به گزارش جام جم آنلاین به نقل از باشگاه خبرنگاران، منوچهر دادگرنژاد معاون اداره کل نظارت بر فراوردههای غذایی سازمان غذا و دارو با بیان اینکه ایمنی مواد غذایی از نظر سرعت فساد پذیری نکته مهمی است که روزه داران باید به آن توجه زیادی داشته باشند ، اظهار کرد: با توجه به تغییر برنامه غذایی از نظر زمان مصرف، نوع، حجم و مقدار آن در ماه رمضان ممکن است عدهای بخواهند بشتر از مصرف یک وعده خود فراوردههای غذایی تهیه نمایند و برای تسهیل در پخت و پز از مقادیر مازاد در وعدههای دیگر مثل سحری استفاده کنند.
دادگر نژاد با توصیه به مصرف غذای تازه در هر وعده ضمن طبقه بندی مواد غذایی تحت نامهای فساد پذیری زیاد، متوسط و کم فراوردههایی چون شیر پاستوریزه، گوشت، ماهی، مرغ، تخم مرغ و سایر مواد غذایی حیوانی که باید آنها را برای مدت کوتاه در یخچال نگهداری نمود را از نوع اول برشمرد و از سبزیجات و میوهها تحت عنوان مواد غذایی با فساد پذیری متوسط نام برد.
معاون اداره کل نظارت بر فراوردههای غذایی سازمان غذا و دارو تصریح کرد: این قبیل فراوردههای غذایی را میتوان برای کوتاه مدت در هوای خنک و خارج از یخچال نگهداری کرد و در هوای گرم باید آنها را در یخچال قرار داد.
وی مواد غذایی با فسادپذیری کم را اقلامی مثل حبوبات و دانههای غلات خشک گندم، برنج و امثال آن دانست و بیان کرد: این مواد غذایی قادر هستند در شرایط مناسب برای مدت طولانی در هوای خشک و خنک نگهداری شوند.
معاون اداره کل نظارت بر فراوردههای غذایی سازمان غذا و دارو با اشاره به اینکه اسهال خونی و تب رودهای از بیماریهای بسیار خطرناکی هستند که معمولا از طریق تماس دستهای الوده با مواد غذایی به انسان منتقل میشوند به مردم هشدار داد قبل از مصرف از عدم آلوده بودن مواد غذایی نظیر سبزیجات و کاهو به تخم انگلهای رودهای اطمینان حاصل کنند.
وی با اشاره به این که این ینها میتوانند باعث انتقال بیماریهای انگلی نظیر آلودگی به آسکاریس و ژیاردیا به افراد شوند، گفت: قارچ ها و کپکهایی که روی مواد غذایی همچون آبلیمو، آبغوره، سس گوجه فرنگی و ... رشد میکنند ممکن است باعث مسمومیت شوند و مصر این مواد غذایی در دراز مدت حتی میتواند موجب بروز سرطان شود.
دادگرنژاد با تاکید بر برنامههای مهم سازمان غذا و دارو برای پایش سموم و تدوین و اجرایی شدن بسیاری آز آنها در چند سال اخیر عنوان کرد: باید در مکان تهیه سبزیجات و میوهها دقت فراوان بکار برد که در غیر اینصورت علاوه بر میکروب ها، مواد شیمیایی و سموم هم میتوانند مواد غذایی را ناسالم نموده و مثلا از طریق سموم بکار رفته در باغهای میوه و مزرعهها موجبات آلودگی محصول را فراهم آورند.
معاون اداره کل نظارت بر فراوردههای غذایی سازمان غذا و دارو در پایان به مردم توصیه کرد برای اینکه غذایی سالمتری داشته باشند موارد ذیل را رعایت کنند:
- مواد غذایی را در جای تمیز نگهداری کنید
- مواد غذایی خام و پخته شده را جدا از هم نگهداری کنید
- مواد غذایی را بطور کامل بپزید
- مواد غذایی را در دمای مناسب نگهداری کنید
- از آب و مواد تازه سالم استفاده کنید
به گزارش جام جم آنلاین به نقل از چاردیواری، استفاده از سیگار و قلیان، جزو جداییناپذیر زندگی برخی از افراد شده است. نشستنهای طولانی مدت و عدم تحرک برای خیلی از افراد، مسالهای عادی به حساب میآید. اگر استرس و فشارهای عصبی هم به عنوان چاشنی به این موارد اضافه شود، حتما باید انتظار ابتلا به انواع و اقسام بیماریها را داشت. ابتلا به بیماریهای التهابی روده مانند کولیت اولسروز و کرون، ارتباط مستقیمی با سبک زندگی ما دارند، البته عوامل دیگری هم در این زمینه میتوانند نقش داشته باشند. «دکتر ناصر ابراهیمی دریانی»، فوقتخصص گوارش و کبد، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، شما را با بیماریهای التهابی روده آشنا میکند.
وقتی رودهها درگیرند
کولیت السروز و کرون، بهعنوان بیماریهای التهابی روده شناخته میشوند. کولیت اولسروز به کرون، شباهتهای زیادی دارد ولی تفاوت اصلی کولیت اولسروز با کرون در این است که کولیت اولسروز، روده بزرگ بویژه مخاط آن را درگیر میکند، در حالیکه کرون در دیواره روده بزرگ و کوچک، مشکل ایجاد میکند. علاوه بر این، کرون مشکلات زیادی را در دستگاه گوارش از دهان تا مقعد فرد، به وجود میآورد.
چقدر شایع است؟
بیماریهای التهابی روده، در گذشته چندان شیوع نداشتند ولی در حال حاضر ابتلا به این بیماریها روندی رو به رشد دارند. ابتلا به کولیت اولسروز و کرون، در ایران روندی رو به رشد دارد و افراد زیادی به بیماریهای التهابی روده، مبتلا میشوند. معمولا شدت بیماریهای التهابی که افراد به آن در حال حاضر دچار هستند، شدید است. برای مثال، برخی از افراد مبتلا به بیماریهای التهابی روده، با مشکلاتی چون خروج مدفوع از واژن و وجود هوا در ادرار، به پزشک مراجعه میکنند.
درست زندگی کنید
عوامل زیادی در ابتلا به بیماریهای التهابی روده نقش دارند که مهمترین آن، سبک زندگی محسوب میشود.
تغذیه، که جزئی از سبک زندگی است، در ابتلا به بیماریهای التهابی روده میتواند نقش داشته باشد. مصرف غذاهای آماده و انواع و اقسام فستفود (Fast food)، میتواند احتمال ابتلا به بیماریهای التهابی روده را افزایش بدهد. افرادی که به برخی از عفونتهای ویروسی مانند سرخک مبتلا میشوند، احتمال ابتلا به بیماریهای التهابی روده، در آنها بالاتر است. علاوه بر این، تجویز خودسرانه آنتیبیوتیک برای نوزاد یا کودک، میتواند شانس ابتلا به بیماریهای التهابی را افزایش بدهد. آن دسته از کودکانی که والدین وسواسی دارند و در محیطهای بیش از اندازه پاکیزه بازی میکنند، بیش از سایر کودکان مستعد ابتلا به بیماری کرون در بزرگسالی هستند.
