بامداد – گفتگو در فضای مجازی با وجود این همه وسیله هوشمند ارتباطی و صفحات اجتماعی گویی تبدیل به امری اجتناب ناپذیر شده است.طبق بررسی که در متون اسلامی و مراجع عظام صورت گرفته اینطور بیان شده است
(Chat) چت با نامحرم در اینترنت – با این شرط که از حدود شرعى خارج نشوند (مثلًا براى تبادل نظر)- چه حکمى دارد؟
همه مراجع عظام: اگر بدون قصد لذت و ترس افتادن به حرام باشد، اشکال ندارد.
تبصره. البته اگر جنس مخالف زن جوان باشد، بهتر است گفت و گوى با او (هر چند بدون قصد لذت هم باشد)، ترک شود.
چت با جنس موافق هم که حکمش مشخص است
نوشته چت با نامحرم چه حکمی دارد؟ اولین بار در بامداد پدیدار شد.
بامداد – هر چند احضار روح و ارتباط با ارواح ، از لحاظ عقلی ممکن است اما از لحاظ شرعی، گروهی از مراجع تقلید آن را اگر براى غرض عقلائى باشد، دارای اشکال نمی دانند، اما برخی دیگر به لحاظ مفاسدی که این عمل می تواند داشته باشد، آن را جایز نمی شمارند.
هر چند ارتباط با ارواح ، از لحاظ عقلی ممکن است اما از لحاظ شرعی، گروهی از مراجع تقلید آن را اگر براى غرض عقلائى باشد، دارای اشکال نمی دانند، اما برخی دیگر به لحاظ مفاسدی که این عمل می تواند داشته باشد، آن را جایز نمی شمارند.
در ادامه به بررسی سؤالات در این زمینه می پردازیم… ارتباط با ارواح چه حکمی دارد؟ ارتباط با ارواح خوب مثل ارواح اولیاء، بزرگان جهت بهره گیری که بیشتر معنوی هست چیست؟
احضار روح اگر براى غرض عقلائى بوده و همراه با امر حرام یا مستلزم آن نباشد اشکال ندارد.
احضار روح و ارتباط با ارواح عقلاً امکان پذیر است، ولی این کار شرعاً جایز نیست و مفاسد زیادی به بار می آورد. شرح این مطلب را در کتاب «ارتباط با ارواح» نوشته ایم.
بهترین عمل، انجام واجبات و ترک محرمات و عمل به سیره اهل البیت(علیهم السلام) است.
به طور کلی احضار ارواح جایز نیست و راه رسیدن به درجات معنوی همان انجام واجبات و ترک محرمات است.
هیپنوتیزم یک حالت روحی خاص، شبیه خواب آلودگی و القایی و ارادی است و در آن هشیاری و آگاهی سوژه (هیپنوتیزم شونده) فوق العاده افزایش می یابد. این آگاهی معمولاً بر روی مطالبی تمرکز می کند که توسط هیپنوتیزور به او ارائه می شود.
هیپنوتیزم از علومی است که مى تواند در مواردی از زندگى مورد بهره بردارى صحیح قرار گیرد، ولى ساحران از آن سوء استفاده مى کردند و براى فریب دادن مردم، آنها را به کار مى گرفتند، که در حکم سحر بوده و جایز نیست.
در هر حال، نظرات فقها در این موضوع مختلف است: برخی از فقها، هیپنوتیزم را به طور مطلق حرام می دانند و بعضی نیز با شروطی آن را جایز شمرده اند.
در بررسی های تاریخی به پدیده هایی برخورد می کنیم که در هاله ایی از ابهام و تعابیر درست و نادرست قرار گرفته است و این ابهامات شرایطی را فراهم می آورند که مرزهای واقعی این پدیده ها شناخته نشده و جایگاه واقعی آنها معرفی نگردد. یکی از این پدیده ها «هیپنوتیزم» است.
قطعاً نیروى اراده انسان، قدرت و توانایی فراوانى دارد و هنگامى که در پرتو ریاضت هاى نفسانى قوی تر شود، کارش به جایى مى رسد که در موجودات محیط خود تأثیر مى گذارد. ریاضت ها گاهى مشروع و گاهى نامشروع است. ریاضت هاى مشروع در نفوس پاک، نیروى سازنده ایجاد مى کند، و ریاضت هاى نامشروع نیروى شیطانى، و هر دو ممکن است منشأ خارق عادت گردد که در اوّلى مثبت و سازنده و در دومی مخرّب است.
از آنجا که پدید هیپنوتیزم یکی از مسائل نسبتاً جدید در منابع دینی است، سخن از آن در میان علمای گذشته کمتر به چشم می خورد، و علمای معاصر نیز، این موضوع را بیشتر ذیل بحث از سحر و جادو آورده اند.
در این باره فقهاى اسلام مى گویند یاد گرفتن و انجام اعمال سحر و جادوگرى حرام است.
توضیح آن که امروزه علومی از قبیل خواب مغناطیسى، هیپنوتیزم، مانیه تیزم و تله پاتى وجود دارد که در گذشته ساحران با استفاده از آنها برنامه هاى خود را عملى مى ساختند.
البته این علوم نیز از علوم مثبتى است که مى تواند در بسیارى از شئون زندگى مورد بهره بردارى صحیح قرار گیرد، ولى ساحران از آن سوء استفاده مى کردند و براى فریب مردم، آنها را به کار مى گرفتند. لذا اگر امروز هم کسى از آنها چنین استفاده اى در برابر مردم بی خبر داشته باشد، در حکم سحر بوده و جایز نخواهد بود، و این جایز نبودن هم فلسفه هاى متعددى را داراست، از جمله:
۱٫ خارج ساختن مسیر زندگى از مجراى عادى و طبیعى؛
۲٫ زمینه بسیارى از فریبکارى ها و شیادى ها چنان که هم اکنون از طریق هیپنوتیزم و اسپریتسم و در گذشته از طریق سحر و جادو و فالگیرى مرسوم بوده است.
۳٫ احیاناً موجب کشف و افشاى اسرار دیگران شدن؛ زیرا یکى از کارهاى خواب واره گر خواندن ذهن شخص مورد نظر است.
۴٫ تصرف غیر اختیارى در نفوس دیگران. در جواز هیپنوتیزم مراجع اختلاف نظر دارند و باید طبق نظر مرجع تقلید خود عمل کنند.
جایز نیست.
براى مقاصد طبّى و مانند آن مانعى ندارد ولى براى کشف امور پنهانى یا خبر از گذشته و آینده و حال جایز نیست.
اگر به منظور غرض عقلایى و با رضایت کسى که می خواهد هیپنوتیزم شود صورت بگیرد و همراه با کار حرامى هم نباشد اشکال ندارد.
اگر درمان منحصر به آن باشد، جواز بعید نیست لکن اثبات انحصار درمان بان بسیار مشکل و بلکه غیر ممکن است و در سایر موارد حرام است.
هیپنوتیزم یک نوع سحر است و حرام است ولی اگر به ضرورت ایجاب می کند در معالجه مورد استفاده قرار بگیرد به اندازه رفع ضرورت جائز است.
بسمه تعالى، چنانچه خوف ضرر بر کسى که این عمل با او انجام مى گیرد یا شخصى دیگر داده شود جایز نیست، و اللّه العالم.
فى نفسه اشکالى ندارد. هر کاری که به انسان صدمه و ضرر وارد می کند، حرام است و جایز نمی باشد.
حرام است مگر معالجه متوقف بر آن باشد و یا ضرورتى ایجاب کند.
منابع:
اسلام کوئست
سایت چفیه های آسمانی
نوشته ارتباط با ارواح چه حکمی دارد؟ اولین بار در بامداد پدیدار شد.
بامداد – آیا اشکال شرعی دارد شخصی در زمان حیات خود همه اموال خود را در راه خیر و ترویج دین مصرف کند و برای ورثه چیزی باقی نگذارد؟ اگر اشکال شرعی دارد و یا ندارد دلایل، آیات و روایات بر این عمل را لطفا بنویسید؟
در وصیّت و بخشش های مالی دیگر، لازم است جوانب مختلف در نظر گرفته شود؛ مانند این که وصیّت به یک امر پسندیده و از روی خیرخواهی باشد، نه از روى کینه و انتقام و یا مهرورزى هاى بى جا و بى مورد.
پاسخ به پرسش مورد نظر، از نکات زیر روشن می شود:
۱٫ از اموری که در آموزه های دینی بسیار بر آن تأکید شده، انجام کارهای خیر و صرف اموال در جهت کارهای سودمند است.
