شما می توانید بهترین و زیباترین نورپردازی ها را برای اتاق خواب خود انجام دهید تا اتاقی رویایی داشته باشید و لذت ببرید. برای ایجاد اتمسفری مناسب و آرامش بخش نورپردازی اتاق خواب مدرن و کلاسیک نقش بسیار مهمی ایفا می کند همانطور که در اماکن مقدس نیز توجه ویژه ای به این موضوع می شود.
همه ما بعد از گذراندن یک روز طولانی و انجام کارهای سخت و طافت فرسا به مکانی نیاز داریم تا استرس های روزانه را از خود دور کنیم، بدون شک بهترین و موثرترین مکان برای این کار، همین اتاق خواب است.
اما امروزه اتاق خواب ها به مکانی چند کاربره تبدیل شده اند که می تواند ایجاد اتمسفری مناسب و آرامش بخش را با مشکل مواجه کند. همزمان که خانه ها از لحاظ متراژ کاهش می یابند، اتاق خواب نیز مانند سایر اتاق های خانه، قربانی اصلی و اول این کوچکی می شوند.
اتاق خواب های امروزی باید علاوه بر فراهم کردن فضایی برای استراحت، فضایی هم برای کار و مطالعه نیز داشته باشند که همین موضوع طراحی نورپردازی اتاق را کمی پیچیده کرده است.اما وقتی این پروسه را به موضوعات مشخصی تقسیم کنید، کار بسیار آسان تر خواهد شد. در ادامه مطلب به معرفی این موضوعات خواهم پرداخت.
ابتدا باید درباره نوع نورپردازی مورد نظر خود فکر کنید، معمولا اولین چیزی که در زمینه نورپردازی اتاق خواب مورد توجه قرار می گیرد سیستم های کمکی روشنایی هستند مانند چراغ های رومیزی کنار تخت خواب یا لامپ های دیواری.استفاده از آباژورهای رومیزی یا لامپ های زمینی و دیواری با طراحی خلاقانه و کاربردی راه بسیار مناسبی برای ایجاد تعادل و جذابیت در دکوراسیون داخلی هستند.
برای مثال در دو شکل زیر راه های خلاقانه برای استفاده از لامپ های دیواری را مشاهده می کنید که هر کدام کاربردی مشخص داشته و در کنار سیستم اصلی، نور کافی برای انجام کارهای دیگر مانند تماشای تلویزیون یا مطالعه را نیز فراهم می کنند.
مورد دوم این است که بدانید هر سیستم روشنایی را چطور استفاده کنید. تصمیم بگیرید که هر لامپ یا چراغ کجا باید نصب شود، حتما لامپ را نزدیکی پریز برق قرار بدهید تا نیازی به سیم و سهراه های اضافه نداشته باشید.
مشخص کردن مکان دقیق لامپ به شما کمک می کند سایز و اندازه لامپ یا آباژور خود را کاملا بدانید. برای مثال اگر لامپ را برای میز پاتختی می خواهید و از طرفی میز سطح کمی دارد باید لامپی با پایه های کوچک و باریک بگیرید تا بخوبی روی میز قرار بگیرد و از طرفی فضای زیادی برای قرار دادن سایر لوازم مانند گوشی و ساعت فراهم کند.
در قدم سوم باید مشخص کنید که به چه میزان روشنایی در اتاق خود نیاز دارید. در بسیاری از خانه ها، اتاق خواب علاوه بر استراحت باید فضایی هم برای تماشای تلویوزیون، مطالعه کتاب، کار، ورزش و برای بسیاری از جوان ها، فضایی برای قرار دادن سیستم های سرگرمی مانند کنسول و کامیپوترهای دسکتاپ فراهم کند.
در نتیجه اتاق خواب باید سیستم روشنایی چند لایه داشته باشد تا هر کدام بر فضایی مشخص تمرکز کرده و آن فضا را روشن کند. اگر در اتاق خواب کارهای نوشتاری و تحریری انجام می دهید با قرار دادن لامپ رومیزی روشنایی کافی برای کار آخر شب خواهید داشت.
چهارمین و آخرین موضوع مهم در طراحی و انتخاب سیستم روشنایی مشخص کردن سبک دکوراسیون اتاق است. چراغ ها و لوسترهای روشنایی بخش بسیار مهمی از دیزاین اتاق خواب را تشکیل می دهند بنابراین باید دقیقا مطابق با سبک طراحی و تم مشخص جلو بروید و تمام لوازم را مرتبط با هم انتخاب کنید.
