به گزارش جام جم کلیک ، خانواده جیسون مدعی اسـت که این مجموعه یکی از بزرگترین موزههای خصوصی در حوزه کامپیوتر در ایالات متحده اسـت، البته Dag Spicer، متصدی ازشد موزه تاریخ کامپیوتر هنوز این موضوع را تایید نکرده، اما اعتراف کرد که الکس آن قدر در جمع کردن و نگهداری محصولات اپل خوب عمل کرده که موزه خصوصیاش میتواند رقیب بسیاری از موزهها باشد.
الکس میگوید مانند سایر نوجوانان ابتدا به صورت تصادفی شروع به تکمیل مجموعه خود کرده و حال آن را وقف جابز کرده اسـت، او میگوید کامپیوترهای دوران ریاست جان اسکالی، یعنی همان دورانی که جابز از اپل اخراج شده بود، وزن برابری با کامپیوترهای تولید شرکت Next (شرکت شخصی استیو جابز) دارند.
این مجموعه تبدیل به یک همکاری خانوادگی شده، پدر الکس تفریحات خود را کنار گذاشته و به کمک پسرش آمده، این پدر و پسر امیدوارند که بتوانند مجموعه خود را با نام موزه تکنولوژی Maine افتتاح کنند اما تحقق این موضوع کار سختی اسـت. وبسایتی به نام موزه تکنولوژی Maine وجود دارد که چیز زیادی در آن دیده نمیشود اما قول دادهاند که به زودی موزهای با این نام تاسیس میشود.
به هر حال چه الکس بتواند موزهاش را ثبت کند، چه نتواند؛ از ارزش مجموعهاش کم نخواهد شد، کلکسیونی از محصولات بینظیر اپل که نشان از نفوذ فرهنگ اپل در بین مردم، حتی نسل نوجوان دارد.
منبع: آی تی رسان
به گزارش جام جم کلیک ، خانواده ها و علاقه مندان به رایانه می توانند از تاریخ 19 تا 22 مرداد ، در محل مصلی بزرگ امام خمینی (ره) از این نمایشگاه بازدید به عمل آورند.
همچینین فروشندگان و عرضه کنندگان برای ایجاد غرفه در این نمایشگاه می توانند با صنف مربوطه ارتباط برقرار کنند.
وی در ادامه افزود: «همانگونه که ما در وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو برای مصرف همه داروها خطکش و استاندارد داریم، به مسئولین وزارت جهاد کشاورزی هم توصیه میکنیم که شاخصهای سلامت محصولات تراریخته و نتایج آزمایشات احتمالی صورت گرفته را در اختیار محققین قرار داده و اعلام عمومی کنند.»
این عضو سازمان غذا و دارو با بیان اینکه مدارک مستحکم و مستدل علمی برای زیانبار نبودن محصولات تراریخته وجود ندارد، خاطرنشان کرد: «باید بر این مورد با تعیین شاخصها و ارزیابیهای علمی، کنترل داشته باشیم؛ نه اینکه این محصولات، بهصورت آزاد و بدون کنترل وارد بازار مصرف کشور شوند.»
اظهارات 16بهمن ماه مدیر کل آزمایشگاه های مرجع کنترل غذا و دارو سازمان غذا و دارو در حالی بود که وی یک ماه بعد یعنی 16 اسفند در تغییر موضع قبلی به یک خبرگزاری دولتی گفت: «تمامی فرآوردههای تراریخته، از جمله روغنهای خوراکی دارای مجوز وزارت بهداشت، آزمایشها و بررسیهای لازم را گذرانده اند؛ و سلامت و ایمنی آنها کاملاً مورد تأیید است.»
او در ادامه افزود: «وزارت جهاد کشاورزی بر تولید و واردات محصولات تراریخته، وزارت بهداشت بر سلامت محصولات و فرآورده های مورد مصرف خوراکی انسان و سازمان حفاظت محیط زیست بر جنبه های زیست محیطی گیاهان تراریخته رهاسازی شده نظارت دارند.»
وی خاطرنشان کرد: «سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت بر تمامی فرآورده های تراریخته وارداتی و تولیدی که مصرف خوراکی دارند نظارت دارد و این قبیل محصولات که پس از بررسی مستندات و انجام آزمایشهای لازم مجوز وزارت بهداشت را اخذ کرده اند از لحاظ ایمنی و سلامت کاملاً مورد تأیید هستند. البته ممکن است فرآورده هایی به صورت قاچاق به کشور وارد شوند که طبعا با توجه به عدم بررسی و کنترل آنها توسط وزارت بهداشت تاییدیه لازم را ندارند.»
مدیر کل آزمایشگاه های مرجع کنترل غذا و دارو سازمان غذا و دارو با انتقاد از کسانی که از برنامه مناظره اینگونه برداشت کرده اند که وی با تراریخته ها مخالف است، خاطر نشان کرد: «منظور وی از تعبیر شمشیر دو لبه، مضر بودن تراریخته ها نیست بلکه به عقیده وی نه فقط داروها و مکملهای ورزشی که حتی آب هم در صورت مصرف غیراصولی، نظارت نشده و بیش از حد می تواند زیانبخش باشد و به عنوان شمشیری دو لبه عمل کند»
وی افزود: «در مورد محصولات تراریخته هم مثل همه محصولات و فرآورده هایی که به مصرف خوراکی و غیرخوراکی می رسند ضوابط و استانداردهای ملی و بینالمللی وجود دارد که عرضه آنها منوط به رعایت این ضوابط است. در کشور ما هم محصولات تراریخته از جمیع جهات بررسی شده و در صورت انطباق با ضوابط لازم، مجوزهای قانونی را اخذ میکنند.»
با توجه به جایگاه بسیار حساس نظارتی سازمان غذا و دارو به عنوان مرجع بررسی و ارزیابی خطر در وزارت بهداشت، و تصمیمات این نهاد که بصورت مستقیم در سلامت مردم تأثیرگذار است، تغییر ناگهانی موضع وزارت بهداشت نسبت به سلامت محصولات تراریخته پس از فضاسازی گسترده ای که مدافعان این محصولات در سطح کشور انجام دادهاند، نگرانیهایی را در خصوص به خطر افتادن سلامت مردم در استفاده از این محصولات ایجاد و ابهاماتی را در خصوص دلایل چرخش یکباره نظرات مسئولان سازمان غذا و دارو ایجاد کرده که نکند وزارت بهداست تحت فشار برخی نهادها قرار گرفته باشد.