۲٫ در قرآن کریم از اموالی که انسان پس از خود بجا می گذارد، تعبیر به «خیر» شده و سفارش شده است که این اموال با وصیّت تکلیفش روشن شود: «بر شما نوشته شده: هنگامى که یکى از شما را مرگ فرا رسد، اگر چیز خوبى [مالى ] از خود به جاى گذارده، براى پدر و مادر و نزدیکان، بطور شایسته وصیّت کند! این حقّى است بر پرهیزکاران!».بقره، ۱۸۰٫
این آی شریفه، به روشنی دلالت دارد که اگر انسان مالی از خود بجا گذاشت، با وصیّت به آن، رعایت حال والدین و یا نزدیکان را به طریق شایسته بنماید.
۳٫ گفتنی است وصیّت باید به یک امر پسندیده و از روی خیرخواهی باشد، نه از روى کینه و انتقام و یا مهرورزى هاى بى جا و بى رویّه؛ چون از ارث، تنها بعضى از بستگان بهره مند مى شوند آن هم به مقدار معیّن، لذا اسلام سفارش مى کند اگر در میان فامیل کسانى هستند که از ارث محرومند و یا سهم ارث آنان اندک است، با وصیّت، در مورد توسع سهمیّ آنان اقدام نمود، ولى اگر کسى در این وصیّت رعایت عدالت نکند و یا ظلمى را روا دارد، گناه کبیره انجام داده است. پیامبر اکرمصلی الله علیه و آله می فرماید: «مرد یا زن شصت سال خدا را عبادت مى کنند و هنگام مرگ در وصیّت به حق رفتار نمى کنند و این کار آنان را جهنّمی می کند».۴٫ استحباب وصیّت در صورتی است که مال قابل توجّهی، از میّت باقی مانده باشد و بر کسانی که چنین مالی ندارند وصیّت مالی لازم نیست. شخص فقیری به حضور امام علی علیه السلام رسید و به حضرت عرض کرد آیا وصیّت نکنم؟ حضرت فرمود: وصیّت به تقوا کن امّا اموالت را برای ورثه ات باقی گذار! سپس به آیه ذکر شده استشهاد نمود و فرمود: تو خیری (مالی) باقی نگذاشتی تا وصیّت کنی. محدث نوری، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج ۱۴، ص ۹۴، مؤسسة آل البیت علیه السلام قم، چاپ اول، ۱۴۰۸ق.
۵٫ در وصیّت، کسانی که بستگان فقیر دارند، آنان را در اولویت قرار دهند، و در مواردی هم که شخص اموالی دارد، گر چه تا ثلث (یک سوم) اموال خود می تواند وصیّت کند، اما سیر پیشوایان دین به جهت رعایت حال بازماندگان وصیّت به خمس (یک پنجم) اموال را سفارش فرموده اند. همان طور که در روایات آمده:
یک. امام علی علیه السلام می فرماید: «مستحب است که وصیّت به خمس اموال شود، چنان که خداوند در واجبات مالی به پرداخت خمس اموال بندگان رضایت داده است» و در ادامه فرمود: «وصیّت به خُمس از مال، میانه روی و به رُبع (یک چهارم)، به زحمت انداختن ورثه و به ثلث، ستم به ورثه است».
دو. امام رضاعلیه السلام فرمود: «اگر به ربع (یک چهارم) از مال، وصیّت شود، خوشایندتر برای من از وصیّت به ثلث است».
سه. امام صادق علیه السلام به روایت از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرماید: «پنج خرما، یا پنج تکّه نان یا چند دینار (سکّه طلا) یا درهم (سکّه نقره) که آدمى به دست مى آورد و می خواهد آنها را ببخشد، افرادی که به ترتیب شایست انفاق هستند، عبارتند از: اول: پدر و مادر؛ دوم: خود و خانواده اش؛ سوم: نزدیکان فقیر؛ چهارم: همسایگان فقیر، و پنجم: در راه خدا که اجرش از همه کمتر است».کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر و آخوندی، محمد، ج ۵، ص ۶۶، دارالکتب الاسلامیة، تهران، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.
از آنچه بیان شد، روشن می شود که در وصیّت و بخشش های مالی دیگر، لازم است جوانب مختلف در نظر گرفته شود.
آیا پدر و مادر می توانند بر اساس نیاز فرزندان یا هر دلیل دیگر برای یک یا چند فرزند خود ارث بیشتری اختصاص دهند؟ اگر در وصیت خود بنویسد مثلا به فلان فرزند دو برابر داده شود اکتفا می کند؟ توصیه و سنت در اسلام در خصوص اختصاص ارث به طول کلی و به فرزندان از نظر رعایت مساوات بین پسران یا مساوات بین دختران چیست؟
اگر پدر یا مادری در زمان حیات خود اموال خود را بین فرزندان خود تقسیم کند تا تقسیم ارث به بعد از حیات او نیفتد، آیا چنین مالی مشمول احکام ارث است یا همچون درآمد عادی مشمول خمس خواهد بود؟ آیا چنین اقدامی توصیه شده است؟
آیا وقف تمام اموال یک توصیه اسلامی است؟ یا شایسته است بخشی برای امر خیر و بخشی برای فرزندان به ارث گذاشته شود؟
اساسا مهمترین توصیه های در وصیت درباره ارث چیست؟
۱- می تواند در مقدار ثلث خود وصیت نماید و آن یا بخشی از آن را به بعضی از فرزندان وصیت کند.
۲- خمس دارد.
۳- بهتر است که اولاد را از ارث محروم نکند.
پدر و مادر نمی توانند وصیت کنند ارث کسی کمتر یا بیشتر از مقداری که خدا تعیین کرده باشد ولی می توانند بگویند به بعضی از فرزندانشان بیشتر از سهمشان پرداخت شود یا به کسی کمتر پرداخت شود یا پرداخت نشود و در این صورت وصیت ایشان تا ثلث مالی که به ورثه ضرر وارد می کند نافذ است و در بیشتر از آن بدون رضایت ورثه ای که متضرر می شوند نافذ نیست.
هبه کردن اموال در زمان حیات ارث نیست و خمس آن در صورتی که تا یک سال بعد از در اختیار گرفتن صرف در مخارج زندگی نشود لازم است.
وقف از مستحبات است. ولی لحاظ ورثه هم مخصوصا در صورت فقرشان امری مطلوب است.
به طور کلی انسان می تواند تا ثلث مال خود را وصیت کند که تملیک کسی نمایند ولی وصیت به تقسیم ارث بطور مساوی بین ورثه باطل است و اعتباری ندارد و در زمان حیات انسان می تواند مال خود را هر طور که می خواهد تقسیم و تملیک نماید و یا وقف نماید خواه برای اولاد وقف کند و یا غیر آن و در وصیت نسبت به اقرباء و فامیل علاوه بر وراث سفارش شده است.
منبع:
اسلام کوئیست
شیعه نیوز
نوشته کسی که برای ورثه مالی نمی گذارد چه حکمی دارد؟ اولین بار در بامداد پدیدار شد.
به گزارش جام جم آنلاین، یکی از مباحث مهم فقهی که مورد نیاز آحاد افراد جامعه است احکام «پوشش و آرایش» است. «پوشش» یک امر طبیعی برای انسانها و از ممیزات او نسبت به دیگر موجودات است. «آرایش» هم رفتاری است که از تمایل انسان به خودآرایی نشئت می‌گیرد. اسلام در احکامی که در مورد پوشش و آرایش وضع کرده، این دو مسئله را نظام‌مند کرده به‌گونه‌ای که شخصیت وزین و مطلوب را برای آقایان و بانوان حفظ کند.
پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای «KHAMENEI.IR» چندی پیش اعلام کرد به پرسش‌های شرعی مخاطبان درباره‌ی احکام پوشش و آرایش پاسخ می‌دهد.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین فلاح‌زاده عضو دفتر استفتائات حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای و رئیس مرکز موضوع‌شناسی احکام فقهی- به پرتکرارترین سؤالات مطابق با فتاوای حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای پاسخ داده است که در ادامه می‌آید:
1. محدوده پوشش خانم‌ها و آقایان چقدر باید باشد؟
خانم‌ها در نگاه نامحرم تمام بدن را باید بپوشانند غیر از دو موضع که واجب نیست پوشانده شود البته در صورتی که آرایشی یا زیوری نداشته باشد. آن دو موضعی که واجب نیست یکی گردی صورت است به مقداری که در وضو لازم است شسته شود، یکی هم دست‌ها از نوک انگشتان تا مچ. این مقدار هم البته اگر آرایش و زینتی داشته باشد حتماً باید پوشانده شود.
