مشاور عالی سازمان سنجش آموزش کشور از ثبتنام بیش از ۵۴ هزار داوطلب در آزمون کارشناسی ارشد فراگیر پیام نور خبر داد و گفت: آمار نهایی ثبتنام کنندگان متعاقبا اعلام خواهد شد.
دکتر حسین توکلی در گفتوگو با ایسنا، با اعلام این مطلب، اظهار کرد: بر اساس برنامه زمانی پیشبینی شده ثبتنام برای شرکت در آزمون کارشناسی ارشد فراگیر دانشگاه پیام نور (نوبت هفدهم) که از روز چهارشنبه، سوم آذرماه ۱۳۹۵ از طریق سایت سازمان سنجش آموزش کشور به نشانی www.sanjesh.org آغاز شده بود، با در نظر گرفتن مهلت تمدید شده در ساعت ۲۴ روز گذشته، پنجشنبه ۱۸ اذرماه پایان پذیرفت.
وی ادامه داد: بر اساس آمار اولیه گزارش شده، تعداد ۵۴ هزار و ۳۰۰ داوطلب برای شرکت در آزمون کارشناسی ارشد ثبت نام کردند.
مشاور عالی سازمان سنجش آموزش کشور در پایان خاطرنشان کرد: بدیهی است که آمار نهایی ثبتنام کنندگان در آزمون فوق متعاقبا اعلام خواهد شد.
کودک و نوجوان > فرهنگی - اجتماعی - خبر > ۱۳ آذرماه، روز جهانی معلولان است. شعار سال ۹۵ این روز این است: «آیندهای که ما میخواهیم؛ جهانی فراگیر و برابر برای همه».
به گزارش هفتهنامهی دوچرخه و به نقل از روابطعمومی ادارهی کل سلامت شهرداری تهران، برنامههای متنوعی در این روز برگزار میشود.
طبق این گزارش، گردهمایی اعضای کانونهای معلولان و اجرای برنامههای متنوع در سراهای محلات، خانههای سلامت مدرسهها و مجتمعهای نگهداری از افراد با نیازهای ویژه از فعالیتهای این روز بهشمار میآید.
همچنین در این روز در سطح منطقههای شهر، از خانوادههایی که دارای فرزندی با نیازهای خاص و نخبه هستند تقدیر میشود. قرار است مدیران شهری مناطق از منزلها و مدرسههایی دیدن کنند که افراد دارای معلولیت در آنجا بهسر میبرند.
برگزاری تورهای تفریحیزیارتی و آموزشی، برپایی پایگاههای ارائهی مشاوره و خدمات سلامت به افراد توانیاب، برپایی نمایشگاههای دستاوردها و توانمندیهای افراد با نیازهای خاص و تهیهی اقلام آموزشی مناسب برای آنان نیز، در شمار فعالیتهای این روز است.
جام جم سرا:
اگرچه دقیقا معلوم نیست از کجا پیدایش شده، اما در مورد بعضی ابعادش در میان متخصصان اتفاق نظر وجود دارد، از جمله اینکه شرایط جدید زندگی انسانها شیوعش را تشدید کرده و روزبهروز تعداد افراد درگیر با آن را بیشتر میکند.
نرخ شیوع بیماریهای التهابی روده موسوم به IBD در سالهای اخیر چنان بوده که ناقوس نگرانی متخصصان و محققان گوارش در کشور به صدا درآمده و محافل علمی به تکاپوی بررسی دقیقتر آن افتادهاند.
از همین رو نخستین کنگره بینالمللی بیماریهای التهابی روده به همت بیمارستان فوقتخصصی رضوی و با حضور متخصصان برجسته ایرانی و خارجی طی چند روز گذشته در مشهد برگزار شد و در قالب کارگاه و سخنرانی، به ابعاد مختلف این بیماری، از زمینههای پیدایش تا مکانیسمهای درمان پرداخته شد.
بیماریهای التهابی روده یا IBD چیست؟
IBD یا بیماریهای التهابی روده به التهاب مزمن تمام یا بخشی از دستگاه گوارش ـ از دهان تا مقعد ـ گفته میشود. IBD شامل دو بیماری اصلی کرون و کولیتاولسرز است. اولی میتواند هر جای دستگاه گوارش را درگیر کند، اما دومی اغلب فقط در روده بزرگ مشاهده میشود.
علائم این بیماری با محل دقیق ابتلا به آن ارتباط تنگاتنگی دارد، اما به گفته دکتر حمید اسدزاده متخصص گوارش و دبیر علمی کنگره بینالمللی بیماریهای التهابی روده، به طور خلاصه دفع خون همراه با مدفوع، اسهال مزمن، درد و کاهش وزن مهمترین علائم این بیماری است. در مرتبه بعدی اهمیت نیز علائمی همچون تب، خستگی، درد مفاصل، درگیری چشم و پوست و اختلال در رشد و بلوغ کودکان قرار دارد.
درباره علت ایجاد بیماری اگرچه نظرات مختلفی مطرح شده، اما هیچ یک از آنها به طور قاطع مورد پذیرش مجامع علمی قرار نگرفته است اما آنچه مسلم است در ایجاد این بیماری وراثت و مسائل ژنتیک نقش مهمی دارد. سن، نژاد، سابقه خانوادگی، مصرف برخی داروها، مصرف سیگار، مصرف بیش از حد برخی مسکنها و زندگی ماشینی و سبک زندگی مدرن عواملی هستند که بستر مناسبی برای پیشروی این بیماری فراهم میکنند.
رفتارهای تغذیهای و عادتهای غذایی به عنوان عامل تشدیدکننده بیماری و عامل کنترلکننده میتواند طی فرآیند درمان مطرح باشند. این را پروفسور گابریل بیگانو، متخصص رومانیایی پاتولوژی و محقق ارشد بیماریهای دستگاه گوارش به خبرنگار جامجم میگوید.
او که از سخنرانان مدعو به کنگره بینالمللی بیماریهای التهابی روده است، ژنتیک را مهمترین عامل ابتلا به این بیماری میداند و میگوید. 15 درصد مبتلایان بیماری کرون، مشخصا تحت تاثیر فاکتورهای ژنتیک درگیر این بیماری شدهاند، افرادی که غالب آنها را جوانان تشکیل میدهند.
به گفته این پزشک متخصص رومانیایی، این بیماری بیشتر در طبقات بالای اجتماعی و اقشار مرفه مشاهده میشود و در میان کشورها نیز، توسعهیافتهترها بیشتر در معرض ابتلا به آن هستند. شاید از همین روست که برخی متخصصها، میان سبک زندگی مدرن ـ با مولفههایی نظیر گرایش به فستفودها، تحرک کم، رژیمهای مملو از چربیهای اشباعنشده ـ و ابتلا به این بیماری رابطه برقرار میکنند، هر چند البته این ارتباط نیز به طور قطع به اثبات نرسیده است.
آمار مبتلایان، در هالهای ابهام
هیچگونه آمار رسمی در خصوص شمار مبتلایان بیماریهای التهابی روده و نرخ رشد ابتلا به آن در کشور وجود ندارد. این را دکتر اسدزاده میگوید و میافزاید آنچه درخصوص افزایش ابتلا به این بیماری گفته میشود تنها براساس مشاهدات کلینیکی متخصصان مربوط در کشور است. او البته یادآوری میکند که بتازگی وزارت بهداشت گروههایی تشکیل داده که بیماریها را ثبت میکنند. این کار در صورت تداوم میتواند به حصول آمارهای قابل اعتنای رسمی در خصوص بیماریهای مهم منجر شود.
در نبود آمار رسمی قابل اعتنا اما برخی آمارهای غیررسمی وجود دارد، مثل شمار ده هزار نفری افراد مبتلا به این بیماری در کشور که دکتر رضا ملکزاده به آن اشاره میکند.
وی که رئیس مرکز تحقیقات گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران است، میگوید با بهبود یافتن شرایط اجتماعی و اقتصادی در کشور روند شیوع به این بیماری رشد داشته است.
روند پیشروی و روشهای درمان
التهاب روده در ابتدای امر یک بیماری ناتوانکننده است، اما در نوع پیشرفته خود میتواند حتی به مرگ افراد منجر شود. در خصوص منشأ ابتلا به این بیماری برخی حدسیات درخصوص آلودگیهای میکروبی نیز مطرح شده، اما دکتر اسدزاده معتقد است، آلودگیهای میکروبی از قبیل آنچه درباره آلودگی برخی سبزیجات مشاهده میشود، ممکن است بیماری را تشدید کند، اما اینکه میکروب میتواند عامل ایجاد این بیماری باشد یا نه، هنوز معلوم نشده است.
