی اسـت که قطعا باید در مقابل آن ها مقاومت کرد.
شباهت چراغ راهنمایی و رانندگی و درخواستهای کودکان
شاید در این جا، چراغ های راهنمایی و رانندگی مثال خوبی باشد یعنی وقتی خواسته کودک منطقی باشد، به آن عمل می کنیم یعنی چراغ سبز اسـت اما وقتی خواسته اش غیر منطقی اسـت، به هیچ عنوان تسلیم نمی شویم یعنی چراغ قرمز اسـت. در این بین باید مثل پلیس عمل کنیم که قاطعانه حکم را اجرا می کند و به عکس العمل های ما توجهی نمی کند، ما هم به عکس العمل های کودک مثل گریه کردن، توهین کردن و ... اعتنا نمی کنیم و تسلیم نمی شویم. واضح اسـت که در این مواقع حق نداریم او را دعوا کنیم، توهین کنیم و ...
3. مثال مصداقی
این موضوع را با چند مثال، مصداقی تر توضیح می دهیم.
مثال یک: کودک دوست دارد با او بازی کنید (نیاز منطقی و چراغ سبز)، اما این نیاز تا زمانی منطقی محسوب می شود که در یک فاصله زمانی معین مثلا نیم ساعت، یک ساعت و ... (متناسب با توان، انرژی روانی و جسمی شما که همان سطح پذیرش اسـت) انجام شود اما اگر خواسته او برای ادامه بازی خارج از توان شما یا به عبارتی خارج از سطح پذیرش شما باشد، یک خواسته غیر منطقی بوده، پس باید محترمانه ولی قاطعانه به او بگویید: «می دانم دوست داری بازی کنیم ولی من خسته شده ام و نمی توانم ادامه دهم» و در مقابل اصرار، گریه یا نق نق کردن او مقاومت کنید و بگویید: «نه نمی توانم» اما توهین، سرزنش تحقیر، تنبیه و ... هیچ جایگاه تربیتی نخواهد داشت.
چند توصیه روان شناسانه
بهترین و کارآمدترین رفتار، تسلیم نشدن در مقابل خواسته های غیر منطقی کودک اسـت. پس هر وقت می خواهد با جیغ، گریه و سر و صدا به خواسته هایش برسد، به هیچ عنوان توجه نکنید، عصبانی نشوید، داد نزنید، صحبت نکنید، تسلیم او هم نشوید، فقط و فقط بی تفاوت باشید، انگار او را می بینید و حرف هایش را نمی شنوید. البته این کار ساده ای نیست و نیازمند صبر و حوصله و تمرین اسـت به خصوص اگر در یک جمع قرار داشته باشید.
همچنین هرگاه تقاضایش را به آرامی بیان کرد، به او توجه کنید ولی اگر خواسته اش غیر منطقی اسـت، باز هم تسلیم نشوید و به جای هرگونه صحبت اضافی، نصیحت یا سر و صدا فقط و فقط بگویید: «نه، نمی شود.» اگر هم کودک با شما لجبازی می کند، سعی کنید با زبانی ساده و خیلی مختصر برایش توضیح دهید ولی از سخنرانی های طولانی، تاکید زیاد، اصرار کردن زیاد، نصیحت، تذکر و ... جدا بپرهیزید چون برای او نرم افزاری که بتواند این سی دی های شما را بخواند، هنوز نصب نشده اسـت(!) یعنی هنوز به آن مرحله شناختی نرسیده اسـت که مفهوم صحبت های شما را بفهمد.
دو دوران بلوغ و نوجوانی تغذیه فرزندان بسیار مهم است چون آن ها در سن رشد ناگهانی قرار دارند و باید از نظر تغذیه تامین باشند. نوجوانان در این زمان بیشتر مستقل میشوند و تصمیمات زیادی در مورد غذایی که میخورند میگیرند.تعداد زیادی از نوجوانانی که جهش رشد را تجربه میکنند اشتهایشان زیاد و نیازمند دریافت غذاهای سالم برای تامین نیازهای رشدشان میشوند.