به دست داشتن انگشتر هم اگر ساده باشد، چشمگیر نباشد، به نظر حضرت آقا پوشاندنش واجب نیست اما اگر ساده نیست و چشمگیر است باید پوشانده شود.
اصل حجاب درباره‌ی آقایان پوشاندن عورتین است اما اگر در جایی قرار می‌گیرند که در معرض نگاه نامحرم یا در معرض نگاه شهوت‌آلود دیگران یا به‌گونه‌ای است که طرف انگشت‌نما میشود، باید به مقدار لازم و متعارف بدن را بپوشاند.
2. آیا پوشاندن پا از نگاه نامحرم برای خانم‌ها واجب است یا خیر؟ و حکم پوشش پا برای خانم‌ها در هنگام نماز در صورتی که نامحرم در آنجا نباشد چیست؟
خانم‌ها در مقابل نامحرم باید پاها را بپوشانند؛ تنها دو موضع برای پوشش خانم‌ها در حضور نامحرم استثنا شده است: «گردی صورت و دست‌ها تا مچ» البته به شرط اینکه آرایش و زیوری که جلب توجه کند و چشمگیر باشد نداشته باشند.
اما در نماز سه موضع استثنا شده که پوشاندن آن واجب نیست؛ «گردی صورت» به مقداری که در وضو شسته میشود، «دست‌ها تا مچ» و «پاها تا مچ، به شرط اینکه نامحرمی نباشد».
3. مرد تا چه اندازه اختیار دارد همسر خود را ملزم به پوشش و آرایش خاصی نماید؟ و زن تا چه حد باید به حرف شوهرش در این‌باره گوش دهد و رعایت حجاب یا رعایت نکردن آن را الزامی بداند؟
مسئله‌ی پوشش و آرایش ربطی به دستور یا نهی شوهر ندارد بلکه حکم خدا است و خانم‌ها باید در جاهایی که حجاب واجب است یعنی در نگاه نامحرم مراعات کنند حتی اگر شوهر مخالفت کند.
بعکس در جاهایی که حجاب واجب نیست، اطاعت از امر شوهر به حجاب باز هم واجب نیست؛ مگر اینکه موردی باشد که اگر خانم اطاعت نکند، اختلاف یا مشاجره به وجود می‌آید و خدای ناکرده منجر به جدایی خواهد شد یا ترس از این باشد، در اینجا چون امر مهمی در میان است اطاعت لازم است.
4. آیا استفاده از حلقه ساده ازدواج برای خانم زینت محسوب میشود؟
انگشتر خانم‌ها اگر چشمگیر نبوده و ساده باشد -حالا فرقی نمی‌کند که مربوط به ازدواجش بوده یا خودش تهیه کرده و یا هدیه گرفته است- پوشاندنش واجب نیست. اما اگر انگشتر چشمگیر و خاص است باید از نگاه نامحرم پوشانده شود.
5. برخی از خانم‌ها در شبکه‌های مجازی با قصد خیر و هدف ترویج حجاب اسلامی و چادر مشغول به فعالیت هستند و عکس‌های خود را با حجاب کامل منتشر می‌نمایند. لکن در برخی موارد همین تصاویر موجب سوءاستفاده قرار می‌گیرد؛ تکلیف چیست؟
اگر این تصاویر مورد سوءاستفاده قرار گیرد یا تحریک‌آمیز باشد یا مفسده‌ای برای خانم داشته باشد، جایز نیست.
6. آیا استفاده‌ی نوع خاصی از حجاب با رنگ‌های متنوع جهت جذب دیگران به مقوله‌ی حجاب جایز است؟
استفاده از رنگ‌های متنوع اگر به‌گونه‌ای باشد که موجب جلب توجه نامحرم شده به‌طوری‌که خانم انگشت‌نما شود جایز نیست. درست است که برخی قصد خیر دارند و می‌خواهند حجاب تمیز و شیک داشته باشند و مرتب باشند و با این کار دیگران را جذب کنند تا حجاب ترویج پیدا کند، اما باید به این نکته توجه داشته باشند طوری نشود که در نگاه دیگران حتی بین خانم‌ها انگشت‌نما شوند؛ یا موجب جلب توجه نامحرم شوند که در این دو صورت جایز نیست. اما اگر این‌گونه نیست و حجابشان عادی است و دیگران هم جذب این حجاب می‌شوند، قطعاً اشکالی ندارد.
7. حکم پوشیدن ساپورت و شلوار لی یا شلوار جین و روسری و کفش رنگی و مانتوی کوتاه در زیر چادر چیست؟
برای پوشش شرایطی ذکر شده ازجمله اینکه برجستگی‌های بدن مشخص نباشد. در مورد ساپورت، این‌گونه است که تمام هندسه بدن مشخص است؛ بنابراین حجاب کاملی نیست اما نسبت به نوع‌های رنگی شلوار جین و لی، اگر زیر چادر باشد و پیدا نباشد، حکم خاصی ندارد؛ به فرض اینکه پیدا هم باشد اگر به‌قدری چسبان نباشد که هندسه بدن مشخص باشد -یعنی یک مقداری گشاد باشد که برجستگی بدن مشخص نباشد- و اینکه رنگش به‌گونه‌ای نباشد که فرد انگشت‌نما شود و به‌اصطلاح لباس شهرت نباشد، اشکالی ندارد.
8. آیا پوشیدن چادر در کشورهای غربی و یا استفاده از پوشیه در شهرهایی که متداول نیست، حکم لباس شهرت را پیدا می‌کند و اشکال دارد؟
اصل مراعات حجاب لازم است یعنی اگر فرد به جایی رفت که افراد بی‌حجاب هستند، او باید حجاب را مراعات کند؛ اگرچه چادر حجاب برتر و بهتر است اما اگر در جایی پوشیدن چادر یا پوشیه برایش مفسده دارد و ممکن است مورد تعرض قرار گیرد یا اینکه انگشت‌نما شود یعنی لباس شهرت محسوب شود، در آنجا به خاطر وجود مفسده، استفاده از چادر یا پوشیه جایز نیست.
9. آیا منظور از نگاه پزشک به بیمار غیرهمجنس، نگاه به قسمت‌های خاص بدن است و یا نگاه همراه با لذت و گناه به بیمار؛ در این صورت تشخیص توسط بیمار چگونه خواهد بود؟
نگاه حرام -چه برای پزشک و چه برای غیرپزشک- نگاه به قسمت‌هایی از بدن زن است که در نگاه نامحرم باید بپوشاند؛ یعنی نگاه به غیر از صورت و دست‌ها، یا نگاه شهوت‌آلود به خانم؛ این به حکم اولی نگاه حرام است. اما در صورت اضطرار و ناچاری که پزشک همجنس موجود نباشد یا اگر هست در دسترس نیست و فرد ناچار است، در این صورت پزشک قسمت‌های دیگر بدن را هم به ضرورت میتواند برای معاینه و معالجه‌ی لازم نگاه کند.
تشخیص نگاه شهوت‌آمیز هم به خود پزشک برمی‌گردد و معمولاً تشخیصش برای بیمار مشکل است. اگر خانم می‌خواهد به پزشک مراجعه کند و می‌داند پزشک برای درمان او باید به جاهایی که نگاه نامحرم به آن حرام است نگاه کند، در صورتی که پزشک همجنس وجود داشته باشد، نمی‌تواند به پزشک غیرهمجنس مراجعه کند ولو اینکه پزشک همجنس با تأخیر حاضر میشود، اما اگر تأخیر ممکن نیست و چاره‌ای ندارد، این مراجعه اشکال ندارد. اگرچه وظیفه‌ی پزشک هم این است که در نگاه به مقدار ضرورت اکتفا کند.
10. در صورتی که پزشک متخصص همجنس و غیرهمجنس برای خانم‌ها وجود دارد اما پزشک مرد برای معاینه و معالجه از تخصص بالاتری برخوردار است، آیا در این صورت مراجعه به پزشک مرد برای خانم‌ها جایز است؟
در صورتی که پزشک همجنس وجود دارد و میتواند معاینه و معالجه کند هرچند ممکن است پزشک غیرهمجنس تخصص بالاتری داشته باشد، مراجعه به پزشک غیرهمجنس در صورتی که مستلزم لمس و نظر حرام باشد جایز نیست.