باتوجه به ابهامات اساسی در ارزیابی ریسک محصولات تراریخته، و عدم صدور مجوزهای قانونی برای «رهاسازی و استفاده عمومی» این محصولات، و احتمال ارتباط مواردی چون سرطانها و اثبات همبستگی رشد 10 برابری بیماریهای خاص مانند اوتیسم با مصرف عمومی محصولات کشاورزی تراریخته، امیدواریم مراجع نظارتی و خصوصاً وزارت بهداشت، نسبت به مخاطرات «رهاسازی و مصرف عمومی» تراریخته ها دقت نظر بیشتری به خرج دهند.
لازم به ذکر است نیمی از برنج موجود در بازار ایران، و بیش از 90 درصد از روغن خوراکی، جزو محصولات پرخطر و مسموم تراریخته است؛ که متأسفانه بدون ارزیابی لازم از خطر، و با کم کاری مراجع نظارتی، در سبد غذایی مردم وجود داشته و حتی بدون برچسب گذاری و اطلاع رسانی لازم به مصرف عموم مردم می رسد.
مجله دیجی کالا - مجید نوردوست: شرکت ایسوس در نمایشگاه IFA 2016 از چند محصول جدید رونمایی کرد. اولین محصول این شرکت ساعت هوشمند ZenWatch 3 بود که با سیستم عامل Android Wear راهی بازار میشود. همچنین عملکرد این ساعت هوشمند از ZenWatch 2 بهتر شده و ظاهر آن هم زیباتر از قبل به نظر میرسد.
یک صفحه نمایش ۱٫۳۹ اینچی با دقت تصویر ۴۰۰ در ۴۰۰ پیکسل روی این محصول قرار گرفته که به شکل دایرهای ساخته شده است. همچنین دکمههای مخصوص یک ساعت معمولی هم روی آن دیده میشوند که با سیستم عامل Android Wear کار میکنند و به وسیلهی آنها میتوان با محیط سیستم عامل کار کرد. این ساعت ۹٫۹۵ میلیمتر ضخامت دارد و شیشهی آن با یک لایهی محافظ Gorilla Glass محافظت شده است.
ساعت هوشمند Zen Watch 3 ویژگیهای ورزشی مختلفی هم دارد که از بین آنها میتوان به سنسور گام شمار اشاره کرد. این سنسور با اپلیکیشن مخصوصی که ایسوس ساخته کار میکند و میتواند اطلاعات ورزشی کاربران را در خودش ذخیره کند.
ساعت هوشمند ZenWatch 3 در مهر ماه با قیمت ۲۲۹ دلار راهی بازار خواهد شد. در ادامه میتوانید تصاویر منتشر شده از این محصول را مشاهده کنید:
این محصول به پورت USB Type-C مجهز شده تا بتوان به وسیله آنها دستگاههای مختلف مانند موبایل و تبلت را شارژ کرد. البته ZenScreen به شکلی طراحی شده که فاصلهی نمایشگر از لبههای آن بسیار کم است و همین موضوع زیبایی آن را زیاد کرده است.
براساس اطلاعات منتشر شده این نمایشگر با قیمت ۳۰۰ دلار راهی بازار میشود. البته هنوز تاریخ عرضهی دقیق آن مشخص نشده است.
از نظر سخت افزاری لپتاپ جدید ایسوس هیجانانگیز به نظر میرسد. از نسل هفتم تراشهی Core i7 شرکت اینتل روی آن استفاده شده است. صفحه نمایشی با کیفیت ۱۹۲۰ در ۱۰۸۰ پیکسل روی آن قرار گرفته و میتوان رم آن را تا ۱۶ گیگابایت افزایش داد. همچنین مشخص شد که ZenBook 3 تنها ۱۱٫۷ میلیمتر ضخامت دارد.
محصول جدید ایسوس با ویندوز ۱۰ راهی بازار میشود و از قابلیت Hello این سیستم عامل هم پشتیبانی میکند. صفحهی ترکپد آن هم میتواند تا پنج انگشت را به صورت همزمان شناسایی کند. براساس اطلاعات منتشر شده این محصول با قیمت ۱۹۹۹ یورو که نزدیک به ۲۲۲۰ دلار میشود، راهی بازار خواهد شد. البته لپتاپ ZenBook 3 در مدلهایی با سخت افزارهای مختلف هم عرضه خواهد شد.
در حالی که 38 کشور تولید و استفاده از محصولات تراریخته را ممنوع اعلام کرده، ایران به دنبال ترویج کشت این محصولات است و سالانه 5.5 میلیارد دلار محصول تراریخته وارد میکند.
این پژوهش نشان داد دولتهایی که به دنبال ممنوعیت کشت محصولات تراریخته با هدف سلامت و حفظ محیط هستند رو به گسترش است. در حال حاضر 38 کشور جهان رسما ممنوعیت کشت محصولات تراریخته (دستکاری شده ژنتیکی) را در کشورشان اعلام کردهاند.
در این میان 28 کشور اقدام به کشت محصولات تراریخته میکنند که اکثر آنها زیر 500 هزار هکتار است بنابراین تصویری که دولت آمریکا و صنایع بیوتکنولوژی ایجاد کردهاند که محصولات تراریخته مورد پذیرش کشورهای جهان است، کاملا اشتباه است.
در حقیقت بسیاری از کشورها قوانینی را برای حفظ سلامتی مردم و محیط زیستشان از خسارتهایی که محصولات تراریخته میزند، دنبال میکنند.
در این میان 38 کشور استفاده و کشت محصولات تراریخته را در کشورشان ممنوع کردهاند:
28 کشور عضو اتحادیه اروپا شامل اسکالند، ولز، ایرلند شمالی، آلمان، فرانسه، هلند، مالتا، قبرس، یونان، بلغارستان، روسیه، صربستان، کروتیا، ایتالیا، مولداوی، لتوانی، استرالیا، لهستان، اسلوواکی، آذربایجان، بوسنی ، لوگزامبورگ،اوکراین، نروژ و سوئیس، همچنین چهار کشور آمریکایی شامل بلیز، پرو، اکوادور، ونزوئلا هم استفاده از محصولات تراریخته را ممنوع کردهاند.
در آسیا نیز 4 کشور ترکیه، قرقیزستان، بوتان، عربستان سعودی و در آفریقا دو کشور الجزیره و ماداگاسکار استفاده از محصولات تراریخته ممنوع شده است.
در پی هشدار کارشناسان به خطر محصولات تراریخته برای سلامتی و محیط زیست در بسیاری از کشورها موجی برای ممنوعیت این نوع محصولات ایجاد شده است.