برای مثال در سبک کلاسیک لوسترهای کریستالی با شاخه های زیاد مناسب هستند در حالی که برای سبک مدرن باید از لوسترهای ساده با شاخه های کمتر و شکل های گوشه دار مانند مستطیلی استفاده کرد.
سایت اتاق
وب سایت دکوبوم: سبک Bohemian یا کولی وار در دکوراسیون داخلی در واقع به معنی نادیده گرفتن قراردادها و عرف های موجود است در این سبک از دکوراسیون می توانید نقاشی، تابلو یا کاغذ دیواری و همچنین کف پوش ها و چارچوب در و پنجره را بدون توجه به هیچ قاعده و قانونی با هر رنگ و طرحی که می پسندید انتخاب کنید.
بامداد :«یک لحظه خوابم برد»؛این جمله خیلی از کسانی است که دچار تصادفات رانندگی شده اند. ایرنا در گزارشی به دلایل این خواب لحظه ای و جلوگیری از خواب در رانندگی اتفاقی که برای مغز می افتد پرداخته ایم.
خواب لحظه ای پدیده ای است که در آن شخص بدون قصد قبلی و برای مدتی که بین کسری از ثانیه تا حداکثر ۱۰ ثانیه به طول می انجامد، هوشیاری خود را از دست می دهد و معمولا با تکان ناگهانی سر، هوشیاری خود را به دست می آورد.
معمولا خستگی مفرط، علت اصلی خواب لحظه ای است. خوابیدن، یکی از نیازهای ضروری بدن است و هنگامی که برای مدتی طولانی از خوابیدن امتناع می کنیم، مغز برای جبران این نیاز خود، ناگهان غیرفعال می شود؛ البته ممکن است این اتفاق تنها چند ثانیه به طول انجامد.
در هنگام خواب لحظه ای، مغز به اجبار چرت می زند، چرا که کمبود خواب مانع عملکرد صحیح بخش هایی از مغز شده و تنها با خوابیدن بدن عملکرد این بخش ها اصلاح می شود.
محققان برای بررسی خواب لحظه ای، گروهی از داوطلبان را به مدت ۲۲ ساعت بیدار نگه داشتند. سپس از آن ها خواسته شد درون دستگاه fMRI بخوابند تا عملکرد مغز آن ها در طول خواب اسکن شود. در نتیجه تحقیق معلوم شد تمام داوطلبان در فواصل زمانی کوتاه بیدار می شوند و مجددا به خواب لحظه ای فرو می روند. نکته جالب این که در طول خواب های لحظه ای، فعالیت تالاموس که مسئولیت کنترل خواب را بر عهده دارد، کاهش و در مقابل فعالیت بخش هایی از مغز که وظیفه کنترل و پردازش حواس و تمرکز را برعهده دارند، افزایش می یابد. بنابراین با وجود این که بخش هایی از مغز به خواب فرو می روند، بخش های دیگری از آن فعالیت خود را تشدید می کنند.
در سال ۲۰۱۱ میلادی نیز محققان دانشگاه ویسکانسین دریافتند برخی از سلول های عصبی مغز در هنگام کم خوابی می توانند برای مدت کوتاهی غیرفعال شوند؛ در حالی که سایر بخش های مغز فعال باقی می ماند.
یکی از مهمترین تبعات ناگوار خواب لحظه ای، تصادفات رانندگی است. بر اساس نظرسنجی که در انگلیس انجام گرفته است، ۴۵ درصد از مردان و ۲۲ درصد از زنان در هنگام رانندگی به خواب لحظه ای فرو می روند.
گزارش کامل این تحقیقات در نشریه Neuroimage منتشر شده است.
اخبار پزشکی – ایرنا
اتاق خواب اگر به رنگ خاکستری باشد می تواند در القای آرامش به ما کمک کند تا راحت تر به استراحت بپردازیم. موضوع این مطلب ما رنگ خاکستری در اتاق خواب به همراه نورپردازی می باشد. اتاق خواب خصوصی ترین بخش در هر خانه ای محسوب می شود و طراحی دکوراسیون داخلی آن می تواند
روی روحیه افراد تاثیرگذار باشد. در ادامه این مطلب چند طراحی زیبا برای دکوراسیون اتاق خواب خاکستری با نورپردازی های ایده آل و طراحی شیک و متفاوت را مشاهده خواهید کرد.برای طراحی دکوراسیون اتاق خواب می توانید از انواع رنگ های روشن و تیره استفاده کنید. اتاق خواب قرمز و اتاق خواب بنفش و اتاق خواب با رنگ خاکستری از انواع اتاق خواب ها با دکوراسیون های رنگی متفاوت و شیک هستند که امروزه توجه اغلب طراحان داخلی و خانواده ها را برای دیزاین دکوراسیون اتاق خواب به سوی خود جلب کرده اند.
