نوجوانبودن حس خوبیه. نوجوانی یعنی شور و هیجان برای انجام کارهای تازه. نوجوانی مثل آببازی توی هوای گرمه یا خوندن یه کتاب که خیلی دوستش داری.
نوجوانی خیلی خوشمزه است؛ گاهی شیرین مثل آبنبات چوبی و کیک شکلاتی، گاهی هم ترش، مثل لواشک سیب و آلو.
پس نوجوان باش و نوجوانی کن. کفش کتانی به پا کن و کولهات را پر کن از کتابهای تازه و خوراکیهای خوشمزه و سوار بر دوچرخه سفر کن و از این روزهای نوجوانی که بو و مزه و حس و حال دیگری دارند، لذت ببر.
پریسا سادات مناجاتی، 14 ساله
خبرنگار افتخاری از کرج
اسمش دوچرخه است، دوچرخهای که با رکابهایش حرف میزند و همه میتوانند سوارش شوند و رکاب بزنند. جالب است نه؟!
صدای این دوچرخه شاید در صدای بوق ماشینها گم شود، اما رنگهای نقشبسته بر بدنهاش آن را در برابر چشمهایمان آشکار میکند!
خیلی هم خوب همدست نور خورشید میشود! میدانی چگونه؟ پنجشنبههایی که خورشید در حال خودنمایی است و گرمایش را گُله به گُله روی سرمان خالی میکند، میرویم یک بطری آب بخریم، اما ناگهان دوچرخه جلو میآید و میگوید: کافی است چشمهایت را باز کنی تا سوارت کنم و تو را از این دنیای خستهکننده بیرون ببرم.
سعی میکنیم قلپی آب بنوشیم. فکر میکنیم بر اثر گرماست که این چیزها را میبینیم. غافل از آنکه این دوچرخه تا مقدار کمی پول به مغازهدار ندهی و آن را نخری، بیخیالت نمیشود!
میرسی خانه و میبینی که یک مجلهی خوشآبورنگ در میان خبرهای تصادف و ساخت و ساز و... خودنمایی میکند.
آنقدر میخوانی که احساس میکنی که پاهایت روی دوچرخه رکاب نمیزنند، بلکه خود دوچرخه دارد تو را به عمق دنیایش میبرد؛ دنیایی که در آن همیشه کسی هست که به حرفهایت گوش کند و تو کلی حرف داری، برای غصههای بزرگ و کوچک نوجوانیات...
آتنا شیدایی، 15 ساله
خبرنگار افتخاری از تهران
قدیمترها این فکر توی سرم میچرخید که یک روز (حالا هرچهقدر هم که دور باشد) باید باغی داشته باشم تا وقتی در آن قدم میزنم از عطر سبزهها و گلها سرمست شوم و چرت کوتاهی زیر درختانش با لالایی پرندهها همراه باشد! بزرگتر که شدم فهمیدم عملیکردن رؤیایی که در سر دارم آنقدرها هم ساده نیست.
اینروزها که در شهرهای خاکستری و آپارتمانهایی کوچک محصور شدهایم، داشتن یک باغ شیشهای کوچک هم نعمت است. آستینهایم را بالا زدم و دست به کار شدم.
چند روز پیش رؤیای کودکیام در قابی کوچک جوانه زد...! با باغ واقعی از زمین تا آسمان فرق دارد و صدای روح نواز پرندهها را نمیتوان در آن جا داد، اما همین که در شهری بدون اکسیژن نفس بکشد، کافی است!
صدای لودرها در باغهای شهر میپیچد و من فکر میکنم شاید روزی پرندگان شهر به باغ شیشهایام کوچ کنند!
عکس و متن: صبا عدالتی مغرور، 13ساله
خبرنگار افتخاری از تهران
اگر لطف و مهربانی درختها نبود و برگهایشان را به پاییز قرض نمیدادند، پاییز توی دستهای سردش چه داشت؟ اگر مهربانیِ کلاه و شالگردن و عشقِ کاپشن نبود، چه میکرد تا به دل شاعرها بنشیند؟
دریا اخلاقی، 16 ساله
خبرنگار افتخاری از تهران
پاییز قشنگ و آذر زیبایم، ممنون که با آمدنت دل آسمان را آب کردی و صورت خاکستری رنگش را با دانههای مرواریدت صیقل دادی!
دانهدانه برف که میبارد، غبار دلتنگیهایم هم زیر همین مرواریدها دفن میشود و من هم به امید رفع دلتنگیهایم لحظهلحظه برای باریدنت روزی هزاربار دست به دعا میشوم!
دانههای کوچک من، ببارید تا دلتنگیهایم زیر این سقف کوچک زیبا نپوسد!
حدیث بابایی، 15 ساله
خبرنگار افتخاری از تهران
عکس: زهرا امیربیک، خبرنگار جوان از شهرری
نوجوانان یا انقدر پرخوری می کنند که چاق و قربه می شوند و یا انقدر بی اشتها می شوند که به طور کلی غذا را کنار می گذارند. بسیاری از نوجوانان در دوره های کوتاهی وزنشان از حد معمول کمتر یا بیشتر می شود. البته، همین که رشد به وضعیت ثابتی رسید، غالب نوجوانان وزنشان را به کمک رژیم مرتب اصلاح می کنند؛ البته گروه کمی چنین نمی کنند.
در بعضی از موارد پرخوری زیاد منجر به چاقی مفرط می شود. در سایر موارد، رژیم طولانی و مفرط ممکن است به نحوی منجر به کم شدن وزن شود که این، زندگی نوجوان را تهدید می کند. این وضعیت که به آن بی اشتهایی عصبی می گویند معمولاً در دوران نوجوانی است و در میان زنان بیشتر معمول است تا مردان.
جوانانی که به چاقی مفرط یا بی اشتهایی مفرط دچارند غالباً نمی توانند از خود هویتی به عنوان فردی جدا و مجزا از دیگران داشته باشند که قادر به تعیین اهداف و به ثمر رساندن آن است.
بی اشتهایی وضعیت به خصوص عجیبی است، زیرا نوجوان تصور نادرستی از بدن خود دارد. بسیاری از زنانی که دچار بی اشتهایی مفرط اند، بسیار لاغرند و ظاهراً جز مشتی پوست و استخوان ندارند، ولی با وجود این نگران اند که مبادا بیش از حد وزن شان زیاد شود.