ایران نه تنها کشت این محصولات را ممنوع نکرده بلکه در حمایت از آن بندی را در برنامه ششم توسعه گنجانده بود. از سوی دیگر به گفته دبیر کل خانه کشاورزی و وزیر اسبق جهاد کشاورزی سالانه 5.5 میلیارد دلار محصولات تراریخته وارد کشور میشود. در بدنه دولت هم موافقان زیادی به دنبال ترویج کشت محصولات تراریخته هستند.
از سوی دیگر برخی منابع آگاه میگویند کشت برنج تراریخته در شمال کشور به صورت محدود انجام میشود.
شرکت آمریکایی «جانسون اند جانسون»، تولیدکننده محصولات بهداشتی کودک، بار دیگر در آمریکا برای سرطانزا بودن پودر بچه تولیدی این شرکت به پرداخت 55 میلیون دلار محکوم شد.
این رای که شرکت جانسون درصدد درخواست استیناف در مورد آن برآمده است، دومین محاکمه متوالی ادعای خسارت برای این شرکت است. این شرکت آمریکایی در نخستین محاکمه با طرح دعوی 1200 نفر به اتهام عدم هشدار کافی به مشتریان در مورد ریسک سرطانزایی محصولات بر پایه تالک مواجه شد.
به دنبال 3 هفته محاکمه در دادگاه دولتی میسوری، هیئت منصفه 5 میلیون دلار برای جبران خسارت و 50 میلیون دلار به عنوان خسارت ناشی از مجازات برای گلوریا ریستساند در نظر گرفتند.
گلوریا ریستساند گفت عادت داشته از پودر این شرکت که محصولات تاک دارد، استفاده کند. به گفته وکلای این زن، وی به سرطان تخمدان مبتلا و تحت عمل جراحی قرار گرفته است.
این شرکت آمریکایی همچنین در ماه فوریه به پرداخت 72 میلیون دلار جریمه به خانواده زنی محکوم شد که گفته می شود به دلیل استفاده از پودر بچه تولیدی این شرکت، سرطان تخمدان گرفت و در سال 2015 درگذشت.
جکی فاکس پس از ابتلا به سرطان، به همراه دهها زن دیگر، شرکت جانسون اند جانسون را متهم کرد که در مورد خطرات ماده "طلق" (تالک) که در پودر بچه این شرکت استفاده شده، به مشتریان خود اطلاعرسانی نکرده بود.
وکلای وی در دادگاه گفته بودند که شرکت جانسون به خطرات احتمالی "طلق" برای بهداشت زنان آگاه بوده است.
این شرکت آمریکایی نتوانست در دادگاه دفاعی قابل قبولی ارائه دهد مورد قبول هیات منصفه قرار بگیرد.
شرکت جانسون اند جانسون محصولات متنوعی دارد و به ویژه دارای محصولاتی از جمله پودر و شامپو برای کودکان است که در ایران نیز بسیار شناخته شده بود.
در دو دهه گذشته فقط ١٠ کشور در جهان، ٩٨ درصد مساحت زیر کشت این محصولات و سه کشور آمریکا، آرژانتین و برزیل ٧٧ درصد از کل این مساحت را در خود جای دادهاند. محصولات دستکاریشده ژنتیک تقریبا روی ١١ درصد از کل زمینهای قابل کشت در جهان و با کمتر از یکدرصد از کل کشاورزان جهان کشت شده است. در این دو دهه شواهد و مطالعات زیادی در زمینه اثرات محیطزیستی و سلامت محصولات کشاورزی دستکاریشده ژنتیک انجام شده که درمجموع منجر به تصمیم ٣٨ دولت در جهان، در نکاشتن این محصولات و استفاده محدود از این محصولات در کشورشان شده است.
در قوانین اتحادیه اروپا محصولات دستکاریشده ژنتیک اینچنین تعریف شدهاند: «ماده ژنتیکی به روشی تغییر داده شده است که بهطور طبیعی، با آمیزش یا ترکیب طبیعی اتفاق نمیافتد». در پروتکل «کارتاهنا» در ایمنیزیستی که تفاهمنامه بینالمللی است و ١٧٠ کشور جهان ازجمله دولت جمهوری اسلامی ایران آن را امضا کرده، حفاظت از تنوع زیستی در برابر تکنولوژیهایی که میتوانند منتهی به دستکاری ژنتیکی گیاهان شوند، آمده است: «محصولات دستکاریشده ژنتیک با آمیزش طبیعی متفاوت است» و ارزیابی ایمنی باید بر هر موجود زیستی دستکاریشده ژنتیک که قرار است در غذا از آن استفاده شود یا در محیطزیست رها شود، انجام پذیرد. از آنجا که کاشت ژنی دستکاریشده از زمان ورود به سلول گیاهی میتواند در هر نقطه از ژنوم سلول گیاهی میزبان قرار گیرد که در آنجا ژنهای سلولی فعال هستند، بنابراین احتمال بالایی وجود دارد که اختلال در فعالیتهای بیوشیمیایی و سلول گیاهی میزبان ایجاد شود.
آزمایشکردن این نوع اختلالات و ارزیابی دقیق این تغییرات با روشهای کنونی، ارزیابی ایمنی را قریب به غیرممکن میکند. مطالعات روی حیوانات آزمایشگاهی نشان داده است ذرت دستکاریشده مونسانتو در دو سال باعث صدمه به کبد، کلیه و اختلال در فعالیت غده هیپوفیز و قطع فعالیت هورمون میشود. ذرت دستکاریشده Bt در سه ماه باعث ایجاد تفاوت در وزن، ارگانهای بدن و بیوشیمی خون و باروری در مقایسه با ذرت غیردستکاریشده طبیعی شدهاند.
فواید و عوارض محصولات تراریخته امشب در برنامه گفتگوی ویژه خبری با حضور رئیس انجمن ایمنی زیستی و یک عضو هیئت علمی دانشگاه مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.
به گزارش مشرق، قره یاضی رئیس انجمن ایمنی زیستی و مهدی سیدی عضو هیئت علمی دانشگاه امشب 23 اردیبهشت در برنامه گفتگوی ویژه خبری به بررسی فواید و عوارض محصولات تراریخته پرداختند.
قره یاضی در ابتدا در پاسخ به سوال اول مجری برنامه پیرامون فواید و عوارض محصولات تراریخته گفت: طی مطالعاتی مشخص شده که محصولات کشاورزی که در آنها سم استفاده می شود آیا سرطان زا است یا خیر؟
رئیس انجمن ایمنی زیستی با اشاره به اینکه انجمن ایمنی زیستی از تعداد کثیری از دانشمندان تشکیل شده ادامه داد: باید براساس اقتصاد مقاومتی کشورها را به سمت فناوری های نوین سوق داد.
وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی براینکه آیا سمی که برای محصولات کشاورزی استفاده می شود سرطان زاست یا خیر گفت: این مطلب صحت ندارد لذا باید اذعان داشت که محصولات تراریخته انواع و اقسام خود را دارد به طوری که برخی از محصولاتی که برای تولید تراریخته استفاده می شود سمی نیستند.
** در تولید محصولات کشاورزی همیشه تلاش کرده ایم تا سم را به صفر برسانیم
قره یاضی با اشاره به اینکه ما می توانیم گیاهان فراریخته را تولید کنیم افزود: در تولید محصولات کشاورزی همیشه تلاش کرده ایم تا سم را به صفر برسانیم.
مهدی سیدی در ادامه برنامه با اشاره به اینکه محصولات تراریخته به دو بخش تقسیم می شود گفت: از زمانی که بحث گیاهان ژنتیکی در کشور مطرح شد نگرانی در جامعه به وجود آمد که آیا این گیاهان برای سلامتی افراد و محیط زیست خطرناک است یا خیر؟
عضو هیئت علمی دانشگاه با اشاره به اینکه بخشی از تحقیقات نشان داد که این گیاهان خطرناک نیست و از سوی دیگر در بخشی از مطالعات مطرح شده که می تواند بر روی حیوانات اثرگذار باشد.
**فناوری تراریخته متعلق به سال های قبل است
وی در ادامه با تاکید براینکه سلامت محصولات تراریخته را باید خودمان به طور مستقیم تست کنیم گفت: فناوری تراریخته متعلق به سال های قبل است و در حال حاضر فناوری های جدیدی آمده که فناوری تراریخته را کنار زده و حتی شرکت های بزرگ نیز هم اکنون به سراغ این فناوری های جدید می روند.
قره یاضی در پاسخ به این که چرا علی رغم وجود فناوری های جدید از وجود این فناوری ها در کشور استفاده نمی شود بیان داشت: فناوری هراسی موجب می شود تا ما از غافله عقب بمانیم.
وی اضافه کرد: براساس مطالعه ای که معاونت علم و فناوری در دولت قبل صورت داده بود نشان داد که ما از نظر تولید مقالات علمی در عرصه مهندسی ژنتیکی و محصولات تراریخته حتی از کشور آرژانتین نیز جلوتر هستیم در حالی که آرژانتین 20 تا 25 هکتار و برزیل نیز بیش از 40 هکتار محصولات تراریخته را کشت می کند.
قره یاضی یادآور شد: 20 سال است این محصولات وارد کشور می شوند و تحقیق و تفحص مجلس در انتهای دولت یازدهم نشان داد سالانه سه میلیارد دلار از این محصولات وارد کشور می شوند اما اینکه چرا دوستان در آن زمان اعتراض نداشتند موضوع قابل بحثی است اما به محض این که این موضوع در سند چشم انداز برنامه ششم قرار می گیرد یک جنجال سازمان دهی شده به وجود می آید.
**روغن های خوراکی از برچسب تراریختگی بهره مند شده اند
قره یاضی با بیان اینکه ما در حال حاضر یکی از بزرگترین وارد کننده محصولات تراریخته هستیم تصریح کرد: بیش از 90 درصد روغن خوراکی ما وارداتی است ضمن اینکه بیش از 90 درصد روغن های سویا و کوزانی که در جهان نیز وجود دارد تراریخته هستند البته برای اولین بار است که وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی ما در همین دولت وارد کنندگان را ملزم می کند تا نوع مجاز این محصولات وارد کشور شوند ضمن اینکه این محصولات نیز از برچسب تراریختگی بهره مند شده اند.
وی
در پایان خاطر نشان کرد: وزارت بهداشت، وزارت جهاد کشاورزی و وزارت علوم
در بیانیه مشترکی نیز عنوان داشته اند که در سبد کالایی مردم ما حتی یک
کیلوگرم برنج تراریخته وجود ندارد.
استاد ایرانی میکروبیولوژی مقیم امریکا با بیان اینکه دستهای پشتپرده در ایران نمیخواهند مردم از عوارض محصولات تراریخته آگاهی یابند، گفت: این محصولات باعث ایجاد سرطانهای سینه، کبد، کلیه و ناباروری، سقط جنین، دیابت، آلزایمر و پارکینسون میشوند.
این نکته که محصولات و بذرهای تراریخته طی سالیان درازی در تنوع و حجم بسیار زیاد وارد کشور میشده و هیچ قانون خاصی نیز برای نظارت بر آنها وجود نداشته باعث شده که تا به امروز، عوامل و جریانات واردکننده این محصولات در پناه این خلأ قانونی و عدم نظارت، بهراحتی اقدام به واردات این محصولات کنند و با بازی گرفتن جان مردم، سودهای هنگفتی به جیب بزنند.
اما مدافعان داخلی این محصولات که بر لزوم تولید محصولات دستکاری شده ژنتیکی در داخل کشورمان تاکید دارند، دلایل خود را بر جنبههای علمی تولید این محصولات متمرکز کردهاند و تولید داخلی محصولات تراریخته را بیخطر و فاقد عوارض متعدد بر انسان و محیط زیست میدانند.
برای بررسی صحت و سقم استدلالهای علمی این دسته از مدافعان تراریخته،خبرگزاری تسنیم به سراغ یکی از اساتید میکروبیولوژی کشورمان رفته که در حال حاضر مقیم امریکاست و در قالب مصاحبهای مبسوط با وی به ابعاد علمی تولید این محصولات و عوارض و مخاطرات آن بر انسان و محیط زیست پرداخته است.
«پرستو چمنرخ»از اساتید رشته میکروبیولوژی است که دورههای کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری خود را در رشته میکروبیولوژی در کشورمان طی کرده و سه سال مسئولیت آزمایشگاه بیوتکنولوژی، صنایع غذایی و دارویی دانشکده فنی دانشگاه تهران و پس از آن مسئول علمی آزمایشگاههای مرکز علوم زیستی دانشگاه تهران را بر عهده داشته است همچنین مدیریت علمی یک موسسه تحقیقاتی ژنتیک نیز در کارنامه کاری وی به چشم میخورد.
وی در ادامه موفق به اخذ مدرک فوق دکتری خود از دانشگاه مریلند امریکا شد و تحقیقات خود در زمینه محصولات دستکاری شده ژنتیکی را ادامه داد و سخنرانیهای متعددی با این محوریت در برخی دانشگاههای امریکا در منطقه واشنگتن دیسی و لوسآنجلس داشته و در حال حاضر ریاست رادیو اینترنتی کالج پارک امریکا را به عهده دارد و عضو انجمن میکروبیولوژی امریکا و انجمن استادان و پژوهشگران ایرانی دانشگاه UCLA است.
