شیرجه رفتن برای ابتلا به بیماری

جام جم سرا: شناکردن علاوه بر این که ورزشی مفید و لذتبخش در تمام فصول سال، بویژه تابستان محسوب می‌شود، می‌تواند از نقطه نظر درمانی نیز برای بسیاری افراد، بخصوص در سنین میانسالی و پیری مفید باشد.

اما پایان قصه شناکردن در استخر همیشه هم خوش نیست و گاهی به دلیل ابتلای شناگران به بیماری‌های قارچی و عفونی تلخ می‌شود. خوب است بدانید که طبق آمار، ‌بیشترین بیماری‌های ناشی از شنا در استخرهای عمومی شامل بیماری‌های پوستی، بویژه‌ ‌انواع حساسیت‌های پوستی و عفونت‌های قارچی می‌شود، پس از این بیماری‌ها عفونت‌های قسمت میانی گوش و در موارد معدودی نیز بروز مشکلات گوارشی یا آلودگی چشم‌ها از بیماری‌هایی است که در استخرهای آلوده یا از طریق شناگران آلوده به عفونت‌های میکروبی و قارچی، منتقل می‌شوند.

بر اساس نظر متخصصان بهداشت محیط، ‌استفاده از ضدعفونی‌کننده‌های مناسب و رعایت بهداشت‌ ‌از سوی شناگران عامل بسیار مهم در جلوگیری از آلودگی استخرهاست. در واقع مدیریت بهداشت استخر، اولین قدم در جلوگیری از بروز و انتقال بیماری‌های میکروبی و قارچی به افراد است.

دکتر سیدمسعود داوودی، متخصص پوست و مو در گفت‌وگو با جام‌جم با تاکید بر این که استفاده‌کنندگان از استخرها باید آگاه باشند آب استخرهایی که بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد یا به‌درستی و به شیوه مناسبی ضدعفونی نمی‌شود، آلوده و ناقل بیماری است، می‌افزاید: امروزه روش‌های مناسب‌تری برای ضدعفونی آب استخرها به جای کلرزنی، تحت عنوان استفاده از ازن و اکسیژن فعال ارائه شده است که همچنان در بسیاری از استخرهای کشور مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. استفاده از این روش بسیار مطلوب‌تر از کلرزنی است و با تبعات و عوارض پوستی، چشمی و گوشی کمتری همراه است. با این حال اگر امکان بهره‌گیری از این روش هم نباشد استفاده از قرص یا محلول کلر در میزان و زمان‌های مناسب می‌تواند در ضد عفونی کردن آب استخر موثر باشد.

حتی متخصصان عفونی نیز همیشه تاکید می‌کنند که کلرزنی آب استخرهای عمومی باید با رعایت استانداردهایی صورت بگیرد وگرنه آلودگی‌های موجود در آب حتی با وجود کلر نیز می‌تواند باعث بروز عفونت‌های روده‌ای شود که حاصل آن بروز اسهال، استفراغ، درد شکم و تب است که چند روز پس از شنا در استخر آلوده بروز می‌کند.

این متخصص پوست می‌افزاید: البته پوشش دیوارها و کف استخر نیز بهتر است که از کاشی باشد که به طرز مطلوبی نصب شده باشد به گونه‌ای که هیچ‌گونه ترک، خلل و فرجی نداشته باشد. زیرا خلل و فرج‌ها محیط مناسبی برای رشد و نمو انواع میکروب‌ها و قارچ‌هاست. این نکته در مورد سنگ‌فرش اطراف استخر نیز صدق می‌کند.

بیماری‌های قارچی پوستی شناگران

دکتر داوودی با تاکید بر این که شناگران باید بیماری‌های قارچی پوستی ناشی از قرار گرفتن در محیط‌های عمومی مرطوب چون استخرها را جدی بگیرند، توضیح می‌دهد: بیماری‌های قارچی پوست جزو گروه بیماری‌های عفونی است که در فصل گرم و در محیط‌های عمومی و مرطوب شیوع بیشتری دارد. در واقع، رطوبت، تعریق و گرما باعث گسترش این بیماری‌ها شده که بهترین راه پیشگیری از آنها رعایت بهداشت فردی است. قارچ‌های سطحی پوست همچنین می‌توانند حتی ناخن‌های دست، پا و ناحیه کشاله ران را نیز درگیر کنند.

این متخصص پوست می‌افزاید: دسته دیگری از قارچ‌های پوستی، عفونت‌های برفکی است که به صورت لکه‌های سفید در مخاط دهان و زبان دیده می‌شود و در افراد بالغ، این عفونت‌ها به صورت دانه‌های چرکی در نواحی مختلف، بخصوص در چین‌ها نظیر کشاله ران و زیر بغل بروز می‌کند. نوع دیگری از قارچ‌های سطحی پوست نیز به صورت لکه‌های قهوه‌ای و سفید بیشتر در تنه و قسمت‌های جلویی اندام‌ها در شرایط مناسب، اعم از رطوبت و تعریق بروز می‌کند. بهترین راه برای پیشگیری از این نوع عفونت‌های قارچی، رعایت بهداشت فردی و تماس نداشتن با فرد مبتلا است.

نگذراید کف پایتان زگیلی شود

«برای جلوگیری از زگیل کف پا از صندل‌های بهداشتی استفاده کنید.» این توصیه دکتر داوودی است که محیط مرطوب استخرها را برای ایجاد زگیل کف پا مساعد می‌داند و می‌گوید: مهم‌ترین عامل ایجاد زگیل کف پا، زمین‌های خیس و مرطوب است که این بیماری در مراجعه‌کنندگان به استخرها بیشتر دیده می‌شود. پس باید از پابرهنه راه‌رفتن در محیط‌های خیس جلوگیری و حتما از صندل‌های تمیز و بهداشتی استفاده کرد تا از بروز زگیل کف پا جلوگیری شود.

گوش درد استخری

گوش ‌درد شناگران یک بیماری شایع عفونی است که به لاله گوش یا مجرای گوش بیرونی مربوط می‌شود و می‌تواند باعث خارش و قرمزی یا التهاب گوش شود.

دکتر ابراهیم رزم پا، متخصص گوش، حلق و بینی در گفت‌وگو با جام‌جم درباره التهابات و عفونت‌های گوش، بینی و سینوس ناشی از استخر می‌گوید: مجاری سینوس به بینی راه دارد و وقتی شخصی وارد استخر می‌شود، مقداری از آب استخر وارد بینی و سینوس‌ها می‌شود. حال اگر آب استخر آلودگی داشته باشد این آلودگی از طریق بینی به سینوس‌ها نیز منتقل می‌شود. البته در بروز عفونت‌های گوش و بینی چند عامل مهم است. یکی ضدعفونی‌کردن آب استخر با روش‌های مناسب که ازن بهترین روش موجود است. کما این که کلر می‌تواند به نوبه خود باعث بروز التهاب و تحریک مخاط بینی شود.

وی می‌افزاید: نکته دیگر آن که وقتی آب استخر آلوده باشد عفونت‌های قارچی وارد کانال گوش می‌شود و منجر به گرفتگی، خارش، التهاب و عفونت گوش می‌شود، اما در شرایطی که آب استخر نیز کاملا ضدعفونی شده باشد ممکن است تماس مکرر با آب، منجر به بروز التهاب و بروز عفونت‌های میکروبی در کانال گوش شود. به همین علت، توصیه می‌شود که شناگران، گوش‌هایشان را پس از شنا با سشوار و نه گوش پاک‌کن، خشک کنند.

استخرهای عمومی، عفونت واژینال نمی‌آورد

بر خلاف آنچه تصور می‌شود انتقال عفونت‌های واژینال از طریق آب استخر شایع نیست.