او این بیماری را در صورت مراجعه بهنگام به پزشک و مراکز درمانی، قابل کنترل میداند، اما این هشدار را نیز میدهد که التهاب روده، در صورت پیشرفت میتواند به سوراخ شدن روده و حتی مرگ افراد بینجامد. از سوی دیگر این بیماری درمان قطعی ندارد و اغلب روشهای درمانی نه به درمان کامل که به کنترل علائم بیماری منجر میشود، به طوری که پس از کنترل کامل علائم نیز احتمال بازگشت بیماری در درازمدت وجود دارد.
با تمام این اوصاف تشخیص بیماری پس از مراجعه به پزشک و مشخصشدن سوابق ابتلا، از طریق یکی از سه روش آزمایش مدفوع، کولونوسکپی (مانیتورکردن کل روده بزرگ) یا سیگموییدوسکپی (مانیتورکردن قسمتهای انتهایی روده بزرگ) انجام میشود. داروهای مشخصی نیز از قبیل ضد التهابها و کورتونها برای کنترل آن وجود دارد. کنترل دارویی در خصوص اغلب مبتلایان منجر به نتیجه میشود، اما درخصوص تعداد معدودی از مبتلایان ممکن است نیاز به جراحی و خارجکردن بخش ملتهب باشد.
توصیههای عمومی و تغذیهای
مانند همه بیماریهای دیگر تشخیص زودهنگام در کنترل بیماری تاثیر بسزایی دارد. بنابراین در صورت مشاهده هر یک از علائمی که ذکرش رفت، بخصوص دفع خون در مدفوع، به پزشک متخصص مراجعه کنید و تستهای مربوطه را انجام دهید.
از سوی دیگر اگرچه نقش تغذیه به عنوان عامل اصلی ایجادکننده بیماری هنوز اثبات نشده، ولی درخصوص تشدیدکننده بودن آن اتفاق نظر وجود دارد و البته نقش آن در کنترل بیماری محرز است بنابراین، در مصرف فستفودها، غذاهای نیمهآماده، غذاهای پر از چربی اشباع نشده، غذاهای پرچرب و سوخاری شده، نوشابههای گازدار و مواردی از این دست افراط نکنید، ضمن اینکه در صورت ابتلا به بیماری رژیم غذایی خود را با مشورت پزشک معالجتان انتخاب کنید.
فراموش نکنید بیماریهای التهابی روده براحتی قابل کنترل است، اما درصورت بیتوجهی ممکن است به اتفاقات خطرناکی منجر شوند پس نگران نباشید و از این بیماریها نترسید، اما علائم را جدی بگیرید.
جام جم سرا: سید حسن موسوی چلک با اشاره به نتایج آخرین پژوهش حوزه اعتیاد و دلایل درگیر شدن افراد به اعتیاد از نبود شادی و نشاط در جامعه انتقاد کرد و گفت: جامعه ما دچار کرختی و فرسودگی شده در حالی که باید برای افراد متناسب با سن آنها نشاط تعریف شود و مردم نیازمند این شادی ها هستند و اگر نتوانند از راه درست آن را تامین کنند قطعا از طرق دیگری همانند مصرف مواد مخدر، فضای مجازی، مشروبات الکلی و مخدرهای صنعتی به دنبال کسب لذت و شادی میروند.
به نقل از ایسنا، چلک گفت: رتبه شادی ایران در بین 157 کشور دنیا 115 است و این نشان می دهد که در حوزه مدیریت شادی دچار یک چالش جدی هستیم.
نباید در موضوعات اجتماعی رویکرد سیاسی، انتظامی و قضایی نگاه غالب باشد و مسوولان و سیاستگذاران باید بپذیرند برخورد مقابلهای صرف که تاکنون صورت میگرفته نتوانسته در جلوگیری از مواد مخدر تاثیرگذار باشد |
وی با انتقاد از اینکه در کشور برای تمام مراسم عزاداری، ستاد تشکیل میشود اما هیچ ستادی برای شادی و نشاط مردم نداریم، گفت: باید به سمت تقویت هویت فرهنگی مردم برویم، نباید با دولتی کردن بسیاری از امور، مدیریت را از مردم بگیریم، دین اسلام و فرهنگ ایرانی مبتنی بر شادی و نشاط است و دارای فرهنگ غنی دینی و اسلامی و ملی هستیم.
موسوی چلک با تاکید بر اینکه باید داشتههای فرهنگی مردم را باور کنیم اظهار کرد: در صورتی که این داشته ها مغایرتی با اسلام نداشته باشند باید آنها را تقویت کرد.
وی همچنین در بخش دیگری از سخنانش گفت: خانوادهها باید به همان میزان که تحصیل، بهداشت، سلامت و تامین نیازهای مادی فرزندانشان برایشان یک دغدغه بزرگ است در قبال مراقبت از فرزندانشان در برابر آسیبهای ناشی از اعتیاد نیز دغدغه داشته باشند.
وی افزود: نباید در موضوعات اجتماعی رویکرد سیاسی، انتظامی و قضایی نگاه غالب باشد و مسوولان و سیاستگذاران باید بپذیرند برخورد مقابلهای صرف که تاکنون صورت میگرفته نتوانسته در جلوگیری از مواد مخدر تاثیرگذار باشد هرچند که ما زحمات حوزه انتطامی را نفی نمیکنیم.
موسویچلک ادامه داد: نباید از کار اجتماعی انتظار نتایج کوتاه مدت داشت زیرا اقدامات اجتماعی قطره فلج اطفال نیست که در کوتاه مدت نتیجه آن را ببینیم بلکه امور اجتماعی نیازمند یک زمان مناسب بین یک تا دو دهه است که باید همزمان ساختارها نو شود، برنامهها تغییر کند و بر همین اساس نیز باید تغییر نگرشها اتفاق بیفتد.
وی با اشاره به اینکه تاثیرپذیری حوزه اجتماعی ناشی از تاثیرات سایر حوزه هاست گفت: اعتیاد جدا از حوزه آسیبها نیست و آسیبها نیز از موضوعات اجتماعی جدا نیست؛ از سوی دیگر بحث مشارکت مردم به عنوان مهمترین بخش رویکرد اجتماعی کردن امر مبارزه با مواد مخدر موضوعی است که باید برای عملیاتی شدن آن فضای مناسب مشارکت را فراهم آوریم و همه ظرفیتها باید پای کار بیایند، در حالی که شاهدیم همه ظرفیتها در همه حوزه ها بکار گرفته نمیشوند.
او افزود: برای استفاده از ظرفیتهای مرتبط با این موضوع باید ابتدا آنها را شناسایی و سپس اولویت بندی کنیم و پتانسیل دستگاهها و بخشها متناسب با کارایی که دارند به کار گرفته شوند ضمن آنکه این ظرفیتها صرفا در دستگاههای دولتی خلاصه نشدند، در بخشهای غیر دولتی و مردمی از ظرفیتهای بسیار خوبی برخوردار هستیم که باید بدرستی مورد استفاده قرار بگیرند.
امروز در حوزه اچ آی وی باید بپذیریم که انتقال از طریق روابط جنسی در حال افزایش است؛ نباید اشتباهات اعتیاد را در آن تکرار کنیم و نباید نقاب به این موضوع بزنیم چون نقاب مانع از مشخص شدن واقعیتهاست |
مدیرکل توسعه مشارکتهای مردمی و سازمانهای مردمنهاد ستاد مبارزه با مواد مخدر ادامه داد: من معتقدم نباید از مطالبهگری اجتماعی مردم بترسیم. با دولتی کردن امور و شعار غیر دولتی دادن نمی توانیم موضوعات و معضلات اجتماعی را حل کنیم لذا نمیتوان برای رویکرد مبارزه با مواد مخدر تنها به استفاده از ظرفیت دستگاهها اکتفا کرد بلکه باید زیرساختهای حضور مردم در مشارکتهای اجتماعی بدرستی تعریف و فراهم شود تا مردم بتوانند در سیاستگذاریها نیز نقش داشته باشند.
وی با اشاره اینکه برای اجتماعی کردن موضوعات اجتماعی باید پذیرش اجتماعی آن موضوع نهادینه شود گفت: امروز در حوزه اچ آی وی باید بپذیریم که انتقال از طریق روابط جنسی در حال افزایش است؛ نباید اشتباهات اعتیاد را در آن تکرار کنیم و نباید نقاب به این موضوع بزنیم چون نقاب مانع از مشخص شدن واقعیتهاست لذا شناخت مشکل، مجهز بودن به مهارت مقابله با آن و گفتن واقعیتها قطعا در حل معضل به ما کمک میکند.