خاکستری از انواع رنگ های خنثی می باشد و شما می توانید برای طراحی دکوراسیون اتاق نشیمن و یا اتاق خواب خود از این رنگ زیبا استفاده کنید. برای طراحی دکوراسیون داخلی اتاق خواب خود اگر قصد دارید که از رنگ خاکستری استفاده کنید بهتر است که این رنگ را با سایر رنگ های مناسب نظیر سفید و زرد روشن و قرمز و ارغوانی و آبی روشن و قهوه ای ترکیب کنید.
ترکیب کردن خاکستری با رنگ های روشن می تواند حس نشاط و زیبایی برای دکوراسیون اتاق خواب شما به ارمغان بیاورد.
رنگ خاکستری با سایه تیره فضای اتاق خواب را تیره و کوچکتر می کند و رنگ خاکستری با سایه روشن اتاق فضای اتاق خواب را دلباز تر می کند و علاوه بر این خاکستری روشن برای طراحی دکوراسیون اتاق خواب کوچک ایده مناسبی است.
در ادامه مطلب تصاویر دکوراسیون اتاق خواب خاکستری مدرن و زیبا را در اختیار شما همراهان عزیز قرار داده ایم که امیدواریم این دکوراسیون های زیبا مورد توجه تان قرار بگیرند.
اگر تمایل دارید که دکوراسیون اتاق خواب شما مدرن و سنگین باشد بهتر است که از رنگ خاکستری به عنوان اصلی ترین رنگ در طراحی دکوراسیون اتاق خواب استفاده کنید.
سایت زیبایی خانه
خواب کلید عملکرد سیستم ایمنی و سلامت است و یافته های یک مطالعه جدید نشان می دهد که خواب برای بیماران مبتلا به سرطان پوست (ملانوما) نقش بسیار حیاتی دارد.
خواب در زندگی نقش ویژه ای دارد و باعث تامین انرژی افراد می گردد. برخی از افراد که کم خوابی های مکرر را تجربه می کنند در ریسک خطر سلامتی قرار می گیرند. ما مدت زیادی از زندگیمان را در خواب به سر می بریم. اما هنوز آنچه درباره خواب می دانیم بسیار محدود است. می دانیم که کمبود خواب می تواند باعث مرگ شود،
می دانیم که افراد زیادی مشکلات مربوط به خواب دارند و کمبود خواب می تواند باعث افسردگی، مشکلاتی برای حافظه و خیلی چیزهای دیگر شود.در اینفوگراف امروز به شما نشان خواهیم که چگونه نظارت بر خواب می تواند به تنظیم الگوی آن و سلامت کلی بدن کمک کند.
یکی از راه هایی که می توانید روی خواب نظارت داشته باشید قرار دادن ساعتی معین برای آن است. هرروز در ساعتی مشخص به رخت خواب بروید، به مرور زمان متوجه می شوید چقدر سریع به خواب می روید و چقدر در خواب می مانید.
می توانید اطلاعاتی که بدست می آورید را به پزشک خود نشان دهید تا در درمان مشکل خوابتان کمک کند. بسیاری برای بهبود سطح سلامتی خود، درست خوابیدن را در نظر نمی گیرند در صورتی که همانند برنامه غذایی و ورزش تاثیر بسیار بالایی دارد.
سایت دکتر کرمانی
به گزارش جام جم آنلاین به نقل از ایسنا ،محققان دانشگاه ایلی نویز میگویند خواب کوتاه و نامنظم میتواند به عنوان عوامل خطر بالقوه برای پیشرفت بیماری کلیوی در نظر گرفته شود.
طی این مطالعه، ۴۳۲ بزرگسال مبتلا به بیماری مزمن کلیوی از نظر عادات خواب برای مدت پنج الی هفت روز از طریق مانیتورهای مچی تحت نظر قرار گرفتند. پس از دریافت اطلاعات مرتبط با خواب، این بیماران تا پنج سال مورد بررسی قرار گرفتند.
این تعداد از افراد میانگین خواب ۶.۵ ساعت داشتند؛ ۷۰ نفر از آنها به نارسایی کلیوی دچار شدند و ۴۸ نفر دیگر جان خود را از دست دادند.
پس از توجیه ارقام به دست آمده، محققان متوجه شدند که این خطر را نمیتوان به سایر عوامل خطر نظیر وزن یا بیماری قلبی نسبت داد. پژوهشگران هر ساعت اضافی خواب را به ۱۹ درصد کاهش خطر نارسایی کلیه نسبت دادند.