دکتر آمنه لاهوتی، متخصص زنان و زایمان با اشاره به مطلب فوق در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: واژن خانم‌ها حاوی میکروب‌هایی است که به طور طبیعی درآن زندگی می‌کنند. بعضی از این میکروب‌ها می‌توانند بیماری‌زا باشند، ولی در همه شرایط تولید بیماری نمی‌کنند. یکسری میکروب‌های دیگرهم درواژن وجود دارد که اصطلاحا فلور نرمال واژن نامیده می‌شود و در واقع جزو سیستم دفاعی بدن خانم‌ها محسوب می‌شود. تا زمانی که فلورنرمال واژن کارخود را درست انجام می‌دهد میکروب‌های بیماریزا قادر به ایجاد عفونت نیستند.

وی می‌افزاید: فقط وقتی این میکروب‌ها تولید بیماری می‌کنند که سد دفاعی واژن آسیب‌دیده باشد که این آسیب به طور شایعی پس از مصرف آنتی‌بیوتیک به علت سایر بیماری‌ها ایجاد می‌شود. بنابراین خانمی که سد دفاعی واژنش سالم است با شنا در استخر معمولا مبتلا به عفونت واژن نمی‌شود. البته برای پیشگیری از هر نوع عفونت، بهترین کار شست‌وشوی دستگاه تناسلی قبل و بعد از استفاده از استخر و استفاده از حوله اختصاصی است. همچنین به هیچ عنوان خانم‌ها نباید لباسشان را روی مایو بپوشند چون مرطوب‌ماندن طولانی‌مدت ناحیه تناسلی باعث از بین‌رفتن باکتری‌های محافظ‌شده و سد دفاعی واژن را می‌شکند.(پونه شیرازی / گروه جامعه)

بیماری تیروئید کنترل شده مانعی برای روزه‌داری نیست

جام جم سرا: دکتر سید عادل جاهد در گفت‌و‌گو با جام‌جم افزود: اگر اختلال تیروئیدی صرفا گواتر یا بزرگی غده تیروئید باشد مشکلی برای روزه‌داری ایجاد نمی‌کند، اما آن دسته از بیمارانی که مبتلا به کم‌کاری تیروئید هستند و بیماری‌شان با دارو کنترل شده است با مصرف داروی خود در وعده سحر می‌توانند روزه بگیرند. تنها نکته مهم در مورد این دسته از بیماران این است که دارویشان را باید به صورت ناشتا و نیم ساعت قبل از خوردن سحری یا وعده غذایی مصرف کنند تا اختلالی در اثر بخشی دارو ایجاد نشود. به بیان دیگر مصرف هم زمان دارو با وعده سحر اشتباه بوده و می‌تواند زمینه بروز اختلالاتی را در ساخت و ساز بدن به همراه داشته باشد.

وی درباره مبتلایان به پرکاری تیروئید اظهار کرد: این دسته از بیماران نیز در شرایطی که با مصرف دارو بیماری و شرایط متابولیکی‌شان کنترل شده باشد، می‌توانند روزه بگیرند. البته هر زمان که علائم عود بیماری را در خود مشاهده کنند باید با پزشک‌شان مشورت کنند. در مورد بدخیمی‌های تیروئید نیز باید روزه‌داری پس از طی شدن دوره بیماری و بهبود بیمار با مشورت پزشک صورت بگیرد. به بیان دیگر، روزه‌داری تاثیری در تغییر اندازه گره‌ها یا ندول‌های تیروئیدی ندارد.

هشدار درباره خطر بروز یک بیماری تابستانی

جام جم سرا: این نوع اسهال‌ها به دلیل شدت و طولانی بودنشان، بدن را در خطر کم آبی جدی قرار می‌دهد. همچنین اغلب اسهال‌های عفونی با تب، درد‌شکم و استفراغ همراه است. معمولا این نوع اسهال‌ها تحت تاثیر عوامل میکروبی ایجاد می‌شود، اما ویروس‌ها و انگل‌ها نیز می‌توانند در بروز آن نقش داشته باشند.

البته خیلی‌ها به اشتباه تصور می‌کنند هنگام ابتلا به اسهال باید بلافاصله با مصرف دارو جلوی آن را گرفت، در حالی که اسهال به نوبه خود یک واکنش مثبت از سوی سیستم ایمنی بدن برای دفع عامل میکروبی بیماریزا تلقی می‌شود و به گفته دکتر ستار جعفری، متخصص بیماری‌های گوارشی، اسهال، نوعی مکانیسم دفاعی روده است که به واسطه آن حرکات روده تشدید می‌شود تا عامل بیماریزا از روده دفع شود. با این توضیح شاید کنترل کردن اسهال حاد، خیلی به نفع بیمار نباشد، یعنی باعث شود عفونت داخل روده بماند و جذب خون بشود.

اسهالی که عفونی می‌شود

اسهال‌های عفونی معمولا بیش از دو هفته تداوم پیدا می‌کند که نزدیک به 90 درصد این نوع اسهال‌ها ناشی از عوامل میکروبی است و در بقیه موارد ویروس‌ها و انگل نیز در بروز آن دخیل است. دکتر جعفری در گفت‌وگو با جام‌جم درباره عوامل موثر در بروز اسهال عفونی می‌گوید: به دنبال بروز این نوع اسهال‌ها، عوامل میکروبی، بافت روده را خراب می‌کنند یا به طور مستقیم با تولید سمومی به تخریب بافت روده منجر می‌شوند. از جمله مهم ترین عوامل میکروبی که به اسهال عفونی منجر می‌شود، می‌توان به میکروب ایکولای (میکروب عامل اسهال خونی و وبا) و سالمونلا ( عامل مسمومیت غذایی ) اشاره کرد. ویروس‌هایی چون ویروس سرماخوردگی هم می‌تواند با عوارضی چون اسهال در بیمار همراه باشد. انگل‌ها نیز می‌توانند به بروز اسهال عفونی در بیمار منجر بشوند. این متخصص بیماری‌های گوارشی می‌افزاید: البته گاهی نیز اسهال به عنوان یک علت ثانویه بر اثر مصرف برخی دارو‌ها از جمله آنتی بیوتیک‌ها بروز پیدا می‌کند. مواجهه با سمومی چون حشره‌کش‌ها و آفت‌کش‌ها نیز با اثراتی که بر سیستم گوارشی می‌گذارد، می‌تواند به بروز اسهال منجر شود، اما نکته مهمی که نباید از خاطر برد آن است که بیشتر عوامل عفونی اسهال از راه دهانی منتقل می‌شود. یعنی مصرف آب یا غذای آلوده به مدفوع انسان یا حیوان مبتلا به عامل بیماریزا می‌تواند شخص را به اسهال مبتلا کند.

اسهالی که خود‌به‌خود خوب می‌شود

حال شاید بپرسید کدام دسته از اسهال‌های عفونی باید درمان شود و کدام‌یک بدون نیاز به درمان خاصی بهبود می‌یابد؟

دکتر جعفری در پاسخ می‌گوید: در شرایطی که فرد تهوع و استفراغ نداشته باشد با مصرف مایعات و بویژه محلول اوآراس می‌تواند با کم آبی ناشی از اسهال مقابله و به این ترتیب تا خروج عامل عفونی از روده‌ها از درمان دارویی خاص دیگری اجتناب کند.در چنین شرایطی دفعات اسهال باید طی 48 تا 72 ساعت کاهش یابد و رو به بهبود رود، اما اگر تغییری در شدت اسهال در بیمار حاصل نشود به بررسی بیشتری نیاز خواهد داشت.

وی تاکید می‌کند: همچنین اسهال خونی به بررسی بیشتری از طریق آزمایش مدفوع نیاز دارد. بعلاوه بروز اسهال در سنین خیلی پایین یعنی نوزادان و در کهنسالان باید مورد بررسی و درمان دارویی قرار بگیرد. کسانی هم که همراه با اسهال، درد شدید در ناحیه شکم دارند یا سیستم ایمنی‌شان ضعیف است، شیمی درمانی می‌شوند یا داروهای خاصی از جمله داروهای روماتیسمی مصرف می‌کنند باید به درمان سریع اسهال اقدام کنند. پس وقتی اسهالی خیلی شدید همراه با استفراغ و بیش از دو هفته نیز طول کشیده است و با عوارضی چون کاهش وزن باشد، شخص را به دلیل شدت زیاد از خواب بلند کند یا در فردی بروز کند که سابقه بیماری‌های گوارشی بدخیمی در خانواده‌اش وجود داشته باشد باید مورد پیگیری دقیق قرار بگیرد.