در ادامه مشرح گفتوگوی تفصیلی با این استاد میکروبیولوژی را میخوانیم:
تسنیم: خانم دکتر چمنرخ! به عنوان سؤال نخست آیا هدف از تولید محصولات دستکاری شده ژنتیکی یا تراریخته، ایجاد محصولاتی بوده که در مقابل آفات، مقاوم هستند؟
ابتدا باید توضیحی درباره تاریخچه تغییر ژنتیک محصولات غذایی داده شود؛ نخستین بار در سال 1919 کارلاسکی در مورد کابردهای بایوتکنولوژی در جهان صحبت کرد، واژه بایوتکنولوژی در کل کاربرد علوم زیستی در تولید محصولات صنعتی با استفاده از ارگانیسمهای زنده است؛ در گذشته از بایوتکنولوژی در تولید لبنیات استفاده میکردیم و بعد فراتر رفته، در زمینه تولید انسولین انسانی و تولید آنتی بیوتیکها و اینترفرون از آن استفاده شد ولی با کشف DNA و DNA نوترکیب، وارد دنیای بایوتکنولوژی پیشرفته و مهندسی ژنتیک شدیم که در آن DNA نوترکیب بین موجودات زنده انتقال پیدا میکند.
از آنجایی که در تمام موجودات زنده ساختار DNA یکسان هستند، در محصولات دستکاری شدهی ژنتیکی محققان صفت مورد نظر از موجود زنده را جدا میکنند و آن را به جاندار دیگر که ممکن است گیاه، حیوان یا باکتری و ... باشد، انتقال میدهند برای مثال برای مقاومسازی گوجه فرنگی مقابل سرما، ژن ضد سرما را از یک ماهی مقاوم به سرما، به گوجه فرنگی انتقال میدهند، هدف این کار، ماندگاری بیشتر گوجه فرنگی و مقاوم شدن آن در مقابل سرما است؛ پس میتوان گفت یکی از دلایل این کار کمک به جامعه بشری از طریق دیر فاسد شدن منابع غذایی در روی کره زمین بود.
یکی دیگر از این موارد، دستکاری ژنتیکی گیاه ذرت برای حفاظت در برابر کرم برگ ذرتخوار بود، در واقع برای جلوگیری از این آفت، ژن تولیدکننده باکتری باسیلوس تورنجینسیس که توکسین (سم) «بیتی» تولید میکند را وارد این گیاه میکنند، این سم تولید شده در ذرت به این صورت عمل میکند که زمانی که کرم از برگ گیاه ذرت میخورد این ژن در بدن کرم فعال شده در نتیجه پروتئین این سم در بدن کرم فعال و باعث از بین رفتن سلولهای جدار روده کرم و در نتیجه منجر به کشته شدن کرم میشود؛ تمام این کارها با هدف بالا بردن کیفیت محصولات کشاورزی صورت میگیرد اما نمیدانستند مضراتی که این کار بر سلامتی انسان و محیط زیست دارد بسیار بیشتر از منافع آن است.
بهنظرم این کار نادانسته و بدون در نظر گرفتن زمان اثرگذاری این محصولات بر سلامت انسان و محیط زیست صورت گرفته است چرا که این محصولات، آثار سوء خودشان را به مرور زمان بر محیط زیست و سلامتی انسانها نشان میدهد.
سه کمپانی بزرگ تولیدکننده این محصولات در جهان مونسانتو، دوپونت و راکفلر هستند؛ کمپانی مونسانتو، علفکش و بذرهای مقاوم در مقابل علفکشها را تولید میکند و یکی از این علفکشهای تولید شده توسط این شرکت با نام "گلایفوسیت" با هدف از بین بردن علفهای هرز در زمینهای کشاورزی تولید شد که این سم را همراه با بذر مقاوم شده به این نوع سمها، به کشاورزان دادند تا کشاورزان به راحتی به کشت بپردازند اما متاسفانه یکی از تاثیراتی که این سم بر خاک و دیگر جاندران گذاشت برهم خوردن چرخه اکوسیستم بود.
در حالت کلی همه چیز در چرخه اکوسیستم به هم وابسته است و هر عاملی حتی به کوچکی تغییر یک ژن، باعث برهم زدن کل چرخه اکو سیستم میشود؛ ما دو نوع علفکش شامل علفکشها انتخابی و علفکشهای عمومی داریم؛ علف کشهای انتخابی در واقع همان مادههای شیمیایی هستند که درجه سمیت آنها برای برخی گیاهان نسبت به برخی دیگر بالاتر است و علفکشهای عمومی همانند سم "گلایفوسیت" برای تمام گونهها سمی هستند و در حقیقت این سم، روی برگ و قسمتهای سخت گیاه جذب شده و روی آنزیمهای گیاه اثر میگذارد و در تکمیل اسید آمینه و سایر واکنشهای شیمایی داخل گیاه اختلال ایجاد میکند؛ این سم در حال حاضر با نام تجاری "رانداپ" در بازار خرید و فروش میشود و به صورت حل شده در آب برای کنترل علفهای هرز در زمینهای زراعی و باغات استفاده میشود.
تسنیم: آیا استفاده از بذرهای تراریخته یا تغییر ژنتیکی یافته آنگونه که مدافعان آن ادعا میکنند باعث کاهش میزان استفاده از سموم میشود و آیا استفاده از این بذرها منافعی دارد؟
شرکتهای تولیدکننده این بذرها ادعا دارند که اینگونه بذرها در مقابل حشرات و آفات مقاوم شدهاند اما ضرری که برای محیط زیست و انسان دارند بسیار بیشتر است البته منافعی هم برای اینگونه بذرها گفته میشود که با مرور زمان و استفاده از این بذرها، این منافع از بین میرود برای مثال یکی از خطرات بسیار مهمی که این محصولات دارد این است که گردههای این محصولات آلودگیهای ژنتیکی ایجاد میکند و باعث تاثیر سوء بر محصولات ارگانیک میشود همچنین استفاده از این سموم باعث انقراض حشرات مفید، فقر خاک و از بین رفتن مواد آلی خاک شده و مقاومت علفهای هرز به این سموم با گذشت زمان باعث ایجاد علفهای هرز قویتر در زمینهای کشاروزی میشوند؛ از دیگر ضررهای این سموم افزایش ضخامت گیاه و افزایش فیبر گیاه است، در نیجه آزمایش خون کسانی که از گیاهان تغییر ژنتیک یافته مصرف کردهاند معلوم شد این سم وارد خون آنها شده است.