کیفیت خواب حتی در این میان نقش مهمی داشت؛ هرچه کیفیت خواب بدتر باشد خطر نارسایی کلیوی بیشتر میشود.
این پژوهش طی نشست جامعه نفرولوژی آمریکا در شیکاگو مطرح شد.
اگر در دوره ای هستید که می خواهید وزن خود را کم کنید باید به خواب خود هم توجه داشته باشید چراکه در کاهش وزن دخیل است. زمانی که صحبت از کاهش وزن به میان میاید، قطعات مختلفی از پازل وجود خواهد داشت که باید در کنار یکدیگر قرار گیرد. چند مورد از این قطعات بزرگ رژیم غذایی، تمرینات ورزشی و خواب است.
اگر شما نیز جزو آن دسته از افرادی هستید که از موضوع خواب به سادگی عبور میکنند، ممکن است با مشکلات متعددی مواجه شوید. تحقیقات و مطالعات انجام شده نشان میدهد که کمبود خواب میتواند به افزایش وزن منجر شود. حتما از خود میپرسید چرا؟ خستگی میتواند تاثیر زیادی بر روی هورمونهای شما بگذارد.
زمانی که خواب کافی دریافت نمیکنید؛ هورمون گرلین که مسئول سیگنال رسانی در مورد گرسنگی است و هورمون لپتین که مسئول سیری است دچار اختلال میشوند. طبیعتا این مورد باعث میشود تمایل بیشتری به خوردن غذا داشته باشید. افزایش وزن مرتبط با خستگی احتمالا توسط فاکتورهای متعدد دیگری نیز تحت تاثیر قرار گیرد.
افرادی که خواب خوب و مناسبی ندارند کمتر از سایر افراد فعال هستند و همین امر باعث افزایش وزن آنها میشود. در حال حاضر خواب کافی و مناسب دارید؟ تبریک میگوییم اما زیاد هیجان زده نشوید. اگر در حال حاضر خواب کافی و مناسب دارید باید بدانید
که چند ساعت خواب اضافی باعث کاهش وزن شما نمیشود. اگر میخواهید اطلاعات بیشتری در این مورد داشته باشید در ادامه مقاله با ما همراه باشید.
از مصرف داروهای بدون نسخه پرهیز کنید:
استفاده از داروهای خواب آوری که بدون نسخه تهیه میشوند به نظر بهترین روش برای خوابیدن است اما خوردن چنین داروهایی میتواند به افزایش وزن منجر شود. لوییس ارون یکی از متخصصان این حوزه هشدار میدهد که استفاده از داروهای خواب مبتنی بر آنتی هیستامین که بدون نسخه خریداری میشوند
بسیار مضر است و میتواند باعث افزایش وزن و سایر مشکلات گردد. همانطور که میدانید هیستامین یکی از مسیرهای تنظیم کننده وزن در بدن است. بنابراین زمانی که این مسیر مسدود میشود، امکان افزایش وزن بالاتر خواهد بود. از خوردن این داروها به صورت منظم و در طولانی مدت پرهیز کنید.
از حضور بیش از حد در رسانههای اجتماعی خودداری کنید:
بیشتر افراد سعی میکنند تا دیروقت بیدار بمانند و در رسانههای اجتماعی مختلف حضور داشته باشند. این تفاوت زمانی که بدن مجبور میشود هر بار خود را با آن تنظیم کند، باعث افزایش وزن خواهد شد. اگر شما همیشه اینکار را میکنید بهتر است همین امروز ان را متوقف کنید. یکی از مطالعات منتشر شده
در Current Biology نشان میدهد که استفاده بیش از حد از رسانههای اجتماعی با فاکتورهای چاقی و خطر ابتلا به دیابت و بیماری قلبی مرتبط است. این مطالعه نشان میدهد افرادی که بیش از حد از رسانههای اجتماعی استفاده میکنند سطح قند و چربی بالاتری در خون خود دارند.
یک زمانبندی مناسب برای خواب داشته باشید:
خوب حالا باید ببینیم چگونه میتوانیم خود را از رسانههای اجتماعی دورنگه داریم. شما میتوانید برای انجام اینکار یک برنامه زمانی مناسب برای خواب تعیین کنید که ثابت است. متخصصان توصیه میکنند یک زمانبندی منظم برای خواب خود داشته باشید که ۷ الی ۹ ساعت خواب شبانه در آن وجود دارد.
در هر دو حالت نباید زمان خواب و بیداری متغیری داشته باشید. زمانی که بدن ما با یک ریتم خواب منظم روبرو میشود میتواند خود را با عادتهای سالم دیگری همچون ورزش کردن نیز منطبق کند.
