پولیپ رحمی زنان برای آن ها همراه با خونریزی خواهد بود و درد در ناحیه رحم شکم خانم ها را آزار خواهد داد. پس باید درمان شود. پولیپ های رحمی از شایع ترین علل خونریزی های غیرطبیعی تناسلی در خانم ها هستند و عبارتند از زیاد شدن تعداد سلول های غدد دریافت زمینه های آندومتر در نتیجه برجستگی در سطح آندومتر ایجاد می شود.
پولیپ ها در 95 درصد موارد خوش خیم اند و ممکن است کاملا بدون علامت باشند.گاه پولیپ پایه دار است و گاه بدون پایه؛ گاه متعدد است گاه منفرد؛ ممکن است کوچک و میلی متری باشد یا بزرگ و سانتی متری و در هر قسمت از محوطه رحمی می تواند به وجود آمده و رشد کند. در مرکز بافت زمینه ای و غده ای پولیپ، هسته عروقی وجود دارد که تغذیه دهنده پولیپ است.
پیدایش بیماری
ممکن است به دلیل هیپرپلازی آندومتریال مونوکلونال (تکثیر یا جوانه زدن یا دو نیمه شدن) باشد و یا کپی کردن زیاد آروماتاز آندومتر و یا موتاسیون ژنی. پولیپ های آندومتر گیرنده استروژنی و پروژسترونی دارند و پروژسترون در پولیپ هم اثر متعادل کننده عمل استروژن (آنتی پرولیفراتیو) را دارد ولی تستوسترون روی پولیپ اثر آتروفی کننده ندارد در حالی که در بقیه قسمت های آندومتر این اثر را دارد.
آپیدمیولوژی
پولیپ آندومتر در سنین بلوغ و نوجوانان نادر است. در قبل از یائسگی شایع تر است و بعد از یائسگی شیوع اش کمتر می شود. در خانم هایی که بیوپسی آندومتر یا عمل برداشتن رحم شده اند، شیوع آن را 24-10 درصد گفته اند ولی شیوع واقعی نیست چون بسیاری از پولیپ ها بدون علامت هستند.
عوامل خطر برای ایجاد پولیپ
1. افزایش سطح استروژن چه به صورت داخلی و چه به صورت دارویی وارد بدن شود و افزایش فعالیت استروژن داخلی و یا خارجی.
2. مصرف تاموکسیفن در 36-2 درصد خانم های بعد از سن یائسگی که تاموکسیفن می خورند دیده می شود. در این افراد پولیپ درشت و بالای 22 سانتی متر است. معمولا متعدد و با تغییرات مولکولی داخل پولیپ می باشد
3. چاقی BMI بالای 30؛ این افراد سه برابر بیشتر در معرض پولیپ هستند.
4. هورمون درمانی بعد از یائسگی به ویژه کسانی که پروژسترون استفاده نمی کنند و یا پروستروژن مصرفی از انواع ضعیف است.
تظاهر بالینی
معمولا با خونریزی غیرطبیعی رحم تظاهر می کند. اگرچه بسیاری از پولیپ بدون علامت اند و تصادفی حین بررسی نازایی کشف می شوند یا در حین پاپ اسمیر در سیتولوزی سرویکس علائمی می دهد که مشکوک می شویم و یا موقع انجام بیوپسی آندومتر یا سونوگرافی هستروسکوپی کشف می شوند.
گاه حین انجام معاینه با اسپکولوم پولیپ را در دهانه رحم می بینیم بدون اینکه فرد علایمی داشته باشد. خونریزی غیرطبیعی در 88-64 درصد افرادی که پولیپ دارند، دیده می شود به آن AUBP می گوییم.به صورت لکه بینی بین قاعدگی شایع ترین آن است. حجم خونریزی کم و در حد لکه بینی است.
خونریزی بعد از یائسگی مدل دیگری از تظاهر پولیپ می تواند باشد. حتی ممکن است در این افراد یائسه حین هورمون درمانی خونریزی دیده شود. یادمان باشد هر خانمی که AUB دارد باید از نظر سرطان آندومتر بررسی شود.
خونریزی بعد از یائسگی مدل دیگری از تظاهر پولیپ می تواند باشد
سیر بالینی
به صورت ادامه رشد و یا عدم رشد و یا پسرفت است. پولیپ های زیر یک سانتی متر به ویژه وقتی منفرد باشد شانس پسرفت خود به خودی شان بیشتر است.
ریسک بدخیمی: 50 درصد پولیپ ها ممکن است بدخیم شوند. این احتمال در بعد از یائسگی و نیز کسانی که علامت دارند، نسبت به کسانی که خونریزی ندارند بیشتر است. البته در نظر داشته باشیم که این دو عامل (سن و خونریزی) حتی بدون پولیپ هم خود فاکتور خطر بدخیمی اند.
اینکه سایز پولیپ (مثلا پولیپ درشت تر از 2 سانتیمتر) در احتمال بدخیمی اثر داشته باشد، ثابت شده است. در خانم هایی که تاموکسیفن مصرف می کنند، تغییرات بدخیمی در پولیپ شایع تر است و به 11 درصد می رسد (2 برابر). ارتباطی بین مدت مصرف این دارو و اندازه پولیپ در ایجاد بدخیمی دیده نشده. تاموکسیفن به طور کلی احتمال ایجاد سرطان آندومتر را بالا می برد.
اثر روی باروری و حاملگی: حین بررسی علل ناباروری ممکن است پولیپ کشف شود (در سونوگرافی با هیستروسکوپی) یا اینکه در آوردن پولیپ الزاما روی بارداری این افراد کلا در این موارد توصیه به برداشتن می شود. پولیپ شانس سقط و عوارض حاملگی را بالا نمی برد.
پولیپ های خونریزی دهنده باید برداشته شوند که هم خونریزی برطرف شود و هم بررسی از نظر بدخیم نبودن به عمل آید.
در مورد پولیپ های بدون علامت باید ببینیم که فرد خودش چقدر در معرض سرطان آندومتر است. مثل تابوکسیفن درمانی، نولی پاریته، سن بالای پنجاه سال، چاقی، تخمدان پلی کیستیک، سابقه تومور استروژنی در خود یا خانواده، قاعدگی زودرس منوپوز بالای 56 سالگی و نیز مقلا چقدر در درمان نازایی اثر دارد و بر اساس این یافته تصمیم بگیریم که برداریم یا خیر.
در خانم های بدون علامت (برای مثال) اگر پولیپ بالای 1.5 سانتی متر باشد و یا متعدد یا از دهانه رحم بیرون زده باشد بر می داریم.
پولیپ بیرون زده از دهانه رحم احتمال پس رفت خود به خودی کمی دارد و شانس علامت دار (خونریزی) شدن بیشتری دارد و نیز برداشتن آن حتی در مطب هم کار آسانی است، لذا بر می داریم. اگر خانمی معیار برداشتن پولیپ را نداشت و تصمیم گرفتیم برنداریم نیاز به بررسی های بیشتری به جز معاینات همیشگی مثل افراد عادی ندارد مگر علامت دار شود.
در افراد بعد از یائسگی توصیه می شود پولیپ را برداریم چون هم شانس بدخیمی بیشتری دارد و هم عمل ساده و کم عارضه ای دارد.
در خانم های با پولیپ راجعه باید پولیپ را مجددا برداشت. عود کم است؛ بیشتر ممکن است کامل برداشته شده باشد. در مواردی که عود تایید می شود به ویژه در کسانی که تاموکسیفن درمانی می شوند، می شود آی یو دی میرنا گذاشت و اگر برنامه باروری بعدی ندارند، آندومتر را کاملا برداشت (Ablation). در خانم هایی که سرطان پستان دارند میرنا توصیه نمی شود چون شانس عود بیماری پستان را بالا می برد.
درمان جراحی به صورت پولیپکتومی با هیستروسکوپی بهترین روش و درمان انتخابی است. اگر پولیپ پرولابه باشد می شود بدون دیلاتاسیون و کورتاز آن را برداشت ولی باید از نظر احتمال رشد مجدد به فرد توضیح بدهیم.
بامداد – پولیپ رحمی از شایع ترین علل خونریزی های غیرطبیعی تناسلی در خانم ها هستند و عبارتند از زیاد شدن تعداد سلول های غدد دریافت زمینه های آندومتر در نتیجه برجستگی در سطح آندومتر ایجاد می شود. پولیپ ها در ۹۵ درصد موارد خوش خیم اند و ممکن است کاملا بدون علامت باشند.
گاه پولیپ رحمی پایه دار است و گاه بدون پایه؛ گاه متعدد است گاه منفرد؛ ممکن است کوچک و میلی متری باشد یا بزرگ و سانتی متری و در هر قسمت از محوطه رحمی می تواند به وجود آمده و رشد کند. در مرکز بافت زمینه ای و غده ای پولیپ، هسته عروقی وجود دارد که تغذیه دهنده پولیپ است.
پولیپ رحمی از شایع ترین علل خونریزی های غیرطبیعی تناسلی در خانم ها هستند
پیدایش بیماری
ممکن است به دلیل هیپرپلازی آندومتریال مونوکلونال (تکثیر یا جوانه زدن یا دو نیمه شدن) باشد و یا کپی کردن زیاد آروماتاز آندومتر و یا موتاسیون ژنی. پولیپ های آندومتر گیرنده استروژنی و پروژسترونی دارند و پروژسترون در پولیپ هم اثر متعادل کننده عمل استروژن (آنتی پرولیفراتیو) را دارد ولی تستوسترون روی پولیپ اثر آتروفی کننده ندارد در حالی که در بقیه قسمت های آندومتر این اثر را دارد.