اما اگر تخصص پزشک همجنس خیلی پایین است و مطمئن هستند که نمی‌تواند معالجه کند، در این صورت در حقیقت پزشک همجنس که بتواند این بیمار را معالجه کند وجود ندارد؛ اما باید توجه داشت بهانه‌ی اینکه پزشک غیرهمجنس تخصص بالاتری دارد و بهتر عمل می‌کند، مجوزی برای مراجعه به او نیست.
11. در شهرهای کوچک که متخصص خانم کم است، آیا باید کل شهر را بگردیم تا پزشک خانم پیدا کنیم؟ و در صورت نبود متخصص خانم، آیا لازم است به شهرهای همجوار برویم؟
به هر حال لمس بدن نامحرم حرام است و نگاه به آن قسمت‌هایی که باید پوشانده شود حرام است. خانم هم اگر بیمار باشد بدون مجوز شرعی نمی‌تواند خودش را در معرض نگاه یا لمس حرام قرار دهد؛ مثلاً اگر در آن طرف شهر و یا در شهرهای همجوار، پزشک متخصصی هست و ایشان هم بیماریش شدید نیست و از نظر مالی نیز برایش امکان دارد و به‌طور معمول هزینه‌اش را دارد و امکان مراجعه هم هست، این‌چنین شخصی نمی‌تواند مرتکب فعل حرام شود.
12. گرفتن نبض و یا دیدن چشم و گوش و دهان و دندان خانم‌ها توسط پزشک مرد اشکال دارد؟
گوش ازجمله قسمت‌هایی است که خانم باید از نگاه نامحرم بپوشاند؛ بنابراین اگر مجوزی ندارد، مراجعه به پزشک غیرهمجنس جایز نیست اما اگر اضطرار باشد (پزشک همجنس موجود نباشد) اشکالی ندارد.
درباره‌ی معاینه‌ی دهان و دندان و چشم هم بنابر احتیاط واجب پزشک غیرهمجنس برای معاینه و معالجه نگاه نکند ولی اگر پزشک همجنسی وجود ندارد باز هم مثل سایر موارد اشکالی ندارد.
درباره‌ی گرفتن نبض هم اگر از روی لباس باشد یا پزشک دستکش داشته باشد و مفسده‌ای وجود نداشته باشد، اشکالی ندارد. اما اگر پزشک دستکش ندارد و از روی لباس هم نیست و بدن خانم لمس میشود، این کار جایز نیست مگر در صورت اضطرار.
13. چه نوع پوششی از حیث رنگ، جنس و نوع برای خانم‌ها در مقابل نامحرم اشکال دارد؟
به‌طورکلی اگر لباس به‌گونه‌ای باشد که فرد را در نگاه دیگران انگشت‌نما نموده و یا جلب توجه نامحرم کند -حتی در کیفیت پوشیدن- پوشیدن آن جایز نیست. در پوشش بیرون شرایطی برای لباس گفته‌اند: اینکه بدن را به مقدار کامل بپوشاند، خیلی نازک نبوده و بدن‌نما نباشد، از نظر حجم طوری باشد که برجستگی‌ها و برآمدگی‌های بدن را بپوشاند، خیلی تنگ و چسبان نباشد و همچنین این لباس مروج فرهنگ ابتذال و یا فرهنگ دشمنان نباشد. یعنی خودتان استقلال داشته باشید.
14. آیا استفاده از چادر براق و رنگارنگ در برابر نامحرم اشکال دارد؟
نه، اشکالی ندارد مگر اینکه به‌گونه‌ای باشد که جلب توجه نامحرم کند یا در حدی است که فرد انگشت‌نما میشود.
15. در استفاده از لباس‌های تنگ و چسبان چه معیارهایی باید رعایت شود؟
به‌طورکلی لباس نباید به‌قدری چسبان باشد که حجم و هندسه‌ی بدن مشخص شده و یا موجب جلب توجه نامحرم یا انگشت‌نما شدن شود.
16. آیا پوشیدن جوراب نازک برای خانم‌ها به‌طوری‌که پا در مقابل نامحرم مشخص باشد جایز است؟
از جمله شرایط پوشش و لباس این است که بدن‌نما و نازک نباشد که پوست بدن پیدا باشد. بنابراین پا باید از نگاه نامحرم پوشانده شود، اگر خانمی جوراب نازک بپوشد که پا دیده شود، حجابش کامل نیست و جوراب باید در حدی باشد که پا پیدا نباشد.
17. خانمهایی که موی بلند دارند و موی خود را در زیر روسی یا چادر در پشت سرشان می‌بندند به‌گونه‌ای‌که یک برآمدگی زیر روسری یا چادر ایجاد میشود، این مسئله شرعاً چه حکمی دارد؟
اگر این وضع به‌گونه‌ای باشد که جلب توجه نامحرم کند یا خانم انگشت‌نما شود و شکل و شمایل خاصی پیدا کند حرام است اما اگر در آن حد نباشد اشکالی ندارد.
18. پوشیدن کفش‌های پاشنه‌بلند برای بانوان چه حکمی دارد؟
اگر موجب جلب توجه نامحرم شود یا خانم انگشت‌نما میشود جایز نیست اما اگر در آن حد نباشد اشکالی ندارد.
19. پوشیدن تی‌شرت‌های کوتاه برای پسران و مردان به‌نحوی که بخشی از بدن در معرض دید قرار می‌گیرد چه حکمی دارد؟
به‌طورکلی اگر انسان لباسی بپوشد که مثلاً کوتاه است یا قسمتی از بدن پیدا است یا شکل و شمایل خاصی دارد و جلب توجه می‌کند و ممکن است انگشت‌نما شود و مردم بگویند این چه وضعیت و لباسی است، اگر در آن حد باشد حرام است.
20. پوشش دختر در مقابل خواستگار چگونه باید باشد؟
دختری که هنوز عقدش با پسری که به خواستگاری او آمده خوانده نشده -ولو انگشتر هم آورده باشند- بنا بر حکم اولی نامحرم هستند و حدود و ثغور شرعی در رابطه با حجاب، نگاه و حتی صحبت باید رعایت شود، اما یک استثنائی وجود دارد؛ زمانی که خواستگار آمده، همه‌ی صحبت‌ها شده و توافق صورت گرفته، فقط مانده که پسر نامزدش را خوب ببیند که آیا کاملاً مورد پسند است یا خیر؛ گفته‌اند یک نگاه به مو و اینها اشکالی ندارد آن هم احتیاط این است که لباس توری داشته باشد و از روی آن ببیند اما این بدان معنا نیست که هر روز خواست صبح و شب راه بیفتد دخترها را ببیند بعد راجع به شرایط صحبت بکند.
21. آیا دختربچه‌ها را قبل از رسیدن به سن بلوغ باید ملزم به رعایت حجاب کرد؟
کودک قبل از سن بلوغ تکلیف ندارد، ولی از نظر تربیتی اگر در معرض نگاه نامحرم است، باید تا حدودی حجاب را رعایت کند. این کار وظیفه‌ی پدر و مادر یا سرپرست کودک است. اما زمانی این کار واجب است که رعایت نکردن حجاب برای کودک مفسده داشته باشد یا در معرض نگاه حرام قرار گیرد یا خوف این باشد که اگر الان حجاب را رعایت نکند در آینده بی‌حجاب بار می‌آید و حجاب را مراعات نمی‌کند؛ در این صورت حجاب لازم است و در غیر این صورت خیر.
22. بعضاً دیده میشود بعضی از فروشگاه‌ها یا شرکت‌ها برای جذب مشتری از دختران و زنان کارمند می‌خواهند نوع خاصی از آرایش و پوشش را داشته باشند که حدود شرعی در آن رعایت نمی‌شود. درآمدی که شرط به دست آمدنش قبول انجام چنین چیزی باشد برای دو طرف کارفرما و کارمند چه حکمی دارد؟
نه کارمند مجاز است اینجا دستور کارفرما را اطاعت کند و حجاب را رعایت نکند یا در مقابل نامحرم با آرایش ظاهر شود، نه کارفرما شرعاً مجاز است و چنین حقی دارد که چنین دستوری دهد؛ اگر هم دستور داد آنها نمی‌توانند اطاعت کنند و لذا اگر اطاعت کرده و حجاب را رعایت نکردند یا در مقابل نامحرم با آرایش حاضر شدند، کار حرامی مرتکب شده‌اند. اما درآمدشان، اگر کاری که انجام می‌دهند و شغلشان خلاف نباشد و کالایی که می‌فروشند فروش آن کالا اشکالی نداشته باشد، درآمد و مزدی که می‌گیرند حلال است. اما اقدام او به آرایش کردن یا اجبار کردن کارمندان به آرایش کردن، کار خلافی است و شایسته نیست که انسان درآمدی کسب کند که در طریق آن، کار حرام مرتکب میشود.