بهدنبال چه علائمی باشیم؟
بهطور کلی، بیماریهای التهابی روده میتوانند تمام یا قسمتی از روده را درگیر کنند. فردی که به کولیت اولسروز دچار میشود، دائم احساس نیاز به دفع دارد. اسهال همراه با خونریزی، از مهمترین علائم ابتلا به کولیت اولسروز، به حساب میآید. این دسته از افراد، اسهال شبانه را نیز تجربه میکنند. زورپیچ هنگام دفع، درد شدید شکمی، تب و بیاشتهایی، برخی از علائم کولیت اولسروز هستند. ضعف، بیحالی و کمخونی، از دیگر علائم کولیت اولسروز، محسوب میشود. افراد مبتلا به کولیت اولسروز، میتوانند دچار زخمهای باز بزرگ شوند. ابتلا به کرون نیز با علائمی همراه است برای مثال، ابتلا به کرون، میتواند باعث سوءجذب شود. اختلال در انعقاد، کمبود کلسیم، سنگ کلیه و پوست خشک، برخی دیگر از علائم کرون به حساب میآید. کودکانی که به کرون مبتلا هستند، دچار اختلال در رشد جنسی و جسمی، میشوند. افراد مبتلا به بیماریهای التهابی روده، میتوانند به رماتیسم مبتلا شوند و به دلیل بیماری رودهای خود، درد و ورم را در مفاصل، احساس کنند. علاوه بر این، ابتلا به مشکلات چشم و پوست، از سایر علائم ابتلا به بیماریهای التهابی روده است.
وقتی درمان قطعی نیست
برای تشخیص بیماریهای التهابی روده، پزشک متخصص گوارش، یک شرح حال کامل و دقیق از بیمار میگیرد. علاوه بر این، آزمایشهای تشخیصی خاصی برای بیمار انجام میشود. کولیت السروز و کرون، هر دو بیماریهای التهابی روده، از نوع مزمن به شمار میآیند و درمان قطعی برای آنها وجود ندارد و تنها میتوان بیماری را کنترل کرد. برای کنترل بیماری و عوارض جانبی آن، داروهای خاصی وجود دارد که بیماران با مصرف این داروها، میتوانند زندگی نسبتا باکیفیتی داشته باشند. افراد مبتلا به بیماریهای التهابی روده، باید زیر نظر پزشک باشند و در صورت ابتلا به تب و اسهال شدید، به مراکز درمانی مراجعه کنند تا مشکل جدی برای آنها به وجود نیاید.
کمخونی از بیماریهای شایع مربوط به دوران بارداری است.
در این وضعیت، سلولهای قرمز سالم بهاندازه کافی در خون وجود ندارند تا اکسیژن لازم را به بافتهای بدن و جنین برسانند.
این درحالی است که بدن در دوران بارداری به خون بیشتری نیاز دارد تا بتواند رشد جنین را تضمین کند.
اگر خانمهای باردار، بهاندازه کافی آهن یا انواع موادمغذی دیگر را دریافت نکنند، بدن آنها نمیتواند تعداد سلولهای قرمز خون را بهاندازه لازم برای تولید خون بیشتر به جنین برساند.
البته کمخونی خفیف در دوران بارداری معمولا طبیعی است، اما همواره خطر تشدید کمخونی بهعلت کمبود آهن یا کاهش سطح ویتامینها یا علتهای دیگر وجود دارد.
کمخونی میتواند باعث بروز احساس خستگی و ضعف در فرد شود.
از طرفی کمخونی، در صورت شدید بودن و درمان نشدن، میتواند خطر بروز عوارض جدی و تهدیدکنندهای مثل زایمان زودرس را افزایش دهد.
در ادامه، با مهمترین نکتهها درباره علل، علائم و درمان کمخونی در دوران بارداری آشنا میشوید.
انواع کمخونی در بارداری
انواع مختلفی از کمخونی ممکن است در دوران بارداری ایجاد شود که بهطور کلی شامل این ۳ نوع میشوند:
کمخونی ناشی از فقرآهن، کمخونی ناشی از کمبود اسیدفولیک و کمخونی ناشی از کمبود ویتامین B12. در ادامه به هر یک از این کمخونیها اشاره میشود.
کمخونی فقر آهن
این نوع از کمخونی زمانی ایجاد میشود که بدن، آهن کافی برای تولید مقدار کافی از هموگلوبین ندارد.
هموگلوبین، نوعی پروتئین در سلولهای قرمز خون است که اکسیژن را از ریهها به اندامهای مختلف بدن انتقال میدهد.
در کمخونی ناشی از کمبود آهن، هموگلوبین به اندازه کافی وجود ندارد و خون نمیتواند اکسیژن کافی را به بافتهای مختلف موجود در سرتاسر بدن انتقال بدهد.
کمبود آهن، شایعترین علت ابتلا به کمخونی در دوران بارداری است.
کمخونی ناشی از کمبود اسیدفولیک
اسیدفولیک، یکی از انواع ویتامینهای ب (B9) است که به طور طبیعی در بعضی از مواد غذایی مانند سبزیهای دارای برگ سبز یافت میشود.
بدن انسان برای تولید سلولهای جدید، از جمله سلولهای قرمز خون به اسیدفولیک (فولات) نیاز دارد.
خانمها در دوران بارداری به فولات بیشتری نیاز دارند، اما گاهی فولات را بهاندازه کافی از راه رژیم غذایی دریافت نمیکنند.
در این وضعیت، بدن یک خانم باردار نمیتواند سلولهای قرمز خون را به اندازه لازم تولید کند و در نتیجه انتقال اکسیژن به بافتهای موجود در سرتاسر بدن با مشکل مواجه میشود.
خوشبختانه، مکملهای فولات (اسیدفولیک) شناختهشده و در دسترس هستند.
کمبود فولات به طور مستقیم میتواند در انواع خاصی از نقصهای مادرزادی نقش داشته باشد، مثل نقص لوله عصبی جنین (اسپاینا بیفیدا) و تولد نوزاد با وزن کم.
کمخونی ناشی از کمبود ویتامین B12
بدن برای ساختن سلولهای قرمز سالم در خون به ویتامین B12 نیاز دارد، بنابراین، اگر خانم باردار، ویتامین B12 کافی را از راه رژیم غذایی دریافت نکند،
بدن نمیتواند سلولهای قرمز سالم به اندازه کافی تولید کند. خانمهایی که گوشت قرمز، مرغ، لبنیات و تخممرغ به اندازه کافی مصرف نمیکنند، با خطر ابتلا به کمبود ویتامین B12 مواجه هستند.
این کمبود میتواند در نقایص مادرزادی، مثل نقص لوله عصبی، نقش داشته باشد و حتی به زایمان زودرس منجر شود.
البته از دست دادن خون هنگام زایمان و بعد از آن هم ممکن است باعث ابتلا به کمخونی شود.
عوامل خطرساز
همه خانمهای باردار در معرض خطر ابتلا به کمخونی قرار دارند. با توجه به همین مساله است که همه خانمها در دوران بارداری باید آهن و اسیدفولیک به میزان کافی دریافت کنند.
با اینحال، خانمهایی که در گروههای زیر قرار میگیرند، بیشتر از دیگران با این خطر روبرو هستند:
• خانمهایی که برای بار دوم یا بیشتر باردار میشوند.
• خانمهایی که ۲ بارداری نزدیک به هم را تجربه میکنند.
• خانمهایی که بهعلت بیماری صبحگاهی، حالت تهوع شدیدی دارند.
• خانمهایی که بین ۱۳ تا ۱۹ سالگی باردار میشوند.
• خانمهایی که بهاندازه کافی از مواد غذایی سرشار از آهن استفاده نمیکنند.
• خانمهایی که قبل از بارداری، دچار کمخونی بودهاند.
علایم کمخونی در دوران بارداری
شایعترین علایم کمخونی در دوران بارداری شامل رنگپریدگی پوست، لبها و ناخنها، احساس خستگی یا ضعف، سرگیجه، تنگینفس، ضربان قلب سریع و مشکل در تمرکز است.
البته خانمهای باردار ممکن است در مراحل اولیه کمخونی با علائم آشکار آن مواجه نشوند.
علاوه بر این، بسیاری از علائم کمخونی با علائم بارداری مشابه است، بنابراین، حتما لازم است آزمایش خون برای تشخیص کمخونی بهطور منظم در دوران بارداری انجام شود.