مدیرکل توسعه مشارکتهای مردمی و سازمانهای مردمنهاد ستاد مبارزه با مواد مخدر جامعه را نیازمند یک مدیریت هوشمند دانست و خاطرنشان کرد: نگاه ما در مشارکت مردم باید متناسب با مطالبه آنها باشد و باید موضوعات به یک دغدغه اجتماعی تبدیل شود و از سوی دیگر باید در حوزه اجتماعی با صبر و حوصله برخورد کرد چراکه موضوعات اجتماعی مسایل زمانبری هستند.
جام جم سرا: گاهی نظم و ارتباط صحیح بین دندانها و دو فک به دلایل مختلفی برقرار نشده یا در هنگام رویش دندانها به دلایل بهوجود آمدن اختلالات در مسیر طبیعی و صحیح رویش دندانها دستخوش تغییر نامطلوب شده، در نتیجه آن مشکلات و ناهنجاریهایی ایجاد میشود که رفع آنها نیاز به انجام درمانهای ارتودنسی و ارتوپدی دو فک دارد.
ماهیت ارتودنسی
ارتودنسی یعنی منظم کردن دندانها و برقراری رابطه صحیح بین دندانها و دو فک به نحوی که بتوانند وظایف خود را در سلامتی کامل و بهخوبی انجام دهند.
در مواردی که دندانهای شخصی کج و معوج و نامرتب هستند یا دندانهای یکی از دو فک بیش از حد بیرون زده است، نیاز به درمانهای ارتودنسی احساس میشود. از طرف دیگر در مواقعی که یکی از دو فک بالا یا پایین بیش از اندازه کوچک یا بزرگ یا فاصله بین دندانها زیاد است، ارتودنسی راه حل مناسبی برای رفع این نقایص به شمار میرود.
همچنین متخصصان ارتودنسی به افرادی که هنگام باز و بسته کردن دهان، فک پایین شان به سمت راست یا چپ منحرف میشود یا هنگام بستن دهان، تعدادی از دندانهای جلوی دهان آنان به هم نمیرسند و نمیتوانند با هم تماس و ارتباط برقرار کنند، درمانهای ارتودنسی را پیشنهاد میکنند. در مواردی هم که کودکان در سنین بین 6 تا 12 سالگی که سن تبدیل دوره دندانهای شیری به دندانهای دائمی است و اصطلاحاً به آن «دوره دندانی مختلط» گفته میشود به دلایل مختلفی از قبیل افتادن دندانهای شیری و رویش دندانهای دائمی، دچار اختلال و نامرتبی میشوند که میبایست به منظور بررسی و اصلاح روند رویش دندانها به متخصص ارتودنسی مراجعه شود.
زمینه ناهنجاریهای دندانی
عوامل متعددی میتوانند موجب بروز این ناهنجاریها و مشکلات دندانی شوند که به برخی از آنها اشاره میشود:
1- عوامل ارثی: بسیاری از ویژگیهای انسان به وسیله انتقال صفات از طریق ژنهای منتقل شده از پدر یا مادر به ارث میرسد که از میان آنها میتوان به اندازه و شکل دندانها، فرم و اندازه قوس فک، تعداد دندانها، زیاد یا کم بودن آنها، موقعیت قرارگیری و نحوه رشد دو فک اشاره کرد.
2- عوامل محیطی در دوران جنینی: مصرف برخی داروها توسط مادران باردار یا تغییرات خاصی که بر اثر مصرف مشروبات الکلی یا مواد مخدر ممکن است ایجاد شود یا صدماتی که به جنین به دلایل نامشخص در هنگام رشد ممکن است وارد شود، گاهی اوقات در شکلگیری دندانها و دو فک تأثیر نامطلوب گذاشته، موجب بروز مشکلاتی در دندانها و فکهای فرد پس از تولد میشود.
3- عوامل محیطی پس از تولد: صدمات ایجاد شده به فرد پس از تولد مانند زمین خوردن، تصادف، شکستگی فکها، سوختگیهای پوست و عضلات صورت و گردن یا مشکلات ناشی از نحوه خوابیدن یا تنفس غیر طبیعی ناشی از سرماخوردگی و انسداد مسیر تنفسی به دلیل رشد غیر طبیعی لوزهها یا التهاب آنها و استفاده از برخی داروها در اوایل دوران کودکی موجب اختلالات دندانی میشود.
4- سوء تغذیه و استفاده نکردن از مواد غذایی مورد نیاز بدن به میزان کافی یا ابتلا به برخی از بیماریها مانند کم کاری تیروئید و...
5- فشارهای غیر طبیعی و عادتهای نامطلوب دهانی نظیر مکیدن انگشت یا یک شیء خارجی مانند پستانک به مدت طولانی بویژه پس از سن 4 سالگی، تنفسهای غیر طبیعی، دندان قروچه و...
6- زود از دست دادن دندانهای شیری به دلیل پوسیدگی بیش از حد یا باقی ماندن بیش از اندازه آنها در دهان که موجب ممانعت از رویش دندانهای دائمی شود.
7- پوسیدگی بین دندانهای شیری که موجب بسته شدن فضای مورد نیاز به منظور رویش دندانها شود. دندانهای نامرتب و نامنظم روی وظایف دندانها تأثیرات نامطلوبی برجای میگذارند. برای مثال جویدن غذا با چنین دندانهایی مشکل است و در اکثر موارد فرد را به مصرف غذاهای نرم ناچار میکند که این امر میتواند خود منجر به برهم خوردن تعادل غذایی او شود. همچنین نامرتبی دندانها و جفت شدن غلط آنها میتواند سبب انقباض عضلات صورت و عضلات جونده شود و ناراحتیهای عصبی، روانی، سردرد و ناهنجاریهای گیجگاهی- فکی را ایجاد کند و بر جذابیت چهره فرد نیز تأثیر نامطلوب بگذارد.
بهترین درمان
قرار نگرفتن صحیح دندانها و دو فک باعث ایجاد صورت نازیبا و گاه امتناع بیمار از پرداختن به فعالیتهای اجتماعی، نشاط و خنده شده، گوشهگیری و انزوا را در فرد به همراه دارد و در نهایت سبب ایجاد مشکلات روانی در او و تشدید آنها میشود.
از سوی دیگر به دلیل آنکه تمیز کردن دندانهای نامرتب و برداشتن پلاک دندانی از روی سطوح مختلف دندانها بسیار مشکل است، پوسیدگیهای دندانی و حتی بیماریهای لثه نیز در این افراد بیشتر دیده میشود.
خوشبختانه امروزه درمانهای ارتودنسی با توجه به پیشرفت علم و تکنولوژی در سنین مختلف انجام میشود و به نتایج مطلوب هم میرسد. با توجه به افزایش سن مراجعهکنندگان برای انجام ارتودنسی و فراگیر شدن این نوع از درمان و از سوی دیگر پیچیدگیهای بالای درمانی برخی از بیماران، وجود ارتباط مقابل بین رشته ارتودنسی و سایر رشتههای دندانپزشکی مانند پروتز و جراحی فک و صورت اجتناب ناپذیر است.
امروزه استفاده از ابزارهای جدید در ارتودنسی، نقش مهم و بسزایی را در درمان ایفا میکنند و یکی از این ابزارها که دردهه اخیر ابداع شده و مورد استفاده قرار گرفته، «مینی ایمپلنتهای ارتودنسی» هستند که در ایران نیز همگام با سایر کشورها توسط متخصصان مورد استفاده قرار میگیرد.
از سوی دیگر، استفاده از تصاویر سه بعدی، سبب افزایش اطلاعات تشخیصی و به تبع آن بهبود نتایج درمان میشود و با وجود دستگاههای تصویربرداری سه بعدی مخصوص دهان (CBCT) امکان درمان بهتر دندانهای نهفته با جراحیهای فک، پیشبینی نتایج درمانی و... بهوجود آمده است.(دکتر محمد صادق آخوندی - عضو شورای سلامت دهان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی/ایران)
آرمین مشهور گفت: مصرف زیاد و بیرویه چای و قهوه به ویژه در افرادی که زمینه بروز مشکلات گوارشی را دارند، نقش عمدهای در بروز یبوست و طولانی شدن این اختلال دارد.
این متخصص بیماریهای گوارشی در گفتگو با خبرنگار بهداشت و درمان باشگاه خبرنگاران افزود: غذاهای فیبردار به ویژه میوها، غلات و نانهای سبوسدار، نقش مهمی در کاهش مشکلات گوارشی نظیر یبوست دارند.