هنوز دربارۀ این بیماری چیزهای زیادی هست که نمی دانیم، هر چند که این بیماری نسبتاً نادر است، ولی روز به روز بر تعداد آن افزوده می شود، به خصوص در میان جوانان مرفه. عوامل زیست شناسی (احتمالاً اختلال در عملکرد غدۀ هیپوفیز قدامی در پایۀ مغز) ممکن است تاثیراتی داشته باشد، ولی عوامل روانی اهمیت بسیاری دارند.
والدین غالباً از شروع این بیماری متعجب می شوند، زیرا فرزندشان همیشه بهنجار به نظر می رسیده است. بزرگسالانی که دچار این بیماری هستند در دوران کودکی بچه های خیلی خوبی یوده اند – ساکت، مطیع و همیشه وابسته و مشتاق جلب رضایت دیگران بوده اند.
وقتی که به این پدیده به دقت می نگریم چندان چیز روشنی جلوی رویمان نیست. غالب جوانانِ بی اشتها، دست کم به طور ناخودآگاه، احساس می کنند که به آنان این اجازه داده نشده که عهده دار زندگی خود باشند و نتوانسته اند از خود هویتی بیابند.
شاید این واکنشی است که به صورت نیازی وسواس آمیز به کنترل همۀ جوانب زندگی ظاهر می شود، به خصوص کنترل بدن خودشان. در عین حال ممکن است احساس کنند که نمی توانند خود را با تغییرات ناشی از بلوغ جنسی تطبیق دهند.
اجتناب مفرط از غذا خودن که ممکن است باعث قطع قاعدگی شود و جلوی بروز خصوصیات ثانوی جنسی را بگیرد، شاید به طور ناخودآگاه وسیله ای باشد که نوجوان برای اجتناب از بزرگ شدن از آن استفاده می کند.مطالعات مربوط به والدین دختران نوجوانی که مبتلا به بی اشتهایی هستند نشان می دهد
که در دوران کودکیِ دخترشان آن چنان او را کنترل می کردند که نمی توانست احساس هویت و اعتماد به نفس لازم برای گرفتن تصمیمات کسب کند. این گونه والدین فرزندان خود را تشویق می کنند که کمال گرا و بیش از حد به دنبال موفقیت باشند.
بیماری دیگری در ارتباط با غذا خوردن وجود دارد که در میان دختران نوجوان روز به روز شایع تر می شود و به آن جوع می گویند. ای بیماری ترکیبی است از بی اشتهایی و پرخوری.بیمار پرخوری می کند و بعد با فرو کردن انگشت در حلقش غذا را بالا می آورد یا از داروهای ضد یبوست استفاده می کند.
هرچند با این کار سلامتی به خطر می افتد و گاهی هم به شدت به خطر می افتد، بیمار وزن معمول خود را حفظ می کند و به همین دلیل به دشواری می توان پی به بیماری برد.این گونه افراد می ترسند که مبادا نتوانند جلوی این نوع خوردن خود را بگیرند. غالباً خلق و خوی افسرده دارند و بعد از پرخوری احساس بدی نسبت به خود پیدا می کنند.
آشکار است که اضافه وزنی و کم وزنی و نیز گرسنگی شدید غیرطبیعی گاهی اوقات آنچنان مشکلات جسمانی پدید می آورد که نیاز به مراقبت پزشکی حیاتی می شود.البته در طولانی مدت درمان روانی به کمک متخصصان نیز اهمیت دارد. و از آنجا که روابط مختل بین فرزند و والدین
(از جمله مشکلات مربوط به استقلال و بلوغ جنسی) در بیماری های مربوط به خوردن نقش مهمی دارد، برنامه ای که از لحاظ درمانی برای نوجوانان به درستی طرح ریزی شده باشد تقریباً همیشه نیاز به مشارکت فعال والدین دارد.
نوجوانی و جوانی پیامبر در شرایطی سپری شد که پدر، مادر و پدربزرگ ایشان از دنیا رفته بودند. پیامبر در دوران نوجوانی و جوانی نزد ابوطالب بود.
دوران نوجوانی
هنگامی که پیامبر (ص) شش ساله شدند، مادر گرامیشان تصمیم گرفتند که ایشان را برای دیدن اقوام و خویشان و نیز زیارت قبر پدر، به یثرب ببرند. آنها یک ماه در یثرب ماندند. در هنگام بازگشت به مکه، حضرت آمنه (س)بیمار شده و در بین راه درگذشتند.
پس از مرگ مادر، عُبّدالمطلّب، جد ایشان که بزرگ قریش بوده، شکوه پادشاهان و هیبت پیامبران را داشت، سرپرستی رسول خدا (ص) را به عهده گرفت. هنگامی که پیامبر (ص) هشت ساله شدند، عبدالمطلب نیز از دنیا رفت که رسول خدا (ص) از این واقعه بسیار اندوهگین شدند.
پس از آن سرپرستی پیامبر (ص) به ابوطالب
(ع) عموی گرامی ایشان و بزرگ قریش رسید. ابوطالب (ع) نیز پیوسته مراقب و مواظب ایشان
بود. با اینکه ابوطالب (ع) وضع مالی نسبتا خوبی نداشت، خود و همسر گرامی شان فاطمه
بنت اسد (مادر گرامی حضرت علی (ع)) در خدمت و نگهداری ایشان کوشا بودند. حضور پیامبر
اکرم (ص) در خانه عمو عادی نبود. آنجا نیز نشانههای بزرگی ایشان همه جا دیده میشد
و خیر و برکت به خانه ابوطالب (ع) آمده بود.