عوارض کمخونی در بارداری
کمخونی شدید ناشی از کمبود آهن یا کمخونی درماننشده در دوران بارداری میتواند خطر مواجه شدن با مشکلات زیر را افزایش بدهد:
به دنیا آوردن نوزاد زودرس یا نوزاد کموزن، احتمال نیاز به تزریق خون (اگر مادر هنگام زایمان، خون زیادی از دست داده باشد)، افسردگی پس از زایمان، به دنیا آوردن نوزاد مبتلا به کمخونی و به دنیا آوردن نوزادی که دچار اختلال در رشد است.
کمبود فولات درماننشده میتواند خطرات زیر را بالا ببرد: به دنیا آوردن نوزاد زودرس یا نوزاد کموزن و به دنیا آوردن نوزاد مبتلا به نقص مادرزادی در ستون فقرات یا مغز (مانند نقص لوله عصبی). درمان نکردن کمخونی ناشی از کمبود ویتامین B12 نیز میتواند خطر به دنیا آوردن نوزاد مبتلا به نقص لوله عصبی را افزایش بدهد.
آزمایشهای کمخونی
خانمهای باردار در اولین مراجعهایشان به پزشک در دوران بارداری باید آزمایش خون برای تشخیص کمخونی انجام بدهند.
شاخصهای اندازهگیریشده در آزمایش خون معمولا شامل موارد زیر هستند:
هموگلوبین: هموگلوبین، نوعی پروتئین سرشار از آهن در سلولهای قرمز خون است که اکسیژن را از ریهها به بافتهای موجود در بدن منتقل میکند.
هماتوکریت: درصد سلولهای قرمز خون در نمونههای مشخصی از خون فرد است.
اگر این آزمایشها نشان دهند که سطح هموگلوبین یا هماتوکریت در خون فرد پایینتر از سطح عادی است،
این احتمال وجود دارد که فرد به کمخونی ناشی از کمبود آهن مبتلا شده باشد.
پزشک میتواند با انجام آزمایشهای تکمیلی برای بیمار، علت ابتلا به کمخونی را تعیین کند.
حتی اگر خانم باردار در آغاز دوران بارداری به کمخونی مبتلا نباشد، پزشکان معمولا انجام آزمایش خون را برای تشخیص کمخونی در ۳ ماهه دوم یا ۳ ماهه سوم بارداری توصیه میکنند.
درمانهای کمخونی
اگر خانمها در دوران بارداری به کمخونی مبتلا شوند، ممکن است به مصرف مکمل آهن و اسیدفولیک در کنار ویتامینهای ضروری در دوران بارداری نیاز پیدا کنند.
علاوه بر این، پزشک میتواند اضافه کردن مواد غذایی سرشار از آهن و اسیدفولیک را به رژیم غذایی روزانه توصیه کند.
پزشکان معمولا از خانم باردار درخواست میکنند بعد از گذشت یک دوره زمانی مشخص، دوباره برای انجام آزمایش خون مراجعه کنند.
این کار به پزشکان اجازه میدهد میزان بهبود شاخصهای هماتوکریت و هموگلوبین را در بیمار اندازهگیری کنند.
پزشکان میتوانند برای درمان کمخونی ناشی از کمبود ویتامین B12، استفاده از مکملهای ویتامین B12 را هم به خانمهای باردار توصیه کنند.
در ضمن، اضافه کردن مواد غذایی حیوانی مانند گوشت قرمز، تخممرغ و لبنیات به رژیم غذایی نیز از توصیههای دیگر است.
در موارد ضروری، خانمهای باردار به متخصصان خون ارجاع داده میشوند. این متخصصان میتوانند در طول دوران بارداری به وضعیت کمخونی خانم باردار رسیدگی کنند
و نقش موثری در مدیریت کمخونی در دوران بارداری برعهده داشته باشند.
با توجه به علائم بالینی بیمار و نتایج حاصل از آزمایش خون انواعی از مکملهای آهن یا فولیک اسید (یا ترکیب این ۲) زیر نظر پزشک تجویز میشود.
مکملهای آهن موجود در بازار حاوی انواع مختلفی از ملحهای آهن (بهعنوان مثال آهن سولفات-آهن گلوکونات و…) هستند
که در میزان جذب آهن در بدن و ایجاد عوارض گوارشی احتمالی با یکدیگر تفاوت دارند.
یکی از روشهای نوین دارورسانی، استفاده از لیپوزوم است. در این روش مولکول آهن درون ساختار لیپیدی قرار میگیرد تا با مخاط دستگاه گوارش تماس نداشته باشد.
در نتیجه عوارض گوارشی مانند تهوع، دلدرد، یبوست و… برای بیمار ایجاد نخواهد کرد.
در واقع، لیپوزومهای حاوی آهن تا زمان رسیدن به دیواره روده (محل جذب آهن)تحتتاثیر آنزیمهای گوارشی قرار نمیگیرند. به همین دلیل دارای جذب بسیار بالا و بدون عارضه گوارشی خواهند بود.
۴ نکته برای پیشگیری از ابتلا به کمخونی در دوران بارداری
۱٫ روزانه ۳ وعده حاوی مواد غذایی غنی از آهن مصرف کنید؛ گوشت قرمز بدون چربی، ماهی، مرغ، حبوبات، تخممرغ و…
۲٫ مواد غذایی سرشار از ویتامین C میتوانند به جذب بهتر آهن کمک کنند؛ انواع مرکبات مثل پرتقال، توتفرنگی، گوجهفرنگی، کیوی و… .
۳٫ مواد غذایی غنی از فولات (اسیدفولیک) را فراموش نکنید؛ سبزیهای دارای برگ سبز، انواع مرکبات و…
۴٫ افراد گیاهخوار حتما درباره مصرف مکمل ویتامین B12 با پزشک مشورت کنند.
منبع: هفته نامه سلامت
بامداد-میزان فسفر مصرفی را کاهش دهید. برخی غذاها حاوی مقدار زیادی فسفر هستند. برای کمک به حفظ سلامت استخوانها مصرف اینگونه غذاها را قطع یا محدود کنید. یک متخصص تغذیه مربوط به بیماران کلیوی میتواند برای این کار به شما کمک کند.
کلیههای سالم به حفظ میزان طبیعی فسفر و کلسیم در بدن کمک میکنند. زمانی که کلیههای شما فعالیت نداشته باشند مقدار زیادی فسفر در خون تجمع مییابد و این امر موجب می شود بدن کلسیم را از استخوانها بیرون کشیده و آنها را ضعیف کند.
بیماری استخوان مدتها قبل از بروز علائم آغاز میشود
کلیههای سالم در استفاده صحیح از ویتامین D به بدن کمک میکند. زمانی که کلیهها فعالیت نداشته باشند بدن آنچنان که باید، نمیتواند از ویتامین D استفاده کند و این امر نیز موجب ضعف در استخوانها میشود.
چگونه از بیماری خود مطلع شویم؟
بیماری استخوان مدتها قبل از بروز علائم آغاز میشود. به این علت معمولا با نام فلج کننده خاموش شناخته می شود. تنها راه اطلاع از بروز این بیماری انجام آزمایش است. پزشک شما تعدادی آزمایش برای چک کردن سطح مواد شیمیایی در بدن که بر سلامت استخوانها موثر هستند، انجام میدهد. تجویز پزشک ممکن است شامل مواردی مانند آزمایش خون برای چک کردن کلسیم، فسفر، هورمون پاراتیروئید و ویتامین D، اسکن تراکم استخوان یا اشعه ایکس و نمونهبرداری از استخوان باشد.
به چه علت پیشگیری یا درمان بیماری استخوان بسیار اهمیت دارد؟
بیماری کلیوی افراد را در معرض ابتلا به درد استخوان یا مفاصل، شکستگی استخوان، عفونتها و بیماری پوستی قرار میدهد.