وی با بیان اینکه مصرف ۸ لیوان آب در شبانه روز برای پیشگیری از یبوست ضروری است، تصریح کرد: اگرچه سایر مایعات نیز در کاهش احتمال یبوست تأثیرگذارند، اما مصرف بیش از اندازه برخی از مایعات میتواند تأثیری عکس داشته باشد.
مشهور تاکید کرد: مصرف زیادی و بیرویه چای و قهوه به ویژه در افرادی که زمینه بروز مشکلات گوارشی را دارند، نقش عمدهای در بروز یبوست و طولانی شدن این اختلال دارد.
وی با اشاره به اینکه باید در رژیم غذایی مقادیر مناسبی میوه و سبزی گنجانده شود، خاطرنشان کرد: برای پیشگیری یا کاهش احتمال بروز یبوست، باید از غذاهای آبدار مثل سوپ و آش، میوههای آب دار، سبزیهای آبدار مانند خیار، کاهو و گوجه فرنگی بهره برد. علاوه بر رعایت نکات غذایی، ورزش کردن و داشتن تحرک مناسب بدنی نیز برای کاهش احتمال بروز یبوست بسیار مهم و مؤثر است. (باشگاه خبرنگاران)
به بیان دیگر، انتظار میرود شمار موارد از دست دادن بینایی به علت نزدیکبینی شدید از سال 2000 تا 2050 هفت برابر شود؛ به گونهای که در نیمه دوم قرن بیست و یکم، نزدیکبینی به علت اصلی نابینایی دائمی در جهان بدل شود. اما چه اتفاقی افتاده است که نزدیکبینی تا این حد در جهان در حال گسترش است؟
جالب است بدانید متخصصان چشم دیدگاههای مشابه و بعضا متفاوتی در این زمینه دارند. برخی نزدیک بین شدن چشمها را ناشی از تغییر سبک زندگی ما و ورود وسایل ارتباط جمعی نوین به زندگی افراد میدانند. گروهی دیگر چنین اتفاقی را ناشی از ژنتیک دانسته و برخی دیگر هم آن را ناشی از روند تکاملی مغز میدانند. در این میان، دکتر سیدجواد هاشمیان، جراح و متخصص چشم، فوقتخصص قرنیه و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران درخصوص علت شیوع نزدیکبینی در سالهای اخیر میگوید: تحقیقات نشان میدهد یکی از عوامل موثر در افزایش چشمگیر نزدیکبینی، تغییر در سبک و روش زندگی افراد است. این مطالعات نشان میدهد نزدیکبینی و روشهای پیشگیری از آن موضوع بسیار مهمی در اختلالات بینایی است و باید به آن بیشتر توجه شود.
وی در گفتوگو با جامجم میافزاید: مطالعات نشان میدهد اگر در دوره کودکی، فرد بیش از دو تا سه ساعت کار نزدیک با چشم داشته باشد (مثل کار با لپتاپ یا تبلت) میتواند زمینهساز نزدیکبینی در او شود. ولی این سیر رشد در گروههای مشابهی که فعالیت بیرونی داشتند و در فضای باز بودند کمتر مشاهده شد. به همین دلیل، توصیه میشود فعالیتهایی که در کودکی انجام میشود بیشتر از نوع بیرونی باشد.
مکانیسم هوشمند طبیعی
دکتر فاطمه علیپور، چشم پزشک و متخصص لنزهای تماسی و عیوب انکساری و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز شهری شدن زندگی افراد را عامل مهمی در شیوع نزدیکبینی میداند و میگوید: در زندگی مردم شهرنشین امروز، افق دید محدود شده است. مثلا میبینید این روزها ساختمانهای بلند جلوی دید دوردست ما را گرفتهاند. سیستم تکامل مغز کنترل هوشمندی دارد که قسمتی از آن در زمان رشد تکامل مییابد. مثلا در بچهها میبینیم پس از تولد دامنه وسیعی از عیوب انکساری دارند، ولی با نزدیک شدن به سن مدرسه به مرور این مساله اصلاح میشود و به صفر نزدیک میشود. به نظر میرسد مغز با مکانیسمی بسیار هوشمند فاکتورهای محرک بیماری را دریافت، آنالیز و بر اساس آن متوجه عیوب انکساری و شدت آن میشود و به این ترتیب در فاکتورهای رشد کره چشم تغییراتی ایجاد میکند.
وی میافزاید: در زمینه گسترش نزدیکبینی، تحلیلی وجود دارد که شاید گسترش نزدیکبینی بالا هم چنین مکانیسمی داشته باشد؛ به این ترتیب که مغز درک میکند دامنه دید افراد محدود شده است و چون انسان امروزی لزوما صحرانشین و شکارچی نیست، نیاز به دامنه دید دورتری ندارد و بیشتر اوقات خود را در فضاهایی میگذراند که نیازمند دیدن در فواصل نزدیکتر است.
گسترش نزدیکبینی در ایران
دکتر علیپور میگوید: حدود ده سال، پیش دکتر هاشمی (وزیر محترم بهداشت) و همکارانشان در تهران هم مطالعهای روی جمعیت بالغین انجام دادند و شیوع نزدیکبینی به میزان 30 درصد را گزارش کردند. وی ادامه داد: دو سال پیش نیز بنده و همکارانمان این مطالعه را تکرار کردیم و شیوع 45 درصدی نزدیکبینی در تهران را مشاهده کردیم. به هر حال باید در نظر داشت شیوع نزدیکبینی در کشور وضعی مابین شیوع آن در شرق و غرب جهان دارد. گرچه با افزایش سن، چگونگی گسترش آن تفاوت مییابد.
ژنتیک تا چه حد موثر است؟
دکتر عادل رزاقی، متخصص بیماریهای چشم معتقد است ژنتیک عامل تعیینکننده در بروز نزدیکبینی است. وی میگوید: در طول سالها طبابت بارها دیدهام نزدیکبینی بیشتر در نتیجه توارث رخ میدهد. البته از گذشتههای دور میگفتند مثلا افرادی که از کودکی در کارگاههای قالیبافی کار میکنند به نزدیکبینی مبتلا میشوند و باید کمکم عینک بزنند. اما این موضوعی نبود که بهطور قطعی از نظر علمی ثابت شده باشد. در بحث گسترش استفاده از تبلت و رایانه و شیوع نزدیکبینی به این علت نیز هنوز بهطور قطع مشخص نشده که آیا این عامل تأثیر معنیداری دارد یا خیر. در واقع به نظر میرسد عامل توارث نقش موثرتری در گسترش نزدیکبینی داشته باشد.
دکتر علیپور نیز تصریح میکند والدینی که نزدیکبین هستند، معمولا با احتمال بالاتری فرزند نزدیکبین خواهند داشت و تا حدود زیادی این موضوع را ژنتیک تأیید میکند. اما این که چقدر شیوع نزدیکبینی متأثر از سبک زندگی بشر باشد، موضوعی است که به مطالعه بیشتر نیاز دارد.
پیشگیری و درمان
فرد مبتلا به نزدیکبینی، نزدیک را خوب میبیند و دور را تار میبیند. گاهی افراد فکر میکنند بینایی همین است و نمیدانند بهطور طبیعی باید جور دیگری ببینند. پس ضروری است که افراد در چنین شرایطی، مراجعات بموقع و دورهای به چشمپزشک داشته باشند.
دکتر هاشمیان درباره روشهای پیشگیری از نزدیکبینی میگوید: نتایج مطالعات نشان داده استفاده از عینک، استفاده از قطرهها و بهخصوص قطره آتروپین (با غلظت یکصدم درصد) که باعث فلج تطابق میشود روند ایجاد نزدیکبینی را به تاخیر میاندازد یا کاهش میدهد. همچنین استفاده از لنزهای تماسی چندکانونی و لنزهای تماسی که باعث تغییر شکل قرنیه میشود موثر خواهد بود.
وی با اشاره به این که اگر والدین احساس کنند اشکالی در دید کودکشان وجود دارد، باید هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنند، تصریح میکند: اگر میبینند کودک اصرار دارد از فاصله نزدیک تلویزیون تماشا کند، این احتمال را بدهند که ممکن است مشکل بینایی داشته باشد و چون از دور نمیبیند جلوی تلویزیون مینشیند. تماشای تلویزیون به علت در معرض قرار گرفتن طولانیمدت چشم در برابر نور آبی که در الایدیها استفاده میشود، میتواند به اختلال یا آزار چشم منجر شود.