آپیدمیولوژی
پولیپ آندومتر در سنین بلوغ و نوجوانان نادر است. در قبل از یائسگی شایع تر است و بعد از یائسگی شیوع اش کمتر می شود. در خانم هایی که بیوپسی آندومتر یا عمل برداشتن رحم شده اند، شیوع آن را ۲۴-۱۰ درصد گفته اند ولی شیوع واقعی نیست چون بسیاری از پولیپ ها بدون علامت هستند.
عوامل خطر برای ایجاد پولیپ
۱٫ افزایش سطح استروژن چه به صورت داخلی و چه به صورت دارویی وارد بدن شود و افزایش فعالیت استروژن داخلی و یا خارجی.
۲٫ مصرف تاموکسیفن در ۳۶-۲ درصد خانم های بعد از سن یائسگی که تاموکسیفن می خورند دیده می شود. در این افراد پولیپ درشت و بالای ۲ سانتی متر است. معمولا متعدد و با تغییرات مولکولی داخل پولیپ می باشد.
۳٫ چاقی BMI بالای ۳۰؛ این افراد سه برابر بیشتر در معرض پولیپ هستند.
۴٫ هورمون درمانی بعد از یائسگی به ویژه کسانی که پروژسترون استفاده نمی کنند و یا پروستروژن مصرفی از انواع ضعیف است.
تظاهر بالینی
معمولا با خونریزی غیرطبیعی رحم تظاهر می کند. اگرچه بسیاری از پولیپ بدون علامت اند و تصادفی حین بررسی نازایی کشف می شوند یا در حین پاپ اسمیر در سیتولوزی سرویکس علائمی می دهد که مشکوک می شویم و یا موقع انجام بیوپسی آندومتر یا سونوگرافی هستروسکوپی کشف می شوند. گاه حین انجام معاینه با اسپکولوم پولیپ را در دهانه رحم می بینیم بدون اینکه فرد علایمی داشته باشد. خونریزی غیرطبیعی در ۸۸-۶۴ درصد افرادی که پولیپ دارند، دیده می شود به آن AUBP می گوییم.
به صورت لکه بینی بین قاعدگی شایع ترین آن است. حجم خونریزی کم و در حد لکه بینی است. خونریزی بعد از یائسگی مدل دیگری از تظاهر پولیپ می تواند باشد. حتی ممکن است در این افراد یائسه حین هورمون درمانی خونریزی دیده شود. یادمان باشد هر خانمی که AUB دارد باید از نظر سرطان آندومتر بررسی شود.
خونریزی بعد از یائسگی مدل دیگری از تظاهر پولیپ می تواند باشد
سیر بالینی
به صورت ادامه رشد و یا عدم رشد و یا پسرفت است. پولیپ های زیر یک سانتی متر به ویژه وقتی منفرد باشد شانس پسرفت خود به خودی شان بیشتر است.
ریسک بدخیمی: ۵۰ درصد پولیپ ها ممکن است بدخیم شوند. این احتمال در بعد از یائسگی و نیز کسانی که علامت دارند، نسبت به کسانی که خونریزی ندارند بیشتر است. البته در نظر داشته باشیم که این دو عامل (سن و خونریزی) حتی بدون پولیپ هم خود فاکتور خطر بدخیمی اند.
اینکه سایز پولیپ (مثلا پولیپ درشت تر از ۲ سانتیمتر) در احتمال بدخیمی اثر داشته باشد، ثابت شده است. در خانم هایی که تاموکسیفن مصرف می کنند، تغییرات بدخیمی در پولیپ شایع تر است و به ۱۱ درصد می رسد (۲ برابر). ارتباطی بین مدت مصرف این دارو و اندازه پولیپ در ایجاد بدخیمی دیده نشده. تاموکسیفن به طور کلی احتمال ایجاد سرطان آندومتر را بالا می برد.
اثر روی باروری و حاملگی: حین بررسی علل ناباروری ممکن است پولیپ کشف شود (در سونوگرافی با هیستروسکوپی) یا اینکه در آوردن پولیپ الزاما روی بارداری این افراد کلا در این موارد توصیه به برداشتن می شود. پولیپ شانس سقط و عوارض حاملگی را بالا نمی برد.
پولیپ های خونریزی دهنده باید برداشته شوند که هم خونریزی برطرف شود و هم بررسی از نظر بدخیم نبودن به عمل آید.
در مورد پولیپ های بدون علامت باید ببینیم که فرد خودش چقدر در معرض سرطان آندومتر است. مثل تابوکسیفن درمانی، نولی پاریته، سن بالای پنجاه سال، چاقی، تخمدان پلی کیستیک، سابقه تومور استروژنی در خود یا خانواده، قاعدگی زودرس منوپوز بالای ۵۶ سالگی و نیز مقلا چقدر در درمان نازایی اثر دارد و بر اساس این یافته تصمیم بگیریم که برداریم یا خیر.
در خانم های بدون علامت (برای مثال) اگر پولیپ بالای ۱٫۵ سانتی متر باشد و یا متعدد یا از دهانه رحم بیرون زده باشد بر می داریم.
پولیپ بیرون زده از دهانه رحم احتمال پس رفت خود به خودی کمی دارد و شانس علامت دار (خونریزی) شدن بیشتری دارد و نیز برداشتن آن حتی در مطب هم کار آسانی است، لذا بر می داریم. اگر خانمی معیار برداشتن پولیپ را نداشت و تصمیم گرفتیم برنداریم نیاز به بررسی های بیشتری به جز معاینات همیشگی مثل افراد عادی ندارد مگر علامت دار شود.
در افراد بعد از یائسگی توصیه می شود پولیپ رحمی را برداریم چون هم شانس بدخیمی بیشتری دارد و هم عمل ساده و کم عارضه ای دارد.
در خانم های با پولیپ راجعه باید پولیپ را مجددا برداشت. عود کم است؛ بیشتر ممکن است کامل برداشته شده باشد. در مواردی که عود تایید می شود به ویژه در کسانی که تاموکسیفن درمانی می شوند، می شود آی یو دی میرنا گذاشت و اگر برنامه باروری بعدی ندارند، آندومتر را کاملا برداشت (Ablation). در خانم هایی که سرطان پستان دارند میرنا توصیه نمی شود چون شانس عود بیماری پستان را بالا می برد.
درمان جراحی به صورت پولیپکتومی با هیستروسکوپی بهترین روش و درمان انتخابی است. اگر پولیپ رحمی پرولابه باشد می شود بدون دیلاتاسیون و کورتاز آن را برداشت ولی باید از نظر احتمال رشد مجدد به فرد توضیح بدهیم.
منبع: ماهنامه دنیای سلامت/برترین ها
نوشته پولیپ رحمی را چگونه درمان کنیم؟ اولین بار در بامداد پدیدار شد.
با دلگرم همراه باشید تا با راه های درمان پلیپ رحمی آشنا شوید.
تقریبا اکثر خانمها با این واژه به خوبی آشنا هستند.پولیپ در واقع رشد بافت رحم بطورموضعی است که بصورت یک تکه گوشت اضافه در داخل حفره رحمی ظاهر میشود ویکی از شایعترین علل خونریزیهای غیر طبیعی رحم هم در خانمهای قبل از سنین یائسگی وهم در افراد یائسه میباشد.تعداد و سایز و مکان آنها متفاوت است .
پولیپها توده هایی منفرد یا متعدد با اندازه چند میلی متر تا چند سانتی مترهستند که ممکن است در حفره رحم ویا دهانه رحم بوجود آیند .رشد و نمو بافت غیر سرطانی که در رحم و سرویکس بروزمی نماید را پولیپ رحمی گویند .
پولیپهای رحمی، رشد بافت بدون دردی است که چسبیده به سرویکس یا داخل رحم می باشند . این پولیپها ممکن است به شکل تکی یا گروهی باشند و در طول و اندازه متفاوت می باشند و ممکن است تا سه سانتیمتر ( یک اینچ ) طول داشته باشند . پولیپها معمولاً بی ضرر و بی خطرند . اما ممکن است در موارد نادر سرطانی شوند .
پولیپهای رحم شایع هستند . به خصوص در خانمهایی که قبل از یائسگی و بالای سی سال باشند . علت اینکه چرا در رحم پولیپ ایجاد می شود ناشناخته است ، اما این پولیپها در صورتیکه قبلاً سرویکس دچار خراشیدگی یا ارزیون شده باشد ، گسترش می یابند . در هنگام ارزیون سلولهای سطح سرویکس نازکتر و حساستر از معمول می شوند .
گاهی پولیپها در سرویکس پیرو عفونت در آن نواحی تشکیل می شوند . خانمهایی که فرزندی ندارند بیشتر مستعد ابتلا به پولیپ می باشند . علائم پولیپهای رحمی شامل ترشحات آبکی ، خون آلود از واژن و خونریزی پس از مقاربت جنسی بین فاصله دو پریود یا خونریزی پس از یائسگی می باشد . این قبیل خونریزیها ممکن است نشانه ای از بیماری جدی تری نظیر سرطان سرویکس باشد .
معمولا پولیپها و فیبرومها که هردوخوش خیم هستند و از بافت خود رحم منشاء میگیرند در اثرمیزان بیش از حد هورمونهای استروژن تولید شده در خود بدن ویا وارد شده به آن وکاهش پروژسترون بوجود می ایند.