ملاقات با بحیرا
بازرگانان قریش برای تجارت طبق معمول، هر سال یکبار به سوی شام و یکبار به سوی یمن میرفتند. ابوطالب (ع)، شیخ قریش، نیز گاهی در این سفرهای تجارتی شرکت میکردند. هنگامی که پیامبر (ص) دوازده ساله بودند به همراه عمویشان در یکی از این سفرهای تجارتی شرکت نمودند. کاروان هنوز به مقصد خویش نرسیده بود که در بیرون شهر "بصری" توقف کوتاهی کرد. سالیان درازی بود که راهبی به نام "بُحیرا" که دانشمند مذهب حضرت مسیح (ع) بود و اطلاعات وسیع و دقیقی از آن داشت، در صومعه خود در این سرزمین زندگی میکرد. بُحیرا هنگام عبور این کاروان برخلاف سالیان گذشته از صومعه خود بیرون آمد و آنها را به غذا دعوت کرد. او در تمام مدت پذیرایی از میهمانان، در جستجوی چیزی بود و سر انجام گمشده خود را در محمد نوجوان (ص) یافت.
او با دقت فراوان حرکات و اعمال و سیمای
ایشان را مینگریست و بعد از غذا، هنگامی که همه رفتند، نزد پیامبر (ص) آمد و از ایشان
سوالاتی در مورد حالات و زندگانی آن حضرت به عمل آورد. آنگاه به پشت شانه پیامبر (ص)
نگاه کرد، و در میان دو کتف ایشان به جستجوی یک خال که بعدها مهر نبوت نام گرفت، پرداخت
و آن را بدان شکل که انتظار داشت یافت. سپس به ابوطالب (ع) گفت که این نوجوان در آینده
شأنی عظیم خواهد یافت. |
پیمان جوانمرادان
یکی دیگر از وقایع مهم زنگی پیامبر (ص) قبل از بعثت، شرکت ایشان در پیمانی بنام "پیمان جوانمردان" است. قبیلههای ساکن در مکه با یکدیگر خویشاوند بودند و پیمانهایی در میانشان وجود داشت. به این دلیل و دلایل دیگر، هر قبیله از تعرض قبیله دیگر مصون بود. اما اگر غریبی به شهر میآمد و به او ستمی میرسید، هیچ مدافع و فریادرسی نداشت. از این رو چند تن از جوانان قریش در خانه یکی از بزرگان خود جمع شدند و پیمانی بستند که به موجب آن نگذارند به هیچ غریبی در شهر مکه ستمی برسد و در برابر هر ستم آن قدر بایستند تا حق به حقدار بازگردد و نام این پیمان حلف الفضول قرار داده شد. پیامبر (ص) نیز در این پیمان شرکت کردند.
ازدواج پیامبر
حضرت خدیجه (س) که از بزرگترین ثروتمندان قریش به شمار میرفتند، به تجارت میپرداختند. بدین صورت که افرادی را با اموال خویش به شهرهای دیگر چون یمن میفرستادند و آن مردان به داد و ستد پرداخته و در سود این تجارت با حضرت خدیجه (س) شریک میشدند.
چون حضرت خدیجه (س) از راستگویی و امانتداری و صفات پسندیده رسول خدا (ص) (که زبانزد خاص و عام بود) اطلاع یافتند به ایشان پیشنهاد دادند که برای تجارت به سوی شام رفته و سهمی بیشتر از تاجران دیگر برگیرند. پیامبر (ص) نیز پذیرفتند و به همراه میسره (غلام مخصوص حضرت خدیجه (س)) و مقداری کالای گرانبها عازم شام شدند.
پس از اینکه حضرت خدیجه (س) از این جریانات
مطلع گشتند شخصی را نزد رسول خدا (ص) فرستاده و توسط او پیغام دادند که به علت شرف
و نسب والای پیامبر (ص) در میان قومشان و خصایصی چون امانتداری، راستگویی و نیکخویی،
مایل به ازدواج با ایشان میباشند. چون پیامبر (ص) از این موضوع با خبر شدند، عموهای
خویش را خبر کرده و آنها را به خواستگاری حضرت خدیجه فرستادند. در این زمان پیامبر
(ص) 25 سال و بنا به گفته اکثر مورخان حضرت خدیجه (س) 40 سال داشتهاند.
نصب حجر الاسود
حادثه مهم دیگری که پیش از بعثت رسول خدا (ص) رخ داد که موقعیت ایشان را در دیده مردم مکه نشان میدهد، داستان نصب حجر الاسود است. همانطور که در تاریخ آمده است قبل از بعثت، خانه خدا مورد احترام و تقدس اعراب بود و پیامبر (ص) و برخی اجداد ایشان به دور این مکان طواف میکردند. یک سال سیلی در مکه جاری شد که باعث ویرانی دیوارهای خانه خدا گشت و قریش که زمامداری کعبه را به عهده داشتند، تصمیم به مرمت آن گرفتند.
آنها دیوارها را بالا بردند و هنگامی که خواستند حجر الاسود که سنگ مقدسی است در سر جای خود نصب کنند، بین اینکه افتخار نصب این سنگ مقدس نصیب چه قبیلهای شود میان آنها اختلاف پیش آمد و کار بالا گرفت تا جایی که نزدیک بود میان آنها جنگ خونینی در بگیرد. بالاخره پیرمرد سالخوردهای که مورد احترام قریش بود، پیشنهاد کرد که هر کسی را که ابتدا از در مسجد وارد شود به داوری بپذیرند که این پیشنهاد مورد استقبال همه قرار گرفت. در این هنگام بود که پیامبر (ص) از در مسجد وارد شدند و بزرگان قریش امانتداری ایشان را تصدیق کرده و داوری ایشان را پذیرفتند. رسول اکرم (ص) نیز دستور دادند تا جامهای روی زمین پهن کنند. سپس ایشان حجرالاسود را میان آن جامه قرار داده و گفتند تا رئیس هر قبیله یک گوشه از جامه را بردارد. چون جامه را برداشتند و آن را بالا بردند، شخص پیامبر (ص) سنگ را برداشتند و آن را بر جای خود قرار دادند و با این داوری خردمندانه از خونریزی بزرگی جلوگیری میکردند.
گردآوری: مجله اینترنتی ستاره
جام جم سرا: رئیس بخش دندانپزشکی بیمارستان بمبئی گفت: آشیک گاوای به دلیل تورم شدید در سمت راست فک پایینی خود به این بیمارستان مراجعه کرد و پزشکان گمان کردند وی دچار ورم دندان شده است. ما این نوجوان را به اتاق جراحی بردیم و ابتدا فکر میکردیم نیاز به عمل سادهای داشته باشد اما وقتی فکش را شکافتیم دیدیم چندین و چند دندان مرواریدی شکل در استخوان آروارهاش قرار دارد.