این متخصص چشم هشدار میدهد : افرادی که شماره نزدیک بینی 6 به بالا دارند ممکن است مستعد پارگی شبکیه در اثر ورزش یا فعالیتهای سنگین یا آبکی شدن زجاجیه ـ که تودهای ژلهای است ـ شوند. اما نزدیکبینی ضعیف و شمارههای پایین مشکل جدی برای فرد ایجاد نمیکند
کاظم کوکرم
الان هر جای دنیا که برویم می توانیم پیتزا را در همه فست فودی ها یافته و سفارش دهیم.این غذا از ایتالیا در همه جای جهان فراگیر شده اســت. «پیتزا مارگاریتا»، «پیتزا پپرونی»، «پیترا نیویورک»، «پیتزا داوود»؛ اولین باری که تهرانی ها با پیتزا آشنا شدند، در سال 1340 و با نام پیتزا «داوود» بود.
امروز مردم در همه نقاط دنیا پیتزا را می شناسند. بخری آن را با نام مارگاریتا و ایتالیا به جا می آورند، برخی دیگر این خوراکی را حاصل آشپزی آمریکایی ها می دانند و در ذهن عده ای دیگر نیز نام پیتزا با نام آقا داوود گره خورده اســت.این خوراکی پنیری ساده در حقیقت یک عنصر فرهنگی قوی به شمار می آید
که خوردن آن می تواند مضامین بسیاری با خود همراه داشته باشد. آن ها که نمی توانستند به ایتالیا و آمریکا بروند، سری به انتهای کوچه لولاگر در تهران می زدند و به یاری پیتزا داوود احساس می کردند مثل اروپایی ها و آمریکایی ها شده اند، چرا که مثل آن ها غذا خورده اند. امروز خوردن خوراکی تنها برای سیر کردن شکم نیست؛
خیلی ها تیرامیسو می خوردند که دسر ایتالیایی خورده باشند. غذاها همیشه مقاوم ترین بخش فرهنگ هر ملتی بوده اند. مهاجران به هر جا سفر می کردند، حتی اگر زبان خود را جا می گذاشتند، غذای خود را جا نمی گذاشتند.استعمارگران هرچه در هجوم خود به یک ملت از آن ها می گرفتند، حریف ذائقه غذایی آن ها نمی شدند.
امروز نیز خیلی ها ایران را با چلوکباب ایرانی، ترکیه را با کباب ترکی و ایتالیا را با اسپاگتی می شناسند و مردم این کشورها سعی می کنند این بخش از هویت فرهنگی خود را با چنگ و دندان حفظ کنند، اما در عین حال به هویت فرهنگی یکدیگر سرک می کشند و هر آن چه را خوش رنگتر و خوش مزه تر اســت،
برای خود دستچین می کنند. در این بین سه نقطه جهان حرف اول را در فرهنگ سازی غذایی می زنند که در این مطلب به آن ها می پردازیم.
محبوبیتی به قدمت تاریخ
«پنیر» یک واژه چهار حرفی ساده اســت، اما در فرهنگ ایتالیا حرف زیادی برای گفتن دارد. 450 نوع از این خوراکی معمولا سفید و بدبو در ایتالیا تولید می شود. به همین خاطر اســت که ایتالیا رقیب جدی فرانسه در این زمینه محسوب می شود. پنیر بازیگر نقش اول خوراکی های ایتالیایی اســت؛
خوراکی هایی که چشم از دیدن عکس آن ها سیر نمی شود. از پاستا و پیتزا گرفته تا اسپاگتی همگی با گونه های مختلف پنیر ایتالیایی به اثری هنری تبدیل می شوند که هوش از سر می برند. اما این آثار هنری خوش مزه حاصل تلاش های امروز و دیروز نیست، بلکه دسترنج دیروزهای دور اســت.
هر رشته دراز اسپاگتی ریشه در تاریخ باستان این کشور دارد و بخشی از فرهنگ آن را به نمایش می گذارد. اسناد تاریخی از چند قرن پیش از میلاد مسیح نشان می دهد مردم جزیره سیسیل ایتالیا بیش از 470 دستور غذایی داشته اند. آن ها به خاطر پرورش بز و تولید پنیر از شیر این حیوان به شهرتی جهانی دست یافته بودند.
چند قرن بعد به دنبال حمله اعراب به این منطقه، ایتالیایی ها با اسفناج، بادام و برنج نیز آشنا شدند.در قرن دوازدهم میلادی بالاخره نورمن ها رشته های درازی با آرد درست کردند که در نهایت به اسپاگتی امروز تبدیل شد. به صورت کلی آشپزی ایتالیایی هرچند مستقل و خودساخته اســت،
اما تاثیراتی از نفوذ اسپانیایی ها، یونانی ها و اعراب پذیرفته اســت. به این ترتیب تنوع فرهنگی که در غذاهای ایتالیایی در طول زمان نمود پیدا کرده، باعث شده غذاهای مردم این کشور باب طبع اکثر مردم جهان باشد و با ذائقه همه افراد مطابقت پیدا کند. درواقع ایتالیایی ها خوش مزه ترین عناصر غذایی را با اندکی پنیر به ترکیبات رویایی تبدیل کرده اند
که افراد از هر فرهنگی و با هر ذائقه ای توان مقاومت در برابر آن را ندارند.اگر پنیر را عنصر اصلی غذاها و پیش غذاهای ایتالیایی بدانیم، قهوه نیز نقش مشابه پنیر را در دسرهای این کشور بازی می کند. البته فکر نکنید پنیر از دسرها حذف شده اســت! نمونه معروف آن بیسکوییت های نرمی اســت که در قهوه خیس می خورند
و با کمی پنیر ماسکارپونه دسرس طبقاتی و خوش طعم را خلق می کنند که این روزها در اکثر قنادی ها و کافه های دنیا سرو می شود؛ «تیرامیسو».صحبت از غذاها و دسرهای ایتالیایی با تنوعی که دارند، هیچ گاه تمامی نخواهدداشت. پاستاها و اسپاگتی های نارنجی رنگی که پنیری سفید روی آن را پوشانده
و سبزی های معطر آن را زیباتر کرده اســت، هر کسی را به یاد ترکیب رنگ سبز و سفید و قرمز ایتالیا می اندازد و به همین سادگی غذای یک ملت که از چندین فرهنگ در سال های دور ریشه گرفته، به محبوبیتی جهانی دست پیدا می کند.
سلطه فرهنگی بر فرهنگ خوراکی
«ما عاشق بیس بال و پای سیب خودمان هستیم/ عاشق کشورمان هستیم/ ما شکوه تاریخی خودمان را حفظ می کنیم/ این جا جایی برای خرس نیست» این ترانه ای بود که دو خواننده وطن پرست آمریکایی در سال 1950 برای حمایت از میهن خود در برابر اتحاد جماهیر شوروی سرودند؛ آن ها در این ترانه «پای سیب» را مقابل «خرس روسی» که نماد آن کشور اســت، قرار دادند.
امروز پای سیب آن قدر در فرهنگ آمریکایی جا افتاده که آن را تاج سر آیکون های فرهنگی در این کشور می دانند. در دهه 70 میلادی تمامی شعارهای وطن پرستانه در آمریکا چهار عنصر در خود داشت: «بیس بال، هات داگ، پای سیب و شورلت». در این کشور ضرب المثلی وجود دارد که می گوید: «آمریکایی در حد پای سیب»
یا «As American As Apple Pie»؛ این ضرب المثل برای چیزهایی به کار می رود که ویژگی های کاملا آمریکایی دارند. اما آمریکا تنها با پای سیبش شهرت ندارد؛ این کشور گنجینه غذاهای متنوع اســت.مهاجران هر جا می روند، هر چیزی را نتوانند با خود ببرند، غذایشان را می برند. آن ها حتی ناگزیر می شوند از زبان خود دل بکنند،
اما غذا را به عنوان هویت فرهنگی خود حفظ می کنند. این مسئله در آمریکا به خوبی نمود پیدا کرده اســت. این کشور مقصد مهاجران بسیاری اســت که انواع و اقسام غذاها از فرهنگ های مختلف را به همراه خود آورده اند.شکل اولیه آشپزی در ایالات متحده آمریکا از اروپا الهام گرفته اســت،
اما در قرن نوزدهم و بیستم به همراه هجوم مهاجران تکنیک های آشپزی و خوراکی ها نیز در این کشور شکل جدیدی به خود گرفتند که در دنیا سرآمد شدند. امروز شاید خیلی ها رنگ آمریکا را نیز ندیده باشند یا حتی دشمن آمریکا باشند، اما حتما یک بار «همبرگر» را امتحان کرده اند. خوراکی چرب و کلاسیک آمریکایی که ظاهر گرد آن یادآور چاقی آمریکایی هاست،در ایران نیز از بدو ورود خود محبوبیت زیادی داشته اســت.