علت مشخصی برای ایجاد این ضایعه وجود ندارد، ولی هرچه سن افراد بالا میرود، احتمال ابتلا به پولیپ افزایش مییابد. بررسیهای انجامشده نشان میدهد که در سنین باروری؛ یعنی قبل از یائسگی، شیوع این بیماری حدود 5 تا 6 درصد است؛ در صورتیکه در زنان یائسه این میزان به 11 تا 12 درصد میرسد.همچنین افرادی که قرص تاموکسیفن برای درمان سرطان پستان استفاده میکنند، درصد ابتلایشان به پولیپ رحم افزایش مییابد.
پولیپهای رحمی معمولاً خوشخیماند و احتمال کمی وجود دارد بدخیم شوند. بررسیها نشان میدهد که میزان پیشبدخیمی پولیپها حدود 0.2 تا 25 درصد و میزان بدخیمی آنها بین 0 تا 13 درصد است. احتمال بدخیمی یا پیشبدخیمی پولیپ رحم، با افزایش سن، افزایش مییابد؛ بنابراین درمان پولیپ در زنان بعد از سن یائسگی اهمیت بیشتری نسبت به زنان در سنین باروری دارد.
اگر بیمار هیچ علامت و عارضهای نداشت و در حین سونوگرافی متوجه شد که پولیپ دارد، درمان بستگی به این دارد که اندازه پولیپ چهقدر باشد؛ اگر پولیپ بزرگ باشد و خونریزیهای نامرتب ایجاد کند و بیمار در سن یائسگی باشد، ترجیحاً باید برداشته شود و از جهت بافتشناسی مورد بررسی قرار گیرد که بدخیم نباشد.
اگر این عارضه خونریزیهای نامرتب ایجاد کند و یا بزرگ شود و بیمار در سنین یائسگی قرار داشته باشد، بهترین روش، برداشتن یا نمونهبرداری از پولیپ است.
بانوانی که به عادت ماهانه شدید مبتلا هستند باید سریعا به پزشک مراجعه نمایند زیرا یکی ازعلائم پولیپ رحم عادت ماهانه شدید می باشد .
دکتر لیلا خلیلی متخصص زنان و زایمان بیان می کنند که در صورت مشاهده هر یک ازعلائم ذیل بانوان حتما باید به پزشک مراجعه نمایند تا از عوارضی که ممکن است در صورت نادیده گرفتن پولیپ رحم رخ دهد پیشگیری نمایند .
پس از قاعدگی وجود خونریزی واژن
نامنظم بودن عادت ماهانه
عوامل خطر پولیپ رحم می پردازیم :
استفاده برخی از داروهای هورمونی سبب کوچک شدن پولیپ های رحمی میشود حتی مصرف این داروها به کاهش علائم پولیپ رحم می تواند کمک کننده باشد اما باید خاطر نشان کرد این داروها اثر موقتی دارند و نمیتوان برای درمان قطعی از آنها استفاده کرد .
هیستروسکوپی؛ روشی برای دسترسی کامل به پولیپ و پاکسازی رحم
برای دسترسی کامل به پولیپ، پاکسازی رحم و فرستادن توده به پاتولوژی، بهترین روش انجام هیستروسکوپی است. هیستروسکوپ وسیلهای است که از داخل واژن وارد حفره رحم میشود و دارای یک لنز است که به یک صفحه مانیتور وصل میشود و پزشکان از صفحه تلویزیون، داخل رحم را کاملاً مشاهده میکنند.
بعد از شناسایی موقعیت پولیپ با دقت پایههای آن قطع شده، ضایعه کامل برداشته میشود و برای انجام آزمایشهای بیشتر به پاتولوژی فرستاده میشود و اگر پولیپ بدخیم باشد، گاهی منجر به برداشتن کامل رحم خواهد شد.
پولیپهای بسیار کوچک اغلب خودبهخود از بین میروند
درصورت کوچکبودن پولیپ و در شرایطی که بیمار در سنین باروری بوده و هیچ علامت و خونریزی برای او ایجاد نشده باشد، میتوان شخص را با سونوگرافی منظم تحتنظر قرارداد.
احتمال ابتلا به نازایی در صورت ابتلا به پولیپ رحم
این متخصص زنان و نازایی با تأکید بر اینکه پولیپهای بسیار کوچک، مخصوصاً در سنین باروری، در بسیاری موارد خود به خود از بین میروند، خاطرنشان کرد: اگر پولیپ رحم جلوی لولههای رحمی تشکیل شود، ممکن است بیمار به نازایی مبتلا گردد؛ چراکه پولیپ در رحم مانند یک عضو اضافه است و رحم با انقباض خود سعی میکند این عضو اضافه را دفع کند و همین عمل، احتمال نازایی و دردهای لگنی را در بیمار افزایش میدهد.
عوارض پولیپ رحم
مصرف دارو
کورتاژ کردن
هیستروسکوپ
عمل جراحی
گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم
مرجان امینی
احساس پر بودن بینی و ناراحتی فرد می تواند مربوط به پولیپ بینی باشد که غذه های متورم در مجرای بینی هستند. شایعترین تودههای حفرههای بینی ، پولیپهای التهابی بینی هستند که با تورم و بیرون زدگی مخاط سینوسی به درون حفره بینی، تظاهر مییابند
شایعترین تودههای حفرههای بینی ، پولیپهای التهابی بینی هستند که با تورم و بیرون زدگی مخاط سینوسی به درون حفره بینی، تظاهر مییابند. پولیپهای بینی با مسدود کردن مجرای بینی موجب مشکلات تنفسی، اختلال بویایی، صدای تودماغی و ترشحات مزاحم بینی و پشت حلق ناشی از سینوزیت ثانوی به مسدود شدن مجرای بینی به علت پولیپ میشوند.
علت اصلی ایجاد پولیپها در اغلب موارد هنوز ناشناخته باقی مانده است. در ابتدا پولیپکوچک است و با افزایش تورم زیر مخاطی بزرگتر میشود تا به صورت یک توده صاف و رنگ پریده درآید. پولیپها پایهدار، متحرک و اغلب متعدد و دوطرفه هستند. در لمس معمولا حساسیت ندارند و به راحتی قابل حرکت دادن هستند.
در مقابل، شاخکهای بینی قابل حرکت نیستند و موقع دستکاری حساسیت زیادی دارند. پولیپها معمولا زرد کم رنگ یا خاکستری ـ آبی هستند، ولی ممکن است بهعلت التهاب قرمز باشند. اکثر پولیپها در زیر شاخک میانی دیده میشوند، زیرا منشأ آنها از سینوسهای بین دو چشم است.
بنابراین آنچه از پولیپ که در داخل بینی قابل مشاهده است، تنها بخش کوچکی از پولیپ را تشکیل میدهد و قسمت اعظم پولیپها در سینوسهای اطراف بینی پنهان است.گاهی پولیپهای بسیار بزرگ میتوانند کل حفره بینی را پرکنند و از سوراخ پشتی بینی به طرف گلو گسترش یابند.
پس از رد احتمال تومور و سایر ضایعات داخل بینی، میتوان به درمان پولیپ اقدام کرد. بنابراین انجام آندوسکوپی تشخیصی بینی جهت تعیین منشاء پولیپ و رد سایر علل انسداد بینی، ضروری است. همچنین سی تی اسکن سینوسها وسعت درگیری سینوسها را نشان میدهد.
خارج کردن پولیپ ها
پولیپهای وسیع و انسداد دهنده را میتوان از طریق جراحی آندوسکوپیک خارج کرد. خارج کردن کامل پولیپها مستلزم پاکسازی سینوسهای منشاء آنها به ویژه سینوسهای بین دو چشم است. از این رو یک جراحی آندوسکوپیک سینوس، همان گونه که در درمان سینوزیت مزمن به کار میرود، روش جراحی استاندارد در درمان پولیپهای بینی نیز محسوب میشود.
اگر پاکسازی سینوسها به طور موثر انجام نگیرد و یا عوامل تشدید کننده پولیپها (آلرژی، عفونت و التهاب) مهار نشده باشد، احتمال عود پولیپها افزایش مییابد. پولیپهای درمان نشده که به مدت طولانی باقی باشند موجب پهنشدن استخوانهای بینی میگردند. بعضی از پولیپها با آسم و حساسیت به آسپرین همراه هستند. بیماران مبتلا بهاین همراهیها، پیشآگهی بدتری از نظر بهبودی دارند.
گاهی نیز پولیپهای بینی در زمینه واکنشهای حساسیتی نسبت به قارچها ایجاد میشوند. در این حالتعلاوه بر جراحی، استفاده از کورتیکواستروئیدها در متوقفکردن روندهای حساسیتی نسبت به آنتیژنهای قارچی، مؤثر است. در کودکانی که دچار پولیپ بینی هستند، باید بیماریهای عمومیمورد بررسی قرار گیرد.
جراحی درمان قطعی نیست!
برخلاف تصور بسیاری از مردم، جراحی به عنوان درمان قطعی نیست بلکه فقط یکی از اقدامات در روند درمانی محسوب میشود. درمان پولیپها بسیار وابسته به درمانهای نگهدارنده دارویی است و اقدام جراحی به عنوان یک مرحله مقدماتی است که میتواند درمانهای دارویی بعدی را موثر کند زیرا انسداد بینی ناشی از پولیپ مانع تاثیرگذاری درمانهای دارویی میشود.