جلوی بروز اسهال را بگیرید

بی‌شک رعایت بهداشت فردی مهم ترین عاملی است که باید در پیشگیری از بیماری‌های عفونی دستگاه گوارش در نظر گرفته شود.

دکتر جعفری در این باره توضیح می‌دهد: از آنجا که اصلی‌ترین راه انتقال میکروب‌ها، ویروس‌ها و انگل‌ها، دهان است شستن دست‌ها با آب و صابون پس از دستشویی و در مورد کودکان دبستانی پس از بازگشت از مدرسه می‌تواند در پیشگیری از انتقال عوامل بیماریزا بسیار موثر باشد. همچنین ضد عفونی کردن میوه‌ها، بویژه صیفی جات و سبزی‌ها قبل از مصرف، از مواردی به شمار می‌رود که رعایت کردن آن باعث کاهش بروز بیماری اسهال در فرد می‌شود.

همچنین متخصصان بیماری‌های عفونی با توجه به احتمال بروز اسهال‌های عفونی از طریق گوشت و فرآورده‌های گوشتی، رعایت بهداشت گوشت، بویژه گوشت مرغ را ضروری می‌دانند. بر این اساس، رعایت نکاتی چون شستن گوشت قبل از مصرف، جدا کردن گوشت‌های خام از پخته و دیگر مواد غذایی پخته و همچنین جدا کردن مواد غذایی پخته با خام بسیار اهمیت دارد. مواد غذایی پخته را نیز باید حتما در یخچال نگهداری کرد.

پونه شیرازی ‌/ ‌گروه سلامت

وقتی سوءظن بیماری می‌شود

هر حرف و صحبت بی‌منظوری را که می‌شنود، برداشت کرده و برایش داستانی ترسناک علیه خود می‌سازد. او معتقد است همه گردهم آمده‌اند تا او را اذیت کنند و به او صدمه بزنند. می‌ترسد دیگران از او برای رسیدن به اهدافشان سوءاستفاده کنند. در هر کار و معامله‌ای تقریبا مطمئن است سرش کلاه می‌رود. معمولا سوءظن‌هایش به دیگران پایه و اساس محکمی ندارد. بیش از حد نسبت به رفتارهای دیگران از خود واکنش منفی نشان می‌دهد. هرگز صداقت را باور ندارد. وجودش همیشه پر از خشم و نفرت بوده و مطمئن است روزی دیگران حتی نزدیکانش به او خیانت خواهند کرد. خیلی زود از کوره در می‌رود و ممکن است دست به خشونت بزند. اضطراب رهایش نمی‌کند. حق به جانب رفتار می‌کند و بشدت کمال‌گراست. او به همه چیز سوءظن دارد.

ویژگی‌های شخصیت پارانوئید

سوءظن دائم: افرادی که دائم به اطرافیان‌شان سوءظن دارند دچار اختلال شخصیت پارانوئید هستند. آنها دائما یک حالت آماده‌باش به خود می‌گیرند، زیرا دنیا را مکانی تهدیدآمیز می‌دانند و همیشه به دنبال شواهدی هستند که این احساس‌شان را تائید کند. هرگز نمی‌توانند با کسی دوست شده و رابطه خوب و طولانی برقرار کنند. اگر هم ازدواج کنند با شکست مواجه می‌شوند، زیرا همیشه به وفاداری همسرشان مشکوک هستند.

حساسیت: این افراد به علت این که ترس زیادی در وجود خود حس می‌کنند به همه چیز حتی موضوعات پیش پا افتاده نیز توجه زیادی از خود نشان می‌دهند. در نتیجه معمولا حالت تدافعی به خود می‌گیرند و با دیگران به مخالفت می‌پردازند. هیچ انتقادی را هم نمی‌پذیرند و معتقدند تمام کارهایشان درست است و مردم در اشتباه هستند.

منزوی: افراد مبتلا به اختلال پارانوئیدی و سوءظن علاوه بر این که هرگز با دیگران سر سازش ندارند، بلکه گوشه‌گیر و منزوی نیز می‌شوند. آنها تا جایی که می‌توانند از دیگران دوری می‌کنند و هرگز با کسی وارد رابطه دوستی یا احساسی نمی‌شوند، زیرا معتقدند در نهایت ناامیدی در انتظارشان است. البته ممکن است در کارشان و جامعه عملکرد خوبی داشته باشند، اما به طور کل تلاش می‌کنند از دیگران جدا باشند.

زندگی با یک فرد مبتلا به اختلال پارانوئید

متاسفانه از آنجا که این افراد به همه چیز مشکوک هستند و به کسی اعتماد ندارند و نمی‌پذیرند که بیمار هستند، به دنبال راه درمانی هم نمی‌روند و فقط زمانی که دچار بحران و مشکلی حاد در زندگی شوند به فکر کمک گرفتن از دیگران می‌افتند یا گاهی اوقات خانواده یا دوستانشان آنها را تشویق به درمان می‌کنند. حتی وقتی فرد می‌پذیرد یا مجبور می‌شود خود را درمان کند، مشکلات تازه شروع می‌شود زیرا طبیعت مشکوک بودن او، روند درمان را بسیار کند می‌کند.

زندگی با کسی که مبتلا به سوءظن شدید است صبر و تحمل، دلسوزی و ویژگی‌های شخصیتی قدرتمندی می‌طلبد. با روش‌های زیر شما می‌توانید از یک فرد پارانوئیدی بدرستی حمایت کنید و به او کمک کنید تا بر این سوءظن شدیدش غلبه کند.

تشویق به درمان: قبل از هر چیز او را تشویق کنید به معالجه خود بپردازد. از آنجا که چنین فردی به همه کس و همه چیز سوءظن دارد به درمان خود نمی‌پردازد و دارو مصرف نمی‌کند و این موضوع روند درمان او را بسیار کند می‌کند. با صبر و حوصله، او را به پیروی از برنامه درمانی ترغیب کنید.

احترام در عین قاطعیت: در عین حال که حرف‌های او را می‌پذیرید، اما با قاطعیت برخورد کنید. توهم‌های این گونه افراد در نظرشان بشدت واقعی به نظر می‌رسند، بنابراین با باورهایشان برخورد نکنید و به عقایدشان احترام بگذارید، اما به آنها بگویید شما نمی‌توانید این افکار را بپذیرید.

روشنگری: از او بخواهید افکارش را با صدای بلند برایتان تعریف کند و اگر نسبت به برخی کارهای شما شک و تردید دارد بدون گرفتن حالت تدافعی در مورد کارهایتان به او توضیح دهید و او را کمک کنید که بتواند بر سوءظن خود غلبه کند.

پیش‌بینی: علائم سوءظن احتمال دارد تحت شرایط جدید یا اضطراب آور شدید شوند. بنابراین هرگاه تغییری در راه بود او را از قبل آماده کنید تا بتواند برای تغییرات بهتر آماده شود و بیماری اش شدت نگیرد.

تکیه روی نقاط قوت: افراد مبتلا به پارانوئید اغلب بسیار باهوش هستند و غیر از روابط میان فردی‌شان از پس کارهایشان بخوبی برمی‌آیند. او را انسانی سالم در نظر بگیرید و بیمار ندانید و روی ویژگی‌ها و رفتارهای مثبت او تکیه کنید.(نادیا زکالوند/جام جم )

تشدید بیماری کودکان در تابستان

جام جم سرا: متاسفانه دما و رطوبت مناسب برای رشد و تکثیر فزاینده میکروب‌ها در تابستان از یک‌سو و خطاهای بهداشتی از سوی دیگر، اوضاع را برای تاخت و تاز بیماری‌های گوارشی کودکان فراهم می‌کند. دکتر پریسا ضیغمی، متخصص کودکان درباره علل و راه‌های پیشگیری از این بیماری برای ما توضیح می‌دهد.