به نقل از خبرگزاری فرانسه، وی تاکید کرد: پس از خارج کردن این دندان دریافتیم که دندانهای تیلهای مانند دیگری نیز دیده میشود.
به گزارش جام جم سرا، وی ادامه داد این عمل هفت ساعت طول کشید و در مجموع بیش از ۲۳۲ دندان از فک پائینی این نوجوان خارج شد.
سورش گاوای پدر این نوجوان گفت: ما خیلی نگران بودیم و فکر میکردیم پسرمان به سرطان مبتلا شده است.
جامجمسرا: اعتیاد اینترنتی نوعی وابستگی جسمانی و روانی در فرد ایجاد میکند و وی نمیتواند برای ساعات طولانی از فضای مجازی دور باشد و اگر هم چنین موقعیتی پیش آید، از لحاظ روانی احساس کمبود میکند و آستانه تحملاش پایین میآید.
افرادی که دچار اعتیاد اینترنتی هستند سبک زندگی متفاوتی پیدا میکنند. فعالیت بدنی آنها کاهش پیدا میکند و نسبت به سلامت فردی خود بی توجه میشوند و بشدت معاشرت آنها در زندگی روزمره تحت تاثیر قرار میگیرد و ساعت خواب نامنظم شده و زیاد بیدار میمانند و تحمل دسترسی نداشتن به فضاهای مجازی را ندارند.
اگر سه یا چهارنشانه از علائم زیر بیش از 9 ماه در فرد وجود داشته باشد او به اینترنت اعتیاد دارد:
از اینترنت، اغلب در دورههای زمانی طولانیتر از گذشته، استفاده میشود.
بهدلیل استفاده از اینترنت، از فعالیتهای مهم اجتماعی، شغلی یا تفریحی دست کشیده یا از آن کاسته میشود.
فرد بهدلیل استفاده مفرط از اینترنت، خطر فقدان روابط مهم، شغل و فرصتهای آموزشی و شغلی را میپذیرد.
افزایش تدریجی استفاده از اینترنت به منظور رسیدن به رضایت که در این شرایط با وجود صرف همان میزان وقت، میزان رضایتمندی فرد در مقایسه با روزهای قبل کمتر است و نیاز به زمان بیشتری دارد تا به همان درجه از رضایت قبلی برسد.
از اینترنت به منظور مخفی کردن بروز علائم روانشناختی ناشی از اعتیاد یا اجتناب از ظهور علائم گوشهگیری استفاده میشود.
حجم قابل توجهی از وقت، صرف فعالیتهای مربوط به کاربری اینترنتی (برای مثال، کتابهای اینترنتی، جستجوی بهروز رسانیهای جدید وب، جستجوی فروشندگان اینترنتی و...) میشود.
برای اینکه نوجوان یا جوان را بخواهیم از این فضا دور کرده و درمان کنیم لازم است تا از روشهای تغییر نگرش نیز بهره بگیریم و در سبک او تغییر ایجاد کنیم، باید فهرستی از فعالیتهای جایگزین و لذتبخش و تفریحی برای فرد داشته باشیم زیرا فقط منع کردن از استفاده نمیتواند کمکی برای درمان باشد.
مهمترین نکته درمانی این است که فرد متوجه گذر زمان نمیشود و برای مقابله با این موضوع در گام اول لازم است تا میزان استفاده از اینترنت به صورت ذکر میزان ساعت و زمان استفاده مشخص شود. همچنین باید از فرد مبتلا بخواهیم که هدف خود را از استفاده و حضور در فضای مجازی روی برگهای ثبت کند.
آگاهانه ساعت استفاده از اینترنت را محدود کنید. از فرد بخواهید پس از هر 15 تا 20 دقیقه استفاده از فضای مجازی بلند شده و کمی راه برود و در برگه خود ثبت کنید که چند دقیقه مشغول فضای مجازی بوده است.
دکتر مهرنوش دارینی - روانشناس و مشاور
جام جم سرا: به خوبی میدانید که در شما ترشح هورمونهای بلوغ شروع شده و حدود ۱۰۰۰ دستگاه در بدن شما فعال است تا از کودکی به نوجوانی انتقال یابید. دقیقا مثل زمان اثاث کشی که همه چیز به هم ریخته است، نظم خاصی وجود ندارد و اگر صبر و حوصله داشته باشیم و بدانیم چه کار میکنیم به تدریج وضعیت بهتر میشود و همه چیز سرجایش قرار میگیرد.
هم اینک درون شما نیز به هم ریخته است که البته این حالتها در دوران خاص ماهیانه تشدید میشود. احساس تنهایی، خستگی، عصبانیتهای زودگذر و... همه و همه از ویژگیهای این دوران هستند، مهم این است که بتوانید آنها را به اصطلاح مدیریت کنید یعنی جمع و جور کنید پس با توکل به خداوند بزرگ، مطالعه، ورزش، تقویت رابطه با والدین، نوشتن خاطرات و... میتوانید این کار را انجام دهید.
آسیبهای یک رابطه
از دیگر ویژگیهای دوران نوجوانی، گرایش به جنس مخالف است این میل و گرایش یک امر غریزی است اما اینکه این حس و میل پاک کی؟ کجا؟ تحت چه شرایطی و با چه کسی؟ برآورده شود خیلی مهم است و من مطمئنم تمایل به این رابطه در شما دختر خوبم فقط در حد یک حس است و میتوانید آن را مدیریت کنید.
شما میتوانید این حس را بنویسید و در یک جدول معایب و محاسن این نوع رابطهها را هم یادداشت کنید این رابطه در ظاهر یک سری مزایای ناچیز دارد که البته موقتی و زودگذر خواهند بود اما آسیبهای بسیار زیاد و جبران ناپذیری هم دارد که خودتان به آن آگاه هستید و تاکنون درباره آن در اخبار حوادث رسانهها مطالب زیادی نوشته شده، بخصوص از سرگذشت دخترانی که گرفتار این روابط شدهاند. پس لطفا به دنبال لذتهای زندگیساز باشید نه زندگیسوز.