بنابراین پس از درمان جراحی پولیپها، درمانهای دارویی آغاز میشود و این درمانها به مدت نامحدودی ادامه دارند. درمان پولیپ به مانند درمان فشارخون نیازمند کنترل مداوم و پیگیریهای درمانی است. به طوری که آندوسکوپیهای مکرر بینی پس از جراحی این امکان رافراهم میکند که در صورت عود پولیپ، در همان مراحل اولیه تشخیص داده شده و احتمال جراحی دوباره به حداقل برسد.
در چند ماهه اول معاینات آندوسکوپی در فواصل منظم هفتگی جای خود را به معاینات ماهانه و در نهایت حتی در حالتی که بیمار در بهترین وضعیت است سالانه چند نوبت مورد معاینه بینی و سینوسها با استفاده از آندوسکوپ قرار میگیرد تا قبل از این که بیماری عود کند با تغییر داروها کنترل شود.
درمان
در اشکال خفیف ممکن است درصدی از بیماران با استروئید موضعی درمان شوند ولی درمان اصلی در اکثر بیماران با جراحی آندوسکوپیک عملکردی سینوس آغاز میشود. تمام سینوسها باید به این روش درمان شوند زیرا منشا پولیپ از خود سینوسها است. در صورت پیگیری دقیق پس از عمل و انجام جراحی توسط جراح مجرب، 90 درصد بیماران برای مدت طولانی از علائم آزار دهنده پولیپهای بینی نجات مییابند.
در جراحی آندوسکوپیک عملکردی سینوس تمام بافتهای سالم بینی دست نخورده باقی میماند و فقط راه سینوسها باز و تهویه طبیعی برقرار میشود.عصب بینایی با سینوس اسفنوئید مجاورت دارد و باید هنگام عمل مورد توجه بسیار قرار گیرد. اختلافات آناتومیک بیشمار سینوسها
و دشواریهای زیاد این جراحی ایجاب میکند که جراحانی که این نوع عمل را انجام میدهند از تبحر، تجربه و دانش کافی برخوردار باشند تا احتمال عوارض ناگواری چون صدمه مغز و عصب بینایی به حداقل ممکن برسد.عمل جراحی آندوسکوپیک عملکردی سینوس برای پولیپهای وسیع ممکن است تا چند ساعت به طول انجامد و از ظرافت و حساسیت زیادی برخوردار است.
نکات پس از خاتمه جراحی
توجه به نکات زیر در پیشگیری از عود پولیپ پس از خاتمه جراحی آندوسکوپیک سینوس موثر است:
1.رفع غفونتها و عوامل حساسیتی قبل از عمل
2.کامل بودن جراحی و پاکسازی تمام سینوسهای منشا پولیپ
3.حفظ کامل مخاطهای سالم در حین جراحی
4.پیگیری دقیق پس از جراحی به کمک آندوسکوپیهای تشخیصی مکرر که در کلینیک انجام میشود. حتی در بهترین شرایط، کنترلهای آندوسکوپیک پس از عمل، هر سه ماه یکبار توصیه میشود.
5.استراتژی درمانی در این بیماران مبتنی بر تشخیص زود هنگام احتمال عود از طریق آندوسکوپیهای تشخیصی است تا از این راه پیش از اینکه پولیپها به مرحلهای برسند که محتاج جراحی آندوسکوپیک دوباره شوند، با مداخلات غیرجراحی کنترل شوند.
6.شستشوی مکرر با سرمهای نمکی مهمترین نکتهای است که بیماران باید پس از جراحی به آن توجه کنند. این شستشوها موجب کمک به عملکرد سینوسها پس از جراحی میشود. سینوسها معمولا در بیماران مبتلا به سینوزیت مزمن و پولیپهای بینی، عملکرد طبیعی خود را از دست میدهند.
در صورتی که جراحی به نحو مطلوب و با تبحر کامل در باز کردن تمام سینوسها انجام شده باشد، مدت زمان طولانی لازم است تا این سینوسها عملکرد طبیعی خود که خارج کردن ترشحات با حرکات مژکهای سلولهای لایه سطحی سینوس است بدست آورند.
این زمان یک دوره بحرانی و حساس به حساب میآید چرا که تجمع ترشحات در داخل سینوس و خارج نشدن آن موجب پیدایش محیط مناسبی برای رشد و نمو باکتریها و به دنبال آن ایجاد التهاب و زمینه عود پولیپ میشود. شستشوی مکرر و مرطوب کردن ترشحات داخل بینی با استفاده از بخور ساده موجب روان تر شدن خروج ترشحات سینوسها و در نتیجه از بین رفتن تجمعات باکتریایی میشود.
7. اسپریهای بینی از داروهای رایج مورد استفاده در دوران پس از جراحی هستند. میزات و مدت تجویز براساس آندوسکوپیهای پس از عمل تعیین میگردد.
8. بیماران مبتلا به پولیپهای منتشر بینی و یا سینوزیت مزمن باید توجه داشته باشند که جراحی آندوسکوپیک سینوس تنها یک مرحله از درمان آنها به شمار میرود و قسمت اصلی درمان درگروی پیگیری دائمی براساس معاینات دورهای آندوسکوپیک است.
پولیپ بینی ممکن است به علت عوامل حساسیتی یا ارثی باشد. در برخی افراد به علت تماس با مواد حساسیتزا و ورود این مواد از طریق هوا به داخل بینی، سینوسها و حتی مجاری هوایی ریه ممکن است منجر به پولیپ شود، اما در برخی دیگر زمینه ارثی وجود دارد.
در جوامعی که عوامل حساسیتزا مانند مواد شیمیایی یا آلوده کنندههای هوا وجود دارند، این عوامل سهم بیشتری در ایجاد پولیپ دارند اما در صورت عدم وجود عوامل حساسیتزا، عوامل ارثی نقش بیشتری دارند.
پولیپها در شهرهای بزرگ و محیطهایی با آلودگی هوا بیشتر به دلیل عوامل حساسیتزا و در مناطق خوش آب و هوا به علت عوامل ژنتیکی ایجاد میشوند.
در صورتی که این مشکل به علت عوامل حساسیتزا ظاهر شده باشد، افراد باید از این مواد دوری کنند و از داروهای ضدحساسیت استفاده کنند، اما در موارد ژنتیکی تا زمانی که پولیپ بینی با درمانهای محافظتی مانند داروها و شستوشوی بینی کنترل شود، نیاز به اقدام بیشتری نیست.
در صورتی که پولیپ منجر به انسداد کامل بینی و از دست رفتن حس بویایی شود، چارهای جز اقدام به جراحی وجود ندارد.
مشکلات تنفسی، آب ریزش بینی، خارش و گرفتگی مداوم بینی از عوارض پولیپ بینی است و برای انجام اقدامات جراحی نیاز به آندوسکوپی مقدماتی و انجام سیتیاسکن سینوس است. (دکتر محمد اجل لوئیان - متخصص گوش، گلو و بینی)
پیدایش بیماری
ممکن است به دلیل هیپرپلازی آندومتریال مونوکلونال (تکثیر یا جوانه زدن یا دو نیمه شدن) باشد و یا کپی کردن زیاد آروماتاز آندومتر و یا موتاسیون ژنی. پولیپ های آندومتر گیرنده استروژنی و پروژسترونی دارند و پروژسترون در پولیپ هم اثر متعادل کننده عمل استروژن (آنتی پرولیفراتیو) را دارد ولی تستوسترون روی پولیپ اثر آتروفی کننده ندارد در حالی که در بقیه قسمت های آندومتر این اثر را دارد.
پولیپ آندومتر در سنین بلوغ و نوجوانان نادر است. در قبل از یائسگی شایع تر است و بعد از یائسگی شیوع اش کمتر می شود. در خانم هایی که بیوپسی آندومتر یا عمل برداشتن رحم شده اند، شیوع آن را 24-10 درصد گفته اند ولی شیوع واقعی نیست چون بسیاری از پولیپ ها بدون علامت هستند.
عوامل خطر برای ایجاد پولیپ
1. افزایش سطح استروژن چه به صورت داخلی و چه به صورت دارویی وارد بدن شود و افزایش فعالیت استروژن داخلی و یا خارجی.
2. مصرف تاموکسیفن در 36-2 درصد خانم های بعد از سن یائسگی که تاموکسیفن می خورند دیده می شود. در این افراد پولیپ درشت و بالای 2 سانتی متر است. معمولا متعدد و با تغییرات مولکولی داخل پولیپ می باشد.
3. چاقی BMI بالای 30؛ این افراد سه برابر بیشتر در معرض پولیپ هستند.
4. هورمون درمانی بعد از یائسگی به ویژه کسانی که پروژسترون استفاده نمی کنند و یا پروستروژن مصرفی از انواع ضعیف است.
تظاهر بالینی
معمولا با خونریزی غیرطبیعی رحم تظاهر می کند. اگرچه بسیاری از پولیپ بدون علامت اند و تصادفی حین بررسی نازایی کشف می شوند یا در حین پاپ اسمیر در سیتولوزی سرویکس علائمی می دهد که مشکوک می شویم و یا موقع انجام بیوپسی آندومتر یا سونوگرافی هستروسکوپی کشف می شوند. گاه حین انجام معاینه با اسپکولوم پولیپ را در دهانه رحم می بینیم بدون اینکه فرد علایمی داشته باشد. خونریزی غیرطبیعی در 88-64 درصد افرادی که پولیپ دارند، دیده می شود به آن AUBP می گوییم.