***

اسهال و استفراغ کودکان در تابستان از چه نوعی است؟

اسهال و استفراغ کودکان عمدتا از نوع ویروسی یا میکروبی است. در فصل گرما عوامل زیادی دست به دست هم می‌دهند و باعث بیماری‌های گوارشی در کودکان می‌شوند. مثلا میکروب‌هایی که از طریق غذای آلوده یا فاسدشده به بدن کودک وارد می‌شود، مسمومیت غذایی ایجاد می‌کند. حساسیت‌های غذایی نیز در تابستان زیاد می‌شود. البته نقص دستگاه ایمنی کودک (نقص دستگاه ایمنی در کودکانی با کمبود روی، ویتامین A، بیماری سرخک، سرطان‌های کودک و...) نیز تشدیدکننده بیماری است.

معمولا این بیماری با چه علائمی آغاز می‌شود؟

علائمش فرق می‌کند؛ از اسهال خفیف و ساده گرفته تا اسهال شدید توام با استفراغ، دل‌درد، تب و حتی خون در مدفوع. البته ممکن است اسهال‌های معمولی هم که در اثر خوردن میوه آلوده ایجاد می‌شود زیاد دیده شود. این نوع از اسهال با دل‌پیچه و چند‌بار «شکم‌روی» همراه است که خودبه‌خود یا با همان درمان‌های خانگی برطرف می‌شود. ولی میکروب‌هایی هستند که بیماری را تشدید می‎‌کنند؛ میکروب‌هایی مانند ژیاردیا یا آمیب‌های موجود در آب آلوده باعث اسهال عفونی می‌شوند. اسهال عفونی علائمی شدید‌تر بروز می‌دهند و حتما به اقدامات پزشکی نیاز دارند. این نوع اسهال در تابستان بسرعت شکل اپیدمی(همه‌گیر) پیدا می‌کند. نوع دیگر هم اسهال مسافرتی است که به دلیل ناآشنایی به محیط جدید و عدم رعایت بهداشت درست در سفر اتفاق می‌افتد.

مهم‌ترین نکته‌ای که والدین باید به آن توجه کنند جبران آب بدن است. با اسهال و استفراغ حجم زیادی از آب بدن دفع می‌شود. بهترین راه دادن پودر او. آر. اس به کودک است. اسهال عفونی چند روز طول می‌کشد تا بهبود یابد. در این مدت فقط باید آب بدن کودک تامین شود. در بسیاری موارد حتی نیاز به آنتی‌بیوتیک(پادتن) هم نیست. فقط وقتی اسهال همراه با خون است، استفاده از آنتی‌بیوتیک ضرورت می‌یابد.

آیا درمان با داروهایی که اسهال را قطع می‌کنند، درست است؟

داروهایی که حرکات روده را کمتر کند به‌هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود. حرکات زیاد روده و اسهال در واقع واکنش دفاعی بدن برای دفع میکروب از روده‌هاست. دادن داروهای کاهنده حرکات روده باعث می‌شود میکروب در سطح شکمی پخش و وارد خون شود. بنابراین مصرف دارو فقط باید با نظر پزشک باشد. امروزه از داروهای دیگری به نام پروبیوتیک نیز استفاده می‌شود که اثر درمانی خوبی دارد.

پروبیوتیک چه نوع دارویی است؟

میکروب‌هایی است که باید به‌طور طبیعی در روده وجود داشته باشد. در اثر مصرف آنتی‌بیوتیک‌های مختلف این وضع فیزیولوژیک به هم می‌خورد. در نتیجه، ما پروبیوتیک را از خارج وارد بدن می‌کنیم و به این ترتیب به محیط روده تعادل می‌دهیم و اجازه تکثیر میکروب‌های بیماری‌زا را می‌گیریم. دادن روی (zinc) نیز اثر خوبی در ترمیم مخاط روده‌ها دارد و حتی دوره بیماری را کوتاه‌تر می‌کند. البته باید دقت کنیم کودک دچار کمبود ویتامین A نباشد. گویا این کودکان بیشتر مستعد ابتلا به اسهال هستند.

شما روی او . آر. اس تاکید کردید. گاهی کودک دچار استفراغ است و نمی‌تواند هیچ ماده غذایی یا نوشیدنی را ببلعد، در این شرایط چه باید کرد؟

استفراغ معمولا با کمک داروهای ضدتهوع در عرض چهار ساعت درمان می‌شود. به محض این‌که کودک توانایی بلع را پیدا کرد، محلول پودر او .آر. اس را به تدریج هر بار یک قاشق غذاخوری، باید به کودک داد.

آیا هنگام اسهال غذا یا شیر مادر باید قطع شود؟

شیر مادر در کودکان مبتلا به اسهال قطع نمی‌شود. غذاهایی که باعث دل‌درد نشود، مانند کته ماست و میوه تمیز مانند سیب را هم می‌توان تا بهبودی کامل بیماری به کودک خوراند. تا یکی دو روز پس از بیماری و ترمیم مخاط‌های روده و کاهش درد اغلب کودکان اشتهای چندانی به غذا ندارند و اصرار برای خوراندن غذا نباید زیاد باشد. به ‌هر حال بهترین راه مقابله با اسهال و استفراغ این است که نگذاریم آب بدن کم شود. با هر بار اسهال لازم است 20 تا 30 سی‌سی پودر او. آر. اس داده شود.

توصیه شما به خانواده‌ها چیست؟

در وهله اول باید بهداشت مواد غذایی را رعایت کنند. میوه‌ها، سبزیجات و کاهو حتما باید با ماده ضدعفونی‌کننده شسته شود و خوب آبکشی شوند. انگل‌هایی که روی صیفی‌جات هستند، با آب معمولی تمیز نمی‌شوند. از خریدن مایعات مشکوک و پلمب‌ نشده و مواد غذایی فاسدشدنی در بین راه یا کنار خیابان یا سرو کردن غذا در رستوران‌های بین‌راهی که نمی‌شناسند، خودداری کنند. (ضمیمه سیب)

سودابه رضایی

پارکینسون، بیماری ناشناخته

جام جم سرا: در مراحل ابتدایی فقط هنگام انجام دادن کارهای ظریف و فعالیت‌هایی که نیاز به دقت و توجه دارد، با چنین مشکلاتی روبه‌رو می‌شد؛ اما مدتی است که حتی برای تمام کردن کارهای شخصی‌اش هم اذیت می‌شود. حالا ریختن یک لیوان آب هم برایش سخت شده و به تنهایی نمی‌تواند از عهده آن برآید.

البته پزشکان می‌گویند چنین فردی اگر از همان ابتدا به فکر پیگیری و تشخیص بیماری‌اش باشد، آینده بهتری خواهد داشت و با استفاده از داروهایی که بیماری را کنترل می‌کند، بسیاری از این عوارض را بهبود خواهد بخشید. با وجود این، خیلی وقت‌ها این لرزش به حساب افزایش سن گذاشته می‌شود و کسی به فکر پیدا کردن بیماری اصلی نیست. در بسیاری از موارد هم هر لرزشی ناشی از بیماری پارکینسون شناخته می‌شود و افراد تصور می‌کنند لرزیدن دست‌ها اولین و تنها نشانه ابتلا به پارکینسون است؛ در حالی که پارکینسون هم در مراحل ابتدایی علائم دیگری خواهد داشت که با تشخیص آنها می‌توان کیفیت زندگی بیمار را افزایش داد.

مراقب حشره‌کش‌ها باشید

پارکینسون یکی از بیماری‌هایی‌ است که می‌تواند با علائمی مانند کند شدن حرکات و لرزش اندام‌ها نمایان شود و با این که قابل پیشگیری یا درمان قطعی نیست، اما به کمک داروهای مناسب می‌توان زیر نظر پزشک، سیر پیشرفت این بیماری را کنترل کرد. پارکینسون به گفته دکتر مهدی وحید دستجردی، یکی از بیماری‌های سیستم عصبی است که تاکنون نیز علت اصلی بروز آن بخوبی مشخص نشده و به همین دلیل می‌توان گفت عواملی که می‌تواند در ایجاد این بیماری نقش داشته باشد، هنوز به طور دقیق قابل شناسایی نیست.

این متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب، در گفت‌وگو با جام‌جم درباره علل ایجادکننده بیماری چنین توضیح می‌دهد: همان طور که گفته شد، عامل اصلی بروز بیماری پارکینسون هنوز مشخص نشده، اما در این میان، استفاده از حشره‌کش‌ها یکی از عواملی است که تا حد زیادی می‌تواند در ایجاد این بیماری موثر باشد.

البته این مطلب هم به این معنی نیست که بگوییم مبتلا شدن به پارکینسون فقط با استفاده از حشره‌کش‌ها در ارتباط است و حشره‌کش عامل اصلی بروز بیماری در تمام کسانی است که به این بیماری مبتلا شده‌اند. دکتر وحید دستجردی با اشاره به این موضوع یادآور می‌شود: استفاده از حشره‌کش‌ها در درصد کمی از مبتلایان به پارکینسون نقش داشته و به طور کلی می‌توان گفت در بیشتر موارد علت بروز بیماری نامشخص است. با توجه به این موضوع، هنوز روش پیشگیری خاصی برای این بیماری وجود ندارد غیر از این که استفاده از حشره‌کش‌ها‌ را تا حد امکان کاهش دهیم.

ژنتیک نقش دارد، اما فقط 5 درصد!

بیماری پارکینسون معمولا در سنین بالاتر از 55 ـ 50 سالگی بروز می‌کند و آن طور که دکتر وحید دستجردی می‌گوید در درصد کمی از این بیماران، ژنتیک نقش دارد و زمینه ارثی در آن مشاهده می‌شود.

وی توضیح می‌دهد: کسانی که با زمینه ارثی و ژنتیکی به این بیماری مبتلا می‌شوند، معمولا در سنین پایین‌تر گرفتار خواهند شد. این بیماری در کمتر از 5 درصد موارد به صورت ژنتیکی منتقل می‌شود و اغلب موارد ابتلا به آن (95 درصد) با علت نامشخص بروز خواهد کرد که در چنین مواردی نه راهی برای پیشگیری از بیماری وجود دارد و نه ارتباطی با ارث و ژنتیک مشاهده می‌شود.

بنابراین به طور کلی باید گفت نمی‌توانیم مشخص کنیم چه کسانی به این بیماری مبتلا می‌شوند و چه افرادی در معرض خطر ابتلا به آن قرار ندارند.

پارکینسون را با افسردگی اشتباه نگیرید

وقتی درباره پارکینسون صحبت می‌شود، خیلی‌ها فکر می‌کنند لرزش اندام‌ها تنها نشانه‌ این بیماری است. البته بسیاری از این افراد هم می‌گویند کاری نمی‌توان کرد و باید با این لرزش‌ها ساخت. در حالی که علائم و عوارض پارکینسون را هم می‌توان کنترل کرد.

دکتر وحید دستجردی با بیان این مطلب یادآور می‌شود: در مراحل ابتدایی، حرکات فرد کند خواهد شد و او کارهایش را به آهستگی انجام خواهد داد. صورت او نیز حالتی بی‌تفاوت پیدا می‌کند و به همین دلیل در بیشتر موارد، پارکینسون در مراحل ابتدایی با افسردگی اشتباه گرفته می‌‌شود.

وی می‌افزاید: بتدریج که بیماری پیشرفت می‌کند، این کندی‌ها هم بیشتر می‌شود و فرد کارهایش را آهسته‌تر انجام می‌دهد. به مرور زمان و بعد از گذشت چند سال نیز کم‌کم لرزش هم به این علائم اضافه خواهد شد. البته ابتدا فقط زمانی که فرد دستش را در حالت استراحت قرار داده یا در حال راه رفتن است، دستش می‌لرزد و هنگامی که می‌خواهد کاری انجام دهد این لرزش کمی بهتر می‌شود. در ضمن باید توجه داشت این لرزش‌ها حالتی مانند شمردن پول یا گرداندن تسبیح دارد و اغلب در یک سمت بدن بیشتر دیده می‌شود و بعد از مدتی، دو طرفه خواهد شد.

علاوه بر اینها، مانند سایر انواع لرزش‌ها، وقتی فرد در معرض استرس و اضطراب قرار می‌گیرد، لرزشش شدیدتر خواهد بود و با پیشرفت بیماری، این علائم نیز پیشرفت خواهد کرد. به طوری که به گفته این پزشک متخصص، کم‌کم قامت فرد به سمت جلو خم خواهد شد و در این شرایط فرد احساس می‌کند ممکن است به زمین بخورد.

پس از گذشت مدتی، زندگی برای بیمار بسیار سخت می‌شود و فرد مهارت‌ها و توانایی‌هایش را از دست می‌دهد؛ به طوری که حتی نمی‌تواند کلید را در قفل در بچرخاند یا کارهای شخصی‌اش را بدرستی انجام دهد. همچنین حرکاتش هم بسیار کند می‌شود و بیشتر از قبل احتمال دارد زمین بخورد. دکتر وحید دستجردی با بیان این مطلب توضیح می‌دهد: در صورتی که بیماری درمان نشود، چنین سیری را طی خواهد کرد، اما اگر فرد در همان مراحل ابتدایی به پزشک مراجعه کند و اقدامات درمانی لازم را انجام دهد، علائم و عوارض بیماری هم بهتر خواهد شد.

وی با اشاره به این که هم برای کنترل لرزش دست دارو وجود دارد و هم برای کندی حرکات، ادامه می‌دهد: با استفاده از داروهای مناسب می‌توان طوری بیماری را کنترل کرد که لرزش و کندی حرکات کمتر شود و فرد از نظر قامت و راه رفتن وضع بهتری پیدا کند.

با همه اینها اما نباید فراموش کنیم پارکینسون جزو بیماری‌های پیشرونده است و با این که می‌توان با درمان مناسب علائم را تخفیف داد، اما با گذشت زمان و طی سال‌ها، بیماری پیشرفت می‌کند و شدت می‌یابد.

ورزش را جدی بگیرید

صدای کسانی که دچار این بیماری می‌شوند نیز تغییر خواهد کرد. یعنی هم صدای‌شان ضعیف‌تر می‌شود و هم آنها آهسته‌تر صحبت می‌کنند. برای همین هم پس از ابتلا به این بیماری، چنین تغییری در صدای افراد مشاهده خواهد شد.

دکتر وحید دستجردی ادامه می‌دهد: این بیماری شبیه افسردگی است و گاهی حتی با آن اشتباه گرفته می‌شود؛ بنابراین نباید فراموش کنیم افسردگی هم می‌تواند همراه پارکینسون وجود داشته باشد و باید بموقع برای درمانش اقدام شود.

به گفته وی، ورزش کردن در تمام مراحل بیماری می‌تواند به فرد مبتلا کمک کنند. به طوری که هر چه فردی فعال‌تر باشد، بیماری بیشتر‌ عقب‌نشینی می‌کند و برعکس، هرچه او گوشه‌نشین و بی‌حرکت شود، بیماری‌اش نیز تشدید خواهد شد.

این متخصص بیمار‌ی‌های مغز و اعصاب در ادامه به تمام کسانی که دچار نشانه‌های این بیماری می‌شوند، توصیه می‌کند هیچ وقت لرزش اندام‌ها را به حساب سن و سال‌شان نگذارند و بموقع برای درمان اقدام کنند.

وی با تاکید بر این که افزایش سن نمی‌تواند موجب لرزش شود، توضیح می‌دهد: در صورتی که لرزشی وجود داشته باشد، حتما بیماری‌ای در میان است که باید آن را تشخیص داد و درمان کرد. البته این بیماری‌ها اغلب قابل درمان نیست، اما بخوبی می‌توان آنها را کنترل کرد. در واقع، اگر از همان ابتدا این بیماری تشخیص داده و درمان شود، بسیاری از مشکلات بیمار هم کاهش خواهد یافت و ناتوانی ناشی از این بیماری هم با شروع درمان‌ها به تاخیر خواهد افتاد. (نیلوفر اسعدی‌بیگی / گروه سلامت)

سپر جدیدی برای مقابله با بیماری ایدز

جام جم سرا: آزمایش کاندوم VivaGel اثربخشی 99/9 درصدی را در مقابل ویروس اچ‌آی‌وی، تب‌خال و موارد ویروس پاپیلومای انسانی نشان می‌دهد. شرکت زیست فناوری استرالیا Starpharma این کاندوم را با ژل ضد ویروسیِ مخصوصی تولید کرده است که نقش موثری در مقابله با بیماری‌های مقاربتی ایفا می‌کند.