در سکانسی از فیلم «ایستاده در غبار» خواهد احمد متوسلیان از این خوراکی تازه وارد در ایران می گوید و خاطره ای به یادماندنی از خرید این خوراکی تعریف می کند. ابداعات غذایی آمریکایی ها به همبرگر ختم نشده و به غیر از این خوراکی، خوردنی های دیگری نیز از دیگر نقاط دنیا به آمریکا و سپس از آمریکا به دیگر کشورها راه یافته اســت.
همه می دانند که اسپاگتی یک غذای ایتالیایی اســت و هات داگ نیز اصالتا آلمانی اســت. اما آمریکایی ها یک غذای محبوب دارند؛ «اسپاگتی با تکه تکه های هات داگ». آن ها چنین غذایی را ترکیبی نمی دانند. بلکه غذایی آمریکایی می دانند که دستور آن در فرهنگ غذایی خودشان شکل گرفته اســت.
حتی گفته می شود همبرگر نیز ریشه در آلمان دارد، اما آشپزهای آمریکایی با اندکی تغییر در شیوه طبخ، آن را در جهان به نام خود به ثبت رسانده اند. پیتزا نیز غذایی کاملا ایتالیایی اســت که توسط مهاجران این کشور به آمریکا آمده اســت، اما شکل های پیتزا شیکاگو یا پیتزا نیویورک باعث شده این خوراکی نیز آمریکایی به شمار بیاید.
از دهه 80 میلادی تاکنون نیز برخی رستوران ها در آمریکا به سبک «آشپزی نوین آمریکایی» مشغول به کار هستند که در آن عناصر و سبک های خارجی را با برخی سبک های داخلی و آشپزی مولکولی ترکیب می کنند. شاید این که آمریکایی ها حتی در غذا نیز با اندکی ابداغ چیزی را به نام خود ثبت می کنند،
ریشه در نوعی روحیه آمریکایی داشته باشد که تمایل دارد بر همه چیز سلطه داشته باشد و آن را به نام خود کند. به هر حال تنوع غذایی در آمریکا نشان از تنوع فرهنگی در این کشور دارد که در خوراکی های آن نمود عینی پیدا کرده اســت.
پیروزی آشپزی بر استعمار
بشر، عضو جدیدی را اضافه کرد؛ از آن سال تاکنون در کنار مجسمه ها، آثار باستانی و دیگر میراث بشری «آشپزی مکزیکی» نیز در فهرست این میراث گران بها جا خوش کرده اســت. هر چند آشپزی مکزیکی به تازگی به عضویت این خانواده در آمده اســت، اما از محبوبیتی به قدمت تاریخ مکزیک در میان مردم این کشور و سایر کشورهای دنیا برخوردار اســت.
تمامی عناصر فرهنگی از رنگ های گرم و تند در لباس ها و تزیینات آن ها تا روحیه و مزاج آتشینشان در غذاهای این مردم آمریکا لاتین نمود پیدا کرده اســت. هر آن چه در این کشور خورده می شود، نمادی از فرهنگ و هویت فرهنگی این مردم اســت.مکزیکی ها که بخش زیادی از زندگی خود را در خیابان ها سپری می کنند، عادت کرده اند غذاهای خود را نیز در گوشه و کنار همین کوچه ها و خیابان ها بخورند.
آماری که از مجله فوربز نشان می دهد مکزیکی ها رتبه نخست را در مصرف غذاهای خیابانی دارند. این غذاها اغلب توسط دستفروش ها و در حاشیه خیابان ها در باجه ها یا ماشین های کوچک تهیه می شود.هرچند شبهاتی در این قضیه وجود دارد، اما گفته می شود مکزیکی ها نخستین کسانی هستند
که غذاهای سیار را در دنیا ترویج دادند. صبح ها و عصرها حاشیه خیابان ها پر می شود از دستفروش هایی که غذاهای سنتی برای فروش آماده می کنند؛ اصلی ترین آن ها نیز «تاکو» نام دارد، نانی از ذرت یا گندم که محتویاتی مانند گوشت مرغ یا میگو به همراه پنیر و سبزیجات درون آن قرار می گیرد
و روی هم رفته چیزی شبیه به یک سمبوسه گرد کوچک را شکل می دهد که به صورت لقمه ای کوچک پیچیده شده و با سس سالسا یا آووکادو سرو می شود.تاکو ریشه در تاریخ مکزیک دارد. طبق اسناد تاریخی، سال ها پش زمانی که اسپانیایی ها به آمریکای لاتین حمله کردند تا بخشی از آن را به تصرف خود درآورند،
از نان کورتس سردار اسپانیایی، برای پذیرایی از کاپیتان های خود در مکزیک از تاکو استفاده کرده اســت. حتی در جزییات آمده اســت که محتوای آن تاکو، ماهی بوده اســت. تاکو و انواع آن تنها یکی از صدها غذای مکزیکی به شمار می آید. مردم این کشور با توجه به میزان درآمد و طبقه اجتماعی خود غذاهای مختلفی را طبخ و مصرف می کنند.
طبقه کارگر مکزیکی اغلب ذرت و نان گندم در کنار لوبیا و سس های فلفلی تند مصرف می کنند. البته غذاهای داغ و فلفلی را همه مکزیکی ها مصرف می کنند، چرا که با مزاج داغ و آتشین آن ها سازگاری بسیاری دارد، اما غذای طبقات بالادست جامعه مکزیکی اغلب شبیه به آمریکایی ها و اروپایی هاست و تنها نوع ادویه های خوش بویی که به آن غذا اضافه می کنند، قدری متنوع اســت
آشپزی مکزیکی اصلی ترین وجه فرهنگ این کشور اســت؛ ساختار اجتماعی و سنت های عمومی مردم این کشور آمریکای لاتین در غذاهای آن ها نشان داده شده اســت. با وجود این که اسپانیایی ها در تمامی وجوه زندگی مردم مکزیک نفوذ پیدا کرده اند، اما نتوانسته اند راهی به آشپزی مردم این کشور پیدا کنند.
درواقع آشپزی قوی ترین وجه هویت فرهنگی مکزیکی هاست که حتی استعمار (از جنس اسپانیایی اش) نیز نتوانسته آن را شکست بدهد، بلکه از آن تاثیر نیز پذیرفته اســت.
در مکزیک تهیه و مصرف خوراکی ها امری نمادین اســت که در جشن های مختلف به آن به شکل های متفاوتی توجه می شود. برای مردم این کشور تهیه غذا یک نوع سرمایه گذاری برای ایجاد روابط پایدار اجتماعی به شمار می آید. هرچه رابطه مهم تر باشد، غذایی که برای جشن آماده می شود نیز باید لذیذتر باشد.
به تازگی نیز جنبشی در مکزیک راه افتاده که آشپزهای حرفه ای برای حفظ آشپزی سنتی مکزیکی فنون مختلف را به افراد آموزش می دهند.نگرانی عمده این افراد «گم» شدن مهم ترین بخش فرهنگشان یعنی «آشپزی» اســت. این آشپزها که زمانی غذای خود را به استعمارگران اسپانیایی تحمیل کردند، اکنون تمام تلاش خود را به کار بسته اند تا یک میراث فرهنگی و معنوی به نام مکزیک باقی بماند.
دانش > محیط زیست جهان - همشهری آنلاین:
پکن و سایر شهرها در سراسر شمال و مرکز چین روز دوشنبه ۲ ژانویه (۱۲ دی) با مهدود غلیظ پوشیده شدند و مقامات مجبور شدند چندین پرواز را به تأخیر بیندازند و بزرگراهها را ببندند.
به گزارش آسوشیتدپرس اداره حفاظت از محیطزیست شهرداری پکن به خاطر آلودگی شدید هوا وضعیت «هشدار نارنجی» را برای سه روز دیگر تمدید کرد. در ابتدا پیشبینی شده بود که مهدود پکن تا روز دوشنبه برطرف شود.
وضعیت «هشدار نارنجی» سومین سطح هشدار در نظام چهار ردهای آلودگی هوا در چین است که بالاترین و چهارمین سطح آن وضعیت «هشدار قرمز» است. ۲۵ شهر در روز یکشنبه به علت مهدود وضعیت «هشدار قرمز» اعلام کردند که دستوراتی برای بستن کارخانهها، مدارس و محلهای ساختوساز را به دنبال دارد.