به صورت لکه بینی بین قاعدگی شایع ترین آن است. حجم خونریزی کم و در حد لکه بینی است. خونریزی بعد از یائسگی مدل دیگری از تظاهر پولیپ می تواند باشد. حتی ممکن است در این افراد یائسه حین هورمون درمانی خونریزی دیده شود. یادمان باشد هر خانمی که AUB دارد باید از نظر سرطان آندومتر بررسی شود.
به صورت ادامه رشد و یا عدم رشد و یا پسرفت است. پولیپ های زیر یک سانتی متر به ویژه وقتی منفرد باشد شانس پسرفت خود به خودی شان بیشتر است.
ریسک بدخیمی: 50 درصد پولیپ ها ممکن است بدخیم شوند. این احتمال در بعد از یائسگی و نیز کسانی که علامت دارند، نسبت به کسانی که خونریزی ندارند بیشتر است. البته در نظر داشته باشیم که این دو عامل (سن و خونریزی) حتی بدون پولیپ هم خود فاکتور خطر بدخیمی اند.
اینکه سایز پولیپ (مثلا پولیپ درشت تر از 2 سانتیمتر) در احتمال بدخیمی اثر داشته باشد، ثابت شده است. در خانم هایی که تاموکسیفن مصرف می کنند، تغییرات بدخیمی در پولیپ شایع تر است و به 11 درصد می رسد (2 برابر). ارتباطی بین مدت مصرف این دارو و اندازه پولیپ در ایجاد بدخیمی دیده نشده. تاموکسیفن به طور کلی احتمال ایجاد سرطان آندومتر را بالا می برد.
اثر روی باروری و حاملگی: حین بررسی علل ناباروری ممکن است پولیپ کشف شود (در سونوگرافی با هیستروسکوپی) یا اینکه در آوردن پولیپ الزاما روی بارداری این افراد کلا در این موارد توصیه به برداشتن می شود. پولیپ شانس سقط و عوارض حاملگی را بالا نمی برد.
پولیپ های خونریزی دهنده باید برداشته شوند که هم خونریزی برطرف شود و هم بررسی از نظر بدخیم نبودن به عمل آید.
در مورد پولیپ های بدون علامت باید ببینیم که فرد خودش چقدر در معرض سرطان آندومتر است. مثل تابوکسیفن درمانی، نولی پاریته، سن بالای پنجاه سال، چاقی، تخمدان پلی کیستیک، سابقه تومور استروژنی در خود یا خانواده، قاعدگی زودرس منوپوز بالای 56 سالگی و نیز مقلا چقدر در درمان نازایی اثر دارد و بر اساس این یافته تصمیم بگیریم که برداریم یا خیر.
در خانم های بدون علامت (برای مثال) اگر پولیپ بالای 1.5 سانتی متر باشد و یا متعدد یا از دهانه رحم بیرون زده باشد بر می داریم.
پولیپ بیرون زده از دهانه رحم احتمال پس رفت خود به خودی کمی دارد و شانس علامت دار (خونریزی) شدن بیشتری دارد و نیز برداشتن آن حتی در مطب هم کار آسانی است، لذا بر می داریم. اگر خانمی معیار برداشتن پولیپ را نداشت و تصمیم گرفتیم برنداریم نیاز به بررسی های بیشتری به جز معاینات همیشگی مثل افراد عادی ندارد مگر علامت دار شود.
در افراد بعد از یائسگی توصیه می شود پولیپ را برداریم چون هم شانس بدخیمی بیشتری دارد و هم عمل ساده و کم عارضه ای دارد.
در خانم های با پولیپ راجعه باید پولیپ را مجددا برداشت. عود کم است؛ بیشتر ممکن است کامل برداشته شده باشد. در مواردی که عود تایید می شود به ویژه در کسانی که تاموکسیفن درمانی می شوند، می شود آی یو دی میرنا گذاشت و اگر برنامه باروری بعدی ندارند، آندومتر را کاملا برداشت (Ablation). در خانم هایی که سرطان پستان دارند میرنا توصیه نمی شود چون شانس عود بیماری پستان را بالا می برد.
درمان جراحی به صورت پولیپکتومی با هیستروسکوپی بهترین روش و درمان انتخابی است. اگر پولیپ پرولابه باشد می شود بدون دیلاتاسیون و کورتاز آن را برداشت ولی باید از نظر احتمال رشد مجدد به فرد توضیح بدهیم.
پولیپ رحمی زنان برای آن ها همراه با خونریزی خواهد بود و درد در ناحیه رحم شکم خانم ها را آزار خواهد داد. پس باید درمان شود. پولیپ های رحمی از شایع ترین علل خونریزی های غیرطبیعی تناسلی در خانم ها هستند و عبارتند از زیاد شدن تعداد سلول های غدد دریافت زمینه های آندومتر در نتیجه برجستگی در سطح آندومتر ایجاد می شود.
پولیپ ها در 95 درصد موارد خوش خیم اند و ممکن است کاملا بدون علامت باشند.گاه پولیپ پایه دار است و گاه بدون پایه؛ گاه متعدد است گاه منفرد؛ ممکن است کوچک و میلی متری باشد یا بزرگ و سانتی متری و در هر قسمت از محوطه رحمی می تواند به وجود آمده و رشد کند. در مرکز بافت زمینه ای و غده ای پولیپ، هسته عروقی وجود دارد که تغذیه دهنده پولیپ است.
پیدایش بیماری
ممکن است به دلیل هیپرپلازی آندومتریال مونوکلونال (تکثیر یا جوانه زدن یا دو نیمه شدن) باشد و یا کپی کردن زیاد آروماتاز آندومتر و یا موتاسیون ژنی. پولیپ های آندومتر گیرنده استروژنی و پروژسترونی دارند و پروژسترون در پولیپ هم اثر متعادل کننده عمل استروژن (آنتی پرولیفراتیو) را دارد ولی تستوسترون روی پولیپ اثر آتروفی کننده ندارد در حالی که در بقیه قسمت های آندومتر این اثر را دارد.
آپیدمیولوژی
پولیپ آندومتر در سنین بلوغ و نوجوانان نادر است. در قبل از یائسگی شایع تر است و بعد از یائسگی شیوع اش کمتر می شود. در خانم هایی که بیوپسی آندومتر یا عمل برداشتن رحم شده اند، شیوع آن را 24-10 درصد گفته اند ولی شیوع واقعی نیست چون بسیاری از پولیپ ها بدون علامت هستند.
عوامل خطر برای ایجاد پولیپ
1. افزایش سطح استروژن چه به صورت داخلی و چه به صورت دارویی وارد بدن شود و افزایش فعالیت استروژن داخلی و یا خارجی.
2. مصرف تاموکسیفن در 36-2 درصد خانم های بعد از سن یائسگی که تاموکسیفن می خورند دیده می شود. در این افراد پولیپ درشت و بالای 22 سانتی متر است. معمولا متعدد و با تغییرات مولکولی داخل پولیپ می باشد
3. چاقی BMI بالای 30؛ این افراد سه برابر بیشتر در معرض پولیپ هستند.
4. هورمون درمانی بعد از یائسگی به ویژه کسانی که پروژسترون استفاده نمی کنند و یا پروستروژن مصرفی از انواع ضعیف است.
تظاهر بالینی
معمولا با خونریزی غیرطبیعی رحم تظاهر می کند. اگرچه بسیاری از پولیپ بدون علامت اند و تصادفی حین بررسی نازایی کشف می شوند یا در حین پاپ اسمیر در سیتولوزی سرویکس علائمی می دهد که مشکوک می شویم و یا موقع انجام بیوپسی آندومتر یا سونوگرافی هستروسکوپی کشف می شوند.
گاه حین انجام معاینه با اسپکولوم پولیپ را در دهانه رحم می بینیم بدون اینکه فرد علایمی داشته باشد. خونریزی غیرطبیعی در 88-64 درصد افرادی که پولیپ دارند، دیده می شود به آن AUBP می گوییم.به صورت لکه بینی بین قاعدگی شایع ترین آن است. حجم خونریزی کم و در حد لکه بینی است.
خونریزی بعد از یائسگی مدل دیگری از تظاهر پولیپ می تواند باشد. حتی ممکن است در این افراد یائسه حین هورمون درمانی خونریزی دیده شود. یادمان باشد هر خانمی که AUB دارد باید از نظر سرطان آندومتر بررسی شود.
خونریزی بعد از یائسگی مدل دیگری از تظاهر پولیپ می تواند باشد
سیر بالینی
به صورت ادامه رشد و یا عدم رشد و یا پسرفت است. پولیپ های زیر یک سانتی متر به ویژه وقتی منفرد باشد شانس پسرفت خود به خودی شان بیشتر است.
ریسک بدخیمی: 50 درصد پولیپ ها ممکن است بدخیم شوند. این احتمال در بعد از یائسگی و نیز کسانی که علامت دارند، نسبت به کسانی که خونریزی ندارند بیشتر است. البته در نظر داشته باشیم که این دو عامل (سن و خونریزی) حتی بدون پولیپ هم خود فاکتور خطر بدخیمی اند.
اینکه سایز پولیپ (مثلا پولیپ درشت تر از 2 سانتیمتر) در احتمال بدخیمی اثر داشته باشد، ثابت شده است. در خانم هایی که تاموکسیفن مصرف می کنند، تغییرات بدخیمی در پولیپ شایع تر است و به 11 درصد می رسد (2 برابر). ارتباطی بین مدت مصرف این دارو و اندازه پولیپ در ایجاد بدخیمی دیده نشده. تاموکسیفن به طور کلی احتمال ایجاد سرطان آندومتر را بالا می برد.