دقت در انتخاب دوست
این حستان را در هیچ شرایطی با دوستانتان به ویژه آنها که درگیر این روابط هستند، مطرح نکنید چون شما را به ایجاد این رابطه ترغیب خواهند کرد. وقتی خودتان هم میگویید پدر و مادرتان این قدر شما را دوست دارند، پس باید بدانید خیر و صلاحتان را میخواهند. در شرایط مناسب، با آنها به ویژه مادرتان در این باره صحبت کنید و راهنمایی بخواهید. (حسین سلیمان پور- روانشناس تربیتی/ خراسان)
جام جم سرا: نوجوانی مرحلهای است که فرد تلاش میکند از وابستگیهای کودکانه به والدین و دیگر بزرگسالان دور شود و به استقلال و خودکفایی در جنبههای مختلف زندگی دست پیدا کند.
وقتی که فرزندان به نوجوانی میرسند، از سپری کردن اوقات با خانواده خودداری میکنند و بیشتر اهل جر و بحث میشوند. هرچه فاصله بین نگرش والدین و نوجوانان درباره آمادگی نوجوانان برای پذیرفتن مسئولیتهای جدید بیشتر باشد، مناقشه آنها بیشتر خواهد بود.
نوجوانان به آزادی نیاز دارند. با این حال آنها نیاز به راهنمایی نیز دارند. صمیمیت و پذیرش والدین همراه با کنترل دقیق (اما نه محدود کننده) به نوجوانان کمک میکند تا این دوره را به خوبی پشت سر بگذارند.
نوجوان نیاز دارد تا از جانب خانواده به او اعتماد شود لذا پدر و مادر میتوانند با ایجاد فضایی صمیمی و مشارکت دادن نوجوان در امور مربوط به خانه و خانواده به او نشان دهند که برای آنها فردی مهم و قابل اعتماد است.
اگر چنین فضایی فراهم شود احتمالا نوجوان احساس نزدیکی بیشتری به پدر و مادر خود خواهد کرد و بیشتر در مورد مسائل و دغدغههای خود با آنها صحبت خواهد کرد.
والدین باید سعی کنند آمادگی پذیرش نظرات و خواستههای متفاوت نوجوان را در خود ایجاد کنند و واکنش تند و شدیدی در مقابل رفتارهای نوجوان از خود نشان ندهند. نوجوان در عین حال که نوعی بینیازی از هم صحبتی با والدین را نشان میدهد، نیازمند یک گفتوگوی آرام و صمیمانه با آن هاست؛ اینکه والدین شنونده ایدئولوژی او باشند و به آن احترام بگذارند.
دیگر ویژگیهای دوران نوجوانی
برخی از دیگر ویژگیهای نوجوانی برای آگاهی بیشتر و ارتباط موثرتر با آنان در ادامه ذکر میشود.
انتقاد از افراد صاحب قدرت:
والدین، معلمان و افراد صاحب قدرتی که در گذشته مورد تحسین وی بودهاند، در نوجوانی دیگر بیعیب و نقص به شمار نمیآیند.
تمایل به مجادله:
شرکت کردن در بحثهای مذهبی، فلسفی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و... یکی از ویژگیهای دوران نوجوانی است.
توجه به خود:
نوجوانان همیشه تصور میکنند که دیگران آنها را زیر ذره بین نگاه میکنند، لذا همیشه درباره ظاهر، پوشش، رفتار اجتماعی، موفقیتها، شکستهای تحصیلی و دیگر فعالیتهای خود نگرانند.
خود محوری:
خود را منحصر به فرد میدانند. به طور مثال بسیاری از نوجوانان معتقدند که هرگز معتاد نخواهند شد، هرگز تصادف نخواهند کرد و...
بلاتکلیفی:
نوجوانان در برخورد با انتخابهای متعدد دچار دوگانگیهای شدید میشوند مثلا انتخاب همسر، شغل و...
هویت یابی:
نوجوان در پی کسب شناخت خود برمی آید. شناخت هویت یعنی پاسخ دادن به سوال من کیستم؟ آنها در این مرحله نگاهی منتقدانه به مسائل اطراف خود دارند و در پی این هستند که هویت و شخصیتی مستقل پیدا کنند.
میل پیوستن به گروه همسالان:
نوجوان علاقه زیادی به ارتباط با همسالان و دوستان خود دارد و ترجیح میدهد بیشتر اوقات خود را با آنها سپری کند تا با خانواده.
بلوغ:
بلوغ جسمانی نیز با افزایش تعارض والد-فرزند ارتباط دارد. عوامل موقعیتی با تاثیرات هورمونی ترکیب میشوند و بر دمدمی بودن نوجوان تاثیر میگذارند. (آسیه امیدوار طهرانی - کارشناس ارشد روانشناسی/خراسان)
جام جم سرا:
اضافه وزن
اضافه وزن یکشبه اتفاق نمیافتد، وقتی کسی اضافه وزن دارد یعنی در طی یک دوره طولانی مقدار غذای او با فعالیت بدنیاش تعادل نداشته است.
وزن بدن هر فرد به عوامل مختلفی بستگی دارد:
۱) ارث یا سابقه خانوادگی: مثلاً پدر و مادرهای چاق احتمال بیشتری دارد که فرزندان چاق داشته باشند.
۲) نوع و مقدار غذای مصرفی: پرخوری و مصرف غذاهای چرب، سرخ کرده یا پرکالری احتمال اضافه وزن را بیشتر میکند.
۳) میزان فعالیت بدنی: کم تحرکی باعث مصرف نشدن انرژی و ذخیره شدن آن به صورت چربی در بدن میشود.
۴) عوامل روانی: بعضی از مشکلات از قبیل احساس دلتنگی، دلشوره، احساس عدم امنیت و افسردگی منجر میشود برخی از نوجوانان به پرخوری روی بیاورند و در نتیجه دچار اضافه وزن شوند.