23. دختری در بیرون از منزل چادری است و حجاب کامل دارد اما در داخل منزل و در مقابل نامحرم‌های فامیل لباس‌هایی می‌پوشد که حجابش کامل نیست یا حجم بدنش مشخص است. حکم این کار چیست و آیا تفاوتی بین نامحرم‌های فامیل و غریبه وجود دارد؟
تفاوتی بین نامحرم‌ها وجود ندارد و نامحرم نامحرم است؛ ممکن است در معاشرت مسائلی وجود داشته باشد؛ مثلاً اینکه یک خانم وقتی شوهر خواهرش به منزلشان می‌آید، با حفظ حجاب کامل، با او سر یک سفره می‌نشیند و غذا می‌خورد، اما با نامحرم غریبه سر یک سفره نمی‌نشیند. اما اینکه آیا محرم و نامحرم درجه‌بندی دارد و یکی بیشتر نامحرم است آن یکی کمتر، خیر.
24. پوشش خانم‌ها در مقابل محارم غیر از همسر چگونه باید باشد؟
قسمت‌های خاص بدن باید پوشیده باشد و نگاه به غیر آن قسمت‌ها اشکال ندارد. ولی گاهی همان‌جا هم حکم ثانوی بار میشود؛ زمانی که خانمی در معرض نگاه بد محرم خود قرار بگیرد یا احتمال دهد که محرمش نگاه بد دارد یا برای او تحریک‌آمیز باشد یا از نظر تربیتی مشکلی وجود داشته باشد باید آن مواضع را هم بپوشاند.
25. مصداق آرایش چیست؟
مصداق آرایش را باید عرف تعیین کند؛ یعنی عموم مردم -افرادی که در محل زندگی شخص هستند- اگر کاری را آرایش بدانند و خانم آن آرایش را داشته باشد باید از نگاه نامحرم بپوشاند. مثلاً کرم ساده و معمولی را کسی آرایش نمی‌گوید.
26. منظور از عرف در بحث آرایش و زینت، عرف متشرعین است یا عرف کوچه و خیابان؟
سؤال کردند این عرف چه کسانی هستند؟ متدین‌ها هستند یا مردم عادی؟ جواب این است که همه‌ی مردم هستند، آنهایی که آرایش را تشخیص می‌دهند -ولو متشرع هم نباشند ولی آرایش را می‌شناسند- اگر بگویند این کار آرایش است، آرایش محسوب شده و در غیر این صورت آرایش نیست.
27. آرایش کردن زنان و ظاهر شدن در مقابل نامحرم چه حکمی دارد؟
اگر خانمی آرایش داشته باشد، باید آرایشش را از نگاه نامحرم بپوشاند. اگر او آرایش کند به قصد اینکه نامحرم ببیند، این کار حرام است؛ اگر عمداً در نگاه نامحرم چهره‌ی آرایش‌شده‌اش را نپوشاند آن نیز حرام است؛ مواردی هم که در بحث پوشش خانم‌ها استثنا شده (گردی صورت و دست‌ها تا مچ) در صورتی است که آرایش و زینتی نداشته باشند.
28. کاشت ناخن و مژه‌ی مصنوعی چه حکمی دارد و تکلیف چنین افرادی نسبت به وضو و غسل چیست؟
اگر این کار در وقت نماز صورت نمی‌گیرد و شخص می‌داند که برداشتن مانع بعداً مشکل است، بهتر است این کار را نکند. ولی اگر این کار را انجام داده است، حال وقت نماز شده و می‌خواهد نماز بخواند و به وضو یا غسل احتیاج دارد؛ در این وضعیت باید این مانع را برطرف کند، فرقی هم نمی‌کند ناخن کاشته باشد یا مژه‌ی مصنوعی، ولو اینکه این برطرف کردن با صرف وقت یا هزینه یا کمک گرفتن از دیگران ممکن بشود، به هر حال باید این مانع را برطرف کند زیرا وجود این مانع نمی‌گذارد آب به مژه‌های اصلی و پوست برسد.
اما اگر متوجه شود وقت نماز دارد می‌گذرد و فرصت برداشتن این مانع نیست یا هزینه‌ی بسیار بالایی لازم است که الان این هزینه را ندارد یا برداشتنش بسیار دشوار و سخت است و نتواند بردارد، آن وقت تکلیف و وظیفه عوض میشود؛ به این معنا که چون مانع وجود دارد باید وضو و غسل جبیره انجام دهد و نمازش را بخواند.
29. حکم استفاده از لوازم آرایشی و انواع کرم‌ها و لاک چیست و تکلیف وضو و غسل کسی که استفاده کرده است چیست؟
آراستگی و آرایش کردن برای خانم در صورتی که نخواهد در نگاه نامحرم ظاهر شود، برای شوهر یا حضور در مجلس زنانه که هیچ مرد نامحرمی وجود ندارد اشکالی ندارد؛ اما اگر خدای ناکرده این آرایش برای نامحرم باشد یا می‌داند در معرض نگاه نامحرم قرار می‌گیرد، آرایش کردن برای نامحرم حرام است.
حالا اگر شخص آرایش کرده باشد، تکلیفش برای وضو و غسل چیست؟ اگر آرایش در حدی است که آب به پوست نمی‌رسد حتماً باید آن را برطرف کند اما اگر وضعیتی دارد که نمی‌تواند آرایش را برطرف کند، مثلاً وقت نماز می‌گذرد یا اینکه اینها الان برطرف نمی‌شود یا خیلی سخت است و یا موادی لازم دارد که الان در دسترس نیست یا هزینه‌اش را ندارد، در این وضعیت از باب ناچاری تکلیف عوض میشود و با همان وضعیت وضو می‌گیرد یا غسل می‌کند و حکم وضو و غسل جبیره را پیدا می‌کند.
30. استفاده از عطر و ادکلن برای خانم‌ها چه حکمی دارد؟
استفاده از عطر و ادکلن اگر برای شوهر یا حضور در مجلس زنانه یا در جمع محرم‌ها باشد اشکالی ندارد اما عطر و ادکلنی که موجب توجه نامحرم شود یا ممکن است نامحرم استشمام کند و تحریک شود حرام است.
31. حکم استفاده از لوازم آرایشی که بعضاً مضر هستند چیست؟
اگر ضرر قابل توجه داشته باشند، استفاده از آنها حرام است؛ ممکن است برخی آرایش‌ها سوزش یا درد مختصری داشته باشد ولی ضرر معتنابهی نداشته باشد، که اشکالی ندارد.
به هر حال تشخیص با خود مکلف است یا به تشخیص متخصص اعتماد کنند. ممکن است کسی بیماری پوستی داشته باشد و استفاده از یک نوع لوازم آرایش برای او مضر باشد نه برای افراد دیگر که در این صورت استفاده از آن برای او حرام است.
32. تتو کردن ابرو و سایر اعضای بدن چه حکمی دارد و وظیفه‌ی مکلف نسبت به وضو و غسل چیست؟
تتو کردن اگر برای بدن ضرر قابل توجهی داشته باشد یا تصاویر مستهجن یا مطالب باطلی را بر بدن تتو کنند جایز نیست؛ اما اگر برای بدن ضرری نداشته باشد و مطالبی که نوشته شده، مطالب یا نماهای حرامی نباشد و مفسده‌ی دیگری بر این کار مترتب نشود اصلش اشکالی ندارد؛ اگرچه مستحب و پسندیده هم نیست.
تتو کردن همچنین نسبت به وضو و غسل -آن چیزی که امروزه متداول است در تتو کردن که جوهر زیر پوست میرود- مانع نیست و وضو و غسل فرد اشکالی ندارد.
اما حکم تتو کردن از جهت دیگر این است که اگر خانمی ابرو یا دستش را تتو کرده و آرایش محسوب شود ولو آرایش ساده، باید از نگاه نامحرم بپوشاند.
33. آیا اپیلاسیون بدن جایز است؟
اپیلاسیون با لحاظ دو شرط جایز است:
اول اینکه این کار ضرری نداشته باشد. اگرچه این برمی‌گردد به تشخیص خود مکلف یا متخصصان؛
دوم اینکه مستلزم کار حرامی نباشد؛ یعنی نگاه یا لمس حرام در بین نباشد.