عواملی که موجب ضعف استخوان میشوند میتوانند خطر ابتلا به حملات قلبی را نیز به همراه داشته باشد. برای پیشگیری یا درمان بیماری استخوان با پزشک خود مشورت کنید. گامهای سادهای از بروز بیماری استخوان جلوگیری میکنند، مانند تغییر در رژیم غذایی.
بیماری استخوان چگونه درمان میشود؟
برای حفظ سلامت استخوانهایتان گامهای زیادی وجود دارد. پزشک شما ممکن است پیشنهادات زیر را ارائه دهد:
میزان فسفر مصرفی را کاهش دهید. برخی غذاها حاوی مقدار زیادی فسفر هستند. برای کمک به حفظ سلامت استخوانها مصرف اینگونه غذاها را قطع یا محدود کنید. یک متخصص تغذیه مربوط به بیماران کلیوی میتواند برای این کار به شما کمک کند.
شیر، پنیر، ماهی، گوشت قرمز، نخود و لوبیا، کره، بادام زمینی و گردو، نان، غلات، سبوس، کاکائو و نوشابههای تلخ حاوی فسفر زیادی هستند. برای مصرف این مواد با پزشک خود مشورت کنید.
ورزش کنید. انجام تمرینات ورزشی به استقامت استخوانها و جلوگیری از شکستگی آنها کمک میکند.
از مصرف تنباکو بپرهیزید؛ چرا که مصرف آن به پیشرفت بیماری کمک میکند.
از برنامه درمانی خود پیروی کنید. داروهایتان را طبق نسخه پزشک مصرف کنید و از هیچ یک از جلسات دیالیز صرف نظر نکنید. دیالیز باعث میشود از شر فسفرهای اضافی که عامل بروز بیماری استخوان است، راحت شوید.
برنامه درمانی خود را تنظیم کنید. اگر میزان فسفر شما همچنان پس از تغییر رژیم غذایی و مصرف دارو بالا بود، پزشک برای درمان بیماری استخوان شما دیالیز بیشتری تجویز خواهد کرد.
منبع:isna.ir
نوشته ارتباط بین نارسایی کلیوی با بیماریهای استخوانی اولین بار در بامداد پدیدار شد.
به گزارش جام جم آنلاین ، واقعیت آن است که در بعضی بیماریهای خونی، تنها راه درمان و در برخی دیگر، یکی از درمانهای موثر، پیوند مغز استخوان است. به عنوان مثال، در بیماری تالاسمی، تزریق خون یک درمان موقت و تسکینی و پیوند مغز استخوان تنها راه درمان بیماری است. ولی در سرطان خون، شیمیدرمانی و پیوند، هر دو از روشهای درمانی موثر است که با توجه به وضعیت بیمار یکی از دو روش ارجحیت دارد.
جالب است بدانید پیوند مغز استخوان در درمان بیماریهایی ازجمله لوسمیها، لنفومها (انواع سرطانهای خونی)، تومورهای تخمدان، تومورهای مغز، تومورهای استخوانی و درمان بیماران تالاسمی و پیوند مغز استخوان جایگاه ویژهای دارد.
دکتر صفا نجفی، متخصص سرطان و عضو هیات مدیره انجمن سرطان ایران با تاکید بر این که بهترین نوع پیوند مغز استخوان از خواهر یا برادر بیمار با سازگاری کامل ژنتیک است، به جامجم میگوید: درحال حاضر بیماریهای متعددی با پیوند مغز استخوان قابل درمان هستند. کما این که درمان قطعی سرطان خون با تلفیق پیوند مغز استخوان و شیمیدرمانی امکانپذیر است.
پیونددهنده سازگارتان را بیابید
پیوند سلولهای بنیادی از منشاء مغز استخوان به دو صورت عمده انجام میشود. پیوند از خود فرد به فرد: این زمانی است که بیمار به علت سرطان نیاز به شیمیدرمانی فوقالعاده سنگین دارد که بر اثر آن، سلولهای مغز استخوان بشدت آسیب میبینند، این آسیب برگشتناپذیر است. در این شرایط ابتدا سلولهای بنیادی مغز استخوان فرد را گرفته و ذخیره میکنند. سپس او را با شیمیدرمانی بسیار سنگین درمان میکنند و سپس همان سلولهای ذخیره شده را به وی بازمی گردانند.
این متخصص تاکید میکند: این نوع پیوند در حقیقت نوعی نجات مغز استخوان از شیمیدرمانی محسوب میشود. در بیماریهایی مثل لنفوم مقاوم به درمان و بیماری مولتیپل میلوما (نوعی سرطان خون که در مغز استخوان وجود دارد)، نتیجه پیوند به پاسخ اولیه بیماری به شیمیدرمانی بستگی کامل دارد، ولی عوارض خود این پیوند ناچیز است. پیـونـد از فرد غیرخویشاوند به بیمار: در این شرایط سلولهای بنیادی مغز استخوان یک فرد بیمار مثلا مبتلا به سرطان خون حاد را باید عوض کرد. میدانید که بدن ما هر جسم خارجی را از خود دفع میکند. پس پیوند مغز استخوان باید از افرادی انجام گیرد که با فرد مبتلا سیستم HLA مشابه داشته باشند. (افراد دارای مجموعههای پروتئینی مختلفی روی سلولهای خود هستند که HLA نامیده میشوند. تشخیص نوع HLA هر فرد با آزمایش ویژه خونی انجام میشود. )
پیوند موفق
برای به حداقل رساندن پتانسیل عوارض جانبی، بیشتر پزشکان تا آنجا که ممکن باشد از سلولهای بنیادی یا مغز استخوان سازگار با بیمار استفاده میکنند. دکتر نجفی با بیان این مطلب تاکید میکند: در بیشتر موارد، موفقیت پیوند مغز استخوان وابسته به این است که چگونه بخوبی آنتیژنهای HLA مغز استخوان فرد دهنده با مغز استخوان فرد گیرنده سازگار باشد. هر چه این سازگاری آنتیژن HLA بیشتر باشد شانس این که سلولهای ایمنی فرد بیمار، مغز استخوان فرددهنده را بپذیرد، بیشتر است. معمولا عواقب رد پیوند در بیمارانی که دهنده آنها از بستگان نزدیک بخصوص برادر و خواهر باشد خیلی کمتر است.
وی میافزاید: از تمام افراد درجه یک بیمار HLA گرفته میشود. در صورت یافتن فردی که HLA کاملا مشابه با بیمار داشته باشد، بهترین وضعیت پیوند مهیا میشود. اگر نشد درشرایط خاص از کسانی که مختصری تفاوت دارند هم میشود استفاده کرد. در اینجا پس از این که با یک شیمیدرمانی سلولهای مغز استخوان خود بیمار را تخریب میکنند، سلولهای بنیادیدهنده را به وی تزریق میکنند. موفقیت این پیوند به بیماری اولیه بیمار، درجه توافق HLA بیمار دهنده، مرکز پیوندکننده، شرایط بیمار قبل از پیوند و نوع رژیم درمانی به کار رفته برای بیمار بستگی دارد.
موفقیت پیوند مغز استخوان در کشور
خوشبختانه در کشور ما بیش از سه دهه است پیوند مغز استخوان از هر دو نوع صورت میگیرد و اینک شمار مراکز پیوند رو به افزایش است. به علاوه در بیشتر مقالات اعتقاد بر این است که تفاوتی میان نتایج در کشور ما با کشورهای پیشرفته وجود ندارد.
در ایران برای درمان بیمارهایی که نارسایی مغز استخوان دارند، بیماریهای ژنتیک که در اطفال روی میدهد، سرطان خون، بدخیمیهای خونی، بیمارانی که سکتههای قلبی کردهاند و بیمارانی که سر استخوان ران آنها از بین رفته از پیوند سلولهای بنیادی استفاده میشود.