یک روش آرام سازی پیدا کنید که برای شما کارساز و مفید است:
این موضوع ممکن است به تجربه نیاز داشته باشد. برخی از اوقات یک روش مدیتیشن و آرام سازی ممکن است برای فردی مفید باشد اما همین روش برای فرد دیگر کارساز و موثر نباشد. برخی از افراد ممکن است با تماشای تلویزیون آرامش بگیرند. این در حالیست
که برخی از افراد با این روش بیشتر احساس اضطراب و تشویش خواهند داشت. یک تکنیک رایج و محبوب آرام سازی، جلو رونده و مترقی است. در این روش شما به تدریج و آگاهانه عضلات بدن خود را یک به یک آرام میکنید.
از نور آبی پرهیز کنید:
حتما شما نیز تا به حال صحبتهای زیادی را در مورد فرکانس آبی حاصل از رایانهها و دستگاههای تلفن همراه شنیده اید. اینگونه موارد میتواند شما را بیدار نگه دارد و از خوابتان بکاهد. فرکانس آبی باعث سرکوب ملاتونین میشود. همانطور که میدانید ملاتونین هورمونی است که در خواب تاثیر دارد.
سرکوب کردن این هورمون اثر بسیار بدی بر روی بدن خواهد داشت. بیشتر اپلیکیشنهایی که امروزه در بازار وجود دارد میتواند شما را در این مورد آگاه سازد. اگر اهل استفاده از اپلیکیشن نیستید بهتر است از عینکهای مخصوص استفاده کنید یا کلا گوشی یا رایانه خود را به هنگام خواب خاموش نمایید. به جای استفاده از این موارد کتاب بخوانید.
اگر نمیتوانید بخوابید، اتاق خواب را ترک کنید:
اگر نمیتوانید بخوابید بهتر است اتاق خواب خود را ترک کنید. اگر شما نیز جزو آن دسته از افرادی هستید که نمیتوانند خواب راحتی داشته باشند بهتر است اتاق خواب خود را ترک کنید و سعی نمایید فعالیتهای آرامش بخشی را انجام دهید.بعد از انجام این فعالیتها میتوانید
دوباره به رختخواب برگردید. این روش، درمان کنترل محرک نام دارد و بدین معنی است که اضطراب را کاهش دهید و با خیال آسوده بخوابید.
امروزه در چیدمان داخلی، نورپردازی اصلی مهم به شمار میرود؛ استفاده از نور در رنگهای مختلف و تاباندن آن در زوایای مختلف به سقف، کف و دیوارها، جلوهی فضای مورد نظر را دوچندان میکند. امروز برای شما تصاویری از نورپردازی اتاقهای خواب را در نظر گرفتهایم. با ما همراه باشید.
تهیه و تنظیم: تابناک باتو
منبع:topdreamer
ای که پنجاه رفت و بدخوابی...
هفته نامه سلامت - دکتر محمد نامی*: شواهد علمیای وجود دارد که نشان میدهد خواب مناسب و منطبق با ساعت زیستی بدن ما در هر سنی باعث میشود مواد زائد تجمعیافته در مغز که برای کارکرد آن مضر هستند، به شکلی مناسب پاکسازی شوند. به همین دلیل اگر خواب فردی در طول زندگی بهخصوص در دوران سالمندی مناسب نباشد، مغز به مرور توان کارکرد منظم خود را از دست میدهد و کیفیت زندگی کاهش مییابد.
مطالعات نشان دادهاند در پی خواب ناکارآمد مغز با سرعت بیشتری بهسوی تحلیل پیش میرود و احتمال بروز فرآیندهایی مانند افت ظرفیت عصبی- شناختی و آلزایمر بیشتر میشود. افراد ممکن است در هر سنی دچار اختلال خواب شوند، ولی ما در ادامه به سالمندانی که خواب مناسبی ندارند و مشکلات آنها میپردازیم.
اگر خواب فرد در یک بازه زمانی طولانی بهطور متوسط در شبانهروز کمتر از 5/3 ساعت یا بیشتر از 5/8 ساعت باشد به این فرد به ترتیب کمخواب و پرخواب گفته میشود. براساس شواهد، الگوی مزمن پرخوابی یا کمخوابی مفرط میتواند باعث کاهش عمر مفید و افزایش مرگومیر زودرس شود.