میزانهای آلودگی هوا در شمال چین به چندین برابر میزان ایمن بر اساس درجهبندی سازمان جهانی بهداشت یعنی ۲۵ میکروگرم در مترمکعب PM 2.5 - ذرات ریز معلق سمی که به بافت ریه آسیب میرسانند، رسیده است. میزان این ذرات تا بعدازظهر روز دوشنبه در چندین شهر در ایالت شمای هبئی به بالای ۴۰۰ رسیدند.
بزرگراهها در شهر شیجاژوانگ، مرکز استان هبئی و چندین شهر دیگر بهطور موقتی بسته شدند.
مقامات در شهر ژنگژو در مرکز چین روز سهشنبه به دانشآموزان از مهدکودک تا دبیرستان دستور دادند به علت مهدود در خانه بمانند.
بیش از ۳۰۰ پرواز در شهر تینجیان در شمال چین روز یکشنبه به علت کاهش میدان دید لغو شدند.
چین مدتهاست که با یکی از بدترین آلودگیهای هوا در جهان روبرو است و اتکای آن به زغالسنگ برای تولید انرژی و کارخانههای تولیدی و نیز شمار زیاد ماشینهای قدیمی با کارآمدی پایین در خیابانها مسئول این وضعیت دانسته شده است.
پژوهشگران در انستیتوی ماکس پلانک آلمان تخمین زدهاند که مهدود هر سال در چین به مرگ زودرس ۱.۴ میلیون نفر میانجامد و گروه غیرانتفاعی Bereckly Earth در کالیفرنیا این رقم را بالاتر در حد ۱.۶ میلیون نفر برآورد میکند.
الان هر جای دنیا که برویم می توانیم پیتزا را در همه فست فودی ها یافته و سفارش دهیم.این غذا از ایتالیا در همه جای جهان فراگیر شده اســت. «پیتزا مارگاریتا»، «پیتزا پپرونی»، «پیترا نیویورک»، «پیتزا داوود»؛ اولین باری که تهرانی ها با پیتزا آشنا شدند، در سال 1340 و با نام پیتزا «داوود» بود.
امروز مردم در همه نقاط دنیا پیتزا را می شناسند. بخری آن را با نام مارگاریتا و ایتالیا به جا می آورند، برخی دیگر این خوراکی را حاصل آشپزی آمریکایی ها می دانند و در ذهن عده ای دیگر نیز نام پیتزا با نام آقا داوود گره خورده اســت.این خوراکی پنیری ساده در حقیقت یک عنصر فرهنگی قوی به شمار می آید
که خوردن آن می تواند مضامین بسیاری با خود همراه داشته باشد. آن ها که نمی توانستند به ایتالیا و آمریکا بروند، سری به انتهای کوچه لولاگر در تهران می زدند و به یاری پیتزا داوود احساس می کردند مثل اروپایی ها و آمریکایی ها شده اند، چرا که مثل آن ها غذا خورده اند. امروز خوردن خوراکی تنها برای سیر کردن شکم نیست؛
خیلی ها تیرامیسو می خوردند که دسر ایتالیایی خورده باشند. غذاها همیشه مقاوم ترین بخش فرهنگ هر ملتی بوده اند. مهاجران به هر جا سفر می کردند، حتی اگر زبان خود را جا می گذاشتند، غذای خود را جا نمی گذاشتند.استعمارگران هرچه در هجوم خود به یک ملت از آن ها می گرفتند، حریف ذائقه غذایی آن ها نمی شدند.
امروز نیز خیلی ها ایران را با چلوکباب ایرانی، ترکیه را با کباب ترکی و ایتالیا را با اسپاگتی می شناسند و مردم این کشورها سعی می کنند این بخش از هویت فرهنگی خود را با چنگ و دندان حفظ کنند، اما در عین حال به هویت فرهنگی یکدیگر سرک می کشند و هر آن چه را خوش رنگتر و خوش مزه تر اســت،
برای خود دستچین می کنند. در این بین سه نقطه جهان حرف اول را در فرهنگ سازی غذایی می زنند که در این مطلب به آن ها می پردازیم.
محبوبیتی به قدمت تاریخ
«پنیر» یک واژه چهار حرفی ساده اســت، اما در فرهنگ ایتالیا حرف زیادی برای گفتن دارد. 450 نوع از این خوراکی معمولا سفید و بدبو در ایتالیا تولید می شود. به همین خاطر اســت که ایتالیا رقیب جدی فرانسه در این زمینه محسوب می شود. پنیر بازیگر نقش اول خوراکی های ایتالیایی اســت؛
خوراکی هایی که چشم از دیدن عکس آن ها سیر نمی شود. از پاستا و پیتزا گرفته تا اسپاگتی همگی با گونه های مختلف پنیر ایتالیایی به اثری هنری تبدیل می شوند که هوش از سر می برند. اما این آثار هنری خوش مزه حاصل تلاش های امروز و دیروز نیست، بلکه دسترنج دیروزهای دور اســت.
هر رشته دراز اسپاگتی ریشه در تاریخ باستان این کشور دارد و بخشی از فرهنگ آن را به نمایش می گذارد. اسناد تاریخی از چند قرن پیش از میلاد مسیح نشان می دهد مردم جزیره سیسیل ایتالیا بیش از 470 دستور غذایی داشته اند. آن ها به خاطر پرورش بز و تولید پنیر از شیر این حیوان به شهرتی جهانی دست یافته بودند.
چند قرن بعد به دنبال حمله اعراب به این منطقه، ایتالیایی ها با اسفناج، بادام و برنج نیز آشنا شدند.در قرن دوازدهم میلادی بالاخره نورمن ها رشته های درازی با آرد درست کردند که در نهایت به اسپاگتی امروز تبدیل شد. به صورت کلی آشپزی ایتالیایی هرچند مستقل و خودساخته اســت،
اما تاثیراتی از نفوذ اسپانیایی ها، یونانی ها و اعراب پذیرفته اســت. به این ترتیب تنوع فرهنگی که در غذاهای ایتالیایی در طول زمان نمود پیدا کرده، باعث شده غذاهای مردم این کشور باب طبع اکثر مردم جهان باشد و با ذائقه همه افراد مطابقت پیدا کند. درواقع ایتالیایی ها خوش مزه ترین عناصر غذایی را با اندکی پنیر به ترکیبات رویایی تبدیل کرده اند
که افراد از هر فرهنگی و با هر ذائقه ای توان مقاومت در برابر آن را ندارند.اگر پنیر را عنصر اصلی غذاها و پیش غذاهای ایتالیایی بدانیم، قهوه نیز نقش مشابه پنیر را در دسرهای این کشور بازی می کند. البته فکر نکنید پنیر از دسرها حذف شده اســت! نمونه معروف آن بیسکوییت های نرمی اســت که در قهوه خیس می خورند
و با کمی پنیر ماسکارپونه دسرس طبقاتی و خوش طعم را خلق می کنند که این روزها در اکثر قنادی ها و کافه های دنیا سرو می شود؛ «تیرامیسو».صحبت از غذاها و دسرهای ایتالیایی با تنوعی که دارند، هیچ گاه تمامی نخواهدداشت. پاستاها و اسپاگتی های نارنجی رنگی که پنیری سفید روی آن را پوشانده
و سبزی های معطر آن را زیباتر کرده اســت، هر کسی را به یاد ترکیب رنگ سبز و سفید و قرمز ایتالیا می اندازد و به همین سادگی غذای یک ملت که از چندین فرهنگ در سال های دور ریشه گرفته، به محبوبیتی جهانی دست پیدا می کند.
سلطه فرهنگی بر فرهنگ خوراکی
«ما عاشق بیس بال و پای سیب خودمان هستیم/ عاشق کشورمان هستیم/ ما شکوه تاریخی خودمان را حفظ می کنیم/ این جا جایی برای خرس نیست» این ترانه ای بود که دو خواننده وطن پرست آمریکایی در سال 1950 برای حمایت از میهن خود در برابر اتحاد جماهیر شوروی سرودند؛ آن ها در این ترانه «پای سیب» را مقابل «خرس روسی» که نماد آن کشور اســت، قرار دادند.