اما اگر ضرر داشته باشد یا مستلزم کار حرامی مثل لمس و نظر حرام باشد جایز نیست.
34. آیا بلند بودن ناخن خانم‌ها جایز است؟ آیا زینت محسوب میشود و از نگاه نامحرم باید پوشانده شود؟
بلند بودن ناخن خانم‌ها اشکال ندارد اما به شرط اینکه غیرمتعارف نباشد که انگشت‌نما شوند؛ به هر حال اگر زینت محسوب شود باید از نگاه نامحرم بپوشانند.
35. حکم پوشش برای ابروی برداشته‌شده یا رنگ‌شده‌ی خانم‌ها چیست؟
اگر در حدی است که عرفاً می‌گویند آرایش یا رنگ کرده و یا ابرو برداشته باید از نگاه نامحرم بپوشاند، اما اگر نه مختصر است که عرفاً نمی‌گویند آرایش کرده، پوشاندنش واجب نیست.
36. حکم استفاده از موی مصنوعی توسط خانم‌ها و نمایش دادن آن به نامحرم چیست؟
اصل استفاده از موی مصنوعی اگر مانع وضو نباشد و مفسده نداشته باشد اشکال ندارد اما بنا بر احتیاط واجب باید از نگاه نامحرم پوشانده شود.
37. حکم تراشیدن ریش یا قسمت‌هایی از گونه یا ریش پروفسوری چیست؟
تراشیدن با تیغ یا وسایل و ماشین‌هایی که مثل آن می‌تراشند بنا بر احتیاط جایز نیست اما اصلاح گونه‌ها و زیر گلو اشکالی ندارد و ریش به اصطلاح پروفسوری بنابر احتیاط جایز نیست.
38. آیا از نظر شرعی فرقی بین آرایش کم و زیاد وجود دارد؟
فرقی بین آرایش کم و زیاد نیست اگر خانم کاری کرده که عرفاً می‌گویند آرایش کرده مثلاً ابروها یا چشم را مداد کشیده یا رژ لب زده است و مقابل نامحرم نپوشانده است حرام است. اما اگر در حدی نیست که عرفاً بگویند آرایش کرده مثلاً کرمی زده و کمی زیباتر شده است پوشاندنش از نگاه نامحرم واجب نیست.
39. برخی بانوان پلک پایین را با مداد سیاه می‌کنند؛ آیا این کار برای وضو مشکل ایجاد می‌کند؟
اگر جرم داشته باشد در حدی که روی پوست را گرفته و مانع رسیدن آب شود یا در حدی است که شک دارد مانع است یا نه، باید برطرف کند تا مطمئن شود چیزی روی پوست نیست اما اگر صرفاً رنگ است و مانع جرمی نیست اشکالی ندارد.
40. آیا محو کردن لک‌های پوست با کرم‌های آرایشی و حضور با این حد از آرایش در جایی که نامحرم حضور دارد اشکال دارد؟
اگر صرفاً لک‌های صورت را برطرف کند یا کرمی زده و صورتش کمی شفاف شده است یا مثلاً کرم ضدآفتاب یا سفیدکننده زده اما در حدی نیست که بگویند آرایش کرده است، پوشاندنش از نگاه نامحرم واجب نیست اما اگر بیش از این مقدار است که می‌گویند آرایش کرده ولو آرایش کم باشد باید از نگاه نامحرم بپوشاند.
41. برخی از خانم‌ها خط چشم و خط لب را تتو می‌کنند. آیا پوشاندن صورت با این وضعیت از نگاه نامحرم واجب است؟
به هر حال اگر کاری انجام دهد که بگویند آرایش کرده باید از نگاه نامحرم بپوشاند.
42. اخیراً رایج شده است که برخی پسران و مردان ابرو برمی‌دارند؛ آیا این کار اشکال دارد؟
به‌طورکلی آرایش زنانه برای مردان و آرایش مردانه برای زنان حرام است. از نظر اسلام آن شخصیت و تشخص مردانه برای مردان باید حفظ شود و آن شخصیت زنانه هم برای زنان؛ همچنان‌که گفته‌اند لباس خاص خانم‌ها را آقایان نپوشند و لباس خاص مردان را زنان نپوشند مگر برای یک غرض عقلایی مثلاً اجرای فیلم یا نمایش.
43. چه زینت، آرایش و زیورآلاتی برای مردان حرام است؟
آرایشی که متناسب با مردان باشد، جلف و سبک نباشد که فرد انگشت‌نما شود، اشکالی ندارد اما اگر مثل برخی که موی سرشان را به‌گونه‌ای ماشین می‌کنند که در جامعه انگشت‌نما می‌شوند و همه نگاه می‌کنند که این چه شکلی است، حرام است.
از نظر زیورآلات طبق حکم کلی استفاده‌ی طلا برای مردان حرام است؛ حال انگشتر، حلقه یا گردنبند باشد، مربوط به دامادی باشد یا غیر از آن، یک بار بپوشد یا ده بار، کلاً طلا برای مردان حرام است از هر نوعی که باشد؛ چه طلای سفید باشد چه طلای زرد و در نماز هم اگر مرد زیور طلا داشته باشد مثلاً گردنبند، حلقه، انگشتر یا... نمازش باطل است.
در مورد طلای سفید، اگر چیزی که طلای سفید نامیده میشود همان طلای زرد است که بر اثر مخلوط کردن ماده‌ای، رنگ آن سفید شده، حرام است ولی اگر عنصر طلا در آن به قدری کم است که عرفاً به آن طلا نمی‌گویند مانع ندارد و پلاتین نیز اشکال ندارد.
پرسش: آیا شارژ تلفن همراه از برق اماکن عمومی ، مانند مساجد، بیمارستانها و… اشکال دارد؟
پاسخ: استفاده از برق مسجد برای کارهای شخصی جایز نیست.
البته در بعضی مکان های عمومی اجازه می دهند؛ حتی محلی برای شارژ گوشی در نظر می گیرند، ولی برای استفاده از برق مکان هایی که نمی‌دانیم اجازه داده اند یا خیر، باید اجازه گرفت
اجوبه الاستفتائات رهبری، ص۵۰۵ ، س۲۰۴۸
یکی از ملاک های انتخاب همسر، ایمان است و یکی از خط کش های ایمان نماز است.
حال اگر کسی بخواهد با فردی که نماز نمی خواند ازدواج کند، حکمش چیست؟
تمامی مراجع در پاسخ به این سوال فرمودند: ازدواج با او جایز بوده ولى کراهت دارد.
تبصره. ازدواج با فرد فاسق کراهت دارد و کسى که نماز نمى خواند، مصداق بارز فسق شمرده مى شود.
منبع:
حضرت امام، آیت الله نورى، آیت الله مکارم و آیت الله فاضل، العروهالوثقى، ج ۲ م ۷ ؛آیت الله وحید، منهاج الصالحین، ج ۳، م ۱۲۹۸ ؛ آیت الله تبریزى، منهاج الصالحین، ج ۲، م ۲۹۸ ؛ آیت الله سیستانى، منهاج الصالحین، ج ۲، م ۲؛ آیت الله خامنه اى، اجوبه الاستفتاءات، س۲۰ ؛ آیت الله صافى، هدایهالعباد، ج ۲، م ۴؛ دفتر آیت الله بهجت و آیت الله خامنه اى.