به نقل از ایسنا، کاندوم با ژل مخصوص VivaGel‌ پوشش داده شده است که حاوی 0.5 درصد داروی غیر‌آنتی بیوتیکی و ضد میکروبی astodrimer sodium است و چنان که گفته شده، اثربخشی بالایی در برابر ویروس اچ‌آی‌وی دارد. ژل مورد استفاده بر روی کاندوم در عین کاهش خطر انتقال ویروس اچ‌آی‌وی و عفونت‌های منتقله جنسی (STIs)، از اثربخشی بسیار بالایی در پیشگیری از بارداری نیز برخوردار است.

به گزارش جام جم سرا، این محصول موفق به دریافت گواهی ارزیابی کیفیت از اداره محصولات بهداشتی- درمانی استرالیا (TGA) شده که معادل گواهی استاندارد اروپا (CE)‌ است.

عوارض جسمانی یک بیماری روحی-روانی

جام جم سرا:سیله در ابتدا از کلمه «سندرم سازگاری عمومی» برای تعریف این واکنش‌ها استفاده کرد. سپس واژه استرس متولد شد؛ واژه‌ای که امروز لحظه به لحظه زندگی روزمره‌مان را فراگرفته است، طوری که هر یک از ما روزی چند بار آن را در موقعیت‌های مختلف به‌کار می‌بریم. وقتی بدن دچار این وضع می‌شود، سیگنال‌هایی مخابره می‌کند. باید این سیگنال‌ها را بشناسید، زیرا نشان از استرس زیادتان دارد.

1 ـ احساس سرماخوردگی مداوم

فرقی نمی‌کند زمستان باشد یا تابستان، استرس باعث تضعیف دستگاه ایمنی بدن می‌شود. نتایج پژوهش‌های آمریکایی‌ها نشان می‌دهد افراد مضطرب دو برابر بیشتر در معرض سرماخوردگی قرار دارند. توجه داشته باشید استرس روی موهای داخل بینی نیز تاثیر می‌گذارد و باعث می‌شود هوا بدون گرم و مرطوب شدن کافی وارد بدن شود، در نتیجه مدام احساس سرماخوردگی می‌کنید.

2 ـ قاعدگی‌های نامرتب و دردناک

به عقیده محققان، استرس روی بخشی از مغز به نام هیپوتالاموس که کنترل‌کننده هورمون‌ها و دوره ماهیانه است، تاثیر منفی می‌گذارد. حتی این امکان وجود دارد که باعث قطع کامل دوره شود که البته بعد از برقراری آرامش دوباره شروع خواهد شد. محققان دانشگاه هاروارد به این نتیجه رسیده‌اند خانم‌های مضطرب دو برابر بیشتر از بقیه به درد و کرامپ‌های عضلانی دوره قاعدگی مبتلا می‌شوند. به عقیده محققان، انجام ورزش‌هایی مانند نرمش‌های آرام‌تنی برای مقابله با دردهای زنانه موثر است.

3 ـ مشکلات بارداری

به عقیده متخصصان، احتمال به دنیاآوردن نوزادان کم‌وزن یا زایمان پیش از موعد در خانم‌های بارداری که در وضع استرس‌زا زندگی می‌کنند، به مراتب بیشتر است. این متخصصان توصیه می‌کنند خانم‌های باردار در آرامش کامل باشند و روزانه حداقل 10 تا 15 دقیقه فقط به خودشان اختصاص دهند.

4‌ ـ چاقی بی‌دلیل

وقتی بدن در وضع استرس‌زا قرار می‌گیرد، هیپوتالاموس ترشح هورمون‌های پپتید و کورتیزول را که به ترتیب به هورمون‌های اشتها و استرس شهرت دارند، افزایش می‌دهد. درست است بعضی افراد در شرایط استرس‌زا کم‌اشتها می‌شوند، اما در حالت کلی استرس، بدن را به مصرف غذاهای پرکالری و چرب سوق می‌دهد. استرس احتمال چاقی موضعی در ناحیه شکم را نیز افزایش می‌دهد. حتما می‌دانید چربی‌های اضافه دور شکم نیز بدن را در معرض ابتلا به بیماری‌هایی مانند دیابت نوع دوم و بیماری‌های قلبی ـ عروقی قرار می‌دهد. بنابراین حتی وقتی دچار استرس هستید نیز از هیچ وعده غذایی صرف‌نظر نکنید و زمانی را برای نشستن و غذا خوردن اختصاص دهید.

5‌ ـ درد در ناحیه فک

احساس درد در ناحیه دهان یا فک نیز ممکن است نشان‌دهنده این باشد که شما هنگام خواب دندان‌هایتان را به هم می‌سایید. این مشکل ناشی از استرس‌های پنهان است که در عین حال باعث تشدید آن نیز می‌شود؛ یعنی یک چرخه باطل.

6 ـ آکنه

آکنه‌ها معمولا در مواقع استرس‌زا بروز می‌کنند، زیرا بدن هورمون‌های آندورژن بیشتری ترشح می‌کند که باعث تحریک غدد تولیدکننده چربی پوست می‌شود. به عقیده محققان در 15 سال گذشته خانم‌ها در​ بزرگسالی دچار مشکلات پوستی بیشتری بخصوص آکنه شده‌اند که ناشی از استرس‌های روزمره است. محققان آمریکایی معتقدند استرس التهاب‌های بدن را افزایش می‌دهد و باعث بروز جوش‌های پوستی می‌شود.

7 ـ اگزما و خارش پوست

نتایج بررسی‌های اخیر محققان ژاپنی که روی بیش از 2000 داوطلب انجام شده، نشان می‌دهد افرادی که به خارش‌های مزمن پوست مبتلا هستند دو برابر بیشتر از بقیه افراد استرس دارند. همچنین بروز اگزمای پوستی در موقعیت‌های استرس‌زا نیز بیشتر می‌شود. معمولا درمان معجزه‌آسایی برای اگزما وجود ندارد. دوش‌های کوتاه با آب سرد، استفاده از صابون‌های خشک‌کننده پوست و مرطوب‌کننده‌های مناسب جزو روش‌های مقابله این بیماری پوستی است.

8‌ ـ حساسیت‌ها

نتایج پژوهش‌های اخیر نشان می‌دهد هورمون‌های استرس باعث تولید پادتنی به نام IgE می‌شود که واکنش‌های حساسیت‌زا ایجاد می‌کند. اگر در فصول مختلف دچار حساسیت می‌شوید، احتمال این که دچار استرس زیادی هستید بیشتر است.

9 ـ دل‌درد و معده‌درد

کولون و معده را عصب‌هایی مستقیم به مغز وصل می‌کند، به همین دلیل وقتی عصبی یا مضطرب هستیم دچار مشکلاتی مانند دل‌پیچه، کرامپ‌های عضلانی، معده‌درد یا حتی اسهال می‌شویم. برای حل این مشکل کمی ورزش کنید. پیاده‌روی ساده هم ممکن است کمک‌کننده باشد. فیبرهای غذایی بیشتری وارد برنامه غذایی‌تان کنید تا روده‌هایتان بهتر کار کند.

10 ـ سردرد

اگر گاه و بی‌گاه، بخصوص آخر هفته‌ها، دچار سردرد می‌شوید به احتمال زیاد فرد مضطربی هستید. به عقیده محققان دانشگاه واشنگتن​، کاهش ناگهانی میزان استرس در روزهای آخر هفته باعث بروز دردهای میگرنی می‌شود. در موقعیت‌های استرس‌زا دردهایی در سر و ماهیچه‌های گردن بروز می‌کند که در صورت تشدید آن بهتر است به متخصص مراجعه کنید.