امروز پای سیب آن قدر در فرهنگ آمریکایی جا افتاده که آن را تاج سر آیکون های فرهنگی در این کشور می دانند. در دهه 70 میلادی تمامی شعارهای وطن پرستانه در آمریکا چهار عنصر در خود داشت: «بیس بال، هات داگ، پای سیب و شورلت». در این کشور ضرب المثلی وجود دارد که می گوید: «آمریکایی در حد پای سیب»
یا «As American As Apple Pie»؛ این ضرب المثل برای چیزهایی به کار می رود که ویژگی های کاملا آمریکایی دارند. اما آمریکا تنها با پای سیبش شهرت ندارد؛ این کشور گنجینه غذاهای متنوع اســت.مهاجران هر جا می روند، هر چیزی را نتوانند با خود ببرند، غذایشان را می برند. آن ها حتی ناگزیر می شوند از زبان خود دل بکنند،
اما غذا را به عنوان هویت فرهنگی خود حفظ می کنند. این مسئله در آمریکا به خوبی نمود پیدا کرده اســت. این کشور مقصد مهاجران بسیاری اســت که انواع و اقسام غذاها از فرهنگ های مختلف را به همراه خود آورده اند.شکل اولیه آشپزی در ایالات متحده آمریکا از اروپا الهام گرفته اســت،
اما در قرن نوزدهم و بیستم به همراه هجوم مهاجران تکنیک های آشپزی و خوراکی ها نیز در این کشور شکل جدیدی به خود گرفتند که در دنیا سرآمد شدند. امروز شاید خیلی ها رنگ آمریکا را نیز ندیده باشند یا حتی دشمن آمریکا باشند، اما حتما یک بار «همبرگر» را امتحان کرده اند. خوراکی چرب و کلاسیک آمریکایی که ظاهر گرد آن یادآور چاقی آمریکایی هاست،در ایران نیز از بدو ورود خود محبوبیت زیادی داشته اســت.
در سکانسی از فیلم «ایستاده در غبار» خواهد احمد متوسلیان از این خوراکی تازه وارد در ایران می گوید و خاطره ای به یادماندنی از خرید این خوراکی تعریف می کند. ابداعات غذایی آمریکایی ها به همبرگر ختم نشده و به غیر از این خوراکی، خوردنی های دیگری نیز از دیگر نقاط دنیا به آمریکا و سپس از آمریکا به دیگر کشورها راه یافته اســت.
همه می دانند که اسپاگتی یک غذای ایتالیایی اســت و هات داگ نیز اصالتا آلمانی اســت. اما آمریکایی ها یک غذای محبوب دارند؛ «اسپاگتی با تکه تکه های هات داگ». آن ها چنین غذایی را ترکیبی نمی دانند. بلکه غذایی آمریکایی می دانند که دستور آن در فرهنگ غذایی خودشان شکل گرفته اســت.
حتی گفته می شود همبرگر نیز ریشه در آلمان دارد، اما آشپزهای آمریکایی با اندکی تغییر در شیوه طبخ، آن را در جهان به نام خود به ثبت رسانده اند. پیتزا نیز غذایی کاملا ایتالیایی اســت که توسط مهاجران این کشور به آمریکا آمده اســت، اما شکل های پیتزا شیکاگو یا پیتزا نیویورک باعث شده این خوراکی نیز آمریکایی به شمار بیاید.
از دهه 80 میلادی تاکنون نیز برخی رستوران ها در آمریکا به سبک «آشپزی نوین آمریکایی» مشغول به کار هستند که در آن عناصر و سبک های خارجی را با برخی سبک های داخلی و آشپزی مولکولی ترکیب می کنند. شاید این که آمریکایی ها حتی در غذا نیز با اندکی ابداغ چیزی را به نام خود ثبت می کنند،
ریشه در نوعی روحیه آمریکایی داشته باشد که تمایل دارد بر همه چیز سلطه داشته باشد و آن را به نام خود کند. به هر حال تنوع غذایی در آمریکا نشان از تنوع فرهنگی در این کشور دارد که در خوراکی های آن نمود عینی پیدا کرده اســت.
پیروزی آشپزی بر استعمار
بشر، عضو جدیدی را اضافه کرد؛ از آن سال تاکنون در کنار مجسمه ها، آثار باستانی و دیگر میراث بشری «آشپزی مکزیکی» نیز در فهرست این میراث گران بها جا خوش کرده اســت. هر چند آشپزی مکزیکی به تازگی به عضویت این خانواده در آمده اســت، اما از محبوبیتی به قدمت تاریخ مکزیک در میان مردم این کشور و سایر کشورهای دنیا برخوردار اســت.
تمامی عناصر فرهنگی از رنگ های گرم و تند در لباس ها و تزیینات آن ها تا روحیه و مزاج آتشینشان در غذاهای این مردم آمریکا لاتین نمود پیدا کرده اســت. هر آن چه در این کشور خورده می شود، نمادی از فرهنگ و هویت فرهنگی این مردم اســت.مکزیکی ها که بخش زیادی از زندگی خود را در خیابان ها سپری می کنند، عادت کرده اند غذاهای خود را نیز در گوشه و کنار همین کوچه ها و خیابان ها بخورند.
آماری که از مجله فوربز نشان می دهد مکزیکی ها رتبه نخست را در مصرف غذاهای خیابانی دارند. این غذاها اغلب توسط دستفروش ها و در حاشیه خیابان ها در باجه ها یا ماشین های کوچک تهیه می شود.هرچند شبهاتی در این قضیه وجود دارد، اما گفته می شود مکزیکی ها نخستین کسانی هستند
که غذاهای سیار را در دنیا ترویج دادند. صبح ها و عصرها حاشیه خیابان ها پر می شود از دستفروش هایی که غذاهای سنتی برای فروش آماده می کنند؛ اصلی ترین آن ها نیز «تاکو» نام دارد، نانی از ذرت یا گندم که محتویاتی مانند گوشت مرغ یا میگو به همراه پنیر و سبزیجات درون آن قرار می گیرد
و روی هم رفته چیزی شبیه به یک سمبوسه گرد کوچک را شکل می دهد که به صورت لقمه ای کوچک پیچیده شده و با سس سالسا یا آووکادو سرو می شود.تاکو ریشه در تاریخ مکزیک دارد. طبق اسناد تاریخی، سال ها پش زمانی که اسپانیایی ها به آمریکای لاتین حمله کردند تا بخشی از آن را به تصرف خود درآورند،
از نان کورتس سردار اسپانیایی، برای پذیرایی از کاپیتان های خود در مکزیک از تاکو استفاده کرده اســت. حتی در جزییات آمده اســت که محتوای آن تاکو، ماهی بوده اســت. تاکو و انواع آن تنها یکی از صدها غذای مکزیکی به شمار می آید. مردم این کشور با توجه به میزان درآمد و طبقه اجتماعی خود غذاهای مختلفی را طبخ و مصرف می کنند.
طبقه کارگر مکزیکی اغلب ذرت و نان گندم در کنار لوبیا و سس های فلفلی تند مصرف می کنند. البته غذاهای داغ و فلفلی را همه مکزیکی ها مصرف می کنند، چرا که با مزاج داغ و آتشین آن ها سازگاری بسیاری دارد، اما غذای طبقات بالادست جامعه مکزیکی اغلب شبیه به آمریکایی ها و اروپایی هاست و تنها نوع ادویه های خوش بویی که به آن غذا اضافه می کنند، قدری متنوع اســت
آشپزی مکزیکی اصلی ترین وجه فرهنگ این کشور اســت؛ ساختار اجتماعی و سنت های عمومی مردم این کشور آمریکای لاتین در غذاهای آن ها نشان داده شده اســت. با وجود این که اسپانیایی ها در تمامی وجوه زندگی مردم مکزیک نفوذ پیدا کرده اند، اما نتوانسته اند راهی به آشپزی مردم این کشور پیدا کنند.
درواقع آشپزی قوی ترین وجه هویت فرهنگی مکزیکی هاست که حتی استعمار (از جنس اسپانیایی اش) نیز نتوانسته آن را شکست بدهد، بلکه از آن تاثیر نیز پذیرفته اســت.
در مکزیک تهیه و مصرف خوراکی ها امری نمادین اســت که در جشن های مختلف به آن به شکل های متفاوتی توجه می شود. برای مردم این کشور تهیه غذا یک نوع سرمایه گذاری برای ایجاد روابط پایدار اجتماعی به شمار می آید. هرچه رابطه مهم تر باشد، غذایی که برای جشن آماده می شود نیز باید لذیذتر باشد.
به تازگی نیز جنبشی در مکزیک راه افتاده که آشپزهای حرفه ای برای حفظ آشپزی سنتی مکزیکی فنون مختلف را به افراد آموزش می دهند.نگرانی عمده این افراد «گم» شدن مهم ترین بخش فرهنگشان یعنی «آشپزی» اســت. این آشپزها که زمانی غذای خود را به استعمارگران اسپانیایی تحمیل کردند، اکنون تمام تلاش خود را به کار بسته اند تا یک میراث فرهنگی و معنوی به نام مکزیک باقی بماند.