تسنیم: آیا استفاده از سموم ویژه محصولات تراریخته در بلندمدت باعث از بین رفتن آفات میشود؟
خیر؛ مطلبی که «شرکت تست بایوتک» در مورد این سموم منتشر کرد نشان میدهد که اکثر آفات در مقابل این سموم مقاوم شده و باعث به وجود آمدن آفات موذیتر شده است در واقع با این مستندات میشود گفت نه تنها وعدههای شرکتهای تولیدکننده بذرهای تغییر ژنتیک یافته عملی نشد بلکه با استفاده از محصوات تراریخت، آسیبهای بیشتری به محیط زیست وارد شده است.
تسنیم: محصولات تراریخته و سموم مخصوص آنها چه تاثیری بر سلامتی انسان دارند؟
این مواد باعث ایجاد آلرژی، انواع بیماریهای جدید و مشکلات تغذیهای برای انسان میشود؛ این ژنها بسیار پیچیده هستند و در حال حاضر دانشمندان با این سؤال روبهرو هستند که آیا قادر به پیشبینی اثرات محصولات تغییر ژنتیکی هستند و دقیقاً همان خصوصیتی که آنها از این محصولات انتظار داشتهاند از خود به جای میگذارد یا نه.
تسنیم: چه آزمایشاتی در این خصوص انجام شده است؟
در سال 2013 یک دانشمند به نام «بوهن» و همکارانش مطالعات خودشان را بر روی سه نوع سویا شروع کردند؛ این سه نوع سویا شامل گونههای ارگانیک، پرورشیافته با سموم شیمیایی و سویاهای دستکاری ژنتیکی شده بودند؛ این تحقیقات و مطالعات نشان داد که سویاهای دستکاری ژنتیک شده فاقد گلوکز، فوکتوز و قندهای خوب موجود در سویای ارگانیک هستند و در عوض فیبر بیشتری در آنها موجود است که باعث ضخامت بیشتر گیاه شدههمچنین سم بیشتری را به خود جذب میکنند و گلایفوسیت بیشتری در آن وجود دارد که متاسفانه باعث ایجاد انواع بیماریها و سرطانها در انسان میشود.
تسنیم: آیا تولید محصولات دستکاری شده ژنتیکی با اصلاح ژنتیک تفاوت دارد؟
اگر کسی مدعی این بوده که هدفش اصلاح ژنتیک و کمک به جامعه بشری است، وقتی متوجه تعارض کار خود با هدف اولیه شد باید کار خود را اصلاح کند اما متاسفانه با اینکه آسیبهای جدی توسط این مواد بر سلامتی انسان وارد میشود، شرکتهای تولیدکننده محصولات تراریخته به خاطر منافعشان همچنان به تولید این محصولات ادامه میدهند.
اختلافنظرهای زیادی در مورد GMO وجود دارد برای مثال یک اختلافنظر در مورد ایمنی است و اثری که این محصولات بر روی محیط زیست و سلامتی مردم دارد؛ دومین اختلافنظر بحث اخلاقی در این باره است، گفته میشود این کار تخطی به زندگی طبیعی موجودات یا ارگانیسمهای طبیعی است و موجب ایجاد خلل در زندگی طبیعی موجودات زنده میشود.
بحث سوم در مورد دسترسی و مالکیت فکری است؛ با این کار قدرت به دست کمپانیهای تولیدکننده این محصولات افتاده و کشورهای در حال توسعه از لحاظ خرید بذرها و محصولات به این شرکتها وابسته میشوند؛ انتقال ژن از یک موجود زنده به موجود زنده دیگر باعث میکس شدن ژنها میان موجودات مختلف میشود برای مثال وقتی یک کشاورز از این بذرهای دستکاری شده ژنتیکی استفاده میکند و در کنار این کشاورز با هکتارها فاصله، کشاورز دیگری مشغول کاشت محصولات ارگانیک است این محصولات تغییر ژنتیکی شده به وسیله وزش باد به زمین کشاورز دوم انتقال یافته و در آن صورت محصول کشاورز دوم هم ارگانیک محسوب نمیشود.
تسنیم: محصولات غذایی تغییر ژنتیکیافته چه تعریفی دارند؟
در کل غذاهای دستکاری ژنتیکی شده به غذاهایی گفته میشود که یک ژن دستکاری شده به آنها اضافه شود یا از آنها برداشته شود یا حیواناتی که از این محصولات دستکاری شده تغذیه کردهاند یا محصولاتی که توسط ارگانیسمهای دستکاری شده ژنتیکی تولید شدهاند؛ به این موارد، محصولات دستکاری شده ژنتیکی گفته میشود برای مثال گاوی که از این محصولات خورده باشد، شیر و مشتقات شیر این گاو هم به عنوان یک محصول دستکاری ژنتیک شده شناخته میشود.
تسنیم: در حال حاضر موضع کشورهای مختلف جهان در مقابل کشت و تولید محصولات دستکاری شده ژنتیکی چگونه است؟
یکی از اقداماتی که شرکتهای تولیدکننده محصولات دستکاری شده ژنتیکی انجام دادهاند، انحصاری کردن این محصولات است؛ کشوری که از این بذرها استفاده کند باعث عادت زمینهای کشاورزی خود به این بذرها شده و این باعث وابسته شدن کشورها و کشاورزان به بذرهای تغییر ژنتیک یافته و شرکتهای تولیدکننده آنها میشود؛ این شرکتها اکثر کشورهای در حال توسعه را توسط این بذرها وابسته به خودشان کرده و به این صورت تحت نفوذ خودشان در میآورند و باعث وابسته شدن بیش از پیش کشورهای فقیر به کشورهای ثروتمند خواهند شد.
برای کشوری مانند ایران نیز این مسئله صدق میکند؛ ما نباید اجازه دهیم که کشورهای دیگر از منابع طبیعی ما به نفع خودشان سوءاستفاده کنند برای مثال پاکستان یکی از بزرگترین تولیدکنندههای پنبه بود اما با وارد کردن ژن سم بیتی در بذر پنبه، باعث بروز آسیبهای جدی به کشاورزان و ابتلای این کشاورزان به بیماریهای شدید پوستی شد همچنین استفاده از این بذرها، آسیب جدی و جبرانناپذیری به صنعت پنبه پاکستان زد.