11 ـ تپش قلب

وقتی دچار تپش قلب می‌شویم احساس می‌کنیم قلب‌مان تندتر می‌زند یا ضربان آن بالا رفته است. اگر مدام دچار تپش قلب می‌شوید، یعنی مضطرب هستید و امکان این که ماهیچه‌های قلب‌تان آسیب ببیند زیاد است.

12 ـ کمردرد

معمولا دردهای کمری به دلیل مشکلات فیزیکی بروز می‌کند، نه مشکلات روحی؛ با این‌همه استرس ممکن است شدت و مدت زمان دردهای کمری را بیشتر کند. ورزش‌هایی مانند شنا و داشتن وزن متعادل برای کاهش این قبیل دردها موثر است.

13 ـ خواب‌های عجیب و غریب

افراد مضطرب در طول شب بیشتر از خواب بیدار می‌شوند. در واقع خواب‌های عجیب و غریب ریتم خواب آنها را به هم می‌زند و باعث می‌شود نتوانند خواب مستمر و آرامی داشته باشند. اگر در طول شب چند بار از خواب بیدار می‌شوید، به فکر آرامش بیشتر از یک سو و بررسی غده تیروئیدتان از سوی دیگر باشید؛ زیرا ممکن است این مساله مربوط به اختلالات غده تیروئید نیز باشد.

14 ـ خونریزی لثه‌ها

نتایج پژوهش‌های اخیر نشان می‌دهد قربانیان استرس بیشتر در معرض بیماری‌های دهان و دندان قرار می‌گیرند. خونریزی بی‌دلیل لثه‌ها یکی از علائم استرس‌های پنهان است.

15 ـ میل شدید به مواد قندی

به گفته محققان، استرس باعث افزایش ریزه‌خواری و میل شدید به مصرف مواد غذایی شیرین بخصوص در خانم‌ها، می‌شود.

16 ـ کاهش میل جنسی

استرس به روابط زناشویی شما نیز رحم نمی‌کند. کاهش بی‌دلیل میل جنسی و مشکلاتی مانند کاهش میل به شاد بودن و خندیدن، گریه کردن هنگام خندیدن، کاهش میل به فعالیت‌های جسمی، کم​شدن شور و شوق، بی‌میلی به نظافت صبحگاهی و... نیز جزو علائم استرس‌های زیاد است که باید بررسی و درمان شود. (ضمیمه سیب)

فاطمه مهدی‌پور

منابع: styledevie، Prevention و e-sante

چالشی به نام سطل آب یخ: بیماری ALS چیست؟

جام جم سرا: هر یک از این سه نفر هم باید ظرف مدت 24 ساعت همین کار را انجام دهند،‌ وگرنه باید صد دلار بپردازند. این صد دلار صرف کمک به مبتلایان ALS خواهد شد. البته برخی هم هستند که هم آب یخ را روی سر می‌ریزند و هم صد دلار را می‌دهند و با این کار نمی‌گذارند شاخه‌ای از بازی که به آنها رسیده قطع شود. اخیرا علی کریمی، رضا عطاران، بهرام رادان و ستاره‌های دیگر هم در این بازی خیرخواهانه شرکت کرده‌اند و افراد دیگری را به ادامه این بازی و چالش دعوت کرده‌اند. به همین بهانه نگاهی می‌اندازیم به گزارشی که مجله پریونشن از بیماری ALS ارائه کرده است.

ALS (اسکلروز جانبی آمیوتروفیک) چیست؟

ALSیک بیماری عصبی پیشرونده است که سبب زوال تدریجی سلول‌های عصبی‌ای می‌شود که وظیفه کنترل حرکت ماهیچه‌ها را به عهده دارند. با پیشرفت بیماری،‌ افراد مبتلا رفته‌رفته توانایی کنترل حرکت ماهیچه‌هایشان را از دست می‌دهند. به عبارت دیگر، با مرور زمان فرد مبتلا آرام‌آرام توانایی‌های حرکتی خود را از دست می‌دهد. البته توانایی تفکر و حافظه این افراد معمولا تحت تاثیر این بیماری قرار نمی‌گیرد. به‌علاوه،‌ این بیماری مسری نیست و جزو سرطان‌ها نیز به شمار نمی‌رود.ALS به اقتباس از نام بازیکن معروف بیسبال آمریکایی که به این بیماری مبتلا شده بود به «بیماری لو گریگ» (Lou Gehrig) نیز معروف است. گریگ، بر اساس اطلاعات مندرج در وب سایت شخصی‌اش، نخستین علائم بیماری راسال 1938،‌ یعنی حدود 35 سالگی،‌ نشان داد​ و البته پزشکان به مدت یک سال نتوانستند بیماریش را تشخیص دهند. او سرانجام سال 1941 در 37 سالگی به دلیل همین بیماری درگذشت.

علت بروز بیماری ALS هنوز ناشناخته است. این بیماری معمولا افراد 40 تا 70 ساله را هدف می‌گیرد و مردان کمی بیش از زنان در معرض خطر قرار دارند. برخی موارد هم ظاهرا موروثی هستند. احتمالا ژن‌های خاصی را می‌توان در بروز این بیماری دخیل دانست.

علائم

علائم بیماری ALS عبارتند از:

ـ ضعف و تحلیل رفتن ماهیچه‌ها در ناحیه دست و پا، ماهیچه‌های تنفسی و گلو و زبان. این ضعف معمولا از دست و پا شروع می‌شود و با گذشت زمان بدتر و بدتر می‌شود.

ـ انقباض، گرفتگی و کوفتگی ماهیچه‌ای در کنار خستگی زودهنگام ماهیچه‌ها

ـ تکلم با سرعت کم چنان که رفته‌رفته درکش برای دیگران سخت و سخت تر می‌شود.

ـ دشواری در تنفس و بلع تا جایی که ممکن است به بروز حالات خفگی بینجامد.

ـ خندیدن یا گریستن بی اراده، ناگهانی و لاینقطع

ـ تغییر شیوه راه رفتن و در نهایت از دست دادن توانایی راه رفتن

تشخیص

به دلیل ماهیت پیچیده و نیز برخی علائم مشابه با سایر بیماری‌های عصبی،‌ لازم است موارد متعدد و نیز جنبه‌های گوناگونی از زندگی و سلامت فرد بیمار بررسی شود. پزشک معالج درباره سوابق سلامت فرد و خانواده اش سوالاتی خواهد پرسید،‌ و نیز آزمایش‌هایی به عمل خواهد آورد تا ببیند آیا این علائم بروز می‌کند یا نه:

ـ تحلیل رفتن ماهیچه‌ها و نیز ضعف آنها، بویژه در دست‌ها و پاها

ـ انقباض ماهیچه‌ای

ـ اسپاسم یا گرفتگی ماهیچه‌های دست یا پا به گونه‌ای که در مقابل عوامل حرکت‌دهنده بیرونی سخت مقاومت می‌کنند

ـ واکنش‌های غیرعادی تاندون‌ها (زردپی‌ها)‌

ـ علامت بابینسکی: (Babinski) وقتی کف پا با یک جسم خارجی از پاشنه به سمت انگشتان تحریک شود،‌ انگشتان پای فرد مبتلا به ALS به بالا حرکت می‌کند و از هم باز می‌شوند. در افراد سالم انگشتان به پایین یا به اصطلاح به داخل خم می‌شوند.

ـ دشواری در دم و بازدم عمیق

ـ ضعف ماهیچه‌های صورت

ـ تکلم نامفهوم

پزشک همچنین بررسی می‌کند که آیا تغییرات زیر نیز برای شما اتفاق افتاده است یا خیر:

ـ تغییر در احساس درد،‌ حس لامسه، و احساس گرما

ـ تغییر در حرکت چشم‌ها

ـ تغییر در فرآیندهای فکری سطح بالا، نظیر: ادراک، استدلال، قضاوت، تخیل

هیچ آزمایش درست و درمانی وجود ندارد که علائم ALS را تایید کند. پزشک شما این بیماری را بر اساس آزمایش در یک فرآیند حذف گزینه‌های احتمالی تشخیص خواهد داد؛ زیرا بخشی از علائم این بیماری با برخی بیماری‌های دیگر عصبی مشترک است. برای انجام این کار و رسیدن به نتیجه نهایی در تشخیص بیماری، گاهی لازم است برخی روش‌های معاینه و نیز آزمایش‌هایی دیگر به کار گرفته شود. رایج‌ترین این روش‌ها عبارتند از:

ـ آزمایش خون

ـ آزمایش و تجزیه و تحلیل مایع نخاع

ـ اسکن MRI

متخصصی که در نهایت باید ALS را تشخیص دهد عصب‌شناس، یا همان متخصص دستگاه عصبی​ است.