خطرات اضافه وزن در نوجوانان
اضافه وزن هم در نوجوانی و هم در سنین بعدی مشکلاتی را ایجاد میکند. حدود ۷۰% نوجوانان دچار اضافه وزن، در بزرگسالی هم اضافه وزن دارند که خطر افزایش چربی خون، فشار خون بالا، دیابت، تنگی نفس در طی خواب و اختلالات استخوانی از عوارض اضافه وزن است. در دختران، احتمال بروز کیست تخمدان بیشتر میشود. به علاوه نوجوانان دچار اضافه وزن اغلب در برنامههای ورزشی و بازیهای گروهی، توان همراهی کمتری دارند بنابراین ممکن است کمتر به بازی گرفته شوند.
اگر اضافه وزن داشته باشم چه باید بکنم؟
اول از همه باید بدانید که نظر دیگران نسبت به شما تابع شخصیت و رفتارتان است و ارتباطی با اندازه بدنتان ندارد. شما باید خودرا قبول داشته باشید و سعی کنید توانائیهایتان را افزایش دهید. پس هدف اول تقویت اعتماد به نفس شماست. اگر اعتماد به نفس خود را کامل کنید، در دستیابی به وزن مناسب، موفقتر خواهید بود. برای شروع، باید علت داشتن اضافه وزن را مشخص نمائید، یعنی ببینید که آیا اضافه وزن شما با یک بیماری همراه است یا خیر. برای اطمینان از سلامتی، در اولین فرصت به پزشک معالجتان مراجعه کنید تا از نظر سوابق خانوادگی، فشار خون، کلسترول، تغییرات BMI و وزن بدن و بیماریهای همراه با اضافه وزن معاینه شوید.
در برنامه ریزی برای کنترل وزن، خانواده را با خود همراه کنید، زیرا با حمایت خانواده و تعدیل برنامه غذایی و تفریحی، تغییر رفتار خیلی راحتتر است. خانواده میتواند در انتخاب و تهیه وعدههای غذایی سالمتر، انجام فعالیتهای جسمانی مناسب و لذتبخش به شما کمک کند.
بیاشتهایی و پرخوری عصبی
بیاشتهایی عصبی یک اختلال غذا خوردن است که در نوجوانان شیوع بیشتری دارد. در این بیماری فرد برای کم کردن وزن به طور عمدی غذا نیم خورد یا در صورت خوردن غذا با روشهای نادرست، مانند استفراغ عمدی یا خوردن مسهل، آن را دفع میکند. این اختلال با وسواس برای لاغرتر شدن و توهم چاق بودن همراه است. بیشتر از ۷۵ درصد افراد مبتلا به بیاشتهایی عصبی برای سرعت دادن به کاهش وزن، بیش از حد ورزش میکنند.
در این افراد بیشتر وعدههای اصلی غذا، به مقدار کمی غذاهای کم چرب و کم کالری و آشامیدنیهای کم کالری محدود میشود. اغلب مبتلایان به بیاشتهایی عصبی، صبحانه نمیخورند. این افراد حدود ۸۵% وزن طبیعی خود را دارند. از عوارض این بیماری میتوان به موارد زیر اشاره کرد: کاهش وزن شدید، تحلیل عضلات، قطع عادت ماهیانه، یبوست فشارهای عصبی، بینظمی ضربان قلب، عدم تحمل سرما و در موارد بسیار شدید مرگ.
پرخوری عصبی اختلال دیگری از انواع اختلالات غذا خوردن است. خصوصیت اصلی پرخوری عصبی، جلسات پرخوری و عمدتاً مصرف غذاهای پر کالری است که راحت و با سرعت زیاد بلعیده میشود. پس از آن رفتارهای جبرانی مانند استفراغ عمدی یا دفع بوسیله مسهل و مدر به دلیل احساس گناه از پرخوری و بیزاری از خود و نیز برای پیشگیری از افزایش وزن انجام میشود. اغلب شروع پرخوری عصبی به دنبال دورهای از رژیمهای غلط کاهش وزن است.
عوامل اجتماعی فرهنگی مانند رژیمهای کاهش وزن مکرر همراه با فشارهای ج برای لاغر شدن در ایجاد این بیماری مؤثرند. این افراد معمولاً وزن طبیعی دارند.
از عوارض این بیماری میتوان به موارد زیر اشاره کرد: خستگی، ضعف، کاهش تمرکز حواس، عدم تعادل مایعات و الکترولیتهای بدن، بیماری دندان به دلیل تماس زیاد دندانها با اسید معده، اختلالات قاعدگی، یبوتس، پاره شدن عروق چشم به دلیل فشارهای ناشی از استفراغهای مکرر.
آکنه یا جوش غرور جوانی
جوش غرور جوانی یک بیماری پوستی است. در دوران بلوغ ترشح غدد چربی که در کنار مجرای خروجی موهای بدن قرار دارند، بیشتر میشود. ترشح بیشتر این مواد پوست را چربتر میکند. در منافذ این مجراها مادهای تولید میشود که میتواند آلوده و عفونی شده، موجب ایجاد التهاب یا قرمزی یا تورم شود، حدود ۸۰ درصد نوجوانان در شروع بلوغ، با جوش صورت روبرو میشوند. این حالت در پسران شدیدتر از دختران است. این جوشها معمولاً در صورت، پشت و سینه بیشتر از سایر نقاط بدن ظاهر میشوند.
درمان جوشهای غرور جوانی:
علائم خفیف آکنه را میتوانید به وسیله یک یا دو بار شستشوی روزانه با آب و صابون کنترل کنید. اگر این عمل مؤثر واقع نشد با مراجعه به پزشک عمومی یا متخصص پوست و اجرای درمانهای دارویی علائم خود را بهبود ببخشید.
توجه کنید که داشتن یک رژیم غذایی مقوی و متعادل برای سلامت کل بدن از جمله سلامت پوست و کاهش علائم آکنه خیلی مهم است، گرچه مهمترین نکته در درمان آکنه، حفظ بهداشت پوست و دست کاری نکردن جوشها است ولی مصرف کمتر غذاهای پرادویه و یا چرب و محرک و شیرینیها (با اینکه دلایل علمی قطعی وجود ندارد) برای کمتر کردن عوارض آکنه توصیه میشود.
مصرف برخی مواد غذایی که اثر تحریکی دارند مانند سس مایونز، خامه، شکلات، گردو، فندق، موز، نارگیل و ادویه بهتر است تا حد امکان محدود شوند.