نکته جالب دیگر، ممنوعیت تولید و ورود این نوع محصولات و بذرها در بسیاری از کشورهای اروپایی است البته در برخی از کشورهای اروپایی هم که از این محصولات استفاده میشود، تولیدکنندگان ملزم هستند در برچسب محصول خود قید کنند که از محصول دستکاری ژنتیکی یافته استفاده کردهاند.
تسنیم: آیا در ایران هم چنین غذاهایی وجود دارد؟
در ایران محصول تراریخته یا دستورزی شده نمیبینیم چون برچسبگذاری نمیشوند و مردم اطلاعی ندارند! مردم ایران نمیدانند که چه میخورند برای مثال در مورد برنج طلایی که متاسفانه وارد ایران شد، این برنج به منظور بیوسنتز بتاکاروتن (پیشماده ویتامین A) در دانه برنج تولید شده و ادعا شد که مصرف این نوع برنج برای جبران کمبود ویتامین A و بهبود بینایی بسیار موثر است اما برای تاثیرگذاری این برنج و برای تامیین این ویتامین باید در روز در حدود یک کیلوگرم از این برنج را بهصورت خام مصرف کرد چرا که بتاکاروتن بر اثر حرارت از بین میرود و در واقع این گفته فقط برای فروش این برنج در ایران بود.
تسنیم: آیا در ایران مراکز مجهز آزمایشگاهی و تحقیقاتی برای تشخصیص و اعلام محصولات دستکاری شده ژنتیکی موجود در بازار و آگاه کردن مردن از این محصولات وجود دارد؟
متاسفانه این جریان توسط دستهای پشتپرده مدیریت میشود؛ این دستهای پشتپرده در ایران نمیخواهند بگذارند که مردم نسبت به این محصولات آگاهی پیدا کنند در حالیکه محصولات دستکاری شده ژنتیکی به ایران وارد شده و کشت میشوند.
برزیل بعد از امریکا بزرگترین کشور تولیدکننده این محصولات است و موسسه تحقیقاتی برزیل و انجمن بهداشت و سلامت برزیل اعلام کرد به ازای هر شخص 2/5 لیتر از این سموم نباتی وارد بدن انسانها میشود همچنین طبق گفته مسئولان برزیلی در یک دوره 12 ساله بین سال 2000 تا 2012 برزیل بزرگترین صادرکننده این محصولات به جهان بوده است و در همین دوره در بدن زنان باردار که از این محصولات مصرف میکردند همچنین خون کودکانشان این سموم وجود داشته و بروز بسیاری از سرطانها در برزیل را وابسته به مصرف محصولات دستکاری شده ژنتیکی اعلام کردند.
جالب است بدانیم در همین دوره یعنی بین سال 2000 تا 2010 این محصولات وارد ایران شده یعنی همان محصولاتی که طبق گفته کشور برزیل باعث ایجاد سرطان در میان مردم این کشور شده است.
در ایران چون محصولات دستکاری شده ژنتیکی برچسبگذاری نمیشوند، نمیتوان به طور کامل گفت که مشخصاً کدام محصول تراریخته است و کدام نیست اما در کل برخی از این محصولهای دستکاری ژنتیکی شده شامل کتان، سویا و روغن کانولا یا کالزا و مشتقات آنها در ایران تراریخته هستند.
تسنیم: آیا علفکشها و سموم دفع آفات هم برای انسانها عوارض دارند؟
بله؛ میزان زیادی از محصولات دستورزی شده ژنتیکی دارای خاصیت مقاومت به علفکش باعث به وجود آمدن «اَبر علفهرزها» شدهاند همچنین گیاهان مقاوم به آفات، باعث ایجاد مقاومت برخی از حشرات و آفات به این سموم شدهاند که برای از بین بردنشان، متوسل به سموم شیمیایی شده که این سموم نیز تاثیر زیانباری بر اکوسیستم خاک، میکرو ارگانیسمهای خاک، از بین رفتن حشرات مفید، نفوذ سمها به سفرهآبهای زیرزمینی و آلوده شدن این آبها شدهاند و در کل اکوسیستم طبیعی را دچار اختلال کرده است.
تسنیم: آیا شرکتهای تولیدکننده بذرها و محصولات تراریخته، خود اقدام به آزمایش عوارض این محصولات میکنند؟
بله؛ برای مثال شرکت مونسانتو در یک پروتکل سه ماهه، ذرتهایی که به سم گلایفوسیت مقاوم شده بودند را روی موشها آزمایش کرد و اعلام کرد هیچ مشکلی برای این موشها پیش نیامده اما یک دانشمند با نام «سرالینی» در سال 2014 همان آزمایشها را در یک دوره دو ساله تکرار کرد و نتایج این بررسی نشان داد تمام موشهایی که ذرتهای تغییر ژنتیک یافته را مصرف کرده بودند دچار سرطان کبد، کلیه، هیپوفیز، موشهای ماده دچار سرطان سینه و سقط جنین شدند.
در واقع میشود گفت که تحقیقات انجام میشود اما بازه زمانی درستی برای این آزمایشها در نظر گرفته نمیشود یا نمیخواهند اطلاعات درستی به مردم بدهند، به این دلیل متاسفانه نتایج درستی از این شرکتها اعلام نمیشود.
تسنیم: مهمترین بیماریهایی که مصرف محصولات دستکاری شده ژنتیکی در انسان ایجاد میکند، چه مواردی است؟
با توجه به اطلاعات آماری موجود که در 20 سال اخیر از سویا و ذرت دستورزی شده ژنتیکی مقاوم به گلایفوسیت به دست آمده، این محصولات باعث ایجاد بیماریهایی چون سرطان کبد، سرطان کلیه، سرطان سینه، ناباروری، سقط جنین، نارسایی و کاهش وزن، آلرژی و آسم، بیماریهای عفونی، آنمی، دیابت، قند خون بالا، آلزایمر و پارکینسون همچنین مشکلات روحی و روانی و اوتیسم میشود.
مورد دیگری که میتوان به آن اشاره کرد منسوجاتی است که از کتان تغییر ژنتیک یافته درست شده است، برای نمونه کسانی که از ملحفههای تولید شده از مواد تغییر ژنتیک یافته استفاده کرده بودند دچار ناراحتیهای پوستی، اگزما و سرطان پوست شدهاند؛ این موارد حقایقی است که وجود دارد اما عدهای که منافعشان از این طریق تامین میشود، نمیخواهند که مردم اطلاعی از این حقایق داشته باشند.