همچنین برای درمان تالاسمی میتوان از پیوند سلولهای بنیادی استفاده کرد و این فعالیت در بیمارستان شریعتی انجام میشود.اگر بیمار تالاسمی پیوند موفق داشته باشد دیگر نیازی به تزریق خون ندارد.
چگونگی اهدای مغز استخوان
مغز استخوان شامل مادهای نرم و اسفنجی است که در استخوان قرار دارد. این ماده سلولهای نابالغی دارد که سلولهای بنیادی خون مانند گلبولهای سفید، قرمز و همچنین پلاکتها را تشکیل میدهد. در جریان پیوند مغز استخوان، سلولهای گرفته شده از فرد اهداکننده، پس از انجام دوره شیمیدرمانی طولانی روی فرد بیمار با هدف تخریب مغز استخوان وی از راه سیاهرگ، به بیمار پیوند زده میشود تا سلولهای جدید، جایگزین مغز استخوان تخریب شده شود.
اهدای مغز استخوان درد ندارد
اهدای سلولهای بنیادی از خون یا مغز استخوان، برخلاف تصور بسیاری از افراد، هیچ گونه احساس درد و عوارض برای فرد اهداکننده نخواهد داشت. در روش نخست، پیش از دریافت سلولهای بنیادی مغز استخوان، فرد اهداکننده برای مدتی کوتاه (نزدیک به چهار یا پنج روز پیش از انجام فرآیند اهدای مغز استخوان)، داروهای خاصی را در خصوص افزایش سلولهای بنیادی و آزادشدن آنها در خون محیطی مصرف میکند.
در این مرحله، در فرآیندی میان چهار تا شش ساعت، سلولهای رها شده در خون محیطی، از سیاهرگ به وسیله ماشینی که به بدن فرد اهداکننده متصل شده است، دریافت شده و باقیمانده آن به خون برگردانده میشود.
در مواردی که لازم است مغز استخوان به صورت مستقیم از اهداکننده دریافت شود، فرد در حالت بیهوشی عمومی یا بیحسی موضعی قرار میگیرد و سلولهای مغز استخوان بدون احساس درد و ناراحتی از استخوان لگن یا در برخی موارد، جناغ سینه وی دریافت میشود. هیچیک از این روشها خطری برای فرد اهداکننده ندارد.
به گزارش جام جم آنلاین به نقل از ایسنا ،محققان دانشگاه ایلی نویز میگویند خواب کوتاه و نامنظم میتواند به عنوان عوامل خطر بالقوه برای پیشرفت بیماری کلیوی در نظر گرفته شود.
طی این مطالعه، ۴۳۲ بزرگسال مبتلا به بیماری مزمن کلیوی از نظر عادات خواب برای مدت پنج الی هفت روز از طریق مانیتورهای مچی تحت نظر قرار گرفتند. پس از دریافت اطلاعات مرتبط با خواب، این بیماران تا پنج سال مورد بررسی قرار گرفتند.
این تعداد از افراد میانگین خواب ۶.۵ ساعت داشتند؛ ۷۰ نفر از آنها به نارسایی کلیوی دچار شدند و ۴۸ نفر دیگر جان خود را از دست دادند.
پس از توجیه ارقام به دست آمده، محققان متوجه شدند که این خطر را نمیتوان به سایر عوامل خطر نظیر وزن یا بیماری قلبی نسبت داد. پژوهشگران هر ساعت اضافی خواب را به ۱۹ درصد کاهش خطر نارسایی کلیه نسبت دادند.
کیفیت خواب حتی در این میان نقش مهمی داشت؛ هرچه کیفیت خواب بدتر باشد خطر نارسایی کلیوی بیشتر میشود.
این پژوهش طی نشست جامعه نفرولوژی آمریکا در شیکاگو مطرح شد.
یک جراج مشهور روس که از پیشروان طب سنتی درآن کشور به شمار می آید ، برای تقویت قلب و دستگاه ایمنی بدن معجون جالبی توصیه کرده است.
او اطمینان داشت این معجون در تقویت قلب و دستگاه ایمنی بدن افرادی که مورد عمل جراحی قرار گرفته اند ، تاثیر شگرفی دارد.
معجون مذکور موسوم به "پاستا" ترکیبی از میوه های خشک است که بسیار خوشمزه بوده و می توان آن را به جای صبحانه یا شام تناول نمود، زیرا باعث منظم شدن ضربان قلب و رفع تصلب شرایین شده و عضله قلب را تقویت می کند.
پایگاه اینترنتی "راشا تودی" به نقل از "نیکلای آموسف" گزارش کرد: برای درک بهتر این معجون ابتدا باید بگویم که کشمش به خاطر دارا بودن "بور" مانند ارتشی طبیعی برای مقابله با پوکی استخوان است. زردآلوی خشک به خاطر آنکه دارای پتاسیم است، ضد افزایش فشار خون می باشد. هلوی خشک ضد یبوست است، چون سرشار از الیاف و "سوربیتول" می باشد که روند دفع فضولات معده را فعال می سازد. گردو نیز نقش مهم در زمینه مقابله با کلسترول مضر دارد.
** مواد لازم برای تهیه معجون پاستا
- نیم کیلو گرم کشمش.
- نیم کیلو گرم زردآلوی خشک.
- نیم کیلو گرم انجیر.
- نیم کیلوگرم هلوی خشک شده بدون هسته.
- نیم کیلوگرم عسل.
- دو فنجان مغز گردو.
- یک عدد لیمو ترش با پوست.
تمام این مواد را در مخلوط کن قرار داده خوب مخلوط کنید، سپس عسل را به آن اضافه کنید تا معجون حاصل شود آنگاه آن را در یخچال قرار داده و نیم ساعت قبل از هر وعده غذایی (صبحانه، ناهار، شام) یک قاشق غذاخوری میل نمایید.
این معجون برای دانشجویان، ورزشکاران، سالمندان و اشخاصی که در معرض فشار کاری فراوان قرار دارند بسیار مفید بوده و سلامت روانی و جسمی شان را تامین می کند.
تاریخ انتشار : جمعه ۲۱ آبان ۱۳۹۵ ساعت ۲۳:۱۴
پاییز فصل آبریزش بینی و خشکی پوست و تب و ارزهای بی موقع است. در این نوشتار با ۵ شایع ترین بیماری های پاییزی آشنا می شوید و راه حل هایی را برای فرار از این بیماری های ناراحت کننده می شناسید. با ما همراه باشید و یک پاییز به دور از هر نوع مشکل سلامتی داشته باشید.
هیچ درمانی برای سرماخوردگی ضروری نیست اما بعضی درمانها میتوانند نشانهها را تسکین دهند.برای مثال ضد احتقانها آبریزش را کاهش میدهند و مجرای بینی را باز میکنند. مسکنها به کاهش تب و سردرد کمک میکنند.
داروی سرفه هم میتواند کمککننده باشد. لازم به ذکر است که در سه روز نخست سرماخوردگی بیشتر از هر زمانی میتوانید بیماری را به دیگران انتقال دهید. درکل سرماخوردگیها اغلب فقط در طول هفته اول واگیردار هستند. سرماخوردگی اگر طول بکشد میتواند به عفونتهای باکتریایی در ریهها، سینوسها یا گوشها منتهی شود که نیازمند درمان پزشکی و آنتیبیوتیک است.
راه پیشگیری از اولین بیماری در فهرست شایع ترین بیماری های پاییزی
اغلب بیماریهای عفونی با تماس منتقل میشوند. بنابراین بهترین راه حفاظت در برابر آنها، شستن مکرر دستها با آب گرم و صابون است. برای شستوشوی صحیح دستها ابتدا آنها را با آب خیس کنید و بعد از صابون استفاده کنید؛ سپس برای ۲۰ ثانیه دستها را به شدت به هم بمالید.