بعضی از مواد غذایی که میتوانند در درمان آکنه مؤثر باشند، عبارتند از:
● منابع ویتامین A مانند جگر، هویج، اسفناج، گوجهفرنگی که علاوه بر درمان آکنه به رفع جای زخم نیز کمک میکنند.
● جوانه گندم و آواکادو که محتوی ویتامین E هستند و در سلامت پوست نقش دارند.
● سیر، پیاز و تخم مرغ که حاوی سولفور هستند.
● غلات سبوسدار که حاوی کروم بوده و سبب کاهش عفونت پوست میشوند.
کم خونی (آنمی)
آهن برای ساختن هموگلوبین (ماده قرمز خون) لازم است، هر وقت مقدار آهن غذا کمتر از حد موردنیاز باشد، در گلبولسازی خون اشکال به وجود میآید، در نتیجه، اندازه گلبولهای قرمز کم میشود و بنابراین مقدار اکسیژنی که میتواند در خون حمل شود، کاهش مییابد. به این حالت کم خونی یا آنمی میگویند. پس کم خونی به زبان ساده، کاهش ظرفیت حمل اکسیژن در گلبولهای قرمز خون است. انواع مختلف کم خونی وجود دارد که مهمترین آن، کم خونی به علت کمبود آهن میباشد.
عواملی که میتوانند باعث کم خونی فقر آهن شوند، عبارتند از: کمبود دریافت آهن از راه غذا، انگلهای رودهای، مشکل در جذب آهن یا دفع آهن از بدن به دلیل خونریزی. این مشکل در دختران نوجوان شایعتر است. فرد کم خون، معمولاً دارای حالاتی از جمله: بیحالی و خستگی، کم شدن درجه حرارت بدن، بیاشتهایی و احساس مداوم خستگی است. مطالعات نشان دادهاند که کمبود ذخایر آهن بدن میتواند موجب کاهش قدرت یادگیری، توانایی انجام کار و توانایی سیستم ایمنی گردد.
گیاهخواری یا مصرف کم گوشت، ماهی و ماکیان، مصرف ناکافی غذاهای غنی از ویتامین ث از عواملی هستندکه باعث کمبود آهن در بدن میشوند.
در دوران قاعدگی شدید و طولانی، رشد سریع، بارداری، ورزش شدید و آلودگی انگلی نیاز به آهن بیشتر است و مصرف کافی منابع آهن اهمیت بیشتری پیدا میکند.
پیشگیری و درمان کمخونی
برای پیشگیری از کمخونی مهمترین نکته، مصرف کافی منابع آهن و ویتامین C است. به همین دلیل استفاده از منابع حیوانی غنی از آهن مثل دل و جگر، گوشت، زرده تخم مرغ و منابع گیاهی (که البته جذب آهن آنها کمتر است) مثل اسفناج پخته، لوبیا چیتی، آب آلو و نخود سبز توصیه میشود.
آهن به دو شکل وجود دارد:
آهن با کیفیت جذب بالاتر یا «هم» (Heme) و آهن با کیفیت جذب پایینتر یا «غیرهم» (non Heme).
جذب آهن «هِم» بهتر بوده و کمتر تحت تاثیر سایر مواد خوراکی قرار میگیرد ولی آهن «غیرهم» جذب کمتری داشته و جذبش تحت تاثیر سایر مواد خوراکی است. به طور مثال، وقتی ویتامین C همراه با یک غذای آهندار وارد ورده شود، جذب آهن از آن غذا بیشتر خواهد بود.
در مقابل، موادی مانند اسید اگزالیک (در اسفناج خام و شکلات)، اسید فیتیک (در پوسته گندم و حبوبات)، تانن (در چای) و پلیفنلها (در قهوه) جذب آهن «غیرهم» را کم میکنند.
منابع غنی از آهن «هم» عبارتند از:
دل و جگر و قلوه، گوشت قرمز به خصوص گوشت گاو، مرغ و سایر پرندگان به ویژه آنها که گوشت قرمزتری دارند، ماهیهای تون و سالمون، حبوبات، تخم مرغ مخصوصاً زرده آن و میوههای خشک.
منابع غنی از آهن «غیرهم» عبارتند از:
دانههای کامل (شامل گندم، ارزن، جو) ف حبوبات (سویا، لوبیای چیتی و سفید و قرمز، نخود)، مغزها (بادام، آجیل)، میوههای خشک (آلو، کشمش و زردآلو) و سبزیهای تازه (بروکلی، اسفناج، کلمپیچ، مارچوبه). (سلامت نیوز)
یکشنبه 20 مهر 1393 ساعت 10:18
رضا شفیعی جم را معمولا با نقشهای کمدی و طنزش به یاد داریم. تصویری از دوران نوجوانی او را در ادامه ببینید و بگویید چه تفاوتی صرفنظر از اعداد سن و سال او در این تصویر قدیمی با مقایسه تصوری که اکنون در ذهنتان از او دارید، میبینید؟
جام جم سرا به نقل از تبیان: این کنجکاوی گاهی به دلیل نداشتن آگاهی کافی، باعث بروز انحراف جنسی در کودک میشود.
دوره نوجوانی از بحرانیترین دورهها است، سن نوجوانی، زمان دلبستگیهای بزرگ و اندیشه دربارۀ آنهاست. دراین دوره تأثیرات نیرومند احساسات مربوط به تمایلات جنسی، جای بسیاری از تصورات و مفاهیم ذهنی را میگیرد، آثار دلبستگی جنسی در رفتار آنان آشکارا منعکس میشود. معمولاً جوانان مهربان، دلسوز و دقیق که به تأثیرات و اضطرابات جنسی متمایل شدهاند، در رفتار با اطرافیان، کینه جو، عصبانی و بیعاطفه میشوند و این تحولات ممکن است در نتیجه عدم ارضای جنسی و فقدان اقدامات لازم از قبیل ورزش، کار، گردش، یا سیری بیش از حد جنسی باشد.
مسلم است که طبیعت نوجوانان دردوره بلوغ جنسی تغییر مییابد، آنها بیشتر عصبانی و سرکش میشوند و این تغییرات با ظهور میل جنسی اعم از امیال ارضا شده یا نشده در برخی از آنها آشکار است.