اثر روی باروری و حاملگی: حین بررسی علل ناباروری ممکن است پولیپ کشف شود (در سونوگرافی با هیستروسکوپی) یا اینکه در آوردن پولیپ الزاما روی بارداری این افراد کلا در این موارد توصیه به برداشتن می شود. پولیپ شانس سقط و عوارض حاملگی را بالا نمی برد.
پولیپ های خونریزی دهنده باید برداشته شوند که هم خونریزی برطرف شود و هم بررسی از نظر بدخیم نبودن به عمل آید.
در مورد پولیپ های بدون علامت باید ببینیم که فرد خودش چقدر در معرض سرطان آندومتر است. مثل تابوکسیفن درمانی، نولی پاریته، سن بالای پنجاه سال، چاقی، تخمدان پلی کیستیک، سابقه تومور استروژنی در خود یا خانواده، قاعدگی زودرس منوپوز بالای 56 سالگی و نیز مقلا چقدر در درمان نازایی اثر دارد و بر اساس این یافته تصمیم بگیریم که برداریم یا خیر.
در خانم های بدون علامت (برای مثال) اگر پولیپ بالای 1.5 سانتی متر باشد و یا متعدد یا از دهانه رحم بیرون زده باشد بر می داریم.
پولیپ بیرون زده از دهانه رحم احتمال پس رفت خود به خودی کمی دارد و شانس علامت دار (خونریزی) شدن بیشتری دارد و نیز برداشتن آن حتی در مطب هم کار آسانی است، لذا بر می داریم. اگر خانمی معیار برداشتن پولیپ را نداشت و تصمیم گرفتیم برنداریم نیاز به بررسی های بیشتری به جز معاینات همیشگی مثل افراد عادی ندارد مگر علامت دار شود.
در افراد بعد از یائسگی توصیه می شود پولیپ را برداریم چون هم شانس بدخیمی بیشتری دارد و هم عمل ساده و کم عارضه ای دارد.
در خانم های با پولیپ راجعه باید پولیپ را مجددا برداشت. عود کم است؛ بیشتر ممکن است کامل برداشته شده باشد. در مواردی که عود تایید می شود به ویژه در کسانی که تاموکسیفن درمانی می شوند، می شود آی یو دی میرنا گذاشت و اگر برنامه باروری بعدی ندارند، آندومتر را کاملا برداشت (Ablation). در خانم هایی که سرطان پستان دارند میرنا توصیه نمی شود چون شانس عود بیماری پستان را بالا می برد.
درمان جراحی به صورت پولیپکتومی با هیستروسکوپی بهترین روش و درمان انتخابی است. اگر پولیپ پرولابه باشد می شود بدون دیلاتاسیون و کورتاز آن را برداشت ولی باید از نظر احتمال رشد مجدد به فرد توضیح بدهیم.
بامداد – پولیپ رحمی از شایع ترین علل خونریزی های غیرطبیعی تناسلی در خانم ها هستند و عبارتند از زیاد شدن تعداد سلول های غدد دریافت زمینه های آندومتر در نتیجه برجستگی در سطح آندومتر ایجاد می شود. پولیپ ها در ۹۵ درصد موارد خوش خیم اند و ممکن است کاملا بدون علامت باشند.
گاه پولیپ رحمی پایه دار است و گاه بدون پایه؛ گاه متعدد است گاه منفرد؛ ممکن است کوچک و میلی متری باشد یا بزرگ و سانتی متری و در هر قسمت از محوطه رحمی می تواند به وجود آمده و رشد کند. در مرکز بافت زمینه ای و غده ای پولیپ، هسته عروقی وجود دارد که تغذیه دهنده پولیپ است.
پولیپ رحمی از شایع ترین علل خونریزی های غیرطبیعی تناسلی در خانم ها هستند
پیدایش بیماری
ممکن است به دلیل هیپرپلازی آندومتریال مونوکلونال (تکثیر یا جوانه زدن یا دو نیمه شدن) باشد و یا کپی کردن زیاد آروماتاز آندومتر و یا موتاسیون ژنی. پولیپ های آندومتر گیرنده استروژنی و پروژسترونی دارند و پروژسترون در پولیپ هم اثر متعادل کننده عمل استروژن (آنتی پرولیفراتیو) را دارد ولی تستوسترون روی پولیپ اثر آتروفی کننده ندارد در حالی که در بقیه قسمت های آندومتر این اثر را دارد.
آپیدمیولوژی
پولیپ آندومتر در سنین بلوغ و نوجوانان نادر است. در قبل از یائسگی شایع تر است و بعد از یائسگی شیوع اش کمتر می شود. در خانم هایی که بیوپسی آندومتر یا عمل برداشتن رحم شده اند، شیوع آن را ۲۴-۱۰ درصد گفته اند ولی شیوع واقعی نیست چون بسیاری از پولیپ ها بدون علامت هستند.
عوامل خطر برای ایجاد پولیپ
۱٫ افزایش سطح استروژن چه به صورت داخلی و چه به صورت دارویی وارد بدن شود و افزایش فعالیت استروژن داخلی و یا خارجی.
۲٫ مصرف تاموکسیفن در ۳۶-۲ درصد خانم های بعد از سن یائسگی که تاموکسیفن می خورند دیده می شود. در این افراد پولیپ درشت و بالای ۲ سانتی متر است. معمولا متعدد و با تغییرات مولکولی داخل پولیپ می باشد.
۳٫ چاقی BMI بالای ۳۰؛ این افراد سه برابر بیشتر در معرض پولیپ هستند.
۴٫ هورمون درمانی بعد از یائسگی به ویژه کسانی که پروژسترون استفاده نمی کنند و یا پروستروژن مصرفی از انواع ضعیف است.
تظاهر بالینی
معمولا با خونریزی غیرطبیعی رحم تظاهر می کند. اگرچه بسیاری از پولیپ بدون علامت اند و تصادفی حین بررسی نازایی کشف می شوند یا در حین پاپ اسمیر در سیتولوزی سرویکس علائمی می دهد که مشکوک می شویم و یا موقع انجام بیوپسی آندومتر یا سونوگرافی هستروسکوپی کشف می شوند. گاه حین انجام معاینه با اسپکولوم پولیپ را در دهانه رحم می بینیم بدون اینکه فرد علایمی داشته باشد. خونریزی غیرطبیعی در ۸۸-۶۴ درصد افرادی که پولیپ دارند، دیده می شود به آن AUBP می گوییم.
به صورت لکه بینی بین قاعدگی شایع ترین آن است. حجم خونریزی کم و در حد لکه بینی است. خونریزی بعد از یائسگی مدل دیگری از تظاهر پولیپ می تواند باشد. حتی ممکن است در این افراد یائسه حین هورمون درمانی خونریزی دیده شود. یادمان باشد هر خانمی که AUB دارد باید از نظر سرطان آندومتر بررسی شود.
خونریزی بعد از یائسگی مدل دیگری از تظاهر پولیپ می تواند باشد
سیر بالینی
به صورت ادامه رشد و یا عدم رشد و یا پسرفت است. پولیپ های زیر یک سانتی متر به ویژه وقتی منفرد باشد شانس پسرفت خود به خودی شان بیشتر است.
ریسک بدخیمی: ۵۰ درصد پولیپ ها ممکن است بدخیم شوند. این احتمال در بعد از یائسگی و نیز کسانی که علامت دارند، نسبت به کسانی که خونریزی ندارند بیشتر است. البته در نظر داشته باشیم که این دو عامل (سن و خونریزی) حتی بدون پولیپ هم خود فاکتور خطر بدخیمی اند.
اینکه سایز پولیپ (مثلا پولیپ درشت تر از ۲ سانتیمتر) در احتمال بدخیمی اثر داشته باشد، ثابت شده است. در خانم هایی که تاموکسیفن مصرف می کنند، تغییرات بدخیمی در پولیپ شایع تر است و به ۱۱ درصد می رسد (۲ برابر). ارتباطی بین مدت مصرف این دارو و اندازه پولیپ در ایجاد بدخیمی دیده نشده. تاموکسیفن به طور کلی احتمال ایجاد سرطان آندومتر را بالا می برد.
اثر روی باروری و حاملگی: حین بررسی علل ناباروری ممکن است پولیپ کشف شود (در سونوگرافی با هیستروسکوپی) یا اینکه در آوردن پولیپ الزاما روی بارداری این افراد کلا در این موارد توصیه به برداشتن می شود. پولیپ شانس سقط و عوارض حاملگی را بالا نمی برد.
پولیپ های خونریزی دهنده باید برداشته شوند که هم خونریزی برطرف شود و هم بررسی از نظر بدخیم نبودن به عمل آید.
در مورد پولیپ های بدون علامت باید ببینیم که فرد خودش چقدر در معرض سرطان آندومتر است. مثل تابوکسیفن درمانی، نولی پاریته، سن بالای پنجاه سال، چاقی، تخمدان پلی کیستیک، سابقه تومور استروژنی در خود یا خانواده، قاعدگی زودرس منوپوز بالای ۵۶ سالگی و نیز مقلا چقدر در درمان نازایی اثر دارد و بر اساس این یافته تصمیم بگیریم که برداریم یا خیر.