مطمئن شوید مچها، بین انگشتان و زیر ناخنها را هم تمیز کردهاید. اگر زمان دارید از برس ناخن هم استفاده کنید چون باکتریها اغلب زیر ناخنها پنهان میشوند. بعد از آن دستها را آبکشی کنید و با یک حوله کاغذی یا دستگاه خشککن آنها را خشک کنید. اگر در توالت عمومی هستید، شیر آب را با حوله کاغذی ببندید. سعی کنید در را با پای خود باز کنید یا برای گرفتن دستگیره از یک دستمال کاغذی دیگر استفاده کنید. اگر هم دستشویی در دسترس نیست میتوانید از یک ضدعفونیکننده با پایه الکلی استفاده کنید. مصرف کافی ویتامین C و روی را هم فراموش نکنید.
۲. اگـــزما
اگزما نوعی التهاب پوستی است که علائم آن شامل قرمزی، خشکی، پوستهریزی و تاولهای ریز میشود. همچنین با خارش و سوزش همراه است و میتواند باعث عفونت باکتریال ثانویه شود. پوست افراد مستعد به اگزما خشک و تحریک پذیر است؛ درواقع وقتی روی پوست آنها خراشی سطحی ایجاد کنیم ابتدا آن محل سفید شده و سپس یک خط قرمز به جای میماند. وضعیت آب و هوا در تشدید این بیماری موثر است، بهطوری که در فصل بهار و پاییز اگزما بیشتر دیده میشود.
راه پیشگیری از دومین بیماری در فهرست شایع ترین بیماری های پاییزی
هوای داخل خانه خود را در فصل سرما با دستگاه بخور سرد مرطوب نگه دارید. برای جلوگیری از خشک شدن و ترک خوردن پوست، از کرمهای مرطوبکننده یا لوسیونهای بدون بو استفاده کنید؛ کرمهای حاوی الکل میتوانند خشکی پوست را افزایش دهند. همچنین به جای صابونهای معمولی از صابونهای مخصوص پوستهای حساس استفاده کنید. هرگز محل خشکی پوست و اگزما را نخارانید زیرا خاراندن باعث بدتر شدن علایم میشود. از گرفتن دوش آب داغ خودداری کنید و خیلی در حمام نمانید. استرس هم باعث بدتر شدن اگزما میشود، بنابراین باید راههای کنترل استرس را یاد بگیرید.
۳. سینوزیت
سینوسها به طور طبیعی پر از هوا هستند اما وقتی مسدود و پر از مایع میشوند، باکتریها در آنها شروع به رشد میکنند و باعث عفونت میشوند. این عفونت سینوزیت نامیده میشود. نشانههای عفونت سینوسی هنگام سرماخوردگی هم دیده میشوند و اگر این علائم بیش از ۱۰ روز طول بکشند، ممکن است سینوزیت داشته باشید. از جمله این علائم میتوان به موارد زیر اشاره کرد: آبریزش غلیظ، زرد و بدبو از بینی؛ احساس فشار یا درد در اطراف صورت و چشمها؛ سردرد (معمولا در ناحیه پیشانی)؛ انسداد بینی؛ احتقان؛ ترشح انتهای حلق؛ عدم بهبود سرماخوردگی؛ تب و سرفه.
راه پیشگیری از سومین بیماری در فهرست شایع ترین بیماری های پاییزی
مهمترین راه پیشگیری از سینوزیت، پیشگیری از سرماخوردگی است. توصیه میشود قبل از غذا خوردن و خوابیدن و هنگامی که وارد خانه میشوید دستهای خود را بشویید. تنفس در هوای تمیز و سالم، دوری از دود سیگار و هوای آلوده و پرهیز از قرار گرفتن در مکانهای پرازدحام میتواند در پیشگیری از این عفونت موثر باشد. استفاده از هوای مرطوب و مصرف مایعات زیاد به خصوص مایعات گرم مثل شیر و عسل هم در این فصل از تبدیل شدن سرماخوردگی به سینوزیت جلوگیری میکند. علاوه براینها فردی که سرماخورده است اگر در معرض سرمای شدید قرار بگیرد ممکن است به سمت سینوزیت پیش برود، پس بهتر است این افراد و به خصوص موتورسواران جلوی بینی خود را بپوشانند تا هوای سرد وارد بینیشان نشود.
۴. آنفلــوآنزا
آنفلوآنزا یک بیماری به شدت واگیردار است و معمولا بین یک تا چهار روز طول میکشد تا نخستین نشانههای آن ظاهر شود. درواقع آنفلوآنزا و سرماخوردگی هر دو از عفونتهای ویروسی واگیردار در دستگاه تنفسی هستند. هرچند که نشانههای آنها شبیه به هم است اما عوارض ناشی از آنفلوآنزا شدیدتر ظاهر میشود.
اگرچه سرما خوردگی میتواند تا حدی شما را کم انرژی کند، اما گاهی آنفلوآنزا باعث میشود حتی نتوانید از تخت پایین بیایید و ممکن است برای چند روز متوالی دچار تب، خستگی مفرط، سردرد، درد ماهیچهای و ضعف عمومی شوید. علاوه براین، آنفلوآنزای حاد میتواند منجر به بیماریهای خطرناکی مانند ذاتالریه شود و زندگی فرد را به خطر بیندازد. بنابراین اگر تنگی تنفس پیدا کردید حتما به پزشک مراجعه کنید.
راه پیشگیری از چهارمین بیماری در فهرست شایع ترین بیماری های پاییزی
ویروس آنفلوآنزا به سادگی از فردی به فرد دیگر منتقل میشود. هر زمان که فرد بیمار در مسیر شما عطسه یا سرفه کند، ممکن است به آن مبتلا شوید. علاوه بر این احتمال دارد با لمس سطوح مختلف مثل میز و… ویروس آنفلوآنزا به دستتان بچسبد. درواقع این ویروس میتواند تا هشت ساعت روی سطوح دوام بیاورد. وقتی سطح آلوده را لمس میکنید و بعد دستانتان را به چشم، بینی یا دهان خود میزنید ویروسها و میکروبها را مستقیم به درون بدنتان میفرستید. دقیقا به همین دلیل است که شستن مداوم دستها بسیار مهم است. با کمک واکسن آنفلوآنزا هم میتوانید ازابتلا به بعضی از انواع آن پیشگیری کنید. زمان ایدهال برای واکسن زدن اوایل پاییز است.
۵. آلـــرژی
گاهی ممکن است نشانههای سرماخوردگی را با ورم مخاط بینی ناشی از آلرژی که با عنوان تب یونجه هم معروف است، اشتباه بگیرید. اگر نشانههای سرماخوردگی خیلی سریع آغاز شدند و طی ۱ تا ۲ هفته به پایان رسیدند، احتمالا سرماخوردهاید و آلرژی ندارید. اما اگر نشانهها بیش از دو هفته طول کشیدند، باید به آلرژی فصلی شک کنید. آلرژیها توسط سیستم ایمنی بیشفعال ایجاد میشوند. بدن شما به دلایلی به موادی مانند غبار و گرده واکنش بیش از حد نشان میدهد و هیستامین ترشح میکند. این ماده میتواند باعث ورم مجرای بینی، آبریزش، سرفه و عطسه شود. لازم به ذکر است که آلرژیها مسری نیستند اما ممکن است ارثی باشند.