بامداد-هنگام نماز دچار تردید می شوم که نکند خدایی وجود نداشته باشد و من مشغول عبادت بافته های ذهنی خودم هستم! چگونه می توانم با چنین وضعیتی مبارزه کنم؟
حالت شک در موقع نماز سراغم می آید. حسّی می گوید که؛ نماز فایده ای ندارد یا چون به خودت تلقین کردی خدایی را برای خودت ساختی و فقط تو ذهنت وجود دارد نه تو واقعیت یا شاید اگر دعا می کنی جواب می گیری این یک قدرت درونی خودت هست و خدا وجود ندارد. برای از بین رفتن این حالت چه کارهایی مهم است که انجام دهیم؟
دو عامل مهم می تواند منشأ چنین تردیدهایی باشد که طبیعتاً مبارزه با آن دو به بهبود عملکرد عبادی انسان خواهد انجامید:
شیطان هیچ گاه بیکار نمی نشیند تا جایی که انسان را نسبت به وجود خودش ٓ که از آن بدیهی تر وجود ندارد – دچار تردید کرده و سوفسطایی گری را ترویج می دهد. یکی از مهم ترین جاهایی که شیطان به وسوسه گری می پردازد، هنگام نماز است تا بدین وسیله انسان را از عبادت خدا بازدارد؛ چنان که خود شیطان چنین قسم خورده است:
«به عزّتت سوگند، همه آنان را گمراه خواهم کرد، مگر بندگان خالص تو، از میان آنها».(سوره ص، ۸۲ ۸۳)
«اکنون که مرا گمراه ساختى، من بر سر راه مستقیم تو، در برابر آنها کمین می کنم! سپس از پیش رو و از پشت سر، و از طرف راست و از طرف چپ آنها، به سراغشان می روم و بیشتر آنها را شکرگزار نخواهى یافت!» (اعراف، ۱۶ ،۱۷)
کمى دقت در این آیات، این مطلب را به انسان گوشزد می کند که شیطان از وسوسه گری در هیچ موقعیتی ٓ حتی هنگام عبادت و مناجات – دست بردار نیست و با استفاده از سربازانی چون نفس امّاره، انسان های گمراه و … به دنبال هدف خویش است و باید همواره مراقب این دشمن قسم خورده بوده و او را دشمن خود قرار دهیم: «البتّه شیطان دشمن شماست، پس او را دشمن بدانید او فقط حِزبش را به این دعوت می کند که اهل آتش سوزان [جهنّم] باشند!» (فاطر، ۶)
البته وسوسه های شیطان، شدت و ضعف دارد. با این وجود، انسان ها با اعمال خود موجبات دور یا نزدیک شدن شیطان را فراهم می کنند. اگر انسان قدمى از حدود الهى(واجبات و محرمات) بیرون برود وارد حریم شیطان شده و در دام گسترده ای افتاده که شیطان آن را پهن کرده است در حالى که انجام واجبات و ترک محرمات مانند سپرى فولادین در مقابل تیرهاى ابلیس و سربازانش است.
اگر آدمی احساس کرد که می خواهد پا را از حدود الهى فراتر بگذارد، این آغاز وسوسه شیطان است که باید فوراً با یارى گرفتن از بارى تعالى، به سوى خداوند فرار کرد ذاریات، ۵۰٫
هر انسانى بر نفس خود آگاه است و می تواند این وسوسه ها را احساس کند. (قیامت، ۱۴)
بنابراین، هر قدر ارتباط معنوی انسان با پروردگار بیشتر شود و به نماز و دعا و ذکر بپردازد، به مرور زمان، شیطان از او دور خواهد شد؛ زیرا خداوند متعال هرگز بندگان خود را در این مسیر تنها نمی گذارد.
یکی از عوامل وسوسه ها و تفکرات اشتباه ٓ مانند آنچه در پرسش آمده – ضعف ایمان و باورهای دینی است. از این رو؛ باید به تقویت ایمان و عقاید اسلامی پرداخت.همچنین مؤمن در عمل به دستورات دینی می بایست با دین شناسان و عاملان به دین ارتباط داشته باشد تا با استفاده از علم و عمل آنان بیش از پیش در مسیر هدایت قرار گیرد و از آسیب ها و شبهات برکنار و مصون باشد.
ایمان؛ یعنى باورى یا نیرویى معنوى که باعث می شود انسان با شجاعت و قدرت و صدق و اخلاص براى رضاى خدا تلاش کند و در مسیر قرب الهى قرار بگیرد و با آرامش کامل به دور از هر گونه شک و شبهه اى به انجام وظایف فردى و اجتماعى خود همت گمارد.
بسیارى از انسان ها قبل از این که قلب را جایگاه دین و ایمان بسازند و در عمل نیز به آن پایبند باشند؛ قلبشان را به دنیا، لذّت هاى نفسانى و هواهاى شیطانى بسته اند. این دلبستگى و دلدادگى چیزى جداى از مقوله دین و ایمان است. لذا قرآن مجید می فرماید: «بی شک در این [سرگذشت ها] تذکرى است براى کسى که او را قلبى [بیدار] باشد».
بنابراین، اگر انسان مایل هست از علم و معرفت دینى استفاده کند می بایست اول قلب را از آلودگی ها و تعلّقات بیهوده پیراسته سازد. و تا زمانى که تمایلات حیوانى بر قلب او تسلط دارد، جایى براى انگیزه هاى متعالى باقى نمی ماند. اگر انسان بخواهد درک کند که به آنچه می داند و آنچه عمل می کند، حقّ است و فایده مادی و معنوی دارد، باید موانعی را که ممکن است او را از ایمان و پذیرش قلبى باز دارد، از خود دور سازد، در این صورت آماده پذیرش و التزام نسبت به حقایقى می شود که حقّانیّت آنها را از راه علم و معرفت کسب کرده است.
پرسش شما تا حدودی مبهم است و روشن نیست. گناهان ذهنی می تواند به پهنای ظرفیت ورودی هر ذهن، گسترده و وسیع باشد. گناهانی که در برگیرنده مسائل اعتقادی و اصول دین یا فروع دین و احکام عملی و دستوری دین باشد، نظیر گناهان زیر.
۱٫ انکار وجود خدا، نبوت و معاد یا پیدایش شک و تردید ذهنی و توقف بر آن در مورد خدا یا یکی از صفاتش مثلا شک در مورد عدالت یا حکمت خدا.
۲٫ انکار یا شک و تردید در مورد وحی، فرشتگان، پیامبران، امامان و یا شک و تردید در مورد عصمت عملی یا علمی و اعجاز آنان.
۳٫ انکار یا شک و تردید در مورد وعده ها و وعید ها ، بهشت و جهنم و بشارت ها و انذارهایی که خداوند به انسان داده است.
۴٫ انکار یا شک و تردید در مورد عبادات و احکام قطعی و ضروری دین مثلا چرا باید نماز بخوانیم؛ چرا باید روزه بگیریم؛ چرا دعاها مستجاب نمی شود و … .
دو تذکر:
۱٫ شک و تردید گاهی بدون اختیار در ذهن ورود پیدا می کند؛ ولی انسان به حقیقت اصول اعتقادی یا حقانیت احکام و دستورات دینی یقین دارد. چنین خطورات ذهنی گناه نیست. این گونه خطورات و شک و تردیدهای ابتدایی – که از آن به حدیث نفس تعبیر می شود – برای افراد غیر معصوم به خصوص در ایام نوجوانی و جوانی کم و بیش پیش می آید. و گناهی بر آن بار نیست. منظور ما آن دسته از شک و تردیدهایی است که در ذهن انسان نهادینه می شود. و شخص برای برطرف کردن آن اقدام نمی کند.
اما آن دسته از شک و تردید هایی که مقدمه ای برای تحرک و تکاپو و عامل و انگیزه ای برای تحقیق و پژوهش می شود. و پلی برای رسیدن به یقین قرار می گیرد، نه تنها گناه نیست ، بلکه مقدس و مطلوب است.
۲٫ اگر منظورتان از ذهن، قلب و دل انسان باشد – که جایگاه ایمان و کفر و نفاق است – گناهان بسیاری را شامل می شود؛ مانند: کفر و نفاق، دورویی، حسد، بخل، کبر و غرور، دوست داشتن دشمنان خدا، یا دشمنان پیامبران، امامان ، اولیاء و فقها و علما و دشمنان مومنان یا دوست داشتن کارها و عملکرد های خلاف دین و دستورات دینی آنان.
دشمنی قلبی با انبیاء و امامان حتی دشمنی با یکی از آنان، یا کینه دین داران و متدینان و مومنان را در دل داشتن.
اگر احساس می کنید به پرسش تان پاسخ داده نشده ، پرسشتان را روشن و واضح بیان کنید و مشخص کنید که منظورتان از گناه ذهنی چیست؟ تا پاسخ روشن دریافت نمایید.
منبع:
اسلام کوئیست
مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
نوشته شک به توحید در نماز چه حکمی دارد؟ اولین بار در بامداد پدیدار شد.
با این فرض که فرد مجبور به زندگی در چنین خانه ای است، باید مبلغ مقدار برقی که خود استفاده کرده است را به اداره برق بپردازد و اگر امکان آن نیست، مبلغ را به فقیر متدین صدقه دهد و اگر توانایی مالی برای پرداخت ندارد، به حداقل استفاده ضروری بسنده کرده و بهای آن را نیز در خاطر داشته باشد که به محض توانایی مالی، آن را بازپرداخت کند.
پول آن مقدار که خود استفاده کرده به اداره برق بدهد و اگر امکان دادن آن مبلغ به آن اداره نیست به فقیر متدین صدقه بدهد.