انواع بدخوابیها
هنگامی که از سالمندان درباره وضعیت خوابشان سوال پرسیده میشود، معمولا به شکل اغراقآمیز از کمخوابی یا پرخوابی زیادی شکایت میکنند، در حالی که پزشک با بررسی بیشتر متوجه میشود که سالمند خواب نسبتا مطلوبی دارد و فقط تصورش این است خوابش مناسب نیست؛ مثلا خوابش سبک است ولی فکر میکند نخوابیده است. این افراد با اینکه از بیخوابی شکایت دارند، در طول روز اصلا کسل نیستند و با انرژی به کارهای روزمره خود میپردازند.
چنین افرادی نیاز به مداخله خاص و پیگیری دائمی ندارند و مشکل فقط با توصیههای ساده و اطمینان دادن به سالمند، برطرف خواهد شد. گاهی نیز علائمی از سوی سالمند عنوان میشود که نشان از مشکلی جدی است و بیانگر این است که احتمالا اختلال خواب در سالمند وجود دارد. اختلالات خواب در سالمندان به 2 گروه تقسیم میشود؛ اختلالات بدخوابی و اختلالات کژخوابی.
• اختلالات بدخوابی به 40-30 اختلال و کژخوابیها به 50-40 نوع اختلال تقسیم میشوند.
• برای ارزیابی و تشخیص طیف بدخوابی و بیخوابی باید به 3 نوع اختلال توجه کرد چراکه اختلالات بدخوابی عموما در یکی از این 3 گروه جای میگیرند.
• اختلال در شروع خواب: بعضی از سالمندان وقتی وارد رختخواب میشوند زمانی طولانی تا به خواب رفتنشان بیدار میمانند.
• اختلال در تداوم خواب: در این نوع از اختلال فرد میخوابد ولی بعد از چند ساعت یعنی ساعت 4-3 صبح از خواب بیدار میشود و دیگر نمیتواند بخوابد. ممکن است علت اختلال در تداوم خواب، اختلالات خلقی یا روانی مثل افسردگی باشد.
• اختلال در ریتم خواب و بیداری: در این حالت سالمند زودتر از بقیه میخوابد و زودتر از آنها خواب بیدار میشود؛ یعنی در طول ساعاتی که عمده خانواده خوابند، او بیدار است و برعکس.
خواب مناسب برای سالمندان
برای اینکه سالمند در طول روز احساس شادابی، نشاط و انرژی کافی برای کارهای روزمره داشته باشد، باید از خواب سالم و کافی برخوردار باشد چراکه خواب ناکافی و نامناسب بهتدریج باعث بروز اختلالات جسمی و روانی در او خواهد شد.
خواب سالمندان از لحاظ ساختار متفاوتتر از جوانان است. در این افراد عموما خواب سبک است و محرکهای شنیداری بسیار خفیف ممکن است باعث بیدار شدن آنها شود.
خواب غیر REM، سه مرحله دارد و شامل خواب سبک، خواب نیمهسنگین و سنگین (خواب سنگین در افراد سالمند کمتر تجربه میشود.) است. در مرحله خواب غیر REM فرد خواب نمیبیند و اگر هم ببیند، چیزی به یاد نمیآورد.
مرحله بعدی، خواب REM است. در این مرحله حرکات چشمی سریعی وجود دارد و خواب بسیار عمیق است و فرد به سختی ممکن است بیدار شود. این مرحله نیز در افراد مسن کاهش مییابد. بهطور کلی، میزان خواب سبک در سالمندان افزایش و میزان خواب سنگین کاهش مییابد.
نیاز سالمندان به خواب کمتر از جوانان است
زمان نیاز به خواب در سالمندان، از جوانان و میانسالان کمتر است. اگر نیاز به خواب جوانان و میانسالان 9- 6 ساعت باشد، این میزان در سالمندان به 7- 5/6 ساعت میرسد. بهترین زمان خواب برای سالمندان خواب شبانه است و مشاغل شیفتی اصلا مناسب آنها نیست و لازم است فرد با برنامهریزی منظم و در ساعتی خاص وارد رختخواب شود و در ساعت مشخصی برخیزد.
علت کمخوابی در سالمندان
2 موضوع در این زمینه مطرح است؛ ممکن است کمخوابی اولیه یا ثانویه باشد.
• کمخوابی اولیه: در کمخوابی اولیه نمیتوان دلیل شناختهشدهای برای کمخوابی یافت. البته در این موارد دلایل روانپزشکی بیشتر از سایر علل مطرح است. اختلالات روانپزشکی مانند افسردگی، شیدایی، اضطراب و... میتواند باعث اختلال در شروع خواب شود. اگر ثابت شود بیمار از نوعی اختلال روانپزشکی رنج میبرد، با درمان اختلال در بسیاری از موارد مشکل کمخوابی نیز حل میشود.