راه پیشگیری از پنجمین بیماری در فهرست شایع ترین بیماری های پاییزی
نوشیدن مایعات فراوان، عوارض حساسیتهای تنفسی فصلی را کاهش میدهد. درواقع مایعات ترشحات تنفسی را رقیق کرده و باعث میشود عامل حساسیت زا اثر کمتری بر بدن بگذارد. علاوه براین توصیه میشود هنگامی که میزان گرده گیاهان در هوا زیاد است، به خصوص در بعد از ظهرهای خشک و خنک از منزل خارج نشوید. باید بدانید میزان این گردهها در هوای سرد و مرطوب (بعد از باران) به طور عجیبی کاهش مییابد. هنگام راه رفتن روی چمن و برگهای ریخته شده از درختان هم بهتر است ماسک بزنید. شست وشوی بینی با سرم نمکی نیز به باز ماندن راههای هوایی کمک میکند.
مرجع : زندگی ایدهآل
مطالعه متخصصان قلب نشان داده است که امروزه تعداد کمی از مردم زندگی سالم و بیخطری دارند و به همین دلیل چند راهکار برای افزایش سطح زندگی سالم و کاهش بیماریهای قلبی ارائه دادهاند.
به گزارش مشرق، تغییر الگوی غذایی مردم و شرایط زندگی در عصر تکنولوژی، مصرف غذاهای ناسالم را افزایش داده و موجب بروز بسیاری از بیماریهای خطرناک و کشنده شده است.
شیوه غلط غذایی پدران و مادران به عنوان یک فرد بزرگسال، به کودکان نیز سرایت کرده و آمار سکتههای قلبی هر روز رو به افزایش است.
در کنار سکته قلبی، مردم جوامع مختلف با انواع بیماریها مانند چربی خون بالا، چاقی و اضافه وزن نیز درگیر هستند.
افزایش چربیهای مضر به کاهش چربیهای مفید منجر شده و خطر سکته قلبی و کبد چرب را افزایش میدهد. محققان دانشگاه هاروارد حتی بروز بعضی از سرطانها را نتیجه کبد چرب میدانند.
مطالعه متخصصان قلب آمریکا نشان داده است که امروزه تعداد کمی از مردم زندگی سالم و بیخطری دارند. به همین دلیل چند راهکار برای افزایش سطح زندگی سالم و کاهش بیماریهای قلبی ارائه دادهاند که در زیر مشاهده میکنید:
1. زدودن کالریهای اضافی
یکی از علل مهم افزایش تریگلیسرید افزایش وزن است و کاهش وزن تدریجی میتواند کمک زیادی به بهبود چربیهای خون از جمله تریگلیسرید نماید.
چاقی منجر به افزایش چربیهای مضر در کبد شده و کاهش وزن باعث مهار آن میشود. راهحلهای عملی کاهش کالری عبارتند از: به نصف رساندن میزان غذای سرو شده در رستوران، حذف کردن نان، چیپس و سایر مخلفات همراه وعده غذایی
2. افزایش مصرف فیبرهای غذایی
مصرف فیبرهای غذایی مانند سبوس گندم، آب گریپفروت و پسیلیوم و سبزیجات میتواند چربیهای خون را کاهش دهد و مصرف آنها همراه با غذا مفید است.
3. قطع استعمال دخانیات
مصرف سیگار علاوه بر افزایش چربیهای مضر (LDL) به کاهش چربیهای مفید (HDL) منجر شده و خطر سکته قلبی و کبد چرب را افزایش میدهد.
4. مصرف بیشتر ماهی
افزایش اسیدهای چرب امگا 3 میتواند اثرات مفید خود را در کاهش چربیهای خون اعمال کند.
5. در آخر مصرف الکل را به طور کامل حذف کنید.
رئیس انجمن ژنتیک ایران گفت: مردم باید هوشیار باشند و با برخی شعارهای عوامفریبانه، گنجینه اسرار ژنتیکی خودشان را در اختیار هر کسی قرار ندهند.
به گزارش مشرق، علاقمندان به مسائل روز حوزه سلامت، به یاد میآورند طی یک سال و نیم گذشته، در فضای شبکههای ارتباطی مجازی، کلیپ ضبط شده مشهوری دست به دست میشد که در آن مجموعهای از بازیگران از مردم تقاضا میکردند با کمک چند گوشپاککن (سوآپ) ارسالی از مکانی نامعلوم، نمونهای از سلولهای دهانی خود را با هدف نجات بیماران سرطانی به بانک ژن جهانی هدیه کنند.
در این کلیپ، با ابراز ناراحتی از سهم کم نمونههای ایرانی در بانک جهانی ژن گفته شده بود که ایرانیها علاقهای به نجات دادن جان بیماران ایرانی، خارجی و بیماران لوسمی ندارند.
گفتنی است؛ مجموعه ویژگیهای فردی هر انسانی در قالب رازها و اسرار نهفته شده در درون ژنهاست که از سوی خداوند متعال خلق شده و این آثار آنچه که بیانگر ویژگیهای ظاهری فرد مانند رنگ چشم، حالت مو، ظرفیتها، استعدادها و وضعیت سلامت هستند؛ خداوند متعال همه این اطلاعات نهفته شده را در ژنوم انسان به ودیعت گذاشته است.
اما به هر میزانی که علم بشر پیشرفت کرده و به فنآوریهای جدید دست مییابد، بخشی از این رازها شناسایی میشود؛ به اقتضاء همین پیشرفتها، میزان تسلط بر استفاده از ظرفیتهای خدادادی نیز افزایش مییابد، بنابراین یکی از جنبههایی که امروز در جهان مادی مورد توجه قرار گرفته، توسعه علم پزشکی از پزشکی متداول به سمت علم مولکولی است.
در "پزشکی اختصاصی یا Personal Medicine"؛ یعنی ویژگیهای ژنتیکی هر شخصی منحصربه فرد است و مطرح کردن اینکه هر دارویی امکان پاسخگویی به همه افراد را دارد، معقول نیست و آن متناسب با تفاوتهای فردی است؛ همین مسئله ایجاب میکند برای هر فرد خاص، مطالعات ویژه مولکولی صورت بگیرد و امروز مباحثی مانند ژندرمانی و اصلاح ژن یا تغییر در فرآیندهای تولید پروتئین و فرآوردههای متابولیک در بدن ما به وسیله مطالعات ژنتیک قابل مدیریت کردن باشد.
این بحث از سویی، ابزار مطلوبی برای رفاه و پیشرفت در زندگی است اما از سوی دیگر، اگر این اطلاعات در اختیار افراد غیرمطمئن قرار بگیرد، امکان دارد که وضعیت آسیبپذیری فردی نسبت به یک بیماری یا شناخت آسیبپذیری یک جامعه نسبت به یک عامل عفونی به عنوان یک ظرفیت مورد شناسایی شود و چنانچه در پشتپرده چنین مجموعهای افراد ناسالم وجود داشته باشند، میکروارگانیسمها، عوامل عفونی و عوامل بیمارزایی را طراحی میکنند تا جامعه هدف، قابلیت مقابله و پاسخگویی در برابر آن عامل مهاجم پاتولوژیک را نداشته باشد.
اطلاعات ژنتیکی یک سلاح دو لبه
بنابراین اگر این اطلاعات ژنتیک در اختیار یک مجموعه سالم درمانی قرار بگیرد، به طور اختصاصی میتواند برای یک بیمار نجاتبخش باشد اما اگر در اختیار یک فرد ناسالم قرار بگیرد، بیماریهای جدیدی را برای آن فرد، طراحی خواهند کرد که بدن وی توان مقابله با آن بیماری را نداشته باشد و در قالب یک عفونت ویروسی منتقل شود؛ بنابراین اطلاعات ژنتیکی یک سلاح دولبهای است که باید از آن حراست کرد.