تسنیم: مردم برای مصون ماندن از عوارض این محصولات چه باید کنند؟
در درجه اول باید به مردم آموزش داد و از این طریق مردم نسبت به این مسائل آگاهی پیدا کنند؛ در مرحله بعد باید آزمایشگاههای غیروابسته موادی که تغییر ژنتیک یافته و مشتقات این محصولها را به مردم معرفی کنند و راههای اجتناب از خرید این محصولات را به مردم آموزش دهند برای مثال در سخنرانیهایی که در امریکا برای آموزش دادن به مردم برگزار میکنم تاکیدم بر این است که مردم از محصولاتی استفاده کنند که بر روی آن برچسب معرفی محصول، صددرصد ارگانیک قید شده باشد چون متاسفانه در امریکا و کانادا هم این محصولات برچسبگذاری نمیشوند.
تسنیم: متاسفانه با وجود اینکه حجم بالایی از محصولات غذایی وارداتی، تراریخته است مردم اطلاع چندانی از وجود چنین محصولاتی در بازارهای فروش ندارند و قانون برچسبگذاری محصولات غذایی نیز با وجود اجباری بودن قید شدن عنوان «حاوی محصولات دستکاری شده ژنتیکی» بر روی تمام برچسبهای محصولات غذایی، اجرا نمیشود؛ با این شرایط مردم ایران چه باید کنند؟
این را خود مردم باید از مسئولان مطالبه کنند تا بر روی برچسب محصولات، تغییر ژنتیک یافته بودن محصول و مواد اولیهای که محصول از آن تهیه شده قید شود چرا که این مسئله به سلامتی خود مردم، نسل آینده و محیط زیست مرتبط میشود بنابراین حق مسلم مردم است که بدانند چه چیزی خریداری میکنند و میخورند.
تسنیم: در حال حاضر چند کشور جهان مصرف و کشت محصولات دستکاری شده ژنتیکی را ممنوع کردهاند؟
در حال حاضر در 175 کشور جهان، کشت این محصولها کاملا ممنوع است حتی کشورهایی که واردات و استفاده از این محصولات را مشروط به قید برچسب بر روی محصول کرده بودند هم در حال حاضر قوانین سختی برای ممنوعیت مصرف این محصولات در کشور خود وضع کردهاند.
راهکاری که برای نجات دنیا باید انجام شود، بازگشت به همان کشاورزی سالم و سنتی و روی آوردن به محصولات دامی و کشاورزی ارگانیک است.
محصولات مبتنی بر فناوری نانو در هشتمین نمایشگاه بینالمللی هوایی ایران که از ۲۶ تا ۲۹ آبانماه در جزیره کیش برگزار میشود، عرضه خواهد شد.
به گزارش ایسنا هرساله نمایشگاههای هوایی بهمنظور ارائه محصولات هوایی برای متقاضیان و علاقهمندان این صنعت برگزار میشود. برگزاری دهها نمایشگاه در اروپا و آمریکا و دیگر نقاط جهان بیان کننده توسعه و پیشرفت همه جانبه در این حوزه است.
مهمترین نمایشگاه صنعت هوایی کشور در ابعاد بینالمللی «نمایشگاه بینالمللی صنایع هوایی و هوانوردی ایران» است که توسط سازمان منطقه آزاد کیش، سازمان صنایع هوایی، سازمان هواپیمایی کشوری، شرکت فرودگاههای کشور هر دو سال یکبار در جزیره کیش برگزار میشود.
شرکتهای فناوری نانو نیز با رویکرد آشناسازی صنایع کشور با کاربردهای فناوری نانو و استفاده از فرصتهای تجاری و فنی این فناوری در نمایشگاه هوایی ایران شرکت خواهند کرد. بر این اساس، با توجه به نیازهای شرکتهای فعال در حوزه هوانوردی، محصولات مبتنی بر فناوری نانو که در این صنعت کاربرد دارند، ارائه خواهد شد.
نانوپوششها از جمله محصولات مبتنی بر نانو فناوری است که در این نمایشگاه عرضه خواهد شد. این نانوپوششها دارای ساختار سخت و مقاومی هستند که با اعمال بر روی سطوح قطعات، ابزارها و قالبهای مورد استفاده در صنعت هوایی که تحت خوردگی، سایش و فرسایش هستند، باعث ایجاد مقاومت بالا در آنها شده و تا ۱۰ برابر عمر آنها را افزایش میدهد.
در این نمایشگاه، فناوری نانو در صنعت نســاجی نیز در سه حوزه تولید نانوالیاف، اصلاح منســوجات با اســتفاده از فناوری نانو و تولید محصولات نانوکامپوزیتی در معرض دید علاقهمندان قرار میگیرد.
نانوکامپوزیتها از دیگر محصولات ارائه شده در این نمایشگاه هستند. بزرگترین معضل انواع قطعات پلیمری مخصوصا در زمینه صنایع هوایی مشکلات ناشی از خواص فیزیکی، مکانیکی و حرارتی پایین پلیمرها خصوصا در دماهای پایین است. فناوری نانو خواص قطعات کامپوزیتی مورد استفاده در این صنعت را به صورت قابل ملاحظهای بهبود داده است.
محصولات شرکتهای راموآلیبرت، پارسا پلیمر شریف، آریا پلیمر پیشگام و همچنین شرکت رادسیس پوشش در حوزه نانوکامپوزیتها و پلیمرها در این دوره از نمایشگاه هوایی نمایش داده خواهد شد.
با توجه به استفاده گسترده از رنگها در صنعت هوایی، نانورنگهایی همچون رنگ ترافیکی، رنگ رسانا، رنگ آنتیاستاتیک، پوشش آب گریز، رنگهای پودری و رنگهای خودتمیزشونده که به صورت تجاری در داخل کشور تولید و قابل عرضه است، در معرض دید بازدیدکنندگان نمایشگاه قرار خواهد گرفت.
با بهرهگیری از دستگاه مجهز به فناوری پلاسمای سرد میتوان عملیات مختلفی مانند ایجاد گروههای عاملی مورد نظر، دفع انواع لکههای آبی و روغنی، بهبود ترشوندگی، خواص آنتیاستاتیک، فعالسازی سطوح، بهبود رنگپذیری و چسبندگی را در دمای پایین انجام داد. از جمله نقاط قوت استفاده از سامانه پردازش پلاسمای تحت خلاء میتوان به هزینه پایین مواد مصرفی، کنترلپذیری، یکنواختی بالای فرآیند و حداقل تاثیر بر بافت منسوج اشاره کرد.
با توجه به اهمیت تولید نانومواد در داخل کشور و افزایش روزافزون کاربرد این مواد در صنعت هوایی، شرکتهای داخلی تامینکننده، نگاه ویژهای به تولید این نانومواد دارند که این محصولات نیز در این نمایشگاه ارائه خواهند شد.