• کمخوابی ثانویه: در کمخوابی ثانویه، میتوان دلایلی مانند ابتلای سالمند به بیماریهای مختلف، بیماریهای عفونی، قلبی، کلیوی، سرطان، درد مزمن، مصرف بعضی از داروها مثل داروهای ضدافسردگی و... را برای کمخوابی مطرح کرد.
خواب روزانه برای سالمندان مفید است
خواب روزانه به کارکرد بهتر مغز کمک میکند. سالمندان میتوانند در طول روز هم بخوابند. خواب میانروزی، بهتر است بین ساعات 3- 1 بعدازظهر باشد. سالمندان نباید بعد از ساعت 6 عصر بخوابند زیرا ممکن است با خواب شبانه تداخل داشته باشد. عادتهای خواب در هر سنی مهم است ولی در افراد مسن اهمیت بیشتری پیدا میکند.
پرخوابی
شکایت دیگری هم از سوی افراد مسن وجود دارد، مبنی بر اینکه پرخواب هستند. یکی از دلایل مهم پرخوابی و افت کارکرد فرد در طول روز ممکن است به کمخوابی بیمار در شب مرتبط باشد. البته مصرف بعضی داروها در سالمندان ممکن است باعث پرخوابی شود که با قطع دارو (با نظر پزشک معالج) این مشکل نیز برطرف میشود. یکی دیگر از دلایل خوابآلودگی هنگام روز اشکال تنفسی و خر و پف شدید در خواب شبانه است.
به وقفههای موقت تنفسی هنگام خواب که اغلب از نوع انسداد موقت راه هوایی هستند، آپنه هنگام خواب گفته میشود. غالبا در افراد مسن چاق با گردن کوتاه که سابقه خروپف و گاهی هم فشارخون کنترلنشده دارند و دچار بدخوابی هستند، با انجام تست خواب عارضهای به نام مقاومت راههای هوایی یا آپنه(قطع تنفس هنگام خواب) مطرح میشود.
آپنه در این افراد معمولا بهدلیل چاقی و کوتاهی گردن از نوع انسدادی است. قطع تنفس هنگام خواب باعث افت اکسیژن خون میشود. در این مواقع مغز بارها و بارها هوشیار و برانگیخته میشود و اجازه نمیدهد فرد به خواب عمیق برود زیرا ممکن است دیگر از خواب بیدار نشود. در نتیجه مغز بهطور مداوم در حالت خواب سبک باقی میماند و فرد وارد خواب عمیق نمیشود. خواب عمیق همان بخشی از خواب است که باعث میشود فرد در طول روز انرژی کافی برای انجام کارهای روزانه داشته باشد.
افرادی که خواب عمیق ندارند، عمدتا در طول روز مدام چرت میزنند و به شکل مفرط خوابآلوده به نظر میرسند. در خیلی از مواقع وقتی با شواهد و معاینه دلیلی برای پرخوابی بیمار پیدا نمیشود باید از بیمار تست خواب یا پلیسومنوگرافی گرفته شود.
این تست در آزمایشگاه خواب بیمارستان گرفته میشود و فرد باید یک شب در بیمارستان سپری کند. در این تست نوار مغز، نوار قلب، چشم و عضله ثبت و میزان اکسیژن خون و شاخصهای دیگر ارزیابی میشود. تفسیر چنین اطلاعاتی به پزشک متخصص خواب این امکان را میدهد که نوع اختلال خواب بیمار را مشخص و درمان مناسب را پیشنهاد کند.
کژخوابی
حرکات متناوب اندامها بهخصوص پاها هنگام خواب، نشانگان پای بیقرار، اختلالات رفتاری در خواب مانند راه رفتن، حرف زدن هنگام خواب و... در گروه کژخوابی قرار میگیرد. افرادی که فلج هنگام خواب دارند، دندانقروچه هنگام خواب تجربه میکنند، رویاهای شبانه را هنگام خواب اجرا میکنند و شب ادراری دارند باید مورد ارزیابی قرار گیرند.
بروز و سیر تند هر یک از این علائم ممکن است نشانهای از حرکت سالمند به سوی بیماریهایی مانند اشکالات شناختی، آلزایمر و... باشد. شاخصهایکمی و کیفی خواب سالمند شاهراه مهمی برای پزشک متخصص است تا بتواند سرنخهایی ناشی از اختلالات مغز و اعصاب و روان را در فرد زودتر تشخیص دهد و درمان کند. درمان در این گروه از افراد نیز دارویی و غیردارویی است.