به دست آوردن اطلاعات ژنتیکی به بهانه شناخت بیماریهای خاص و خطرناک
محمود تولایی، رئیس انجمن ژنتیک ایران با بازخوانی این موضوع اظهار داشت: ریشه این قبیل حرکتها مربوط به یک مجموعه آزمایشگاهی در انگلستان است که به ظاهر اعلام کردهاند میخواهیم به شناخت بیماریهای خاص و خطرناک کمک کنیم، اما با توجه به سوابق کشور انگلستان در لطمه زدن به کشور ما، این نگرانی وجود دارد که هدف اصلی آنها به دست آوردن اطلاعات ژنتیکی مردم جهان سوم به ویژه جمهوری اسلامی ایران باشد.
وی هشدار داد: اگر آنها بخواهند نمونههایی را از جامعه ایرانی به دست بیاورند تا عرصههای آسیبپذیر ژنوم ایرانیان را شناسایی کنند، این موضوع از نظر کلان و اجتماعی، یک تهدید به شمار میآید و از نظر اخلاقی نیز کشف و انتشار بسیاری از رازهای سلامت افراد درست نیست؛ همانگونه که آنچه به وسیله ویزیت و معاینه یک بیمار به دست میآید و پزشک موظف به حفظ این اسرار است، اگر وضعیت بیماری این فرد را به اشخاص دیگر منتقل کند به عنوان جرم تلقی میشود.
تولایی، متذکر شد: از طریق این علم میتوان مشخص کرد که برای مثال، فردی مستعد است تا 10 سال آینده دچار بیماری قلبی شود یا اگر با یک عامل سرطانی مواجه شود، سیستم ایمنیاش توانایی پاسخگویی به بیماری را ندارد؛ اگر آسیبپذیری ژنتیکی افراد شناسایی و منتشر شود، تبعات و عوارض از همان زمان دامنگیر افراد خواهد شد، زیرا با شناسایی اینکه چه افرادی دچار بیماری خواهند شد، آنها موقعیتها و حقوق اجتماعی خود را خواسته یا ناخواسته از دست میدهند؛ مثلا بانکها ممکن است به این افراد وام ندهند، استخدام به کار آنها دچار مشکل شود، کسی به سادگی با آنها عقد قرارداد نکند و بدین ترتیب زندگیشان دچار زحمت و مشقت میشود.
انتشار اسرار ژنتیکی افراد یک تهدید ژنتیکی است
وی با بیان اینکه انتشار اسرار ژنتیکی افراد یک تهدید ژنتیکی است، گفت: مردم باید هوشیار باشند و با برخی شعارهای عوامفریبانه، گنجینه اسرار ژنتیکی خودشان را در اختیار هر کسی قرار ندهند و اگر واقعا هدف خیرخواهانهای مطرح میشود، حتما از طریق مراکز مطمئن داخلی اقدام کنند زیرا امروز در کشور ما ظرفیت تخصصی در موضوع ژنتیک، از سطح منطقه بسیار مطلوبتر است.
این عضو هیأت مدیره انجمن بیوتکنولوژی و ژنتیک ایران، خاطرنشان کرد: ما در قوانین جاری خودمان، لایحه حفاظت از میراث ژنتیکی را داریم اما به نظر میآید باید بر اجرای آنها تاکید شود زیرا برخی از این رفتارها و ارتباطات به صورت آشکارا صورت میگیرد.
وی ادامه داد: گاهی حتی پیش آمده که یک پزشک در قالب اجرای طرحی بدون اینکه صلاحدید کشور را در نظر بگیرد و با مراکز تحقیقاتی داخلی هماهنگی کند، با هر مرکز تحقیقاتی در دنیا وارد مذاکره میشود و در بررسی یک دارو، نمونههای بیمار خود را برای آن مجموعهها ارسال میکند؛ علیرغم اینکه کار خلاف اصول اخلاق پزشکی انجام داده، برای مردم کشورش نیز خطرآفرینی کرده است.
این مقام مسئول، با بیان اینکه تابه حال برخوردی با این موارد صورت نگرفته و اکنون این خلاف روشن، امری بسیار طبیعی تلقی شده است، گفت: در دنیا این موارد تابع "اخلاق پزشکی" است و یک فرد میتواند اجازه ندهد هرگونه تستی بر روی وی انجام شود و اگر قرار است محققی هم تستی را انجام دهد، بر مبنای فرم اخذ رضایت آگاهانه از بیمار، فرد را کاملا توجیه کند که از نمونههای تست وی قرار است چه استفادههایی بشود.
مجلس شورای اسلامی توجه جدی به لایحه ذخایر ژنتیکی داشته باشد
تولایی، با ابراز شگفتی از اینکه فضای مجازی اعلام میکند که هرکسی میتواند یک نمونه بیولوژیک خود را به یک مرکز تحقیقاتی بفرستد، گفت: جاسوسی ژنتیکی هدف اصلی این مراکز است به ویژه یک مرکز تحقیقاتی که در بریتانیا مستقر است؛ این مراکز در نظر دارند اعمال خطرآفرین انجام دهند و رسانهها هم باید هُشیار بوده و ریشه این اطلاعرسانی را در شبکههای اجتماعی شناسایی و به مراجع ذیربط اطلاع رسانی کنند.
رئیس انجمن ژنتیک ایران، گفت: کشور ما در شرایط قابل قبول علمی در فناوریهای نوین بویژه ژنتیک و بیوتکنولوژی قرار دارد و نباید مردم تحت تاثیر عوام فریبی رسانههای رسمی و غیر رسمی بیگانه مهمترین دادههای مرتبط با سلامت خود را در اختیار قرار دهند؛ انتظار میرود مجلس شورای اسلامی با توجه جدی به لایحه ذخایر ژنتیکی بپردازد تا در پوشش ندانم کاری یا غفلت برخی مسئولین، گونه ها و ذخایر زیستی ما چه در حوزه گیاهی بویژه گیاهان دارویی، گونه های زیستی و حیات وحش و ... با عنوان گردشگری در طبیعت توسط بیگانگان غارت نشود و در قالب پایان نامه یا طرح های مشترک با طرف خارجی، بدون لحاظ قواعد، به تاراج نرود.
وی افزود: نقص مهم این لایحه هم عدم پیش بینی مقررات لازم برای ارسال نمونه های انسانی به خارج از کشور است که امید است با اهتمام وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تدبیر مناسب اندیشیده شود و به این لایحه افزوده شود تا ضمن عدم هرگونه مانع بر سر همکاری علمی و پژوهشی، منافع ملی نیز محفوظ و خسارتی به میراث نیاکان ما وارد نشود.
انجمنهای تخصصی ذیربط بویژه انجمن ژنتیک ایران که چندین شاخه تخصصی مشتمل بر ژنتیک انسانی، ژنتیک گیاهی، ژنتیک جانوری، دام و آبزیان، ریزسازوارهها، ذخایر ژنتیکی و سلولهای بنیادی و عضویت صدها عضو متخصص در هر گرایش، همکاری با مسئولین و مراجع قانونگذاری را وظیفه خود دانسته و آمادگی کامل برای همکاری خواهند داشت.
به دست آوردن اطلاعات ژنتیکی به بهانه مبارزه با جرائم و تروریسم
به هرحال باید گفت: دستیابی به اطلاعات ژنتیکی افراد، ممکن است به بهانههای مختلفی انجام شود؛ چنانچه در سال گذشته دولت کویت اعلام کرده بود، اولین کشوری در جهان خواهد بود که برای همه گردشگرانی که به این کشور سفر میکنند اعم از شهروندان کویتی و غیرکویتی، ارائه اطلاعات DNA به مسئولان این کشور را اجباری میکند.
به گفته مقامات کویتی، نتایج این آزمایشها برای «مبارزه با جرائم و تروریسم» استفاده میشود و به هیچ وجه، بهرهبرداریهای پزشکی، مدنظر نبوده و بدون شک، حفظ حریم شخصی افراد، درنظر گرفته خواهد شد.