در خانم های بدون علامت (برای مثال) اگر پولیپ بالای ۱٫۵ سانتی متر باشد و یا متعدد یا از دهانه رحم بیرون زده باشد بر می داریم.
پولیپ بیرون زده از دهانه رحم احتمال پس رفت خود به خودی کمی دارد و شانس علامت دار (خونریزی) شدن بیشتری دارد و نیز برداشتن آن حتی در مطب هم کار آسانی است، لذا بر می داریم. اگر خانمی معیار برداشتن پولیپ را نداشت و تصمیم گرفتیم برنداریم نیاز به بررسی های بیشتری به جز معاینات همیشگی مثل افراد عادی ندارد مگر علامت دار شود.
در افراد بعد از یائسگی توصیه می شود پولیپ رحمی را برداریم چون هم شانس بدخیمی بیشتری دارد و هم عمل ساده و کم عارضه ای دارد.
در خانم های با پولیپ راجعه باید پولیپ را مجددا برداشت. عود کم است؛ بیشتر ممکن است کامل برداشته شده باشد. در مواردی که عود تایید می شود به ویژه در کسانی که تاموکسیفن درمانی می شوند، می شود آی یو دی میرنا گذاشت و اگر برنامه باروری بعدی ندارند، آندومتر را کاملا برداشت (Ablation). در خانم هایی که سرطان پستان دارند میرنا توصیه نمی شود چون شانس عود بیماری پستان را بالا می برد.
درمان جراحی به صورت پولیپکتومی با هیستروسکوپی بهترین روش و درمان انتخابی است. اگر پولیپ رحمی پرولابه باشد می شود بدون دیلاتاسیون و کورتاز آن را برداشت ولی باید از نظر احتمال رشد مجدد به فرد توضیح بدهیم.
منبع: ماهنامه دنیای سلامت/برترین ها
نوشته پولیپ رحمی را چگونه درمان کنیم؟ اولین بار در بامداد پدیدار شد.
با دلگرم همراه باشید تا با راه های درمان پلیپ رحمی آشنا شوید.
تقریبا اکثر خانمها با این واژه به خوبی آشنا هستند.پولیپ در واقع رشد بافت رحم بطورموضعی است که بصورت یک تکه گوشت اضافه در داخل حفره رحمی ظاهر میشود ویکی از شایعترین علل خونریزیهای غیر طبیعی رحم هم در خانمهای قبل از سنین یائسگی وهم در افراد یائسه میباشد.تعداد و سایز و مکان آنها متفاوت است .
پولیپها توده هایی منفرد یا متعدد با اندازه چند میلی متر تا چند سانتی مترهستند که ممکن است در حفره رحم ویا دهانه رحم بوجود آیند .رشد و نمو بافت غیر سرطانی که در رحم و سرویکس بروزمی نماید را پولیپ رحمی گویند .
پولیپهای رحمی، رشد بافت بدون دردی است که چسبیده به سرویکس یا داخل رحم می باشند . این پولیپها ممکن است به شکل تکی یا گروهی باشند و در طول و اندازه متفاوت می باشند و ممکن است تا سه سانتیمتر ( یک اینچ ) طول داشته باشند . پولیپها معمولاً بی ضرر و بی خطرند . اما ممکن است در موارد نادر سرطانی شوند .
پولیپهای رحم شایع هستند . به خصوص در خانمهایی که قبل از یائسگی و بالای سی سال باشند . علت اینکه چرا در رحم پولیپ ایجاد می شود ناشناخته است ، اما این پولیپها در صورتیکه قبلاً سرویکس دچار خراشیدگی یا ارزیون شده باشد ، گسترش می یابند . در هنگام ارزیون سلولهای سطح سرویکس نازکتر و حساستر از معمول می شوند .
گاهی پولیپها در سرویکس پیرو عفونت در آن نواحی تشکیل می شوند . خانمهایی که فرزندی ندارند بیشتر مستعد ابتلا به پولیپ می باشند . علائم پولیپهای رحمی شامل ترشحات آبکی ، خون آلود از واژن و خونریزی پس از مقاربت جنسی بین فاصله دو پریود یا خونریزی پس از یائسگی می باشد . این قبیل خونریزیها ممکن است نشانه ای از بیماری جدی تری نظیر سرطان سرویکس باشد .
معمولا پولیپها و فیبرومها که هردوخوش خیم هستند و از بافت خود رحم منشاء میگیرند در اثرمیزان بیش از حد هورمونهای استروژن تولید شده در خود بدن ویا وارد شده به آن وکاهش پروژسترون بوجود می ایند.
علت مشخصی برای ایجاد این ضایعه وجود ندارد، ولی هرچه سن افراد بالا میرود، احتمال ابتلا به پولیپ افزایش مییابد. بررسیهای انجامشده نشان میدهد که در سنین باروری؛ یعنی قبل از یائسگی، شیوع این بیماری حدود 5 تا 6 درصد است؛ در صورتیکه در زنان یائسه این میزان به 11 تا 12 درصد میرسد.همچنین افرادی که قرص تاموکسیفن برای درمان سرطان پستان استفاده میکنند، درصد ابتلایشان به پولیپ رحم افزایش مییابد.
پولیپهای رحمی معمولاً خوشخیماند و احتمال کمی وجود دارد بدخیم شوند. بررسیها نشان میدهد که میزان پیشبدخیمی پولیپها حدود 0.2 تا 25 درصد و میزان بدخیمی آنها بین 0 تا 13 درصد است. احتمال بدخیمی یا پیشبدخیمی پولیپ رحم، با افزایش سن، افزایش مییابد؛ بنابراین درمان پولیپ در زنان بعد از سن یائسگی اهمیت بیشتری نسبت به زنان در سنین باروری دارد.
اگر بیمار هیچ علامت و عارضهای نداشت و در حین سونوگرافی متوجه شد که پولیپ دارد، درمان بستگی به این دارد که اندازه پولیپ چهقدر باشد؛ اگر پولیپ بزرگ باشد و خونریزیهای نامرتب ایجاد کند و بیمار در سن یائسگی باشد، ترجیحاً باید برداشته شود و از جهت بافتشناسی مورد بررسی قرار گیرد که بدخیم نباشد.
اگر این عارضه خونریزیهای نامرتب ایجاد کند و یا بزرگ شود و بیمار در سنین یائسگی قرار داشته باشد، بهترین روش، برداشتن یا نمونهبرداری از پولیپ است.
بانوانی که به عادت ماهانه شدید مبتلا هستند باید سریعا به پزشک مراجعه نمایند زیرا یکی ازعلائم پولیپ رحم عادت ماهانه شدید می باشد .
دکتر لیلا خلیلی متخصص زنان و زایمان بیان می کنند که در صورت مشاهده هر یک ازعلائم ذیل بانوان حتما باید به پزشک مراجعه نمایند تا از عوارضی که ممکن است در صورت نادیده گرفتن پولیپ رحم رخ دهد پیشگیری نمایند .
پس از قاعدگی وجود خونریزی واژن
نامنظم بودن عادت ماهانه
عوامل خطر پولیپ رحم می پردازیم :
استفاده برخی از داروهای هورمونی سبب کوچک شدن پولیپ های رحمی میشود حتی مصرف این داروها به کاهش علائم پولیپ رحم می تواند کمک کننده باشد اما باید خاطر نشان کرد این داروها اثر موقتی دارند و نمیتوان برای درمان قطعی از آنها استفاده کرد .
هیستروسکوپی؛ روشی برای دسترسی کامل به پولیپ و پاکسازی رحم
برای دسترسی کامل به پولیپ، پاکسازی رحم و فرستادن توده به پاتولوژی، بهترین روش انجام هیستروسکوپی است. هیستروسکوپ وسیلهای است که از داخل واژن وارد حفره رحم میشود و دارای یک لنز است که به یک صفحه مانیتور وصل میشود و پزشکان از صفحه تلویزیون، داخل رحم را کاملاً مشاهده میکنند.
بعد از شناسایی موقعیت پولیپ با دقت پایههای آن قطع شده، ضایعه کامل برداشته میشود و برای انجام آزمایشهای بیشتر به پاتولوژی فرستاده میشود و اگر پولیپ بدخیم باشد، گاهی منجر به برداشتن کامل رحم خواهد شد.
پولیپهای بسیار کوچک اغلب خودبهخود از بین میروند
درصورت کوچکبودن پولیپ و در شرایطی که بیمار در سنین باروری بوده و هیچ علامت و خونریزی برای او ایجاد نشده باشد، میتوان شخص را با سونوگرافی منظم تحتنظر قرارداد.
احتمال ابتلا به نازایی در صورت ابتلا به پولیپ رحم
این متخصص زنان و نازایی با تأکید بر اینکه پولیپهای بسیار کوچک، مخصوصاً در سنین باروری، در بسیاری موارد خود به خود از بین میروند، خاطرنشان کرد: اگر پولیپ رحم جلوی لولههای رحمی تشکیل شود، ممکن است بیمار به نازایی مبتلا گردد؛ چراکه پولیپ در رحم مانند یک عضو اضافه است و رحم با انقباض خود سعی میکند این عضو اضافه را دفع کند و همین عمل، احتمال نازایی و دردهای لگنی را در بیمار افزایش میدهد.