استفاده مذکور اشکال دارد.
مادامی که مجبور هستید در آن خانه باشید، می توانید به مقدار ضرورت استفاده کنید و قیمت آن را به ذمه بگیرید که به هنگام توانایی بپردازید.
در فرض سؤال اگر راهی وجود ندارد مبلغ مقداری که استفاده شده است باید به سازمان مربوطه پرداخت شود.
ما یک خانه ی چهار طبقه داریم با ۳ مستاجر
۱٫در خانه ی ما بعد از ساخت افرادی آمدند و گویا با کنتورمان کاری کردند که مقدار کمتری نسبت به مقدار واقعی نشان دهد بعد از مدتی مامورین آب و فاضلاب متوجه شدند و کنتور را عوض کردند اما دوباره از خانه به افرادی زنگ زده شد و آنها کنتوری همانند آنی که کمتر نشان می دهد نصب کردند در واقع لو دادن این مطلب تاثیری ندارد و دوباره آن را عوض می کنند . می خواستم بدانم حکم این آب برای ما و مستاجرین ما چیست ؟(“وضو”غسل”)
– در صورتی که یقین دارید کنتور دستکاری شده است. باید به اداره آب خبر دهید و مصرف واقعی آب را پرداخت کنید و وضو و غسل با آب کنتور دستکاری شده حکم وضو با آب غصبی را دارد و باطل است و چنانچه شما صاحب خانه هستید باید اجازه ندهید که دیگران کنتور را دستکاری کنند.
۲٫در بام خانه ما اتاقکی ساخته شده که برق آن متصل از برق راه پله (که مشترک است) تامین می شود برخی مواقع ما در آنجا درس می خوانیم و بخاری و برق هم روشن است آیا مشکلی دارد ؟
– باید هزینه برق را به مقداری که مصرف می کنید پرداخت کنید. و چنانچه کسانی که در برق شریک اند اجازه استفاده از بخاری برقی را ندهند استفاده از بخاری برقی جایز نیست و نسبت به مقداری که مصرف برق به واسطه بخاری برقی افزایش پیدا می کند ضامن هستید.
۳٫در خانه ی ما پمپی وجود دارد که برای بالا بردن فشار آب وقتی طبقات بالاتر لازم دارند( مثلا وقتی می خواهند حمام بروند) روشن می شود و برق آن از برق مشترک تامین می شود اولا خود پمپ مشکل دارد یا خیر و ثانیا تامین برق آن از برق مشترک در حالی که طبقه ی اول از آن استفاده ای نمی کند چه حکمی دارد؟
– نصب و استفاده از پمپ فشار بدون اجازه اداره آب، جایز نیست، و وضو و غسل با آبى که به وسیله پمپ به دست مى آید، محل اشکال است ( یعنی به احتیاط واجب باطل است). نسبت به مصرف برق آن نیز کسانی که از آب پمپ استفاده می کنند پرداخت کند و طبقه پائین اگر از پمپ آب استفاده نمی کند ضامن مصرف برق آن نمی باشد.
پی نوشت:
۱٫ امام خمینی، توضیح المسائل، مسأله ۳۸۱ ( نظر رهبری دراین مسأله مطابق با فتوای امام خمینی می باشد). و سؤال تلفنی(۷۷۴۶۶۶۶-۰۲۵۱) از دفتر آیت الله خامنه ای.
۲٫ آیت الله خامنه ای، اجوبه الإستفتائات، سؤال ۱۰۹و سؤال تلفنی(۷۷۴۶۶۶۶-۰۲۵۱) از دفتر آیت الله خامنه ای.
منبع:
اسلام کوئیست
مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
نوشته دستکاری کردن کنتور برق چه حکمی دارد؟ اولین بار در بامداد پدیدار شد.
بامداد-قرار گرفتن مواد رنگی با منشاء خارجی در زیر پوست باعث تغییرات رنگی می شود که این حرکات را خالکوبی یا تاتو می نامیم .
(خالکوبی) چیست؟
انجام تاتو یا خالکوبی می تواند به دلیل یک رفتار فرقه ای و مذهبی و یا به خاطر زیبایی و یا جهت یک عقیده خاص و خیابانی باشد .
انجام خالکوبی با توجه به احتمال انتقال بیماری ها، در هیچ آرایشگاه و مرکزی مجاز نیست و خلاف قانون است. اقداماتی مثل خالکوبی یک کار شبه درمانی است و باید با نظارت پزشک متخصص انجام شود.
تاتو هم نوعی خالکوبی به حساب می‌آید، اما اگر در حضور پزشک متخصص صورت بگیرد و نکات بهداشتی آن رعایت شود، مشکلی ندارد.
در صورتی که خالکوبی توسط افرادی صورت گیرد که به اصول بهداشتی و پزشکی آگاه نیستند، انواع بیماری‌های عفونی واگیردار و بیماری‌های پوستی از این طریق منتقل خواهند شد.
در این قسمت برای تکمیل بحث از نظر فقهی نظر بعضی مراجع عظام را در این مورد جویا شدیم که به این شرح است:
آیة الله مکارم شیرازی(مدظله):
سوال: خالکوبى چه حکمى دارد و آیا براى غسل و وضو مشکلى ایجاد مى کند؟
هرگاه ضرر خاصّى براى بدن نداشته باشد عکسهاى موجب فساد اخلاق در آن نباشد جایز است و در هرحال براى وضو و غسل مشکلى ایجاد نمى کند.
سوال: آیا خالکوبی در اسلام حرام است؟ چرا؟
حرام نیست مگر اینکه عکس های مستهجن باشد و یا اسامی مقدس که در حال عدم وضو یا جنابت مایه اشکال شود.
آیة الله خامنه ای(دام ظله):
سوال: حکم حضرتعالى درباره تاتو کردن ابرو براى زنان چیست؟
ج) مانع ندارد، و اگر در نظر عرف زینت محسوب مى‌شود باید از نامحرم بپوشانند.
به طور کلی حکم خالکوبی براساس فتوای آیة الله خامنه ای مدظله العالی چنین است:
« خالکوبی حرام نیست و اثری که از آن در زیر پوست می گذارد مانع از رسیدن آب نیست و وضو و غسل با آن صحیح است.»
آیة الله سیستانی(دام ظله):
سۆال: کاشتن ابرو برای زنان اشکال دارد یا خیر؟
جواب: کاشتن ابرو به جهت وضو و غسل اشکال دارد ولی خالکوبی کردن آن مانعی ندارد ….
سۆال: ایا داشتن خالکوبی بر روی بازو برای گرفتن وضو ایجاد اشکال می کند؟ چنانچه جواب مثبت است لطفا راهنمایی بفرمائید چه باید کرد؟
جواب: ایجاد اشکال نمی کند.
سۆال: آیا خانمهایی که دارای تاتو بر روی ابروهای خود می باشند می توانند به حج بروند؟
جواب: اشکال ندارد و به حج ضرری نمیرساند.
سۆال: تاتو کردن ابروها چه حکمی دارد ؟
جواب: مانعی ندارد ولی اگر زینت شمرده شود باید زنان از نامحرم آن را بپوشاند.
سۆال: تاتوکردن ابروها و لبها چه حکمی دارد؟
جواب: اشکال ندارد ولی زنها باید ان را چنانچه عرفا زینت حساب شود باید از نامحرم بپوشانند.
منابع:
سایت آیة الله خامنه ای(دام ظله)
سایت آیة الله مکارم شیرازی(دام ظله)
سایت آیة الله سیستانی(دام ظله)
نوشته خالکوبی چه حکمی دارد؟ اولین بار در بامداد پدیدار شد.
بامداد – گفتگو در فضای مجازی با وجود این همه وسیله هوشمند ارتباطی و صفحات اجتماعی گویی تبدیل به امری اجتناب ناپذیر شده است.طبق بررسی که در متون اسلامی و مراجع عظام صورت گرفته اینطور بیان شده است
(Chat) چت با نامحرم در اینترنت – با این شرط که از حدود شرعى خارج نشوند (مثلًا براى تبادل نظر)- چه حکمى دارد؟
همه مراجع عظام: اگر بدون قصد لذت و ترس افتادن به حرام باشد، اشکال ندارد.
تبصره. البته اگر جنس مخالف زن جوان باشد، بهتر است گفت و گوى با او (هر چند بدون قصد لذت هم باشد)، ترک شود.
چت با جنس موافق هم که حکمش مشخص است
نوشته چت با نامحرم چه حکمی دارد؟ اولین بار در بامداد پدیدار شد.