دوره بیماری

افراد مبتلا به ALS به طور میانگین سه تا پنج سال پس از بروز علائم بیماری زنده می‌مانند، اما این قانون کلی درباره همه مبتلایان صادق نیست. شواهد نشان می‌دهد برخی مبتلایان بیش از 5 سال و حتی به مدت 10 سال پس از بروز نخستین علائم نیز زنده مانده‌اند و سپس جان خود را از دست داده‌اند.

علت مرگ بیشتر مبتلایان به ALS ناتوانی در تنفس یا عفونت ریه‌هاست. شاید جالب باشد​ بدانید یک استثنای عجیب بر قاعده سال‌های زندگی پس از ابتلا به ALS وجود دارد و در حال حاضر هم زنده است و اتفاقا جزو نوابع نادر در تاریخ علم بشر نیز به شمار می‌رود.

استفن هاوکینگ، فیزیکدان و کیهان‌شناس برجسته بریتانیایی، از سال 1963، یعنی از 21 سالگی که نخستین علائم بیماری‌اش بروز کرده تا الان (چیزی حدود 51 سال) با این بیماری زندگی می‌کند و هر چند تقریبا به ‌لحاظ جسمانی کاملا ناتوان است،‌ قوای ذهنی‌اش همچنان نبوغ‌آمیز به فعالیت ادامه می‌دهند.

پیشگیری و درمان

متاسفانه تاکنون هیچ راهی برای پیشگیری از ALS و نیز درمان آن پیدا نشده است. ظاهرا سازمان غذا و داروی آمریکا تنها یک دارو را برای مصرف این بیماران تائید کرده که فقط در برخی مبتلایان موثر است و عمرشان را تا حدی افزایش می‌دهد.

تعدادی دارو نیز ممکن است به مهار علائم ALS‌ کمک کنند. برای نمونه‌ داروهای مسکن و نیز شل‌کننده‌های ماهیچه‌ای می‌توانند درد ناشی از اسپاسم یا گرفتگی ماهیچه‌ای را تا حدی تسکین دهند.

اما کوشش‌هایی هم صورت گرفته تا زندگی را برای مبتلایان به ALS سهل‌تر سازد. اکنون ابزارهایی در اختیار این بیماران قرار گرفته است که انجام امور شخصی را برایشان ساده‌تر می‌سازد و در بسیاری از موارد در انجام این امور از کمک دیگران بی‌نیازشان می‌کند؛ مثلا ابزارهایی برای کمک به پوشیدن لباس و نیز وسایل مخصوصی برای خوردن غذا. یک عصای معمولی یا واکر هم می‌تواند راه رفتن را برای برخی از این بیماران تسهیل کند. در کنار این ابزارها،‌ بیمارانی که در تنفس مشکلات عمده‌ای دارند باید به استفاده از ابزارهای کمکی تنفس نیز توجه کنند. اهمیت دستگاه‌های تنفس مصنوعی در این زمینه بسیار بالاست؛ زیرا می‌تواند برخی بیماران را برای سال‌ها زنده نگه دارد.

حمایت معنوی

حمایت‌ها و پشتیبانی‌های روحیه بخش و انگیزاننده در نبرد بی‌وقفه بیمار بسیار مهم و حیاتی است. مطمئنا بخش عمده چنین حمایت‌هایی از جانب خانواده و دوستان بیمار خواهد بود، اما مشاوران یا روان درمان​گران خبره هم می‌توانند کمک‌های شایانی به بیمار بکنند یا حتی راهنمایی‌های سودمندی به نزدیکان و اطرافیان او ارائه دهند.

زمان مراجعه به متخصص

هرگاه ضعف ماهیچه‌ای ​سراغ فردی بیاید یا در حرکت دادن و کنترل حرکتی ماهیچه‌هایش به مشکل برخورد کند و هیچ دلیل قانع‌کننده‌ای برایش نداشته باشد،‌ باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کند. بخصوص این مسأله زمانی اهمیت ویژه‌ای خواهد داشت که در سخن گفتن،‌ تنفس یا بلع مشکل پیدا کرده باشد.

نهایت کار

ALS در نهایت بر ماهیچه‌هایی که مسئولیت تنفس، بلع و سایر فعالیت‌های حیاتی بدن را به عهده دارند تاثیر می‌گذارد و در نتیجه،‌ سرانجام به مرگ منجر خواهد شد، اما فراموش نکنیم که پژوهش‌های بسیاری برای یافتن علت و درمان این بیماری همچنان در جریان است و نیز این را هم فراموش نکنیم که استثنا ممکن است برای هر فرد دیگری غیر از هاوکینگ هم رخ دهد. (ضمیمه سیب)

مسعود ایثاری

علائم و روش‌های پیشگیری از دومین بیماری کشنده مردان

جام جم سرا: مراجعه به پزشک و معاینه سالیانه بهترین روش حفظ سلامت پروستات است و مصرف سبزی‌ها و میوه‌ها از جمله گوجه فرنگی برای پیشگیری از این بیماری توصیه می‌شود.

انواع بیماری پروستات

نوع اول:
بزرگ شدگی غیر سرطانی پروستات یا بزرگی خوش خیم سرطانی است که در آن بافت پروستات بزرگ و متورم شده و نهایتا جریان ادرار را قطع می‌کند و در نتیجه ادرار درون مثانه باقی می‌ماند.

نوع دوم:
التهاب پروستات است که می‌تواند حاد یا مزمن باشد و در هر سنی مردان را مبتلا می‌سازد.

نوع سوم:
جدی‌ترین نوع، سرطان پروستات است که علت آن نامشخص و در مردان بالای ۶۰ سال شایع است. در این نوع بیماری، سلول‌های سرطانی به بافت طبیعی پروستات هجوم آورده، آن را تخریب کرده و جایگزین آن می‌شوند. اگر سرطان تشخیص داده نشود ممکن است به سایر قسمت‌های بدن انتشار یابد.

علائم سرطان پروستات

هر چند از سرطان پروستات به عنوان بیماری بدون علامت یاد می‌شود، اما گاهی نیز با علائمی همراه است.

جریان ادرار ضعیف و دردناک، وقفه دار یا با شروع آهسته و همچنین وجود خون در ادرار، درد ناحیه لگن، کمر، ران‌ها، تورم در ناحیه لگن، پشت و ران‌ها از جمله علائم سرطان پروستات به شمار می‌رود.

پیشگیری از سرطان پرستات

بهترین روش حفظ سلامت پروستات، ارزیابی سالیانه و در صورت بروز مشکلات ادراری مراجعه سریع به پزشک است.

ارزیابی مرتب حتی برای کسانی که جراحی پروستات داشته‌اند نیز ضروری است زیرا جراحی پروستات نمی‌تواند تضمینی در برابر جلوگیری از سرطان پروستات باشد.

مصرف سبزی‌ها و میوه‌ها از جمله گوجه فرنگی برای پیشگیری از سرطان پروستات بسیار مفید است؛ مصرف گوجه فرنگی احتمال ابتلا به سرطان پروستات را کاهش می‌دهد.

همچنین مصرف ماهی و مواد غذایی حاوی روی یا مکمل‌های آن، ویتامین «ای» (E)، سلنیوم و «امگا ۳» می‌تواند در پیشگیری از سرطان پروستات نقش داشته باشد.

مصرف نکردن دخانیات یکی دیگر از راه‌های پیشگیری از سرطان پروستات است. (ایرنا)