متخصصین اطفال آمریکا نوعی طبقهبندی کلّی را مطرح میکنند که اطلاع از آن در شناخت دوره نوجوانی مفید است. آنها به سنین ۱۰ یا ۱۱ تا ۱۴ سالگی در دخترها و ۱۲ تا ۱۵ سالگی در پسرها «اوائل نوجوانی»، به ۲ سال پس از آن «اواسط نوجوانی» و ادامه این سنین تا زمان شروع بزرگسالی را «اواخر نوجوانی» میگویند.
دوران بلوغ که با اوایل نوجوانی آغاز میشود، دوران دگرگونیهای عظیمی است. در این دوران نه تنها تغییرات جسمی مهمی در نوجوان پدید میآید، بلکه دگرگونیهای برجسته اجتماعی و روانی نیز در او ایجاد میشود.
نظر به اهمیت حیاتی این دوران در زندگی نوجوان بویژه از نظر جنبههای تربیتی، ضروری است که برخی از آگاهی و حقایق خاص این دوران تشریح شود تا هم نوجوان به موقعیت حیاتی خود پی ببرد و به تکالیف و وظایف و مسئولیتهای شرعی، اجتماعی و اخلاقی که از این پس به او تعلق میگیرد، آگاهی یابد و هم اولیاء و مربیان از این طریق به درک روحی نوجوان خود نایل آیند.
بیشتر والدین از آشفتگی دوران بلوغ آگاهند و دوران بلوغ را با احساساتی متناقض به خاطر میآورند، مانند بهترین زمان یا بدترین زمان، سن دانایی یا سن نادانی، بهار امید یا زمستان ناامیدی، که این احساسات حاکی ازفراز و نشیبهای روح یک نوجوان دارد. او گاهی شاداب، خوشحال، سرزنده و گاهی پژمرده، اندوهگین و ساکت است.
نوجوانان و جوانان به دلایل زیر درباره امور جنسی حساسند:
۱- احساس توانایی برای عمل جنسی
۲- تشدید انگیزههای جنسی
۳- کنجکاوی د، ر مورد مساَئل جنسی
۴- تلاش برای تعیین نقش جنسی
۵- ترس شدید از نتایج فعالیت جنسی
این حساسیت مفرط که با ترشح هورمونهای جنسی توأم است، تمایلات جنسی جوان را تشدید میکند، اگر طریقه مشروع و قانونی برای درمان امیال جنسی مقدور نباشد، امکان انحراف جوان میرود و این انحراف اغلب به صورت کامجوییهای بدلی (خودارضایی، همجنسگرایی، نظرافکنی) تجلی میکند برای حل چنین مشکلاتی باید قبل از هر چیز به ارزیابی موضوع پرداخت.
در ارزیابی و شناخت مشکلات جنسی باید ابتدا تاریخچه زندگی فرد را به دست آورد و بر اساس آن روشهای انتخاب یا تغییر رفتار، شیوههای شناختی همچون افزایش بصیرت فرد را در سرلوحه برنامهها قرار داد.
مهمترین نگرانیهای دوره اول بلوغ عبارتند از:
۱- نگرانی درباره عادی بودن
۲- نگرانی درباره خصایص جنسی
۳- نگرانی درباره اندازه و وزن
۴- نگرانی در باره ناحیه تناسلی
۵- نگرانی درباره خصایص ثانوی جنسی (مثل رشد سینه در دختران، رشد ریش و سبیل در پسران)
در این زمینه والدین و مربیان با دادن آگاهیهای مناسب باید منشأ این نگرانیها را از نوجوان بزدایند و با توجه به اینکه تربیت نفس در دوران نوجوانی از عوامل سلامت روان و رفتار دوره جوانی است، این موضوع بر بسیاری از جنبههای شخصیت جوانان نیز تاثیر میگذارد و جوانان امروز باید با درک موضوع و مطالعه، به تربیت نفس خود بکوشند.
اسلام برای جلوگیری از وقوع مشکلات جوانان، راههای زیر را پیشنهاد میکند که عمدتاً جنبه پیشگیرانه دارد:
- اصلاح روابط خانوادگی: خانواده مهمترین پناهگاه برای جوانان است.
- جلوگیری از سرزنش بیجا: سرزنش بیجا آتش لجاجت وخصومت نوجوان را شعله ور میسازد. امام علی (ع) میفرمایند: «الافراط کم الملامه یشیب نیران اللجا» یعنی زیاده روی در سرزنش، هر دم و ساعت فرزند خود را ملامت کردن، آتش لجاجت و سرکشی را در آنان شعله ور میسازد.
- ایجاد اسوه و الگوی مناسب برای جوانان: رفتار کودکان در اثر رفتار درست والدین محفوظ میماند. وقتی والدین رفتار درستی نداشته باشند نمیتوان از جوانان انتظار رفتار مناسب را داشت.
- انتخاب دوستان مناسب: افراد تابع عقیده دوست خود هستند پس مواظب باشید با چه کسی دوست میشوند.
- اصلاح اجتماعی و ایجاد زمینه مساعد تربیتی: جامعه فاسد باعث تباهی جوانان میگردد. اصلاح قانون اجتماعی یکی از طرق پیشگیری از انحرافات جوانان است. جوانان گاهی نمیخواهند تشریفات وآداب معمول را دنبال کنند و نباید آنان را به رعایت آداب دست و پاگیر مجبور ساخت.
- تشویق جوانان به بهره وری از دوران جوانی: باید جوانان راتشویق کرد که از این دوره کمال استفاده راببرند و به آنها گوشزد شود که دانشمندان بزرگ، بیشترین موفقیت خودرا بهره گیری صحیح از دوره جوانی خود میدانند.
- پرکردن اوقات فراغت: از آنجا که یکی از علل عمده انحراف جوانان، بیکاری است، لازم است اوقات فراغت به شکل مناسب پر شود مثل شرکت کردن در رشتههای مختلف ورزشی (شنا، ورزش رزمی، تیراندازی و...).
- تربیت برای عزت نفس و تسلط بر خویشتن: در دوره جوانی قوای شهوانی در نهایت قدرت خود هستند، اگر جوانان مطیع شهوات خود گردند خود را به هلاکت میاندازند.