نوجوانان نسبت به کودکان بیشتر تمایل دارند که غذای بیشتری را خارج از منزل دریافت کنند و در انتخابهایشان بیشتر تحت تاثیر هم سن و سالان خودشان هستند.این افراد ممکن است بیش از اندازه از یک نوع غذای ناسالم مانند: نوشابه ها، فست فودها یا غذاهای فرآیند شده استفاده کنند.
نیازهای تغذیهای نوجوانان به طور عمده تحت تاثیر جهش رشد است که در بلوغ اتفاق میافتد. جهش رشد دختران در سنین بین 11 تا 15 سال و در پسران بین سنین 13 تا 16 سال اتفاق میافتد.نیازهای تغذیهای نوجوانان از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت است و دریافت غذای آنها نیز از روزی به روز دیگر متفاوت است.
بنابراین افرادی که در یک روز غذای کافی مصرف نمیکنند و یا بیشتر از نیازشان غذا میخورند، ممکن است در روز دیگر جبران کنند.در این دوره از زندگی خطر کمبود چندین ماده مغذی مخصوصا آهن و کلسیم بیشتر از سایر املاح معدنی و ویتامین ها است.
انرژی مورد نیاز نوجوانان
انرژی مورد نیاز نوجوانان در سنین 13 تا 18 سالگی بسیار متفاوت بوده و بسته به سن، جنس و سطح فعالیت بدنی تغییر میکند.دختران در سن 13 سالگی به 1600 تا 2200 کیلو کالری انرژی و در سن 18 سالگی به1800 تا 2400 کیلوکالری انرژی نیاز دارند.پسران نیز در سن 13 سالگی به 2000 تا 2600 کیلوکالری انرژی و در سن 18 سالگی به2400 تا 3200 کیلو کالری انرژی نیاز دارند.
انرژی مازاد مورد نیاز میتواند از لبنیات اضافی، سبزیها، میوه ها، غلات سبوسدار، حبوبات، مرغ، ماهی و چربیهای سالم تامین شود.البته ذکر این نکته ضروری است که کودکانی که با اضافه وزن وارد سنین نوجوانی میشوند، ممکن است به انرژی اضافی نیاز نداشته باشند.
کربوهیدراتهای مورد نیاز نوجوانان
65 درصد-45 درصد انرژی روزانه باید از کربوهیدراتها تامین شود، به طوری که بیشتر از 10 درصد انرژی از قند و شکر و کربوهیدرات ساده تامین نشود.غذاهای غنی از کربوهیدرات مانند میوهها، غلات کامل و حبوبات منبع اصلی فیبر غذایی نیز محسوب میشوند.
پروتئین مورد نیاز نوجوانان
30-10 درصد انرژی روزانه باید از پروتئینها تامین شود. نیاز نوجوانان به پروتئین تحت تاثیر مقدار پروتئین مورد نیاز برای حفظ توده عضلانی موجود و هم چنین افزایش توده عضلانی در طی بلوغ قرار میگیرد.عدم کفایت پروتئین رژیم غذایی در این دوران میتواند باعث کاهش رشد قدی، تاخیر بلوغ جنسی و کاهش توده عضلانی بدن شود.
چربی مورد نیاز نوجوانان
بدن انسان نیازمند چربی غذایی و اسیدهای چرب ضروری برای رشد و تکامل طبیعی، ساخت هورمونها و تامین انرژی است.توصیه میشود که بیشتر از 30 درصد انرژی از چربی و بیشتر از 10 درصد انرژی از چربیهای اشباع تامین نشود.
علاوه بر کمیت چربیها، کیفیت آنها نیز از اهمیت ویژهای برخورداراست. منابع چربی خوب شامل: ماهی چرب، مغزها، دانهها، انواع روغنها از جمله کلزا کانولا، هسته انگور و زیتون و موارد دیگر میشود.از بین انواع مواد معدنی و ویتامینهای مورد نیاز در دوران بلوغ به اختصار به ذکر چندین مورد میپردازیم.