عوارض پولیپ رحم
مصرف دارو
کورتاژ کردن
هیستروسکوپ
عمل جراحی
گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم
مرجان امینی
احساس پر بودن بینی و ناراحتی فرد می تواند مربوط به پولیپ بینی باشد که غذه های متورم در مجرای بینی هستند. شایعترین تودههای حفرههای بینی ، پولیپهای التهابی بینی هستند که با تورم و بیرون زدگی مخاط سینوسی به درون حفره بینی، تظاهر مییابند
شایعترین تودههای حفرههای بینی ، پولیپهای التهابی بینی هستند که با تورم و بیرون زدگی مخاط سینوسی به درون حفره بینی، تظاهر مییابند. پولیپهای بینی با مسدود کردن مجرای بینی موجب مشکلات تنفسی، اختلال بویایی، صدای تودماغی و ترشحات مزاحم بینی و پشت حلق ناشی از سینوزیت ثانوی به مسدود شدن مجرای بینی به علت پولیپ میشوند.
علت اصلی ایجاد پولیپها در اغلب موارد هنوز ناشناخته باقی مانده است. در ابتدا پولیپکوچک است و با افزایش تورم زیر مخاطی بزرگتر میشود تا به صورت یک توده صاف و رنگ پریده درآید. پولیپها پایهدار، متحرک و اغلب متعدد و دوطرفه هستند. در لمس معمولا حساسیت ندارند و به راحتی قابل حرکت دادن هستند.
در مقابل، شاخکهای بینی قابل حرکت نیستند و موقع دستکاری حساسیت زیادی دارند. پولیپها معمولا زرد کم رنگ یا خاکستری ـ آبی هستند، ولی ممکن است بهعلت التهاب قرمز باشند. اکثر پولیپها در زیر شاخک میانی دیده میشوند، زیرا منشأ آنها از سینوسهای بین دو چشم است.
بنابراین آنچه از پولیپ که در داخل بینی قابل مشاهده است، تنها بخش کوچکی از پولیپ را تشکیل میدهد و قسمت اعظم پولیپها در سینوسهای اطراف بینی پنهان است.گاهی پولیپهای بسیار بزرگ میتوانند کل حفره بینی را پرکنند و از سوراخ پشتی بینی به طرف گلو گسترش یابند.
پس از رد احتمال تومور و سایر ضایعات داخل بینی، میتوان به درمان پولیپ اقدام کرد. بنابراین انجام آندوسکوپی تشخیصی بینی جهت تعیین منشاء پولیپ و رد سایر علل انسداد بینی، ضروری است. همچنین سی تی اسکن سینوسها وسعت درگیری سینوسها را نشان میدهد.
خارج کردن پولیپ ها
پولیپهای وسیع و انسداد دهنده را میتوان از طریق جراحی آندوسکوپیک خارج کرد. خارج کردن کامل پولیپها مستلزم پاکسازی سینوسهای منشاء آنها به ویژه سینوسهای بین دو چشم است. از این رو یک جراحی آندوسکوپیک سینوس، همان گونه که در درمان سینوزیت مزمن به کار میرود، روش جراحی استاندارد در درمان پولیپهای بینی نیز محسوب میشود.
اگر پاکسازی سینوسها به طور موثر انجام نگیرد و یا عوامل تشدید کننده پولیپها (آلرژی، عفونت و التهاب) مهار نشده باشد، احتمال عود پولیپها افزایش مییابد. پولیپهای درمان نشده که به مدت طولانی باقی باشند موجب پهنشدن استخوانهای بینی میگردند. بعضی از پولیپها با آسم و حساسیت به آسپرین همراه هستند. بیماران مبتلا بهاین همراهیها، پیشآگهی بدتری از نظر بهبودی دارند.
گاهی نیز پولیپهای بینی در زمینه واکنشهای حساسیتی نسبت به قارچها ایجاد میشوند. در این حالتعلاوه بر جراحی، استفاده از کورتیکواستروئیدها در متوقفکردن روندهای حساسیتی نسبت به آنتیژنهای قارچی، مؤثر است. در کودکانی که دچار پولیپ بینی هستند، باید بیماریهای عمومیمورد بررسی قرار گیرد.
جراحی درمان قطعی نیست!
برخلاف تصور بسیاری از مردم، جراحی به عنوان درمان قطعی نیست بلکه فقط یکی از اقدامات در روند درمانی محسوب میشود. درمان پولیپها بسیار وابسته به درمانهای نگهدارنده دارویی است و اقدام جراحی به عنوان یک مرحله مقدماتی است که میتواند درمانهای دارویی بعدی را موثر کند زیرا انسداد بینی ناشی از پولیپ مانع تاثیرگذاری درمانهای دارویی میشود.
بنابراین پس از درمان جراحی پولیپها، درمانهای دارویی آغاز میشود و این درمانها به مدت نامحدودی ادامه دارند. درمان پولیپ به مانند درمان فشارخون نیازمند کنترل مداوم و پیگیریهای درمانی است. به طوری که آندوسکوپیهای مکرر بینی پس از جراحی این امکان رافراهم میکند که در صورت عود پولیپ، در همان مراحل اولیه تشخیص داده شده و احتمال جراحی دوباره به حداقل برسد.
در چند ماهه اول معاینات آندوسکوپی در فواصل منظم هفتگی جای خود را به معاینات ماهانه و در نهایت حتی در حالتی که بیمار در بهترین وضعیت است سالانه چند نوبت مورد معاینه بینی و سینوسها با استفاده از آندوسکوپ قرار میگیرد تا قبل از این که بیماری عود کند با تغییر داروها کنترل شود.
درمان
در اشکال خفیف ممکن است درصدی از بیماران با استروئید موضعی درمان شوند ولی درمان اصلی در اکثر بیماران با جراحی آندوسکوپیک عملکردی سینوس آغاز میشود. تمام سینوسها باید به این روش درمان شوند زیرا منشا پولیپ از خود سینوسها است. در صورت پیگیری دقیق پس از عمل و انجام جراحی توسط جراح مجرب، 90 درصد بیماران برای مدت طولانی از علائم آزار دهنده پولیپهای بینی نجات مییابند.
در جراحی آندوسکوپیک عملکردی سینوس تمام بافتهای سالم بینی دست نخورده باقی میماند و فقط راه سینوسها باز و تهویه طبیعی برقرار میشود.عصب بینایی با سینوس اسفنوئید مجاورت دارد و باید هنگام عمل مورد توجه بسیار قرار گیرد. اختلافات آناتومیک بیشمار سینوسها
و دشواریهای زیاد این جراحی ایجاب میکند که جراحانی که این نوع عمل را انجام میدهند از تبحر، تجربه و دانش کافی برخوردار باشند تا احتمال عوارض ناگواری چون صدمه مغز و عصب بینایی به حداقل ممکن برسد.عمل جراحی آندوسکوپیک عملکردی سینوس برای پولیپهای وسیع ممکن است تا چند ساعت به طول انجامد و از ظرافت و حساسیت زیادی برخوردار است.
نکات پس از خاتمه جراحی
توجه به نکات زیر در پیشگیری از عود پولیپ پس از خاتمه جراحی آندوسکوپیک سینوس موثر است:
1.رفع غفونتها و عوامل حساسیتی قبل از عمل
2.کامل بودن جراحی و پاکسازی تمام سینوسهای منشا پولیپ
3.حفظ کامل مخاطهای سالم در حین جراحی
4.پیگیری دقیق پس از جراحی به کمک آندوسکوپیهای تشخیصی مکرر که در کلینیک انجام میشود. حتی در بهترین شرایط، کنترلهای آندوسکوپیک پس از عمل، هر سه ماه یکبار توصیه میشود.
5.استراتژی درمانی در این بیماران مبتنی بر تشخیص زود هنگام احتمال عود از طریق آندوسکوپیهای تشخیصی است تا از این راه پیش از اینکه پولیپها به مرحلهای برسند که محتاج جراحی آندوسکوپیک دوباره شوند، با مداخلات غیرجراحی کنترل شوند.
6.شستشوی مکرر با سرمهای نمکی مهمترین نکتهای است که بیماران باید پس از جراحی به آن توجه کنند. این شستشوها موجب کمک به عملکرد سینوسها پس از جراحی میشود. سینوسها معمولا در بیماران مبتلا به سینوزیت مزمن و پولیپهای بینی، عملکرد طبیعی خود را از دست میدهند.
در صورتی که جراحی به نحو مطلوب و با تبحر کامل در باز کردن تمام سینوسها انجام شده باشد، مدت زمان طولانی لازم است تا این سینوسها عملکرد طبیعی خود که خارج کردن ترشحات با حرکات مژکهای سلولهای لایه سطحی سینوس است بدست آورند.
این زمان یک دوره بحرانی و حساس به حساب میآید چرا که تجمع ترشحات در داخل سینوس و خارج نشدن آن موجب پیدایش محیط مناسبی برای رشد و نمو باکتریها و به دنبال آن ایجاد التهاب و زمینه عود پولیپ میشود. شستشوی مکرر و مرطوب کردن ترشحات داخل بینی با استفاده از بخور ساده موجب روان تر شدن خروج ترشحات سینوسها و در نتیجه از بین رفتن تجمعات باکتریایی میشود.
7. اسپریهای بینی از داروهای رایج مورد استفاده در دوران پس از جراحی هستند. میزات و مدت تجویز براساس آندوسکوپیهای پس از عمل تعیین میگردد.
8. بیماران مبتلا به پولیپهای منتشر بینی و یا سینوزیت مزمن باید توجه داشته باشند که جراحی آندوسکوپیک سینوس تنها یک مرحله از درمان آنها به شمار میرود و قسمت اصلی درمان درگروی پیگیری دائمی براساس معاینات دورهای آندوسکوپیک است.