کابوسهای شبانه در سالمندان نیازمند بررسی است
لازم است به محتوا و جریان رویا دیدن سالمندان هنگام خواب نیز اشاره کنیم. بهطور کلی، سالمندان کمتر از جوانان رویا میبینند. محتوای رویاهایی که سالمندان میبینند، مربوط به تجربهها و اتفاقهایی است که در طول روز دارند. کنشهایی که در مغز فرد و هنگام خواب شکل میگیرد، ممکن است خوشایند یا ناخوشایند و گاهی وحشتناک باشد.
افراد مسنی که بهدلیل کابوسهای مکرر مراجعه میکنند، اگر مضمون رویای آنها اتفاقهای ترسناک باشد باید از این نظر که دچار اختلالات روان مانند افسردگی و اضطراب، اختلال اضطرابی بعد از سانحه هستند یا اخیرا دچار تجربه ناخوشایندی در زندگی شامل سوگ یا داغدیدگی شدهاند، بررسی شوند.
بهداشت خواب سالمندان
برای اینکه سالمندان بتوانند سلامت خواب خوبی داشته باشند باید به این توصیهها توجه کنند:
• زمان مشخصی به اتاق خواب بروند.
• چراغها را کم نور و آرامش نسبی در محیط ایجاد کنند.
• از اتاق خواب برای تماشای تلویزیون، کار با اینترنت، غذا خوردن و... استفاده نکنند.
• مصرف مواد غذاییای مانند چای، شکلات، نوشابههای کافئیندار، غذاهای حاوی مواد رنگی و افزودنیها را محدود کنند. این مواد خوراکی بعد از ساعت 6 عصر نباید مصرف شوند.
• مصرف مواد خوراکی مانند ماست، دوغ و شیر که حاوی مادهای به نام تریپتوفان هستند بعد از ساعت 6 عصر توصیه میشود. تریپتوفان به کیفیت خواب شبانه کمک میکند. شواهدی وجود دارد که مصرف برخی دمنوشها مانند گل گاوزبان، بابونه و سنبلالطیب در بهبود شاخصهای کمی و کیفی خواب موثر است.
• مصرف مایعات بعد از غروب باید محدود شود. مصرف زیاد مایعات و پرشدن مثانه سالمند را مجبور میکند برای رفتن به دستشویی از خواب بیدار شود. این موضوع میتواند منجر به قطعهقطعه شدن خواب و افت شاخصهای کیفی آن شود.
• مصرف غذای سنگین و چرب در ساعات عصر و شب توصیه نمیشود. این کار باعث برگشت اسید معده میشود که عاملی برای بیدار ماندن است. بین زمان آخرین وعده غذا تا خواب باید حداقل 2 ساعت فاصله باشد.
• فعالیت بدنی و فکری در طول روز بیشتر شود زیرا این کار به خواب بهتر شبانه کمک میکند.
علائم ناشی از کمخوابی و بدخوابی در سالمندان
علائم شامل پرخاشگری، سردرد در طول روز، تحریکپذیری، استرس، تغییر در کارکرد و روابط اجتماعی، اختلال در حافظه و توجه، اختلال در کلام و ریتم گفتار، اختلال در کنترل هیجان، اشکال در تصمیمگیری، حل مساله، برنامهریزی و کارکردهای اجرایی است. همچنین ثابت شده کمخوابی باعث تشدید مشکلات قلبی - عروقی، فشارخون، اشکالات تنفسی و... میشود.
درمان کمخوابی و بیخوابی در دروان سالمندی
برای درمان کمخوابی و بیخوابی مداوم در سالمندان، ابتدا باید با شرح حال درست و معاینه دقیق بیمار مشخص شود وی به چه نوع کمخوابیای دچار شده و براساس اینکه اختلال روانی یا جسمانی مطرح است، تدابیر درمانی مناسب در نظر گرفته شود. درمان به شکل دارویی و غیردارویی است. به هر شکل دارو را حتما باید پزشک تجویز کند و سالمندان به هیچوجه نباید قرصهای خوابآور در دسترس را مصرف کنند. داروهای خوابآور وابستگی ایجاد میکنند.
این داروها در کوتاهمدت کمککنندهاند ولی در درازمدت مشکلاتی برای فرد ایجاد میکنند. معمولا پزشکان نیز داروهای خوابآور را بیشتر از 2 هفته تجویز نمیکنند. دارو هم باید با نظر پزشک قطع شود. داروی خوابآور را باید بهتدریج قطع کرد و قطع ناگهانی آن ممکن است باعث ایجاد عوارضی مانند تشدید بیخوابی یا اضطراب شود.