آهن مورد نیاز نوجوانان
در بین نوجوانان کم خونی فقر آهن یکی از متداولترین بیماریهای مربوط به عدم کفایت رژیم غذایی است.نوجوانان مخصوصا بیشتر مستعد کم خونی فقر آهن هستند که این مورد بیشتر به دلیل افزایش حجم خون و توده عضلانی در طی دوران رشد و تکامل است.نیاز به آهن به دلیل تولید “هموگلوبین” و پروتئین “میوگلوبین” در عضله افزایش مییابد.
عوامل موثر دیگر در افزایش نیاز به آهن شامل: افزایش وزن بدن و شروع قاعدگی در دختران است.بنابراین، یکی از مهمترین ملاحظات غذایی در دوران نوجوانی افزایش دریافت غذاهای غنی از آهن شامل: گوشت لخم (کم چرب)، ماهی و ماکیان و منابع غیر حیوانی آن از جمله: حبوبات، سبزیجات برگ سبز تیره، مغزها و غلات غنی شده با آهن میباشد.
از آنجایی که آهن موجود در منابع حیوانی نسبت به منابع غیر حیوانی جذب بالاتری دارد، بنابراین نوجوانانی که از رژیمهای غذایی گیاهخواری پیروی میکنند در معرض افزایش خطر کمبود آهن هستند.با این حال، ویتامین C (موجود در مرکبات و سبزیها) به افزایش جذب آهن موجود در منابع غیر حیوانی کمک میکند.
کلسیم مورد نیاز نوجوانان
99درصد کلسیم بدن در استخوانها ذخیره میشود و در هنگام جهش رشد، افزایش وزن توده استخوانی به بیشترین سرعت خود میرسد.در حدود 45 درصد توده استخوانی بزرگسالان در زمان نوجوانی شکل میگیرد.اگرچه رشد آن بعد از زمان نوجوانی نیز ادامه مییابد.از آنجایی که کارایی جذب کلسیم در حدود 30درصد است، تامین کلسیم مورد نیاز از طریق رژیم غذایی از اهمیت بسزایی برخوردار است.
دستیابی به بیشترین مقدار توده استخوانی در طی زمان کودکی و نوجوانی میتواند خطر پوکی استخوان در سالهای آتی را کاهش دهد.مصرف چندین سهم از محصولات لبنی مانند: شیر، ماست، و پنیر میتواند مقدار کلسیم توصیه شده را به خوبی تامین کند.
ویتامین D و فسفر مورد نیاز نوجوانان
علاوه بر کلسیم، ویتامین D و فسفر نیز برای ساخت استخوان و سوخت و ساز طبیعی کلسیم لازم است و باید از طریق رژیم غذایی مناسب و نور آفتاب تامین شود.فعالیت بدنی مخصوصا تمرینهای بدنسازی در تحریک ساخت و حفظ استخوان موثر است.کمبود ویتامین D در زمان نوجوانی میتواند از کسب حداکثر توده استخوانی جلوگیری کند و موجب افزایش خطر پوکی استخوان و بیماریهای دیگر در بزرگسالی شود.
با توجه به کمبود همه گیر ویتامین D در جمعیت ایرانی، بررسی وضعیت ویتامین D نوجوانان و تجویز مکمل آن در صورت کمبود توصیه میشود.
روی مورد نیاز نوجوانان
یکی از املاح ضروری برای رشد و تکامل، عملکرد ایمنی، عملکرد عصبی و تولید مثل است.کمبود روی در کشورهای در حال توسعه نسبتا شایع است و میتواند باعث تاخیر رشد نرمال، اختلال تکامل ادراک و تاخیر بلوغ جنسی شود.نوجوانان به واسطه افزایش نیاز برای رشد در معرض خطر کمبود روی هستند.
کمبود این عنصر معدنی تاثیر منفی بر رشد و تکامل میگذارد.منابع غذایی آن شامل گوشت قرمز، غذاهای دریایی، مغزها و حبوبات میشود.